MERCATOR I ar geleden RADIO WINKELPAND Radio Moors Haarlem, 4 Febr. Moderne talen GROOT NEDERLANDSCHE HANDELMAATSCHAPPIJ,n.v. 1 ROND DE GROOTE MARKT ZATERDAG 4 FEBRUARI 1939 Het begrootingsfeest Ten einde gevierd VROUWELIJKE JEUGDBEWE GING VOOR KATHOLIEKE ACTIE Agentschap HAARLEM Groote Houtstraat/Groote Markt Telefoon 13990 (3 lijnen) Wij leveren reischèque's voor Hongarije, Joego-Slavië en Tsje- eho-SIowakije. - Vraagt ons alle gewenschte inlichtingen De Katholieken in de branding Grootsche bijeenkomst van geheel Katholiek Haarlem in de Gem. Concertzaal H.O.V. Volksconcert o.I.v. Marinus Adam Bevorderingen bij de Vrijwillige Burgerwacht R. K. Harmonie Utile Dulci Ijsbaan St. Moritz Het ruwrijmt, het brimmelt, en 's winters geweld heeft varings al 't hout in zijn schoonheid hersteld. Met baarden en burstels, zoo licht en zoo snel, 't En groeit op geen lammeren zulk witwollig vel. Het .hout wordt te bloeien en 't blinkt, zoo medeen, vol heerlijke blommen, vol edelgesteen. Geen takske, geen tuitje, geen spinnekopnet, of dikke is 't met baarden en borstels bezet. Uit „Tijdkrans" Zoo versch ligt de ruwrijm, zoo helder, als ooit viel, versch uit den hemel, eens manna gestrooid. Zoo lief ligt de ruwrijm op 't gers dat die moet verzetten, voorzichtig verzet zijnen voet. GUIDO GEZELLE j honderd vijf tig SPANNENDE EN ROERIGE TIJDEN IN HAARLEM Patriotten en prinsgezinden Kruisstraat 38, Tel. 14609 BETERE SERVICE VAKMENSCHEN AGENDA Bioscopen Apotheekdiensten SNEEUWWITJE EN DE 7 DWERGEN PHILIPS en ERRES ook in huurkoop HAGEMAN - Ged. Oude Gracht 52 Tel. 12762 Haarlem zz met werkplaats, mooie woning, solide huurder, zeer voordeelig Kleine Houtstraat 2 A zw. Rd., bij Anegang - Haarlem STAD Moeizaam heeft de Haarlemsche gemeente raad zich in een groot aantal zittingen door de 6emeentebegrooting-1939 héén geworsteld; 't Bing met onze vroede vaderen en moederen als Het vele kinderen op Sinterklaas- of Oude- iaars-avond: nu en dan vielen, figuurlijk, en Hisschien ook wel letterlijk, de oogen van ver moeidheid haast dicht, maar het feest bleef öo aandacht eisehen en zij zijn op hun post Êtbleven ten einde toe. De Haarlemsche burgerij kan het bezorgde hoofd weer kalm te rusten leggen; de vroed schap heeft voor haar opnieuw begroot, zij het han ook een beetje laat in den tijd, en wij hopen nu maar om wille van aller gemoedsrust, hat de zoo angstvallig en zorgzaam uitgekiende hegrooting ook genade vinden zal in de oogen van de toeziende voogden.... Bij de besprekingen der verschillende be- Srootings-hoofdstukken viel er van de groote hjn in de gemeentepolitiek op economisch, so- c'aal en ander terrein niet veel te bespeuren; het leek ons over het algemeen nogal piete peuterig, en gedurende heel het verdere ver- lo°P van de debatten zijn wij er den leider der katholieke fractie en diens medestrijders dank baar voor geweest, dat zij by de algemeene be bouwingen zoo'n forsch, principieel geluid hebben doen hooren, een opwekkend geluid, baarbij het politieke bloed weer eens wat snel- ier ging stroomen, waarbij (om in een zekere s°ciaal-democratische terminologie te spreken) hat hart een grooter toeren-tal maakte. Wij hebben het betreurd, dat er in den raad Been krachtig-principieel standpunt ingenomen 15 tegen het symptoom: „De Vrydenker" in he leeszaal, wij hebben het betreurd, dat de burgemeester mét de meerderheid van den raao Wet principieel stelling nam tegen vergade- rhigen en tentoonstellingen van den Nieuw- ^althusiaanschen Bond, alsook, dat der Bur gerwacht de rehabilitatie geweigerd bleef, haar historisch toekomt, maar ondanks dit alles hebben wij ons over het eerste deel h®r debatten verheugd; er zijn aooals wij reeds schreven woorden gesproken, welke als daden waren. En nu moeten wij in dit verband nog even b niet bepaald zoet appeltje schillen met den ^aarlemschen redacteur van „Het Volk", die 8e&tadig raadsoverzichten pleegt en het met de journalistieke consciëntie blijkbaar niet zoo heel nauw neemt. Wij schreven, dat wij na de principieele de batten der vorige week een gevoel van onbe haaglijkheid, een gevoel van onvoldaanheid Wet hadden kunnen onderdrukken en uit heei Wïs artikel bleek, dat wy hierbij doelden op de Beste van de raadsmeerderheid, en ten deelt: °°k op die van den burgemeester, een geste, hie ons in het principieel stelling nemen zoo bijster teleurgesteld had. redacteur van „Het Volk" vervalscht, bter heel vrijmoedig letter en strekking van betoog door te schryven, dat wij ons on- oehaagljjk en onvoldaan gevoeld hebben, orn- hat de katholieke raadsfractie ons zou hebben W'eurgesteld! dat, terwijl wij den voornaamsten woord- v°9fder juist heel ostentatief hulde brachten v°°r de voortreffeiyke wijze, waarop hij (en Wet hem ook andere leden van rechtsch) het 'holieke, het christeiyke princiep had ge- hiend. Ben dergelijke verdraaiing van duidelijk uit sproken bedoelingen verdraaiing enkel er. a«een om demagogisch politiek beterswil een bonafide journalist onwaardig en moet We een al te goedkoop journalistiek kunstje Bekwalificeerd worden. Bevierd) Bij de behandeling van het hobfdstuk On- herwijs, Kunsten en Wetenschappen is weer bs ijverig gepleit voor steun aan de H. O. V. Uit het roemruchte „potje", het nog altijd Wettige resultaat van de Frans Hals-tentoon- Sbing. Bet is onze oprechte wensch, dat de leden Gr H. o. V. eindelijk eens brood voor steenen ^bllen krijgen; van platonische sympathie-ver- aringen kunnen zelfs de meest toegewijde Uhstbeoefenaars niet leven; dat men ook bldende kunstenaars profijt laat trekken uit "et fondsje, lijkt ons „een daad van eenvou- ö'8e rechtvaardigheid"; de kunst heeft hier Beid Opgebracht, laat men het geld dan ook a'h de kunst en aan de kunstenaars ten goede Qoen komen. ®n liefst niet zóó laat en liefst niet in zóó bitige mate, dat de kunstbeoefening er niet lWeer) mee gediend is. Weten onze goede burgers wel, welke bedra- gen er uit hoofde van zuinig beheer en parti culiere bijdragen saamgebracht worden om het zonder onderwy.s te doen floreeren? Be heer Weustink heeft er iets van ge- °benbaard; voor de kweekelingen met akte ^erd verleden jaar ontvangen 12.029, en uit geven f 27.290; 15.000 werd er dus bij BePast; grootenendeels uit bezuiniging op art. 1 der Lager Onderwijs-wec. Maar ook de particulieren stortten voor het U Zonder onderwijs groote bedragen. Wij ko- Wfii op bijzonderheden nog wel eens terug Be persoonlijke offervaardigheid is bij de vOorstanders van het openbaar onderwijs Wig zal het ons betwisten? lang niet zoo Bfoot, Bewys te méér, dat katholieke en christe- Bjk. e ouders in het onderwijs iets anders, iets hoogers zien dan de palstaanders voor open baar onderwijs. Natuurlijk heeft het hooftlstuk „Ondersteu ning aan behoeftigen en werkloozen" weer groote belangstelling genoten. Critiek op het beleid van wethouder Van Liemt werd er echter hoegenaamd niet verno men. Deze sociale wethouder doet, ook naar de meening van zijn politieke tegenstanders, alles wat in zijn vermogen is, om met in acht neming van de Haagsche oekases het lot van crisis-Haarlem zooveel^ mogelijk te lenigen. Intusschen heeft de communistische heer Peper is deze stotterende spreker nu waar lijk de Lenin, die in Haarlem de Sovjet zal vestigen? aan wethouder Van Liemt een graag aanvaarde gelegenheid geboden om te doen uitkomen, welke voordeelen óók de Haar lemsche werkloozen aan den veel gesmaden Roomschen minister Romme te danken heb ben; in acht jaren tijds heeft de wethouder drie minister van Sociale Zaken meegemaakt, hij kan dus vergelijkingen treffen, maar nooit zijn er in de steunregeling, enz. zooveel ver beteringen aangebracht als onder het bewind van minister Romme; men behoeft niet te vreezen, dat deze minister de steunbedragen zal drukken; reeds veel loon van kinderen stelde de minister vrij van steun-aftrek; ook werklooze volwassen kinderen krijgen nu steun, en het is alleen aan de agitatie van zekere volksgroepen te wijten, dat nog slechts 40 pet. van de daarvoor in aanmerking komende werk loozen profiteert van „het kwartje van Romme". Onverantwoordelijke demagogen hebben een deel der massa afkeerig gemaakt van dit „kwartje", evenals men hetzelfde deel der massa thans afkeerig tracht te maken van minister Romme's regeling ten aanzien van géén aftrek voor den steun in geval van in komsten uit huishoudelijken arbeid. Men ziet hierin een dienst aan de „mevrou wen"; het zij zoo: het dienstbodenvraagstuk, schandelijk voor Nederland, moet nu eenmaal opgelost worden, maar daarnaast biedt de nieuwste maatregel van minister Romme toch ook zeer groote sociale voordeelen, juist voor de arbeiderskinderen. Menig arbeiderskind zal, naar wij hopen, later den minister dankbaar zijn, omdat het naar aanleiding van diens jongste beslissing kantoor, winkel of werkplaats verwisselde met de keuken en zoodoende te rechter tijd een goede huisvrouw werd. En wordt het gezin van den werklooze niet tevens prachtig geholpen door den volledigen loon-inbreng van de zich huishoudelijk be kwamende dochter? Opmerkenswaardig mag heeten, dat de ge- meentebegrooting 1939 met slechts één wijzi ging werd goedgekeurd; de subsidie voor „Haarlems Bloei" werd n.l. verhoogd van 2500 tot 4000. Wel een bewys, dat deze stichting het Haar lemsche gemeentebestuur ter harte gaat. Een navolgenswaardig voorbeeld. ENLAAN 114 - TELEF. 23907 - HAARLEM Maandag 6 Febr. Spaarne 8.30 uur oudere ledenavond. Alle leden boven 17 jaar worden dezen keer verwacht! Donderdag 9 Febr. Spaarne 8.15 Graalkoor. N.B. 17 Febr. is er een leuk Volksdansbal. Vraagt inlichtingen by je leider! Sport Exvo Woensdag 7.15 meisjes, 8.30 dames. Donderdag 9 Febr. 56 kleuters. Kom op tyd en in uniform! V. O. z. Vrijdag 10 Febr. Zwemmen Sportfondsenbad is vervroegd, dus van 78. Op 13 Februari organiseert het comité voor Katholieke Actie, des avonds om 8 uur, in de Gemeentelijke Concertzaal een groot sche bijeenkomst, die vrij toegankelijk is voor de Katholieken van geheel Haarlem. Op deze bijeenkomst zal rector H. J. Drost spreken over het onderwerp „De Katholieken in de branding van dezen tijd". De bijeenkomst wordt ingeleid door een ga- zamenlijk gezongen „Credo". Muzikale op luistering zal geboden worden door een or gel-concert van Albert de Klerk. Op het Volksconcert dat Zondagmiddag a.s. onder leiding van Marinus Adam zal worden gegeven, wordt door het orkest uitgevoerd .Cha conne" voor Strijkorkest door Henry Purcell, daarna Rondo van Beethoven voor piano en Or kest, pianiste Sophie West Brown, vervolgens eerste uitvoering van „Eine Ballet-suite" van Max Reger. Na de pauze zal Sophie West Brown met Or kestbegeleiding het pianoconcert van Grieg spe len. Tot slot wordt uitgevoerd „Die Moldau" van Fr. Smetana. Nog steeds is het concertbezoek stygende, moge dit zoo voort blijven gaan! De volgende ploegcommandanten werden be vorderd tot Vendel Commandant: a. te rekenen vanaf resp. 4 en 5 December 1938, C. Bak en A. D. A. Scholten bij de mobiele afd.; b. met ingang van 9 Februari 1939, W. C. Booy van Campen en O. J. Keijser, resp. bij den Staf en Vervoer Afd.; c. tot Ploeg Commandant bij de Geneeskun dige Afd. te rekenen vanaf 19 December 1938 de Burgerwachter le klasse F. N. Duijn. Hedenavond wordt door de harmonie „Utile Dulci'' een tweede feestavond gehouden in dit seizoen. Deze avond draagt het karakter van een vas tenavondviering. Het muziekprogramma is sa mengesteld uit populaire muziek. Voor afwisseling zorgt de bekende karakter komiek Piet de Vos met als accordeonnist Herman Theunissen Door het kienspel kunnen de bezoekers vele mooie prijzen winnen, terwijl voor een dansje Elsnerus en zijn band zorg zal dragen. De directie van de IJsbaan St. Moritz ver zoekt ons mede te deelen, dat in verband met het vriezend weer van de laatste dagen de baan heden geopend is. i i j In 1789 brak de Fransche revolutie uit en onwillekeurig vraagt men zich af hoe de Haarlemmers van die dagen op die berich ten reageerden. Het was in den tyd der Patriotten en Prinsgezinden. Haarlem was voor het groot ste deel patriotsch en nam in den stryd tegen de Prinsgezinden een vooraanstaan de plaats in. In alle kwesties, welke in de Staten van Holland werden behandeld, had Van Zeebergen, pensionaris van Haarlem en deswege zijn vertegenwoordiger in de Staten, met De Gijselaar en Van Berkel, pensionarissen van Dordt en Amsterdam, de hoofdrol gespeeld. Maar al kon men zeggen, dat een groot gedeelte van de burgerij van Haarlem pa triotsch was, er was ook een flinke partij Prinsgezinden en daaronder kon men vry algemeen het gewone volk, uit achterbuur ten en sloppen, rekenen. Maar de Patriotten waren hier de baas. Gel derland had de zijde van den Prins gekozen en de Staatsche troepen hadden Hattum en El- burg bezet. De uit die steden verdreven Patriot ten vonden in Haarlem verpleging en onderdak eh toen in den herfst van het jaar 1786 de afgevaardigden der gewapende burgercorpsen uit Holland in Leiden een vergadering hielden en daar besloten gewapende hulp te brengen, waar dat noodig mocht zijn, stonden den vol genden dag 24 man van het Wapengenootschap „Voor het Vrije Vaderland" gereed, om naar Utrecht te marcheeren, dat toen door de Staat sche troepen uit Gelderland bedreigd werd. „Aandoenlijk," zoo vertelt de Koning, „was het gezicht, toen dit detachement door de stad trok. Vrouwen, eerwaardig door rang en ouderdom, omhelsden met een moederlijke teederheid de jeugdige manschappen en zeiden hun met tra nen vaarwel, terwijl anderen met de taal der hoogste vrijheidsliefde van die dagen, hun stad- genooten aanspoorden om ook henen te gaar; en de gevaren 4 te deelen van die gewapende medeburgers, hun reeds vooruit getogen." Een volgende oproep had tot resultaat, dat 50 ge wapende burgers uit de schutterij en het vrij corps bereid waren naar Utrecht en Woerden uit te trekken. Op den èsten September van het jaar 1786 zou dit corps, onder commando van den heer J. J. Cambie'r, oud-schepen der stad en ka pitein der schutterij, uittrekken. De manschap pen kwamen op de Doelen bijeen. De heer P. Vermeulen, kolonel der schutterij, hield een toespraak, waarby hij hun vaarwel zegde en zegen toewenschte. Burgemeesters en Krijgs raad deden het corps uitgeleide tot aan de in de Leydschevaart gereed liggende jaagschuiten, waarmede het naar Leiden en verder naar zyn bestemming zou worden gevoerd. „Een schouwspel van dien aard," vertelt de Koning weer, „hadden de voorvaderen wel ge zien, maar het toen levend geslacht had nim mer bijgewoond, dat vaders en zonen henen trokken, om gewapend de rechten des Vader lands te verdedigen. Geen wonder dus, dat de gansche stad op de been was, dat duizenden de Zijlpoort uitstroomden, om deze gewapende uittogt te aanschouwen; dat de hartelijkste ze gewensehen de vertrekkende burgers vergezel den, dat tranen van droefheid en van vrees over den staat des vaderlands en het lot der burgers geweend werden, omdat zy wellicht de slagt offere konden worden van een rampzaligen bur- gerkryg, die men oordeelde, dat alle oogen- b'.ikken stond te ontbranden en den staat te verwoesten." Nog voordat de Pruisen in Nederland vielen, werd door Haarlem een nieuw regeeringsregle- ment vastgesteld, waarby de lang verbeide grootere zeggenschap op de samenstelling dei stadsregeering, de grootere invloed van het volk dus, werd gewaarborgd. Haarlem was de eerste stad in Nederland, waar zooiets tot stand kwam. Met groote plechtigheid werd het nieu we regeeringsreglement op de Groote Markt af gekondigd en bezworen. De heer J. B. Schepers heeft daarvan in een boekje, getiteld „Een Hollandsche stad in een roerig tijdvak" een aardige beschrijving gegeven. „Zoo kwam de dag der dagen. Op de Markt, tegenover de Vleeschhal ongeveer, stond een prachtig gebouw, rustende op twintig colommen van de Jonische bouworde, met vier ingangen, alle met trappen opgaande, boven ieder van welke ingangen het Devies van de drie Batail- lons onzer Schuttery en der Artillerie-Com pagnie geplaatst is. Boven op de Coepel staat het beeld der Vrijheid, met den hoed op de speer en ean deszelfs voeten het nieuwe en oude wapen der stad. Dat had geld gekost, maar het was dan ook de trots van al wat Patriot was. Daar vond de plechtigheid van den 5den September plaats. De schutterij marcheer de van de loopplaatsen de Markt op; alle huizen er omheen waren vol volk, ook de tribunes, bij het stadhuis en de kerk opge richt. Dwars over de markt, met het gezicht op tempel en stadhuis gericht, stond het bataljon „Pro Aris et Focis"; de Kloveniers aan den rechtervleugel zagen naar den tem- pel, het bataljon St. Joris en daarachter de mooie Vleeschhal; de artillerie stond tus- schen tempel en stadhuis. De niet-gewa- pende burgerij was met de verkozen „ge- constitueerden" in de Groote Kerk en trok, by na ieder in het zwart, vier aan vier vandaar naar de Markt, om zich achter de schutterijen op te stellen. De „geconsti- tueerden" gingen door naar het stadhuis, waar de Vroedschap bijeen was; ook de drie kolonels van de schuttery kwamen daar als Raden in de Vroedschap. Daar klinkt krijgsmuziek, het geweer wordt gepresenteerd en de Vroedschap komt deftig in optocht naar den tempel wandelen. Aan den kant van „Pro Aris et Focis" klimmen ze de trapjes op; ze nemen plaats. De afgevaardigden van de burgerij en den krijgsraad van de schut terij volgen hen en worden als vertegenwoordi gers van het souvereine volk staande begroet dcor de Raden in de Vroedschap. De symboliek is sprekend! De afgevaardigden van gewapende er. ongewapende burgerij leggen den eed in han den van den oudsten Raad, mr. C. J. van Dam, en daarop de heele Vroedschap weer in handen van het eerste lid van den krijgsraad, mr. Joh. Enschedé. De secretaris verklaart het reglement voor beëedigd; een teeken wordt gegeven en een luid hoezee klinkt over het marktplein. De hoofdofficieren gaan weer bij de schutterij, de anderen naar het stadhuis, vanwaar terstond bij publicatie het aannemen wordt afgekondigd gn nu nemen de leden van de Vroedschap op de trappen ervan de eerbetooning in ontvangst van de gansche burgerwacht, die parade houdt over het overigens leege plein. De toeschouwers dalen van de tribunes, de Raden, Burgerafge- vaardigden en leden van den Krijgsraad zitten samen in de Doelen, „op hun eigen kosten". En vooral in de „Burgersociëteit", de drijfveer in dezen, wordt uitbundig feestgevierd. Buiten bepaalde alles zich tot het beschrevene, want de omstandigheden waren niet van dien aard, dat men zich vroolijk tot feestvieren kon zetten. Op menige stoepbank, op vele straathoe ken, aan de mooie oud-Hollandsche grachten, overal werden tot in het schemeruur de drei gingen van de Pruisen besproken en hier en daar ontstonden er twisten over tusschen de Oranjeklanten en de Patriotten. Den 15dcn September kwam Van Zee bergen met het bericht uit Den Haag, dat de Pruisen, die de Prinsgezinden kwamen helpen, in Gelderland waren, ja, op de grer.zen van Holland. Kort daarop gaf het sterke Utrecht, waar de befaamde Rijngraaf Van Salm lag als bevelhebber der patriot ten, zich over. De Rijngraaf vluchtte met de krijgskas. De stadsgedeputeerden, waaronder vurige pa triotten als Van Zeebergen, vonden het niet raadzaam meer naar Den Haag te gaan. Nu zij echter niet meer in Den Haag kwamen, had den de Prinsgezinden daar vrij spel en hieven zc- de schorsing van den Prins als kapitein-ge- r.eraal op. Het dragen van Oranje was niet meer strafbaar. Ook te Haarlem werd dat besluit den volgenden dag afgekondigd, maar onder pressie, want het oranje-gezinde volk kwam te voorsc'nyn en uitte zich luid en krachtig. Men vond het maar gewenscht, de tent op de Markt af te breken. Den volgenden dag was er eenige bemoediging onder de pa triotten, want „het vliegende legertje", dat dienst moest doen ter onderdrukking van oranje-bewegingen, kwam voor de poorten, maarhet was op de vlucht voor de Prui sen. En de volksmassa, die den 20sten op de Markt was, zou zich in twee partijen hebben gesplitst, wanneer niet de vroed schap met beleid was opgetreden. Twee da gen later ging al wat regeerder was of volksman, „ter bevordering der eensgezind heid" voor in het dragen van oranje en er werd een onderdanige brief aan den Prins geschreven met het bericht van alles, wat er gedaan was, om de rust te bevorderen en verzocht, om de troepen van Brunswijk niet naar deze stad te laten marcheeren. De oranje-vlag kwam op den toren, en al wa ren er ook, zegt van der Vinne, „verscheijde, die het niet droegen", de partij, die won, had veel invloed bij de smalle gemeente. Bewust van haar macht, gebruikte deze die, om, geld te krijgen voor eerebogen. door PHILIPS' nieuwste serie v.a. 89. Ook op conditiën Gebouw St. Bavo: „Utile dulci", 8 uur; Geel Wit, 6 uur; Gew. zittingen, 4 en 7 uur. H.B.S.-Santpoorterplein: Diorama-tentoon stelling, 2.305 uur en van 7.309 uur. Kunstzaal De Bois: Expositie 95 uur. Kunstzaal Leffelaar: Expositie 105 uur. Frans Halsmuseum: Expositie 105 uur. Cinema: „Nanon", „De Wildeman", 2 en 8.15 uur. Luxor: „De dertien lanciers", 2.30, 7 en 9.13 uur. Frans Hals: „De rebel van Texas", 2.30, 7 en 9.15 uur. Mo viae: „Ein Lied geht um die Welt", 2.30, 7.15 en 9.15 uur. De Zondags- en avonddiensten der apotheken zullen tot en met Vrijdagavond worden waar genomen door de volgende apotheken: Bosch- en Vaartapotheek, Bosch en Vaartstraat 26; H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6; Noorder apotheek, Jan Gyzenkade 181. Steeds geopend zijn: C. E. Schotsman, Bin nenweg 206208; Elswoutapotheek, Bloemen- daalscheweg 341; Apotheek Aerdenhout, Zand- voortschelaan, telefoon 26772; Heemsteedsche Apotheek, Binnenweg 90, telefoon 28197; De Bloemendaalsche Apotheek, Bloemendaalsche- weg 85, telefoon 22181. „Aan alle huizen werden door slecht gekleede mans- en vrouwspersonen, met de borrelflesch in de eene en een tinnen kommetje in de andere hand, allerhande liedjes gezongen. Op deze wijze v/erd een goede duit bijeengebracht; men richtte eerepoorten in, welke vooral op den Burgwal, de Voldersgracht en de Ramen, maar ook op an dere geedelten der stad werden neergezet. Deze eerepoorten bestonden uit niets anders dan uit twee rechtopstaande latten, of boonrijzen, ter weerszijden van de groote steenen in den grond gc-zet, om doorgang aan de rijtuigen te geven; met een dwarslat waren deze latten aaneenge bonden, voorts met groen en oranjepapier om geven en aan de bovenlat met oranjepapieren waaiertjes behangen. Eenige, maar zeer weinige, v/aren beter gemaakt, doch uit alles kon men tot de klasse der bouwers besluiten, die verre was van over het algemeen tot de gegoeden te be hooren. Den 4en October kwam er inkwartiering van prinsgezinde troepen. Eenige Pruisische huzaren kwamen mee, zij jouwden in het voorbijgaan de schutterij uit, die de wacht hadden betrokken, en toen ze aan de Hoofdwacht kwamen, gooiden ze alle kannen en glazen op de Groote Markt, „omdat zij uit dat Keezegoed niet wilden zui pen", maar overigens gedroegen zij zich niet wanordelijk. Trouwens, de Burgemeesteren had den toestemming gegeven, de wachten te bezet ten en de commandanten in ruil daarvoor be leefd voor een goede krijgstucht te zullen zor gen. Maar nu begon het volk, woedend, omdat het door de schutterij zoo lang in toom was ge houden. Ze drongen de huizen van de schutters binnen en vorderden de geweren op. Som migen gaven ze, aan anderen werden ze ontrukt en op de Markt werden ze gebroken, de sabels verbogen, de mutsen van de gre nadiers stukgesneden; of wel ze gooiden al les in het water. De trommels werden plat getrapt en alles diende als zegeteekens voor de dolle jongens, wijven en mannen. Twee honderd geweren raakten verloren. Nu werd echter de alarmklok geluid, de schut terij kwam te wapen, nadat er een waar schuwing van de „heeren van den gerechte" was uitgevaardigd, die zelfs met doodstraf dreigde al wie baldadig was. Ook samen rotting werd ten strengste verboden. De verloren wapens werden door nieuwe ver vangen en de orde werd hersteld; behalve de wapens hadden alleen eenige ruiten het moeten ontgelden. Maar de verhouding van de regeering en een gedeelte van de bevolking was er ondertusschec niet hartelijker op geworden. Hoe meer het bleek, dat de oranje-partij het winnen zou, des te brutaler werd het volk. Het leven werd on draaglijk. Zoo bleef het tot in 1795. Bij de komst eer Franschen in Haarlem kwamen de Patriot ten weer aan het bewind, maar het zou nog tot in 1813 duren, vooraleer de grondslag kon wor den gelegd voor een nieuwen bloei van de stad Haarlem, een periode, waarin Haarlem niet n.i eer de groote rol van vroeger speelt, maar waarin het toch een uiterst .eervolle plaats in het Koninkrijk der Nederlanden inneemt. Morgenmiddag wordt door het gezelschap de ia Mar in het gebouw St. Bavo 'n kindervoor stelling gegeven met „Sneeuwwitje en de 7 dwergen" Deze kindervoorstelling begint om 2 uur. Voor verdere mededeelingen zie men de adver tentie in dit blad.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 5