De Fransche senaat
achter Daladier
Drukke politieke besprekingen
in Downingstreet
Chamberlain een
uur bij den Koning
RYNBENDE'S
ZEER OUDEGENEVER
Hoop op vrede te
Madrid herleefd
Het nieuws van heden
FISK
45 kinderen door
het ijs gezakt
TURKENBURG
vereenigde katholieke pers
OOK MOSKOU WIJST DE
ANNEXATIE AF
TROEPENBEWEGINGEN
IN ROEMENIË
Vandaag een verklaring in
het Parlement over den
intern, toestand
Het kabinet heden
bijeengekomen
SAFTI-FLIGHT
BODEGRAVEN ZADEN
Per Liierkruik f 3.75
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
MAANDAG 20 MAART 1939 - AVONDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21695
De volmachtenwet met over
weldigende meerderheid
aangenomen
»»Het Fransch-Duïtsche
accoord is dood"
"ranco zal echter slechts een vrede
aanvaarden, die de over
winning bezegelt
*Vhüaa is Hitiet-te BerWn teruggekeerdDe Rijkskanselier werd door-Rijksminister
Goerina begroet
Het bezoek van Lebrun
Het Britsche Kabinet bijeen
Contact met Sovjet-Rusland
Wijziging der Britsche politiek
i
mm
Het Weer
Een front tegen Duitschland
Geen onmiddellijk gevaar
Chamberlain raadpleegt
Australië
Duitsche optreden een daad van
willekeur en agressie
Bij zenuwhoofdpijn
Dr. J. B. MEENK's POEDERS
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
MEER VEILIGE
KILOMETERS
Slechts drie hunner konden
worden gered
Uit vrees voor een opmarsch van
Duitsche troepen naar de
Karpatho-Oekraine
VRAAGT PRIJSCOURANT
Duitsche vrede is een
kerkhofvrede
Oud-President Benesj houdt een
radio-rede
Staking in Palestina
uitgesteld
voor den Man van Oud-Vaderlandsch
slag. Ivoorkleurig Pittig maar
toch zacht van smaak.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen; Per lossen regel 50 et., Inget.
mededeeftngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BI) contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
PARIJS, 20 Maart (Havas). De Fransche
Senaat heeft Zondagmiddag het ontwerp op
tie volmachten" voor de regeering behandeld.
Minister-president Daladier hield een
Sroote rede, waarin hij o.m. verklaarde:
„Wij staan voor een ernstigen toestand,
tire snel dramatisch zou kunnen worden.
Onze plicht is er het hoofd aan te bieden
•bet energie, vastberadenheid en moed."
sPr. verklaarde niet te betreuren zijn krach
je gedurende verscheidene maanden gewijd te
tebben aan het doen wijken van de oorlog,s-
j^iging. Misschien omdat Frankrijk dit voor
bid heeft gegeven aan Europa en de wereld,
<at Frankrijk in een loopgraaf staat, waaruit
e' niet kan komen.
indaag zijn de accoorden van München
^ggevaagd, het Fransch-Duitsche accoord is
ïemietigd.
Öaladier verklaart vervolgens met welk een
hartelijke ontroering Frankrijk getuige is ge
lest van de verdwijning der Tsjechische natie
staande applaudisseert de Senaat langen tijd.
^ldra zal men misschien het hoofd moeten
'aden aan verschrikkelijke gebeurlijkheden.
*hdat de regeering dat weet, vraagt zij bijzon-
^ere volmachten, die haar in hun geheel moe
fti worden toegekend.
^Vij staan in den storm, aldus spreker, en wij
tillen er niet uitkomen dan door onzen wil en
at de middelen, die de toestand eischt.
E>e kabinetsraad zal nog hedenavond de on
ontbeerlijke maatregelen vaststellen. De minis-
vrraad zal ze morgen ratificeeren. Het heil des
jtiderlands gaat voor de gerieven der burgers,
ja arbeidersklasse antwoordt reeds op onzen
hoep.
*h de genationaliseerde industrieën werkt
reeds 48 en 50 uur. De regeering wil, wan-
(hf dat noodig is, eveneens een versneld ar-
r'dstempo aan de particuliere industrie op-
hgen.
2ij wilniet onderhandelen in een commissie
,n Uren en uren praten, telkens wanneer de
ti°rtsnellende gebeurtenissen snelle en doeltref-
bde maatregelen zullen eischen.
Vervolgens leest Daladier het eene artikel
jj~°r, waaruit het ontwerp op de volmachten
haat. De beide eerste alinea's worden met
tj opsteken van handen door een zeer krach-
S® meerderheid aangenomen.
ïen slotte neemt de senaat het geheele
Ontwerp aan met 286 tegen 17 stemmen.
b
MADRID, 20 Maart. (Havas). De rede
Van Besteiro, die Zaterdagavond per radio
h Uitgezonden, heeft te Madrid een hoop-
v°He stemming gewekt. Men wil thans al
gemeen een eervollen vrede. Als de grond
lagen voor een dergelijken vrede kunnen
^°rden gelegd, zullen de wapens met vreug-
Worden neergelegd.
minister van Binnenlandsche Zaken van
0'J nationalistische Spanje, Serrano Suner, die
bet oogenblik te Saragossa vfertoeft, heeft
rklaard, kennis te hebben genomen van Juli-
Besteiro's radio-oproep, waarin deze mede-
0» ^e' bat de verdedigingsraad van Madrid
Verhandelingen met generaal Franco wil
Vj.bkftoopen ter bereiking van een eervollen
'be. Suner voegde daaraan toe, dat de natio-
"stische regeering slechts een vrede kan
vaarden, die de overwinning van Franco
kegelt.
De gaande en komende man. De aanko mst te Londen van Sir Neville Henderson,
den Engelschen ambassadeur in Berlijn (links) en het vertrek van den Duitschen
ambassadeur in Londen, dr. von Dirksen, naar Berlijn (rechts)
LONDEN, 20 Maart. De Zondag
heeft geen bijzondere verrassingen of
ontwikkelingen van politieken aard
gebracht. In Downingstreet heeft den
geheelen dag een buitengewone acti
viteit geheerscht. Het was een komen
en gaan van ministers en gezanten.
Voor Chamberlain begon de Zon
dag met een ontvangst van minister
Kingsley Wood. Naderhand kwam de
minister van Handel, Oliver Stanley,
eveneens naar Downingstreet 10, de
ambtswoning van den premier. Hali
fax en zijn staatssecretaris Cadogan
namen eveneens aan de besprekingen
deel, die eerst kort na één uur ein
digden,
Des middags voerde Chamberlain
besprekingen met den minister van
de Dominions, Inskip, en met Sir
Horace Wilson, Lord Chatfield, de
minister voor de coördinatie van de
Defensie voegde zich bij dit drietal.
Terwijl Chamberlain met zijn ministers con
fereerde ontving Lord Halifax verscheidene ge
zanten. Des morgens had de Fransche gezant
Corbin reeds een bezoek aan Halifax gebracht.
Lord Halifax confereerde des middags ach
tereenvolgens met Maisky, den Russischen ge
zant, en Sir Neville Henderson, Britsch gezant
te Berlijn, die juist vandaag was teruggekeerd
en drie kwartier bij Halifax bleef. Ook Sir
John Simon nam aan de besprekingen in
Downingstreet deel; Sir Samuel Hoare had een
lichte griep.
Chamberlain ging later in den middag naar
Buckingham Palace, waar hij door den Koning
in audiëntie werd ontvangen, die Zondag van
zijn buitenverblijf was teruggekeerd.
Deze bespreking duurde ruim een uur.
Intusschen heeft de spanning in Europa geen
invloed op de voorbereidingen, die te Londen
getroffen worden voor een hartelijke ontvangst
van den president der Fransche Republiek op
Dinsdag a.s.
De straten zijn reeds vroolijk versierd met
de tricolore en de bladen zijn het er over eens,
dat de huidige gebeurtenissen alleen nog maar
meer den nadruk leggen op de bijzondere be-
teekenis van het bezoek.
Onder het hoofd „Entente cordiale et active"
schrijft de Observer: het Fransche en hetBrit-
sche volk staan thans, zooals zij in 1914 ston
den, als leiders van de grootste politieke zaak,
welke de menschheid kent, de verdediging van
de vrijheid. Aan den vooravond van Lebrun's
komst heeft Hitier allen schijn van zich ge
worpen e'n zich vertoond als het onveranderd
symbool van Duitsche bedreiging van de men-
schelijke vrijheid. Deze week zal te Londen de
entente zoowel haar hartelijkheid als haar be
reidheid om het erfdeel van den vrijen mensch
te verdedigen nog versterken. Deze commentaar
is wellicht van bijzondere beteekenis, daar de
„Observer" tot dusverre steeds de leiding had
bij het bepleiten van de mogelijkheid van „een
redelijke toenadering tot Duitschland."
Onze correspondent te Londen seinde ons
hedenmiddag:
Het Britsche kabinet is om half elf bij
eengekomen en aangezien Lord Halifax in
het Hoogerhuis belangrijke verklaringen
zal afleggen, is het onwaarschijnlijk, dat
men voor dien tijd iets definitiefs verne
men zal. omtrent de door de regeering te
volgen gedragslijn.
Men verwacht zelfs niet, dat Lord Halifax
vanmiddag een volledig constructief program
ma kan ontwikkelen, tenzij er meer met zeker
heid is bekend geworden omtrent den waren
stand der DuitschRoemeensche verhoudin
gen.
Minister Chamberlain zal in het Lagerhuis
spreken.
Van nog grooter belang is de vraag, welke
antwoorden de Britsche regeering ontvangen
zal uit de verschillende Europeesche hoofd
steden, die door haar hierover gepolst zijn of
en in hoeverre zij bereid zijn met Engeland en
Frankrijk samen te werken in het belang van
de kleine staten, die door Duitsche aanvals
plannen bedreigd zouden kunnen worden.
Onder deze hoofdsteden neemt Moskou na
tuurlijk de voornaamste plaats in. De Sovjet
ambassadeur heeft gisteren een onderhoud van
meer dan een half uur met Lord Halifax ge
had en deze heeft hem verzocht aan zijn re
geering te vragen, wat deze bereid is te doen
om een Duitschen aanval op Roemenië tegen
te gaan.
Ook met de Balkanstaten is de regeering in
contact.
Tot Hongarije schijnt zij zich niet ge
wend te hebben en klaarblijkelijk neemt de
regeering aan, dat dit land niet bereid is
Duitschland in eenig opzicht tegen te wer
ken.
Roemenië heeft Zaterdag door zijn gezant te
Londen duidelijk te kennen gegeven, dat de
vraag, of het gedwongen zal zijn zich aan Duit
sche voorwaarden te onderwerpen, op de eer
ste plaats hiervan afhangt, of de Britsche re
geering bereid is het tegen diplomatieke of
militaire overweldiging te steunen.
Het eind-besluit van de Britsche regeering
zal voor een deel zeker afhangen van de hou
ding, die de aan Roemenië grenzende landen
aannemen. Terwijl het vanzelf spreekt, dat de
Britsche buitenlandsche politiek thans een al-
gemeene verandering ondergaat, is het nog niet
duidelijk welken vorm deze in de praktijk zal
aannemen.
Zooals wij Zaterdagavond reeds seinden, is
nog geen definitieve beslissing genomen ten
aanzien van de vraag, op welk punt Engeland,
in vereeniging. met andere landen, een halt zal
toeroepen aan den verderen Düitschén op-
marsch.
De beslissing hierover hangt niet alleen van
Engeland af.
Bovendien koestert men de hoop, dat Duitsch-
■X -
I -M
Neville Chamberlain, de Engélsche minister-president, tijdens zijn groote rede be
treffende den internationalen politieken toestand, welke hij te Birmingham hield
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEEEE LAND:
ss
meest zwaar bewolkt met eenige buien,
matige tot krachtige, later tijdelijk storm-
achtige, Zuidwestelijke tot Noordweste-
lijke wind, weinig verandering in tem-
peratuur.
Zon op. 6.06 onder 18.09 Licht op
18.40 Maan op. 5.30 onder 17.55
21 Maart N. M. j|
Fnlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
land, indien het zich ervan bewust is, dat een
groot deel van Europa een vereenigd front
vormt, wel zal inbinden.
Wat dit laatste aangaat, worden geruchten
verspreid, die misschien overdreven, maar in
ieder geval voorbarig zijn. Zij hebben hierop be
trekking, dat de ^egeering pogingen aanwendt
tot het sluiten van een definitief bondgenoot
schap, niet alleen met Frankrijk en Rusland,
maar ook met andere Europeesche landen, met
het doel verdere Duitsche aanvalspogingen te
gen te gaan. Ofschoon de landen, tot welke de
regeering zich gewend heeft, zeker niet alle de
mocratisch zijn, bijv. Rusland, zou deze poging
toch onder democratische leuze plaats hebben
en ook gericht zijn op landen zooals Scandina
vië en Nederland, die zich steeds buiten alle
Europeesche verwikkelingen gehouden hebben.
Dit is vermoedelijk onjuist.
Maar wel wordt er ongetwijfeld een krachtige
actie gevoerd ten gunste van de vorming van
een machtig front tegen Duitschland. En in dit
verband noemde de „News Chronicle" behalve
Frankrijk, Rusland, Polen, Turkije, Roemenië en
de Balkanlanden, ook Nederland.
Wij mogen evenwel aannemen, dat de oogen-
blikkelijke pogingen der regeering gericht zijn
op de landen van Oost- en Zuid-Oost-Europa.
Ofschoon, indien het direct gevaar wijken mo
ge, de onmiddellijke terugkeer verwacht mag
worden tot het stelsel van collectieve veiligheid,
waarin de kleine mogendheden in West- en
Noord-Europa op de eerste plaats betrokken
zouden zijn.
Terwijl te Londen nu de toestand als hoogst
ernstig beschouwd wordt, aangezien - niemand
weet, wat men verder van Hitier verwachten
kan, is de algemeene stemming v.eel minder ge
drukt dan gedurende -de Septembercrisis, hoe
wel men erkent, dat thans een tweede overeen
komst door vergelijk onmogelijk schijnt, indien
Hitier opnieuw een dreigende houding aan
neemt.
Zoolang evenwel niet gezinspeeld wordt op de
mogelijkheid, dat het bezoek van den Fran-
schen premier Lebrun, die morgen te Londen
verwacht wordt, niet zal doorgaan, voorziet men
geen onmiddellijk gevaar.
Neville Chamberlain heeft een lang radio
telefoongesprek gehouden met den minister
president van Australië, Lyons. Deze heert
daarop een buitengewone bijeenkomst van net
kabinet bijeengeroepen, ter bespreking van den
toestand in Europa. De höcge commissaris voor
Australië, Stanley Bruce, die met vacantie in
Australië vertoeft, zal deze vergadering bij-
i wonen.
MOSKOU, 19 Maart. (Havas). Litwinof,
de Russische minister van Buitenlandsche
Zaken, heeft den Duitschen ambassadeur,
Von der Schulenburg, die hem in kennis
stelde van de aanhechting van Bohemen
en Moravië, medegedeeld, dat de Sovjet-
regeering weigert de aanhechting van
Tsjechië en Slowakije bfj Duitschland te
erkennen.
Zij beschouwt het Duitsche optreden als
een daad van willekeur, geweld en agressie
en is van meening, dat het besluit van
Hacha en Chvalkowsky geen constitutio-
neele waarde heeft.
Deze worden snel in het bloed opgenomen
Moskou weigert de annexatie van Bohe
men en Moravië door Duitschland te
erkennen.
Ee% Zondag van drukke politieke bedrij
vigheid te Londen.
Fransche Senaat neemt de volmachten-
wet aan.
Hitler in Berlijn teruggekeerd.
Troepenbewegingen in Roemenië.
Washington acht den Duitschen aanval
op Tsjecho-Slowakije onwettig.
Hudson te Warschau aangekomen.
Geheime zender van ,,De Aethergeuzen*"
te Liisse in beslag genomen. Zeven arres-'
taties verricht.
Zware slag voor de K.L.M. De heeren
Guilonard en von Baumhauer bij vlieg
ramp in Amerika omgekomen.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
Nederlandsch elftal verliest in Antwerpen
verdiend met 54.
De Leeuw biljartkampioen 7 1/2 van
Nederland.
WARSCHAU, 20 Maart. (D.NBJ. Tijdens
een schooluitstapje is een ontstellend onge
luk gebeurd. 45 kinderen begaven zich met
hun onderwijzer op het dunne ijsdek van
een meer in Wolhynie. Het ijs brak en alle
kinderen vielen in het water. Met gevaar
voor eigen leven gelukte het den onderwijzer
drie kinderen te redden, de 42 andere kin
deren verdronken. De bewoners veSi alle
omliggende dorpen zijn opgeroepen om de
lijken te bergen.
BOEKAREST, 19 Mrt. (Reuter). De "wegen
in de Noord-Westelijke districten van Roe
menië zijn vol troepen, die zich met spoed
naar de grenzen van de Karpatho-Oekraïne
en Hongarije begeven. Ofschoon men er in
officieele kringen den nadruk op legt, dat
er geen algemeene mobilisatie is, is een
groot aantal mannen opgeroepen, om zich
bij hun regimenten te voegen.
De extra-troepen, die naar de Roetheensche
grens worden gezonden, schat men op 90.000 tot
100.000 man. Deze maatregelen zijn, naar men
meent te weten, niet slechts genomen in ver
band met den algemeenen internationalen toe
stand, doch omdat de Roemeensche regeering
het noodig oordeelt, ernstig rekening te houden
met de berichten omtrent een opmarsch van
Duitsche troepen door Slowakije naar Roethenië.
In 't binnenland is de atmosfeer in vergelij
king met gisteren eerder iets minder gespannen.
De handelsbetrekkingen met de Duitsche dele
gatie duren voort en men meent te weten, dat
zij tegen Dinsdag kunnen leiden tot een ac
coord van meer beperkt karakter dan de recente
berichten en omtrent Duitsche economische
eischen aan Roemenië deden veronderstellen.
De verschillende aoor de Britsche pers ge
publiceerde berichten over een Duitsch ultima
tum aan Roemenië hebben te Boekarest een
levendige verwondering gewekt. In officieele
kringen spreekt men deze berichten krachtig
tegen. Niettemin is het publiek zeer veront
rust. De Roemenen moeten, aldus is de opvat
ting, zonder reserve kunnen rekenen op hun
bondgenooten en vrienden, om een positie van
gelijkheid in te kunnen nemen bü de econo
mische en politieke besprekingen met Duitsch
land. De ontwikkeling der openbare meening in
Joego-Slavië, Polen en zelfs Bulgarije heeft te
Boekarest bevrediging gewekt. Men verheelt zich
echter niet, dat het thans op snel handelen
aankomt. De houding van Hongarije is niet be
kkend: deze blijft onbetrouwbaar.
CHICAGO, 19 Maart (Reuter). In een Zon
dagmiddag gehouden radiorede heeft Benesj
verklaard: De onafhankelijkheid van Tsjecho-
Slowakije is niet vernietigd. Tot mijn laatsten
ademtocht zal ik voor mijn volk en zijn rech
ten blijven vechten, en ik ben er zeker van, dat
het trotsch als het altijd is geweest op zijn
geschiedenis en vrijheid, tenslotte er weer boven
op zal komen. Ik weet, dat in de geschiedenis
brute kracht na zulk een verschrikkelijk en
lomp machtsmisbruik steeds ten val is gekomen.
Duitschland heeft verklaard, dat dit alles ge
daan is uit naam van den vrede in Europa. Het
is de vrede van het kerkhof. Benesj besloot met
een beroep te doen op de democratieën, om
„gereed te staan voor een conflict en sterk te
zijn."
Benesj maakte geen melding van eenig
plan voor een in de Vereenigde Staten te
vormen voorloopige Tsjechische regeering,
welke, naar Janovsky, de Tsjecho-Slowaak-
sche consul te Los Angeles, had verklaard,
door Benesj zou worden gevormd.
JERUZALEM, 20 Maart. (Reuter). De Jood-
sche nationale raad heeft medegedeeld, dat de
24-urige algemeene staking der Joden, die van
daag zou beginnen, in afwachting van de
.publicatie der Britsche voorstellen is uiteestfiW
