Onze taak en plicht Textielgebied in de macht der nationalisten Yeats overleden De ramp in Chili Het nieuws van heden „SINT PETRUS" REGEERING VERLOOR 100.000 MAN DE BAROMETER FISK safti flight VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 30 JANUARI 1939 - AVONDBLAD N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ Levensverzekering - Studieverzekering Lijfrente Collectieve Pensioenverzekering DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM VIJF EN ZESTICSïE JAARGANG No. 21611 Beroemd Iersch dichter, tooneel- schrijver, winnaar van den Nobelprijs Hevige regens belemmeren het reddingswerk Belgische missionaris in China omgekomen Waarschijnlijk slachtoffer van den oorlog met Japan De archieven der linkschen zijn alle te Barcelona in rechtsche handen gevallen Britsche nota over de beschadigde schepen Gevangenen en buit Vluchtelingennood Het Weer De toestand te Barcelona Verklaring van Del Vayo DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Samenzwering tegen de regeering van Siam Doorn ligt weer stil Alle gasten naar Duitschland vertrokken DE WECVASTE BAND jës. ,,Het nieuwe Carthago" Radio-rede van Reynaud MALIEBAAN 50 UTRECHT NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingei. mededeeltngen 50 cent; Idem op pag één 65 ;eni per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek De nieuwe ontroerende en van die pe levenswijsheid doordrongen aansporing, welke onze geëer biedigde Koningin met het gezag van Haar rijke en rijpe levens- en regee- ringservaring dit keer door de radio van hart tot hart tot ons volk heeft gericht, zal voorzeker in het katholieke volksdeel bijzonder warmen weerklank hebben gevonden. Niet omdat het katholieke volksdeel zichzelf boven de andere volksdeelen verheven zou achten, maar omdat het in zijn geloof en gods dienst een dwingende stuwkracht heeft tot het beoefenen van rechtvaardigheid en naastenliefde op grond van de twee grootste geboden Gods, die volgens het woord van Christus zelf aan elkander gelijk zijn. Met de wereld verkeeren ook ons land en volk in geestelijken en stoffelijken nood, een nood, die diepe bezinning op het doel des levens, een bezielde en be zielende overtuiging en een daaraan evenredige daadkracht en Godsvertrou wen vereischt om hem niet alleen te doorstaan, maar ook te overwinnen. Het is niet voldoende, dat wij met warme sympathie instemmen met de schoone woorden, welke H. M. met zooveel moe derlijke nadrukkelijkheid tot ons allen tezamen en tot ieder van ons in het bij zonder gesproken heeft, wij hebben onze volledige instemming te toonen en te bewijzen met daarmee overeenkomstige daden, met een daarop aansluitende levenspractijk Het streven en de actie van den Bond zonder Naam naar indi- vidueele zelfheiliging en zelfverbetering, het werk van het Comité van Actie voor God tot erkenning, eerbiediging en na leving van de eeuwige en onverander lijke wetten Gods en last not least de thans landelijk en algemeen georgani seerde propaganda voor een nieuwe op rechtvaardigheid en liefde gegrondveste maatschappelijke orde, voor een nieuwe gemeenschap overeenkomstig de alge meen geldende richtlijnen van Quadra- gesimo Anno. het zijn even zoovele blij ken van goeden wil, gegeven door ka tholieken. om niet als de harde steen rots, de doornstruik of de veel betreden weg, maar als goede en vruchtbare bo dem het ernstig maanwoord van onze Vorstin te ontvangen en tot tastbare re sultaten te laten gedijen. Deze katholie ke acties mogen zeker gerekend worden tot de „hier en daar aan den dag ge treden pogingen van practische toepas sing der gedachte van geestelijke en mo- reele herbewapening in grooter verband, met wegcijfering van hetgeen dreigt te scheiden en vooropstelling van een bree- de gemeenschapsgedachte," welke, zoo als H. M. zeide, Haar bijzonder hebben verblijd. Maar veeleer dan in zelfgenoeg zaamheid en zelftevredenheid te verslappen moeten wij katho lieken met nog grooteren ijver en nog onverbiddelijker consequentie ons op maken om ons zelf en anderen geestelijk en moreel te herbewapenen. Hoe wij ons geestelijk en moreel moe ten herbewapenen heeft de H. Apostel Paulus in zoo treffend actueel gebleven woorden geschreven in een brief aan de Ephesiërs: „Rust u uit met de wapen- lusting Gods, opdat gij bestand kunt zijn tegen de aanvallen van den duivel; want wij voeren den strijd niet tegen vleesch en bloed, maar tegen overheden en machten, tegen de wereldheerschers deser duisternis, tegen de booze geesten in het luchtruim. Daarom grijpt de wa penrusting Gods, opdat gij kunt weer staan ten kwaden dage en volmaakt stand houden in alles. Staat dan, uwe lenden omgord met waarheid en be kleed met het harnas der rechtvaardig heid en de voeten geschoeid met de be reidwilligheid van het Evangelie des vredes. Voorziet u in alles van het schild des geloofs, met hetwelk gij al de vurige pijlen van den booze kunt uitdooven en neemt den helm der zaligheid en het zwaard des Geestes, hetwelk Gods woord is." Aldus herbewapend en bewapend moe ten wij, Katholieken, onder de bescher ming van St. Willebrord, den grooten geloofsverkondiger en christelijke-cul- tuurbrenger, wiens eeuwfeest dit jaar nationaal zal worden gevierd, onze taak in de nationale gemeenschap vervullen. Niet gedreven door machtsbegeerte of eerzucht, gelijk onze tegenstanders ten onrechte veronderstellen, maar God die nend en daardoor dienend de gemeen schap en de samenleving, waarin wij door God met een hooge roeping en een zware verplichting zijn geplaatst. Ge steund en gesterkt door het gezagvolle woord van Haar, die bij de gratie Gods reeds veertig jaren lang zegenrijk over ons volk regeert, nemen wij het zeer per soonlijke devies: „Christus vóór alles", ever bij het dragen van elkanders las ten en het omzetten van de vrees voor afbraak in den wil tot opbouw, wetend dat het „draagt elkanders lasten" en de wil tot opbouw zoowel de overheid als de onderdanen, zoowel de werkgevers ais de werknemers, zoowel de bezitten- den als de bezitsloozen volkomen op recht moeten bezielen en leiden. MENTON, 29 Jan. (Havas) In den leeftijd van 74 jaar is de Iersche dichter en tooneelschrijver William Yeats alhier over leden. Yeats had in 1923 den Nobelprijs voor letterkunde verworven. Hjj was gedebuteerd met de publicatie van „The Wandering of Oisin" in 1889. Vervolgens schreef hij ver scheidene bundels verzen en tooneelstuk- ken, die zijn roem vestigden, o.m. „The Celtic Twilight", „The poems of William Blake" en „Plays for een Irish Theatre". SANTIAGO, 30 Jan. (Reuter) Voor het verleenen van hulp in het gebied van de aardbeving zijn drie lichtingen militai ren opgeroepen. Hevige regens doen het ge vaar van een epidemie toenemen en be lemmeren het reddingswerk. Het Chileen- sche kabinet vergadert voortdurend ten einde een economisch programma op te stellen. Van het aantal dooden is nog steeds geen officieele schatting te verkrijgen, doch toe gegeven wordt, dat het tot 10.000 zou kun nen stijgen met 40.000 gewonden. Volgens de niet-officieele schattingen zouden er 30.000 dooden zijn. Uit Cuelemu wordt aan Havas gemeld, dat in een vacantie-kolonie van de 400 kinderen er 380 zijn omgekomen door de aardbeving. Het aantal slachtoffers van de aardbeving zou 25 procent bedragen van de bevolking in het geteisterde gebied, dat 200.000 bewo ners telt, verdeeld over de steden Retiro, Parral, Cauquenes, Quirihue, San Carlos, Florida, Cabrera, Yumbel, Monte Aguila, Coelemu, Pengo, Tome en Liquen, die geheel verwoest zijn en Concepcion, dat ten deele verwoest is. De opruimingswerkzaamheden duren in het geheele gebied voort. De sanitaire toestand is bijna weer normaal. De levensmiddelen zijn weer voldoende te krijgen sedert het herstel van de spoorwegen. Het gevaar voor epidemieën is voorbij. De regeering zou van de diensten van het le ger gebruik willen maken voor den oogst, aan gezien oogstuitval voor het land rampspoedig zou zijn. BRUSSEL, 30 Jan. (Havas) Een telegram uit het Verre Oosten bericht, dat de Belgische pater Dangrénau, 27 jaar oud, te zamen met 96 Chineezen, in China is gedood. Men veronder stelt dat de Belgische missionaris en de Chi neezen omkwamen op Zondag 22 Januari tij dens een gevecht tusschen Chineezen en Ja panners. Op het departement van Buitenland- sche Zaken is een telegram uit Tientsin ont vangen, waarin gemeld wtordt, dat alle lijken verkoold zijn teruggevonden. Prinses Beatrix wordt morgen één jaarDe nieuwste foto van ons Prinsesje Foto F. Ziegler, Den Haag BARCELONA, 30 Jan. (Havas). De hevige regen aan het front in Ca- talonië heeft de operaties onmogelijk gemaakt. Gisteren werden de Gra- nollers en alle dorpen tusschen deze stad en de zee veroverd. Het hoofdkwartier van de troepen van Franco berichtte Zondag dat aan het Cata- laansche front de dorpen Organa, Montmayor, Figuols de Organa, Avinyo, San Juan de Oio, Vila de San Calders en Talamanca zijn bezet door de rechtsche troepen. Ook de Sierra Pine da is ingenomen, terwijl in het Zuiden alle dorpen van het gebied van Aerys del Mar zijn bezet. Talrijke krijgsgevangenen werden gemaakt en een groote hoeveelheid materieel is in recht sche handen gevallen. Aan het front in Estremadura hebben de troepen van Franco niet alleen de aanvallen van de regeeringstroepen afgeslagen, doch heb ben zjj zelfs hun stellingen verbeterd. Het officieele legerbericht uit Burgos meldt, dat de rechtsche troepen Zondag in Cataionië gemiddeld 9 kilometer zijn opgerukt en de dorpen Puigvell, Nollas en Cargegel bezet heb ben. Zij zouden eveneens Santa Eulalia de Ro- sana hebben bezet. Vich en Berga vormen thans het voornaamste doel van den opmarsch. Van de werf StorkConrad te Haarlem is Zaterdag de voor Russische rekening ge bouwde zeebaggermolen met goed gevolg te water gelaten. Het gevaarte in het Spaarne Wij hebben, zoo wordt in het communiqué gezegd, drie internationale brigades verslagen, de 11e, 13e en 15e, waarvan de documenten in onze handen gévallen zijn. De zak, die tusschen Noord Badalone en Zuid Mataro was ontstaan, is volkomen opge heven. De rechtschen hebben verscheidene honderden gevangenen gemaakt en zich mees ter gemaakt van een overvloedige hoeveelheid oorlogstuig. Men raamt, dat de regeeringstroe pen ongeveer 100.000 manschappen verloren hebben sedert den aanvang van het offensief in Cataionië In dit cijfer zijn dan de 68.400 krijgsgevangenen volgens de officieele cijfers tevens begrepen. De regeeringstroepen hadden bij de Noordelijke legers ongeveer 300.000 man De besten werden gedood; er blijven thans niet meer dan gedesorganiseerde eenheden over, zonder materiaal en afgesneden van haar ravitailleeringsbases door de onophoudelijke bombardementen der luchtstrijdkrachten op de wegen. De verovering door de rechtschen van Gra- nollers, komende na den val van Barcelona, Tarrasa, Sabadell, Matao en Badalone, heeft bijna de geheele Catalaansche, d. w. z. Spaan- sche textielindustrie in handen der rechtschen gebracht. Weinig fabrieken zijn vernield en reeds kan de verzekering gegeven worden, dat 70 procent daarvan in staat zullen zijn snel te functionneeren. Het voornaamste probleem, dat op het oogenblik voor die industrie gesteld wordt, is het deviezenvraagstuk. De voornaam ste plaats, waar de aankoop van grondstoffen geschiedde en van het ontbrekend materiaal, en waar deze aankoop ook verder geschieden zal, is Londen, waar men credieten zal moeten vragen. Het communiqué der regeering aldus een Havas-bericht uit Gerona meldt, dat aan het front van Cataionië de regeeringstroepen in de sectoren van Sesona, Manresa en Mataro de vijandelijke aanvallen weerstaan. Ook wordt gemeld, dat linksche vliegtuigen met succes zijn opgetreden tegen concentraties van vijandelijke oorlogsbodems. Omtrent den toestand aan de Fransche grens bericht Reuter uit Perpignan, dat Zondag 15000 vluchtelingen de grens zijn gepasseerd, waar onder 1500 soldaten. De laatsten werden geïnter neerd. Naar gemeld wordt heerscht te Puigcerda een volkomen gebrek aan levensmiddelen, en heb ben de extremisten daar een bedenkelijken toe stand geschapen, die wel eens zou kunnen leiden tot een herhaling van de tooneelen welke zich bij het uitbreken van den oorlog hebben afgespeeld. Vluchtelingen verklaren, dat de anarchisten en communisten het militaire com mando in handen hebben genomen en zich na gevechten van de karibiniersposten meester hebben gemaakt. De kolonel, die in het gebied het bevel voerde, heeft de wijk genomen naar Frankrijk. De Havas-correspondent te Cerbere bericht, dat de internationale spoorwegfunnel tusschen Portbou en Cerbere, waarin ongeveer honderd leden van de internationale brigade en verschei dene duizenden vluchtelingen langer dan 48 uur zonder voedsel en zonder water hadden door gebracht, ontruimd is. Zondag zijn drie treinen, elk met 1200 vluchtelingen, vertrokken. Sedert het begin van den uittocht der Catalanen zijn meer dan 10.000 personen over het station Cerbere geëvacueerd. Sedert Zondagochtend worden slechts kinderen, vrouwen en grijsaards op Fransch gebied toegelaten. De mannen, die in staat zijn wapens te dragen, worden terug gezonden. Zij, die reeds de grens passeerden, mogen echter blijven. Na de wanorde, die door de gisteren yer- VERWACHTING, geldig van hedenavond - H tot morgenavond ongeveer 19 uur: VOOR FRIESLAND, GRONINGEN 1 DRENTE EN OVERIJSSEL H Lichte vorst des nachts, temperatuur om het vriespunt overdag, gedeeltelijk be- wojkt, droog weer, zwakke veranderlijke wind. I VOOR DE OVERIGE PROVINCIES: Lichte vorst des nachts, temperatuur om het vriespunt overdag; gedeeltelijk be- wolkt, droog weer, matige tot zwakke Oostelijke wind. Zon op 7.46 - onder 16 41 - Licht op 17.11 Maan op 11.42 onder 2.50 4 Februari V. M. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil spreide onware berichten was gewekt, wordt het thans voordurend ordelijker aan de Fransch- Spaansche grens en in Figueras, waar de re geering zetelt. Bij het binnenkomen van deze stad zijn de teekenen der reorganisatie dui delijk zichtbaar: het verkeer houdt zich aan de regels en ook het levensmiddelenvraagstuk is nagenoeg opgelost. Slechts de huisvesting vormt nog een probleem. Het contact met den generalen staf is volledig hersteld. De minis- terieele diensten' beginnen eveneens weer te werken. Ten slotte wordt nog vernomen, dat zeer binnenkort een bijeenkomst van de Cortes moet worden gehouden. De archieven van alle ministeries, welke eerst van Madrid zijn verplaatst naar Va lencia en vervolgens naar Barcelona, zijn thans door de aanhangers van Franco te Barcelona gevonden. De archieven bevatten naar Havas bericht de documenten van vóór de revolutie tot den val van Barcelona. Verder bericht Reuter, dat de republikeinen al le bankreserves,»ook die der Spaansche Bank, bij het verlaten der stad hebben meegenomen. De minister van Binnenlandsche Zaken Su ner is te Barcelona aangekomen. Hij heeft di rect de controle op zich genomen over de hulp organisaties, die de bevolking van het noodige voorzien. De electriciteitsvoorziening is geheel hersteld, de treinen en trams rijden weer. De „Nationale Bank" heeft millioenen pesetas naar Barcelona gezonden, ten einde de banken in staat te stellen de loketten te heropenen en weer geld In omloop te brengen. De „republikeinsche pesetas" worden ingewis seld tegen „nationale pesetas" tegen een koers van ongeveer 10 tot 15 procent van de op de „republikeinsche biljetten" aangegeven waarde. De voedselvoorziening blijft den autoriteiten zorg baren. Het tekort aan voedsel is nog steeds acuut. De eerste treinen met meel, suiker, boo- nen en melk zijn gisteren aangekomen. De ha venautoriteiten treffen voorbereidingen voor de aankomst van eenige met levensmiddelen ge laden vrachtbooten, die eerlang worden ver wacht. Verder meldt Havas, dat Alvarez del Vayo, die Zondag eenige uren te Perpignan heeft door gebracht alvorens weer naar Spanje te ver trekken ter bijwoning van een ministerraad, die des middags bijeen zou komen in Figueras, tegenover vertegenwoordigers van de pers o. m. verklaarde: „De toestand is moeilijk, maar de regeering biedt hem met vastberadenheid het hoofd. Wij werken aan de consolidatie van eer. weerstandslinie. De regeering is volstrekt be sloten den strijd voort te zetten. De regeering is er van overtuigd, dat ondanks de z.g. vreugde betuigingen der bewoners van Barcelona, die ontzet waren en bedreigd door een slachting, het geheele Spaansche volk gekant blijft tegen hen, die hun vaderland aan de invallers hebben uit geleverd". Reynolds News bericht uit Londen, dat de Britsche regeering een in Krachtige bewoordin gen gestelde nota zou hebben overhandigd aan Franco, waarin de regeering van Burgos word? gevraagd nauwkeurig haar bedoelingen uiteen te zetten ten aanzien van de betaling der scha devergoeding voor de Britsche schepen welke werden beschadigd bij bombardementen door de luchtmacht van Franco. Hieraan wordt toegevoegd, dat de Britsche agent te Burgos opdracht heeft gekregen on middellijk antwoord te eischen, opdat dit te Londen bekend is vóór Dinsdag as. de de batten in het parlement beginnen. Uit Washington meldt Havas: De demo cratische afgevaardigde van den staat Massachussetts, Maccormack, heeft in een schrijven aan den minister van buitenland- sche zaken, Cordell Huil, gevraagd, dat de Vereenigde Staten generaal Franco zullen erkennen als te zijn aanvaard door de meer derheid van het Spaansche volk. Granolles en vele andere plaatsen in Ca taionië werden door de nationalisten bezet. Italiaansche en Duitsche bladen keeren zich heftig tegen Frankrijk. Minister-president Beran spreekt over de politiek van Praag. De Iersche dichter en Nobelprijswinnaar Yeats is gisteren overleden. Te Amsterdam is de jaarlijksche alge- meene vergadering gehouden van het Gezelschap van den Stillen Omgang. Te Den Haag is overleden mr. R. H. A. M. Romme, oud-lid van den Raad van State. Boodschap van jeugdorganisaties aan Prinses Beatrix bij gelegenheid van Haar eersten verjaardag. O BANGKOK, 30 Jan. (Reuter) In een offi cieele per radio verspreide mededeeling wordt een samenzwering tegen de regeering van Siam onthuld. Verklaard wordt, dat de samenzweerders den vroegeren koning Prajadhipok of diens broeder prins Nagor op den troon wilden plaatsen. In het geheele land is het volkomen rustig. De staf van het leger deelt mede, dat een aan tal officieren op non-activiteit is geplaatst zon der toekenning van wachtgeld of pensioen. Met den D-trein van half negen zijn Zondag morgen alle gasten van den Duitschen ex-keizer, die op Huize Doorn bijeen waren gekomen in verband met diens tachtigsten verjaardag, naar Duitschland teruggekeerd. Italiaansche en Duitsche aanvallen op Frankrijk ROME, 30 Jan. (Havas). Italië L om redenen van strategischen aard in Spanje tusschenbeide gekomen en niet alleen uit over wegingen van ideologïschen aard. Met het steunen van de door Franco ontketende bewe ging beoogde het mede te werken aan de in stelling in Spanje van een politiek regime, dat ingeval van een Europeeschen oorlog vij andig zal staan tegenover een eventueelen doortocht dooi het Iberisch schiereiland van Afrikaansche contingenten van het Fransche leger. Dit alles blijkt uit een artikel van Ansaldo in de „Gazetta del Fopolo", die Frankrijk ver gelijkt met het Carthago uit de Phoenicische oorlogen en uiteenzet dat Mussolini, om Rome te behoeden voor eenzelfden aanval als dien van Hannibal, d.w.z. van overweldiging door Frankrijk met de hulp van door Spanje aange voerde gekleurde troepen uit Afrika, in 1936 zijn toevlucht heeft genomen tot een soortge lijke oplossing als die welke Scipio in 208 v. Chr. heeft gebruikt. Vandaar de ontscheping van Italiaansche legionnairs in Spanje, tenein de, naar de officieuze publicist verklaart, den nieuwen Middellandsche Zee-kringloop „Noord AfrikaSpanjeFrankrijk" waardoor zich eens zooveel barbaarschheid over Rome ver spreid heeft, te verbreken. De „Voelkischer Beobachter" laat een soort gelijk geluid hooren. Het blad schrijft volgens Havas dat Frankrijk voor het tegenwoordige Rome „het huidige Carthago" is, en dat het bondgenootschap met Spanje „Italië in staat stelt de oude overheersching van Frankrijk in het westen van de Middellandsche Zee te bre ken en door het inrichten van de eilanden in het midden der Middellandsche Zee, de Balea ren en Spaansch Marokko de rechtstreeksche verbindingen af te snijden tusschen Frankrijk en zijn reservoir van zwarte soldaten in Afri ka". Het blad wijst er op, dat „de politieke wet aan Italië voorschrijft alle machtseischen van Spanje in Tanger en Marokko te steunen". PARIJS, 28 Jan. (Havas.) De minister van Financiën, Reynaud, heeft een radio-rede ge houden, waarin hij o. m. zeide, dat de Bank van Frankrijk op het oogenblik de eenige circulatie bank is, die goud ontvangt. Wat den economischen toestand betreft: de directe en indirecte opbrengsten zijn gestegen De geheele en gedeeltelijke werkloosheid is ver minderd. Het indexcijfer voor de productie is in twee maanden met zes punten gestegen. De uitvoer van textiel-, chemische en metaal industrie stijgt. De koopkracht van den arbei- oer is toegenomen en de kapitalen worden op nieuw in de productie belegd. H 1 V\ n V vv, M 1111 i1 m 1 i Stand op Maandag I uur n.m.: 765.6 Vorige stand: 765.4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1