Kabinet-Pierlot maakt zijn voornemens bekend Japansch excuus aan Londen Londen solidair met Parijs Het nieuws van heden NAAR EEN CULTUREELE ONDERWIJS-A UTONOMIE mi mm DOOR OPEN SPOORBRUG GEREDEN DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 24 FEBRUARI 1939 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21654 „De regeering zal een politiek geïnspireerd door het natio nale gevoelen, volgen" Nader onderzoek naar het incident-Martens De kwestie-Mar tens Politieke situatie onzeker Parijs beslist Maandag over Franco-erkenning Argentinië heeft Burgos-regeering nog niet erkend Joodsche en Arabische gedelegeerden bijeen Informeele besprekingen te Londen Joden moeten juweelen inleveren De stad Wentsjang op Hainan werd Woensdag door de Japanners bezet Visscherijkwestie nog steeds hangende DE JURE-ERKENNINC VAN FRANCO Besluit der Nederland- sche regeering De Regeeringspersdiensi deel! mede, da± aan den agent der regeering bij hei bewind van generaal Fran co opdracht is verstrekt, aan dat bewind mede te deelen, dat hei door de Nederlandsche regeering de jure wordt erkend als de regeering van Spanje. Het Weer Voor een standbeeld van Paus Pius XI De verbetering der haven van Guam NIEUWE LUCHTVERBINDING BOEDAPEST—BERLIJN Een ondubbelzinnige verklaring van Lord Halifax voor het Hoogerhuis Italië's eischen nog niet duidelijk bekend Italië en Frankrijk Italiaansche Kamer wordt ontbonden DE PECTENNIET DOOR. TORPEDO GETROFFEN Aanmatiging Rangeermotor kwam op passee rende tjalk terecht Onveilig sein te laat bemerkt NIEUW SYRISCH KABINET NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez. mededeetingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek BRUSSEL, 23 Febr. (Belga In Kamer en Senaat is vanmiddag: de regeringsver klaring: voorgelezen. Daarin wordt hnlde gebracht aan het kabinet van Spaak, die in September de vredelievendheid en den onaf- hankelijkheidswil van België wist te bevesti gen. De nieuwe regeering zal geen party-po litiek, maar een politiek, geïnspireerd door het nationale gevoelen, volgen. De regee ring legt er in haar verklaring den nadruk op, dat de staatsinstellingen hervormd moe ten worden en kondigt aan, dat zij de tot dit doel uitgewerkte voorontwerpen weer ter hand zal nemen. Met de hulp van den Se naat zal zij de instelling van een Raad van State voltooien. De administratieve hervor ming zal gecompleteerd en toegepast wor den. Op het gebied der financieele politiek -wil de regeering het begrotingsevenwicht handhaven: zij zal de vraagstukken, voortvloeiende uit de begrooting van pensioenen, onderzoeken en streven naar bezuiniging bij de cumulaties. In ce begrootingen der verschillende departemen ten zullen de verbeteringen, die mogelijk zijn, aangebracht worden. De regeering zal voorstel len een matige belasting te heffen van de winst, door zekere ondernemingen met een monopolie- karakter gemaakt, vooral van de winst van electriciteitsmaatschappijen. Met ingang van 1 April zullen alle staats uitgaven, die daarvoor in aanmerking komen, met 5 procent verlaagd worden. Dit geldt in de eerste plaats voor salarissen en pensioenen met uitzondering van werkloosheidsuitkeeringen, in- validiteits- en ouderdomsuitkeeringen. Op eco nomisch gebied zal de regeering een levende constructieve politiek volgen om de welvaart te deen terugkeeren en het inkomen der natie te vergrooten. Zij zal streven naar verbetering der beroepsdiscipline en naar voltooiing der ontwer pen voor beroepsorganisatie. Voor den land bouw wil zij redelijke prijzen handhaven. Zij zal eventueel de landbouwmarkt steunen, de landbouwcredieten verruimen en het pachtrechl hervormen. De positie van den middenstand is een func tie van de algemeene welvaart: de regeering geeft de verzekering, dat zij te dien opzichte diligent blijft en wens'cht, dat de middenklassen zich kunnen aanpassen en haar plaats in de bedrijvigheid van het volk kunnèn behouden. De studie van een verplichte werkloosheidsver zekering zal worden voortgezet en de regeering zal er naar streven de werkloozen weer aan ar beid te helpen: met dat doel zal zij de lucht verdediging blijven versterken en credieten ter beschikking stellen voor den bouw van schepen en huizen, voor de automatiseering van de tele foon en voor groote werken. De koloniale politiek zal met omzichtigheid gevoerd worden. De buitenlandsche politiek blijft ongewijzigd, evenals de zorg voor de de fensie. Op het gebied der cultureele politiek zal de regeering een onderzoek instellen naar de mogelijkheid van administratieve decen tralisatie van het ministerie van Onderwijs, met het doel de cultureele verlangens te bevredigen en, de eenheid van België te be veiligen. In de Kamer heeft Pierlot, antwoordend op een vraag van Carton de Wiart, verklaard, dat het incident-Martens ernstig is. Het werd op parlementaire wijze geregeld, doch sinds eenige dagen zijn ten nadeele van Martens ernstige feiten gesignaleerd, dateerend uit den tijd der bezetting, welke, indien zij waar zouden blijken, een hatelijk karakter dragen. De heer Pierlot deelde mede, dat een onpar tijdig onderzoek zal worden ingesteld, zonder dat sprake zal zijn van een herhaling van het pro ces tegen de activisten. De regeering is voor komens een onderzoek te doen instellen in het dossier van het onderzoek en zal zelf de be slissing nemen. Wanneer de regeering haai besluit zal hebben genomen, zal de Kamei eveneens kennis kunnen nemen van het dossier en zich er over uitspreken. Pierlot doet een be roep op het land, het onderzoek in onpar tijdigheid te doen geschieden. De heer Gutt, minister van Financiën, zeide, dat, het deficit op de gewone Begrooting voor 1938 wordt geschat op 1085 millioen, voor 1939 Eerwacht men een deficit van 353 millioen. De buitengewone begrooting en de luchtver dediging voorzien in uitgaven van drie milliard Daar de schatkist over 500 millioen beschikt z».' dus nog een bedrag van 2500 millioen moe ten worden gevonden De regeering moet een politiek van voorzich tigheid toepassen. Het is zeker noodig bezui nigingen in te voeren. Kr zal direct een plan borden uitgewerkt, dat beoogt het deficit op de begrooting voor 1939 te doen verdwijnen. De tegeering zal vóór 1 Juni de noodige maatre gelen indienen. De Kamer zal de oeraadslaging over de re geringsverklaring morgen voortzetten. Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d. 23 Februari: Donderdagavond kan de politieke situatie al- worden geschetst: De financieele maatrege len door den nieuwen eersten Tfiihister en den minister van Financiën aangekondigd en gecom mentarieerd in de Kamer loopen in de richting van de eischen door het Blok der Katholieken van België gesteld n.l.: dat het begrootingseven wicht zal worden hersteld door inkrimping van de staatsuitgaven en niet door het heffen van nieuwe belastingen. Tijdens de beraadslagingen dér rechterzijde werd echter de vrees uitgedrukt, dat de regee ring voor het verder herstel van het begroo tingsevenwicht rekent op een leening van een groot aantal millioenen, terwijl de voorwaarden om op gunstige wijze te leenen op het oogenblik nagenoeg ontbreken. De liberalen blijven intusschen stug in hun oppositiehouding en nemen geen vrede met het gedrag der regeering Pierlot in de affaire- Martens, zelfs niet wanneer zij zich bereid ver klaarde een nationale commissie in het leven te roepen welke de nieuwste beschuldigingen aan het adres van dr. Martens zou onderzoe ken, terwijl Martens dan intusschen nog geen enkele vergadering van de Academie van de Geneeskunde zou bijwonen. Bij de katholieken en socialisten heeft het voorstel van Pierlot om deze commissie ten minste voor de nieuwe beschuldigingen tegen dr. Martens in te stellen, iets meer bijval gehad. De Vlamingen blijven zich echter hardnekkig tegen een afzetting van dr. Martens of een onmiddellijk ontslag ver zetten. Zoowel in de groepsvergaderingen van de katholieken als die van de socialisten werd weer fel gediscussieerd tusschen Vlamingen eenerzijds en Walen en Brusselaars anderzijds cn de antithese Vlaamsch-Waalsch was vandaag opnieuw de inslag van het politieke leven. In een vergadering van de rechterzijde na afloop van de Kamerzitting gehouden kon geen accoord worden bereikt omtrent de houding door de rechterzijde aan te nemen tegen de nieuwe regeering. De voorzitter Graaf Carton de Wiart moest de vergadering sluiten met de vaststelling dat geen eensgezinde houding kon worden bepaald tegenover de nieuwe regeermg en haar program. De stemmen van de katho lieken zullen dus morgen (Vrijdag) aangaande de vertrouwensmotie verdeeld zijn. Bij de so cialisten is blijkbaar een kleine meerderheid voor de regeering. De landelijke raad van de Socialistische Partij zal echter Vrijdagmorgen ?en beslissing treffen. De positie van de regee ring Pierlot blijft wankel en het valt te be twijfelen of een meerderheid haar zal aan vaarden. PARIJS, 23 Febr. (Havas). Maandagmid dag zal de ministerraad bijeenkomen om een beslissing te nemen over een erkenning de jure van het rechtsche bewind in Spanje. Mer. kan nog niet met zekerheid zeggen of dan besloten zal worden een ambassadeur naar Burgos te zenden, doch het lijkt wel zeer waarschijnlijk. Verder bericht Havas uit San Sebastian, dat Bérard Donderdagmiddag, vergezeld van twee medewerkers, in Spanje teruggekomen is. Van middag tegen vier uur zullen zij te Burgos aan komen, waar Jordana dan Bérard zal ontvan gen. Dit onderhoud zal worden gevolgd door een nieuwe bespreking tusschen Bérara, Saint, Baraduc en Casarojas, Texidor en Ginez Vidal. Uit Buenos Aires wordt officieel medege- gedeeld, dat Argentinië de regeering van Franco nog niet heeft erkend, zooals in het buitenland verluidde. LONDEN, 23 Febr. (Reuter.) Donderdagoch tend zijn leden van de Britsche delegatie, van de niet-Palestijnsche Arabische delegaties en van de Joodsche delegatie voor informeele be sprekingen bijeengekomen. In gezaghebbende kringen wordt er de nadruk op gelegd, dat deze bijeenkomst geen deel van de eigenlijke besprekingen uitmaakte: men moet haar be schouwen als een bijeenkomst van individueeie gedelegeerden. Voor het eerst zaten Arabieren en Joden aan dezelfde conferentietafel. Mac- Donald opende de bijeenkomst, die morgenoch tend zal worden voortgezet. Men gelooft dat ook eenige nieuwe voorstellen naar voren zijn ge komen. De Palestijnsche Arabieren waren niet verte genwoordigd, doch zij worden door de andere Arabieren op de hoogte gehouden. BERLIJN, 23 Febr. (Havas). Het „Reichs- gesetzblatt" van 21 Februari publiceert een verordening waarin gezegd wordt, dat alle Duitsche of statenlooze joden verplicht zijn binnen twee weken al hun voorwerpen van goud, zilver en platina en ai hun edelsteenen en paarlen in te leveren. De inlevering geeft recht op schadevergoeding volgens de aanwij zingen van den minister van Economische Zaken. De voor de kardinalen in het Conclave gereserveerde cellen zijn bijna gereed HONGKONG, 23 Febr, (Domei) Sakio Ohda, de waarnemend consul-generaal van Japan. heeft, overeenkomstig een instructie der Japan- sche regeering, vanochtend om tien uur een bezoek gebracht aan Norman Lockhart Smith, een lid der regeering van Hongkong, en tegen over hem het leedwezen zijner regeering uitge sproken over het incident bij Tsjoemtsjoen, een grensstad aan den spoorweg KantonKauloen v/aar bommen uit vliegtuigen waren geworpen. Naar Domei uit Tokio bericht, staan de be drijvers der jongste terroristische demonstra ties in de internationale nederzetting en de Fransche concessie te Sjanghai ter plaatse be kend als leden van de ,Chineesche ijzer- en bloedbende". Volgens een bericht uit Hongkong staan deze feitelijk onder persoonlijke controle van Tsjang Kal Sjek en vormen guerilla-troe- pen, die de groep blauwhemden van de Kwomin- tang-partij vertegenwoordigen. De organisatie, die onlangs is tot stand gekomen, zou van de regeering der Kwomintang een subsidie van 15 millioen yoean hebben ontvangen om het mo gelijk te maken, agenten te zenden naar ver schillende gedeelten van de oorlogs-zone, zooals Sjanghai, om er moordaanslagen te plegen. Volgens een bericht uit Hoihau heeft, een Japansche troepenafdeeling Wentsjang, een be langrijk handelscentrum in het Oostelijk dee: van het eiland Hainan, gistermiddag om hall acht bezet. Het te Tokio verschijnende dagblad Kyo Asahi Sjimboen meldt, dat de gisteren te Moskou tus schen den Japanschen ambassadeur Togo en Litwinof hervatte besprekingen over de kwestie dei- Japansche vischrechten zonder resultaat zijn gebleven. Litwinof heeft op een opmerking van den Ja panschen ambassadeur, volgens welke Japan zijn vischrechten zou beschermen, veFklaard, dat een „wegens de visscherijkwestie in de Sovjet- v/ateren ontstaan gewapend conflict nauwelijks te localiseeren zou zijn." VOOR HET GEHEELE LAND: 1 Zwaar bewolkt tot betrokken met eenigen regen, zwakke tot matige, Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelijke of Westelijke wind, H weinig verandering in temperatuur. VATICAANSTAD, 23 Febr. (Havas) Onder het volk is een inschrijving geopend voor de oprichting van een standbeeld van Pius XI op Castel Gandolfo, het zomerver blijf van den Paus. WASHINGTON, 23 Febr. (Reuter) Het Huis van Afgevaardigden heeft bij wijze van proefballon het voorstel verworpen om 5 mil lioen dollar uit te geven voor de verbetering van de haven van Guam, door met 193 tegen 164 stemmen een amendement aan te nemen tot schrapping van dezen post van de begrooting voor landsverdediging. BOEDAPEST, 23 Febr. (A.NP.) Binnen kort zal een nieuwe luchtverbinding zonder tus- schenlanding geopend worden tusschen Boeda pest en Berlijn via Tsjecho-Slowakije. Zy is tot stand gekomen na het bezoek, dat Sirovka, de directeur der Tsjecho-Slowaaksche luchtvaartmaatschappij, aan Boedapest gebracht heeft. Voorts zullen twee nieuwe luchtlijnen ge opend worden naar de kuurplaatsen Pistian en Poprad De Chineezen hebben vóór de bezetting van Kanton door de Japanners vele ge bouwen in brand gestoken en machine rieën met zand onbruikbaar gemaakt. Ja pansche officieren bij de door zand bedorven machines der waterwerken LONDEN, 23 Febr. (Reuter). In antwoord op de vraag van het lid der Labouroppositie, Lord Addison, of de regeering een verklaring kon afleggen betreffende de betrekkingen tusschen Frankrijk en Engeland, heeft lord Halifax een redevoering uitgesproken in het Hoogerhuis. Hij zeide o.m.: Het zou een groote dwaling zijn te ver onderstellen, dat eenigerlei onuitgesproken voorbehoud van eenigerlei aard gepaard ging met Chamberlain's woorden betreffen de de solidariteit met Frankrijk. Die verkla ring was duidelijk en ondubbelzinnig. Wanneer ik het in de bewoordingen van een huiselijke vergelijking zou mogen zeggen, dan was de verklaring van den aard dier borden, die wij thans op vele gevaarlijke punten in het land zien: „Halt, kruising met voorrangsweg". Dat was de bedoeling er van, aldus Halifax. Er bestaat geen verschil van meening over eenig onderwerp tusschen ons en Frankrijk. Er is nog een punt, waarop ik den nadruk zou willen leggen, n.l. dat de Engelsch-Fransche solidariteit niet de bedoeling heeft en nooit heeft gehad om eenigerlei bedreiging van welken aard ook te vormen jegens een derde partij. De staat van dienst der beide regeeringen en de pogingen, die de beide regeeringen in het werk hebben igesteld tot handhaving van den vrede, leveren, naar ik hoop, voldoende bewijs voor de waar heid van deze verklaring. Lord Crewe (een der vorige sprekers in het 'Hoogerhuis) sprak over de geschilpunten tus schen Italië en Frankrijk. Aan den eenen kant is het zoo, dat, welke ook de Italiaansch-Fran- sche punten van geschil mogen zijn, zij primair, en ik leg den nadruk op dit woord primair, ons land niet aangaan, maar aan den anderen kant hebben zij rechtstreeks betrekking op dit land en wel een nauwe betrekking, omdat wij met Frankrijk de relaties onderhouden, waarover wij zoo juist spraken en omdat wij tevens verheugd zijn, onze betrekkingen met Italië te hebben her steld en verlangend zijn, die te handhaven op een grondslag van zoo volledige hartelijkheid als mogelijk is. Ik moet er op wijzen, aldus vervolgde de mi nister, dat noch de Fransche, noch de Italiaan- sche regeeringen getoond hebben verlangend te zijn naar de bemiddeling van een derde partij en natuurlijk kan niets van dien aard verwacht worden tenzij en totdat beide partijen die wenschen. In feite heeft op dit oogenblik de Italiaansche regeering nog niet formeel nauw keurig aangeduid wat naar haar meening de punten van geschil tusschen Italië en Frankrijk zijn. Een ieder moet zich er thans van bewust zijn zoo zeide spreker verder dat er in dit land geen oorlogspartij is. Er bestaat geen partij en geen staatsman, die ook maar voor een oogen blik een aanvalsoorlog zou kunnen overwegen, noch steun zou kunnen krijgen van ons volk voor zoo'n politiek. Aan den anderen kant zijn er sommige lieden in andere landen, die in een tegenovergestelde dwaling vervallen. Die lieden trachten onzen wil tot vrede uit te leggen als een bewijs voor onze zwakheid, lafheid of gebrek aan vastberadenheid. Het een is even ongegrond en even volkomen onjuist als het ander. Verantwoordelijke hoof den van Europeesche regeeringen hebben op ver schillende tijdstippen verklaard, dat oorlog geen voordeel brengt aan de overwinnaars. Dat is een verklaring, welker waarheid den volkeren van Groot-Brittannië en Frankrijk nog tijdens het leven der huidige generatie aan het verstand is gebracht, en het is derhalve niet verrassend,, dat zij in de voorhoede staan, wanneer het gaat om veroordeeling van den oorlog als instrument van nationale politiek. Verder citeerde spreker hetgeen Hitier ge schreven heeft in „Mein Kampf" over de Duit sche vooroorlogsche misrekeningen ten aanzien van den Engelschman en zijn rijk. „Onze hulpbronnen, zoo voegde Halifax hier aan toe, blijven ontzaglijk en de geest van ons volk is niet gewijzigd. Wij verlangen geen kracht proef, omdat wij gelooven, dat, terwijl oorlogen in staat zijn meer in wanorde te brengen dan zij ooit geregeld hebben, er geen problemen bestaan, die niet, wanneer goede wil aanwezig is, tot een oplossing kunnen worden gebracht door open hartige besprekingen. De Britsche regeering zou niets liever willen dan dat de omstandigheden zich zoo zouden ont wikkelen, dat behandeling van de vele kwesties, waarbij wij betrokken zijn, mogelijk zou worden. Aan den anderen kant zal niemand, die den Britschen geest kent, er aan twijfelen, dat, mocht de noodzakelijkheid ons ooit worden opgedragen, ons volk heden ten dage niet minder hardnek kig zijn vrijheid zal blijken te verdedigen dan ooit tevoren." (Toejuichingen). ROME, 23 Febr. (Stefani). Het Staatsblad van 2 Maart zal het decreet tot ontbinding der Kamer van Afgevaardigden bevatten. Krachtens hetzelfde decreet worden Senaat en Kamer van Fasces en Corporaties op 23 Maart bijeengeroepen voor het aanhooren van de troonrede. LONDEN, 23 Febr. (Reuter) Lloyds be richt dat het Britsche petroleumtankscliip .Fecten" vanochtend een normale radioverbin ding heeft gehad met bet draadlooze station Fortis Head, Regeeringsverklaring door Pierlot in het Belgische parlement. Lord Halifax spreekt in het Hoogerhuis over de verhouding tot Parijs en Rome. Nederland erkent de regeering van Franco de jure. Behandeling van de begrooting van Bui tenlandsche Zaken in de Eerste Kamer. Voortgezet debat in de Tweede Kamer over de Indische begrooting. Nabij het station Meeden-Muntendam is een locomotor door een open spoorbrug gereden en op een tjalk terecht gekomen. Marine-materieel in aanbouw. Meening van den voorzitter van den On- dernemersraad over Ned.-Indië. New-Yorksche beurs: Na onregelmatige stemming was het slot prijshoudend. Aanmatiging is een groote onhebbe lijkheid in het leven. Zoo'n waanwijs meneertje dat zich heel wat verbeeldt en zich op alles laat voorstaan is een onaangenaam mensch in ons samen zijn. Kijk zoo'n product er op aan en hoed u dan om op zoo iets te gelijken. Aanmatiging is een der lachwekkend ste en hatelijkste vormen der hoog vaardigheid. Men doet alsof en betee- kent weinig. Men laat zich op ver meende eigenschappen voorstaan en bezit die niet eens. Men beeldt zich zelf veel in en is toch een nul. En zelfs indien men „iets" of „iemand" is maakt aanmatiging toch een bedroe- joenden indruk. Men brengt erdoor zijn ware beteekenis in discrediet. Weet ge hoe scherp maar juist de aanmati ging wel is genoemd?: aanmati ging is de pruik der intellectueele kaalheid. Donderdagmiddag omstreeks drie uur is nabij het station MeedenMuntendam een rangeerende locomotor door de openge draaide spoorbrug over een der kanalen al daar gereden, in de diepte gestort en te recht gekomen op een passeerende tjalk van den schipper J. Amerika, die op weg was van Veendam naar Winschoten. De machinist wist nog tijdig van den lo comotor te springen en zich aldus in vei ligheid te stellen. Het dek van het schip werd zwaar beschadigd, doch van de op varenden kreeg niemand eenig letsel. Het ongeluk schijnt te moeten worden toe geschreven aan het feit, dat de machinist niet, of pas op het laatste oogenblik, heeft bemerkt, dat het brugsein op onveilig stond en de brug was geopend. De brugwachter, die zag wat er ging gebeuren, trachtte den machinist nog te waarschuwen, doch tevergeefs Het spoorwegverkeer op de lijn Stadskanaal Zuidbroek, dat over enkel spoor gaat, is thans ernstig gestagneerd. De passagiers in beide richtingen moesten voor de plaats van het on geval den trein verlaten en over een andere brug naar de overzijde loopen, waar zij in een anderen trein hun reis konden voortzetten. Uit Utrecht werd met spoed een kraanwagen ontboden, daar die van Groningen den zwaren last niet kon tillen. BEYROETH, 23 Febr. (Havas.) Onder voor zitterschap van Loefti Haffar is een nieuwe regeering in Syrië samengesteld. Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 751.8 Vorige stand: 743.1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1