ST.WILLIBRORDUS Onderhandelingen tusschen Franco en Miaja? ■Bi Interview met een oorlogs vlieger in Spanje Het ni nieuws van heden De H. Vader heden minder goed EEN WAPENSTILSTAND VERWACHT AMERIKA VERSNELT ZIJN BEWAPENING BELEVENISSEN VAN EEN JONGEN GERMAAN N.V NEDERL.VERZ.MU. m DE BALEAREN MENORCA VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 9 FEDRUARI 1939 - AVONDDLAD DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM CATHARIJNESINGEL4Ö-UTRECHT Üet militaire huis van Azana zou zich naar het rechtsche gebied hebben begeven Bérard wil erkenning van Burgos De strijd om Figueras Franco's troepen morgen aan de Fransche grens? De betrekkingen van Parijs met Burgos Een 14-jarige redder Het Weer Ruim drieduizend extra vliegtuigen aangevraagd De „Veendam" snelt te hulp Naar het in nood verkeerende s.s. „Maria de Larrinaga" Het schip vergaan? Angstige momenten DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Zijn toestand wekt evenwel geen bijzondere bezorgdheid Minister Patijn naar Londen Het bezoek heeft geenerlei politiek doel - A^enprga ^mal'loIrcA - uuoAoeLA HON NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT VERZEKERINGEN TOT EIK BEDRAG Vertegenwoordigers gevraagd LONDEN, 9 Febr. (Havas). De Daily Mail publiceert onder „Laatste Berichten" het volgende, zonder bron vermelde telegram Laat in den nacht is medegedeeld, dat Franco met Miaja onderhandelt over de voorwaarden voor een Wapenstilstand. Men meent, dat de vijandelijkheden over eenige dagen zullen worden gestaakt. Dc leden van het militaire huis van President Azana, die tot dusver verblijf hielden in de buurt van Perpignan, zijn Vanmorgen volgens een Reuter-bericht, met hun gezinnen, in officieele auto's naar Hendaye vertrokken. Naar te Perpignan gemeld wordt, bege ven zij zich naar het rechtsche Spanje. Azana zelf is vanmorgen met den trein uit ^enève in Parijs aangekomen. Hij werd begroet door Pascua, den Spaan den ambassadeur, Giral, den vroegeren ®Paanschen ministerpresident, het personeel Van de ambassade, eenige vrienden en door een Vcrtegenwoordiger van den Quai d'Orsay. Hij legde een verklaring af. Alvorens in den *hto te stappen, welke hem naar de Spaansche 'hibassadc moest brengen, zeide de schoonzoon Vah den president tot de journalisten: „De pre sent dankt de Fransche autoriteiten voor de bereide ontvangst." Ha ontruiming van al het zware materiaal uit omgeving van Figueras hebben de regeerings- f°epen den berg Molins opgeblazen. Zij houden een stuk tusschen de Rio Muga' en Figueras 'ezet. Havas meldt voorts uit La Tour de Carol, dat i'egeeringstroepen Woensdagmiddag verschei- de bruggen hcb'oen opgeblazen. Tegen den dnd waren de meeste bewoners uit Puigeerda J^trokken. Ongeveer 4000 vluchtelingen zijn fankrijk binnengekomen en 14.000 wijken nog dr Frankrijk uit. Er zijn nog ongeveer 1300 jonden in Puigeerda, die zullen worden weg- doerd.. De vice-prefect heeft gelast dat zij jOeten worden vervoerd onder bescherming van '°'üaten met de bajonet op het geweer, want 4e spoorwegbeamten zijn gevlucht en weigeren lrUg te keeren wegens den rechtschen op- drsch. Mannacht zijn gemotoriseerde Spaansche liepen Van het tweede en twaalfde legercorps ,'j Le Perthus over de Fransehe grens gekomen, j'Avijl colonnes infanterie over andere passen dikrijk binnenkwamen. .Volgens inlichtingen van de Spaansche offi- «i6; Mi ren, die met hun troepen over de grens zijn omen, voltrekt de aftocht zich in noordoos- hHike richting langs den weg FiguerasLe erthus. Me Le Perthus begint men zich reeds voor te geiden op den nieuwen toestand welke zaï Jjtstaan zoodra de troepen van Franco aan de pils komen. Negrin, die den nacht heeft door bracht in een op Spaansch gebied gelegen JM, verscheen vanmorgen op het balcon van p kamer en bleef van daar uit langdurig op -1 Weg staan kijken. .Volgens te Toulouse verstrekte cijfers zijn pert den uittocht uit Spanje ruim 80.000 uit keken miliciens en gewonden het station «Ut pïl etabira gepasseerd, meerendeels vrouwen, kin ken en grijsaards, die een onderdak hebben kregen. 22.000 gewonden en zieken zijn in ,°sI>italen opgenomen, en 10.000 miliciens, die 'ch voor Franco hebben uitgesproken, zijn naar Kendaye gezonden om naar hun vaderland terug te keeren. Volgens inlichtingen uit Le Perthus zullen de rechtsche troepen morgen de Fransche grens bereiken. Vanavond verwacht men in Puigeerda een groot deel van het terugtrekkende republi- keinsche leger. Uit Prats de Mollo wordt gemeld, dat de troepen van Franco zich ongeveer op 1 kilometer afstand bevinden van Camprodon, het dichtst bij de Fransche grens gelegen dorp PARIJS, 9 Febr. (Havas). Volgens afge vaardigden, die in de wandelgangen van de Fransche Kamer gesproken hebben met Léon Bérard, wordt bevestigd, dat de senator der Basses Pyrenées verwacht binnenkort naar Burgos terug te keeren, waar hij besprekin gen zal voeren met Franco, teneinde de voor waarden vast te stellen, waaronder officieel diplomatieke betrekkingen zoudep kunnen worden aangeknoopt tusschen Parijs en Bur gos. Bérard zou van meening zijn, dat een erken ning de jure van de regeering te Burgos in den kortst mogelijken tijd tot stand moet komen. Hij heeft van den minister van Buitenlandsche Za ken, generaal Jordana, reeds de beslissing kun nen krijgen, dat men de Italiaansche troepen van het Catalaansche front zal terugtrekken, opdat zij zich niet in de nabijheid van de Fran sche grens zullen kunnen bevinden in verband met den rechtschen opmarsch. Dat is een eerste betoon van den wil tot kalmeering, die door Burgos te kennen is gegeven. Burgos wil de vol ledige politieke onafhankelijkheid handhaven, ondanks de geboden buitenlandsche hulp. Het blijkt dus, dat de terugtrekking der Italiaansche troepen zal volgen op het einde van den burger oorlog, dat thans nabij schijnt. Het schijnt inderdaad, dat reeds bespe- kingen zijn geopend door personen, die als tusschenfiguur optreden tusschen de gene rale staven van Franco en van Miaja en dat de laatste zich thans in staat zou zien tot onderhandelingen met den tegenstander, aangezien het gezag der republikeinsche re geering verminderd is sedert den val van Barcelona en het verlies van Catalonië. Bovendien is de Italiaansche invloed niet veel verder gekomen dan de phalangistlsche kringen, en zouden de rechtsche leidende figu ren eer geneigd zijn zich te oriënteeren naar een monarchistisch dan naar een totalitair systeem. Behalve deze indrukken, deelden degenen, die zich met Bérard onderhouden hebben, mede, dat de senator der Basses Pyrenées een oplossing heeft voorbereid voor verschillende problemen, die gesteld zijn door de aanwezigheid van de vluchtelingen en de Spaansche soldaten op Fransch gebied, voor het in veiligheid brengen van de schilderijen en kunstvoorwerpen, voor de bestemming, die gegeven moet worden aan het Spaansche goud en de in Frankrijk uitgeleverde wapens. Natuurlijk moet de toestemming der beide betrokken regeeringen voor deze oplossing verkregen worden. Voor het oogenblik zou de repatrieering van vrouwen, kinderen en ouden van dagen kunnen worden ingewilligd zonder voorwaarde of reserve. Wat de uitgeweken sol daten betreft, er zou den delinquenten amnes tie worden verleend, doch het lot van misdadi gers volgens het strafrecht zou nog moeten wor den geregeld, in het bijzonder van hen, die schuldig bevonden zijn aan moord, plundering en brandstichting. De schilderijen en kunstwer ken zouden in veiligheid worden gebracht door de zorgen van den Volkenbond. Ten aanzien van de vergoeding der kosten voor logies, die de Spaansche regeering op zich zou nemen, zou men in de eerste plaats in minde ring kunnen brengen de waarde van de door de republikeinsche troepen uitgeleverde wapens. Wanneer de waarde van het materiaal niet de kosten van het onderbrengen der vluchtelingen mocht dekken, zou een andere wijze van beta ling onder oogen kunnen worden gezien. Zoo zouden de Spaansche goudreserves intact kun nen worden teruggegeven. Dit zouden de grond slagen zijn, waarop de onderhandelingen kun nen worden gevoerd. Woensdag geraakte de 9-jarige J. Meilof in het water van de Drentsche Hoofdvaart. De 14-jarige H. Pranger, volontair op de Coöp. Zuivelfabriek te Smilde, die het ongeval zag gebeuren, begaf zich zonder eenige aarzeling te water en wist het reeds zinkende jongetje van een wissen dood te redden. - - Sx:, -HA. - pt. S| I Vluchtelingensteeds maar meer vluchtelingen. Het is een geweldig probleem, waarvoor Frankrijk plotseling is geplaatst. Te Argeles sur Mer, nabij Perpignan, werden Spaansche soldaten gerequireerd om aldaar een nood-kamp in te richten Bij de wapenen, die door de linksche soldaten bij het overschrijden van de fransche grens moeten worden afgegeven, bevindt zich ook een groot aantal machinegeweren, Eenige Russische exemplaren te Le Perthus VERWACHTING geldig van hedenavond Ej tot morgenavond ongeveer 19 uur: VOOR DE KUSTSTROOK: 1 H meest krachtige, tijdelijk stormachtige, H Zuidwestelijke tot Zuidelijke wind, aan- Z= vankelijk opklarend, later weer toene- E= g mende bewolking en regen, iets zachter. VOOR HET BINNENLAND: g matige tot krachtige, Zuidwestelijke tot g Zuidelijke wind, aanvankelijk opklarend, g later weer toenemende bewolking en re- H g gen, iets zachter. Zon op v.m. 7.30 onder n.m. 5 uur. Licht op n.m. 5.30. Maan op onder g v.m. 9.24 uur. Laatste Kwartier 11 Febr. g nflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli WASHINGTON, 9 Febr. (Reuter) De militaire commissie uit het Huis van Af gevaardigden der Vereenigde Staten, heeft de mogelijkheid, dat eerlang in Europa een oorlog zou kunnen uitbreken, aangeduid als een reden, om een onverwijlde uitbrei ding van de luchtmacht en van de andere verdedigingsmiddelen aan te bevelen. De commissie zegt in haar rapport, waarin zij het Huis van Afgevaardigden een desbe treffend wetsontwerp aanbeveelt, o.a. het vol gende Eerlang kan een oorlog in Europa uitbreken. Indien zulk een betreurenswaardige toestand zou ontstaan, zqu het dringend noodzakelijk zijn dat wij gereed zijn en ons hebben toege rust met een onontbeerlijke luchtvloot en be wapening, welke een voldoende bescherming vormt voor onze eigen kusten, zoodat wij min stens een eerbiediging van onze rechten in ons eigen land kunnen afdwingen. - De commissie w'enscht de luchtmacht te zien uitgebreid met 3032 extra vliegtuigen en wenscht het gebied van het Panamakanaal te zien toegerust. NEW YORK, 9 Febr. (Reuter). Een op den Atlantischen Oceaan ter hoogte van New-York in nood verkeerend schip, de „Maria de Larrinaga", heeft op de ver schillende uitgeseinde radiogrammen tot dusver niet geantwoord. Alle kuststations en schepen zijn gewaar schuwd om te trachten» met het vaartuig in verbinding te komen. De Radio Marine Corpo ration of America, die sinds gisteravond 10 uur niets van het schip gehoord heeft, heeft den volgenden oproep uitgeseind: „Verleent s.v.p. hulp. Dit schip heeft 37 man aan boord. Tracht ze s.v.p. te redden." Het Engelsche vrachtschip „Clintonia" zou slechts 32 mijl van het in nood verkeerende vaartuig verwijderd zijn, doch kon het wegens de zware zee niet bereiken. Drie andere sche pen, waaronder het s.s. „Veendapi", snellen te hulp, doch kregen op hun vele seinen geen antwoord. Evenwel wordt gemeld, dat in Halifax een bericht is opgevangen volgens hetwelk het waterdichte schot van de „Maria de Larrinaga" hoewel beschadigd, het kan houden, en dat de zee kalmer wordt. Volgens latere berichten heeft de „Veendam" de plek bereikt, waar de „Maria de Larrinaga" naar gemeld was, in nood verkeerde en zelfs zinkende zou zijn. Het Nederlandsche stoom schip is met de nasporingen naar het schip begonnen. BURGOS, 1 Febr. 1939 Het was het uur, dat de menschheid, na zich te goed gedaan te hebben aan den avondlijken maaltijd, nog wat verpoozing zoekt in kranten en koffie, alvorens weer het rijk van het onbewuste op te zoeken. We hadden al een heelen tijd naast elkaar gezeten aan hetzelfde tafeltje van het 'drukke café, en al lang had ik hem zitten opnemen, een blonden langen Geirmaan, met een eerlijk en open gezicht; een jonge vent nog van nauwelijks begin twintig Hfj droeg de Spaansche uniform van de Duit- sche vrijwilligers. En zoo begon het. Hij was sinds twee jaar in dienst van het nationale leger, met verschillende kameraden, en nu had hij al den rang van luitenant. Overai in Spanje had hij gevlogen en militaire objecten gebombardeerd. Weet u, zei hij mij, wij heb ben strenge bevelen van Generaal Franco, om nooit de steden zelf te bombardeeren. Hoe gaat dat, zoo'n bombardement? Ja, precies kan ik dat natuurlijk niet vertel len; overdag vliegen we in eskadervorm met drie of vijf machines; 's nachts gaan we er alleen op uit. Als je dan boven de plaats komt, die volgens de bevelen, die je meegekregen hebt, gebombardeerd moet worden, kun je naai de sterkte van den wind, naar de snelheid, die je hebt en naar je hoogte precies uitrekenen, waar je bommen moet laten vallen. Je waarnemer zegt dan: „een beetje links' of „een beetje rechts" en „floep" daar gaan je bommen. Kunt u nauwkeurig richten? Nu, als alles in orde is, richten we vanaf een hoogte van vijf a zes duizend meter tot op enkele meters nauwkeurig. Maar het gebeurt wel eens, dat de wind je parten speelt, en dat het heele bombardement er naast komt. Maar steeds maken we foto's van het bom bardement, zoodat we later precies kunnen controleeren, hoeveel bommen er „zitten". Zulke vliegtuigen worden zeker wel warmpjes ontvangen? Nou, en of? Zoodra je verschijnt beginnen de luchtafweer-batterijen al in actie te komen. Ze schieten beneden met granaten, die na een bepaald aantal seconden in de lucht ont ploffen. Als ze vlak bij je kist ontploften, hoor je zelfs den knal boven het geronk van je machine uit, maar daar moet je nooit op letten, en gewoon rechtdoor vliegen. Uitwijken kun je daarboven toch niet meer. Het overkomt je ook vaak, dat je dwars door den rook van een pas ontplofte granaat heen vliegt. Dan aenk je even: ziezoo, daar ben ik weer vanaf en je vliegt door. Eens ben ik erg beroerd geweest; toen kreeg mijn beste kameraad, die vlak voor me vloog een voltreffer te pakken, en als een spiraal vormige bliksem viel hij brandend naar be neden. Wel acht dagen lang heb ik iets weg moeten slikken, telkens als ik met de machine de lucht inging. Want ziet u, je blijft toch mensch, zelfs als oorlogsvlieger. Was Barcelona goed beschermd tegen lucht aanvallen? Ja, ze hadden zelfs batterijen midden op de pleinen van de stad staan; en het ergste was, dat we er niets tegen konden doen, omdat we de stad zelf niet mochten bombardeeren Als het weer goed was en we korden op groote hoogte vliegen, dan ging het nog, maar als we wegens slecht weer laag moesten vlie gen, kregen we die snel vurende kanonnen achter ons aan, en daar moest je geweldig voor oppassen. Toch kan geen enkele afweer-battei ij een stad geheel beschermen; zelfs al schieten ze nog zoo goed, de grootste helft van de vliegers komt er overheen. De beste bescherming voor een stad zijn een flink aantal goede jachtvliegtuigen. Het zijn kleine eenpersoons-vliegtuigen, met uiterst ster ke motoren. Vroeger hadden ze twee machine geweren, maar den laatsten tijd zagen we er, die vier machinegeweren hadden; twee schoten door de propeller en twee vanaf de vleugels. En toch is het mooi, weet U; er zit sport in en het eischt een geweldige vliegacrobatiek. Ze vallen pijlsnel op je neer, of draaien in groote kringen om je heen, juist als venijnige roof vogels. En was je dan nooit bang? Natuurlijk knijp ik hem dan. Maar we kunnen ons verdedigen. Als we in eskadervorm vliegen, blijven we bij zoo'n aanval zoo dicht mogelijk bij elkaar, en we trakteeren de jagers met ons ge schut terug. En de kogels, die wij uit onze ma chinegeweren afvuren, teekenen hun baan met rossige rookstrepen. U kunt zich niet indenken wat een sterk demoraliseerende uitwerking die zichtbare kogelbanen hebben. Want nu ziet hij al die .strepen" op hem af komen, en hij weet, dat ieder van die „strepen" zijn einde kan zijn. En dan moet hij al heel veel lef hebben, wil'hij niet heel gauw rechtsomkeert maken. Maar nu is alle gevaar voorbij hé? Ja, was het maar waar. Juist sinds de laat ste dagen staan er in het Noorden van Cata lonië een paar luchtafweer-batterijen opgesteld, die zoo sterk zijn en zoo griezelig juist mikken, als ik nog nooit van te voren heb meegemaakt. En iederen dag worden die batterijen ver plaatst, iederen dag begroeten ze je vanuit 'ri anderen hoek. En ze schieten zoo verbazend goed, dat ik zelfs begin te vermoeden maar het is maar een vermoeden hoor dat het een actieve Fransche batterij is. Och meneer, als U den oorlog hier had mee gemaakt, zoudt U over niets meer verwon derd staan. Hoe vindt U het leven hier in Spanje? Och de dienst is fijn, het is een avontuur lijk en ongebonden leven, maar na je dienst tijd heb je hier niet veel. Een potje bier met een kameraad is wel alles. Met een meisje naar de bioscoop gaan, gelijk je dat bij ons kunt, is hier onmogelijk. Alles is hier verbazend degelijk; 's avonds komt geen meisje op straat. Hoe vindt U het nieuwe Spanje? O, ze doen hun best, maar echt zooals bij Ons, wordt het hier nooit, want de meesten zijn veel te sterk gehecht aan de macht van de kerk. En dan krijg je geen echt nationaal socialisme. Ik kijk hem aan; hij bedoelt het weliswaar verkeerd, maar hij zegt het vrij juist. Begrij pend knik ik maar; ik vind het èn jammer èli nutteloos, om met hem te gaan disputeeren. Nog één vraag: waarom is U eigenlijk als vrijwilliger naar Spanje gekomen? Ach zoo maar, een avontuur Maar de dieproode wijn van Spanje fonkelt in onze glazen, en voordat we na langen tijd afscheid nemen, heb ik fluisterend het ver haal gehoord van een Gretchen ergens in het „Vaterland" en van een anderen vent en toen., ach hij was .sportief, het kon hem alles zoo heel veel niet meer schelen, hij werd maar oorlogsvlieger in Spanje. En terwijl ik dit schrijf, ronkt het vliegtuig, bestuurd door den jongen blonden Germaan, met zijn eerlijk en open gezicht, waarschijn lijk weer boven het Noorden van Catalonië, daar waar die paar batterijen staan, die zoo „griezelig" goed mikken. En diep, heel diep in zijn hart heeft hij al die bommen, die hij doet neerkomen op de stellingen van de rooden, misschien bedoeld voor één „anderen" vent. VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG 21629 Er zouden onderhandelingen gaande zijn tusschen Miaja en Franco over een wapen stilstand. Bérard voorstander van een ,,de jure"- erkenning der Franco-regeering. L'itbreiding van de luchtmacht der V. S. met drieduizend vliegtuigen voorgesteld. De meening der Eerste Kamer over de kwestie van het Centrale vliegveld. Memorie van antwoord aan de Eerste Kamer over de begrooting van Binnen- landsche Zaken. Onze Romeinsche correspondent seinde ons hedenmiddag: Terwijl Woensdagavond de berichten over den gezondheidstoestand van den H. Vader zeer gunstig luidden, wordt thans medege deeld, dat Z. H. de Paus minder goed is. Zijn toestand, zoo deelde men ons mede, wekt geen bezorgdheid, tenzij met het oog op de a.s. feestelijkheden. Het zal wellicht niet verantwoord zijn, dat de H. Vader zich bloot stelt aan de zware ver moeienissen, welke deze feestelkheden zou den zij volgens het vastgestelde programma verloopen voor Hem mede brengen. Het programma der feestelijkheden zai dus misschien gewijzigd moeten worden. De H. Vader echter heeft nog geen enkele aanwijzing daartoe gegeven. Het is Zijn vurige wensch bij de plechtigheden in den St. Pieter persoonlek aanwezig te zijn en het schijnt o.a. deze vurige wensch te zijn, die een minder goeden invloed uitoefent op 's Pausen gezondheidstoestand, in zooverre n.I. de H. Vader nu ook zelf met be zorgdheid het verloop der verkoudheid af wacht. De „Osservatore Romano" zal hedenavond een kort communiqué verstrekken, waarin de mogelijkheid, dat het programma van de feestelijkheden gewijzigd zal worden, ter sprake komt. Het communiqué zal echter tevens de ver zekering brengen, dat er tot nu toe geen wijziging is aangebracht. In de Engelsche pers is een bericht ver schenen, dat minister Patijn in de aanstaande week naar Londen zou gaan ter bijwoning van de onthulling van het Grotius-monument. Hier aan werd vastgeknoopt de mededeeling, dat onze minister zijn Britschen ambtgenoot zou ontmoeten en met Lord Halifax eenige bespre kingen zou voeren. Naar aanleiding van bovenstaande berichten kunnen wij mededeelen, dat minister Patijn inderdaad eerlang gevolg zal geven aan de uit- noodiging om de onthulling van een gedenk steen te Londen ter eere van de nagedachtenis van onzen grooten landgenoot bij te wonen. Eenigerlei politiek doel heeft het bezoek van den minister niet. Volgens betrouwbare berichten is Franco voornemens het eiland Menorca(Minorca) te bezetten. Dit zou ge schieden zonder bui tenlandsche hulp en aan dit voornemen kennen Frankrijk en Engeland veel waarde toe. Het eiland Minorca behoort tot de Balea- ren-groep en is steeds ongemoeid gelaten, al hoewel de nationalisten te Palma, op het nabu rige eiland Mallorca, een sterke vlootbasis bezaten. Minorca is sterk verdedigd en bood aan de republikeinsche vloot steeds goede vluchthavens. Mahon was de uitkijkpost voor de Catalaansche kust; deze stad was door een telefoonkabel met Bar celona verbonden. Franco's bedoeling is, het eiland tot overgave te dwingen. Vele ge ruchten deden destijds de ronde, dat Frankrijk op dit eiland aanspraak zou willen maken, om zijn positie ten opzichte van de Afrïkaansche kust te kunnen handhaven. Op het kaartje kan men de strategische beteekenis van dit eiland in -SCHEFPvaaqt LUCHTLUNEN MARSEILLE PORT VEN PRES BARCELONA LJACCiO NAPELS SARDINIË^ '«BIZA/ I ^4-1 VflOM M&ERS==Ïj—rf^ölZERT. S IC I LI Ei TUNIS MALTA MID05LLAN05CHE ZEE MERCADA FERRER/AS ALAYOEno COLOM v/llacarlos AIRE de linkerhelft van de Middellandsche Zee aflezen, zoowel van Fransche als Italiaansche zijde

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1