Oppositie tegen Roosevelt
onder de Senatoren
l
Nationalisten bezetten Vich
Een protest van
Mandsjoekwo
Weitsjau door
Japanners bezet
Het
nieuws van
heden
De „onderkoning"
van Indië
NIEUW POLITIEK BLOK
WERD GE VORMD
SM
LINKSCHE TEGENSTAND
DUURT VOORT
KAAi\
DE BAROMETER
N.V NEDERL.VERZ.MU.
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG z o.
CATHARIJNESINGEL4ÖUTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Berlijn noemt de verklaringen van
den president buitengewoon
verbazingwekkend
Dominica wil geen
gronden verkoopen
Een mededeeling uit Berlijn
Razzia te New-York
Tegen bende van handelaars
in bedwelmende middelen
Een onthulling
Tegen grensschending door Sovjet-
Russische troepen op j.l. Dinsdag
Bericht over regeling
olieconflict voorbarig
Het Weer
m
- i
De aankomst van den Nederlandschen kruiser „Sumatra" in de haven van Valetta op Malta. Op den voorgrond Hr. Ms. „Su
matra", daarachter de Britsche oorlogsschepen „Malaya", Shropshire" en de „Sussex", waarvan het laatste schip als gast
vrouw dienst doet voor de Nederlandsche officieren en bemanning en zorgt voor het bioscoopje, excursies, enz.
Ter controle van,het wapenvervoer
langs de zuidkust van China
Woe Pei Foe ontstemd
over Japansch bericht
Hij wil geen voorzitter der
pacificatiecommissie zijn
Geen anti-Duitsch
paviljoen
m m
De burgemeester van Somerende heer P. J. C. Smulders, d.ie Woensdag zijn
koperen ambtsjubileum herdacht, spijkert eigenhandig het naambordje op
van de straat, welke door den gemeenteraad naar den jubileerenden bur
gervader genoemd werd
Barcelona's Bisschop
is ongedeerd
De Cortes bijeen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
65STE JAARGANG No. 21617
P HO PAGAN HA-VER KOOP
WOL
Ir. Mussert aansprakelijk gesteld
voor financieel nadeel
DE MILITAIRE OPLEIDING
IN ZWITSERLAND
VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WASHINGTON, 2 Febr. (Reuter) In
den Senaat heeft zich een blok gevormd om
verzet te bieden tegen de politiek van Roo
sevelt inzake bijstand aan de democratieën.
Het is mogelijk dat dit zich even krachtig
zal ontwikkelen als het blok, dat den Vol
kenbond heeft bestreden.
Tot de nieuwe formatie zijn toegetreden
de senatoren Nye, Reynolds, H. Johnson,
Lodge Austin, Van den Berg, Champclark en
Shipstcad.
Waarschijnlijk zal ook Borah van het blok
gaan deel uitmaken, doch hij is nu ernstig
Ziek.
Aan den anderen kant word't Roosevelt ge
steund door Barkey, Hamilton, Lewis en
King.
De constitutioneele positie van den presi
dent is zeer sterk, daar er geen sprake van
is zich vast te leggen aan verdragen. De
macht van den Senaat zich op het gebied
der buitcnlandsche politiek te brengen hl de
zaken van den president is daarom uiterst
beperljt.
De verklaringen van president Roosevelt voor
de Senaatscommissie voor legerzaken zijn, vol
gens Havas, voor de oppositie aanleiding te
eischen, dat al hetgeen de buitenlandsche poli-
Wek betreft, ter kennis van het publiek wordt
eebracht. Overigens spreken vooraanstaande
Personen van het Staatsdepartement en het
Departement van de Schatkist hun voldoening
fit over de ontvangst, welke de commissie den
President heeft doen deelachtig worden.
Van semi-officieele zijde te Berlijn wordt
medegedeeld:
De verklaringen van president Roosevelt
voor de militaire commissie worden in poli
tieke kringen alhier buitengewoon verba
zingwekkend genoemd. Men heeft den in
druk, dat Roosevelt met deze manoeuvre
blijkbaar beoogde om niet alleen tegemoet
te komen aan binnenlandsch-politieke moei
lijkheden, doch ook den indruk te verstoren,
dien de rijksdagrede van Hitler in de geheele
wereld gemaakt heeft.
De politieke gebeurtenissen rond den aankoop
van vliegtuigen in de Vereenigde Staten door
frankrijk, die op het oogenblik bij de Ameri
kaansche openbare meening zooveel opzien wek
ken, zijn hier met bijzondere belangstelling ge
volgd, omdat daarin, naar blijkt, bepaalde poli
tieke betrekkingen duidelijk geworden zijn, die
de zoogenaamde liefde voor den vrede van be
paalde figuren der Amerjkaar.sche politiek in
een eigenaardig daglicht stellen. Men neemt al
gemeen aan, dat de Fransche vliegtuig-aan-
koopen geschied zijn met de hulp van den
Amerikaanschen ambassadeur te Parijs, Bullitt,
een der intiemste vrienden van Roosevelt en
tevens vroeger een nauwe relatie van Lenin,
alsmede met behulp van den minister v. Finan
ciën, Morgenthau, wiens politieke richting
aidus het semi-officieele bericht als bekend
mag worden verondersteld.
Associated Press meldt uit Washington: Een
lid der militaire Senaatscommissie heeft onder
het zegel van anonymiteit verklaard, dat Roo
sevelt tijdens de bijeenkomst gesproken heeft
over een bereidheid der Vereenigde Staten om
oorlogsmateriaal te verkoopen niet alleen aan
Engeland en Frankrijk, maar eveneens aan an
dere „onafhankelijke staten" in Europa, die
zich verzetten tegen de bedreiging van een
agressie door de dictaturen.
Hij voegde hieraan toe dat uit de gedachten-
Wisseling, die zich ontspon tusschen Roosevelt
en de leden der commissie over de politiek der
regeering ten opzichte van den verkoop van mi
litaire vliegtuigen aan Frankrijk, duidelijk bleek
hoe de president aanbeval om andere naties
zooveel oorlogsmateriaal te laten koopen in de
Vereenigde Staten als zij contant konden be
talen. Hij wees er op, dat de conferentie hoofd
zakelijk betrekking had op de niet totalitaire
landen, die werden aangeduid als „onafhanke-
NEW YORK, 1 Febr. (Reuter). Met de re
volvers in de hand hebben vijfentwintig agen
ten van het Departement van Financiën der
Ver. Staten» een overval ondernomen op een
aantal huizen in de wijk San Juan Hill in New
York, teneinde „de verdervenste en grootste
bende handelaars in verdoovende middelen op
het Westelijk Halfrond" te arresteeren. Min
stens zeven politiemannen zijn de laatste jaren
in deze wijk gedood. Majoor Garland Williams,
die de leiding had over den overval, verklaarde,
dat er tunnels bestonden, onder de straten, die
ineenliepen in een ondergrondsch netwerk, dat
zich uitstrekte tot onder tientallen huizen.
Ruim veertig personen zijn in arrest gesteld
om verhoord te worden.
lijke staten", en niet alleen Frankrijk en En
geland zouden omvatten.
De republikeinsche afgevaardigde Maas
heeft, volgens een Havas-bericht uit
Washington, in een bijeenkomst van de
vlootcommissie van het Huis van Afgevaar
digden verklaard, dat hij inlichtingen heeft
ontvangen volgens welke Duitschland, met
toestemming van Japan, de Carolinen-eilan-
den zou versterken.
De legatie der republiek Dominica te Washing
ton dementeert, dat president Trujillo zich naar
Berlijn zou begeven om er met Hitier te onder
handelen over den verkoop van gronden aan
het Duitsche rijk.
De legatie herinnert er aan, dat de regee
ring der republiek getrouw blijft aan de pan-
Amerikaansche solidariteit.
Uit Guantanuamo (Cuba) meldt Havas: Ge
zaghebbende kringen deelen mede, dat Roose
velt een deel der manoeuvres van de Ameri-
kaansche vloot in de Caraibische zee zal bij
wonen aan boord van den kruiser „Houston".
De manoeuvres moeten met name aantoonen
of de vloot met succes een blokkade van het
geheele Amerikaansche continent kan verze
keren ter verdediging tegen een mogelijken uit
Europa komenden aanval.
HSINKING, 2 Februari (Domei). De regee
ring van Mandsjoekwo heeft op 1 Februari een
krachtig protest ingediend bij de Sovjetregee-
ring, door bemiddeling van den Russischen
consul te Charbin, tegen een nieuw geval van
onwettige overschrijding der westergrens door
Sovjettroepen op 31 Januari.
Ongeveer 100 man geregelde Sovjet-Russische
militairen trokken bij Mengkosili, op ongeveer
100 kilometer ten noordoosten van Mandsjoeli,
de grens over. ZAj kwamen uit Kailastzevsky.
Om tien uur 's morgens trokken zij over de
grens en vuurden op een Japanschen grens
post, welke het vuur beantwoordde.
Na een gevecht dat langer dan een uur
duurde slaagden de Japansche grenspatrouilles
er in de Sovjet-Russische indringers, die vijf
dooden achterlieten, terwijl drie man werden
gewond, terug te drijven. De Japanners heb
ben geen verlies geleden.
WASHINGTON, 2 Febr. (Havas). Het in
het Mexicaansche blad Novedades gepubliceer
de bericht omtrent een accoord inzake het pe-
troleumconflict tusschen Washington en Mexico
wordt in bevoegde kringen als voorbarig be
schouwd. De advocaat van een groote petro-
leummaatschappij verklaarde, dat de bespre
kingen tusschen het Staatsdepartement en den
Mexicaanschen ambassadeur inzake de ont
eigeningskwestie nog voortduren.
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
zwakke tot matige Oostelijke tot Zuidoos
telijke wind, nevelig of betrokken tot ge
deeltelijk bewolkt, droog weer, lichte tot
matige vorst.
Zon op 7.42 - onder 16.47 - Licht op 17.17
Maan op 14.52 onder 5.50
4 Februari V. M.
TOKIO, 2 Febr. (Domei). Vice-admi-
raal Kanazawa, chef van het persbureau
der admiraliteit, heeft medegedeeld, dat de
Japansche marine het eiland Weitsjau, ten
Zuiden van Pakhoi in de golf van Tongking,
om strategische redenen tijdelijk heeft bezet.
Kanazawa geide, dat de Japansche marine
haar aandacht wil gaan besteden aan het ver
voer van wapenen met Chineesche jonken langs
de zuidkust van China. Tevens deelde hij mede,
dat de commandant van het Japansche eskader
in de Zuid-Chineesche wateren op 1 Februari
de autoriteiten der andere mogendheden in
China op de hoogte heeft gesteld van de tijde
lijke bezetting van het eiland Weitsjau, en
hun verzocht heeft niet met vliegtuigen binnen
15 mijl van het eiland te naderen, en niet hoo
ger dan 500 meter te vliegen.
Op 31 Januari heeft een vliegtuig van onbe
kende nationaliteit boven Weitsjau gevlogen
De Japanners hebben het toestel verdreven.
PEIPING, 1 Febr. (Reuter). Personen, die
in nauw contact staan met maarschalk Woe
Pei Foe hebben heden verklaard, dat de maar
schalk woedend is over de berichten, volgens
welke hij het Japansche aanbod betreffende
het voorzitterschap der pacificatiecommissie
zou hebben aanvaard. Zij voegden hieraan toe,
dat de maarschalk de aanbiedingen niet aan
genomen heeft en verklaarden zelfs, dat hij de
terugtrekking van de Japansche troepen uit
sommige deelen van China wenscht, teneinde
hem het werkelijke bevel in dit gebied te laten.
Wanneer dit niet geschiedt, zoo verklaren zij,
zal de maarschalk niet uit zijn teruggetrokken
heid te voorschijn komen.
NEW YORK 2 Febr. (Havas). Het plan
voor den bouw op de wereldtentoonstelling te
New York van een „vrijheidspaviljoen" dat het
Duitschland van gisteren en het Duitschland
van morgen laat zien moest door de organi
satoren worden opgegeven. Verklaard wordt,
dat er gebrek aan middelen ig en dat er te
weinig tijd over is voor een goede organisatie.
Het plan zou 250.000 dollars hebben gevergd.
Het Nederlandsche ijshockey team, dat deel zal nemen aan de Europeesche
en wereldkampioenschappen ijshockey te Bazel en Zürich, is Woensdag
middag uit Amsterdam vertrokken. De spelers op het Centraal Station voor
het vertrek
BURGOS, 2 Febr. (Havas) Nadat
eerst uit den centralen sector van het Ca-
talaansche front de bezetting was gemeld
van La Carriga, dat op den weg naar Vich
ligt, werd naderhand officieel bericht dat
het strategisch belangrijke Vich is ingeno
men.
In het communiqué van het rechtsche
hoofdkwartier te Salamanca wordt melding
gemaakt van den opmarsch aan het Cata-
laansche front, waar weer verscheiden dor
pen werden bezet en 2100 man werden ge
vangen genomen.
De luchtmacht heeft de haven van Carta
gena gebombardeerd en schade toegebracht aan
een oorlogsschip. Bij dit bombardement vielen,
naar Havas' uit Cartagena bericht, twee dooden
en 25 gewonden.
Valencia werd gisteravond, naar Reuter uit
Madrid bericht, in vier uur tijd tot drie malen
aan toe uit de lucht bestookt. Er zijn zeven per
sonen gedood en twintig gewond.
Vele gebouwen en warenhuizen zijn ver
woest.
Union Radio heeft, naar Havas uit Madrid
meldt, een communiqué van het ministerie van
Nationale Verdediging verspreid, waarin mel
ding wordt gemaakt van een verwoed gevecht,
dat aan het front in Catalonië voortduurt. De
vijand heeft zijn linies in den sector van Mal-
grat iets kunnen opschuiven. In alle overige
sectoren houden de regeeringstroepen den vüan
delijken druk tegen.
f
Vijandelijke vliegtuigen hebben dorpen langs
de kust gebombardeerd. Onder de burgerbe
volking zijn dooden en gewonden gevallen.
Radio Nacional deelt mede, dat de recht-
schen in Januari 55 vijandelijke vliegtuigen heb
ben omlaag geschoten. Waarschijnlijk is dit
aantal zelfs 18 hooger.
De Cortes zijn volgens een Havas-bericht or
het slot te Figueras bijeengekomen.
Met algemeene stemmen werd de politiek
van tegenstand der regeering goedgekeurd.
Twee en zestig afgevaardigden vertegenwoor
digden de anti-fascistische partijen, 106 anderen
hadden zich laten verontschuldigen en zich
accoord verklaard met de genomen besluiten.
Naar door Havas uit Burgos wordt gemeld
hebben de gewezen Koning van Spanje, don
Alfonso, en de infant don Juan elk 'n telegram
gezonden aan Franco, waarin zij hem gelukwen-
schen met de successen der rechtsche troepen.
Franco heeft beiden dank gezegd voor hun
gelukwenschen.
Mgr. Emmanuel Irurita Almandoz, Bisschop
van Barcelona, van wien men sinds het begin
van den opstand niets had vernomen, is weer
voor den dag gekomen.
Hij verklaarde verborgen te hebben geleefd
en slechts gekleed als werkman uit zijn schuil
plaats te zjjn uitgegaan. Zijn leven was, naar
hij zeide, verscheiden malen in gevaar geweest.
Een Havas-bericht meldt uit Burgos, dat
generaal Jordana, de minister van Buitenland
sche Zaken der rechtsche regeering, aan een
specialen verslaggever van Havas een interview
heeft toegestaan, waarin hij o.a. zeide: „De ver
overing van Barcelona is van de grootste be-
teekenis, daar zij het mogelijk maakt, de leugen
achtige methoden aan de kaak te stellen, welke
door de rooden gebruikt worden om de inter
nationale politiek van den waren weg te doen
afwijken. Hoe kunnen zoo zeide hij voorts
de tot nu toe bedrogen landen nog vertrouwen
hebben in deze wanordelijke massa, welke wij
op de vlucht hebben gejaagd?
Het uur is gekomen om openlijk te erkennen,
dat er geen andere regeering is dan de onze, en
om op te houden met het geven van steun uit
menschlievendheid aan deze caricatuur van
een regeering aan beide zijden van de grens.
Erkenning de jure van de rechtsche regeering
is een eerste eisch. Het zou het einde van den
oorlog beteekenen. Als dit geweigerd wordt,
zal het alleen nog maar het bloedvergieten
eenige dagen doen voortduren en den vrede in
Europa verstoren."
Onder Amerikaansche senatoren werd
een oppositieblok tegen de buitenland
sche politiek van Roosevelt gevormd.
De Franco-troepen zetten hun opmarsch
in Noord-Catalonië voort.
De Japanners hebben het eiland Weitsjau
om strategische redenen bezet.
In hooger beroep is 20 jaar gevangenis
straf geëischt tegen den moordenaar van
een meisje te Almeloo.
De oplichting te Ginneken. Oudste ver
dachte vrijgesproken; de jongste krijgt
1 >2 jaar.
Civiele procedure van ir. Van der Laa-
ken tegen ir. Mussert.
Principieele overeenstemming bereikt
tusschen gemeentebesturen betreffende
een streekplan Kennemerland-Zuid.
Dankbetuiging van H. M. de Koningin
aan de jeugdorganisaties.
Talpjke voordeelige aanbiedingen
Gen. Cronjestraaf 129 - Haarlem (N.)
Woensdagmiddag werden voor den Utrecht-
schen kantonrechter mr. J. A. van der Mersch
de pleidooien gehouden in de civiele procedure
tusschen ir. Van der Laaken, oud-organisatie
leider van de N.S.B. in Nederlandsch-Indië en
ir. Mussert, leider der N.S.B. in Nederland.
Als organisatieleider had ir. Van der Laaken
op een landdag in 1937 eenige verklaringen af
gelegd, welke de goedkeuring van de N.S.B. niet
konden verkrijgen en tot gevolg hadden, dat de
organisatieleider uit zijn functie werd onthe
ven.
Deze leed d°or de handelwijze van de N.S.B.
groot financieel nadeel, waarvoor hij ir. Mus
sert als leider der N.S.B. aansprakelijk stelde
en zijn recht zocht in een civiele procedure.
De raadsman van ir. v. d. Laaken Was mr.
Boon uit. Den Haag, die in zijn pleidooi me
moreerde aan een gelijksoortige civiele proce
dure voor de Amsterdamsche rechtbank. Om
verschillende oorzaken achtte pleiter ir. Mus
sert persoonlijk aansprakelijk. Ir. van der Laa
ken was destijds als propagandaleider van den
N.S.B. in Ned.-Indië aangesteld tegen een sa
laris van 500 per maand. Volgens spreker
was deze vergoeding kennelijk bedoeld ais loon
in den zin van de wet, dus kon hier gesproken
worden van een arbeidsovereenkomst.
Bovendien, zoo deelde spr. mede, heeft ir. v.
d. Laaken op bevel van den leider in Nederland
zijn betrekking bij Volkerts' Aaannemingsmaat-
schappij moeten opzeggen, waarvoor hij werd
aangesproken en een belangrijk bedrag als
schadevergoeding moest betalen. Pleiter was
van oordeel, dat ook voor dit bedrag de NSB
kon aangesproken worden.
Tenslotte wees spr. op de terugreis naar Ne
derland, welke per vrachtboot moest geschie
den, daar de NSB het geld voor deze terugreis
niet wenschte te betalen.
Pleiter oordeelde het volkomen billijk, dat de
minimum eisch van ir. v. d. Laaken f 1000.—
ofwel twee maanden salaris alsnog aan hem
zouden worden uitgekeerd.
Mr. van Vessem te Utrecht pleitte voor ir.
Mussert.
Spr. wees op het eigenmachtige handelen van
ir. v. d. Laaken in Indië, waardoor hij in strijd
handelde met de opdrachten, welke hij uit het
moederland ontving.
Pleiter ontkende, dat ir. Mussert aan ir. v.
d. Laaken bevolen had ontslag te nemen uit zijn
particuliere betrekking. Wel had ir. Mussert
hem verzocht hierover advies uit te brengen.
Eovendien genoot ir. van der Laaken geen sa
laris, doch kreeg een toelage, nadat hij z'n ont
slag had genomen bij de firma Volkerts, om
op deze wijze in zijn gezinsonderhoud te voor
zien, daar het pensioen, dat hij als gewezen
gouvernementsambtenaar ontving, daarvoor
niet voldoende was.
Hier kon dus niet gesproken worden van een
salaris en nog minder van dienstverband. PI.
wees er vervolgens op, dat ir. v. d. Laaken ge
heel eigenmachtig handelde, door ontslag te
nemen bij de fa. Volkerts, dus hierbij de NSB
niet aansprakelijk kan stellen voor de schade
vergoeding, welke van hem door de fa. Vol
kerts werd geëischt.
Vervolgens wees pleiter op de motiveering
van het ontslag als propagandaleider van de
NSB.
De NSB heeft, volgens pleiter, ir. van der
Laaken een bedrag van f 2150.uitgekeerd, om
de kosten te dekken van de terugreis naar Ne
derland.
De Kantonrechter bepaalde hierna de uit
spraak op Maandag 27 Februari.
BERN, 1 Febr. (Havas). De Nationale
Raad van de Tweede Federale Kamer heeft het
wetsontwerp, waarbij de duur van militaire op
leiding gebracht wordt van 90 op 116 dagen
voor de infanterie en op 130 dagen voor de
dragonders, aangenomen.
Het wetsontwerp was reeds aangenomen
door den Staatsraad van de Eerste Federale
Kamer.
H L V V VM m 111111 h 11 1 r r A//7
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 767.6
Vorige stand: 767-8