Kardinaal Kaspar verhaalt
over de Pauskeuze
De Heilige Vader pleit
voor den Vrede
Wordt Mgr. Tardini
staatssecretaris?
Het nieuws van heden
De H. Vader zegent
Nederland
In Zijn radioboodschap tot de geheele wereld
KAPEL
De radio-rede van
den Paus
EEN OPVALLEND SNELLE
VERKIEZING
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MÊT OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR D€ N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZATERDAG 4 MAART 1939 - OCHTENDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21668
Wat een oud-leer aar zich van
den jongen Pacelli weet
te herinneren
De familie van den
H. Vader
De wapenspreuk van
den Paus
Krijgt Polen vier
Kardinalen?
Omringd door de leden Van de Pauselijke hofhouding begeeft Z. H. Paus Pius XII zich op Weg naar
de Sixtijnsche kapel om er de plechtige obediëntie en hulde der Kardinalen in ontvangst te nemen
Voorloopig zou het ambt van
staatssecretaris vacant blijven
LAMERIS
Hoe Italië reageerde op de vredes
boodschap van den H. Vader
o o
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Inoez.
mededeeiingen 50 cent; idem op peg. één 65 cent
per regel. Bi} contract sterk verlaagde prijzen ypor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Ö.d. 3 Maart:
De Tsjechische Kardinaal Kaspar
heeft enkele onthullingen gedaan over
het Conclaaf, voorzoover hem dit
mogelijk was zonder het Conclaaf
geheim te schenden. Hij deelde mede,
dat terwijl om kwart voor vijf de
stemmentelling begon, reeds om vijf
uur de meerderheid van twee derden
voor Kardinaal Pacelli overschreden
Was. Kardinaal Pacelli zag zeer bleek
en zag strak voor zich uit. Op de
vraag of Hij zijn keuze aannam, ant
woordde Hij bevestigend, omdat, zoo
als Hij verklaarde, Hij in die ver
kiezing den wil van God zag. ,,Ik be
veel Mij in Zijn barmhartigheid aan",
zoo zeide Hij.
Kardinaal Kaspar noemde het feit, dat bin-
hen acht uur een Paus gekozen was, vooral van
bijzonder belang, omdat de Kardinalen tot
Ge meest verscheidene naties behoorden, dik
wijls naties, waartusschen zulke groote moei
lijkheden bestaan. Dit had niet den minsten
invloed uit kunnen oefenen op het Conclaaf. Er
heerschte onder de Kardinalen een sfeer van
de grootste eendracht.
Uit de woorden van Kardinaal Kaspar zou
then kunnen afleiden, dat Kardinaal Pacelli
inderdaad, zooals vermoed werd, met algemee-
ne stemmen verkozen werd.
Een oud-leeraar van Paus Pius XII
heeft ons enkele interessante bijzonder
heden gegeven over de jeugd van Zijne
Heiligheid.
„Het is mij of ik den leerling Pacelli nog voor
hhj zie: groot, een beetje mager. Hij droeg toen
reeds een bril. Ja, hij zat in de tweede bank.
Hij was een model van een leerling, ernstig,
ijverig, intelligent.
Leeraar in het italiaansch was toen dr. Deila
Giovanni, een bijna al te streng man, die de
schrik was van de jongens en de families. Maar
Gen jongen Pacelli mocht hij erg graag en op al
lerlei manieren stimuleerde hij den grooten
aanleg, waarvan de jonge Pacelli blijk gaf. Dat
Gr. Delia Giovanna zooveel in hem zag zeide
hijj alles.
Aneedotische voorvallen?
Ze zijn er zeker wel geweest, maar ik heb
Zooveel leerlingen gehad
Wij zitten in de studeerkamer van dr. Ne-
viari, die op het lyceum een van de leeraren
Van Paus Pius XII was. Hij gaf natuurkunde
en scheikunde. Drie jaren lang had hij den jon-
ëen Pacelli onder zijn leerlingen. Dat was van
1892 tot 1895. De oud-leeraar, die al geruimen
tijd een welverdiende rust geniet, ontving ons
hartelijk en begreep aanstonds waarom het ons
te doen was. Maar veel kon hij niet vertellen.
Zeide hij.
„U moet denken, ik werd in het lesgeven
êrijs. Toch heb ik mijn leerling Pacelli nooit
Vergeten. Hij werd niet vergeten, daar zorgde
hij zelf wel voor. Hij werd immers al spoedig
Wijd en zijd vermaard. En het bijzondere is
biet, dat de leeraar den leerling niet vergat,
Goch omgekeerd de leerling den leeraar niet.
Toen hij Nuntius was te Berlijn, hebben wij
eenigen tijd in briefwisseling gestaan en het
Was een van de mooiste momenten van mijn
leven, toen ik een keer een wetenschappelijke
zitting bijwoonde, welke Kardinaal Pacelli met
zijn tegenwoordigheid vereerde en hij op mij
ik hield mij eerbiedig terzijde toetrad en
biet beide handen mijn hand drukte".
Wij danken dr. Neviari hartelijk voor zijn
Waardevolle herinneringen.
„Kom, kom, lachte hü, waardevolle herin
beringenNu overdrijft u toch. Voor mij
zijn zij waardevol, maar voor U en uw le
zers
„Een leerling is Paus geworden, antwoor-
Gen wij en daarmede is de kleinste herinnering,
Gie u van den jongen Pacelli heeft, een diep-
gianzend kleinood geworden voor lederen Ka
tholiek en al zou u niets anders kunnen vertel
len, dan dat u zich herinnert, dat de leerling
Pacelli groot was en een beetje mager en reeds
een bril droeg, dan zou de Katholiek nog aan
Uw lippen hangen."
„Ja. geeft nij toe, als kinderen die het
sprookje telkens weer opnieuw willen hooren:
er was eens een groote, magere jongen. Die jon
gen zou later Paus worden."
Het is alleen veel meer dan een sprookje, hst
3s een mysterie van Gods raadsbesluiten.
Paus Pius XII is een geboren Romein en de
familie van den nieuwen Paus leeft te Rome.
De Paus heeft twee zusters, n.l. Giuseppina en
Elisabetta. De eerste is gehuwd met prof.
Ettore Mengarini. De tweede is ongehuwd. Be
halve deze zusters heeft de Paus nog drie
neven, zonen van zijn onlangs overleden broer
Francesco. Hun namen luiden: markies Carlo.
Consigliere generale van Vaticaanstad, die ge
huwd is met donna Marcella Benucci, markies
Marc. Antonio, Edelgardist, gehuwd met donna
Gabriella Ricci Bertolloni en markies Giulio
eveneens Edelgardist.
Intusschen blijft aller aandacht te Rome zich
richten op den nieuwen Opperherder der H.
Kerk, een belangstelling die ook wel eens tot
minder juiste praktijken aanleiding geeft.
Zoo werden reeds vanmorgen op het St.
Pietersplein portretten aangeboden van Pius
XII in de witte pauselijke toga, terwijl Hij
zegenend de hand opheft. Het zegenend gebaar
van den overleden Paus Pius XI is echter te
algemeen bekend, dan dat niet ieder zich sterk
verwonderde over de frappante gelijkenis welke
het zegenend gebaar van Paus Pius XII op deze
foto's daarmede vertoont.
De Romeinen zijn in sommige dingen nogal
gemakkelijk en zoo kostte het eenigen hunner
weinig moeite om den Pauselijken fotograaf,
den heer Felici, voor te zijn. Daartoe wa.s het
zeker niet noodig dat zij tot Paus Pius XII
werden toegelaten.
Havas verneemt uit Vaticaanstad dat de
Paus het devies zal houden hetwelk hü
reeds als Kardinaal voerde. Dit devies is,
zooals wij reeds eerder in ons blad mede
deelden; „Opus justitiae pax". „De vrede
is het werk der rechtvaardigheid".
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 3 Maart;
Den procurator van de Nederlandsche bis
schoppen bü den H. Stoel, Mgr. B. Eras,
viel hedenmorgen de bijzondere eer te
beurt toegelaten te worden tot den H. Vader.
Mgr. Eras deelde ons mede, den H. Vader
om Zijn zegen gevraagd te hebben voor het
Nederlandsche priestercollege te Rome en
voor de Nederlandsche Katholieken. Een
en al vriendelijke goedheid deelde Pius Xn
oogenblikkelijk dien zegen mede.
WARSCHAU, 3 Maart. Uit Rome wordt aan
de Poolsche bladen gemeld, dat daar geruchten
in omloop zijn over de a.s. benoeming van
nieuwe Poolsche kardinalen, wier aantal van
twee op vier zou worden gebracht.
Op het oogenblik is er één kardinaalszetel in
Polen vacant wegens het overlijden van kardi
naal Kakowsky.
Hieronder geven wij een vertaling van de Latijnsche rede, door Z. H.
Paus Pius XII Vrijdagmiddag voor den Vaticaanschen zender uitgesproken:
Terwijl de diepste ontroering van Onze ziel meester is en Wij Ons als
verkleind gevoelen door de overweldigende verantwoordelijkheid, waartoe
de Goddelijke Voorzienigheid in Haar ondoorgrondelijke beschikking Ons
heeft geroepen, gevoelen Wij de behoefte U aanstonds Onze gedachten
zoowel als Ons Vaderlijk woord mede te deelen.
Allereerst strekken wij met bijzondere liefde Onze armen in vaderlijke
omhelzing uit naar Onze zeer beminde Kardinalen van het Heilig College,
wier Godsvrucht, deugd en eminente gaven der ziel Wij uit langdurige
ervaring kennen.
Vervolgens groeten Wij met bijzondere toegenegenheid Onze eerbied
waardige Broeders in het Episcopaat en tegelijk zegenen Wij de priesters,
de mannelijke en vrouwelijke religieuzen, hen, die in de missies arbeiden voor
de verspreiding van het Rijk van Christus en hen die in de rijen van de
Katholieke Actie onder de leiding der Bisschoppen medewerken aan het
hiërarchisch apostolaat.
Ten slotte al Onze kinderen over geheel de wereld, in het bijzonder hen,
die in armoede en lijden gedompeld zijn.
Mogen over hen allen overvloedig de zegeningen nederdalen van de
meest bijzondere genade des Hemels. Maar op dit plechtig moment gaat
Onze gedachte ook uit naar allen buiten de Kerk, wie het gelukkig zal
stemmen re weten, dat de Paus voor hen bidt tot God den Allerhoogste,
en hun alles wat goed is toewenscht.
Wij willen aan deze Onze vaderlijke boodschap een wensch en een uit-
noodiging betreffende den vrede toevoegen, betreffende dien vrede, zoo
bedoelen Wij, welken Onze Voorganger zaliger gedachtenis met zooveel klem
den menschen aanbeval en met zoo vurige gebeden van God heeft afge
smeekt, voor welken Hij aan God spontaan Zijn leven opofferde. be
treffende dien vrede, die het sublieme geschenk des Hemels is en waarheen
het verlangen uitgaat van alle oprechte zielen, den vrede, die de vrucht is
van de liefde en de gerechtigheid.
Wij roepen allen op tot den vrede van het geweten, dat rust vindt in
de vriendschap met God, tot den vrede in de familie, harmonieus vereenigd
door de heilige liefde van Christus.
Ten slotte tot den vrede tusschen de naties door middel van broederlijke
onderlinge hulp, vriendschap, samenwerking en hartelijke eenstemmigheid,
ter wille van de hoogste belangen der groote menschelijke familie, onder
het toezich.: en de bescherming van de Goddelijke Voorzienigheid.
En in deze ernstige en moeilijke uren, nu zich zoo vele moeilijkheden
of belemmeringen schijnen op te werpen op den weg naar den vrede, die de
diepste begeerte des harten is, verheffen Wij tot God een bijzonder gebed
voor allen op wie de zeer hooge eer en de zeer zware last rusten om de vol
keren te leiden langs den weg, die voert naar voorspoed en vooruitgang.
Ziet hier beminde Heeren Kardinalen, eerwaarde Broeders, beminde
Zenen, den eersten wensch, die welt uit het Vaderlijke gevoel, dat God Mij
in het hart gelegd heeft.
Voor Ons rijst het gezicht van de ontzaglijke ellenden, die de wereld
overweldigd hebben, en tot welker afweer God Ons heeft uitverkozen, hoe
hulpeloos Wij er ook tegenover staan. Toch willen Wij vertrouwen.
Wij herhalen met Sint Paulus „capite nos!"
Mijn Broeders en Zonen, Gij zult Ons vertrouwen zeker niet willen be
schamen. Wij houden Ons daarvan tèn volle overtuigd.
Na Gods genade is het zeker op Uw bereidwilligheid, dat Wij uit den
grond van Ons hart Onze hoop gevestigd houden.
Behage het Onzen Heer Jezus Christus, aan Wiens volheid Wij allen
deelachtig zijn, dezen wensch te zegenen met vruchtbaarheid en dat hij een
boodschap moge zijn van heilige vertroosting, die zich over geheel de wereld
uitsbekke, en dat Gods zegen dien wensch kracht moge schenken Gods
zegen, dien Wy U hierbij allen mededcelén,.
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 3 Maart:
In Vaticaansche kringen hecht men
aan het feit dat Paus Pius XII heden
nog geen staatssecretaris benoemd
heeft, de volgende waarde: Men is
geneigd hieruit te concludeeren, dat
voorloopig het ambt van Pauselijk
staatssecretaris vacant zal blijven.
In tegenstelling met geruchten wel
ke hedenmorgen liepen en die in de
toekomst Mgr. Montini als staats
secretaris zagen, verwachtte men in
genoemden kring, dat Mgr. Tardini,
thans secretaris voor Buitengewone
Kerkelijke aangelegenheden, den titel
van pro-secretaris zal krijgen en als
zoodanig practisch de functie van
Staatssecretaris zal vervullen.
In het eerste consistorie, dat de nieuw-ge-
kozen Paus zal houden, zou Mgr. Tardini tot
Kardinaal verheven worden, waarna hij ook
den titel van Staatssecretaris zal verkrijgen.
Ook Paus Pius X heeft aanvankelijk geen
Staatssecretaris benoemd, doch behielp zich met
een pro-secretaris, den lateren beroemden
Staatssecretaris Kardinaal Merry del Val.
UURWERKHANDEL
LEIDSCHESTRAAT 18'
10 11 12 1 2
Onze Romeinsche correspondent seint ons
Vrijdagavond:
De eerste boodschap, welke de H. Vader
Vrijdagmorgen tot de wereld richtte, heeft
in Italië een grooten weerklank gevonden.
Men mocht het wenschen, maar het kon
helaas niet verwacht worden, dat de woorden
van den nieuwen Paus ontvangen zouden
worden zonder eenigen commentaar, tenzij
deze: de Paus heeft gesproken, laten wij de
woorden van Hem, Dien de wijsheid van den
Geest Gods verlicht, ter harte nemen.
Men interpreteert daarentegen de woorden van
Paus Pius XII en waar hij spreekt over den vrede,
die de vrucht is van liefde en rechtvaardigheid,
meenen vele Italiaansche bladen het ideaal van
Mussolini te hooren verkondigen: de vrede die
gebaseerd is op de rechtvaardigheid. Om als het
ware echter aanslonds te demonstreeren. dat
het vredesideaal van Pius XII en Mussolini, zoo
als zij dit blijken te verstaan, essentieel ver
schillen, gebruiken zij, zooals b.v. het Giornale
dTtalia doet, de pauselijke woorden als wapenen
tegen „den abstracten vrede dien het democra
tisch pacifisme wil, de democratische pacifisten
die zich van pacifistische theorieën bedienen om
hun privileges en onrechtmatig verkregen bezit
tingen veilig te stellen."
Dit laatste moge waar zijn, dan nog kan men
de strijdmethode niet bewonderen en de geest
waarvan zij getuigt is zeker niet de geest, dien
de woorden van den Paus ademden. Het pause
lijk ideaal baseert zich op rechtvaardigheid en
Mgr. Tardini zou in aanmerking komen
voor het ambt van pauselijk Staats
secretaris.
Soudan's pogingen tot Kabinetsformatie
mislukt; ook Max weigert een opdracht.
Besprekingen tusschen Polen en Danzig
tot liquidatie der politieke incidenten.
Sir Maurice Drummond Peterson be
noemd tot Britsch ambassadeur te
Burgos.
Boot omgeslagen in onze West; vier
Franschen verdronken.
Oudheidkundige vondst te Drempt (G.)
Drie jaar gevangenisstraf geëischt tegen
dronken man, die te Rotterdam een
politieagent bedreigde.
Doodelijk ongeluk op onbewaakten over
weg onder Teteringen.
Beurs van New York: Stemming vast;
slot op het hoogste punt.
liefde. Of echter op deze laatste deugd ook het
vredesideaal van het Giornale dTtalia steunt?
Men is geneigd het te betwijfelen, wanneer men
de zachtmoedige boodschap van den Paus als
wapenen in een feilen politieken strijd betrekt.
Kan men dus met de algemeene instemming,
waarmede in Italië de keuze van kardinaal Pa
celli begroet werd, niet op zijn beurt algemeen
instemmen? Met eenig voorbehoud mag men
haar toch een gelukkig «verschijnsel noemen.
Zoomin als onder Pius XI zullen misschien onder
Pius XII conflicten tusschen Italië en den H.
Stoel uitblijven. Maar de achting, die men in
Italië allerdings toont, geeft gegronde hoop dat
die conflicten nimmer van langen duur zullen
zijn en nimmer tot gewelddaden zullen voeren.
