Conclave begint op
28 Februari
mi
Del Vayo vliegt
naar Valencia
m
Pierlot bij den
Koning
De Kerkvervolging
in Duitschland
mwm
Het
nieuws van*
heden
TOCH EEN MILITAIR
DRIEHOEKSVERBOND?
DE VLIEG TUIGLEVER
DOOR AMERIKA
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 19 FEBRUARI 1939 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
voor
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling)
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21645
De jongste Kardinaal Convolves
Cerejeira arriveerde per vlieg
tuig uit Lissabon
Herinneringen aan
Paus Pius XI
Pius XI en Kadinaal Serédi
De eerste ontmoeting van
Pius X en Pius XI
«fn
Overal houwt men in Engeland schuilplaatsen. Scholieren helpen mede bij het
inrichten der toevluchtsoorden bij de scholen
„De Italiaansche vrijwilligers
zullen gaan waarheen
Franco dit wil"
Bérardpersona grata"
te Burgos
Spaansche gezant op het
Foreign Office
Het Weer
VOOR DE KUSTSTROOK EN HET
WESTEN: H
Voorbereidingen tusschen ver
tegenwoordigers van Japan,
Duitschland en Italië
Finsch schip bij Borkum
in nood
-
De formateur nog niet van zijn
opdracht ontheven
De Koning neemt deel
aan de besprekingen
Koning Leopold heeft zelf deel
genomen aan de besprekingen
In Madrid zijn talrijke maatregelen genomen om de stad zooveel mogelijk tegen
luchtaanvallen te beschermen. Standbeelden en monumenten zijn door zandzakken
beschermd
Polen erkent Burgos
de jure
Eigendommen der katholieke
jeugdorganisatie te Dussel-
dorp in beslag genomen
Japan concentreert
oorlogsschepen
Troepenontschepingen bij
Haimen verwacht
Ook machines voor vliegtuigbouw
naar Frankrijk?
SIR RONALD LINDSAY ZAL
AFTREDEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
De groote vasten
De Fransch-Duitsche
handelsbesprekingen
Gunstig verloop der
onderhandelingen
STAKING OP JAMAICA
GEËINDIGD
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et Ingez.
mededeeiingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
ROME, 18 Febr. (Reuter). Het
Conclave tot het kiezen van den
nieuwen Paus, zal 28 Februari a.s. be
ginnen.
De Zuid-Amerikaansche Kardinalen Copello
en da Silveira Cintra, alsmede Kardinaal
O'Connell, aartsbisschop van Boston, zullen tij
dig voor de plechtige opening van het Conclave
in Rome kunnen zijn.
De mailboot „Neptunia" zal n.l. reeds 28 Febr.
tn Napels aankomen, dus 15 uur vóór den offi-
cieelen tijd van aankomst.
De Patriarch van Lissabon, Kardinaal Con-
Calves Cerejeira, is Zaterdag om half zes, ko
mende uit Lissabon, per vliegtuig in de lucht
haven van het Lido gearriveerd.
Kardinaal Dougherty, Aartsbisschop van Phi
ladelphia, en Kardinaal Mundelein, Aartsbis
schop van Chicago, arriveerden vandaag te Na
pels aan boord van het Italiaansche s.s. Rex.
Bij hun aankomst werden zij door Italiaan
sche en Amerikaansche Kerkelijke autoriteiten
hartelijk begroet.
Kardinaal Dougherty verklaarde o.m., dat hij.
ondanks de droeve omstandigheden, blij was
Italië terug te zien, dat hij als zijn tweede va
derland was gaan beschouwen.
Uit Boedapest vernemen wij nog eenige in
teressante bijzonderheden over Paus Pius XI
z.g. en Kardinaal Serédi.
Als kanunnik van St. Pieter en prefect van
de pauselijke bibliotheek was de overleden Paus
gedurende den oorlog reeds een der vaste in
woners van het Vaticaan. Minder bekend is
het dat in denzelfden tijd onfler een schuil
naam ook in het Vaticaan woonachtig was een
zekere pater Justiniaan, een eenvoudige Bene
dictijner monnik van de Hongaarsche provincie,
aan wien door Benedictus XV een werk van
groote beteekenis was opgedragen, hetwelk geen
uitstel mocht lijden.
Zoo kwam het dat Mgr. Achille Ratti en
pater Justiniaan beiden in het Vaticaan woon
den. Ze aten zelfs aan dezelfde tafel en werden
langzamerhand goede vrienden. Toen ook in
Rome aan het einde van den wereldoorlog dfe
stemming tegen de vreemdelingen steeds hef
tiger werd en het gepeupel zijn dreigende vuis
ten ophief naar de vensters van het Vaticaan,
Waarachter het vreemdelingen vermoedde, in
wie men niets anders dan spionnen zag, zeide
Mgr. Ratti tijdens een van die opstootjes schert.
send tegen pater Justiniaan:
„Nu, beste vriend, als ge thans de straat op
durft te gaan, kunt ge uw Hongaarschen moed
eens toonen!"
Vier jaar later werd Mgr. Ratti tot Paus ge
kozen. Een zijner eerste bezoekers was pater
Justiniaan, de latere Kardinaal Serédi. Na een
hartelijke begroeting waagde de laatste de vol
gende kleine scherts:
„H Vader, herinnert U zich, dat U mij eens
hebt aangespoord de straat op te gaan om mijn
bloed te toonen? Sta mij nu eens toe te vragen
°f U thans ook nog de straat op durft te gaan
Rius XI keek zijn ouden tafelgenoot schalks
aan, doch zonder aarzeling antwoordde hij:
„Geliefde Zoon, wacht nog een weinig en ik
Sal U laten zien, d:« ik werkelijk vanuit het
Vaticaan de straat op zal gaan!"
Hoe dit eenige jaren later gelukte door de
^drzoening tusschen het Vaticaan en Italië,
is overbekend.
In Mantua stond vele jaren geleden des
•horgens vroeg om zeven uur een jonge gees
telijke voor het bisschoppelijk paleis en vroeg
0ftl binnengelaten te worden. Hij belde onop
houdelijk, maar niemand deed open. Tenslotte
öef;d een oudere geestelijke de deur open. In de
eehe hand hield hij een koffiekan en vroeg
aan den bezoeker:
••Wie bent U en wat wenscht U?"
"Ik heb in de Dom de H. Mis gelezen en
niet afreizen, alvorens den Bisschop te heb
ben begroet."
geestelijke met de koffiekan antwoordde:
^"Re bisschop ben ik. Daar U reeds vroeg de
Mis gelezen hebt, kunt U binnenkomen en
mij ontbijten. Maar wij moeten eerst in de
euken koffie zetten, want zoowel mijn zuster
"1 de portier zijn naar de markt gegaan."
Deze eenvoudige bisschop was niemand an-
ers dan Giuseppe Sarto, de latere Paus Pius X,
,h de jonge geestelijkewas Achille Ratti, de
ere Paus Pius XI.
Achille Ratti was beroemd om zijn liefdadig-
ö^d. Geen noodlijdende werd met leege han
en Weggestuurd. Ook als Kardinaal kwam aan
vrijgevigheid geen einde.
Kardinaal had hij wel een zeer goed
Ffcomen, maar Achille Ratti bezat nooit geld;
armen kostten hem meer dan zijn inkomen
®droeg.
j^In Milaan vertelt men het volgende: het was
b ^bruari van het jaar 1922. Toen Achille
-H voor de Pauskeuze naar Rome moest ko-
e kocht hij geen retourkaartje, maar een
de t reis- Dit was niet, omdat hij erop reken-
hii Paus gekozen te worden, maar omdat
te slechts zooveel geld bezat om de heenreis
kunnen bekostieen
Tv
hij tl UUr voor de afreis namelijk kwam er
Sche n Kardinaal een oud eïhtpaar; de men
ton11 begonnen hun nood te klagen en Achille
dront heloot hen te helpen. Er was echter een
o0rr„ e, som noodig. Daar hij dit bedrag op dat
den ik niet tot zijn beschikking had, liet hij
^rSteli*e komen, die hem naar Rome ver-
de r zou. en nam hem eenvoudig het voor
bUd£,Cls bestemde geld af, en schonk dit aan de
inenschen.
PARIJS, 18 Febr. (Reuter). Zaterdag
ochtend is Del Vayo naar het republikein,
sche Spanje vertrokken.
Rij reisde per auto naar Toulouse, van
waar hij per vliegtuig verder doorgaat naar
Valencia.
Het laatste onderhoud van Del Vayo met
Azana heeft de betrekkingen tusschen Azana
en zijn regeering niet verbeterd. Het is weinig
waarschijnlijk, dat er een nieuw contact zal
plaats vinden.
De laatste woorden tusschen Azana en Alva
rez del Vayo gewisseld, hebben de klove, welke
tusschen de leiders der republiek sinds eenige
maanden bestond, verbreed.
Omtrent de reis van Léon Bérard naar het
rechtsche Spanje verneemt Reuter, dat deze
bij zijn aankomst te Irun verwelkomd werd door
een hoogen ambtenaar van het Departement
van Buitenlandsche Zaken van Burgos. Een
officieel vertegenwoordiger der regeering Franco
zeide: „Bérard is persona grata in het natio
nalistische Spanje, zooals alle groote Fran-
schen dit hier zullen zijn."
Bérard z»u Zaterdagavond reeds Jordana
ontmoeten.
Intusschen blijft de kwestie der Italiaan
sche vrijwilligers in het rechtsche Spanje de
aandacht vragen. In een bespreking van het
Spaansche vraagstuk schrijft het Ita
liaansche tijdschrift „Relazioni Intematio-
nali", dat de Spaansche kwestie nade over
winning van Franco in een delicate phase is
getreden.
Het zou zelfs kunnen gebeuren dat hieruit
een soort crisis ontstaat, waarbij de hulp van
de Italiaansche legionnairs noodig zou zijn. Die
crisis zou uitbreken, wanneer de democratische
vleierijen zouden overslaan in bedreigingen,
welke zich op zekere punten, b.v. Spaansch
Marokko, zouden richten. De legionnairs van
Franco en Mussolini, zoo vervolgt het blad,
waken nauwkeurig, ^sn laten de Franschen rus
tig een verdedigingsstelsel uitdenken. Het werk
der Italiaansche legionnairs begint voor Franco
steeds nuttiger te worden. Er is nog veel werk
te verzetten en het is nutteloos te vragen, of
de Italiaansche vrijwilligers zullen vertrekken,
of dat zij zullen blijven, of zij naar Majorca of
Minorca zullen gaan, enz.
De Italiaansche vrijwilligers zullen
gaan daarheen, waar Franco het noodig oor
deelt en waar tevens de gemeenschappelijke
belangen van Italië en Spanje het noodig
maken
Te Londen volgt men nauwlettend de ont
wikkeling der Spaansche kwestie. Zaterdagmor
gen heeft de Spaansche ambassadeur nog het
Foreign Office bezocht. Daar lord Halifax af
wezig was, werd hij ontvangen door den onder
staatssecretaris Mounsey. Hoewel over het on
derhoud officieel niets is meegedeeld, wordt
vernomen, dat het huidige aanzien van den toe
stand in Spanje het onderwerp van gesprek
vormde
Redelijkerwijze kan worden aangenomen, dat
de Spaansche gezant eenige inlichtingen had
over de voornensins der Britsehe regeering ten
aanzien van de mogelijke erkenning van
Franco. Men gelooft tevens, dat de gezant heeft
willen wijzen op de volstrekte eensgezindheid
der Spaansche regeering.
Reuter verneemt verder, dat de Britsehe re
geering een krachtig protest bij de regeering
van Burgos heeft ingediend Dit heeft betrek
king op de aanhouding van een Britsch schip.
Naar eerst thans bekend wordt, is nl. op 5
Februari het schip de „Stangrove" door de
vloot van Franco aangehouden en naar Palma
op Majorca gebracht. Het schip had Valencia
3 Februari verlaten en het werd aangehouden
tusschen Valencia en Port Salva bij Barcelona.
Aan boord van het schip bevond zich een
bemanning van vijftien personen, waarvan vijf
Engelschen. Het schijnt, dat ook de niet-
inmengings-officier een Engelschman is. Tot
dusver is op dit protest nog geen antwoord ont
vangen. Voor zoover bekend, ligt het schip nog
te Palma.
ALICANTE, 18 Febr. (Havas)Vijf rechtsche
H meest matige Westelijke tot Zuid-Weste-
H lijke wind. Gedeeltelijk bewolkt. Aanvan-
kelijk droog weer. Later eenige kans op
H regen. Weinig verandering in temperatuur.
VOOR HET BINNENLAND:
meest matige Westelijke tot Zuid-Weste- E§
H lijke wind. Gedeeltelijk bewolkt. Droog Ej
Ej weer. Des ochtends temperatuur om het j=
vriespunt. Overdag zelfde temperatuur als s
gisteren.
ALGEMEENE VOORUITZICHTEN:
i= wind uit Westelijke richtingen. Zachter.
H Weinig of geen regen. j=
IllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllI
TOKIO, 18 Febr. (Havas)De vertegen
woordigers van de regeeringen te Rome,
Berlijn en Tokio zouden, volgens berichten
uit goede bron, sedert verscheidene maanden
werken aan een drievoudig militair verbond.
Reeds zou overeenstemming zijn bereikt over
den tekst. Op het oogenblik maakt alleen
de regeering van Japan nog een voorbehoud.
In gematigde kringen zou men een politiek
van voorzichtigheid jegens de democratieën in
acht willen nemen, waarbij zij als argument dc
houding van de Sovjet-Unie in het visscherij-
conflict aanvoeren. De voorstanders van het ver-
bond voeren als argumenten aan den val van
Barcelona en het bezetten van Hainan. Zij wil
len zooveel mogelijk voordeel trekken uit de
strategische successen van de drie mogendheden.
In welingelichte kringen teTokio wijst mer,
er op, dat de drievoudige overeenkomst uiter
lijk een verdrag van verdediging tegen de kom
intern zal blijven, doch in werkelijkheid een
militair verdrag van de totalitaire staten tegen
de democratie zou zijn.
EMDEN, 18 Febr. (D.N.B.). Het 1525 ton
metende Finsche ss. „Taurus" is bij Borkum in
nood geraakt. Het heeft een lek opgeloopen en
drijft 18 mijl Oost-noord-oost van het lichtschip
Borkum. Op de door het in moeilijkheden ver-
keerende schip uitgezonden noodseinen zijn een
motorreddingsboot en twee bergingsvaartuigen
van Borkum naar de plek des onheils uitge
varen.
BRUSSEL, 18 Febr. (Belga). De Belgi
sche kabinetsformateur Pierlot is Zaterdag
middag door den Koning ontvangen. Aan
de journalisten legde hij de volgende verkla
ring af:
„Ik ben zoojuist door den Koning in
audiëntie ontvangen. Ik heb den Koning den
politieken toestand, zooals ik dien zie en
waarvan ge de groote lijnen kent, uiteenge
zet. De Koning heeft besloten vandaag ver
schillende politieke personen te spreken.
De Koning heeft mij niet ontlast van de
taak, welke hu mij had toevertrouwd. Dat
is alles wat ik u op het oogenblik aan nieuws
kan mededeelen."
In een verklaring tegenover journalisten
heeft Pierlot o.m. gezegd, dat het te betreuren
zou zijn, indien de zaak Martens de aandacht
in beslag zou nemen op het oogenblik, dat ern
stiger vraagstukken, waarvan misschien de
toekomst van het land afhangt, aan de orde
zijn. Wat misschien waar is, is, dat deze zaak
een karakteristieke episode vormt van een ma
laise welke voortduurt tusschen twee groote
gemeenschappen, die België vormen, hoewel er
opmerkelijke verbeteringen te constateeren zijn.
Indien door zijn bemiddeling een oplossing
zou tot stand komen, zou dit niet zijn een op
lossing van deze aangelegenheid, doch een
bestudeering van de groote principieele kwes
ties, welke gemeenschappelijk moeten worden
opgelost in het algemeen belang. Daarbij mag
slechts gedacht worden aan de toekomst des
lands. Men moet den ernst van het uur en de
noodzakelijkheid, waarin het land zich bevindt
om op normale wijze bestuurd te worden, niet
uit het oog verliezen.
De Koning heeft op het paleis te Brussel
een conferentie gehad met de heeren Max, Hy-
mans en Devèze. Later heeft hij Paul Emile
Janson ontvangen, den minister van Buiten
landsche Zaken. Voorts Wauters, den vroege-
ren minister, en Marck, den christen-demo
craat, die minister van Verkeer is.
In hofkringen wordt medegedeeld, dat de
Koning zijn beraadslagingen heeft geëindigd
en dat Pierlot zijn missie zal voortzetten.
WARSCHAU, 18 Febr. De Poolsche mi
nister van Buitenlandsche Zaken deelt
mede, dat de Poolsche regeering besloten
heeft de regeering van 't rechtsche Spanje
de jure te erkennen.
vliegtuigen hebben vanmiddag Alicante gebom
bardeerd. Men zou een zestigtal dooden tellen,
terwijl honderd-vijftig personen gewond werden.
MADRID, 18 Febr. (Reuter-ANP). Madrid
werd vanmiddag hevig gebombardeerd. Ver
scheidene personen werden gedood Of gewond.
BERLIJN, 18 Febr. (Reuter). Alle roe
rende goederen der Katholieke jeugdorgani
satie te Dusseldcrp zijn in beslag genomen.
Officieel wordt medegedeeld, dat deze goe
deren door den Pruisischen staat zijn in
beslag genomen op grond van een wet,
waarbij communistisch bezit en het bezit
van tegen staat en partij gerichte organi
saties kunnen worden verbeurd verklaard.
TSJOENGKING, 18 Febr. (Reuter). Vol
gens te Tsjoengking ontvangen berichten con-
centreeren de Japanners oorlogsschepen en
troepentransportschepen ter hoogte van de golf
van Haimen, op ongeveer 100 mijl ten Zuiden
van Sjanghai.
Het schijnt, dat zij voornemens zijn bij Hai
men troepen te ontschepen. Men denkt, dat
de Japanners zullen probeeren in Westelijke
richting op te rukken naar Kinwha, de tegen
woordige residentie der regeering van Tsjekiang
of Noordelijk naar Ningfo,
De werken aan het Albertkanaal in België vorderen goed. Een sluisdeur
bij Hasselt. Het verschil in waterstand bedraagt hier negen meter
WASHINGTON, 18 Febr. (Reuter). Malin
Craig, de chef van den generalen staf van
het leger heeft in de Senaatscommissie voor
militaire zaken de politiek van Roosevelt
om militaire vliegtuigen naar het buiten
land te verkoopen, ondersteund.
Craig zeide, dat dit het gezondste voorstel is
voor de Vereenigde Staten om de producten
der vliegtuigproductie op de buitenlandsche
markten te plaatsen.
Het zou de kwestie regelen op welke wijze de
arbeiders duurzaam werkzaam zouden kunnen
zijn in de Amerikaansche fabrieken.
Ook wordt onthuld, dat Morgenthau in de
commissie heeft medegedeeld, dat een Fransche
Luchtvaartcommissie naar Amerika was gezon
den met machtiging tot een bedrag van 65 mil-
iioen dollar aan vliegtuigen te besteden, mits
de aflevering binnen zes maanden
schieden.
zal ge-
Pratt Whitney Corp, bereidt volgens een be
richt van Reuter uit New-York de aflevering
voor van machinerieën, welke bestemd zijn voor
een vliegtuigmotorenfabriek in Frankrijk. De
maatschappij zal een fabriek inrichten, welke
onder licentie zal werken.
Het verluidt voorts, dat vertegenwoordigers
der Hispano Suizabelangen in de Vereenigde
Staten een groote bestelling in machinerieën
hebben gedaan voor een motorenfabriek in
Frankrijk.
NEW YORK, 18 Febr. (Havas). Sir Ronald
Lindsay, de Britsehe ambassadeur te Washing
ton is gistermiddag aan boord van de „Aquita-
nia" te New-York aangekomen. Hij deelde mede,
dat hij voornemens is in den loop van dit jaar
ai te treden. In welingelichte kringen wordt me
degedeeld, dat hij niet af zal treden voor het
bezoek van het Britsehe koningspaar.
Het Conclave zal op 28 Februari be
ginnen.
Del Vayo op weg naar Valencia; Bérard
te Burgos gearriveerd.
Koning Leopold ontvangt den Belgischen
Kabinetsformateur Pierlot.
Eigendommen der katholieke jeugdorga
nisatie te Dusseldorp in beslag geno
men.
Polen erkent de Burgos-regeering de jure.
De heer H. de Waal te Eindhoven volgt
mr. Planten op als directeur van de Alg.
Ned. Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer.
Onderscheidingen uitgereikt aan Neder-
landsche inzenders op de Parijsche ten
toonstelling.
Broodoorlog in Den Haag.
Beurs van New York: Stemming vaster.
Wanneer ouderen van dagen u
spreken over den vastentijd, dan ligt
er in hun toon een zekere mindere
waardeering voor het huidige ge
slacht. Ouderen onder ons hebben
nog zooveel scherpere bepalingen
omtrent vasten en onthouding mee
gemaakt. Denken we maar even aan
de laatste dagen der Goede Week, aan
den „zwarten" Vrijdag en aan het ver
bod betreflende vleesch, zuivel enz.
En de grootouders gewaagden nog van
de „zwarte" dagen in de beginweek.
De Kerk is een zorgende moeder en
verandert hare voorschriften naar
gelang de levensomstandigheden dit
eischen. Maarde geest van den
grooten vastentijd bleef immer de
zelfde: de geest van verstervingZoo
als Christus veertig dagen vastte in
de woestijn, zoo moeten wij ons ook
voorbereiden tn gebed en versterving
voor het Paaschoffer der Nieuwe Wet.
De geest moet heerschen over de stof
en het lichaam dient onderworpen
aan de ziel. Het wezen van den vas
tentijd is dan ook door vele denkende
en begrijpende niet-katholieken ge
waardeerd als een waardevol pogen
de wereld nader te brengen tot de
onthechting aan het aardsche en tot
erkenning van het geestelijk leven.
PARIJS, 18 Febr. (Havas). Herve Alphand,
de directeur van de afdeeling handelsovereen
komsten, die begin van de week naai Berlijn
was vertrokken om er deel te nemen aan de
handelsbesprekingen, is vanochtend te Parijs
teruggekeerd.
Volgens in gezaghebbende kringen ontvangen
inlichtingen moeten te Berlijn nog slechts twee
vraagstukken worden geregeld: een Fransch-
Duitsche reisovereenkomst en twee overeenkom
sten inzake aan Duitschland als gevolg van de
inlijving van het Sudetengebied bij Duitsch
land te verleenen contingenten.
Beide delegaties hebben erkend, dat een
nieuwe bestudeering der kwesties onontbeer
lijk is. De Fransche delegatie blijft dus te
Berlijn.
Er is alle reden om te gelooven, dat de afloop
der besprekingen met optimisme kan worden
afgewacht en men voorziet, dat eerlang de
handelsovereenkomst zal kunnen worden on
derteekend.
KINGSTON, 18 Febr. (Reuter) De arbei-
aersleider van Jamaica, Bustamente, heeft a ï-
gekondigd, dat hij de havenarbeiders heeft
aangespoord de staking te eindigen en onmid
dellijk het werk te hervatten.
Stand op Zondag 1 uur van. 758.4
Vorige stand 758.2
