- een kraan
van een
Amerikaan!
Azana zou willen
aftreden
Auto van den dijk
te water
Conclave begint
op 1 Maart
Minister De Wilde
gewond
'T
1
Tegen de macht
der dictators
Het
nieuws van'
heden
Weer de overweg
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
DIJJERS
Wees er ais de kippen bij!
BEHANGCENTRALE SflUÏ
OVERLAND
JOH. SWAALF
DE BESLISSENDE PHASE
TE LONDEN
DIE STEM VAN SUID
AFRIKA
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
niets dan goeds
Op voorwaardedat Franco geen
represailles neemt
Bérard ïs tevreden
Twee van de vier inzittenden
verdronken
Steile oever bemoeilijkte
de redding
bt°P dezelfde manier probeerde men de ge-
j °®ders Pijpers te redden. Dit was echter to-
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAO. HAARLEM
DINSDAG 21 FEBRUARI 1939 - AVONDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21649
Het Weer
if VOOR HET GEHEELE LAND:
Tekort aan priesters
in Duitschland
Bij een autobotsing, tengevolge
van de gladheid, nabij
Montfoort
Minister keert naar
Den Haag terug
Spionnage in Djiboeti
ZIET THANS ONZEN
SHOWROOM
DE NIEUWE
GEAHRIVE E 11 11
TEL. 10663 HAARLEM
-
De begrafenis van den Belgischen oud-premier Jaspar had te Brussel
met militaire eer plaats
Pittman laakt de politiek van
voortdurend toegeven aan
de totalitaire staten
Amerika verdedigt
de democratie
Een grappig détail van den Carnavalsstoet, die de inwoners van Breda
Maandag amuseerde
Zal Londen toestemmen in een
onafhankelijken staat
in Palestina?
Ernstige treinramp
in Spanje
Er zouden reeds meer dan honderd
dooden zijn
Voorstel om het als het eenige
volkslied te erkennen
afgewezen
Zeven vliegtuigen
verongelukt
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
MAYONNAISE
STACK'S en SALADE JAUS
Kou - Griep - Pijn
Wielrijdster door trein gegrepen
en op slag gedood
Japansche schepen
gesignaleerd
In de nabijheid van de Ameri
kaansche vlootmanoeuvres
Nye wil vliegtuig
verkoop beperken
Buitenhof Telefoon 117375 Den Haag
Men spreekt over onze keuken
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS - MAGER MENU
PARIJS, 21 Febr. (Havas). Te Parijs
wordt beweerd, dat Azana bereid zon zijn
af te treden, wanneer de republikeinsche
regeering de formeele verzekering zou krij
gen van de rechtschc regeering, dat geen
represaille-maatregelen genomen zullen
worden.
Bérard heeft Maandagavond een kort tele
foongesprek gevoerd met Bonnet, dien hij
op de hoogte bracht van den algemeenen gang
der besprekingen met Jordana en van den al
gemeenen indruk, dien hij daarvan heeft. On
getwijfeld zal hij morgen een schriftelijk, uit
voerig rapport van deze besprekingen indienen.
Be gedachtenwisselingen worden in dezelfde
hartelijke atmosfeer voortgezet, waarin zij tij
dens de eerste reis van Bérard zijn gevoerd.
Bérard toonde zich verbaasd over sommige in
het buitenland gepubliceerde interpretaties.
Aangezien Jordana Dinsdag naar Barcelona
moet gaan, zullen de besprekingen Woensdag
hervat worden. De kans bestaat, dat Bérard
Donderdag naar Parijs terugkeert.
Het is mogelijk, dat ook Hodgson deel zal
hemen aan de besprekingen tusschen Bérard
en Jordana, - welke, Woensdag zullen worden
hervat.
De geruchten inzake de mogelijkheid van
een ontmoeting tusschen Hitier, Franco en
Mussolini in Italië vinden, volgens een bericht
van Havas uit Rome, in welingelichte kringen
aldaar geen gelooi.
Deze kringen verklaren, dat een dergelijk
onderhoud ongetwijfeld in een geest van sa
menwerking en vriendschap zou ziin, welke ue
betrekkingen tusschen Berlijn, Rome en Bur
gos kenmerkt. Voor het oogenblik schijnt het
echter niet onontbeerlijk.
Overigens is net weinig waarschijnlijk, dat
Franco voornemens zou zijn zich onder de
huidige omstandigheden naar het buitenland
te begeven.
Om drie uur vannacht is van den Lisser-
8ijk te Lisse een auto in de Ringvaart van
de Haarlemmermeer gereden. Twee van de
vier inzittenden zijn v'erdronken.
Aan den Lisserdijk staat het café van den
heer Faas, waar Maandagavond op vroolijke
Wijze vastenavond werd gevierd. Laat m den
hacht wilden de gebroeders Pijpers, uit Hille
gom, ongeveer 25 en 26 jaar oud, nog een be
zoek aan dit café brengen, zij bestelden hiertoe
oen taxi uit Hillegom. De chauffeur van dezen
'Wagen nam nog een zijner vrienden, een zekeren
I. uit Hillegom, mede, die naast hem plaats
üam. De gebroeders Pijpers gingen achter in
öen auto zitten, welk gedeelte door een tus-
Schenruit van de chauffeursplaats is gescheiden.
Toen men om kwart voor drie bij het café van
•ten heer Faas kwam, bleek de zaak gesloten
te zijn. Men probeerde den caféhouder te wek
ken en hem te bewegen de late bezoekers oJs-
hog toe te laten, doch de heer F. weigerde dit
eh hield zijn zaak gesloten.
De nachtelijke bezoekers konden daarom
hicts anders doen dan naar huis terugkeeren
li daarvoor trachtte de chauffeur den auto op
®®n dijk te draaien.
Waarschijnlijk ten gevolge van den dikken
mist is hij bij het draaien echter van den
dijk in het water Van de Ringvaart gere
den. De chauffeur en zijn vriend wisten
zich door het openstaand portierraam uit
den auto te redden. De beide passagiers,
de gebroeders P., slaagden er echter niet in
hit het voertuig te komen en verdronken.
Spoedig nadat de auto te water was geraakt,
hulp aanwezig. Met behulp van een .traan
ogen werd de auto gelicht, doch toen het
Ofrtuig boven water was gebracht en men de
pide inzittenden er uit had gehaald, kon de
^middels verschenen geneesheer dr. J. M. van
P'lk uit Lisse, nadat hij door toepassing van
jdmstmatige ademhaling tevergeefs had getracht
e levensgeesten weer op te wekken, slechts den
°°d constateeren.
Het ongeval heeft in den nacht, doordat zeer
J^en gealarmeerd werden, aan den Lisserdijk
®T°ote consternatie veroorzaakt. De politic, on-
ShT leiding van den heer Warmenhoven, in-
Pecteur van politie te Lisse, hield de belang
eenden op een afstand.
Hader vernemen wij nog, dat de chauffeur H.,
Zich
door het openstaand portierraampje wist
«Che;
redden. Hierop heeft hij in de groote een-
amheid om hulp geroepen, waarop een vis-
Pit
r kwam aanloopen. Deze wist door het toe-
:eh van een stok I., die naast H. was gezeten,
den auto te bevrijden.
onmogelijk, daar de oever ter plaatse
Stéil jg
lijken van de twee omgekomen personen,
60 kellners uit Hillegom, die na sluitingstijd
de café's in Hillegom nog zijn gaan rij-
- zijn naar het lijkenhuisje te Hoofddorp
Gebracht.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Inaer.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
H VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
twakke tot matige, later toenemende Zuid-
oostelijke tot Zuidelijke wind, aanvanke- |j
lijk half tot zwaar bewolkt, later toene-
mende bewolking, aanvankelijk weinig of H
geen regen, later toenemende kans op j=
regen, vooral des nachts zachter. 5
1 Zon op. 7.07 Zon ond. 17.22 Maan
1 op. 7.26 Maan ond. 20.04 27 Februari
Eerste Kwartier Licht op 17.52.
Voor 4.per kamer behangen wij en
leveren het papier en rand. Voor kamers
van 10 rollen. Uitgebreide sorteering.
VATICAANSTAD, 21 Februari
(Havas). De datum voor den aan
vang van het Conclave ter verkiezing
van den nieuwen Paus is vastgesteld
op 1 Maart in den namiddag.
Men verwacht, dat alle 62 Kardinalen aan het
Conclave zullen deelnemen.
De datum voor het Conclave werd vastge
steld in de Kardinalenvergadering, die heden
morgen bijeen kwam. Hierbij waren 52 Kardina
len aanwezig, waarvan dertig Italianen.
Na de zitting vergaderden de twee speciale
commissies, belast met het nemen van speciale
maatregelen voor het komende Conclave.
De grijze bisschop van het bisdom Fulda,
mgr. Joseph Damian Schmitt, vraagt aan zijn
geloovigen in zijn Vastenbrief van dit jaar, dat
zij hem toch „alvorens de herderlijke staf uit
zij.n vermoeide handen zal vallen", nog een
groote zorg van het hart willen nemen, n.l. de
zorg voor het tekort aan priesterroepingen. De
81-jarige Opperherder van Fulda roept zijn
diocesanen toe: „Onthoudt mij ook in deze zoo
gewichtige aangelegenheid Uwe bereidwillig
heid niet. Ik mag U niet verhelen, dat uit vele
parochies van het diocees tot nu toe nog geen
enkele priester gekomen is en dat zelfs de stre
ken, die beroemd geworden waren wegens het
groot aantal priesterroepingen, nu niet meer
over dezelfde vruchtbaarheid beschikken. Helpt
mede, opdat in uw families door ijverige verzor
ging van het godsdienstig leven priesterroepin
gen gewekt worden en dat deze roepingen wor
den beschermd en bevorderd."
Op den provincialen weg MontfoortDe
Meern, op de brug over den IJsel, zijn van
morgen omstreeks half negen twee auto's,
doordat een der wagens tengevolge van de glad
heid van den weg slipte, tegen elkaar gebotst.
In een der wagens, komende uit de rich
ting Den Haag, zaten de minister van
Financiën, Z. Exc. mr. J. A. de Wilde en de
administrateur, hoofd van den rijksgebou
wendienst, J. C. E. baron van Lynden, die
zich op weg naar Groningen bevonden.
Minister De Wilde liep eenige snijwonden
aan het voorhoofd op, terwijl baron Van
Lynden klaagde over inwendige pijnen.
In den anderen auto, een militairen auto,
komend uit de richting Utrecht, zaten eenige
militairen.
Geneeskundige hulp uit Montfoort was spoe
dig ter plaatse. De departementsauto werd
ernstig beschadigd.
Nader vernemen wij, dat de verwondingen,
welke Z.Exc. heeft opgeloopen, gelukkig niet
van ernstigen aard zijn. De minister en baron
Van Lynden werden ondergebracht in de na
bij de plaats van het ongeval gelegen boerde-
r „Reehorst" Daar heeft dr. F Verheijden
uit Montfoort, den minister verbonden en baron
Van Lynden voorioopig onderzocht. Hij heeft
toestemming gegeven, dat beide heeren naar
Den Haag terugkeeren.
De minister zou per gewonen auto kunnen
reizen, doch daar baron Van Lynden over pijn
in den rug klaagde, achtte men het beter dat
de, terugkeer per ziekenauto zou geschieden
Met een dergelijk voertuig zijn de heeren daat-
cp naar de residentie teruggekeerd;
DJIBOETI, 20 Febr. (Reuter) Verscheidene
Italianen en inboorlingen, zoo wordt gemeld,
zijn hier gearresteerd als beschuldigd van
spionnage. Het onderzoek der politie wordt
voortgezet en naar verluidt worden verdere ar
restaties verwacht.
WASHINGTON, 21 Febr. ((Havas) De
voorzitter van de Senaatscommissie van Bui-
tenlandsche Zaken der V. S., senator Pitt
man, heeft in een radiorede de totalitaire
staten beschuldigd de wereld te willen over-
heerschen.
Hij voegde hieraan toe, dat de Amerikanen
trouw zullen blijven aan hun idealen. De eenige
politiek, welke evenwel de Vereenigde Staten
buiten een oorlog kan houden, is een krachtige
verdediging van de rechten der Amerikanen over
de geheele wereld. De politiek steeds maar weer
bevrediging te schenken aan de dictatoren,
noemde hij „ijdel, vernielend en immoreel".
In zijn rede stelde Pittman de vraag: „Is het
niet die politiek van bevrediging, die niet al
leen Tsjecho-Slowakije heeft overgeleverd aan
de genade van Hitier, doch ook Polen, Roe
menië, Joego-Slavië en Turkije? Wat wordt ge
daan om zijn pogingen deze landen onder zijn
invloedssfeer te brengen of zelfs te veroveren,
te stuiten? Wat kunnen Nederland en Dene
marken doen ten aanzien van de eischen van
Hitier? Wie twijfelt er aan, dat Hitler in zijn
programma heeft geschreven de overheersching
van de Oekraine en zelfs van Siberië, wanneer
men slechts „Mein Kampf" leest?
Spreker is van meening, dat het beter is een
paar dagen eerder te sterven in de verdediging
van christendom, rechtvaardigheid en vrijheid,
dan langer te leven in lafheid. De politiek van
bevrediging heeft niet alleen geen succes en
leidt tot den ondergang, doch is ook immoreel.
Na een aanval op Japan, dat volgens Pittman
streeft naar de overheersching in Oost-Azië,
hierbij ingesloten de eilanden in den Stillen
Oceaan, sprak hü over Mussolini. Mussolini is
door de kracht der omstandigheden naar de as
BerlijnRomeTokio gedreven en zal hier wel
in blijven.
Spreker maakte ten slotte de Amerikaansche
isolationisten belachelijk.
Hij zeide, dat een krachtige verdediging van
de Amerikaansche rechten over de geheele we
reld het beste middel is om de Vereenigde Sta
ten buiten een oorlog te houden. De Amerika
nen zijn bereid te sterven in de verdediging
van die goederen, welke zij hooger achten dan
het leven.
De politiek van Roosevelt, zoo zeide hij, is
er op gericht: „bondgenootschappen te vermij
den, doch onderdrukten regeeringen alle hulp te
geven, welke de Vereenigde Staten wettelijk kun
nen geven zonder in oorlog te komen".
LONDEN, 21 Febr. (Havas) De Pa-
lestijnsche conferentie treedt deze week de
beslissende phase binnen. Maandag zijn
weer Engelsch-Arabische besprekingen ge
voerd, waarbij eens te meer de Arabische
eischen besproken werden.
Ali Maller Pasja, de chef van het Egyptische
koninklijke kabinet, heeft het woord gevoerd
uit naam van de Egyptische delegatie over de
vorming van een onafhankelijken Arabischen
staat in Palestina.
Hij zou in het licht hebben gesteld, welk be
lang een dergelijke staat zou vertegenwoordi
gen voor Groot-Brittannië van strategisch
standpunt gezien, wanneer de internationale
toestand ernstiger mocht worden, hij herin
nerde er aan, dat de leider der Arabische de
legatie reeds verklaard heeft, dat deze onaf
hankelijke staat door een bondgenootschaps-
verdrag met Engeland zou ziin verbonden en
dat de rechten der Joodsche minderheid zouden
worden gewaarborgd.
Aan den anderen kant sprak de Palestijnsche
delegatie over de Joodsche immigratie, waarbij
zij trachtte aan te toonen, dat deze volgens de
statistieken reeds lang de grenzen van het
economisch opnemingsvermogen heeft over
schreden. Deze laatste kwestie zou Maandag
avond in de Britsch-Joodsche besprekingen te
berde zijn gebracht. Men achtte het mogelijk,
dat de Engelschen voorstellen zouden doen tot
een geographische en numerieke beperking der
Joodsche immigratie.
Volgens nadere berichten van Havas zou de
formeele erkenning van het recht der Arabie
ren in Palestina op onafhankelijkheid, na een
overgangsperiode waarvan de duur beperkt zal
worden door den aard der door de Arabieren
gegeven waarborgen voor de verzekering der eer
biediging van de tegenover de Joden aangegane
verplichtingen, de politiek zijn, waarover de Brit-
sche regeering het ten aanzien van Palestina
is eens geworden.
De Joodsche immigratie, welke de Britsche
regeering op grond hiervan te hoog acht, zou
in de toekomst over een periode van verschei-
de jaren beperkt worden op zoodanige wijze,
dat de suprematie der Arabieren nooit zal
kunnen worden bedreigd.
ST. JEAN DE LUZ, 21 Febr. (D.N.B.).
In de provincie Saragossa heeft zich op
de lijn naar Ariza een ernstig spoorweg
ongeluk voorgedaan. Twee militaire treinen
liepen in volle vaart op elkaar.
Maandagavond waren reeds meer dan
honderd dooden geborgen.
KAAPSTAD, 21 Febr. Het van de Voortrek-
kers-eeuwfeesten in Pretoria uitgegane voor
stel om „Die Stem van Suid Afrika" officieel
als het eenige volkslied der Unie te erkennen
heeft een naklank gehad in den Volksraad,
waar dr. Malan, de leider van de oppositie,
verzocht, het voorstel te aanvaarden.
Het antwoord van de regeering was, dat het
verzoek van de eeuwfeestgangers slechts ver
ontwaardiging kan 'oogsten en de zaak in de
partijpolitiek sleept. Het voorstel van Malan
werd na een hoofdelijke stemming verworpen.
In zijn voorafgaand betoog wees dr. Malan
er op, dat tijdens de eeuwfeesten „Die Stem"
overal waar de ossewagens verschenen met
geestdrift is meegezongen en dat er geen pro
testen tegen zijn gerezen. „Is het Zuid-Afrika
ernst met de schepping van een eigen Zuid'
Afrikaansche natie?" zoo vroeg Malan. „Slechts
weinigen in den Volksraad zullen hierop ont
kennend antwoorden. Maar willen wij tot een
eigen natie komen, dan moeten wij daarvan
ook de symbolen bezitten. Dan moeten wij een
vlag en een volkslied hebben, welke wij met
geen ander land deelen. Naast „Die Stem", dat
de aspiraties van het volk vertolkt, het volkslied
van een ander volk te hebben, kan onmogelijk
de volkseenheid bevorderen. Als het Engelsch
sprekende deel naast „Die Stem" ook een
volkslied in het Engelsch wil hebben, goed,
•maar op één voorwaarde: dat het Engelsche
volkslied even vaderlandlievend zal zijn als
,Die Stem".
De Afrikaansch sprekenden verkeeren in de
gelukkige positie, dat zij het oudere deel van
het land vormen en al vroeg hun constitutio-
neele banden met het moederland verbroken
hebben. Er wordt soms bezwaar gemaakt, zoo
besloot Malan, tegen het woord Afrikaner, maar
men dient te onthouden, dat het woord ouder
is dan de komst van de Engelschen",
Buffalo
Senator Pittman richt zich in een felle
rede tegen de totalitaire staten.
Het Conclave zal op 1 Maart beginnen.
Na de ontbinding der K. D. P. Dis-
pensatiebesluit van heit bestuur der
R. K. S. P.
De inpolderingswerkzaamheden van den
Noordoostpolder zijn hervat.
Minister De Wilde gewond bij een «nto-
botsing nabij Montfoort.
Vrachtauto op onbewaakten overweg bij
Koekange door dieseltrein verpletterd;
bestuurder gedood.
Miijnhardtjes bewijzen U- goede diensten.
Doos 30 en 50 ct.
PENSACOLA (Florida), 21 Febr. (Reuter)
In den afgeloopen nacht zijn in een dichten
mist zeven lesvliegtuigen van de luchtmacht
der Vereenigde Staten verongelukt. Eén piloot
is om het leven gekomen en één wordt vermist.
De overigen wisten zich met htm parachute te
redden.
Op den onbewaakten overweg Woestduin
onder Vogelenzang, is vanmorgen ongeveer
half twaalf een ongeval gebeurd, waar
schijnlijk als gevolg van den mist. Een vrouw
is hierbij om het leven gekomen.
De ongeveer 25-jarige S. fietste met een ruim
20-jarige dame over den overweg zonder dat
zij bemerkten, dat uit de richting Haarlem een
trein naderde. Beiden werden door den trein
gegrepen. De vrouw werd op slag gedood. De
man werd weggeslingerd en liep slechts onbe-
teekenende verwondingen op.
Dr. P. van Aalst uit Bennebroek, die spoedig
ter plaatse was, kon de vrouw geen hulp meer
verleenen. De man werd, voor zoover noodig,
verbonden. Hij kon over het gebeurde geen in
lichtingen geven, daar hij totaal overstuur was.
Hij is later naar zijn woning te Haarlem over
gebracht.
LOS ANGELES, 21 Febr. In officieele
kringen te Los Angeles werd gisteravond
de aanwezigheid gerapporteerd van Japan
sche visschersvaartuigen in de Caraïbische
Zee, waar de Amerikaansche vloot op het
oogenblik de jaarlijksche wintermanoeuvres
houdt.
WASHINGTON, 21 Febr. (Havas). Senator
Nye heeft een wetsontwerp ingediend, dat
strekt tot beperking van den Amerikaanschen
v liegtuigenuitvoer en dat den export verbiedt
van modellen, die geheim gehouden worden
door het leger, evenals proefvluchten door
vreemdelingen op Amerikaansch gebied.
Deze wet, zoo voegde hij hieraan toe, zal den
uitvoer van vliegtuigen naar Frankrijk niet
stuiten.