Cn
DE DUITSCHE HELD
J
Kerkelijk leven
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939
Sterftekansen in
ons land
Volgens nieuwste statistiek de
laagste van Europa
Mr. G. KIRBERGER
Eervol ontslagen als raadsheer
in den Hoogen Raad
ELECTRICITEITSBEDRIJF
IN FRIESLAND
Eerste Kamerlid stelt vragen
over defensieplannen
Contingenteering verglaasde
muur- en wandtegels
MAATSCHAPPELIJKE
WERKERS
Opleidingscursussen in
voorbereiding
VLEESCHMACHINES
DETAILZAKEN
IN
Lever Brothers en Unilever N.V.
denken niet aan plaatsing
AANVARING IN DEN
KETELMOND
Duitsch schip gaf geen
mistsignalen
ONDER TRAM GERAAKT
EN GEDOOD
Klachten der landbouw
organisaties
Varkenshouderij niet rendabel
NEDERLANDER AANGE
HOUDEN IN DUITSCHLAND
Hulp verleend aan Joodsche
vluchtelingen
VIJF KINDEREN DOOR HET
IJS GEZAKT
Na veel moeite door voorbij
gangers gered
Kind verdronken
PRINS BERNHARD BIJ DEN
GENERALEN STAF
Verscheidene bureaux bezocht
BRAND IN BIOSCOOP-CABINE
Het publiek verliet kalm de zaal
EFFECTENKANTOOR GING
TEN ONDER
70-jarige voor den rechter
PAST OP VOOR GLADDE
WEGEN
Afgevallen rijp kan opvriezen
VERZOENINGSCOMMISSIE
Vw..
Stoomveerboot aan den
grond geloopen
Passagiers per roeiboot van
boord gehaald
NED. SPOORWEGEN CONTRA
FA. MATSER
BRAND TE OUDE PEKELA
LANDGOED „DER HIRTLER"
Verkoop van voor verbouwing
bestemde terreinen
TENTOONSTELLING
„HET LEGER"
De „Sumatra" te Palermo
PASTOOR B. P. AALBERSE
BEGRAVEN
Groote belangstelling bij de
uitvaartplechtigheid
Jhr. BEELAERTS VAN
BLOKLAND
Diner aangeboden aan vice-presi
dent Raad van State
DOOR AS VAN MACHINE
GEGREPEN
Jonge arbeider overleden
NEDERLANDERS IN BARCE-
.LONA ONGEDEERD
UIT DE STAATSCOURANT
V er zekeringskamer
Deurwaarder
Onderscheiding
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
dezer dagen nieuwe „Sterftetafels voor Neder
land" afgeleid uit de waarnemingen in de pe
riode 1931—1935 het licht doen zien. Bij verge
lijking met de uitkomsten van de sterftetafels
1S311930 (verschenen als deel VI van de
volkstelling 1930) blijkt, dat de sterftekansen
lner te lande thans wederom belangrijk lager
fcijn dan in het vorige decennium.
De sterfte is in Nederland sinds 1875 zeer be
langrijk afgenomen.
Zooals bekend, is sedert het midden van de
vorige eeuw vooral de zuigelingensterfte zeer
sterk verminderd.
De verbetering van de sterftekansen blijkt ook
hit de stijging van de percentages der overle
venden op verschillende leeftijden. Terwijl b.v.
volgens de sterftetafel 18701879 slechts 7.6 pCt.
Oer geborenen den 80-jarigen leeftijd zou be
reiken, bedraagt dit percentage volgens de
Sterftetafel 1931—1935 ruim 25 pCt.
Bij vergelijking van de nieuwe sterftetafels
voor Nederland met die, welke in de laatste
Jaren voor de belangrijkste landen zijn gecon
strueerd. blijkt, dat de sterftekansen in ons
land tot de laagste ter wereld behooren. Allee,,
in Australië en Nieuw-Zeeland zijn voor de
vrouwen de sterftekansen nog iets gunstiger. In
Europa hebben na Nederland de Scandinavi
sche landen de gunstigste sterfte.
Aan mr. G. Kirberger is op zijn verzoek met
ingang van 1 Maart a.s. eervol ontslag ver
leend als raadsheer in den Hoogen Raad der
Nederlanden, onder dankbetuiging' voor de
Vele en gewichtige diensten, door hem in ver
schillende rechterlijke betrekkingen aan den
lande bewezen.
Mr. G. Kirberger is 8 Februari 1869 te Am
sterdam geboren. Hü volgde het gymnasium
te Nijmegen en promoveerde op 26 November
1893 te Utrecht op het proefschrift: „Eenige
Vragen betreffende het endossement en de or-
nerclausule". In dat jaar vestigde hij zich ais
advocaat en procureur te Amsterdam, waar hij
id 1912 tot raadsheer werd benoemd. In die
functie bleef hij werkzaam tot zijn benoeming
°P 26 Februari 1925 als raadsheer in den Hoo
ien Raad.
In 1929 is hij op zijn verzoek eervol ontsla
gen als plaatsvervangend voorzitter van den
Raad voor de Scheepvaart. Hij is lid geweest
Van het algemeen college van toezicht, bij
stand en advies voor het rijkstucht- en opvoe
dingswezen en voorzitter van den Marineraad
De heer Kirberger is ridder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw, ridder in de Orde
van Oranje-Nassau en drager van het Michiel
Adrz. de Ruyter-eereteeken in goud.
Het Eerste Kamerlid Pollema heeft aan de
ministers van Algemeene Zaken van Defensie
van Duitenlandscho Zaken gevraagd of het
Juist is, dat door de regeering aan Gedepu
teerde Staten van Friesland, desgevraagd, te
bennen is gegeven, dat een voldoende lucht
verdediging van het provinciaal clectriciteits-
I?6drijf slechts kon worden verkregen, indien
t bedrijf, al of niet met financieelen steun
Wn enkele particulieren, bereid was de kosten
an het noodzakelijke afweergeschut, benevens
n eerste munitieuitrusting aan het Rijk te
Wrgoeden.
Heeft de regeering er kennis van genomen
Qat dit geschut bediend zal worden door eigen
Personeel der centrale, niet of buitengewoon
dienstplichtig, toegevoegd aan den vTijwilligen
landstorm?
Is de regeering niet van oordeel, dat de de
fensie uitsluitend rijkszaak behoort te blijven
dat elke inbreuk daarop het nationaal ka-
abter ervan zou schaden?
Is de regeering bereid, met de meeste nauw
gezetheid te bevorderen, dat de volkenrechte
lijke positie der vrijwilligers-bddieningsman.
chappen volstrekt zuiver zij en is zij alsdan niet
an oordeel, dat te dien einde deze manschappen
U voorkeur niet deel behooren uit te maken
an het eigen personeel der te verdedigen cen-
*ale Of fabriek?
Met ingang van 1 Februari is de invoer ge-
°°ntingenteerd van verglaasde muur- en
Wandtegels, welke tot dusver waren uitgezön-
dei'd van de contingenteering van muur- en
Wandtegels, verglaasd of met gekristalliseerd
lazuur, waarvan de grootste dikte niet meer
dan 20 mm of waarvan een der vlakken niet
grooter is dan 400 vierk. cm.
Deperiode is vastgesteld op een jaar, ter
wijl het percentage 100 pCt van den gemid
delden invoer per jaar in het basistijdvak 1
April 1936 tot 1 April 1938 bedraagt.
Indiening der aanvragen om vergunningen
bij de Kamers van Koophandel en Fabrieken
vóór 16 Februari a.s.
Naar men ons mededeelt is in het leven ge
roepen de Stichting voor opleiding van maat
schappelijke werkers. Het algemeen bestuur van
die stichting, die het werk van de commissie voor
opleiding van maatschappelijke werkers zal
voortzetten, is samengesteld uit personen be
noemd door de Vereeniging van directeuren van
Maatschappelijk Hulpbetoon, Vereeniging van
directeuren van Arbeidsbeurzen, Vereeniging van
Nederlandsche arbeidsbeurzen, Nederlandsche
vereeniging voor armenzorg en weldadigheid,
Vereeniging van secretarissen van armenraden
en Nederlandsche vereeniging voor gemeentebe
langen, terwijl voorts daarin zitting hebben ver
tegenwoordigers van de volgende organisaties
van ambtenaren: Algemeene Nederlandsche
Christelijke Ambtenaarsbond, algem. Roomsch-
Katholieke Ambtenaarsvereeniging. Centrale
Nederlandsche Ambtenaarsbond, Nationaal ver
bond van gemeente-ambtenaren en Nederland
sche bond van gemeente-ambtenaren.
Het dagelijksch bestuur wordt gevormd door
de lieeren Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, S.
C. de Haas van Dorsser en J. Wiarda.
De besprekingen, welke ter verdere voorberei
ding van de organisatie zijn gehouden, hebben
tot eenige wijzigingen in den opzet geleid. Door
deze wijzigingen zijn de bezwaren, welke van de
zijde van de ambtenaarsorganisaties aanvanke
lijk waren gerezen, weggenomen.
Zij, die nadere inlichtingen wenschen over de
op te richten cursussen, kunnen zich wenden tot
den administrateur van de stichting, Verspronck-
weg 101, Haarlem, tel. 19716.
De Lever Brothers en Unilever N-V. hebben
aan het bestuur van den Ned. R.K. Midden
standsbond te 's-Gravenhage, het volgende
schrijven doen toekomen;
Uit courantenberichten hebben wij kennis
genomen van den inhoud van een door u aan den
minister van Economische Zaken gerichten
brief. Daarin komen mededeelingen voor om
trent het vermeende optreden van de tot or.s
concern behoorende unoxfabrieken, mededee
lingen, die u vermoedelijk door weinig scupu-
leuze tegenstanders van ons concern zijn ver
strekt. Zij zijn althans ten eenenmale onjuist.
Zij komen hierop neer, dat wij het aan kruide
nierswinkels of dergelijke, in de onmiddellijke
omgeving gevestigd van plattelandsslagers, die
weigeren zouden, de Unoxproducten te voeren,
gemakkelijk zouden maken, onze vleeschwaren
te verkoopen, door, zoo noodig, voor de plaat
sing van vleeschmachines te zorgen, waardoor
wij „economischen dwar.g'' zouden toepassen.
Wij kunen u de meest stellige verzekering geven,
dat hiervan geen sprake is en dat wij met het
plaatsen van vleeschmachines in detailzaken
direct noch indirect ooit iets hebben te maken
gehad en hoegenaamd niet voornemens zijn, ons
in de toekomst voor het plaatsen van vleesch
machines te interesseeren.
Vrijdag is d epostboot „Von Geusau" van de
Urker Stoombootmaatschappij, welke om tien
uur van Kampen vertrekt, tengevolge van den
dikken mist, in aanvaring gekomen met het
Duitsche motorvrachtschip „Adolf Hubert".
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
De beide schepen liepen aanzienlijke schade
op.
De „Adolf Hubert", welke in den Ketelmond
voor anker lag, had geen mistsignalen gege
ven. Het schip kon, hoewel het een lek had
gekregen, op eigen kracht naar Kampen op
varen.
De „Von Geusau" kon eveneens de reis naar
Urk voortzetten.
Vrijdagmorgen omstreeks acht uur is de 53-
jarige L. van Wingerden, wonende Noorderha-
venkade te Rotterdam, die op den hoek van de
Bergschelaan en den Schieweg per fiets vooi
langs een tram van lijn 6 wilde rijden, onder
die tram geraakt. Zijn hoofd werd verbrijzeld.
De man was op slag dood.
De drie centrale landbouworganisaties, t.w.
de Christelijke Boeren- en Tuindersbond in
Nederland, de Katholieke Nederlandsche Boe
ren- en Tuindersbond en het Koninklijk Ne-
derlandsch Landbouwcomité, hebben in een
schrijven aan den minister van Economische
Zaken aangedrongen op verhooging san den
prijs, waarvoor de bacon- en zware varkens uit
de markt worden genomen.
De organisaties betoogen o.m. het volgende:
„De varkenshouders hebben steeds teleur
stellingen ondervonden in den prijs bij den af
zet van hun varkens.
Eind September, begin October, zijn 10.000
zware varkens uit de markt genomen, welke
in geslachten toestand naar Duitschland zijn
uitgevoerd. De overnemingsprijs voor deze var
kens was per K.G. geslacht gewicht 64 cent
voor varkens boven 150 K.G. en 65 cent voor
varkens beneden dit gewicht.
Met ingang van 21 November volgde de
extra-afneming van zouters, waarvan tot mid
den Januari 50 a 60.000 stuks zijn geleverd en
die nog steeds doorgaat. Thans echter is de
overnemingsprijs bepaald op 57 cent p*r K.G.
geslacht gewicht voor varkens boven 135 K.G.
en 58 cent voor varkens beneden dit gewicht.
Dit is pl.m. 23 cent per pond levend gewicht.
Tegelijk met het besluit om zware varkens
uit de markt te nemen, is besloten om de prij
zen van de baconvarkens, welke op 30 October
en op 14 November 1938 reeds telkenmale met
4 cent zijn verlaagd, wederom met 4 cent per
K.G. te verlagen.
Dit beteekende dus voor de varkenshou
ders in drie maanden tüds een vevlaging
van 3x4 cent, is 12 cent per K.G.
Deze prijspolitiek wijst in de richting vaneen
aanpassing van de overnemingsprijzen aan de
door vraag en aanbod bepaalde prijzen op de
vrije markt. De prijs der baconvarkens zal dan
ongeveer bedragen pl.m. 59 cent per K.G.
levend gewicht.
De organisaties wijzen den minister erop, dat
het bij dezen prijs niet mogelijk is de bacon-
mesterij loonend te maken.
Volgens een recente productiekostenbereko-
ning voor zware varkens van de selectïemesterij
GiessenNieuwekerk geeft een prijs van 27 ct
per pond levend gewicht een winst vau slechts
f 5 per varken. Dit cijfer toont aan. welke
verliezen er worden geleden bil een prijs van
23 cent. Aan een varken van 300 pond wordt
dus bij een prijs van 23 cent ongeveer 7 gulden
verloren.
Thans worden tegen dezen verliesgeven-
den prijs zware varkens uit de markt ge
nomen-
Het is zeer te betwijfelen of door deze
handelwijze de prijs van de zware varkens
tot een loonend peil zal stijgen.
Daar de voederprijzen onveranderd zijn
gebleven en de varkenshouders door deze
maatregelen zeer ernstige verliezen lijden,
worden de klachten steeds luider."
De Gestapo te Gronau heeft in arrest gesteld
den 27-jarigen gehuwden Nederlander B. K., in
woner van Glanerbrug. K. wordt ervan verdacht
Duitschen Joden behulpzaam te zijn geweest bi)
hun pogingen om uit Duitschland te vluchten, als
mede van overtreding der deviezenbepalingen
Ook is thans het eerste vonnis geveld in het
eerste proces, dat in het Munsterlandsche
grensgebied is gevoerd tegen een Duitscher, die
Duitsche Joden had helpen vluchten. Het betrof
den Gronauer S. Hij werd door de strafkamer
te Coesfeld veroordeeld tot drie maanden ge
vangenisstraf met aftrek van twee maanden
preventief. De eisch was acht maanden.
Vrijdagmiddag waagden zich te Opheusden
rijf Jongens op het ijs van de onder water ge-
lcopen uiterwaarden, dat pas sedert een nacht
was dichtgevroren. Aangezien het nog niet sterk
genoeg was zakten de jongens er allen doorheen.
Een hulpbehoevende, die in de omgeving woont,
zag van zijn woning uit het nogeluk gebeuren
en waarschuwde door luidkeels roepen eenige
voorbijgangers, die onmiddellijk reddingspogin
gen in het werlc stelden. Met veel moeite konden
de kinderen op het droge worden gebracht. Vier
hunner kwamen er met een nat pak af. De vijf
de, een jongen van tien jaar, was buiten bewust
zijn geraakt, zoodat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen. Hij kon spoedig bij kennis
worden gebracht, waarna de knaap naar zijn
woning werd vervoerd.
Een vierjarig jongetje B. G., wonende in de
Eullstraat 38 te 's-Gravenhage, is Vrijdagmid
dag door het ijs in de Laakkade gezakt en ver
dronken.
Hij had een takje op het ijs gegooid en wilde
dit gaan halen. Het ijs bleek echter nog te zwak
voor zijn gewicht en de jongen verdween in de
diept. B., wonende Spilstraat 26, bracht den
knaap op het droge en de geneeskundige dienst
vervoerde hem naar het ziekenhuis aan den
Zuidwal, waar men nog geprobeerd heeft met
toepassing van kunstmatige ademhaling den
jongen in het leven te houden, doch tevergeefs.
Zooals reeds gemeld, heeft Z.K.H. Prins Bern-
nard Vrijdag een bezoek gebracht aan den ge-
neralen staf.
De Prins arriveerde om half elf in gezel
schap van zijn adjudant, kapitein J. K. H. de
Roo van Alderwerelt. Hij was gekleed in de
uniform van ritmeester der huzaren.
In de hal van het gebouw werd Prins Ber.n-
hard ontvangen door luitenant-generaal I. H.
Reynders, chef van den generalen staf. kolonel
N. T. Carstens, sous-chef van de.n staf en ka
pitein L. J. A. Schoonenberg, adjudant van den
chef van den generalen staf.
De Prins bracht een bezoek aan de verschil
lende bureaux van het hoofdbureau van den
generalen staf, waar de hoofden der secties
hem op de hoogte stelden van de werkwijze der
afdeelingen. Hij toonde zeer veel belangstelling
voor de organisatie van het hoofdbureau.
Na den rondgang bracht de Prins nog eeni-
gen tijd door te midden van de officieren en
ambtenaren van het hoofdbureau van den ge
neralen staf, waarna hij te half één per auto
vertrok, uitgeleid door luitenant-generaal I. H.
Reynders.
Donderdagavond omstreeks negen uur ge
raakte tijdens de voorstelling in de bioscoop
„Bij de Waag" te Sneek een film, welke te dicht
bij een electrische lamp kwam, in brand. De
vlam tastte ook eenige andere films aan met
het gevolg, dat de cabinq in een oogwenk in
lichter laaie stond. De operateur wist zich tijdig
in veiligheid te stellen, terwijl het publiek snel,
doch volkomen kalm, de zaal verliet.
De politie, die onmiddellijk ontboden werd,
v/as spoedig met eenige snelblusschers en een
slangenwagen aanwezig en ha den brand gauw
onder de knie, zoodat de schade zich beperkte
tot de uitgebrande cabine, eenige verbrande
films en een vernield filmapparaat.
Veertien dagen geleden heeft voor de Rot-
terdamsche rechtbank terechtgestaan een 70-
jartge verdachte, een der eigenaars van een in
1937 failliet gegaan Rotterdamsch effecten
kantoor, verdacht van verduistering. Zijn zoon
is eenigen tijd geleden veroordeeld tot twee
jaar gevangenisstraf. Het O.M. had tegen den
vader dezelfde straf geëischt als tegen den
zoon. Vrijdag besliste de rechtbank, dat de
heropening van het onderzoek zal geschieden
in de terechtzitting van Vrijdag 17 Februari
De K.N.A.C. waarschuwt de weggebruikers
voor de mogelijkheid van gladheid op de ge
deelten van wegen, waarlangs zich boomen be
vinden. De mogelijkheid is namelijk niet uit
gesloten. dat bij opvriezend weer de van de
boomen gedooide rijp gladde plekken doet ont
staan, waarop plotseling remmen zeer gevaar
lijk kan zijn.
Den weggebruikers wordt er op gewezen, dat
zij goed zullen doen daarmede bij hun gedrag
op den weg rekening te houden.
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
maakt bekend, dat bij K. B., van 30 Januari
1939 benoemd is tot Nedcrlandsch lid van de
bestendige verzoeningscommissie, ingesteld op
grond van het 22 Januari 1930 te 's Graven-
hage tusschen Nederland en Roemenië geslo
ten verdrag tot beslechting van geschillen door
rechtspraak, arbitrage en verzoening, jhr. mr.
dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel, Commissa
ris der Koningin in de provincie Noord-Bra
bant.
hristus heeft aan Zijn Kerk voor- jj
i speld, dat zij om Zijnentwille vervol-
gingen zou moeten verduren. Zalig zij, j
die vervolging lijden om de Gerechtig-
heid, want hunner is het Koninkrijk 5
der Hemelen.
Vrijdagmiddag om vijf uur is de stoomveer
boot „Hoofdingenieur van Elzelingen", welke van
Maassluis naar het eiland Rozenburg was ver
trokken, tengevolge van den mist en den sterken
stroom afgedreven en tegen een steenen dam in
de rivier gevaren, waardoor de roerketting brak
Het schip is daarna nog een heel eind door de
eb meegevoerd en op een zandplaat geloopen
150 meter van den oever en anderhalven kilo
meter van het eiland verwijderd.
Er bevonden zich 26 passagiers aan boord,
onder wie de burgemeester van Rozenburg,
mr. N. Vernède, en de predikant ds. Brou
wer. Voorts waxen er drie personenauto's en
een autobus van den dienst Maassluis
Brielle op de boot. De passagiers zijn in het
begin van den avond met een roeiboot van
het schip gehaald en naar het eiland ge
bracht.
De mist bemoeilijkte deze wijze van transport
zeer. De veerboot kwam na eenigen tijd vrijwel
droog te zitten als gevolg van het ebgetij. Ge
tracht zou worden bij hoog water het schip met
behulp van een sleepboot vlot te krijgen.
De Arnhemsche rechtbank heeft gisteren uit
spraak gedaan in de zaak tusschen de Ned.
Spoorwegen en de fa. H. Matser te Arnhem,
waarbij de Spoorwegen stopzetting hadden ge
vorderd van de diensten ArnhemAmsterdam
en ArnhemDen Haag.
De Spoorwegen werden niet-ontvankelijk ver
klaard in de vordering, op de gronden destijds
door den president der rechtbank bij kort ge
ding aangenomen.
Vrijdagmiddag omstreeks twee uur brak door
onbekende oorzaak brand uit in de aar. de zg.
Grootstukken gelegen behuizing, toebehoorehd
aan den heer A. Eefting en bewoond aoor het
gezin H. Bruintjes.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was,
bestreed het vuur met drie stralen, doch kon
niet verhinderen, dat de geheele behuizing tot
den grond toe afbrandde. Van den inboedel
kon slechts weinig worden gered.
Huis en inboedel waren slechts laag ver
zekerd.
De raad van de gemeente Doorn heeft be
sloten tot verkoop van alle voor bebouwing be
stemde terreinen van het landgoed „Der Hit-
Ier", tot een gezamenlijke grootte van ongeveer
17 H.A., aan den makelaar F. N. van Dijk Jr.
te Doorn, in opdracht, voor een bedrag van
80.000.
Onder leiding van den generaal-majoor, jhr.
J. Th. Alting von Geusau, heeft de militaire
commissie voor de tentoonstelling „Het Leger"
een bijeenkomst gehouden ter voorbereiding van
de militaire demonstraties tijdens de tentoon
stelling en van de inzendingen uit de weer
macht.
De hallen van Houtrust te 's-Gravenhage,
waar de tentoonstelling van 1 fot en met 16
Juli 1939 zal worden gehouden, werden in
ocgenschouw genomen en nagegaan hoe de be
schikbare ruimte kon worden verdeeld.
Voor de demonstraties werden vastgesteld de
Zaterdagmiddagen van 1, 8 en 15 Juli en de
Woensdagmiddagen van 5 en 12 Juli.
Hr. Ms. kruiser „Sumatra", onder bevel var.
den kapitein-luitenant ter zee C. H. Brouwer,
is te Palermo binnengeloopen.
Nadat Donderdagmiddag de talrijke paro
chianen van oud-Voorburg en omgeving in de
rouwkapel van St. Antoniushove bij de djkbaar
van wijlen em.-pastoor B. P. Aalberse hadden
gebeden, zijn Donderdagavond in de parochie
kerk van St. Martinus te Voorburg de Metten
der overledenen gezongen.
Na de Lauden droeg Vrijdag Kanunnik J.
Aalberse, broer van den ontslapene, de H.
Requiemmis op. Het parochiekoor zong de Mis
van Perosi.
In het priesterkoor zaten een groot aantal
Eerw. Heeren geestelijken, o.a. Mgr. H Taskin
uit Warmond, Proost van het Kathedrale Ka
pittel te Haarlem. Mgr. J. J. J. Nocrdman.
hoofdaalmoezenier van Leger en Vloot Mgr J.
M. v. d. Tuyn, deken van Den Haag. Mgr. J.
Dankelman. Deken van Delft en oud-prof. J.
Th. Beysens, eere-kanunnik van het Haarlem-
sche Kapittel.
Vooraan in de kerk hadden de broeder van
wijlen pastoor Aalberse. Z. Exc. de minister van
Staat pr. mr. P. J. M. Aalberse en verdere lamilie
leden plaats genomen. Een zeer groot aantal
belangstellenden vulde verder het kerkgebouw.
Na de H. Mis hield pastoor J. B. W Möller
naar aanleiding van Jac. 1-4: „Doch de lijd
zaamheid worde slechts in U volkomen", een
treffende lijkrede.
Mgr. v. d. Tuyn verrichtte de absoute, waar
na de baar onder het gezang der priesters, die
het „In Paradisum" aanhieven, naar he» naast
gelegen Kerkhof werd gedragen.
Nadat Mgr. v. d. Tuyn de beaardinpsplech-
tigheden had verricht, werd het stoffelijk over
schot in den Priestergrafkelder neergelaten.
H. K. H. Prinses Juliana, Z. K. H. Prins
Bomhard, de leden van den Raad van State
en de secretaris van dit college hebben Don
derdagavond in Hotel des indes te Den Haag
een diner aangeboden aan den vice-president
van den Raad van State en mevrouw Beelaerts
van Blokland.
Hierbij zaten mede aan de hoofdambtena
ren van den Raad van State en jhr. mr. Bee
laerts van Blokland, zoon van den vice-pre
sident.
Vrijdagmiddag omstreeks twaalf uur is te
Woerden op de dakpannenfabriek van de firma
Brunk een ernstig arbeidsongeval gebeurd. De
18-jarige v. S. geraakte by zijn werkzaam
heden vermoedelijk met de kleeren tusschen
een drijfas. Ernstig verwond is hij naar het
ziekenhuis vervoerd, waar hij in den middag
is overleden.
Blijkens een van den Nederlandschen consul
te Barcelona ontvangen telegram, zijn bij de
inneming van Barcelona de aldaar vtjnende
Nederlanders ongedeerd gebleven.
Benoemd is tot adjunct-commies in tijde-
lijken dienst bij de Verzekeringskamer te Am
sterdam: A. Jonker, thans werkzaam op ar
beidsovereenkomst bij gemelde kamer
J. Ph. Muller, onbezoldigd deurwaarder bij de
arrondissementsrechtbank te Amsterdam, is
tevens aangewezen voor de waarneming van
den dienst en de verrichtingen van den over
leden deurwaarder H. A. Schmitt.
Bepaald is, dat de candidaat-deurwaarder F.
Kruijthof blijft belast met de waarneming van
de vacature van deurwaarder bij de arrondis-
sements-rechtbank en het kantongerecht te
Utrecht, ter standplaats Maarssen, totdat in
deze vacature zal zijn voorzien, dan wel zal
zijn beslist, dat die vacature niet zal worden
vervuld.
Toegekend is de aan de orde van Oranje-
Nassau verbonden eere-medaille, in zilver, aan
mej. Z. Pullen, huishoudster in dienst van den
heer J. van Holthoon, te Coevorden.
^en roman van Enrica von Handel-Mazzeffi
75
En beloof je vader nu nog iets, mijn kind;
°cef me je kleine hand, je kunt eigeniijk nog
iet zweren, maar in de hand van je stervenden
adr kun je het wel. Priester, neem het
kruisbeeld! Zoo, mijn jongen let nu op hetgeen
zeg, en spreek 't me na."
Bewegingloos stonden dè bewakers; tranen
vloeiden over de wangen van den priester. Bo-
bij de trap stonden zusters en verborgen
hun gezicht in hunzakdoeken. De vader nam
u® kleine hand van den knaap in de zijne en
hief haar tot zich op, de jongen stak de beide
v°orste vingers omhoog, terwijl de vader sprak:
«Ik zal nimmer dulden, dat iemand zegt:
Aartshertog Karl heeft onrecht gedaan aan mijn
vader."
Zacht snikkend herhaalde Willy woord voor
woord.
Als iemand dat zegt, zal ik antwoorden: De
artshertog heeft meer geleden dan mijn vader,
Ubidat mijn vader sterven moest; de aartsher-
heeft de ziel van mijn vader gered; het
Uriiaam heeft hij niet kunnen onttrekken aan
öe straffende eerechtiaheid."
Weer sprak de knaap de woorden van zijn
vader na. Wit als sneeuw was zijn gezichtje, hij
rilde over het geheele lichaam; de kleine hand,
vaarmee hij zwoer, beefde, maar zijn stem was
de stem van een engel des Heeren, want door
de aardsche smart heen straalt de bovenaard-
sche waarheid.
„Als iemand zegt, de aartshertog is aan mijn
arme moeder en aan ons kinderen schuldig,
dan zal ik dat niet dulden, maar antwoorden:
Ook God laat menschen worden en vergaan en
is aan weduwen en weezen niet schuldig. Mijn
vader heeft een moord begaan, dat God hem
vergiffenis schenke."
„Moet ikdat.... ook zeggen?" Droef als
een geknakte bloem, hing het hoofd van den
knaap neer en zijn hand trok trillend samen.
Kwaad gedaan, als je liever wilt."
„Mijn vader heeft kwaad gedaan, dat God
hem vergiffenis schenke, en ik heb hem lief,
altijd, altijd, o zoo lief!" klaagde het kind met
hartroerende stem.
Aartshertog Karl heeft echter geen
moord bedreven, maar het welzijn der burgers
en van het leger beschermd en gewaarborgd wat
beteekent daartegenover een schuldig leven?
Niemand mag een blaam op hem werpen, nie
mand hem belasteren, ik zal het niet dulden,
ik heb het mijn stervenden vader beloofd. Zoo
waar helpe mij God almachtig, Amen."
„Zoo waar helpe mij God almachtig. Amen."
zei de knaap, door snikken geschokt als door he
vige koorts, en het was als snikten in de holle
gangen de zielen van allen, die hier ooit geleden
hadden en gestorven waren, mede. De priester
echter dacht, in diepe ontroering, aan een an
deren vader, den Franschen koning, die dertig
jaren geleden vermoord werd door het gepeupel,
en die ook, op den vooravond van zijn dood, zijn
zoon liet zweren, zijn moord niet te zullen wre
ken, en zijn moordenaar niet te vervolgen; die
koning was een heilige, deze mensch hier is een
misdadiger, maar groot was gene en groot is
deze.
„Nu, mijn kind, vaarwel! Denk aan hetgeen
je gezworen hebt. Wees goed voor je heilige
moeder; wat je vader aan haar en aan jullie
te kort gekomen is, wascht hij met bloed af."
Tessenburg poogde, de bevende hand van het
't kind van zijn gordel los te wringen; hij kon 't
niet, zonder den knaap ruw van zich weg te
duwen; ze waren zoo genaderd tot de deur van
de apotheek; de deur stond op 'n kier, en de
zusters keken bleek en verschrikt naar buiten;
de groote poort stond wijd open en het onge
lukkige kind zag in het verblindede morgenlicht
bajonetten blinken de mannen, die zijn vader
ter dood voerden.
De opperstafprovoost Caspar trad, met harde
uitdrukking op zijn stroef gelaat en ln de para
depas naar buiten.
„Ptak," zei Tessenburg met troostelooze stem.
„Het kind moét nu weg neem hem weg van
mij maar doe hem geen pijn
Ptak wrong met aarzelende vingers de kleine
hand van den gordel los.
„Jongen, wees nu braaf. Je doet je vader ver
driet, in zijn laatste oogenblikken."
't Kind ontrukte zich aan de handen van den
ouden man. viel op de knieën en omklemde
de voeten van zijn vader. Heeft ooit een engel
tot een duivel gebeden? En hier gebeurde het.
„Papa! Ik smeek, smeek u! Laat mij mee
gaan!"
„Het laatste wat ik zeg, is, dat je niet mee
kunt, begrepen?" zei de vader, plotseling van
stem veranderend en de wenkbrauwen fron
send. Hij keek den knaap norsch aan en de
inspanning die dit hem kostte, was grooter dan
de kracht, waarmee hij de helden van Napoleon
ovprmppstprrip
„Je wilt mee? Weet je. wat je verlangt?
Weet je, wat daar gebeurt? Wil je daar staan en
toezien, hoe je vader zich schamen moet?"
„Papa, ik zal niet kijken! Ik wil alleen maar"',
hijgde het kind, „alleen bij u zijn alleen
omdat ik zooveel van u houd alleen
„En daar wil je zien hoe men je vader de
militaire onderscheidingsteekenen afrukt,, dat
wil je zien? Jij, dwaas kind! Je geheele leven
zou je het voor je zien, en als de schutters mij
zoo treffen, dat mijn geheele gezicht verminkt
is mij misschien een oog uitschieten dan
zal jij
„Papa o mijn mijn eigen papa doen
zij dat?" stamelde het kind. Zijn handjes
werden koud en onmachtig, 'n oogenblik was hij
buiten bewustzijn en zijn hoofdje lag bijna on
der den voet van zijn vader.
„Zusters," zei Tessenburg met gebroken stem,
„neemt u het kind, zie, hoe het er uitziet!
Ik heb 't te grof gezegd, nu ziet u, hoe hulpe
loos een mensch kan zijn, die nimmer rekening
hield met de gevoelens van anderen; als hij het
ten laatste Drobeert. wordt hii noe ruwer dan
ooit. Pater, kom! Laten wij gaan! Bid mij
voor!...."
De nonnen hielpen den knaap op, en verbor
gen met hunne sluiers zijn vader voor hem en
leidden hem, half dragend, in de apotheek; een
hartverscheurend weegeschrei hoorde de vader
nog, toen hij somber, met gebogen hoofd, door
de kloosterpoort schreed. Naast hem bad de
priester met luide stem deze woorden uit 't ge
bed voor stervenden van den aartshertog:
„O dood! De grootste smart is de schei
ding van mijn geliefden, die mijn hulp en zor
gen noodig hebben. Jezus staat mij bij en heiligt
ook dezen smartelijken strijd. Gij, o Heer, gaaft
mij hen, die ik op aarde het teerst bemind heb,
doch Gij hebt hen aan mij geleend; ik beveel
hen U aan in mijn sterven; aan hen, evenals
aan mij, geschiede Uw allerheiligste wil
Aan den rand van de stadsgracht en aan beide
zijden van de Seilerstattentor hadden zich reeds
toeschouwers opgesteld. De knalroode en hard
blauwe japonnen van burgervrouwen en dienst
meisjes, hun wapperende witte hoofddoeken; de
lichte werkkielen van de arbeiders, de helgroene
schorten van de marktvrouwen warrelden door
een, doch het was verre van een gedrang; het
strenge bevel van den aartshertog om het uur
geheim te houden, had zijn uitwerking niet ge
mist.
Er waren slechts menschen uit de naaste om
geving.
Zwijgend keken zij toe, hoe de veroordeelde
door de hoofdstraat aankwam tusschen zijn be
wakers.
Toen hü de wallen Dasseerde, hoorde men
stemmen, zooals reeds eerder op de Seilerstëtte:
„Zie, daar is hij, de moordemaar." „Maar een
prachtige kerel is hij toch." „Recht moet er zijn.
Hoe lang zou 't nog zoo doorgegaan zijn als hij
ook nog gratie gekregen had." Toen viel weer
een beklemmend zwijgen.
Het eskorte zwenkte rechts af.
„We zullen aan de stadzijde afdalen," zei de
priester. „Denk er aan, hoe Jezus met het
zware kruis op Golgotha aankwam."
„Kijk eens daar boven waar het Invaliden
huis is die zwerm vogels!" zei Tessenburg.
„Het schijnen raven te zijn. Wat moet dat be-
teekenen?"
„Ik zie niets," antwoordde de priester zacht.
Zijn het reeds gedaanten uit de andere wereld,
die de ter dood gevoerde ziet? Is 't ijlkoorts?
„Weet u pater waaraan deze raven mij her
inneren?" vroeg Tessenburg; „aan die arme dui
vels, die Fransche tirailleurs bij Freiburg wij
reden voorbij, de greppels lagen vol lijken en
gewondenLes corbeaux, les corbeaux! U
had moeten hooren hoe ze schreeuwden. De ge
wonden waren beangst, als zij deze afschuwelijke
vogels zagen komen om hen levend in stukken
te hakkenWaar zijn zij, de velen, die ik in
den oorlog gedood hebKom, nu wachten de
raven op mij!"
(Wordt vervolgd.)
