Te Rome zijn reeds vijftig kardinalen De besprekingen van Pierlot Chineezen dringen Tsjahar binnen Del Vayo bezoekt Bonnet Brinkmann ernstig ongesteld De erkenning van Franco Het nieuws van heden HUGH WILSON SPREEKT OVER EUROPA HET „CASA DE ESPANA ONTRUIMD DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG 18 FEBRUARI 1939 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 f3.25. Bij onze Agenten 27H et. per week, DACBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM per kwartaal' t 3.58 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal VIJF EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21643 Waarschijnlijk zullen alle Kardi nalen aan het Conclave deelnemen Geheime zitting van de senaats commissie voor militaire zaken der V. S. «Joodsch-Arabische besprekingen? Pogingen tot een direct contact der partijen te Londen Geen onafhankelijkheid voor Arabieren Het Weer Contact tusschen de liberalen en katholieken V er rassend snelle opmarsch onder generaal Sji Generaal Sji wil?:. Rapport der socialisten over de zorg voor Spaansche vluchtelingen Vereffent Franco zijn rekening met Italië? Havas meldt uit Londen, dat volgens Hij zal zijn werk als vice-president van de Rijksbank voorloopig niet kunnen hervatten Amerika is niet van plan overijld een besluit te nemen Belgische katholieken beraadslagen Komt de zaak-Martens in een nieuw stadium? Italiaansche critiek op Mevr. Roosevelt Politie maakt een einde aan den Spaanschen burgeroorlog te Brussel Rosenberg tegen het concordaat „Een instrument, dat door de evolutie achterhaald is Verdacht man bij de villa van Mussolini Dreigend conflict in Indische staten Gandhi eischt een meer democra tische vertegenwoordiging C.A.O. schildersbedrijf NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et Ingez. mededeeiingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde pdjzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek A'ATICAANSTAD, 17 Febr. In den St. Pieter zal morgen de eerste der drie door Kardinalen te lezen missen voor de zielerust van Paus Pius XI worden opgedragen. Op het oogenblik bevinden zich reeds on geveer vijftig van de 62 Kardinalen, waar uit het Heilig College thans bestaat, te Rome. De anderen zijn onderweg of staan op het punt naar Rome te vertrekken. Men acht het zeer waarschijnlijk, dat alle 62 Kardinalen aan het Conclave zullen deelnemen, dat op 1 Maart zal aanvangen. De jongste Kardinaal, de 51-jarige Pa triarch van Lissabon, Goncalves Cerejeira, heeft besloten, dezer dagen per vliegtuig naar Rome te vertrekken. Hij zal de eerste Kardi naal in de geschiedenis zijn, die zich met dit moderne verkeersmiddel naar het Conclave begeeft. Het Vaticaan heeft èen speciale medaille la ten vervaardigen ter herinnering aan het be stuur der Kerk door Kardinaal Pacelli gedu rende het interregnum na 's Pausen dood („Sede vacante"). Aan de eene zifde ziet men de beeltenis van Kardinaal Pacelli, omringd door de woorden „Cardinale Pacelli. S.R.E. Camerarius" en het motto van den Kardinaal „Opus Justitiae Pax". Aan de keerzijde van de medaille ziet men de sleutels van het Vati caan, omringd door de woorden „Sede vacante 1939". Ook de maarschalk van het Conclave, Prins Chigi en Mgr. Mella di Sant'Elia heb ben speciale medailles laten slaan. Bij de Requiemmis van morgen, die door Kar dinaal Dolci in den St. Pieter zal worden opge dragen, zullen de Kardinalen Paulhaber, Vi- dal, Nasaü-Rocea en Verde bij de Absoute as- sisteeren. De dienst op 19 Februari wordt gece lebreerd door Kardinaal Ascalesi, bij de Absou te geassisteerd door de Kardinalen v. Roey, Hlond, Segura en Seredi. De laatste Requiem mis wordt gecelebreerd door Kardinaal Schus ter, bij de Absoute geassisteerd door de Kardi nalen Dougherty, Mundelein, Cerejeira en Pa celli. WASHINGTON, 17 Febr. (Reuter). Hugh Wilson, de ambassadeur der Vereenigde Staten te Berlijn, heeft in de senaatscom missie voor militaire zaken gesproken over de toestanden in Europa. De vergadering geschiedde met gesloten deuren. Zelfs de officieele stenograaf werd, naar gemeld wordt, niet toegelaten. Na de bijeenkomst, waarin allen senatoren geheimhouding werd opgelegd, werd medege deeld, dat Wilson op vele belangrijke kwesties biet wenschte te antwoorden met het motief, dat hij den internationalen toestand te ernstig acht. Ook wordt gezegd, dat Wilson in de com missie verklaard heeft, dat antwoorden welke bij op zekere vragen zou geven, de internatio- dale betrekkingen zouden kunnen verstoren. LONDEN, 17 Febr. (Reuter). Men meldt, dat te Londen schikkingen worden getroffen °or een directe conferentie tusschen de Arabi- 'be en Joodsche gedelegeerden. Deze geruchten °rden echter in belanghebbende kringen niet evestigd, hoewel men gelooft, dat niet officieele "vances worden gedaan. Daar deze echter niet ah officieele zijde worden gesteund, zTjn er geen abwijzingen, dat men tot een ronde-tafelconfe- ebtie zal komen. De voltallige Joodsche delegatie heeft Vrijdag d*eer dan twee uur vergaderc. met de Britsche delegatie, waartoe o.m. Halifax, MacDonald en ~btler behoorden. Het verluidt dat de beraad- ■agingen der eerste vergadering werden voort gezet. De Joodsche gedelegeerden hebben hun meening doen hooren over suggesties inzake de Mossing van vraagstukken zooals immigratie ®b landverkoop, waarover de Britsche gedele geerden bij een vorige gelegenheid hebben ge doken. peuter verneemt verder, dat het den Arabi- jCben gedelegeerden ejj di besprekingen in Pa gina duidelijk is gemaakt, dat de Britsche Peering wegens de troeoelen in Palestina geen 'ogelijkheid ziet onmiddellijke onafhankelijk- te verleenen. Particuliere besprekingen tusschen de Arabi- Jbc delegaties duren voo:„. Het verluidt, da }^2e grootendeels de waarborgeii betreffen, wel- - aan een Joodsche minderheid zouden moeten e0rden verleend in geval de onafhankelijkheid b feit zou worden. ^en gelooft, dat de kwestie van een wetgeven- veb raad voor Palestina ook aan de orde is ge- eest, doch dat de Aïf bische gedelegeerden nie' g beigd zijn dit voorstel te aanvaarden, na het h)eh zij als ernstige opofferingen beschouwer betrekking tot hun eisch inzake onafhanke- VOOR HET GEHEELE LAND Ei Meest matige Zuidelijke tot Zuid-Westc- lijke of Westelijke wind, betrokken tot zwaar of half bewolkt, waarschijnlijk fj lichte regenbuien, iets kouder. Algemeene vooruitzichten: Weinig verandering. BRUSSEL 17 Febr. (Belga). De Belgi sche liberale partij heeft vanavond een ver gadering gehouden om den politieken toe stand te bespreken. De vergadering heeft opnieuw de kwestie der eventueele deelneming van de liberalen aan de nieuwe regeering onder oogen gezien. Als eerste voorwaarde voor deze deelneming eischt men het aftreden van dr. Martens. Vanmiddag is ten huize van' den heer Pierlot een bespreking gehouden van de leiders der drie groote partijen, die de mogelijkheid onder oogen hebben gezien van een deelneming der liberalen aan de regeering. De heer Pierlot heeft zijn besprekingen voort gezet. Volgens Le Eeuple heeft het nieuwe contact tusschen liberalen en katholieken ten doei de gegrondheid te onderzoeken van zekere onthul lingen door een Brusselsch blad, dat dr. Martens in de oorlogsjaren een jonge vrouw bij de Duit- sche autoriteiten zou hebben aangebracht. Dr. Martens heeft dit bericht formeel tegen gesproken, doch volgens de Nation Beige houdt de vrouw haar verklaringen staande. TSJOENGKING, 17 Febr. (Reuter). Ge neraal Sji-joeyan, de nieuwe gouverneur van Tsjahar, meldt, dat hij er met zijn troepen in geslaagd is zich een weg door de Japansche stellingen te vechten en thans de provincie Tsjahar binnendringt. De voorhoede heeft reeds de grens van Tsja har bereikt. Voor zijn benoeming heeft Sji het bevel gevoerd over de Chineesche ongeregelde troepen in de provincie Sjantoeng (Noord- China). Sji heeft gemeld, aat zijn troepen dagelijks slaags zijn met de Japanners. Hij deelde mede, dat zijn mannen, tot verrassing der Japanners, snellen voortgang maken. Bij een hevig gevecht te Metoekau, een mijn- stad ten Westen van Peiping, hebben zijn man nen een geheel Japansch detachement ver nietigd. Sji is 46 jaar oud en geboortig uit Tsjang- tsjoen in de Mandsjoerijsche provincie Kirin. Hij was een der bekwaamste opperbevelhebbers van den christen-generaal Feng. In 1930 werd hij gouverneur van de provincie Anhwei. Zijn benoeming geschiedde uit waar deering voor zijn successen in Sjantoeng. De reis van Sji naar Tsjahar wijst er op, dat de nationale Chineesche regeering. niet van zins is Tsjahar op Té geven en ook bereid is het Chineesche gezag aldaar krachtiger te vestigen Een belangrijk deel van Tsjahar is nog steeds onbetwistbaar in Chineesche handen. .3 Ook wapenen en levensmiddelen kunnen uit vliegtuigen worden neergeworpen. Leerlingen van de Duitsche parachute-springersschool te Stendal brengen een apparaat, waarmede wapens kunnen worden afgeworpen, naar een vliegtuig PARIJS, 17 Febr. (Havas-A. N. P.). De Fransehe minister van Buitenlandsche Zaken Bonnet heeft vanmiddag Del Vayo ontvangen, die vergezeld was van Pascua, den Spaanschen ambassadeur te Parijs. In de wandelgangen van de Fransehe Kamer heeft men kennis gekregen van het rapport der socialistische parlementaire groep in de Oostelijke Pyreneeën. Het rapport constateert o.m.: De evacuatie door de civiele overheid naar het binnenland van ongeveer 140.000 Spaan sche vrouwen en kinderen heeft aanleiding ge geven tot geenerlei ernstige critiek. De plotselinge stroom van burgerlijke en mi litaire vluchtelingen was zoo groot, dat geen enkele maatregel genomen kon worden, waar door aan den toestand het hoofd zou zijn ge boden. Het rapport oefent echter wel critiek uit op de organisatie der militaire kampen. Samenvattend zegt het rapport, dat de plaat-, selijke overheid zich een groote inspanning ge troost heeft, maar dat het aanvankelijke be ginsel en de afwezigheid van materieele mid delen gevaar met zich medebrengen voor een mislukking, die op alle punten verschrikkelijk zou zijn voor Frankrijk. De eerst noodige maatregel is centralisatie van de bevoegdheden in handen van een hoo- gen commissaris, die tot taak zal hebben nauw samen te werken met de Spaansche autoritei ten en die de beschikking moet hebben over voldoende materieele middelen, welke alleen het. leger kan verschaffen. den diplomatieken redacteur van de „Eve ning Standard" uit berichten uit Rome zou kunnen worden opgemaakt, dat Fran co op het oogenblik zijn schuld aan Italië delgt om de wereld te bewijzen, dat Span je onafhankelijk van iederen buitenland- schen invloed is. De ambassadeur van Franco te Rome zou belangrijke bedragen storten, die de Spaansch-Italiaansche han delsbalans vrijwel in evenwicht zouden bren gen. Volgens berichten uit Madrid blijft de resi dentie der Spaansche regeering officieel in Madrid gevestigd. De regeering heeft echter besloten de ministerieele diensten in de Le- vantijnsche zone te installeeren. De ministers van Justitie, Onderwijs en Arbeid zijn uit Madrid vertrokken, teneinde over te gaan tot de installatie van de diensten in de aangewe zen plaatsen. Negrin en Gomez Saenz, de mi nister van Binnenlandsche Zaken, blijven voorloopig in Madrid. BERLIJN, 17 Febr. Van goed ingelichte zijde wordt vernomen, dat de staatssecretaris van het Duitsche rijksministerie van Econo mische Zaken, Brinkmann, die wegens on gesteldheid niet heeft kunnen deelnemen aan de laatste zitting der bank voor inter nationale betalingen, zijn verlof voor onbe- paalden tijd heeft moeten verlengen. Zijn gezondheidstoestand maakt het waarschijnlijk, dat hij langen tijd niet op zijn post zal kunnen zijn. Naar Reuter in welingelichte kringen ver neemt, is het aan twijfel onderhevig, of Brink mann nog bij de Rijksbank zal terugkeeren Hij is lijdende aan een zenuwinstorting, welke, naar het schijnt, veroorzaakt is door overwerk en zorg. De nieuwste Duitsche sneltreinlocomotief, waarmede dezer dagen is proef gereden. Deze locomotief kan met zwaar D-trein-materiaal een snelheid bereiken van 120 kilometer per uur, zoodat de rijtijd op groote trajecten aanzienlijk ivordt bekort WASHINGTON, 17 Febr. (Reuter). Summer Welles neeft in de vandaag gehou den persconferentie gezeg dat de regeering der Vereenigde Staten niet var zins is een overijld besluit te nemen ten aanzien van een erkenning van Franco. Welles verving Hull, die wegens ongesteldheid verhinderd was aanwezig te zijn. Hij sprak over de pan-Amerikaanscne eenheid in deze aange legenheid en zeide, dat Argentinië, Brazilië, Uruguay en Columbia reee's geïnformeerd had den naar de houding der Vereenigde Staten, ter wijl Peru het Departement van Staat had laten weten, dat het Franco erkent. Welles zeide, dat hij dezen landen had mede gedeeld, dat de regeering der Vereenigde Stater dt politiek volgt, dat deze kwestie, naar zij meent, in de eerste plaats var. Europeesch be lang is. Hij verklaarde, dat de Europeesche lander dichter en meer direct b.j dt zaak betrokken zijn dan de Vereenigde Staten. De erkenning of niet-erkenning van Franco was volgens Wel les een zaak, waarover iedere Amerikaansche re geering zelf moet besli.sen. BRUSSEL, 17 Febr. (Belga—A.NP.). In een Donderdagavond gehouden bijeenkomst van het directorium van het Katholieke Blok heeft, naar de „Libre Belgique" meldt, de minister van Financiën Janssen een volledige uiteenzet ting gegeven van den financieelen toestand des lands, die indruk maakte. Volgens het alge meene oordeel maakt de financieele toestand van het land het beslist noodzakelijk, dat bin nen den kortst mogelijken tijd een regeering wordt gevormd. Echter is gebleken, dat het meerendeel der aanwezigen tegen een twee-partijenregeering (katholiek-socialistisch) was, omdat de oplos sing van het financieele vraagstuk de mede werking van alle partijen vereischt. Vervolgens ook omdat de vorming van zulk een regeering de zaak-Martens niet tot oplossing zou brengen. Wat de laatste kwestie betreft zou volgens het blad de onthulling van bepaalde daden, die in den oorlog door Martens verricht zijn, de zaak op een ander plan plaatsen. Dit heeft Crokaert ertoe gebracht een tweeledig voorstel te doen. Waarom zou men, gezien den ernst van den financieelen toestand, niet een z.g. zaken kabinet samenstellen, dat alleen tot taak zou hebben de financieele kwestie op te lossen en zich niet zou inlaten met de vraagstukken van politieken aard? En waarom zou men, gezien de nieuwe feiten in de zaak-Martens, deze niet voorleggen aan een eereraad, die er de authen ticiteit van zou moeten vaststellen? Als deze zou worden vastgesteld, zou niemand er zich meer tegen kunnen verzetten dat dr. Martens als lid der Academie aftreedt. Het schijnt, aldus het blad, dat de vergade ring zich niet formeel over dit dubbele voor stel heeft uitgesproken, doch aan de Bus de Warnaffe, Marck, Janssen en de Schrijver is opgedragen van het besprokene mededeeling te doen aan Pierlot. ROME, 17 Febr. (Stefani). De Giornale d'Italia bespreekt een verklaring van mevrouw Roosevelt, waarin zij met name betoogde, dat het te voorzien is, dat de niet bevredigde naties niet tot rust zullen komen. Daarom, aldus me vrouw Roosevelt, moet de mogelijkheid onder de oogen worden gezien van een oorlog, waaraan de Vereenigde Staten zouden moeten deelnemen, ten einde den afloop er van te bepalen en de be schaving te redden. De Giornale d'Italia noemt dii een typisch do cument van democratische oorlogsstemming en van een fatale richting, waarin de Noord-Ame- vikaansche politiek zich beweegt. Het blad noemt het veelbeteekenend, dat men met kanonnen en gepantserde vuisten tegemoet treedt aan de niet bevredigde staten in plaats van met begrip en een geest van samenwerking dan wel met voor stellen voor een geschikte verdeeling van rech ten en goederen. Met deze middelen, aldus de Giornale d'Italia, verdedigt men niet den vrede en de beschaving, doch stelt men er slechts een blind egoïsme tegenover, waarover de geschiede nis recht zal spreken. Het blad verzekert, dat oe methoden, welke mevrouw Roosevelt bepleit, een Noord-Ameri- kaansche traditie bevestigen, welke reeds is tot uitdrukking gekomen in de Indianen-slachtingen en het optreden tegen nabuurlanden, die voora! de belangen der wapenleveranciers dient, doch nimmer de houding van niet bevredigde landen, waartoe Italië, Duitschland en Japan behooren. za> kunnen beïnvloeden Dezen voorstellen zijn gebaseerd op goede ge dachten en zij zullen vroeg of laat overheer- schen. De Giornale d'Italia en andere bladen spre ken voorts over de geweldige bewapeningsplan nen. die dezer dagen zijn goedgekeurd door de Vereenigde Staten, Engeland en Frankrijk. BRUSSEL, 17 Febr. (Belga). Sedert Vrijdag ochtend vroeg stond het Casa de Espana, dat door aanhangers van Franco was bezet, onder strenge politie-bewaking. In den middag zijn een aantal ambtenaren van den justitieelen dienst en de hoofdcommissaris van politie te Brussel, Gilta, met eenige peletons gendarmen bij het gebouw gekomen. Daar de aanhangers van Franco, die het Casa de Espana bezet hadden, weigerden de deuren te openen, heeft men de brandweer te hulp geroepen. Met behulp van een ladder klommen eenige politie-autoriteiten naar hei' balkon. Eenigen tijd later werden de rechtsehe Spanjaarden in een politieauto naar het Paleis van Justitie gebracht. De procureur des Ko- nings, Ganshof van der Merch, heeft een on derzoek in de lokalen van het huis ingesteld. De Spaansche ambassade heeft een aanklacht ingediend. De indringers hadden de Spaansche vlag naar beneden gehaald en vernield, waarna zij de vlag van Franco hadden geheschen BERLIJN, 17 Febr. (Havas). De „Na- tional-sozialistische Monatshefte", die door Alfred Rosenberg wordt uitgegeven, noemt het Concordaat tusschen Duitschland en het Vaticaan een instrument, dat door de evo lutie achterhaald is en dat doordrenkt is van den geest der constitutie van Weimar, die door het nationaal-socialisme verwor pen is. De schrijver van het artikel betoogt, dat het concordaat tot stand is gekomen op den grond slag van een ontwerp van 1926, dat het reke ning houdt met de liberale beginselen van Wei- mar en de Kerk toestaat een staat in den staat te vormen. ROME, 17 Febr. (Havas). Woensdag werd de aandacht van den politieagent, die op post stond voor Villa Torlonia, het verblijf van Mussolini te Rome, getrokken door een man, wiens houding verdacht scheen. Toen nij naar de papieren van den man vroeg, trok oeze een revolver en loste hij twee schoten. De agent werd ernstig gewond. Andere polltle-beambten schoten toe en arresteerden den dader, die, naar men, zegt, niet geheel toerekenbaai scheen- Reeds vijftig van de twee en zestig Kar dinalen bevinden zich te Rome. De Duitsche Staatssecretaris van Econ. Zaken en vice-president van de Rijks bank, Brinkmann, ernstig ongesteld. Verrassend snelle opmarsch der Chinee zen in Tsjahar, Het Casa de Espana te Brussel ontruimd. Hugh Wilson spreekt tijdens een geheime zitting der Amerikaansche senaatscom missie voor militaire zaken Verdere behandeling van de Indische be grooting door de Tweede Kamer. Commissie samengesteld inzake de finan ciering van de sociale verzekering. De Indië-vliegers Heymans en Rous heb ben een noodlanding moeten maken te Gratey (Fr.) Graanmaalderij met pakhuis te Ouder kerk aan den IJsel in de asch gelegd. Beurs van New York: stemming weife lend koersen brokkelden iets af. Het stille gebed We woonden in een onzer kleinere gemeenten een vergadering van den Stillen Omgang bij. Daar werd ge klaagd over het weinige saamhorig heidsgevoel der katholieken: de kies- vereeniging trok geen menschen, de bijeenkomsten van andere organisa ties bleken slecht bezocht. Maar als een lichtpunt kwam de samenkomst van den Stillen Omgang: de zaal was volgestroomd. Zoo gaat het soms ook elders. De wil ten goede is er wel vaak, maar de hand blijft werkeloos. Doch roept ze op voor de Mirakelvereering, voor de aanbidding van het ondoor grondelijk geheim en ge hebt de stijve Noordelingen in het hart ge raakt. Dan is hun geen nacht te donker en geen tocht te lang en geen opoffering te zwaar. Dan komen ze, niet voor uiterlijk vertoon, maar voor het inwendig beleven van een diep geloof. Ze zoeken geen bevrediging in praal en manifestatie maar in de stilte van het eenvoudige, persoonlijke gebed. Geen groot getal van deelne mers is hun streven, maar een samen gaan van waarachtig geloovenden die de diepste beteekenis verstaan van de stilte rond Gods Geheimenis. Roept ze op ter Heilige Stedeen de dui zenden stroomen. Dat is bij veel te leurstelling een bemoedigende troost! BOMBAY, 17 Febr. Reuter) Gemeld wordt, dat Gandhi zich in hooge mate bezig houdt met de positie der Indische staten, in het bijzonder met Rajkot en Jaipoer. waar het (Dongres in conflict is met de regeeringsautoriteiten over de kwestie van een democratischer vertegenwoor diging van de bevolking. Verklaard wordt, dat Gandhi heeft gezegd vastbesloten te zijn een einde aan deze onregel matige positie te maken, en dat hij met den onder-koning daarover in onderhandeling is. Als Gandhi het antwoord van den onder koning onbevredigend acht, dan wordt ver wacht, dat hij het land in eer crisis zal stor ten, daar hij van meening is, dat het pro bleem der Indische staten alle andere over schaduwt, ook dat van de federatie, waar mee het nauw verbonden is. De bedrijfsraad voor het schildersbedrijf heeft bij den minister van Sociale Zaken ingediend een verzoek tot verbindendverklaring van bepa lingen van de collectieve arbeidsovereenkomst ycor het schildersbedrijf in Nederland. Stand op Zaterdag 1 uur v.m,: 754.1 Vorige stand: 761.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1