President Azana heeft zijn
ambt neergelegd
Vóór 5 Maart
De Kabinetscrisis
in België
KREMER'S
KOFFIE EN THEE
haOTTGERING ;i
Het nieuws van heden
PACKARD
Te Danzig werden
colleges gestaakt
PH. ELSENBURG
HOTEL-GAFE-RESTAURANT
DIJJERS
AUSTRALIË ERKENT
FRANCO DE IURE
Vraagt Uw leverancier
VITRAGES
EN OVERGORDIJNEN
JOH. SWAALF
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 28 FEBRUARI 1939 - AVONDBLAD
Most up to date f'rm
in all TEXTILE GOODS
WHOLESALE ONLY"
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Men spreekt over onze keuken
niets dan goeds
H. M. de Koningin "bij Haar aankomst te Spies., vanwaar onze vorstin zich per
auto naar Hondrich begaf, om Haar intrek te nemen in het hotel de „Hirschen" tij
dens het verblvf in Zwitserland
Saner spreekt in interview over
rechtsch bewind en verhou
ding tot de Kerk
Maakt Mussolini een
nota gereed?
COLLONGES SOUS SALèVE, 28
Febr. (Belga). Azana heeft een
Het WeeriiMiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini|
„Een man als Spaak zal de aange
legenheid kunnen regelen"
Commissie voor de
zaak-Martens
en Parijs
Katholieke uitgeverij te Innsbruck
opgeheven
Zuid-West-Afrika tegen
afstand van koloniën
H. M. BAKKER
GEN. CRONJÉSTRAAT 135 - TEL. 11657
verpakte
Steeds de fijnste kwaliteiten
Stoomen - Verven
Kou - Griep - Pijn
BURGEMEESTER VAN OSS
ZESTIG JAAR
Laatste regeerihgsdaad van Pierlot
Défilé voor Franco
Het hotel de „Hirschen" te Hondrich in Zivitserland, waar H. M. de Koningin
thans vertoeft
Persstemmen uit Londen
Aan den vooravond van het Conclaaf.
De bewerking van de witte sjerp, die
de nieuwgekozen Paus zal dragen
Priesterroepingen in
bisdom Muenchen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
X33
TELEF. 10663 - HAARLEM
Uit de laatste dagen
van Paus Pius XI
Chamberlain over een
wereldconferentie
55STE JAARGANG No. 18681
Manuel Azana. president der Spaansche
Republiek, die heden zijn ambt neerlegde
Anti-Duitsche stemming in Polen
blijft voortduren
vXVXy
POLEN -DANZH
DUITSCH:
TORN.
P1NSK
LODZ
-DUITSCH
.•KRAKAU
LEMBtRG
SLOWAKIJE
£TANtSLAÜT
ROEMENIE
(391B)
PLAATSEN ALWAAR ANT/DUITSCHE
BET006INGEN PLAATS VONOEN
Ankersmifs Ratoentabrieken, DpvntPr
JJÏarqnlsettes Voiles*JT'tanines
Tplegram-ïdres „Facta"
N Z.Voorburgwal 165-167,Tel.32087-49313, A'dam
1 'Fancies Silks Lawn» Cretonnes Chintzes
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Buitenhof Telefoon 117375 Den Haas
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS - MAGER MENU
i
§f VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer .19 uur: H
VOOR HET GEHEELE LAND:
krachtige,tijdelijk stormachtige, Zuidelij-
ke tot Zuidwestelijke wind, zwaar bewolkt
tot betrokken met cenigen regen, iets
5| zachter des nachts, overdag iets kouder.
j§ STORMWAARSCHUWINGSDIENST: 1
H Hedenmorgen te 9.00 uur werd geseind
aan alle posten: „Weest op uw hoede".
Zon op 6.52 - onder 17.35 - Licht op 18.05
Maan op 11.23 onder 2.43
H 5 Maart V. M. |j
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllÏH
BELGIË, 28 Febr, (Belga.) Vanochtend heelt
de Koning een aanvang gemaakt met zijn be
sprekingen ter oplossing van de regeeringscrisis.
Hij heelt achtereenvolgens de voorzitters van
schrijven gericht tot den president
van de Cortes, Martinez Barrio, waar
in hij zijn ontslag aanbiedt als presi
dent van de Spaansche republiek.
Naar Havas bericht, heeft de chef van het
protocol van het Republikeinsche Fresiden-
tieele Bureau in het bijzijn van de verte
genwoordigers der internationale pers den
briel voorgelezen, waarin president Azana
mededeelt af te treden.
Azana schrijft dat sedert het oogenbük,
waarop de generale staf van de republikein
sche troepen de nederlaag onvermijdelijk
achtte, hij een voorstander van het snel slui
ten van een wapenstilstand was. Dit was niet
alleen zijn eigen meening, volgens zijn eigen
geweten, doch ook de meening van de meer
derheid van het Spaansche volk. Bij het ver
laten van den Spaanschen bodem trad hij niet
onmiddellijk af, aangezien hfj van meening
was, dat een goed oogenbük was aangebroken
om vredesonderhandelingen te openen. Nu
evenwel Frankrijk en Groot-Brittannië de re-
gecring van generaal Franco de jure hebben
erkend, is geen mogelijkheid meer open voor
onderhandelingen of actie van zijn kant.
LONDEN, 28 Febr. (Reuter). De Spaan
sche republikeinsche autorï eiten hebben
stappan bij de Britsche regeering gedaan in
zake de kwestie, welke represailles Franco
zou nemen bij een eventueele overgave aan
de nationalisten en eveneens werd om Rri -
sche hulp gevraagd bij de evacuatie van hen,
die zich niet getroffen achten door Franco's
toezeggingen. Naar verluidt zou de Britsche
regeering zich het antwoord hebben voorbe
houden ,en nog geen instructies dienaangaan
de naar Hodgson hebben gestuurd. Niet *min
wil de Britsche regeering uit humanitaire
overwegingen doen wat ze kan om aan de
verlangens der republikeinen tegemoet Ie
komen.
Het oordeel van de Britsche pers over de
erkenning van Franco is verdeeld. De conser
vatieve bladen verwelkomen het besluit. De
„Times" acht het een logisch gevolg van de
politiek, welke gedurende dertig maanden is
gevolgd. Het blad wijst verder op het verschil
van de erkenning door Duitschland en Italië,
welke een daad van partijschap was, en de
erkenning door Frankrijk en Engeland, welke
een gevolg is van de overwinning van Franco.
De „Daily Telegraph" antwoordt de oppositie
en zegt dat het geen doel had de erkenning
van Franco uit te stellen, aangezien dit het
herstel van de betrekkingen met het nieuwe
Spanje slechts moeilijker zou maken. Boven
dien zou weigeren van de erkenning een aan
sporing zijn den strijd voort te zetten zonder
hoop op succes.
De „Daily Herald" is van oordeel, dat de
erkenning van Franco in beginsel beschamend
is en indien men thans Franco nog de rechten
van oorlogvoerende zou toekennen, zou dit de
laatste gemeene daad zijn.
De „News Chronicle" noemt de erkenning
een beschamend slot van één van de meest
zwarte hoofdstukken van de Britsche geschie
denis.
Over de erkenning van Franco schrijft de
.Figaro": „De volkomen pacificatie van Spanje
js nog slechts een kwestie van dagen, misschien
van uren. Frankrijk en Engeland zullen dan
een goede bijdrage gedaan hebben voor de ves
tiging van dié pacificatie. Thans willen wij er
toe mede werken om de FranschSpaansche
vriendschap te herstellen en wij kunnen dat
openlijk jioen, omdat de regeeringen van beide
landen het over dezelfde beginselen zijn eens
geworden."
De „Excelsior" verneemt, dat de post-, tele
graaf- en spoorwegverbindingen onmiddellijk
hersteld zullen worden, dat alle militaire en
burgerlijke uitgewekenen, die thans in Frankrijk
zijn, naar Spanje kunnen terugkeeren en met
clementie zullen behandeld worden, uitgezon
derd de misdadigers en de autoriteiten die voor
die misdaden verantwoordelijk zijn. Voorts zal
de Fransche regeering zooveel mogelijk den te
rugkeer vergemakkelijken van kunstvoorwer
pen, visschersbooten en oorlogsschepen, welke
naar Frankrijk gekomen zijn. De regeering van
Burgos, zoo verneemt het blad verder, heeft
haar vroegere verklaringen herhaald betref
fende de beginselen van absolute onafhankelijk
heid en territoriale onschendbaarheid van
MUENCHEN, 28 Febr, Ondanks de moei
lijkheden is de bezorgdheid voor de toekomstige
priesters in het Aarsbisdom Muenchen minder
groot dan in enkele andere Duitsche bisdom
men. Het Priesterseminarie te Freising wordt
bezocht door 257 priesterstudenten; sinds de op
richting van dit seminarie is het aantal leerlin
gen nog niet zoo hoog geweest als nu. In de ko
mende jaren zyn gemiddeld 50 nieuwe priesters
per jaar te verwachten. Na de opheffing van de
Theologische faculteit tc Muenchen blijft dit
voor Kardinaal Faulhaber een groote troost.
De bekende groote katholieke uitgeverij „Ty-
roiia" in Innsbruck heeft moeten likwideeren. De
drukkerij werd reeds enkele maanden geleden
overgenomen door de nieuw opgerichte natio-
naal-socialistische „Deutsche Alpenverlag" in
Innsbruck. De „Tyrolia-uitgeverij" was het cen
trale punt van het katholieke perswerk, dat door
Prelaat Schöpfer was opgericht. Tot dén An-
schlusz toe werden hier vele katholieke boeken,
alsmede tal van tijdschriften en het katholieke
dagblad „Tiroler Anzeiger" uitgegeven.
WINDHOEK, 28 Febr. (A.N.P.) Zuidwest-
Afrika zal sterk vertegenwoordigd zijn op een
conferentie, welke heden gehouden wordt te
Bulawayo, waarmede in Rhodesië een campagne
wordt geopend om de solidariteit van geheel
Afrika te demonstreeren tegen de teruggave van
vroegere koloniën aan Duitschland en om aan
te toonen, dat Afrika op geen enkele wijze in
Europa verkwanseld kan worden.
De conferentie wordt georganiseerd door de
afdeeling Rhodesië van de Tanganyika-liga,
welke uitnoodigingen heeft gezonden aan alle
afdeelingen en organisaties met eenzelfde strek
king. in de Unie en in Zuidwest-Afrika.
krijgt U bij elke 3 rollen behang,
die U bij Bakker koopt één rol
CADEAU. Als U dus 12 rollen
noodig heeft, betaalt U er maar
negen. Envoor deze negen
rollen die U dan betaalt is de prijs
nog extra laag.
Mijnhardtjes bewijzen U goede diensten.
Doos 30 en 50 ct.
Woensdag, 8 Maart, wordt burgemeester J. F.
Ploegmakers, te Oss, 60 jaar.
Het laat zich aanzien, dat de burgemeester
dien dag meer dan gewone blijken van belang
stelling van de zijde zijner ingezetenen zal on
dervinden.
Senaat en Kamer, Moyersoén en Huysman»,
minister van Staat Van Overbergh, den minis
ter van Buitenlandsche Zaken in het demis-
sionnaire kabinet Soudan, minister van Staat
Devèze en verder Max en Carton de Wiart ont
vangen.
Bij het verlaten van het paleis zeide Huys-
mans er van overtuigd te zijn, dat een man als
Spaak „de aangelegenheid zou kunnen rege
len." Hij ontkende in het bezit te zijn van het
ontslag van dr. Martens.
Devèze verklaarde bij het betreden van het
paleis, dat de liberalen niet aan de regeering
zullen kunnen deelnemen, zoolang de kwestie-
Martens niet op bevredigende wijze geregeld is,
Spaak werd vanmiddag te Brussel verwacht.
Generaal Duvivier, chef van de grond organisatie der Belgische luchtverde
diging, heeft dezer d,agen de 4e tentoonstelling van vliegtuigmodellen te
Brussel geopend. De generaal bren gt een bezoek aan de stands
zijn voorgekomen, heeft de rector de colleges
Volgens een Reuter-bericht uit Canberra heeft
de regeering van Australië beslo>n om het
Franco-bewind te erkennen.
Ter gelegenheid van den terugkeer van Franco
na het offensief in Catalonië hebben naar
Havas meldt ongeveer 100.000 personen voor
zijn residentie te Burgos gedefileerd onder het
zingen van nationale liederen en kreten als
.Arriba Espana, Franco".
Franco verscheen op het balkon en hield een
toespraak, waarin hij o.a. zeide: „De overwinning
werd niet behaald op onze broeders, doch op de
internationale macht en het communisme. Het
is de overwinning van de jeugd en van Spanje".
Verder gaf hij uiting aan zijn dankbaarheid
jegens Portugal, Italië en Duitschland voor de
hulp, sedert de eerste dagen van den opstand
verleend. Ook zeide hij erkentelijk te zijn voor
de erkenning van zijn regeering door Frankrijk
en Engeland.
Deze toespraak werd luide toegejuicht.
De minister van Binnenlandsche Zaken van
Burgos, Serrano Suner, heeft een interview toe
gestaan aan den correspondent van de „Voelki-
scher Beobachter".
Hij heeft hierin o. a. gezegd, dat Barcelona
geheel gebolsjewiseerd was en men moet zich
niet laten misleiden door de enthousiaste ont
vangst. De bevolking is politiek en moreel ziek
en zal als zoodanig behandeld worden.
Ten aanzien van den geest van het nieuwe
bewind in Spanje zeide Suner, dat deze geest
katholiek is, en daardoor eenheid aan de be
weging is gegeven, doch dit beteekent geen
politieke afhankelijkheid van Rome. Men is niet
bereid alle grillen van Rome te volgen.
Super gaf de grenzen van de geestelijke macht
der Kerk en de politieke macht van den Staat
aan. Het is gerechtvaardigd de godsdienstige
en moreele opvoeding over te laten aan den
priester, doch de politieke opvoeding is aan de
beweging.
Ten slotte zeide hij, dat niet vergeten zal
worden, hoe Duitschland en Italië niet geaar
zeld-hebben in de onzekere tijden te helpen. Nu
de overwinning zeker is komen de nieuwe
vrienden in massa. Zij zullen goed worden ont
vangen, doch men zal onderscheid weten te
maken.
In een te Burgos verschenen officieuze nota
worden de Spaansche goederen opgesomd, wel
ke naar Frankrijk zijn gebracht sedert 18 Juli
1936 en welke de Fransche regeering aan
Spanje terug zal geven. Hierop staan o.a. het
oorlogsmateriaal en de wapenen, welke na den
terugtocht uit Catalonië naar Frankrijk werden
gebracht, de schepen en kunstvoorwerpen, welke
in Frankrijk werden ondergebracht.
Verder zijn beide landen overeengekomen,
dat de noodige maatregelen genomen zullen
worden om iedere actie tegen de rust in den
nabuurstaat te beletten.
Spanje en zijn overzeesche bezittingen, met
name wat betreft de terugtrekking der buiten
landsche vrijwilligers.
In de „Populaire" uit Blum de vrees, dat de
vervaldag nabij is, waarop de Italiaansche
eischen zullen worden gesteld, en zegt hij de
ministers te benijden, indien zij zich hierover
gerust kunnen voelen.
De „Matin" schrijft uit Rome dat men al
daar in de erkenning van Franco door Pa
rijs en Londen een gunstig teeken ziet voor
de hervatting der EngelschItaliaansche
besprekingen. Mussolini zou een nota ge
reed maken, waarin hij de natuurlijke
aspiraties van Italië uiteenzet. In Fransche
diplomatieke kringen verklaart men dat het
een verrassing zou zijn, indien Mussolini
zijn eischen herhaalde in een redevoering
of in de pers. De onderhandelingen zullen
geschieden langs diplomatieken weg, zoodra
.de Italiaansche ambassadeur uit Spanje
terugkeert.
PRESIDENT AZANA HEEFT ZIJN
ONTSLAG AANGEBODEN.
Koning Leopold raadpleegde verschillen
de politieke figuren in verband met
de kabinetscrisis.
De regeering van Australië heeft Franco
de jure erkend.
Voorraadvorming bij particulieren
Een actie der Vereeniging voor Natio
nale Veiligheid.
Wetsontwerp tot regeling van het eigen
eindexamen voor middelbare scholen
met bijzonder leerplan zal binnenkort
worden ingediend.
BRUSSEL, 28 Febr. (Havas). De laatste re-
geeringsdaad van minister-president Pierlot is
geweest het samenstellen van een commissie,
welke is belast met het onderzoek in de zaak
Martens.
Deze commissie bestaat uit drie personen: den
procureur van het Hof van Cassatie, Gesche;
den advocaat generaal van het Hof van Cassatie,
Hayoit de Termicourt en den voorzitter van het
Hoog Militair Gerechtshof, Vendekelder.
DANZIG, 28 Febr. (P.T.A.) Aangezien
in de technische hoogeschool weer botsingen
tusschen Poolsche en Duitsche studenten
Hoe groot de wilskracht van den overleden
Opperherder was, blijkt uit een mededeeling
van monseigneur Respighi, den prefect van het
Pauselijk ceremonieel, jvelke door de „Times"
werd gepubliceerd.
In de week vóór Paus Pius XI stierf, was hij
bezig met de samenstelling' van twee redevoe
ringen, die uitgesproken zouden worden op den
tienden verjaardag van het verdrag van Latera-
nen, een voor de verzamelde Italiaansche Bis
schoppen, en een voor het college van Kardina
len.
Op Dinsdag 7 Februari werd gemeld, dat de
Paus een lichte verkoudheid had opgedaan en
van zijn-doctoren den raad had ontvangen zich
met het oog op de vermoeienissen, die hem bij
de viering van den gedenkdag te wachten ston
den, zooveel mogelijk te sparen. Den volgenden
dag werd zijn toestand bevredigend geacht.
Toen mgr. Respighi hem Donderdagochtend
bezocht, vroeg de Paus hem hoe laat hij den
vorigen avond naar bed was gegaan. Mgr.
Respighi zei dat hij zich om 11 uur ter ruste
had begeven. „Ik was den geheelen nacht op",
antwoordde de Paus. Hij had tot half zes
's ochtends aan zijn redevoeringen gewerkt,
waarna hij, zooals gebruikelijk, de H. Mis had
gelezen in zijn particuliere kapel.
Het lijdt geen twijfel, dat deze onbuigzame
vastbeslotenheid om het werk af te maken, dat
hij op zich had genomen, zijn dood bespoedigd
heeft.
voor morgen gestaakt. De Poolsche regeering
had' te Danzig om sluiting van de hooge
school verzocht, doch het is niet bekend, of
het genomen besluit voor meer dan een dag
geldt.
De anti-Pcolsche agitatie te Danzig, waar
Poolsche leerlingen de Polytechnische school
moesten veriaten heeft heel wat kwaad bloed
gezet in Polen, vooral bij de studenten. Deze
demonstraties dragen een politiek karakter;
men kan bijna zeggen dat Polen in het middel
punt der algemeene Europeesche belangstelling
staat. Deze betoogingen vallen juist samen met
het bezoek van graaf Ciano. en daarom juist
weigert Duitschland zich over de Poolsche agi
tatie uit te laten, om de wederzijdsche bespre
kingen niet te vertroebelen.
Het begeleidend kaartje geeft Polen weer, in
gedeeld in provincies; de plaatsen alwaar massa
bijeenkomsten gehouden werden, zijn met een
zwart blokje aangegeven.
Ter vergemakkelijking geven wij van sommige
plaatsen de Poolsche benamingen, omdat deze
wel eens gebezigd worden. Gdingen (Gdynia),
Posen (Poznan)Tom (Torun), Krakau (Kra-
kcw), Lemberg (Lwow), Bromberg (Bvdgoszoz),
Wilna (Wilno)
Verder overziet men Polens grenzen, eveneens
Oost-Pruisen dat als een enclave tusschen den
Poolschen corridor en den Vrijstaat Danzig ge
legen is.
LONDEN, 28 Febr. (Reuter). Men heeft
Chamberlain in het Lagerhuis gevraagd of hij
bereid was een wereldconferentie ter bespreking
van den internationalen toestand bijeen te
roepen.
De premier antwoordde dat, naar de Britsche
regeering gelooft, een duurzame vrede slechts
kan worden verzekerd door een regeling, welke
beperking der bewapening en verwijdering van
de belemmeringen voor den internationalen
handel inhoudt. Daarvoor zou een aanzienlijke
voorbereidende arbeid noodig zijn. Chamberlain
herinnerde er aan, dat hij reeds eerder uiteen
gezet heeft, waarom hij het tijdstip voor een
dergelijke conferentie nog niet gekomen acht.
„Zoodra ik het mogelijk acht, aldus de premier,
een conferentie bijeen te roepen, die eenige
kans op succes kan hebben, zal ik het doen".
Hij verklaarde, de zaak nog niet met de re
geering dér Vereenigde Staten te hebben be
sproken, doch daartoe te zullen overgaan, zoo
dra hij het nuttig zou achten.
K.V. v/h TECHN. BUR. Ir. F. DUBBKLMA1»
AMERSFOORT - Tel. 2260