Groote bezorgdheid rondom
het ziekbed van den H. Vader
Franco's vlag geheschen aan
de Fransche grenzen
Arabieren worden
het eens
Het aftreden van
Spaak
Romeinsche pers
verontwaardigd
Het
nieuws van
heden
NIEUWE AANVAL VAN
HARTZWAKTE
JONGEMAN ONVERWACHT
NEERGESTOKEN
RECHTSCHEN LANDEN
OP MINORCA
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1939 - OCHTENDBLAD
ge.
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per v/eek,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VtJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21630
Alarmeerende berichten blijken
gelukkig eenigszins over
dreven te zijn
Laatste berichten geven
meer hoop
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHi^
Illllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll
De partijen van den Groot Moefti
en Nasjasjibi zullen thans ge
zamenlijk beraadslagen
MacDonald bezoekt
Koning George
Communiqué der demissionnaire
regeering en van de liberale
ministers
°ond."
Vliegrecord Engeland—
Kaapstad verbeterd
Vermoedelijke dader aangehouden
Intusschen worden aam. de Fransche
grens nog vele wapenen ingeleverd
Over Minorca en de „plutocratische
as" Parijs-Londen-Washington
Italië beschikt over ruim
ÏO millioen man
Na de publicatie van de Jtnfoonazione dioto.
Italiaansche troepen hebben den
opmarsch naar de grens
definitief gestaakt
Omsingeling van 35000
republikeinen
„Officieele ontscheping
op Minorca
Op elke vijftig meter staat verder
een Fransche soldaat
BOVEN: ....De onverwachte aankomst
der rechtschen stichtte groote verwar
ring aan de grens.... ONDER: Gene
raal Miaja, de verdediger van Madrid,
die volgens geruchten met Franco zou
onderhandelen
Negrin naar Perpignan
Lagerhuis neemt wet
over goudvoorraad aan
„Maria Larrinaga"
vergaan
„Veendam" redt de bemanning
Overstroomingen in
Transvaal
Onze Vader
In een onzer hoofdsteden, waar het
lichtend kruis hoog aan den donkeren
avondhemel den stadgenoot en den
vreemdeling naar hooger wijst, gloeien
in het duister op een der drukste ver
keerspunten ook deze woorden: „God
is onze Vader". Vroeger stond er: God
is liefde. Thans worden we in het
jachtend levensbeweeg aan het gebed
herinnerd, dat Christus Zelf ons op
de lippen legde: „Onze Vader".
Vader! Hoe dwaas is het dan, Hem
te smaden. Hoe dom klinkt de Ne-
derlandsche vloek langs de wegenDe
Nederlandsche vloek! Is er iets ridicu
ler? Ofwel men gelooft niet in Hem,
doch dan is het krankzinnig Hem aan
te roepen. Ofwel men gelooft wèl in
God. Doch dan is het nog dwazer zijn
eigen verwerping van Hem te vragen!
Het licht in ons duister vermaant ons:
God is onze Vader. We gelooven in
Hem. Handelen we er ook naar!
i 1'
of'
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regef. B*j contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Gisteravond bereikten ons opnieuw
Zorgwekkende berichten omtrent
den gezondheidstoestand van den
H. Vader. Volgens Reuter is Z. H.
des middags na den maaltijd in zwijm
gevallen. Tijdens een aanval van
hartzwakte, die ongeveer drie kwar
tier duurde, was Zijne Heiligheid bui
ten bewustzijn.
Om half negen heeft de H. Vader daarop
altjjd volgens Reuter een nieuwen hartaan
val gehad, zoodat hij niet meer in staat was
te spreken. Men vreesde het ergste. Nog
later werd gesproken van een longontsteking,
die den toestand nog ernstiger deed inzien.
Graaf Ratti, een neef van Zijne Heiligheid,
alsmede Zijn zuster en andere familieleden
berden aan het ziekbed geroepen.
Verscheiden vooraanstaande autoriteiten van
het Vaticaan werden tegen het einde van den
middag in de appartementen van den H. Vader
ontboden.
Deze ongewone bedrijvigheid accentueerde
de ongerustheid, welke bestond over den ge
zondheidstoestand van Z. H. Pius XI.
Achtereenvolgens kwamen in de particu-
nere appartementen van Z. H. aan: graai
franco Ratti, de gouverneur van Vaticaanstad,
de grootmeester van het Huis van den Paus,
kardinaal Pacelli en vele anderen.
Aan deze ernstige berichten wordt ech
ter gelukkig het verontrustende karakter
voor een deel ontnomen door de inlichtin
gen, welke onze eigen correspondent vanuit
het Vaticaan verkreeg.
Gnze Romeinsche correspondent seinde ons
donderdagavond
Ge Qsservatore Romano deelde in het com
muniqué, dat zij hedenavond over den gezond
heidstoestand van den H. Vader uitgaf, mede,
dat de toestand van Zijne Heiligheid vandaag
stationnair is gebleven.
Op grond van inlichtingen, welke wij in Va-
ticaansche kringen inwonnen, moet dit com
muniqué echter wel wat te rooskleurig worden
genoemd. De H. Vader heeft verhooging ge
kregen en bovendien, zoo deelde men ons mede,
is in den middag een aanval van hartzwakte
opgetreden, welke drie kwartier duurde, en ge
durende welken de H. Vader eenigen tijd buiten
bewustzijn was. Voorts trad een storing in de
circulatie op, om welke reden prof. Luigi Bo-
nanome, een specialist, werd geraadpleegd. In
den loop van den middag ia deze nog eenmaal
teruggekeerd.
De toestand was hedenavond veel gunstiger
en de H. Vader genoot een rustigen slaap. In
het dekenaat Rome is een tnduum voorgeschre
ven om van God af te smeeken, dat de H. Va
der spoedig moge herstellen en de viering der
a.s. feestelijkheden onder vreugdevolle omstan
digheden moge zijn.
Onze correspondent seinde later nog het
volgende;
In bevoegde Vaticaansche kringen de
menteert men het bericht van Reuter, vol
gens hetwelk de H. Vader door een twee
den hartaanval zou zijn getroffen en lijden
de is aan longontsteking.
Prof. Rocchi zal den geheelen nacht in
het Vaticaan blijven.
Volgens de laatste inlichtingen, die Havas
op het Vaticaan ontving, rust de Paus in zijn
vertrekken op de derde verdieping. Vier Fran
ciscanen bevinden zich geregeld bij het ziek
bed van den hoogen Lijder. De polsslag her
stelde zich, waardoor nieuwe hoop op beter
schap werd gewekt.
Stefani deelde na middernacht mede, dat
de toestand van Z. H. den Paus niet ver
andert. In de kringen van het Vaticaan is
de kalmte weergekeerd. De geneesheeren
denken, dat Pius XI een rustigen nacht zal
hebben.
De Kardinalen buiten Rome werden te
legrafisch over den toestand van den H.
Vader verwittigd.
Dr. Rocchi blijft vannacht aan het ziekbed
van Z. H. den Paus. Hij wordt bijgestaan door
vier Franciscaner monniken, die als verplegers
optreden. Dr. Rocchi en dr. Bonanome, de
specialis in uraemie, hebben in het begin van
den avond consult gehouden.
In de omgeving van den H. Vader zegt men,
dat zijn wil om te leven tot hij zijn toespraak
gehouden heeft tot de 200 bisschoppen van Ita
lië op Zaterdag a.s., gelijk afgesproken was, zóó
groot is, dat de mogelijkheid bestaat, dat hij er
doorheen zal komen.
VOOR DE KUSTSTROOK:
H Krachtige, tijdelijk stormachtige, meest
Zuid-Westelijke wind, zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaringen, enkele regenbuien, S
iets zachter dan gisteren.
VOOR HET BINNENLAND:
Matige tot krachtige, meest Zuid-Weste- s
lijke wind, zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaringen, enkele regenbuien, iets zaeh-
M ter dan gisteren.
1 STORMWAARSCHUWINGSDIENST: j§
2G Geseind gisteravond te 20.35 uur aan alle
posten: „Weest op uw hoede".
LONDEN, 9 Febr. (Reuter) In den
loop van den middag werd bevestigd, dat de
beide groepen der Arabische delegatie ter
Palestjjnschc conferentie tot overeenstem
ming zijn gekomen.
Op grond hiervan zullen beide groepen
een enkele delegatie vormen om met de
Britsche regeering te beraadslagen.
De Nationale Verdedigingspartij zal worden
vertegenwoordigd door Raghed Bay Nasjasjibi,
haar president, en Yacoub Farraj, haar vice-pre
sident, die tevens hoofd is van de Grieksch-
katholieke gemeenschap in Palestina.
Yacoub Farraj bevindt zich thans te Jeruza
lem. Hij is door de delegatie van Nasjasjibi tele
grafisch naar Londeft ontboden.
Minister MacDonald, die een belangrijke rol
heeft gespeeld bij de onderhandelingen inzake
de ArabischJoodsche conferentie over Palesti
na, is vanmiddag door den Koning in het
Buckinghampaleis ontvangen. Hij heeft verslag
over den toestand uitgebracht.
De Joodsche vertegenwoordigers vergaderden
vanochtend in aanwezigheid der commissie van
advies. Weizmann en Sjertok hebben verslag
uitgebracht over de gisteravond met MacDonald
en andere leden der Britsche regeering ge
voerde besprekingen. Er volgde een bespreking
over de toekomstige politiek. Een belangrijk
deel der besprekingen was gewijd aan de proce
dure van morgen. De Britsche regeering heeft
beloofd dan haar commentaar te geven op de
openingstoespraak van Weizmann.
0 Brussel, 9 Febr. (Belga.) De om kwart
tVer twaalf begonnen kabinetsraad heeft ge-
Ullrd tot vijf minuten over half drie.
„Aa-n het einde der vergadering heeft de heer
®aak het volgende communiqué voorgelezen:
»De liberale ministers hebben den raad doen
eten, dat indien dr. Martens geen ontslag zou
vethen als lid der Vlaamsche Academie van Ge-
^eskunde, het hun onmogelijk zou zijn hun
'bewerking aan de regeering te blijven voort-
^tten.
j. minister-president, van meening dat deze
hem verhindert te regeeren, heeft be-
ten den Koning het ontslag van het kabinet
ij te bieden.
ministers Balthazar en van Aspremont
jma'en hebben den kabinetsraad niet bijge-
tien6 Bberale ministers hebben na afloop van
n kabinetsraad het volgende communiqué uit-
«geven;
0'De heeren Max, Henricot en Couionveaux,
Vj fscheidenlijk voorzitter van den linker-
kef1?61 der liberale Kamergroep, van den lin-
aei,V gel tier liberalen in den Senaat en van
Cv Nation alen Raad der partij hebben tegen-
tj.7 öe heeren Janson, Dierckx en Jennissen
ft,-?05 een hun op 8 Februari gebracht bezoek
s- ^Bedeeld, dat indien dr. Martens niet ont-
sch 2011 nemen als lid der Koninklijke Vlaam
bihi
Academie van Geneeskunde, zij van mee-
'tistf Z^n' dat de medewerking der liberale ml-
be ers aan de regeering onder deze omstandig-
onmogelijk zou worden, bij gebrek aan
ören steun der liberalen in het parlement,
heeren Janson, Dierckx en Jennissen
b T^n den heer Spaak gevraagd den Koning
ais frz°eken hun ontslag te willen aanvaarden
1(i der regeering."
Woensdagavond omstreeks half acht fietsten
enkele kerkgangers van Tricht (Geld.) naai
hun woonplaats Hellouw. Op den rijksstraatweg
GeldermalsenZaltbommel voegde zich een
jengeman bij het gezelschap, die dan eens het
troepje voorbijging en dan weer achter de groep
aan reed. Even vóór Meteren schoot de man
het gezelschap voorbij.
Toen het gezelschap het dorp binnenreed,
stond de jongeman daar te wachten. Hij trok
een mes, waarmede hij den niets Vermoedenden
20-jarigen A. van Vngt een steek toebracht.
De getroffene zakte hevig bloedend ineen. Hij
v/erd de woning van den varkenshandelaar van
Hilten binnengedragen.
Nadat hem geneeskundige hulp was verleend,
kon hij naar huis worden vervoerd.
De dader heeft met achterlating van zijn rij
wiel de vlucht genomen. In den loop van Don
derdag heeft de politie den vermoedelijken ple
ger van het misdrijf, een jeugdig inwoner van
Meteren, aangehouden.
SÉ f li Ri
Henshaw
bpGRDEN, 9 Febr. (Reuter)
gel rien afstand KaapstadGravesend al-
va[~®ti in 39 V2 uur, waardoor hij het op naam
de Globston en mrs. KirbyGreen staan-
record met 514 uur heeft verbeterd.
&ii
larjgg 11 aankomst op Gravesend moest de 24-
Hij h Jaeger uit zijn toestel gedragen worden.
ge2ic,ati een neusbloeding gekregen, zoodat zijn
gepüt ri bloed bedekt was, en was zoo uit
lij Rij niet kon staan,
biet r!corci voor de heen- en terugreis heeft hij
8ebra h 6 uur en 45 nunuten verbeterd en
tier vsr, op 4 tiagen, 10 uur en 15 minuten. Na-
rtit gemeld, dat hij te 13.51 uur geland is.
ROME, 9 Febr. (Havas) De Italiaansche
pers bespreekt met verontwaardiging de gedach
te, dat de regeering van Franco zonder de hulp
van Italiaansche legioensoldaten en met mede
werking van een Britsch oorlogsschip Minorca in
bezit zou kunnen nemen.
De „Piccolo" schrijft, dat geruchten hierover
in omloop zijn, welke spreken van „een Brit
sche manoeuvre met het doel te verhinderen, dat
legioensoldaten deelnemen aan de bezetting van
het eiland".
„Popoio di Roma" schrijft, dat de manoeuvre
zich ontwikkelt. De bezetting van Minorca door
Franco wordt aanbevolen door Engeland, mits
geen legioensoldaten aan de operatie deelnemen.
Londen zou zelfs vlooteenheden ter beschikking
willen stellen van de nationalisten.
matica" van gisteren erkennen de Italiaansche
bladen thans de hechtheid van de as Londen—
Parijs, welke zü gisteren nog ontkenden.
De Telegrafo, het orgaan van de familie
Ciano, publiceert een door Giovanni Ansaldo
onderteekend artikel, waarin met name wordt
verklaard: „Dat een FransehBritsche solidari
teit bestaat, hebben wij nimmer betwijfeld en
nimmer hebben wij bij onze commentaren deze
werkelijkheid uit het oog verloren. Wij willen
daar nog aan toevoegen, dat er een Franseh—
EngelschAmerikaansche solidariteit in de lucht
hangt, een beetje vaag en rekbaar, doch even
eens bereid in actie te komen, indien zich zekere
omstandigheden zouden voordoen. De mogelijk
heid van een as ParijsLondenWashington
leidt niet tot de gedachte, dat wij, Italianen,
onze natuurlijke aanspraken zouden moeten op
geven, zooals men na een feest vlaggen inhaalt".
Volgens den schrijver .zou deze as een coalitie
zijn van rijke volken, groote bezitters en rente
niers die de uitsluiting wenschen van Duitschers,
Italianen en Japanners bij de deelneming aan
de rijkdommen der wereld, d.w.z. streven naar
„verdediging tot het uiterste van het op kracht
gebaseerde onrecht".
Ansaldo verklaart ten slotte: „Wij weten niet
hoe deze plutocratische as, wanneer zij gevormd
wordt, zal worden gebroken, maar wij weten
zeer zeker, dat wanneer zij zich vormt, zij ge
broken zal worden".
In het Staatsblad wordt een verorde
ning gepubliceerd inzake de weermacht.
Hieruit blijkt, aldus de „Tribuna", een aan
merkelijke toeneming der weermachtsorgani
saties, die in overeenstemming met den
voortdurenden aanwas der bevolking in geval
van ernst de mobilisatie mogelijk maakt
van meer dan 10 millioen
LE PERTHUS, 9 Febr. (Havas).
Even over 14 uur hebben de recht-
sche troepen aan de grens bij Le
Perthus de vlag van het rechtsche
Spanje geheschen.
De onverwachte aankomst der rechtsche troe
pen stichtte groote verwarring aan de grens.
Dc bewoners van de op Spaansch gebied lig
gende huizen haastten zich naar het trottoir
aan de overzijde van dc straat, dat op Franschen
bodem ligt.
Eenige republikcinsche soldaten, die het
nieuws niet wilden gelooven en zich naar den
post der karabiniers wilden begeven, werden door
de mobiele garde tegengehouden. De deuren van
alle Spaansche huizen staan wijd open, een
beeld van de wanhopige vlucht der bewoners.
Alleen op den weg zijn posten der mobiele garde
opgesteld. Op elke vijftig meter staat verder eer
Franseh soldaat met de bajonet op het geweer.
Na de aankomst der rechtsche troepen heeft
een twintigtal soldaten de door de republikei
nen achtergelaten auto's doorzocht.
Een delegatie van officieren betrad daarna
het dorp in gezelschap van Fransche autoritei
ten. Commandant der rechtsche troepen is luite
nant-kolonel Ruiz. Deze eerste troepen bestaan
uit Navarreezen en Phalangisten. Er is tijdens
de bezetting geen schot gelost.
Volgens niet bevestigde geruchten zou
den de rechtschen 11a een stoutmoedige
manoeuvre tusschen Figueras en La Jun-
quera 35.000 man regeeringstroepen hebben
kunnen omsingelen.
Uit Burgos wordt door Reuter vernomen, dat
de rechtsche troepen het industriecentrum San
Juan de la Sabadesas ten Noord-Oosten van
Ripoll bezet hebben. Zij blijven oprukken in de
richting van Camprodon.
Het Romeinsche blad „Piccolo" meldt, dat het
corps van Italiaansche vrijwilligers den op
marsch naar de Fransche grens definitief ge
staakt heeft.
Vanuit Burgos werd aan Reuter medegedeeld,
dat d'e rechtschen zijn overgegaan tot een „of
ficieele ontscheping" op Minorca. De rechtsche
troepen zijn vanochtend te Ciudadela aan de
Westkust van Minorca geland.
Eenheden van het plaatselijke garnizoen, die
tegen de republikeinsche autoriteiten in op-
stand zijn gekomen, sloten zich bij hen aan.
Verklaard wordt, dat de meeste republikeinsche
ieiders van Minorca zijn gevlucht, en gezegd
wordt, dat het eiland zich vrijwel geheel in
handen der rechtschen bevindt.
De landingstroepen bestonden uit twee batal
jons infanterie, twee batterijen artillerie, een
afdeeling genietroepen en hulpdiensten.
Toen de troepen aan land gingen waren de
dissidente plaatselijke troepen, onder bevel van
kolonel Rodriguez, reeds meester van het groot
ste deel van het eiland.
Gisteravond is een rechtsche divisie onder
bevel van kolonel Lopez Bravo uit Barcelona
naar Minorca vertrokken ter versterking der
troepen, die daar onder bevel van kolonel
Rovira aan land zijn gegaan.
Twee watervliegtuigen van den dagelijkschen
dienst MarseilleAlgiersMarseille zjjn Don
derdag normaal te Fomell, de landingsplaats op
het eiland Minorca, gedaald. De dagelijksche
dienst van de Air France zal, volgens Havas,
geen wijziging ondergaan.
Donderdag tegen den middag is Negrin, naar
Havas meldt, uit Le Perthus vertrokken. Voor
afgegaan door een auto waarin del Vayo zich
bevond, begaf Negrin zich naar Perpignan. Men
weet nog niet of hij daar zal afstappen of dat
hij zijn reis zal voortzetten.
Even later zijn alle Spaansche autoriteiten
vertrokken.
Drieduizend uit Catalonië afkomstige miliciens,
die den wensch hadden uitgesproken, zich naar
het rechtsche Spanje te begeven, zijn vanmid-
g de internationale brug te Hendaye ge
passeerd.
Reuter verneemt uit Londen, dat de Fransche
ambassadeur Corbin kort geleden een oezoek aan
het Foreign Office heeft gebracht in verband
met het ongekend groote aantal Spaansche
vluchtelingen in Frankrijk.
Corbin zou er op gewezen hebben, hoe ernstig
het gebrek is, vooral aan medicamenten, en ge
vraagd hebben, wat voor hulp Engeland zou
kunnen geven. Men gelooft, dat de zaak hier in
welwillende overweging is genomen.
In welingelichte kringen te Londen verneemt
men, volgens Havas, dat de Britsche regeering
zich bereid verklaard heeft financieel met de
Fransche regeering samen te werken bij het
onderhoud der in Frankrijk gekomen Spaansche
soldaten.
In officieele Duitsche kringen spreekt men
de geruchten tegen, als zou de Duitsche
regeering aan het niet-inmengingscomité
hebben medegedeeld, dat zij voornemens was
niet meer te betalen voor het controlebureau
en het waarnemingsplan.
LONDEN, 9 Febr. (Havas) Het Lagerhuis
heeft zonder hoofdelijke stemming het wetsont
werp nopens de bankbiljetten-circulatie aange
nomen. dat voorziet in herwaardeering van den
goudvoorraad van de Bank van Engeland en
de wekelijksche schatting hiervan volgens den
goudprijs.
De wet zal thans in het Hooeerhuis warden in
gediend.
Groote bezorgdheid rond het ziekbed
van Z. H. den Paus.
De rechtschen bereikten te Le Perthus
de Fransche gTens.
Op de Palestij nsche conferentie werd
overeenstemming tusschen beide groe
pen Arabieren bereikt.
Het eiland Minorca werd officieel door
de Spaansche nationalisten bezet.
Vergadering der contact-commissie voor
het mijnbedrijf.
Voortgezette behandeling in de Tweede
Kamer betreffende het wetsontwerp tot
regeling van het recht van vereenigen en
vergaderen.
De algemeene beschouwingen over de
begrooting 1939 in de Lerste Kamer.
Voorloopig verslag der Eerste Kamer
over de begrooting van Sociale Zaken.
Dr. J. Kalf eervol ontslagen als directeur
van het Rijksbureau voor de Monumen
tenzorg.
New-Yorksche Beurs: Onbelangwekkend
voorkomen, stemming lui. Stijging niet
voortgezet.
O
NEW YORK, 9 Febr. (Reuter) Het
stoomschip „Aurania" heeft een wrak waar
genomen bij de plaats, welke het stoom
schip „Maria Larrinaga" als zijn laatste
positie had opgegeven en wel op ongeveer
1500 mijl van New York.
Men vermoedt dat de „Maria Larrinaga"
vergaan is.
Uit New-York wordt gemeld, dat de s.s. Aura
nia en Scanmail het zoeken naar de Maria de
Larrinaga opgegeven hebben.
Volgens de laatste Reuter-berichten meldt
de HollandAmerika lijn, dat de Veen-
dam bezig is met het redden der bemanning
van het schip.
JOHANNESBURG, 9 Febr. (Reuter) In het
Westen van Transvaal heeft een ongekend zware
regenval uitgebreide overstroom in gen tot gevolg
gehad. Een aantal inboorlingen is verdronken.
Te lijdensburg is een vrouw door afgeknapte
electrische draden getroffen en door den stroom
gedood.
De st?.d Standerton staat gedeeltelijk onder
water. Het spoorwegverkeer tusschen Johannes
burg en Lourenco Marques is gestremd, doordat
tijdens een aardverschuiving een enorme kei
steen van 300 ton op de spoorbaan is terecht
gekomen.
Stand op Vrydag 1 uur v.m.: 763.1
VorUre stand: 762.0