De Duitsche troepen trekken
Memel binnen
J
De troonrede van Koning
Victor Emmanuel
Het
nieuws van
heden
GROOTE GEESTDRIFT
DER BEVOLKING
DE VERHOUDING TOT
LONDEN EN PARIJS
RECHTSCH OFFENSIEF
TEGEN ALMERIA?
VEREENIGDE katholieke pers
N.V. NEDERL.VERZ.MU.
Tekst van het accoord
met Litauen
ïiS;
PAASCH
INRUIL-CAMPAGNE
GOLDSCHlfEDINC
CATHARIJNESINGEL4ö UTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DONDERDAG 23 MAART 1939 - AVONDBLAD
VIJF EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21701
De bijlage van het verdrag
l
Het Weer
minimimimi
1 4- -
Italië gelooft niet in de illusie van
een eeuwigen vrede, maar hoopt
dat deze zoo lang mogelijk
zal duren
Samenwerking van
Kerk en Staat
Japansch kabinet
beraadslaagt
Cultureele overeenkomst met
Italië geteekend
Britsch protest te Tokio
Tegen bombardement op een
zendingsgebouw
PHILIPS en TELEFUNKEN
tot f 65.— EXTRA premie
voor Uw oude ioesiel
SLECHTS KORTEN TUD
BEPERKTE VOORRAAD
GROOTE MARKT b. h. Stadhuis
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Auto met gymnasiasten
tegen een boom
Drie der zes inzittenden
ernstig gewond
Zweden zal defensie
versterken
Versterking der lucht
macht der V. S.
VERZEKMINGEN TOT EIK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAAFLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 el, fnget.
mededeeltngen 50 cent; Idem op pag één 65 ceni
per regel. BI] contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
TJe aankomst van de Litausche delegatie op het vliegveld van Berlijn, om met de
buitsche regeering over een vrije haven voor 't goederenverkeer te onderhandelen
MEMEL, 23 Mrt. (DNB) Heden-
Ihorgen even na 8 uur zijn de Duit
sche troepen onder stralend lente
weer in de stad Memel aangekomen,
Waar zij door de bevolking met
groote geestdrift verwelkomd wer
den. Gemotoriseerde formaties van
de politie en van de S.S.-eenheden
Waren reeds gisteravond in Memel
Aangekomen.
Hitier is hedenmorgen tegen 10 uur in Me-
aangekomen. Het pantserschip „Deutsch-
laHd", waarop de Führer de reis ijiaakte, ligt
^et het escorte van Duitsche oorlogsschepen
®,°br de reede van Memel.
Hitler is nog niet te Memel aan land gegaan.
JHen w'achtte meer dan een uur tevergeefs.
„Then de Führer niet kwam, begaf Neumann
Jjh naar de haven om te zien wat was ge
bied. Hierna werd medegedeeld, dat de
iihrer zich nog aan boord van de „Deutsch-
bevond en vermoedelijk tegen den mid-
aan wal zou gaan. Een reden voor deze
"Hraging werd niet opgegeven.
t Alie kantoren, werkplaatsen en scholen wa-
gesloten. Velen waren van het land naar
e stad gestroomd.
Memel, 23 Maart. (D.N.B.). in de
Woensdagavond gehouden buitengewone
bijeenkomst van den Landdag van Memel
beeft de leider der Memel-Duitschers, dr.
Heumann, een proclamatie voorgelezen,
daarin Hitier dank wordt gebracht. Ver
der deelde hij mede, dat hij namens het
hemelland een telegrafische betuiging van
Wouw aan den Führer had gezonden.
.Het d.N.B. m^ldt verder uit Berlijn, dat na
onderhoud tusschen von Ribbentrop en
fn Litauschen minister van Buitenlandsche
^ken Urbsys, de Duitsche en de Litausche
legatie Woensdagavond om 7 uur zijn bij
gekomen.
jj He in vriendschappelijken geest gevoerde on-
Jrhandelingen, aldus meldt het D.N.Bheb-
3 geleid tot een oplossing, die de hereeni-
j van het Memeiland met het Duitsche Rijk
jJWlt, en de voorwaarden schept voor toe-
'nstige betrekkingen van goede nabuur-
kap tusschen de beide landen.
(.He tekst van het tot stand gekomen Duitsch-
v "ausch verdrag over het teruggeven van Me-
el luidt als volgt:
He Duitsche rijkskanselier en de president
de republiek Litauen hebben besloten door
hef 1 van een verdrag de hereeniging van
Ijj1 Memelgebied met Duitschland te regelen,
Kejmede hangende vraagstukken tusschen
J^tschland en Litauen op te lossen en zoo den
vS te effenen voor vriendschappelijke betrek
ken tusschen beide landen.
h_ e dien einde zijn tot gevolmachtigden be-
"«uid:
Va^°°r den Rijkskanselier de Duitsche minister
t k Buitenlandsche Zaken, Freiherr von Rito-
r<ktrop en voor den president der Litausche
kübliek de Litausche minister van Buiten-
tj., ksche Zaken Urbsys en de Litausche gezant
n Herlijn Skirpa, die, nadat de volmachten in
^ke orde bevonden waren, het volgende zijn
®reengekomen:
5 kitikel 1: Het door het Verdrag van Ver-
li JJ'68 van Duitschland afgescheiden Memel-
k kied wordt met ingang van heden met het
kitsche Rijk hereenigd.
^brtikel 2: Het Memelgebied zal onmiddellijk
w®1' de Litausche müitaire en politiemacht
j rken ontruimd. Dè regeering van Litauen
r,J, «r zorg voor dragen, dat het gebied bij de
t Wutming in ordelijken toestand wordt ach-
jWelaten. Beide contractanten zullen, voor
^°ver noodig, commissarissen benoemen, die
Q.k? zullen dragen voor het overnemen van die
."^heidsorganen, welke niet in handen van de
I, '°n°me autoriteiten van het Memelgebied
sgen.
-Artikel 3: Teneinde rekening te houden met
n economische belangen van Litauen zal te
^6)Uel voor Litauen een vrijhaven-zone worden
i^kaald. De bijzonderheden worden geregeld
een bijlage bij dit. verdrag.
Artikel 4: Ter bekrachtiging van hun besluit
een vriendschappelijke ontwikkeling der betrek
kingen tusschen Duitschland en Litauen te
waarborgen, nemen beide partijen de verplich
ting op zich, noch wederzijds over te gaan
tot daden van geweld, noch één, tegen een der
beide partijen gerichte daad van geweld door
derden, te steunen.
Artikel S: Dit verdrag treedt in werking met
de onderteekening.
Ter bekrachtiging hebben de gevolmachtig
den van beide partijen dit verdrag ondertee
kend. Opgesteld in de Duitsche en Litausche
taal.
Berlijn, 22 Maart 1939.
W.g. JOACHIM VON RIBBENTROP
URBSYS
SKIRPA
De bijlage, Waarin sprake is in artikel 3 van
het verdrag tusschen Duitschland en Litauen,
luidt als volgt:
Art. 1: Het Duitsche havenbestuur te Memel,
dat de leiding op zich neemt van de haven van
Memel, zal met een, in overeenstemming tus
schen de Duitsche en Litausche regeering te
Memel op te lichten maatschappij met over
wegend Litausch kapitaal, genaamd de Haven
maatschappij van Memel, een overeenkomst
sluiten over het gebruik en bevoorrechte positie
in de genoemde havenwerken in Memel.
De maatschappij is verplicht het door haar
gepachte gebied ter beschikking te stellen van
het algemeene verkeer.
De pacht wordt, in verband met de door Li
tauen in Memel geïnvesteerde gelden, als vol
daan beschouwd.
De maatschappij zal de zorg dragen voor het
onderhoud, het bedrijf en de eventueele uit
breiding van het door haar in pacht genomen
gebied.
Art. 2. Aan de Havenmaatschappij van Me
mel zal vergaande belastingreductie worden
toegestaan.
Verder blijven alle Duitsche autoritaire rech
ten op het verpachte gebied bestaan.
Het verkeer van de vrije zone met Litauen zal
worden geregeld door een spoorwegverbinding
met Krottingen.
De geschillen, vooral wat rechten en belas
ting betreft, welke kunnen ontstaan voor Li
tausche schepen in de haven van Memel, zullen
op tegemoetkomende wijze worden geregeld tus
schen de desbetreffende Duitsche en Litausche
autoriteiten.
Ter gelegenheid van het bezoek van
Het hooge gezelschap in de koninklijke
President Lebrun aan Londen is in de Royal Opera een gala-voorstelling gegeven,
loge. Van links naar rechts: Koningin-moeder Mary, President Lebrun, Koningin
Elisabeth, Koning George en mevrouw Lebrun
VERWACHTING geldig van hedenavond
S tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR DE KUSTSTROOK:
gedeeltelijk bewolkt, geen neerslag van
beteekenis, zelfde temperatuur, zwakke EE
tot matige wind uit Westelijke richtingen.
S VOOR HET BINNENLAND: 1
heldere nacht met lichte vorst, morgen
overdag toenemende bewolking en zelfde
j= temperatuur als vandaag. Overwegend
droog, zwakke tot matige wind uit Wes-
telijke richtingen.
Er Zon op 5.59 onder 18.16. Licht op 18.46. jj=
Maan op 6.40 onder 21.19. 28 Mrt. E.K.
GIBRALTAR, 23 Maart (Havas). Uit
Malaga ontvangen berichten melden belang
rijke troepenconcentraties der rechtschen ten
Noordoosten van Malaga.
Deze troepen omvatten rechtsche strijd
krachten, Italiaansche infanteriedivisies, le
gionarissen en Marokkaansche troepen het
geen doet veronderstellen, dat de rechtschen
aan het einde van deze week een aanval zul
len ondernemen op Almeria en de kustgebie
den in Zuid-Spanje. Generaal Queipo de Lla
no zou te Malaga verwacht worden en de ope
raties in deze zóne leiden.
.rnmmmmm
't- v v i
■mem«ÜmK#
1
Z. K. H. Prins Bernhard bij het verlaten van de Jaarbeurs te Utrechtwaar hij
Woensdag een bezoek bracht
ROME, 23 Maart. (Stefani). In de hedenmor
gen gehouden vergadering der Kamer van fas
ces en corporaties heeft de Koning van Italië
zijn troonrede gehouden, waarin hij, verwijzen
de naar de verovering van Abessinië en de
stichting van het keizerrijk, zeide, dat deze ge
beurtenis wel een beslissenden' invloed moest
hebben op de richtsnoeren van de Italiaansche
buitenlandsche politiek.
De uit de sancties voortkomende crisis ein
digde daarmede, dat Italië zich uit den Volken
bond terugtrok. Bovendien kwam in October
1936 de as RomeBerlijn tot stand, welke zoo
wel op een politieken als op een economischen
en cultureelen grondslag berust, en welke ge
leidelijk is uitgebreid door overeenkomsten met
Japan, Hongarije en Mandsjoekwo.
Wat Groot-Brittannië betreft, de accoor-
den van 16 April hebben gunstige voorwaar
den geschapen voor een consolidatie en een
hervatting der normale betrekkingen tus
schen beide landen.
Sprekende over Frankrijk, zeide de Ko
ning het volgende: In een officieele nota
van 17 December 1938 heeft mijn regeering
vastgelegd, welke kwesties op dit oogenblik
Frankrijk en Italië van elkaar gescheiden
houden.
Zijn rede vervolgend, zeide de Koning, dat
aangezien tegenstrijdige belangen tusschen
Spanje en Italië ontbreken, deze twee staten in
den meest uitgebreiden zin kunnen samen
werken.
Hoewel Italië, zoo besloot de vorst, zich niet
overgeeft aan de illusie van een eeuwigen vrede,
wenscht het, dat de vrede zoo lang mogelijk
zal duren, opdat het de hulpbronnen van zijn
rijk volledig kan benutten.
Voorts wees de Koning nog op de bijzonder
vriendschappelijke betrekkingen welke de Itali
aansche regeering onderhoudt met Albanië,
Joego-Slavië, Polen en Zwitserland.
Tenslotte besprak de vorst nog de betrek
kingen tusschen Kerk en Staat, waarvan hij
zeide, dat die betrekkingen zullen blijven
streven naar de meest hartelijke verhouding
en samenwerking op het gebied der weder-
zjjdsche rechten en verantwoordelijkheden.
De voorlezing van de rede duurde ongeveer
14 minuten. Zoowel bij het binnentreden als na
voorlezing van zijn rede werd de vorst geest
driftig toegejuicht. Daarop verklaarde de voor
zitter namens den Koning de dertigste wet
gevende vergadering voor geopend.
Onder het gebulder der kanonnen en het ge
beier der klokken had de koninklijke stoet zich
van het paleis naar het Kamergebouw begeven
In den stoet bevonden zich ook de Koningin, de
Prinses van Piemont, de Hertogin van Aosta
en anderen.
Koning Victor Emmanuel
De Koning heeft heden 25 generaals van de
landmacht en verscheidene officieren, die heb
ben deelgenomen aan de verovering van Abes
sinië, tot lid van den Senaat benoemd.
TOKIO, 23 Maart (Domei) De Japansche
minister-president en de ministers van Buiten
landsche Zaken, Oorlog, Marine en Financiën
hebben gisterenavond vier uur lang geconfe
reerd, naar verluidt over de nieuwe buiten
landsche politiek, welke erop gericht is zich
aan te passen aan den nieuwen toestand in
Europa, voortspruitende - uit het optreden van
Duitschland in Tsjecho-Slowakije.
De Minister van Buitenlandsche Zaken. Ari-
ta, en de Italiaansche ambassadeur, Auriti, heb
ben de ItaliaanschJapansche cultureele over
eenkomst geteekend, welke ten doel heeft de
wederzijdsche verstandhouding te verdiepen en
de banden van vriendschap nog te versterken,
door bevordering der cultureele betrekkingen.
LONDEN, 22 Maart (Havas). De Bntsche re
geering heeft haar ambassadeur te Tokio op
gedragen bij de Japansche autoriteiten te pro
testeeren tegen den luchtaanval van Japansche
vliegtuigen op de methodistische zending te Pin-
kiang op 15 Maart. Door een tiental bommen,
die de gebouwen der zending troffen, waren
acht menschen om het leven gekomen.
De Chineesche ambassade heeft een telegram
ontvangen uit Tsjoengking, waarin melding
wordt gemaakt van hevige gevechten in Midden-
China, waar de Japanners probeeren de hoofd
tad van Kiangsi, Nantsjang, te bereiken.
In Midden-Hoepei is de toestand onveran
derd. Alle pogingen der Japanners de rivier Han
over te steken, werden verijdeld.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Vraagt nog heden nadere inlichtingen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Duitsche troepen zijn hedenmorgen
Memel binnengetrokken.
Een rechtsch offensief tegen Almeria
schijnt te worden voorbereid.
De troonrede van Koning Victor Em
manuel.
Geldboete en voorwaardelijke gevange
nisstraf geëischt tegen mr. Rost van
Tonningen wegens artikelen in het Na
tionale Dagblad.
Henri Desgrange geeft onzen medewer
ker zijn opinie over de Nederlandsche
vertegenwoordiging in den Tour de
France.
Tegen gewezen Rijksontvanger te Elburg
wegens verduistering van f21.000 negen
maanden geëischt.
Woensdagavond is op den Amersfoortschen
weg te Doorn een auto, waarin zes leerlingen van
het gemeentelijk gymnasium te Nijmegen waren
gezeten, door tot nu toe onbekende oorzaak te
gen een boom gereden. Het ongeluk geschiedde
vóór het afgaan van den Maarnschen berg dicht
bij het landgoed ,De Zonheuvel". De jongelui
hadden op het Maarten Maartenshuis juist een
lezing bijgewoond. De wagen werd grootendeels
in elkaar gedrukt. Drie der inzittenden, de hee-
ren H. de M. Van L., J. L. en Van N.. werden
ernstig en twee licht gewond. De zesde inzitten
de bleef vrijwel ongedeerd. Geneeskundige hulp
was onmiddellijk aanwezig, aangezien in een
tweeden auto zich dokter Van Der Sluis uit Nij
megen bevond, die ook bij de voordracht aanwe
zig was geweest en die evenals de anderen naar
zijn woonplaats terugkeerde. Na korten tijd ver
schenen nog twee plaatselijke dokters.
Met drie ziekenauto's werden de ernstig ge
wonden naar het Stads- en Academisch Zieken
huis te Utrecht vervoerd. Indien zich geen com
plicaties voordoen, wordt levensgevaar niet aan
wezig geacht. De twee licht gewonden werden
naar het Maarten Maartenshuis vervoerd.
De slachtoffers zijn ongeveer twintig jaar oud
en allen leerlingen van de hoogste klasse van ge
noemd gymnasium.
STOCKHOLM, 22 Maart (Havas). Naar aan-
leidirtg van een interpellatie van een conserva
tief afgevaardigde heeft de Zweedsche minister
president medegedeeld, dat binnenkort voor
stellen tot uitbreiding van het personeel en het
materiaal der defensie in het parlement zullen
worden ingediend
WASHINGTON, 23 Maart. (Havas). De Se
naat en het Huis van Afgevaardigden hebben
het wetsontwerp, dat beoogt 558 millioen dol
lar uit te trekken voor de versterking van ce
luchtmacht, definitief aangenomen. Het ont
werp is thans aan den president ter ondertee
kening toegezonden.
INj i i u I i HU) 11 i 11 ri i t i
Stand op Donderdag 1 uur n.m. 746.4
Vorige stand 7.46.0