Hitier gelooft in een
langdurigen vrede
Felle aanval op het
wereldjodendom
Het eerste Levensjaar
Toestand der vluchtelingen
in Spanje kritiek
In geval van een oorlog tegen Italië, zal
dit land echter Daitschland aan
zijn zijde vinden
Het
nieuws van
heden
r~
DE GRENSLOOPERS EN
DE DEVIEZEN
HEVIGE, REGENS IN
NOORD-CATALONIË
COMMUNISTEN NIET IN
DE KWOMINTANG
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
DINSDAG 31 JANUARI 1939 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27lA d. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-ÊDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SP AARNEST AD. HAARLEM
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21612
Maandagavond kwam in de Kroll-opera te Berlijn de Duitsche
Rijksdag bijeen. Voor de eerste maal namen thans ook de afge
vaardigden van de Ostmarkj het voormalige Oostenrijk, en van
het Sudetenland aan de zitting deel.
Rijkskanselier Hitier hield een rede waarin hij den groei van
het nationaal-socialisme in Duitschland gedurende de afgeloopen
zes jaar uiteenzette.
Hitier wees er in zijn rede verder op, dat, in geval van een
oorlog tegen Italië, dit land Duitschland aan zijn zijde zou vinden.
De Rijkskanselier gelooft echter in de mogelijkheid van een lang
durigen vrede.
Duitschland wil met alle landen, ook met Frankrijk, Engeland
en Amerika, in vriendschap leven.
Vervolgens besprak Hitler in zijn rede het koloniale vraagstuk
en de jodenkwestie.
De gebeurtenissen van 1938
De democratische pers
Economische vraagstukken
"A
Bij een fabriek te Gronau is een
nieuwe regeling bekend gemaakt
Duitsche vier-jar en-
plan verlengd
Duitsche propaganda
in Ecuador?
De koloniale kwestie
De Spaansche minister-president
Negrin Maandag in Frankrijk
aangekomen
Krachtiger tegenstand
der republikeinen
Een jaar geleden klonk uit het. paleis Sgestdijk de blijde marei „Ons is een prinsesje geboren."-
Praatjes
Het aandeel der Italianen
in den strijd
Zij zouden de eenheid in de party
kunnen ondermijnen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor
kleine annonces „OmroeDors" de rubriek
Hitier begon zijn rede, niet te herinneren
aan de bezorgdheid, waarmee zes jaren ge
leden velen in Duitschland de toekomst van
een beweging tegemoet zagen, waarvan het
einde nog niet te overzien scheen. Wel stonden
13 millioen kiezers achter spreker, doch dit
was slechts iets meer dan een derde van het
totale aantal uitgebrachte stemmen. De overige
20 millioen stemmen waren verdeeld over om
streeks 35 partijen en groepen, welke alleen
hun haat tegen de jonge beweging gemeen
hadden.
Hiertegenover stond een derde van de Duit
sche mannen en vrouwen, die het Duitsche Rijk
wederom wilden oprichten. Zij geloofden aan
een wonder en om dit geloof werden zij door
hun tegenstanders uitgelachen.
Spreker wees er verder op, dat een Duitsch
land, dat in een bolsjewistischen chaos verzonk
het geheele avondland zou hebben meegesleurd.
Hitier gaf hierna een geschiedkundig
overzicht van de gebeurtenissen van het
gedenkwaardige jaar 1938, waarbij hij aller
eerst herinnerde aan de bepaling van het
zelfbestemmingsrecht der volken, vastge
legd in de veertien punten van Wilson.
Hitler gaf vervolgens een historisch over
zicht van den Anschluss van Oostenrijk.
De Anschluss verliep in zeer snel tempo en
het vertrouwen in de snelheid en slagvaardig
heid van het Duitsche leger werd niet alleen
niet beschaamd, doch zelfs overtroffen.
Eenige weken later begon, aldus Hitier. de
campagne van internationale ophitsing in
Tsjecho-Slowakije met onderdrukking van de
daar wonende Duitschers
Niettegenstaande de herhaalde verklaring,
dat Duitschland niet had gemobiliseerd, werd
toch vastgehouden aan de verklaring, dat
Tsjecho-Slowakije had gemobiliseerd onder
dwang van een Duitsche mobilisatie, dat
Duitschland wegens deze Tsjechische mobili
satie had gestaakt en van zijn plannen Had
moeten afzien.
Op grond van deze provocatie gaf spreker
derhalve op 28 Mei het bevel tot voorbereiding
van militair optreden tegen dezen staat met als
laatsten termijn den 2en October en vervolgens
het bevel tot den geweldigen en versnelden
bouw van een front van verdediging in het
Westen des lands.
De ontwikkeling in den zomer stelde Duitsch
land in het gelijk
Allen zün gelukkig, dat, dank zij het
initiatief van sprekers vriend Benito Mus
solini en door de hooggeschatte bereidwil
ligheid van Chamberlain en Daladier een
oplossing is gevonden voor dit moeilijke
vraagstuk langs vreedzamen weg.
Het Sudeten-Duitsche volk heeft thans even
eens gelegenheid gehad door het vrij uiten van
zün wil zijn sanctie te verleenen aan de in-
lüving bij het Duitsche Rijk.
Met groote meerderheid heeft het getoond
hier voor te zijn
Hitier sprak de overtuiging uit, dat als moei
lijkheden zich zouden voordoen, het naticnaal-
socialisme deze zou weten op te lossen. Daar
stelde hij tegenover, dat zekere democratische
landen erop schijnen te loeren, Duitschland
terug te voeren in een staat van weerloosheid,
zooals deze na den oorlog was. In de pers dezer
democratische staten komt dit openlijk tot
Uiting, in de laatste weken heeft men ir- deze
pers kunnen lezen, dat Duitschland in etfistige
moeilijkheden is geraakt
Het volk lüdt in Duitschland honger, aoo
Schrijft deze pers. Duitschland zal ten jronde
Eaan aan een financieele crisis of aan eed Dro-
ductie-crisis, of anders toch aan een consumptie
crisis.
Inderdaad bevindt Duitschland zich in een
moeilijke positie, maar het zal ook dezen strijd
winnen, ja het heeft dezen strijd reeds ge
wonnen.
Hitier herinnerde vervolgens aan den mate-
loozen schuldenlast van den wereldoorlog, waar
onder Duitschland gebukt ging. Niettemin is
het thans gevoed en gekleed en heeft het geen
werkloozen.
De Rükskanselier wees erop, dat op velP
plaatsen land braak ligt en de meeste tegen
Duitschland hetzende staten hun eigen werk
loosheidsproblemen niet weten op te lossen In
Duitschland staat 99 procent der bevolking
achter zijn leiding.
De vertegenwoordigers dezer staten spreken
over de wonderbare eigenschappen hunner de
mocratie. Zoolang wij echter afleggers van deze
democratie in Duitschland bezaten, hadden wij
zeven millioen werkloozen en een voor de revo
lutie staande maatschappij.
Nu hebben wij, ondanks onze moeilijkheden,
deze problemen opgelost, dank zij ons regiem
en onze binnenlandsche organisatie Geen won
der, dat het Duitsche volk het tegenwoordige
regiem zijn instemming geeft en het vroegere
afwijst.
Men verklaart te gelooven, dat tusschen de
mocratieën en z.g dictaturen desondanks een
samenwerking mogelijk kan zijn. De kwestie
van den staatsvorm of de organisatie van een
volksgemeenschap komt internationaal in het
geheel niet in het debat.
Het is ons, Duitschers, volkomen onverschil
lig, welken staatsvorm andere volken bezitten.
Wij zien er geen voordeel in het
nationaal-socialisme als idee te
leveren, noch hebben wij aanleiding
om andere volken, omdat zij demo
cratieën vormen, bijvoorbeeld te be
oorlogen. De bewering, dat het
nationaal-socialistische Duitschland
binnenkort Noord- of Zuid-Amerika,
Australië, China, of zelfs Nederland
aanvallen of verdeelen zal, en wel
omdat daar andere regeeringssyste-
men heerschen, zou nog slechts aan
gevuld kunnen worden met de voor
spelling, dat wij in aansluiting daar
aan het voornemen hadden, onmid
dellijk de volle maan te bezetten.
Overgaande tot de bespreking van econo
mische vraagstukken zeide Hitier, dat het een
aanmatiging zou zijn aan te nemen, dat de
wereld slechts voor één of twee volkeren is
geschapen. Ieder volk heeft het recht zijn leven
op deze aarde te beveiligen.
Het Duitsche volk heeft precies hetzelfde
recht deel te hebben aan de ontsluiting van
deze wereld als ieder ander volk.
Toch is indertijd in Engelsche kringen de
gedachte verkondigd, dat de vernietiging van
Duitschland de Britsche handelswinst ont
zaglijk zou opvoeren. De wereldoorlog heeft
bewezen, dat daaruit voor geen enkelen staat
zichtbare winst ontstaan is. Ieder nut van
X
Foto Zieglcr
Heden een jaar geleden, werd na weken van hoopvol wachten
het hartsverlangen van het prinselijk jaar, van H. M. de Koningin
en geheel ons volk vervuld. Een nieuwe Oranjebloesem ontlook.
God zegende ons vorstenhuis met de geboorte van Prinses
Beatrix. Haar schoone naam is als een zegening en een belofte: Zij
die gelukkig maakt. Nog argeloos en onbewust van de spanningen in
de verontruste wereld rondom haar heen heeft zij gedurende haar
eerste levensjaar haar naam gestand gedaan enkel door haar ver
heugende aanwezigheid. Met hoeveel warmte en belangstelling hebben
wij telkens weer kennis genomen van den voorspoedigen groei van
de prinselijke baby, zooals die bleek uit de zonnige foto's, die bij tijd
en wijle de voorpagina's van welhaast alle Nederlandsche dagbladen
sierden. Onder die foto's waren er verschillende, die van méér ge
tuigden dan van enkel het voorspoedig gedijen van het prinsesje. Er
Waren er ook, die getuigden van de innigheid, waarmee zij door Haar
Koninklijke Grootmoeder en haar ouders wordt omringd, van de
liefde en het huiselijk geluk, waarvan zij in het Koninklijk Huis het
stralende, blanke en ongerepte middelpunt vormt. Deze sfeer van
hartelijke en eenvoudige, diepe en innige menschelijkheid rondom dit
prille, nog verrukkelijk zorgelooze leven is wijd uitgekringd in alle
lagen van ons Oranje-lievend volk, dat voor niets zoo ontvankelijk is
als voor eenvoud en warme menschelijkheid. Het lijdt dan ook niet den
minsten twijfel, dat het volk van Nederland zich heden in bidden en
denken zal vereenigen met de intieme feeststemming in onze Koninklijke
Familie en den Heer van alle leven zal vragen, dat Hij dit jonge leven,
dat Hij Prinses Beatrix zal behoeden en beschermen en zegenen, op
dat zij haar naam^gestand moge blijven doen tot in lengte van jaren,
wat de toekomst ook moge brengen.
Maandagavond om half zes zijn de Neder
landsche arbeiders in de fabriek van de firma
G. van Delden te Gronau op het kantoor der
fabriek geroepen, waar hun werd aangezegd
dat de deviezenregeling weer veranderd is.
1\>t dusverre konden de Nederlandsche ar
beiders altijd hun loon voor tweederden in
Nederlandsche munt ontvangen. Zooals Zater
dag gemeld, was reeds meer dan de helft der
Nederlandsche arbeiders met het oog op de
intrekking dezer regeling ontslagen.
Aan alle arbeiders van deze fabriek is
thans bekend gemaakt, dat zij aan het werk
kunnen blijven, volgens een nieuwe regeling,
krachtens welke den Nederlandschen ar
beiders de helft van hun loon in Neder-
landsch geld mag worden uitbetaald.
Velen van hen, die reeds hun ontslag
hadden, maken nu gebruik van de gelegen
heid om aan het werk te blijven.
De nieuwe regeling geldt zoowel voor hen,
wien reeds ontslag was aangezegd, als voor
hen, die aan het werk konden blijven.
BERLIJN, 30 Jan. (Reuter). De Duitsche
minister van Binnenlandsche Zaken, Prick,
die in de Rijksdagzitting heeft gesproken,
vóór Hitier het woord nam, heeft mede
gedeeld, dat het vierjarenplan voor autar
kie met vier jaar verlengd zal worden.
NEW YORK, 30 Jan. (Havas). De New
York Times meldt uit Guayaquil (Ecuador),
dat een Amerikaansche maatschappij met de
regeering van Ecuador onderhandelt over de
inrichting van een radiostation.
Vertegenwoordigers der Duitsche propaganda
organisatie „Trans-ocean" stellen zich voor een
zender van zeer groote energie te laten bou
wen. Deze Duitsche agenten bieden den bladen
ten deele kostelooze nieuwsdiensten aan mei
het doel van de pers den steun te verkrüger
voor toekomstige radiocontracten.
dezen oorlog is te niet gedaan door de ontzag
lijke offers, niet slechts aan menschenlevens of
goederen, maar ook aan voortdurende belasting
van alle producties en vooral van de staats-
begrootingen.
Engeland heeft door zijn houding evenveel
schade geleden als Duitschland: Engeland is
niet rijker geworden, maar Duitschland is
sedertdien machtiger geworden.
Het groote probleem van na den oorlog was:
Hoe kon men de gronden verdeelen, hoe kon
men Duitschland tot een paria maken. Of het
één, of het ander, de rijkdommen der aarde
moeten hetzij met geweld, hetzij op billijk-
heidsgronden worden verdeeld
Wat Duitschland betreft: het koloniaal bezit
van Duitschland is eerst laat verworven. De
bewering, dat Duitschland zi.in koloniaal bezit
niet productief kon maken, is even belachelijk,
als dat het onjuist is, dat men een volk voor
honderd jaar kon verwijten, nog geen spoorweg
te kunnen aanleggen.
Dat aan Duitschland het koloniale bezit niet
terug gegeven kan worden, omdat Duitschland
daarmede een strategische positie zou krijgen,
is een monsterlijke poging om een volk alge-
meene rechten te ontzeggen. Duitschland heeft
zijn koloniale bezit niet noodig om daar legers
op te richten, daarvoor is de volksrijkdom van
eigen ras voldoende, maar voor een economische
ontlasting.
In dit verband sprak de Rijkskanselier over
de herstelbetalingen en het ontnemen der ko
loniën aan Duitschland. Daardoor werd het
sterkste volk van Midden-Europa verplicht
nog veel meer dan vroeger als exportnatie op
te treden. De roof der Duitsche koloniën was
moreel een onrecht, economisch een groote
dwaasheid, politiek in de motiveering zoo ge
meen, dat men geneigd is die eenvoudig simpel
te noemen. Hetbeslissende probleem aan het
einde van den oorlog luidde echter zeer kort:
hoe kan een rechtvaardige en verstandige deel
neming van alle groote naties aan de rijk
dommen der wereld veilig gesteld worden?
Hitier zeide vervolgens, dat de omstandig
heden Duitschland dwingen aan den wereld
handel deel te nemen. Het Duitsche systeem is
voor een bepaalde prestatie ook eeri goede tegen
prestatie te verlangen.
(Voor vervolg, zie pag. 2)
PUIGCERDA, 30 Jan. (Havas). Over den
toestand der vluchtelingen en teruggetrok
ken militairen naar schatting van Span
jaarden zouden dit een 50.000 personen zijn
wordt gezegd, dat deze in de buurt van
Seo d'Urgel kritiek schijnt te zijn.
Zij zien zich geplaatst voor het gevaar, dat
de eenige weg, welke de verbinding met Frank
rijk geeft, zal worden doorbroken. Zij kunnen
niet aan de grens van Andorra worden toege
laten. De Hooge Commissaris van Andorra be
schikt inderdaad slechts over een hoeveelheid
levensmiddelen, welke juist toereikend is om de
bevolking in de wintermaanden te voeden. De
toeloop van eenige duizenden vluchtelingen zou
daarom gebrek beteekenen. Het regeeringsleger
zal zich dan ook moeten terugtrekken op Puig-
cerda.
Uit Perpignan aan de Fransche grens
wordt vernomen, dat het den geheelen nacht
van Zondag op Maandag zeer hevig ge
regend heeft in Noord-Catalonië en Rous-
sillon. De gezondheidstoestand der Spaan
sche vluchtelingen, die nu reeds sinds drie
dagen in de open lucht vertoeven, baart den
Franschen grensautoriteiten zorg.
Te Perpignan is een ziekenhuis voor besmet
telijke ziekten ingericht. Er zijn ziekentreinen
ingericht om op alle gebeurlijkheden voorbereid
te zijn. Uit de winkels te Perpignan zijn alle
warme kleeren voor Spaansche kinderen weg
gehaald. Zondagnacht en Maandag zijn veel
minder vluchtelingen de grens gepasseerd dan
de vorige dagen het geval was. Het zijn bijna
uitsluitend vrouwen en kinderen, die Frankrijk
binnen komen. Er zal te Argèles een kamp wor
den ingericht voor alle militaire vluchtelingen.
Van de duizenden Spaansche burgers en mili
tairen, die sedert den aanvang van den uit
tocht uit Spanje de grens zijn gepasseerd, heb
ben slechts 250 verzocht naar Irun te worden
teruggezonden.
De Fransche ministers Sarraut en Mare Ru
cart zijn Maandagavond naar Perpignan en de
Spaansche grens vertrokken. Zij zullen zich ter
plaatse op de hoogte stellen van de maatrege
len, welke genomen zijn om de regeeringsbe
sluiten zoowel ten aanzien van de openbare
veiligheid als de plichten van menschelijkheid
en bescherming der bevolking tegen de ge
varen van besmetting toe te passen.
De Spaansche minister-president, Negrin,
is Maandag in Frankrijk aangekomen.
Naar verluidt heeft hij reeds eerder eenige
geheime reizen naar Fransch gebied onder
nomen om zich met de Fransche autoritei
ten in verbinding te stellen.
Ongeveer achttienhonderd republikeinsche
miliciens, die een onderdak hadden gezocht in
den internationalen tunnel te Cerbère, zijn door
de Fransche autoriteiten naar Spanje terugge
zonden.
Te Bellegarde hebben 4000 miliciens heftig
geprotesteerd, toen zij gedwongen werden terug
te keeren.
Omtrent den strijd aan het front in Cata-
lonië verneemt Havas, dat sedert Zondag
de tegenstand der republikeinen krachtiger
is geworden. De rechtsche troepen stuiten
bovendien op moeilijkheden, daar het ter
rein steeds meer geaccidenteerd wordt.
Vooral in het Noorden en het Centrum
van het front is het weer bovendien slecht.
De troepen van Urgel opereeren halverwege
tusschen Solsona en Berga, die van Arragon
naderen den weg tusschen Berga en Vich. In
den sector Manresa hebben drie internationale
brigades getracht een bres in de rechtsche stel
lingen te maken. Zij werden echter zonder veel
moeite teruggeworpen
In Barcelona neemt het leven weer meer nor
male vormen aan. Maandagochtend waren alle
winkels en markten in Barcelona geopend. De
winkels hadden groote hoeveelheden conserven,
,-riist. gezouten visch en brood ontvaneen. De
De Rijksdagrede van Hitier.
Duitschlands vier-jaren-plan met vier
jaar verlengd.
Toestand der vluchtelingen uit Spanje
kritiek; hevige regens in Noord-Catalonië.
Chamberlain weigert het ontslag van
Hudson te aanvaarden.
De Kwomintang verwerpt het voorstel
der communisten om lid te worden van
de partij.
De conjunctuur in Nederland aan het
einde van 1938.
Drie jaar geëischt tegen oud-notaris te
Rotterdam wegens verduistering van
hypotheekgelden.
Bij een fabriek te Gronau (D.is een
nieuwe deviezenregeling voor de Neder
landsche arbeiders bekend gemaakt.
Beurs van New York: Stemming vast;
oploopende koersen; slot over de ge
heele linie op het hoogste punt.
Praatjes vullen geen gaatjes. Mooi-
sprekers komen er niet alleen met
woorden. Op uw daden komt het aan.
Praatjes kunnen heel verleidelijk
klinken, doch uw daden dragen het
kenmerk van uw streven. Er zijn
praatjesmakers die allerlei gefanta
seerde verhalen doen en zelf eindelijk
in hun fantasterij schijnen te geloo
ven. Er zijn ergere praatjesmakers die
leugenachtige dingen rondstrooien.
Wacht u voor zulke gevaarlijke lieden.
De praatjesmakers zijn m ieder op
zicht te wantrouwen. Houdt u van hen
verre en hebt vrees voor de praatjes
makerij: weert de .praatjes over per
sonen en instellingen uit uw omge
ving en zoekt uw kracht niet in woor
denpraal doch blijft immer bedenken:
praatjes vullen geen gaatjes.
autoriteiten hebben evenwel het publiek ver
zocht slechts het noodzakelijke te koopen. Ver
der hebben de autoriteiten medegedeeld, dat
Barcelona een hoeveelheid meel heeft ontvan
gen, voldoende voor een maand.
De Italiaansche generaal Gambara heeft Mus
solini een rapport doen toekomen, dat zich bezig
houdt met het aandeel der Italiaansche vrijwil
ligers in den strijd in Catalonië. Gambara deelt
mede, dat de slag op 23 Dec. begon en eerst op
27 Jan. eindigde, toen de divisie „Littorio" en de
drie gemengde „pijlen-divisies" Barcelona geheel
hadden ingesloten, Badalone hadden bezet en de
stad hadden afgesneden van de rest van het
republikeinsche leger en Frankrijk
Marokkanen, Navarreezen en Italiaansche vrij
willigers trokken tegelijkertijd Barcelona bin
nen.
Speciale Italiaansche correspondenten aan het
Catalaansche front schrü'ven dat de legionaris
sen met groote verrassing bü de gevechten in
het gebied van Granollers constateerden, dat
hun tegenstanders internationale militie-man
schappen waren, die drie brigades vormden,
welke de elfde, twaalfde en dertiende brigade
vervingen, welker leden volgens de verklaringen
der republikeinsche regeering allen gerepatri
eerd waren. Onder de gesneuvelde militie-man
nen werden geïdentificeerd Engelschen, Fran-
schen, Tsjechen, Noord- en Zuid-Amerikanen.
Uit documenten zou voorts gebleken zijn, dat de
reorganisatie der brigades tot stand is gekomen
dank zij den Franschen communistischen afge
vaardigde Marty en den republikeinschen gene
raal Rojo, tezamen met luit. kolonel Modesto.
TSJOENGKING, 30 Jan. (Reuter). De
Kwomintang heeft het voorstel der com
munisten, ook lid van de partij te werden,
verworpen.
In het manifest, dat aan het einde eer vijfde
voltallige zitting van het bestuur der party is
gepubliceerd, wordt onder meer gezegd: „Wij
wenschen geen dubbel partylidmaatschap in de
Kwomintang, doch alle Chineezen, weike ook
hun politieke overtuiging mag zün, zijn welkom,
wanneer zij willen deelnemen aan het verzet
tegen Japan, en de beginselen der Kwomintang
aanvaarden."
In het manifest der Kwomintang wordt nog
gezegd, dat de party den communistischen
steun in den strijd tegen Japan waardeert, doch
de communisten niet- kan toelaten, daar die
wellicht de eenheid in de party zouden kun
nen ondermijnen.
Verder wordt de instelling van een hooge
commissie voor de nationale verdediging aan
gekondigd. Deze commissie zal tot taak hebben
de militaire en politieke activiteit der party te
coordineeren onder leiding van Tsjang Kai Sjek.