De rede van Hitier
New-Yorksche Beurs
De conjunctuur in
Nederland
DINSDAG 31 JANUARI 1939
Het Jodenvraagstuk
Kerkvervolging
De driehoek Berlijn-
Rome-T okio
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiy
Reactie te Londen
Belangrijke rede van
den Paus verwacht
Televisie in nieuwe
banen?
FAILLISSEMENTEN
Stemming vast; oploopende
koersen; slot op het hoog
ste punt
Lichte verbetering op de arbeids
markt, maar de werkloosheid
blijft hoog
Op vele gebieden nog
stagnatie
WISSELKOERSEN
AMERIK. GOEDERENMARKT
29 Oct. 297a28 -
-297a-
AMSTERDAMSCHE BEURS
Nabeurskoersen van 30 Januari
STOOMVAARTLIJNEN
holland-australie lijn
(Vervolg.)
Duitschland moet exporteeren om levens
middelen te kunnen koopen en het moet, aan
gezien voor dien export voor een deel grond
stoffen noodig zijn, die het zelf niet heeft, nog
meer uitvoeren om die grondstoffen te kunnen
krijgen.
Het gaat hier dus om de zorg voor het
dagelijksch brood.
Wanneer dan door vreemde staatslieden
met ik weet niet wat voor economische
tegenmaatregelen gedreigd wordt, kan ik
hier slechts verzekeren, dat in zulk een
geval een economische wanhoopsstrijd be
ginnen zou, die voor ons heel gemakkelijk
uit te houden is.
Een definitieve oplossing van dit probleem
kan pas komen, wanneer men heeft leeren
inzien, dat handhaven van onrecht niet slechts
politiek, maar ook economisch nutteloos is, ja
waanzinnig is. Wanneer men de Duitschlahd
ontnomen koloniën door bewapening behouden
wil, geeft dat misschien winst aan de interna
tionale wapenfabrikanten, maar legt dat den
volkeren de zwaarste lasten op. Hitier raamde
deze kosten voor Engeland in korten tijd op
ruim twintig milliard goudmark.
Vervolgens wendde spr. zich tegen de opruiing
in democratische staten tegen de totalitaire
staten, waarbij hy Lloyd George, Duff Cooper,
Eden, Churchill en Ickes oorlogsapostelen
noemde. Duitschland zal echter altijd op hun
aanvallen antwoorden en de wapens zullen er
voor zorgen, dat Duitschland een souvereine
staat blijft, evenals de keuze van de vrienden
van Duitschland.
Het Duitsche volk voelt geen haat tegen En
geland, Amerika of Frankrijk, maar deze volken
worden door hun Joodsche en niet-Joodsche
opruiers voortdurend tegen Duitschland en het
Duitsche volk opgejaagd.
Het nationaal-socialistische Duitschland wil
geen vijandschap met andere volkeren en de
bewaringen over aanvalsvoorpemens van het
Duitsche volk op vreemde volkeren zijn hy
sterie of leugens.
In verband met de opruiing tegen Duitsch
land noemde spr. het Jodenvraagstuk. Het is
een beschamend schouwspel, dat de wereld der
democratie van medelijden druipt, maar het
Joodsche volk niet helpt. Duitschland echter
herstelt thans, wat 't Joodsche volk zelf gedaan
heeft. De Joden hebben de inflatie veroorzaakt,
toen de overige wereld het Duitsche volk zijn bui-
tenlandsche kapitalen ontnam en de koloniën
wegnam. Het Duitsche volk wenscht niet, dat
zijn belangen door een vreemd volk geregeerd
worden. Frankrijk voor de Franschen, Engeland
voor de Engelschen, Amerika voor de Amerika
nen en Duitschland voor de Duitschers. Wij zijr
besloten een einde te maken aan het zich nes
telen van een vreemd volk, dat alle leidende
posities aan zich heeft weten te trekken en wij
zullen dat volk afschuiven. Europa kan niet
meer tot rust komen, voor het Joodsche vraag
stuk is opgeruimd. Ik ben in mijn leven aldus
Hitier, zeer vaak profeet geweest en werd
meestal uitgelachen. Ik wil thans weer een
profeet zijn: Wanneer het het internationale
financieele Jodendom in en buiten Europa
mocht gelukken de volkeren nogmaals in een
wereldoorlog te storten, dan zal het resultaat
niet de bolsjewiseering van de aarde en daar
mede de overwinning van het Jodendom zijn,
maar de vernietiging van het Joodsche ras in
Europa.
Het volgende punt, dat Hitler in zijn rede
aansneed, had betrekking op de kerkelijke pro
blemen. Niemand in Duitschland is of wordt
vervolgd om zijn religieus standpunt. Duitsch
land heeft enorme, steeds grootere sommen in
de laatste jaren uit de belastingopbrengsten aan
de kerken ter beschikking gesteld, waarbij komt,
dat de kerken, na den staat, de grootste grond
bezitters zijn. Er is geen kerk gesloten, geen
kerkdienst verhinderd, noch invloed uitgeoefend
op leer of belijdenis.
Priesters, die op den nationaal-socialistischen
staat schelden, of op zijn instellingen en lei
ders, zullen tot het bewustzijn worden gebracht,
dat een vernieling van dezen staat door nie
mand geduld wordt en dat priesters, zoodra
zjj zfcb buiten de wet plaatsen, door de wet
juist zoo ter verantwoording geroepen worden
als ieder ander Duitsch staatsburger. Er zijn
echter tienduizenden priesters van alle Chris
telijke confessies, die hun kerkelijke plichten
precies zoo of waarschijnlijk beter vervullen
dan de politieke opruiers, zonder dat zij ooit
met de staatswetten in conflict zijn geraakt.
De staat ziet het als zijn taak hen te bescher
men, het is zijn plicht de staatsvijanden te ver
nietigen.
Wat het inkomen der kerken betreft, zeide-
Hitier nog dat, wanneer werkelijk de Duitsche
kerken den toestand ondraaglijk mochten ach
ten, de nationaal-socialistische staat te allen
tijde bereid is, een duidelijke scheiding van
Kerk en Staat in te voeren, zooals dat in
Frankrijk, Amerika en andere landen het
geval is.
Wanneer het buitenland en zekere demo
cratische staatslieden zoo in het perk treden
voor enkele Duitsche priesters, kan dat slechts
een politieke oorzaak hebben. Zij zwegen, toen
in Rusland honderdduizenden priesters werden
afgemaakt en in Spanje tienduizenden pries
ters en nonnen afgeslacht werden, terwijl op
grond van deze slachtpartijen zich talrijke
nationaal-socialistische en fascistische vrijwil
ligers ter beschikking stelden van generaal
Franco om te helpen verhinderen, dat deze
bolsjewistische bloedroes zich over Europa uit
breidde.
Met vreugde maakte Hitier melding van
de verhoudingen tussehen Duitschland,
Italië en Japan. In het Italiaansche volk
zag hij de belichaming van de klassieke
cultuur van Europa, zooals het Duitsche volk
de draagster is van de Germaansche cul
tuur. Toen Italië den strijd in Abessinië
voerde, stond slechts Duitschland het als
een i ge vriend ter zijde.
VOOR FRIESLAND, GRONINGEN, 1
DRENTE EN OVERIJSEL:
lichte vorst tot temperatuur om het vries- H
punt, gedeeltelijk bewolkt, droog weer,
zwakke veranderlijke wind.
1 VOOR DE OVERIGE PROVINCIES I
lichte vorst tot temperatuur om het
H vriespunt, gedeeltelijk bewolkt, droog weer, j|
matige tot zwakke Oostelijke wind.
g ALGEMEENE VOORUITZICHTEN:
in de eerstvolgende dagen wordt geen
H verdere toename van de vorst verwacht.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Moge niemand in de wereld zich
vergissen over het besluit, dat het
nationaal-socialistische Duitschland
tegenover dezen vriend genomen
heeft. Het kan den vrede slechts nut
tig zijn, wanneer daarover geen
twijfel bestaat, dat een oorlog tegen
het tegenwoordige Italië, onverschil
lig om welke motieven ontketend,
Duitschland aan den kant van den
vriend zal roepen.
Het nationaal-socialistische Duitschland
weet welk lot het beschoren zou zijn, wanneer
het ooit een internationale macht zou gelukken
het fascistische Italië, onverschillig om welke
motiveeringen, op de knieën te dwingen. Wij
erkennen de consequenties die daaruit moesten
voortvloeien en zien ze ijskoud onder het oog.
Het lot van Pruisen in 1805 en 1806 zal zich
geen tweede maal herhalen. De nationaal-
socialistische staat ziet het gevaar en is vast
besloten zich op afweer voor te bereiden. Niet
slechts de Ljuitsche weermacht is opgewassen
tegen de hoogste militaire eischen, maar ook
de militaire macht van Italië.
De geschiedenis wordt door mannen gemaakt.
Het nationaal-socialistische Duitschland zal
voor geen bedreiging terugschrikken en we zul
len gemeenschappelijke belangen gemeenschap
pelijk verdedigen.
De Fiihrer dankte nogmaals, behalve Mus
solini, de „beide andere staatslieden", die in
de kritieke uren van het afgeloopen jaar de
waarde van den vrede hooger aansloegen dan
de handhaving van een onrecht.
Duitschland heeft tegenover Engeland en
Frankrijk geen territoriale eischen, behalve de
teruggave van koloniën, waarover ook op vreed
zame iFTjze valt te spreken.
Zoo zeer een oplossing van dit vraagstuk tot
kalmeering der wereld zou bijdragen, zoo wei
nig gaat het hier om problemen, die alleen
een gewapend conflict veronderstellen kunnen.
Een ander feit is de propaganda, welke ge
voerd wordt tegen Duitschland door middel van
de radio. Als deze radio-uitzendingen in de Duit
sche taal niet ophouden, zal Duitschland deze
op eigen wijze beantwoorden. Men moet een
einde maken aan de internationale leugen
campagne.
Ik echter geloof aan de mogelijk
heid van een Iangdurigen vrede.
Vriendschap tussehen Duitschland en
Engeland zou daarvoor een zeer
hechte waarborg zijn.
Hetzelfde geldt ook voor de ver
houdingen met Frankrijk.
Voorts wees Hitier op de vriendschappelijke
verhoudingen met Hongarije, Polen, Zweden,
Denemarken, Nederland en België, en hoopte
voorts, dat Tsjecho-Slowakije zijn binnenland-
sche moeilijkheden te boven zal komen.
De betrekkingen tussehen Duitschland en de
Zuid-Amerikaansche staten zijn economisch
zeer goed te noemen.
Alleen de verhouding met de Vereenlgde
Staten van Noord-Amerika heeft te lijden
van een Joodsche-hetze-campagne, waarbij
politieke en financieele belangen een rol
spelen, welke hetze gedreven wordt door de
Joodsche pers.
Duitschland wenscht met alle landen, ook
met de U.S.A., vrede en vriendschap. Het
wijst echter inmenging van het buitenland,
ook van Amerika, in haar binnenlandsche
aangelegenheden af.
Immers ik geloof, aldus Hitler, dat verschil
lende staatslieden zich voor zoovele binnenland
sche problemen in hun eigen land gesteld zien,
welke zij eerst te regelen hebben, dat zij beter
deden zich alleen bezig te houden met de op
lossing van hun eigen binnenlandsche moeilijk
heden.
Overigens is men er in geslaagd het Groot-
Duitsche Rijk tot stand te brengen, waarbij oude
tradities en herinneringen vaak ter zijde moes
ten worden gesteld, doch waarbij geen bloedige
offers werden geëischt. Tenslotte herinnerde
Hitier aan de grootheid van Duitschlands twee-
duizend-jarige geschiedenis.
In hun commentaar op Hitiers rede juichen
Britsche kringen de erkenning door Hitler van
de economische problemen toe. Deze, zoo ver
klaart men, kunnen alleen door onderhande
ling worden opgelost, geen regeering zal uit
breiding van den wereldhandel meer toejuichen
dan de Britsche. De economische moeilijkheden
waarvan Hitier spreekt, hebben in zekeren zin
alle landen gemeen, doch men is hier van
oordeel, dat Duitschland alleen zijn economi
sche politiek kan beoordeelen. Evenals andere
landen, zoo merkt men op, moet Duitschland
duidelijk zijn positie bepalen en de richting,
waarin het gaat, teneinde vast te stellen of de
politiek, welke voor een bepaald oogenblik ge
schikt is, niet in het licht van gewijzigde om
standigheden herzien dient te worden.
Het is, zoo zegt men in Britsche kringen,
duidelijk, dat de wereldsituatie niet kan ver
beteren, tenzij het wereldvertrouwen wordt
hersteld. Hitier sprak van de geruchten, die in
Europa de ronde doen. Men erkent hier, dat
het aanhouden van dergelijke geruchten alleen
maar een nadeeligen invloed kan hebben.
Hieraan wordt nog toegevoegd dat, terwijl
Hitler den nadruk legde op de solidariteit tus
sehen Berlijn en Rome, de jongste gebeurte
nissen een gelijke solidariteit aan het licht
hebben gebracht tussehen Engeland en Frank
rijk en hun vastbeslotenheid, hun vraagstukken
onder de oogen te zien met den wil, ze te
overwinnen.
VATICAANSTAD, 30 Jan. (Havas) In
kerkelijke kringen te Rome hecht men veel
beteekenis aan de plechtige audiëntie die de
H. Vader op 11 Februari, aan den vooravond
van den zeventienden verjaardag van 's Pausen
kroning, aan het geheelé Italiaansche episcopaat
zal verleenen. Men gelooft, dat de Paus eer.
rede zal houden, waarin Hij de vraagstukken
zal behandelen, welke de betrekkingen tussehen
den Heiligen Stoel en de fascistische regeering
sedert verscheidene maanden moeilijk hebben
gemaakt.
De Nederlandsche Vereeniging voor interna
tionaal radlo-amateurïsme deelt mede, dat het
den heer H. J. Krusemeyer te Bloemendaal,
student in de wis- en natuurkunde te Leiden,
gelukt is een zend- en onfcvangsysteem voor
televisie te ontwerpen, waarbij de in beslag ge
nomen frequentieband bij dezelfde rasterfijn-
heid aanzienlijk kleiner is dan bij de tot nu
toe gebezigde systemen
Daar het verkleinen van de door een tele
visiezender in beslag genomen frequentieband
de eenige mogelijkheid biedt om fijnrastertele-
visie op langere golflengten zonder storing
van ander draadloos telegrafie- en telefonie
verkeer te verwezenlijken, is reeds lang ge
zocht naar een systeem, welke met een kleinere
bandbreedte zou kunnen toekomen. Verschei
dene onderzoekers meenden een oplossing ge
vonden te hebben. De meeste van deze oplos
singen berustten echter op een foutieve phy-
sische interpretatie van de Fourier-analyse,
terwijl bij een aantal andere het superpositie
beginsel is toegepast voor niet-lineaire ver
schijnselen.
Een der hoofdkenmerken van het door den
heer Krusemeyer ontworpen systeem, dat
phaseselectief zend- en ontvangsysteem ge
noemd wordt, is dat aan den ontvangkant voor
het scheiden van twee inkomende signalen niet
alleen gebruik gemaakt wordt van de frequen
tieverschillen der Fourier-componenten dier
signalen, maar ook van de phaserelaties van
die componenten. Hierdoor is het mogelijk, sig
nalen waarvan de Fourierspectra elkaar geheel
of gedeeltelijk overlappen en welke gelijktijdig
worden ontvangen, aan den ontvangkant te
scheiden, hetgeen met behulp van afgestemde
kringen alléén niet mogelijk is. De door het
nieuwe systeem vereischte bandbreedte maakt
het mogelijk, bij dezelfde rasterfijnheid als bij
de moderne fijnrastertelevisiezenders op golf
lengten boven 20 M. te zenden zonder storing
van ander verkeer. Tengevolge van een en
ander heeft een televisiezender niet meer de
beperkte werkingssfeer van 50 K.M., zoodat men
met één zender toekomt waar men vroeger een
zeer groot aantal zenders moest bezigen. Door
de aanzienlijk geringere bandbreedte is de
grootte van het frequentiegebled, waarin de
ontvanger lineair moet versterken, ook aan
zienlijk kleiner, tengevolge waarvan de effec
tiviteit van den ontvanger sterk wordt ver
hoogd. Ëen en ander komt tot uitdrukking in
den kostprijs en afmetingen van den ontvan
ger, den z.g. Puck-receiver Daar de ontvanger
uitgerust is met een mechanisch-optisch sys
teem, waarbij door samenwerking van ultra-
sonore trillingen met lucht het beeld verkregen
wordt, is de helderheid van dit beeld veel groo-
ter dan bij gebruik van kathodestraalbuizen.
De omstandigheid, dat de uitvinding juist nu
gedaan is, nu in Engeland een ontwerp door
de Marconi E. M. I. Company is ingediend
(„Television", Januari 1939) voor den bouw van
een groot aantal zenders in Engeland, ten einde
aldus het geheele land van televisie te voorzien,
verhoogt nog aanmerkelijk de actualiteit van
de uitvinding van onzen landgenoot, welke een
niet geringen invloed zal uitoefenen op de ver
wezenlijking van dit plan en dergelijke pro
jecten elders in het buitenland.
Opgegeven door v. d. Graaf Co., N.V.
(Afd'. Handelsinformaties)
Surséance
25 Jan.: 1939 is voorloopig surséance van be
taling verleend aan Francis Jacobus Adrianus
Marie van Beers te Rotterdam, Graaf Florisstr. 42.
Verhoor: Dinsdag 21 Maart 1939, des v.m. 10 uur.
Bewindvoerder is mr. P. B. Bouman, te Rotterdam.
Eb is geen ontwerp-akkoord ter griffie neoergelegd.
26 Jan. 1939 is aan Jacob Salomons, smid' en
ijzerhandelaar, Surhuisterveen, definitief sur
séance van betaling verleend voor den tijd van
l'/2 jaar. Bewindvoerder is mr. F. C. Stoop,
Leeuwarden.
26 Jan. 1939 is verlenging van surséance van
betaling verleend aan dr. M. J. Th. Vrijdaghs,
Voorschoten, voor d'en tijd van één en een half
jaar. Bewindvoerder mr. Tj. Mobach te Den' Haag.
P. M. ter Wee, vertegenwoordiger te Zaan
dam (proc. mr. L. J. Venhuizen te Haarlem)
heeft een verzoekschrift ingediend om verlenging
van surséance van betaling voor den tijd van drie
maanden. Verhoor Zaterdag 4 Maart 1939, dés v.m.
9.45 uur in het paleis van justitie te Haarlem,
Jansstraat 81. Bewindvoerder is mr. H. M. C. Dek-
huyzen te Zaandam.
Failliet verklaard:
28 Jan.: Pieter Wolff, commissionnair in effec
ten, Groningen, Schoolholm 1. R.c. mr. H. W. J.
NEW YORK, 30 Jan. (Part.) De nieuwe week
werd op de New Yorksche effectenbeurs in
vaste stemming ingezet. De aarzeling, waarvar,
de markt Zaterdag j.l. blijk gaf, scheen heden
te zijn overwonnen. Toch was de markt zeer
kalm en waren de omzetten van weinig bet?—
kenis. De rede van Chamberlain heeft over hel
algemeen een goeden indruk gemaakt en bij
velen zelfs tot een minder pessimistische be
oordeeling van den Europeeschen toestand ge
leid, doch van meer belang acht men de rede,
die Hitier heden zal houden en in verband
met de onzekerheid daaromtrent trad men zeei
voorzichtig op en legde men in het algemeen
groote terughouding aan den dag, hetgeen ech
ter aan de stemming weinig afbreuk deed. De
voortgezette stijging op de Europeesche beur
zen vormde voor Wallstreet een stimulans en
leidde tot een verbetering van het sentiment.
Aanbod van buitenlandsche zijde was er niet
meer «n daar ook het locale aanbod aanzien
lijk verminderd is, vond de op zichzelf niet
zeer groote vraag betrekkelijk weinig vlottend
materiaal tegenover zich, hetgeen vrijwel over
de geheele linie koersverbeteringen veroorzaakte,
die bij de opening varieerden van K tot, 1 dollar
en in een enkel geval daar nog bovenuit gingen.
Bepaald stimuleerend nieuws uit het bedrijfs
leven was er niet. Voor deze week wordt een
vrijwel onveranderde bedrijvigheid in de staal
industrie verwacht. De automobielproductie
blijft op een hoog peil. Daartegenover zijn de
verkoopen de laatste dagen verminderd, doch
dit acht men niet verontrustend, daar het in
hoofdzaak te wijten schijnt te zijn aan de
uiterst slechte weersomstandigheden in een
groot deel van het land. Voor de public-utilities
verwacht men in de komende dagen gunstige
beslissingen ten aanzien van de samenwerking
met de regeering en in verband hiermene lagen
deze waarden dan ook vast in de markt en
boekten zij verhoudingsgewijze aanzienlijke win
sten bij vrij levendigen handel. Daarnaast tra
den staal-, automobiel- en vliegtuigwaarden op
den voorgrond. Echter ook in deze fondsen
waren de omzetten niet groot. In totaal werden
in het eerste uur dan ook niet meer dan
190.000 shares afgedaan. Na de eerste transac
ties traden geen groote veranderingen in. De
markt bleef kalm en slechts tijdelijk veroor
zaakten winstnemingen eenige weifeling, doch
deze bleken vlot geabsorbeerd te worden, zoodat
de kleine reacties, die na opening vielen te
constateeren, in het tweede uur weer werden
uitgewischt en meerendeels het openingspeil
weer ongeveer werd bereikt. Door de vliegtuig
fondsen kon zelfs een verder avans worden ge
boekt. De omzetten in het tweede uur bedroe
gen 90.000 shares.
In het verdere verloop gaven de koersen aan
vankelijk slechts kleine schommelingen te zien,
waarbij de opwaartsche richting echter kon
worden voortgezet. In het laatste uur, toen een
gedeelte van de rede van Hitier bekend werd
en de spanning omtrent den inhoud wat ver
minderde, verkreeg de vraag de overhand en bij
gebrek aan aanbod konden meerdere koersen
flink verbeteren en het slot was over de geheele
linie op het hoogste punt van den dag. Van de
staalwaarden waren het vooral Bethlehem
Steel, die in het laatste uur goede vraag ont
moetten. Om 2.30#gold nog een koers van om
en nabij 65 V,, om nadien scherp te verbeteren
tot 67, aldus een winst boekende van 5 punten.
Van de overige staalwaarden konden U.S. Steel,
National Steel en Youngstown resp. 2 3/8, 2/
en 2 y2 dollar monteeren en Republic Steel
boekten een winst van bijna 2 dollar. De be
drijvigheid was tegen veler verwachting hoo
ger, n.l. 52,8 pet. tegen de vorige week 51.2 pet
Ook automobielwaarden en meer in het bijzon
der Chrysler waren zeer vast, met een winst
van ruim 4 dollar, terwijl General Motors ruim
2 punten monteerden. Hier vormden mede een
gunstigen factor de bemoedigende verkoopen van
nieuwe wagens. Ook Westinghouse waren willig
Kloppenborg. Cur. mr. T. Bout, Ossenmarkt 1,
Groningen.
30 Jan.: Nalatenschap van C. G. van Egmond,
overleden te Amsterdam, 25 October 1938, laatste
lijk gewoond hebbende te Amsterdam, Herman
Gorterstraat 13 en zaak gedreven hebbende te
Amsterdam, Rokin 109 m onder den naam' Hol
land Malag Trading Co. R.c. mr. G. J. Jutte. Cur.
mr. Th. F. Boerlage, Amsterdam, Prinsengr. 460.
Opgeheven wegens gebrek aan actief de faillis-
sementen van: A. N. Gerritsen, Arnhem; E. J.
Schott, Den Haag; J. Bos, Sneek; L. W. A. de
Reuver, Rotterdam; H. de Vries, Rotterdam.
Het in gemeenschappelijk overleg door het
Centraal Bureau voor de Statistiek en het Ne-
derlandsch Economisch Instituut opgestelde
overzicht, dat gelijktijdig verschijnt in „De Ne
derlandsche Conjunctuur" en het „Economisch
Statistisch Maandbericht" karakteriseert de
ontwikkeling der conjunctuur in het laatste
kwartaal van 1S38 als in hooge mate aarze
lend.
Er kwam een lichte verbetering op de ar
beidsmarkt, gevolg van velerlei factoren, maar
de werkloosheid blijft nog hoog. De orderposi
tie in den scheepsbouw ging achteruit, overi
gens vertoonde de productie van duurzame
goederen geen teekenen van verslapping, ver
schillende industrieën van verbruiksgoederen
eerder eenige verbetering, waarin zich o.a. de
nog steeds, sinds de opleving van 1936/'37 be
trekkelijk bevredigend inkomstenpeil van ver
schillende groepen der bevolking afspiegelt. De
toestand van den landbouw ging gedurende 't
tweede halfjaar vrij sterk achteruit.
In de handelsbeweging kwam weinig veran
dering. Voor de zeescheepvaart is de daling
van het pond uit concurrentieoogpunt een on
gunstige factor. Overigens blijkt uit verschil
lende gegevens, dat Nederland zijn positie in
het zeeverkeer wel kon handhaven, de voor
uitzichten zijn echter onzeker. De lusteloosheid
op de geld- en kapitaalmarkt hield aan.
Het overzicht besluit als volgt:
Bovengenoemde ontwikkeling geeft den in
druk, dat op vele gebieden feitelijk nog stag
natie heerscht, terwijl een uitgesproken verbe
tering of achteruitgang over het algemeen niet
is vast te stellen. De thans werkende facto
ren maken het ook waarschijnlijk, dat deze
phase nog niet geheel is overwonnen.
Een algemeene beschouwing van den achter
grond, waartegen de conjunctuur in Nederland
zich ontwikkelt, levert n.l. weliswaar eenige
meer gunstige aspecten op; hiertegenover staan
echter verschijnselen, die althans de bestaan
de onzekerheid zuilen kunnen doen voortduren.
Als gunstige factor kan de opleving in de
Vereenigde Staten wel in de eerste plaats wor
den genoemd. Het aldaar in Juni 1938 ingetre
den herstel vindt over het algemeen vrij goe
den voortgang. Ook in Engeland is een lichte
verbetering- in het economisch leven waar te
nemen. Afgezien van de beteekenis hiervan
voor het economisch leven van Nederland,
heeft de opleving in de Vereenigde Staten
vooral ook directen invloed op de conjunctuur
in Nederlandsch-Indië.
Als positieve factor dient ook de grootere
activiteit der regeering op het gebied van
de uitvoering van plub. werken en defensie in-
aanmerking te worden genomen. De stimu-
leerende direct en indirecte invloed hiervan
is niet te verwaarloozen. Daarbij komt nog,
dat de binnenlandsche markt, als nawer
king van de opleving in 1936 en 1937, nog
een vrij groote koopkracht bezit en zoodoen
de dus een remmende werking op den in
vloed van ongunstige factoren kan uitoefe
nen.
Tegenover deze, eventueel tot eenig optimis
me aanleiding gevende elementen staan even
wel andere factoren, die den invloed der gun
stige krachten op het bedrijfsleven compensee-
ren of in ieder geval sterk remmen.
Hiervan moet In de eerste plaats de voort
durende algemeene onzekerheid als gevolg van
de politieke spanningen in de geheele wereld
worden genoemd. Verder moet niet worden
vergeten, dat het herstel in de Vereenigde Sta
ten nog verschillende onzekere elementen be-
vat.
Een andere ongunstige factor is de daling
van het pond in het laatste kwartaal van
1938. Vooral de positie van de Nederlandsche
scheepvaart en van den uitvoer wordt hier
door bemoeilijkt Wat deze laatste betreft, moet
tevens rekening worden gehouden met de
voornamelijk door Duitschland en Engeland
ingezette export-offensieven, welke de moei
lijkheden voor onzen uitvoer zeer zeker nog
kunnen vergrootej*
en ruim" 4 dollar beter. Vliegtuigwaarden ont
leenden een stimulans aan berichten van groote
vraag van de zijde van het buitenland. Douglas
Aircraft liepen ruim 3 dollar op. Koperwaarden,
sporen, warenhuisfondsen, rubbers, equipment-
shares. kunstzijde-aandeelen en aandeelen in
telegraaf maatschappij en verlieten de markt tot
3 punten hooger. Ook chemische waarden en
van de oliewaarden Texas Corp. waren goed
gedisponeerd. Van eerstgenoemde rubriek waren
Du Punt 2 boven Zaterdag. Public-utilities,
amusementsfondsen en tabakken lieten zich
eveneens van hun goeden kant kennen, doch
de voordeelige verschillen bleven hier tot 1 dol
lar beperkt. De omzetten bedroegen in totaal
slechts 790.000 shares, waarvan nog in het laat
ste uur 270.000 stuks.
Laatst gedane koersen
Jan.
30
28
27
Ulied Chemical
174
173
173%
American Can Co.
92
92
91
Am. Car. F.dry
27%
24%
25
Am. Roll. Mills
17%
17
16%
Am Smelt. Ref.
4474
42%
43
Am. Tel. Tel.
153%
1503/4
151%
\m. Tobacco B.
85%
84%
84%
Am. Waterworks
12%
12
127s
Anaconda Copper
29
2774
2774
Atchison Topeka
35%
34
34
Baltimore Ohio
674
67s
6
Bethlehem Steel
67
62
633/8
Canadian Pacific
57s
4%
43/4
Case Treshing
81
80%
8274
Chase National B.
30
293/4
29%
Ches. Ohio
3474
3374
33%
Chicago Rock lsl.
Chrysler Motor
72%
68 3/s
6974
Cities Service
73/8
6%
6 3/4
Consol Gas N.Y.
31 3/8
30%
31
Continental Oil
2774
-6%
27
7 Dawesl.
21
2„%
20%
5 V, Young
17%
16%
16 3/s
Deieware Huds.
193/4
1
183/4
Douglas Aircrait
6974
667s
66
Dupont de Nem.
145%
143
144
Eastman Kodak
172
169
171
El. Bond Sh.
10%
1074
10%
General Electric
39%
333/8
38 3/8
General Motors
4674
447e
44%
Good Year
323/a
3074
30%
Hudson Motor
7
6 3/4
7
Illinois Central
16%
15
15%
Intern. Harvester
553/4
55
54 7a
Intern. Nickel
50
487s
47%
Intern. Tel. Tel.
8%
8
8
Kennecott Copper
36%
3574
355/8
Missouri Pacific
3/4
a/4
Idem pref.
174
174
174
Montgomery Ward
48%
47
47 7s
Nat. City bank
23%
23%
2374
Nat. Dairy Prod.
12%
12%
12%
New York Central
18
16%
177s
North Am. Av.
16%
16
16 3/s
North. Amer. Co.
24%
237s
23%
Nortoik Western
167 72
170
170
Pennsylvania
20 74
19%
19%
Phillips Oil
3974
38%
38%
Proctor Gamble
56
54%
54
Publ. Serv. N. J.
33
32%
32%
Radio Corporation
7 7s
6%
7
Rep. Steel
203/8
18%
183/4
Sears Roebuck
68
67
673/4
Shell Union Oil
137s
12%
1278
Socony Vacuum
123/8
17 3/s
12%
Southern Pacific
16%
155/g
15%
Southern Railway
18%
177s
17 7s
Standard Brands
6%
6 72
6 3/8
Stand. Oil of N.-J.
50
49 Vs
497S
Tidewater Ass. Oil
12%
1274
123/8
Union Pacific
9274
90 7a
90
United Aircraft
3974
37 7s
33%
United Corp A.
374
37s
27s
U. S. Leather
43/s
43/s
4%
U. S. Rubber
43%
41 3/g,
427a
U. S. Steel
577s
547a
55
Western Union
22
20%
20 34
Westingh. Electr.
105%
101 74
103
Woolwortb Building
47%
473/8
47 3/s
NEW YORK, 30 Jan.
Slotkoersen Jan.
Brussel
Rome
Bern
Madrid
Oslo
A'dam
Londen
Parijs
Berlijn
30
28
27
16 91
16 91
16.903/4
5.26V*
5.2674
5 26%
22.59
22.58
22.5774
23.52
23.51
23.49%
53.95
53 64
53.74
4.671J
4 67%
4.67
2.643/g
2-6474
2.64
40 13
40.16
40.12
30 Jan.
Suiker
Jan.
Mrt. 1.83-84
Mei 1.91-92
Juli 1.95-96
Katoen
Mrt. 8 30-31
Mei 8 01
Juli 7 78
Koffie
(Rio - Nieuw
Dec.
Mrt. 4.20
Me' 4 24
Juli 4,2ó
Sept. 4 27
Dec. -.
Rubber
Standaard
Mrt. 15 72- f
15 60
1558-f
15.62
NEW YORK, 30 Jan.
28 Jan. 30 Jan. 28 Jan.
Sept. 1.99-200 1 98-99
1 82-83 Nov. 2 022 01
1.90-91 Jan. 1.96.97 1.95 97
1.94-45
8.40Oct. 7'45742—
8.10-— Dec. 7 44-— 7 40
7.81-82 Jan. 7.45-— 7,41
contract) (Santos)
Dec.
4.17-18
Mrt.
6 23—
0 15
4 21-
Mel
6.3.—
6.75-
4.23-
Jull
0-37
6.30
4 24-
Sept.
6.43
6.35
Dec.
6 48
6 39
Mei
Juli
Sept.
Tin
LOCO
15.40-f Oct.
15,26- Dec
15.26 f Jan.
15.29
15.60--j- 15.30
15.65 - 15 31
45 95 45.95
30 Jan.
Tarwe
Mel 69y8 -
JUli 69% -3/8
Sept. 707s-
Mais
Mel 513/s
Jull 523/g
Sept. 52%-
Reuzel
Jan 660
Mrt. 6 90
28 Jan.
69%-%
693/8-3/4
70%
5174
52%--
52%
6 60
6 90
Termijn 45 95 45.95
CHICAGO, 30 Jan.
30 Jan. 28 Jan.
Haver
Mel
Juli
Sept.
Mei
Juli
283/g287a
2774— 27%
26 7s 27
Rogge
46%-— 46%
47%47%
Sept. 48 48 3k -
Mel 7,05
Juli 7.25
7.05
7 22%
30 Jan.
Tarwe
Mel 63 3/s--
Juii 64%-
Oct. 64 3/g -
Rogge
Mel 43
Jull 43% - -
Dec
Ha vet
Mei 29%
Juli 297a-
28 Jan.
63%
64%
64%
433/g
44-
WINNIPEG, 30 Jan.
30 Jan. 28 Jan.
Gerst
Mei 37%3-
Juli 37%37%
Dec.
Lijnzaad
Mei 146 146 72
Juli
(Medegedeeld door Simoons en Co.,
A. van Vliet en Zn. en L. Slijper)
Van 3.30—4.30 uur
Young-leening z. verklar. 11%
Kon. Olie 305%305
Philips 1961/2
Anaconda 2115/1621 13/16
U. S. Steel 42%4214
Beth. Steel 47%—47%
Rep. Steel 14%14%
Shell Union 10
Illinois Central 12
Amer. Car and Foundry 20%
Heineken 161
Van 4.30—5 uur
Kon. Olie 305—304%
Anaconda 21%
H. V. A. 411
Beth. Steel 4734^7%
Rep. Steel 14 9/10
Amer. Car and Foundry 20%
binnenlandsche havens
IJMUIDEN. Aangekomen 28 Jan.: Jo, m.6.,
D*29 Jan.: Fagervik, s., Hull; Queenworth, s., New
castle; Mitra, s„ Riga; Ransa'orp, m.s., Oxeio-
sund; Aino, tank, Port Arthur; Quickstep, s., Gdy
nia; Poeulau Roebiah, m.s., BTemen; Simon Bo
Uvar, Hamburg; Merel, s„ Londen; Patria,s.,
Gothenburg; Patella, tank, Texas City; Perseus,
6.. Kopenhagen.
30 Jan.: Theano, s„ Fowey; Rhein, s., Nam
burg; Hoogland, s., Newcastle; Bothwick, s., Leitn
Vliestroom, s., Hull. t
Vertrokken 28 Jan.: Cabo, m.s„ Londen; Vecht
stroom', .s, Hull; Hontestroom, s., Londen.
29 Jan.: Chelatros, s., R'dam.
Aangekomen 30 Jan.: Akershus, s., Oslo; in-
ton. s., Hamburg.
Vertrokken 30 Jan.: Glanton, s., de ryne.
Queenworth, s., idem; Mitra, tank, Tallinn.
AMSTERDAM. Aangekomen 28 Jan.: Jo, uan-
Big, inklaren, Steiger H.A.L., Wagenborg.
29 Jan.: Fagervik, Hull, ledig, Rietlanden, Ea-
venbedr. De Rietlanden; Queenworth, Sunderland,
steenkolen, Rietlanden, idem; Mitra. Riga, ledig.
Petroleumhaven, Ned. Bevr. kant.; Ransdo P»
Oxelosund, ledig, Nieuwendammerkade, Ketjen «-
Co.; Aino. Port Arthur, gasolie, Zeeburgerkade,
van Es van Ommeren; Quickstep, Gdynia, steen
kolen, J. P. Coenhaven, Nea'. Steenk. Hand. Mij.,
Poelou Roebiah, Bremen, stukgoed, Handelskade,
Gen. Steam Transp. Comp.; Simon Bolivar, Ham
burg, stukgoed, Surinamekade, Vrachtmail; pa
tella, Texas City, dieselolie, Steiger Bat. Petr. Mij-
30 Jan.; Patria, Gothenburg, stukgoed, Zee
burgerkade, Verg. Cargadoorskantocrr; Persous,
Kopenhagen, stukgoed, Levantkade, idem; Theano,
Fowey, stukgoed' en kei, Rietlanden, Idem; Rhein,
Hamburg, stukgoed en graan, De Ruyterkade, v.
Es van Ommeren; Hoogland, Newcastle, steen
kolen, Rietlanden, Scheepv. Steenk. Mij.; n°rt-
wiek, Leith, stukgoed. Zeeburgedkade, Cerg. car
gadoorskantoor; Vliestroom, Hull, stukgoed, Han
delskade, Holl. Stoomb. Mij.
Aangekomen 30 Jan.: Akershus, Oslo, stukgoed,
Handelskade, Verg. Cargadoorskantoor; Triton
Hamburg, stukgoed, Sumatrakade, idem.
ROTT. LLOÏP
DEMPO, uitreis, 30 Jan. te Belawan.
SIBAJAK, thuisreis, 29 Jan. van Sabang.
BLITAR, uitreis, pass. 29 Jan. Ouessant.
GAROET, uitreis, 29 Jan. te Sabang.
TO'SARI, uitreis, 30 Jan. van Port Said.
KOTA NOPAN, thuisreis, pass. 30 Jan. Flnisterre.
BLITAR. uitreis, pass. 30 Jan. Finisterre.
INDRAPOERA, uitreis, 30 Jan. n.m. 1 uur van
Lissabon.
KEDOE, 28 Jan. van Batavia naar Rdam.
TAPANOELI, 29 Jan. van R'dam' te Batavia.
HOLLAND-AMERIKA lijn
DAMSTERDIJK. uitreis, was 29 Jan. 2 uur 15
n.m. 450 mijlen' W.Z.W. van Lands End.
LEERDAM, uitreis, was 29 Jan. 10 uur 5 v.m.
50 mijlen O. van Niton.
BLÓMMERSDIJK, thuisreis, pass. 29 Jan. v.m.
6 uur Scilly.
ROTTERDAM, toerlstenreis, 28 Jan. van New
Orleans.
BEEMSTERDIJK, 28 Jan. van New York naar
Rotterdam.
VOLENDAM, uitreis, pass. 29 Jan. Lizard.
NOORD AM, uitreis, pass. 27 Jan. Cape Race.
NIEUW AMSTERDAM, toerlstenreis. 27 Jan. te
Rio Janeiro.
BREEDIJK, 27 Jan. van R'dam te Boston.
ZAANDAM, 30 Jan. van New-York te R'dam
HALCYON LIJN
STAD SCHIEDAM, 30 Jan. van Pepel te Vlaar-
dlngen.
STAD AMSTERDAM, naar Alexandrië, pass. Z»
Jan. Gibraltar.
FLENSBURG, 30 Jan. van Vlaardingen naar
Narvik
STAD DORDRECHT, 29 Jan. van Oran naar
Agiers.
STAD ZWOLLE, 29 Jan. van Bordeaux te Jor-
tugalete.
ROZENBURG, 28 Jan. van Sfax te Tonnay
Charente.
KON. NED. STOOMB. MIJ.
TRAJANUS, naar Amst., pass. 29 Jan. Gibraltar.
DEUCALION, 30 Jan. van Malta te Alexandria.
PYGMALION, 29 Jan. van Chios n. Antwerpen.
THESEUS, naar Halmstad, pass. 29 Jan. Bruns-
huttel.
NEREU8, 30 Jan. van Am'st. fce Odense.
ORANje NASSAU, 29 Jan. van Madeira naar
Plymouth.
SOCRATES, thuisreis, 30 Jan. te Havre; vertr.
30 Jan. n.m. 5 uur van Havre en wordt 31 Jan-
,ja 4 uur te Amst. verwacht.
CRYNSSEN, 29 Jan. van Curacao naar Puerto
Cabello.
TRITON, 30 Jan. van Hamburg te Amsterdam.
NED. IND. TANKSTOOMBOOT MIJ.
CLEODORA, naar Curacao, was 28 Jan. 3 U. 30
n.m. 122 mijlen Z. van Lands End.
CYMBULA, naar Avonnrouth, pass. 28 Jan. n.m.
Kaap St. Vincent.
MAJA, 28 Jan. van Madrae n. Calcutta.
KON. FAKETV. MIJ.
C'REMER, 27 Jan. van Penang n. Belawan.
BUYS. 28 Jan. van Mauritius n. Reunion.
TEGELBERG, 27 Jan. van Shanghae te Hong
kong.
JAVA-CHINA-JAPAN LIJN
TJINEGARA, 28 Jan. van Menado te Shanghae.
MIJ. NEDERLAND
PINTANG, uitreis, 29 Jan. van Suez.
ENGGANO, thuisreis,' 30 Jan. van Port Said-
JOHAN VAN OLDENBARNEVBLT, uitreis,
Jar- te Sabang.
ÏOELAU ROEBIAH, 29 Jan. van Bremen to
Amsterdam.
POELAU TELLO, uitreis, pass. 27 Jan. Gibraltar.
TARAKAN, thuisreis, 30 Jan. van Port Said.
JAVA-NEW-YORK LIJN
MAPIA. naar Java, pass. 29 Jan. Kaap de Goed#
Hoo?.
TiBINTA, 28 Jan. van Now-York n. Java.
TALISSE, 27 Jan. van Java te Halifax.
KOTA PINANG, 29 Jan. van New-York w
Singapore.
SILVER-JAVA-PACIFIC LIJN
MAD OER A, 26 Jan. van Balbo an. New Orleans.
HOLLAND-WEST-AFRIKA LIJN
MAASKERK, 28 Jan. van Duala n. Lagos.
UlYSSES, 26 Jan. van Sassandra n. Freetown.
AMSTEI.KEEK, uitreis, pass. 29 Jan. Dungeness.
MIJ. OCEAAN
PEISANDER, Java naar Amst., 29 Jan. tan
Port Said. _a
MJLAMPUS, naar Java, pass. 29 Jan. Dungeness.
PKRONTIS, 28 Jan. van Batavia naar Anosv»
VER. NEDERL. SCHEEPV. MIJ.
HOLLAND-O. AZIE LIJN
ZlJDERKERK, thuisreis, 27 Jan. te Kobe.
HOLLAND-AFRIKA LIJN
RAVDFONTEIN, thuisreis, 30 Jan. v.m. te Mat*
seille
JAGERSFONTEIN, 29 Jan. n.m. van Loren-w
Marqtes te Beira. ,r
BOlCHFONTEIN, thuisreis, 31 Jan. V.m. 11 uu>
te Southampton verw.
GAlSTERKERK, uitreis, 30 Jan. van Lissabon
DIVERSE SCHEPEN
LEKHAVEN, 29 Jan. van Antwerpen te Monte
video. T-Miin-
PAIKHAVEN, 28 Jan. van Havre naar Dum
korker.
MIESLAND, 30 Jan. van R'dam te Swansea.
MAASHAVEN, 30 Jan. van Libreville te Fatm-
