Hitier gelooft in een langdurigen vrede Felle aanval op het wereldjodendom Het eerste Levensjaar Toestand der vluchtelingen in Spanje kritiek In geval van een oorlog tegen Italië, zal dit land echter Daitschland aan zijn zijde vinden Het nieuws van heden r~ DE GRENSLOOPERS EN DE DEVIEZEN HEVIGE, REGENS IN NOORD-CATALONIË COMMUNISTEN NIET IN DE KWOMINTANG VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 31 JANUARI 1939 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE, NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27lA d. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-ÊDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SP AARNEST AD. HAARLEM VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21612 Maandagavond kwam in de Kroll-opera te Berlijn de Duitsche Rijksdag bijeen. Voor de eerste maal namen thans ook de afge vaardigden van de Ostmarkj het voormalige Oostenrijk, en van het Sudetenland aan de zitting deel. Rijkskanselier Hitier hield een rede waarin hij den groei van het nationaal-socialisme in Duitschland gedurende de afgeloopen zes jaar uiteenzette. Hitier wees er in zijn rede verder op, dat, in geval van een oorlog tegen Italië, dit land Duitschland aan zijn zijde zou vinden. De Rijkskanselier gelooft echter in de mogelijkheid van een lang durigen vrede. Duitschland wil met alle landen, ook met Frankrijk, Engeland en Amerika, in vriendschap leven. Vervolgens besprak Hitler in zijn rede het koloniale vraagstuk en de jodenkwestie. De gebeurtenissen van 1938 De democratische pers Economische vraagstukken "A Bij een fabriek te Gronau is een nieuwe regeling bekend gemaakt Duitsche vier-jar en- plan verlengd Duitsche propaganda in Ecuador? De koloniale kwestie De Spaansche minister-president Negrin Maandag in Frankrijk aangekomen Krachtiger tegenstand der republikeinen Een jaar geleden klonk uit het. paleis Sgestdijk de blijde marei „Ons is een prinsesje geboren."- Praatjes Het aandeel der Italianen in den strijd Zij zouden de eenheid in de party kunnen ondermijnen NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez. mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor kleine annonces „OmroeDors" de rubriek Hitier begon zijn rede, niet te herinneren aan de bezorgdheid, waarmee zes jaren ge leden velen in Duitschland de toekomst van een beweging tegemoet zagen, waarvan het einde nog niet te overzien scheen. Wel stonden 13 millioen kiezers achter spreker, doch dit was slechts iets meer dan een derde van het totale aantal uitgebrachte stemmen. De overige 20 millioen stemmen waren verdeeld over om streeks 35 partijen en groepen, welke alleen hun haat tegen de jonge beweging gemeen hadden. Hiertegenover stond een derde van de Duit sche mannen en vrouwen, die het Duitsche Rijk wederom wilden oprichten. Zij geloofden aan een wonder en om dit geloof werden zij door hun tegenstanders uitgelachen. Spreker wees er verder op, dat een Duitsch land, dat in een bolsjewistischen chaos verzonk het geheele avondland zou hebben meegesleurd. Hitier gaf hierna een geschiedkundig overzicht van de gebeurtenissen van het gedenkwaardige jaar 1938, waarbij hij aller eerst herinnerde aan de bepaling van het zelfbestemmingsrecht der volken, vastge legd in de veertien punten van Wilson. Hitler gaf vervolgens een historisch over zicht van den Anschluss van Oostenrijk. De Anschluss verliep in zeer snel tempo en het vertrouwen in de snelheid en slagvaardig heid van het Duitsche leger werd niet alleen niet beschaamd, doch zelfs overtroffen. Eenige weken later begon, aldus Hitier. de campagne van internationale ophitsing in Tsjecho-Slowakije met onderdrukking van de daar wonende Duitschers Niettegenstaande de herhaalde verklaring, dat Duitschland niet had gemobiliseerd, werd toch vastgehouden aan de verklaring, dat Tsjecho-Slowakije had gemobiliseerd onder dwang van een Duitsche mobilisatie, dat Duitschland wegens deze Tsjechische mobili satie had gestaakt en van zijn plannen Had moeten afzien. Op grond van deze provocatie gaf spreker derhalve op 28 Mei het bevel tot voorbereiding van militair optreden tegen dezen staat met als laatsten termijn den 2en October en vervolgens het bevel tot den geweldigen en versnelden bouw van een front van verdediging in het Westen des lands. De ontwikkeling in den zomer stelde Duitsch land in het gelijk Allen zün gelukkig, dat, dank zij het initiatief van sprekers vriend Benito Mus solini en door de hooggeschatte bereidwil ligheid van Chamberlain en Daladier een oplossing is gevonden voor dit moeilijke vraagstuk langs vreedzamen weg. Het Sudeten-Duitsche volk heeft thans even eens gelegenheid gehad door het vrij uiten van zün wil zijn sanctie te verleenen aan de in- lüving bij het Duitsche Rijk. Met groote meerderheid heeft het getoond hier voor te zijn Hitier sprak de overtuiging uit, dat als moei lijkheden zich zouden voordoen, het naticnaal- socialisme deze zou weten op te lossen. Daar stelde hij tegenover, dat zekere democratische landen erop schijnen te loeren, Duitschland terug te voeren in een staat van weerloosheid, zooals deze na den oorlog was. In de pers dezer democratische staten komt dit openlijk tot Uiting, in de laatste weken heeft men ir- deze pers kunnen lezen, dat Duitschland in etfistige moeilijkheden is geraakt Het volk lüdt in Duitschland honger, aoo Schrijft deze pers. Duitschland zal ten jronde Eaan aan een financieele crisis of aan eed Dro- ductie-crisis, of anders toch aan een consumptie crisis. Inderdaad bevindt Duitschland zich in een moeilijke positie, maar het zal ook dezen strijd winnen, ja het heeft dezen strijd reeds ge wonnen. Hitier herinnerde vervolgens aan den mate- loozen schuldenlast van den wereldoorlog, waar onder Duitschland gebukt ging. Niettemin is het thans gevoed en gekleed en heeft het geen werkloozen. De Rükskanselier wees erop, dat op velP plaatsen land braak ligt en de meeste tegen Duitschland hetzende staten hun eigen werk loosheidsproblemen niet weten op te lossen In Duitschland staat 99 procent der bevolking achter zijn leiding. De vertegenwoordigers dezer staten spreken over de wonderbare eigenschappen hunner de mocratie. Zoolang wij echter afleggers van deze democratie in Duitschland bezaten, hadden wij zeven millioen werkloozen en een voor de revo lutie staande maatschappij. Nu hebben wij, ondanks onze moeilijkheden, deze problemen opgelost, dank zij ons regiem en onze binnenlandsche organisatie Geen won der, dat het Duitsche volk het tegenwoordige regiem zijn instemming geeft en het vroegere afwijst. Men verklaart te gelooven, dat tusschen de mocratieën en z.g dictaturen desondanks een samenwerking mogelijk kan zijn. De kwestie van den staatsvorm of de organisatie van een volksgemeenschap komt internationaal in het geheel niet in het debat. Het is ons, Duitschers, volkomen onverschil lig, welken staatsvorm andere volken bezitten. Wij zien er geen voordeel in het nationaal-socialisme als idee te leveren, noch hebben wij aanleiding om andere volken, omdat zij demo cratieën vormen, bijvoorbeeld te be oorlogen. De bewering, dat het nationaal-socialistische Duitschland binnenkort Noord- of Zuid-Amerika, Australië, China, of zelfs Nederland aanvallen of verdeelen zal, en wel omdat daar andere regeeringssyste- men heerschen, zou nog slechts aan gevuld kunnen worden met de voor spelling, dat wij in aansluiting daar aan het voornemen hadden, onmid dellijk de volle maan te bezetten. Overgaande tot de bespreking van econo mische vraagstukken zeide Hitier, dat het een aanmatiging zou zijn aan te nemen, dat de wereld slechts voor één of twee volkeren is geschapen. Ieder volk heeft het recht zijn leven op deze aarde te beveiligen. Het Duitsche volk heeft precies hetzelfde recht deel te hebben aan de ontsluiting van deze wereld als ieder ander volk. Toch is indertijd in Engelsche kringen de gedachte verkondigd, dat de vernietiging van Duitschland de Britsche handelswinst ont zaglijk zou opvoeren. De wereldoorlog heeft bewezen, dat daaruit voor geen enkelen staat zichtbare winst ontstaan is. Ieder nut van X Foto Zieglcr Heden een jaar geleden, werd na weken van hoopvol wachten het hartsverlangen van het prinselijk jaar, van H. M. de Koningin en geheel ons volk vervuld. Een nieuwe Oranjebloesem ontlook. God zegende ons vorstenhuis met de geboorte van Prinses Beatrix. Haar schoone naam is als een zegening en een belofte: Zij die gelukkig maakt. Nog argeloos en onbewust van de spanningen in de verontruste wereld rondom haar heen heeft zij gedurende haar eerste levensjaar haar naam gestand gedaan enkel door haar ver heugende aanwezigheid. Met hoeveel warmte en belangstelling hebben wij telkens weer kennis genomen van den voorspoedigen groei van de prinselijke baby, zooals die bleek uit de zonnige foto's, die bij tijd en wijle de voorpagina's van welhaast alle Nederlandsche dagbladen sierden. Onder die foto's waren er verschillende, die van méér ge tuigden dan van enkel het voorspoedig gedijen van het prinsesje. Er Waren er ook, die getuigden van de innigheid, waarmee zij door Haar Koninklijke Grootmoeder en haar ouders wordt omringd, van de liefde en het huiselijk geluk, waarvan zij in het Koninklijk Huis het stralende, blanke en ongerepte middelpunt vormt. Deze sfeer van hartelijke en eenvoudige, diepe en innige menschelijkheid rondom dit prille, nog verrukkelijk zorgelooze leven is wijd uitgekringd in alle lagen van ons Oranje-lievend volk, dat voor niets zoo ontvankelijk is als voor eenvoud en warme menschelijkheid. Het lijdt dan ook niet den minsten twijfel, dat het volk van Nederland zich heden in bidden en denken zal vereenigen met de intieme feeststemming in onze Koninklijke Familie en den Heer van alle leven zal vragen, dat Hij dit jonge leven, dat Hij Prinses Beatrix zal behoeden en beschermen en zegenen, op dat zij haar naam^gestand moge blijven doen tot in lengte van jaren, wat de toekomst ook moge brengen. Maandagavond om half zes zijn de Neder landsche arbeiders in de fabriek van de firma G. van Delden te Gronau op het kantoor der fabriek geroepen, waar hun werd aangezegd dat de deviezenregeling weer veranderd is. 1\>t dusverre konden de Nederlandsche ar beiders altijd hun loon voor tweederden in Nederlandsche munt ontvangen. Zooals Zater dag gemeld, was reeds meer dan de helft der Nederlandsche arbeiders met het oog op de intrekking dezer regeling ontslagen. Aan alle arbeiders van deze fabriek is thans bekend gemaakt, dat zij aan het werk kunnen blijven, volgens een nieuwe regeling, krachtens welke den Nederlandschen ar beiders de helft van hun loon in Neder- landsch geld mag worden uitbetaald. Velen van hen, die reeds hun ontslag hadden, maken nu gebruik van de gelegen heid om aan het werk te blijven. De nieuwe regeling geldt zoowel voor hen, wien reeds ontslag was aangezegd, als voor hen, die aan het werk konden blijven. BERLIJN, 30 Jan. (Reuter). De Duitsche minister van Binnenlandsche Zaken, Prick, die in de Rijksdagzitting heeft gesproken, vóór Hitier het woord nam, heeft mede gedeeld, dat het vierjarenplan voor autar kie met vier jaar verlengd zal worden. NEW YORK, 30 Jan. (Havas). De New York Times meldt uit Guayaquil (Ecuador), dat een Amerikaansche maatschappij met de regeering van Ecuador onderhandelt over de inrichting van een radiostation. Vertegenwoordigers der Duitsche propaganda organisatie „Trans-ocean" stellen zich voor een zender van zeer groote energie te laten bou wen. Deze Duitsche agenten bieden den bladen ten deele kostelooze nieuwsdiensten aan mei het doel van de pers den steun te verkrüger voor toekomstige radiocontracten. dezen oorlog is te niet gedaan door de ontzag lijke offers, niet slechts aan menschenlevens of goederen, maar ook aan voortdurende belasting van alle producties en vooral van de staats- begrootingen. Engeland heeft door zijn houding evenveel schade geleden als Duitschland: Engeland is niet rijker geworden, maar Duitschland is sedertdien machtiger geworden. Het groote probleem van na den oorlog was: Hoe kon men de gronden verdeelen, hoe kon men Duitschland tot een paria maken. Of het één, of het ander, de rijkdommen der aarde moeten hetzij met geweld, hetzij op billijk- heidsgronden worden verdeeld Wat Duitschland betreft: het koloniaal bezit van Duitschland is eerst laat verworven. De bewering, dat Duitschland zi.in koloniaal bezit niet productief kon maken, is even belachelijk, als dat het onjuist is, dat men een volk voor honderd jaar kon verwijten, nog geen spoorweg te kunnen aanleggen. Dat aan Duitschland het koloniale bezit niet terug gegeven kan worden, omdat Duitschland daarmede een strategische positie zou krijgen, is een monsterlijke poging om een volk alge- meene rechten te ontzeggen. Duitschland heeft zijn koloniale bezit niet noodig om daar legers op te richten, daarvoor is de volksrijkdom van eigen ras voldoende, maar voor een economische ontlasting. In dit verband sprak de Rijkskanselier over de herstelbetalingen en het ontnemen der ko loniën aan Duitschland. Daardoor werd het sterkste volk van Midden-Europa verplicht nog veel meer dan vroeger als exportnatie op te treden. De roof der Duitsche koloniën was moreel een onrecht, economisch een groote dwaasheid, politiek in de motiveering zoo ge meen, dat men geneigd is die eenvoudig simpel te noemen. Hetbeslissende probleem aan het einde van den oorlog luidde echter zeer kort: hoe kan een rechtvaardige en verstandige deel neming van alle groote naties aan de rijk dommen der wereld veilig gesteld worden? Hitier zeide vervolgens, dat de omstandig heden Duitschland dwingen aan den wereld handel deel te nemen. Het Duitsche systeem is voor een bepaalde prestatie ook eeri goede tegen prestatie te verlangen. (Voor vervolg, zie pag. 2) PUIGCERDA, 30 Jan. (Havas). Over den toestand der vluchtelingen en teruggetrok ken militairen naar schatting van Span jaarden zouden dit een 50.000 personen zijn wordt gezegd, dat deze in de buurt van Seo d'Urgel kritiek schijnt te zijn. Zij zien zich geplaatst voor het gevaar, dat de eenige weg, welke de verbinding met Frank rijk geeft, zal worden doorbroken. Zij kunnen niet aan de grens van Andorra worden toege laten. De Hooge Commissaris van Andorra be schikt inderdaad slechts over een hoeveelheid levensmiddelen, welke juist toereikend is om de bevolking in de wintermaanden te voeden. De toeloop van eenige duizenden vluchtelingen zou daarom gebrek beteekenen. Het regeeringsleger zal zich dan ook moeten terugtrekken op Puig- cerda. Uit Perpignan aan de Fransche grens wordt vernomen, dat het den geheelen nacht van Zondag op Maandag zeer hevig ge regend heeft in Noord-Catalonië en Rous- sillon. De gezondheidstoestand der Spaan sche vluchtelingen, die nu reeds sinds drie dagen in de open lucht vertoeven, baart den Franschen grensautoriteiten zorg. Te Perpignan is een ziekenhuis voor besmet telijke ziekten ingericht. Er zijn ziekentreinen ingericht om op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn. Uit de winkels te Perpignan zijn alle warme kleeren voor Spaansche kinderen weg gehaald. Zondagnacht en Maandag zijn veel minder vluchtelingen de grens gepasseerd dan de vorige dagen het geval was. Het zijn bijna uitsluitend vrouwen en kinderen, die Frankrijk binnen komen. Er zal te Argèles een kamp wor den ingericht voor alle militaire vluchtelingen. Van de duizenden Spaansche burgers en mili tairen, die sedert den aanvang van den uit tocht uit Spanje de grens zijn gepasseerd, heb ben slechts 250 verzocht naar Irun te worden teruggezonden. De Fransche ministers Sarraut en Mare Ru cart zijn Maandagavond naar Perpignan en de Spaansche grens vertrokken. Zij zullen zich ter plaatse op de hoogte stellen van de maatrege len, welke genomen zijn om de regeeringsbe sluiten zoowel ten aanzien van de openbare veiligheid als de plichten van menschelijkheid en bescherming der bevolking tegen de ge varen van besmetting toe te passen. De Spaansche minister-president, Negrin, is Maandag in Frankrijk aangekomen. Naar verluidt heeft hij reeds eerder eenige geheime reizen naar Fransch gebied onder nomen om zich met de Fransche autoritei ten in verbinding te stellen. Ongeveer achttienhonderd republikeinsche miliciens, die een onderdak hadden gezocht in den internationalen tunnel te Cerbère, zijn door de Fransche autoriteiten naar Spanje terugge zonden. Te Bellegarde hebben 4000 miliciens heftig geprotesteerd, toen zij gedwongen werden terug te keeren. Omtrent den strijd aan het front in Cata- lonië verneemt Havas, dat sedert Zondag de tegenstand der republikeinen krachtiger is geworden. De rechtsche troepen stuiten bovendien op moeilijkheden, daar het ter rein steeds meer geaccidenteerd wordt. Vooral in het Noorden en het Centrum van het front is het weer bovendien slecht. De troepen van Urgel opereeren halverwege tusschen Solsona en Berga, die van Arragon naderen den weg tusschen Berga en Vich. In den sector Manresa hebben drie internationale brigades getracht een bres in de rechtsche stel lingen te maken. Zij werden echter zonder veel moeite teruggeworpen In Barcelona neemt het leven weer meer nor male vormen aan. Maandagochtend waren alle winkels en markten in Barcelona geopend. De winkels hadden groote hoeveelheden conserven, ,-riist. gezouten visch en brood ontvaneen. De De Rijksdagrede van Hitier. Duitschlands vier-jaren-plan met vier jaar verlengd. Toestand der vluchtelingen uit Spanje kritiek; hevige regens in Noord-Catalonië. Chamberlain weigert het ontslag van Hudson te aanvaarden. De Kwomintang verwerpt het voorstel der communisten om lid te worden van de partij. De conjunctuur in Nederland aan het einde van 1938. Drie jaar geëischt tegen oud-notaris te Rotterdam wegens verduistering van hypotheekgelden. Bij een fabriek te Gronau (D.is een nieuwe deviezenregeling voor de Neder landsche arbeiders bekend gemaakt. Beurs van New York: Stemming vast; oploopende koersen; slot over de ge heele linie op het hoogste punt. Praatjes vullen geen gaatjes. Mooi- sprekers komen er niet alleen met woorden. Op uw daden komt het aan. Praatjes kunnen heel verleidelijk klinken, doch uw daden dragen het kenmerk van uw streven. Er zijn praatjesmakers die allerlei gefanta seerde verhalen doen en zelf eindelijk in hun fantasterij schijnen te geloo ven. Er zijn ergere praatjesmakers die leugenachtige dingen rondstrooien. Wacht u voor zulke gevaarlijke lieden. De praatjesmakers zijn m ieder op zicht te wantrouwen. Houdt u van hen verre en hebt vrees voor de praatjes makerij: weert de .praatjes over per sonen en instellingen uit uw omge ving en zoekt uw kracht niet in woor denpraal doch blijft immer bedenken: praatjes vullen geen gaatjes. autoriteiten hebben evenwel het publiek ver zocht slechts het noodzakelijke te koopen. Ver der hebben de autoriteiten medegedeeld, dat Barcelona een hoeveelheid meel heeft ontvan gen, voldoende voor een maand. De Italiaansche generaal Gambara heeft Mus solini een rapport doen toekomen, dat zich bezig houdt met het aandeel der Italiaansche vrijwil ligers in den strijd in Catalonië. Gambara deelt mede, dat de slag op 23 Dec. begon en eerst op 27 Jan. eindigde, toen de divisie „Littorio" en de drie gemengde „pijlen-divisies" Barcelona geheel hadden ingesloten, Badalone hadden bezet en de stad hadden afgesneden van de rest van het republikeinsche leger en Frankrijk Marokkanen, Navarreezen en Italiaansche vrij willigers trokken tegelijkertijd Barcelona bin nen. Speciale Italiaansche correspondenten aan het Catalaansche front schrü'ven dat de legionaris sen met groote verrassing bü de gevechten in het gebied van Granollers constateerden, dat hun tegenstanders internationale militie-man schappen waren, die drie brigades vormden, welke de elfde, twaalfde en dertiende brigade vervingen, welker leden volgens de verklaringen der republikeinsche regeering allen gerepatri eerd waren. Onder de gesneuvelde militie-man nen werden geïdentificeerd Engelschen, Fran- schen, Tsjechen, Noord- en Zuid-Amerikanen. Uit documenten zou voorts gebleken zijn, dat de reorganisatie der brigades tot stand is gekomen dank zij den Franschen communistischen afge vaardigde Marty en den republikeinschen gene raal Rojo, tezamen met luit. kolonel Modesto. TSJOENGKING, 30 Jan. (Reuter). De Kwomintang heeft het voorstel der com munisten, ook lid van de partij te werden, verworpen. In het manifest, dat aan het einde eer vijfde voltallige zitting van het bestuur der party is gepubliceerd, wordt onder meer gezegd: „Wij wenschen geen dubbel partylidmaatschap in de Kwomintang, doch alle Chineezen, weike ook hun politieke overtuiging mag zün, zijn welkom, wanneer zij willen deelnemen aan het verzet tegen Japan, en de beginselen der Kwomintang aanvaarden." In het manifest der Kwomintang wordt nog gezegd, dat de party den communistischen steun in den strijd tegen Japan waardeert, doch de communisten niet- kan toelaten, daar die wellicht de eenheid in de party zouden kun nen ondermijnen. Verder wordt de instelling van een hooge commissie voor de nationale verdediging aan gekondigd. Deze commissie zal tot taak hebben de militaire en politieke activiteit der party te coordineeren onder leiding van Tsjang Kai Sjek.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1