Z.H.PausPiusXII
40 jaar priester
Geen sensationeele mededeelingen
in de rede van Hitier
Rede feller van toon
dan van inhoud
Sa,van Ma At an
Het
heden
Amerika erkent
Franco de jure
Uit Vaticaanstad
AIs wij door onderhandelingen problemen
hadden moeten oplossenhadden
wij nooit iets bereikt"
nieuws van
BRITSCHE VERKLARING
OVERDUIDELIJK
DE FRANSCHE MINISTER
RAAD BIJEEN
DE BAROMETER
Partijcongres heet dit jaar
Partijcongres van
den vrede"
„Engeland wordt deugdzaam
op zijn ouden dag"
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTJE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27J4 ct. per week,
per kwartaal f 3.58
ZONDAG 2 APRIL 1939 - OCHTENDBLAD
ZES EN ZESTICSTE JAARCANC No. 21718
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Aan Chamberlains uiteenzetting
valt niet te tornen
Het Weer
Besteiro en Casado te Madrid
gearresteerd
Telegram van den Paus
aan Franco
Een bezoek van Kardinaal Fuma-
soni-Biondi aan Nederland?
Het 40-jarig priesterfeest
van den H. Vader
a
Zaterdagmiddag heeft Hitier te Wilhelmshaven zijn met
spanning verwachte rede gehouden, die in het geheel twee en zestig
minuten heeft geduurd. Bij deze rede, die, hoewel fel van toon tegen
Engeland, weinig sensationeele aankondigingen bevatte, werd
Hitier herhaaldelijk onderbroken door kreten van „schande", tel
kens wanneer hij Engeland noemde.
Over het Engelsch-Duitsche vlootverdrag zeide Hitier o.m.:
„Wanneer in Engeland de wensch naar vrede niet meer bestaat,
is de noodzakelijke voorwaarde voor het vlootverdrag opgeheven.
Verder wees de rijkskanselier er op, dat Duitschland niet van
plan is zich te laten omsingelen.
i§P«
mmm:,
Chamberlains verklaring diende
om een „verrassing" te voorkomen
De Spratly-eilanden
F.I.S.-wereldkampioenschappen
„Duitschland laat zich
niet omsingelen"
WONINGINRICHTING
BINNENHUISKUNST
GR.HOUTSTRAAT155
TEL. 11159 - HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Palmzondag
NIEUWE
COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Paus Pius XXI veertig jaar priester! Deze
feestelijke gebeurtenis is in zekeren zin een tra
gedie. Veertig jaar is de H. Vader thans pries
ter, maar nimmer kon Hij priester zijn in den
vorm, waar zijn hart naar uitging. Hij wilde
in de zielzorg, Hij snakte er naar in het pa
rochie-leven werkzaam te zijn, doch zijn talen
ten veroordeelden Hem tot het bureau en de
kerkelijke diplomatie. Ook als kerkelijk ambte
naar zorgde Hij voor de zielen, maar hoeveel
fantasie was er niet noodig om door de cijfers
en de diplomatieke formules heen te zien; om
daarachter den man met de stola te ontwaren,
die het levendmakende water uitgiet over de
hoofden, die de hand heft om te absolveeren,
die God uitreikt aan het schepsel1
En men vertelt, dat de onvergetelijke Paus
Pius XI slechts eenmaal zijn Staatssecretaris
Pacelli iets weigeren moest en dat was de drin
gende bede om hem van het ambt van Staats
secretaris te ontslaan en hem een diocees te
geven. Is dit niet een verzonnen verhaal? Kar
dinaal Pacelli, de Pauselijke Staatssecretaris,
Hij scheen zoo geheel met zijn hooge functie
vereenzelvigd. Hij was als 't ware de incarnatie
van die functie. Wij zullen nooit den indruk
vergeten, welken Hij op ons maakte den eersten
keer, dat wij Hem zagen. Wij bevonden ons op
het plein van Sint Damascus, het hart van
Vaticaanstad, omstreeks het middaguur; het was
er uitgestorven. Op eenmaal werd de stilte ver
scheurd door een claxon; uit de duistere, over
welfde gangen, die naar het plein van Sint Da
mascus voeren, schoot een lange, zwart-gelakte
auto in het felle licht van den vroegen middag
en stoof rakelings langs ons heen. Maar één
oogwenk zagen wij door het portierraampje den
passagier, één oogwenk, ruimschoots voldoende
echter om Hem van de. foto's, welke wij van
Hem gezien hadden, te herkennen, ruimschoots
voldoende om het pauselijk staatssecretariaat
va,n een bijna abstract begrip tot een uiterst
suggestieve, levende werkelijkheid te maken.
Wij herkenden Kardinaal Pacelli en wij zagen,
hoe Hij bewegingloos, recht op zat en hoe Hij
strak voor zich uit keek, een en al geslotenheid.
Het pauselijk staatssecretariaat was Kardinaal
Pacelli en Kardinaal Pacelli was het pauselijk
staatssecretariaat.
En deze naar het scheen geboren en getogen
diplomaat zou niets vuriger wenschen dan zich
als pastoor aan de directe zielzorg te kunnen
wijden?
Doch daar is meer dan het boven aangeroer
de vertelsel. Daar is in de sacristie van de kerk
van Sint Philippus Nerius het boek, waarin de
H.H. Missen staan ingeschreven. En daarin
leest men keer op keer den naam van Mons.
Pacelli, die door den pastoor dier kerk, wanneer
deze „extra-hulp" noodig had, nimmer tever
geefs werd gevraagd. En men toont u thans nog
den biechtstoel, waarm Mons. Pacelli uren
achtereen de miserie der rnenschelijke zwakheid
aanhoorde en de bevrijdende woorden sprak:
„Absolvo teEn daar is het getuigenis van
oog- en oorgetuigen, dat de kerk te klein was
wanneer Mons. Pacelli preekte, hetgeen Hij
minstens iederen eersten Vrijdag van de maand
deed
En die gesloten diplomaat wekte in duizenden
en duizenden een vervoerende liefde op tot God
wanneer Hij sprak als legaat van den H. Va
der der Christenheid te Lourdes, te Lisieux.
te Buenos Aires, te Boedapest
De ijzeren wil om zijn plicht van A tot 2 te
volbrengen, maakte Hem tot den voorbeeldig-
sten diplomaat, dien men zich denken kan
priester was Hij uit hartstocht, uit dien zul-
versten hartstocht, welke ingeblazen wordt
door de liefde jtot het zuiverste.
Priester is Hij thans veertig jaren. En nu is
Hij de priester der priesters, de herder der her
ders, de Pontifex. Zijn verlangen naar het her
derschap werd vervuld, maar zoo, dat Hij, het
hoofd buigend onder den zwaren last der drie
voudige kroon, slechts stamelen kan van zijn
zwakheid, welke God alleen tot sterkte kan om
smeden. Bidden wij voor den Paus, opdat Hij,
de veertigjarige priester, de kracht ontvange
een Pastor te zijn naar Christus' voorbeeld,
Wiens plaatsbekleeder op aarde Hij is, Pastor
Angelicus
LONDEN, 1 April. De verklaring van
Chamberlain wordt in diplomatieke kringen
met de grootste aandacht bestudeerd, zegt
Reuter's diplomatieke correspondent. Voor
zoover het mogeiijk is dit te zien, bevat de
verklaring geen uitvluchten en is zij vol
komen duidelijk.
Wat Danzig en den Corridor betreft, meent
men in Londen, dat Polen moet beslissen, of
het zijn onafhankelijkheid op zeker oogenblik
bedreigt acht in zulke mate, dat het tot geweld
moet overgaan. In dat geval zou Polen zoowel
Engeland als Frankrijk aan zijn zijde vinden.
In officieele kringen te Londen heeft men
zijn verbazing erover uitgesproken, dat in Lon
den pogingen zouden zijn aangewend om de
door Chamberlain in het Lagerhuis afgelegde
verklaring te verkleinen. De verklaring moet
integendeel, aldus de diplomatieke correspondent
van Reuter, beschouwd worden als een uiting
van de allereerste beteekenis, waarvan de be
doeling volkomen duidelijk en categorisch is.
In officieele kringen twijfelt men niet, of de
Poolsche regeering zal in de tegenwoordige om-
standigheden er prijs op stellen, de Britsche
regeering volledig op de hoogte te houden, hoe
wel de laatste in geen enkei opzicht ernaar
streeft de Poolsche regeering te beïnvloeden,
wat haar betrekkingen met Berlijn betreft.
VOOR HET GEHEELE LAND:
kouder dan gisteren, zwaar bewolkt tot 2
betrokken, geen neerslag van beteekenis,
H zwakke tot matige, Oostelijke tot Zuide-
lijke wind.
WASHINGTON, 1 April. (Reuter). De
Vereenigde Staten hebben besloten de
regeering-Franco de jure te erkennen.
Gelijk met de erkenning hebben de Ver. Sta
ten het embargo op de verscheping van wape
nen naar Spanje, dat ruim twee jaar van
kracht is geweest, opgeheven.
Diplomatieke kringen wijzen erop, dat het be
sluit der regeering om Franco te erkennen
gisteravond genomen is na een telefoongesprek
tusschen Cordell Hull en Roosevelt. Het besluit
was niet verwacht, want gistermorgen nog was
Huil tot erkenning niet bereid. Men denkt, dat
Cardenas, de agent van Franco, tot ambassadeur
in Washington zal benoemd worden.
Ook de republiek Ecuador heeft de regeering-
Franco de jure erkend.
Naar Reuter uit Madrid verneemt zijn de
leden van den vroegeren Verdedigingsraad
Casado, Besteiro en Prada gearresteerd. Zij
worden goed behandeld.
Teneinde oen terugkeer tot het normale leven
te bespoedigen hebben de autoritei .en van Ma
drid gelast, dat ieder het werk moet hervatten.
Dezelfde methode is met succes te Barcelona
toegepast. De arbeidende bevolking heeft aan den
oproep beantwoord. Alleen de winkels bleven
gesloten en de handel is nog niet hervat, doch
dit zal vermoedelijk niet lang meer uitblijven.
Een aantal schouwburgen en bioscopen zijn
weer geopend. De café's zijn nog gesloten, doch
dit komt, doordat de levensmiddelenvcorgie-
ning op de eerste plaats alle pogingen in het
werk stelt de bevolking te voorzien van de eerste
levensbehoeften.
De H. Vader heeft volgens een Havasbericht
uit Burgos een telegram gezonden aan gene
raal Franco.
Hierin zegt de Paus o.a.: „Wij verheffen
Ons hart tot God en verheugen Ons met Uwe
Excellentie over de zoo vurig verbeide overwin
ning van het katholieke Spanje. Wij wenschen,
dat uw Ons zoo innig dierbaar land, wanneer
het eenmaal den vrede verkregen heeft, krach
tig zijn oude Christelijke beginselen hervat,
welke het zoo groot gemaakt hebben. Met die
gevoelens bezield, schenken wij Uwe Excellen
tie en het edele Spaansche volk Onzen Apos-
tolischen Zegen".
Generaal Franco heeft hierop geantwoord
door uiting te geven aan de dankbaarheid vac
het Spaansche volk, en de bescherming van
den Paus te vragen voor het groote werk, dat
hem wacht.
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
Zaterdagavond:
Hedenmorgen bracht de „Messagero" het
bericht, dat de prefect van de H. Congre
gatie de Propaganda Fide, Kardinaal Fu-
masoni Biondi in Mei van dit jaar naar
Nederland zal komen ter gelegenheid van de
inwijding van het grafmonument, dat in het
Redemptoristenklooster te Wittem thans
wordt opgericht voor Zijn grooten voor
ganger als prefect der Propaganda Fide, den
Nederlander Willem, Kardinaal van Rossum.
Kardinaal Fumasoni Biondi zou dan deze
plechtigheid persoonlijk leiden.
De Heilige Vader heeft Zaterdag in plechtige
audiëntie ontvangen den nieuwen gezant van
Brazilië, dr. H. Pompeu Pinto Accioly en gevol
machtigd gezant van Brazilië, die aan Z. H. den
Paus zijn geloofsbrieven heeft overhandigd.
Hedenmorgen werden namens de Zusters
Camaldolezen van Sinte Prisca en namens de
familie Bresca van San Remo overeenkomstig
de traditie aan den Heiligen Vader twee artis
tiek bewerkte palmtakken aangeboden.
De „Osservatore Romano" van Zaterdagavond
herdenkt het feit, dat voor veertig jaren Z. H.
Paus Pius XII in de Santa Maria Maggiore tot
priester werd gewijd.
Het blad herinnert er daarbij o.a. aan, dat de
Heilige Vader als legaat van Paus Pius XI tot
duizenden en duizenden priesters over de ver
hevenheid van het priesterschap heeft gespro
ken.
Eenmaal sprak Hij als volgt:
„Er is niemand onder ons, die zich niet met
ontroering het uur herinnert, waarin de handen
van den bisschop ons op 't hoofd werden gelegd en
deze ons door de hemelsche macht van den Hei
ligen Geest tot priesters van Christus
maakte, ons bekleedend met een waardigheid,
de engelen, evenarend, waardoor wij met ons
mede dragen het hoogste onderpand van de God
delijke vriendschap."
De „Osservatore" eindigt het artikel met te
verzekeren, dat cle hoop van allen gevestigd is
op het priesterlijk hart van Paus Pius XII en
dat de Paus aan het altaar van God smeekt om
het groote geschenk van den vrede.
Nadat in het raadhuis van Wilhelmshaven aan
Hitier de eere"burgerbrief was overhandigd be
gaf de rijkskanselier zich naar het raadhuis
plein, waar hij nog een korte toespraak vair den
gouwleider en rijksstadhouder Rover het woord
nam voor het uitspreken van zijn redevoering.
Hitier gaf in den aanvang van zijn rede een
overzicht over de gebeurtenissen in Duitsch-
land en de wereld sedert het sluiten van den
vrede. Hij herinnerde er aan, dat honderddui
zenden in den oorlog gevallen zijn, niet door
vijandelijke wapenen, maar door de honger-
blokkade, die nog maanden lang is voortgezet
om het Duitsche vt>lk nog meer te kunnen
afpersen.
De krijgsgevangenen mochten niet terugkee-
ren, de Duitsche koloniën zijn geroofd, de be
zittingen van Duitschland in het buitenland in
beslag genomen, de Duitsche handelsschepen
weggelokt, voor een deel ai geperst. Daarbij
kwam een financieele uitplundering, zooals de
wereld nog niet had gezien. De Volkenbond zelf
is niet geworden tot een instrument van een
rechtvaardige politiek van overeenstemming,
maar tot den garant voor het gemeenste dic
taat, dat menschen ooit uitgenaeht hebben De
algemeene verblinding heeft verschrikkelijke vor
men aangenomen. De ontwapening, die Duitsch
land geheel alleen ten uitvoer heeft gelegd is
door de anderen niet in acht genomen. Inte
gendeel, zij hebben verder bewapend. Men heeft
een groot volk door woordbreuk zijn recht ont
nomen en zijn bestaan praetisch onmogelijk ge
maakt. Zoolang het Dictaat van Versailles op
het Duitsche volk drukte, was het in feite ge
doemd om ten gronde te gaan.
De Führer sprak vervolgens over den weder
opbouw van Duitschland sedert 30 Januari 1933,
waarna hij o.m. zeide:
„Het Duitsche volk is door de Voorzienigheid
niet geschapen om een wet, die Engelschen of
F-ranschen past, gehoorzaam op te volgen, maar
om zijn levensrecht te vertegenwoordigen. Wij
zijn niet meer afhankelijk van de genade of
ongenade der andere staten of van hun staats
lieden.
Wanneer thans een Engelsch staats
man meent, dat men alle problemen
In de omgeving van het Albert-kanaal zijn door het Belgische leger
grocte manoeuvres gehouden.
PARIJS, 1 April. (Havas) De Fransche minis
terraad van hedenmorgen was grootendeels ge
wijd aan een bespreking van de buitenlandsche
politieke kwesties. George Bonnet bracht zijn
ambtgenooten op de hoogte van de verwikkelin
gen sedert den vorigen ministerraad en in het
bijzonder over den stand der besprekingen van
Parijs en Londen met sommige hoofdsteden van
Oost-Europa.
Voorts zette hij den zin en beteekenis uit
een van de besprekingen in verband met de
gisteren door Chamberlain in het Lager
huis afgelegde verklaring. Deze verklaring
had in deze omstandigheden vooral ten doel
een verrassing te voorkomen. De door En
geland ten aanzien van Polen aangegane
verplichting is bedoeld om behelsd te wor
den in een wederzijdsch pact van bijstand
tusschen de westelijke mogendheden en de
landen van Oost-Europa.
De beraadslagingen van den ministerraad lie
pen voorts over het vluchtelingenvraagstuk. Men
hoopt te Parijs, dat de Spaansche uitgewekenen
weldra naar hun land kunnen terugkeeren.
De raad heeft zich ook bezig gehouden met
de Japansche bezetting der Spratly-eilanden. De
souvereiniteit over deze eilanden vormde eenigen
tijd een twistpunt tusschen Frankrijk en Japan,
dat de rechten van Frankrijk betwist had.
Daar Japan een arbitrage heeft afgewezen, zal
Frankrijk waarschijnlijk een protest tot Tokio
richten. Voorts nam de raad een besluit in zake
de noodige credieten om de Fransche legatie in
Boekarest te verheffen tot een ambassade.
Na de bijeenkomst van den ministerraad is
een communiqué gepubliceerd, waarin wordt
medegedeeld, dat minister-president Daladier
den president der republiek een aantal decreten
ter teekening heeft voorgelegd.
Een dezer decreten verscherpt de contöle van
de politie op vreemdelingen. Drie andere decre
ten hebben betrekking op het vervaardigen van
brandstof voor vliegtuigen.
De F.I.S. heeft besloten de wereldkampioen
schappen 1940 van 24 Februari tot en met 4
Maart te doen plaats vinden. De wedstrijder,
beginnen met de alpinenummers te Rjukan, de
andere wedstrijden worden te Holmenkollen
gehouden.
moet bespreken, dat men ze door
vrijmoedige besprekingen en onder
handelingen moet oplossen want
dat kan men toch dan zou ik de
zen staatsman slechts willen zeggen:
daarvoor was vóór onzen tijd vijftien
jaar lang gelegenheid. Wij zijn tot de
overtuiging gekomen, dat wij noch
in de binnenlandsche, noch in de bui
tenlandsche politiek van ons volk ook
maar het geringste zouden hebben
bereikt, wanneer wij nog vijftien
jaren gewacht hadden tot deze bela
chelijke instelling van Genève er toe
zou zijn gekomen om door rede
voeringen de problemen op te lossen.
Wij zouden waarschijnlijk voor altijd hebben
kunnen wachten. Wanneer de wereld thans
zegt, dat men de volkeren moet indeelen in
deugdzame naties en in naties, die niet deugd
zaam zijn, en tot deze deugdzame naties behoo-
ren in de eerste plaats de Engelschen en de
Franschen en tot de niet deugdzame behooren
de Duitschers en de Italianen, dam kunnen wij
slechts zeggen: De beoordeelmg of een volk
deugdzaam is of niet, kan een sterveling nau
welijks uitspreken, dat moet men aan Onzen
Lieven Heer overlaten. Misschien zal nu een
Britsch staatsman tegen mij zeggen: God heeft
het oordeel reeds uitgesproken, want hij heeft
den deugdzamen naties een vierde deel der
wereld geschonken en den niet deugdzamen
heeft hij alles ontnomen. Het is nu slechts de
vraag met welke middelen de deugdzame naties
zich dit vierde gedeelte der wereld verworven
hebben. En dan moet ik zeggen, dat zijn geen
deugdzame methoden geweest.
Driehonderd jaar lang heeft Engeland
ondeugdzaam gehandeld en thans op zijn
ouden dag spreekt het over deugd.
Nog twintig jaar geleden was de kwestie
der deugd voor de Britsche staatslieden
niet volkomen opgehelderd, in zooverre zij
naar willekeur omgingen met vreemden
eigendom.
Men hield het toen nog voor vereenigbaar
met de deugd, dat men heeie koloniën heeft
veroverd eenvoudig, omdat men de macht had.
Toen wij nationaal-socialisten aan de macht
kwamen, trachtt e ik ieder probleem door be
sprekingen op te lossen en ik heb bij ieder pro
bleem aanbiedingen gedaan en zij zijn afge
wezen. Er is in het geheel geen twijfel aan,
dat ieder volk belangen heeft, die heilig zijn,
omdat zij identiek zijn met zijn leven en zijn
levensweg.
Wanneer thans een Britsch staatsman eischt
dat ieder probleem, dat temidden van de Duit
sche levensbelangen en de levenssfeer van ons
volk ligt, eerst met Engeland moet worden be
sproken, dan kan ik juist zoo eischen, dat ieder
Britsch probleem eerst met ons besproken moet
worden.
Een ding zou ik hier willen uitspreken; Het
Duitsche volk van thans, het Duitsche rijk van
tegenwoordig, zijn niet bereid levensbelangen
prijs te geven. Zij zijn ook niet bereid werkeloos
te staan tegenover opkomende gevaren. Wan
neer de geallieerden zonder rekening te houden
met doelmatigheid, met recht, met historische
traditie of ook slechts met verstand de land
kaart van Europa zouden wijzigen, dan zouden
wij niet de macht hebben dat te verhinderen.
Maar wanneer zij van het tegenwoordige
Duitschland verwachten, dat het trawanten-
staten, welker eenige taak is tegen Duitschland
in het spel gebracht te worden, geduldig laai
rijpen tot den dag, waarop dit netwerk dicht
getrokken moet worden, dan verwisselt men
het tegenwoordige Duitschland met het
Duitschland van den vorigen oorlog.
Wie zich reeds bereid verklaart, om voor
deze groote mogendheden de kastanjes uit
het vuur te halen, moet erop bedacht zijn,
dat hij zich daarbij de vingers verbrandt.
(Vervolg zie pag. 2).
Hitler's rede te Wilhelmshaven bracht
weinig sensationeele aankondigingen
Amerika erkent de regeering-Franco de
jure.
Een compromis tusschen Slowakije en
Hongarije gesloten.
Fransch-Duitsch handelsverdrag automa
tisch voor een jaar verlengd.
Volgens officieele kringen te Londen
valt aan de verklaring van Chamberlain
niet te tornen.
Ter gelegenheid van het een-jarig be
staan van den Bond zonder Naam is te
Den Haag een tentoonstelling ingericht-
Cambridge wint den jaarlijkschen roei-
wedstrijd op de Thames van Oxford.
Nederlandsch hockey-team verliest met
3-0 van Engeland.!
Stand der clearing met Duitschland per
3 1 Maart.
Beurs van New York: Stemming zeer
vast.
De palm groeit onder de verdruk
king. Daarom is het symbool van den
palm ons dezen dag van lijdensover
denking lief. Al kenpen wij in onze
Westersche Noorderlanden den eigen
lijken palm niet en nemen we er buxus
voor waaraan we den naam van palm
geven, als symbool blijft ook dit groen,
mèt den palmnaam óók de vooraf
beelding behouden. We weten dat de
palm verzinnebeeldt de jubüatie der
overwinning. Met palmen is de in
tocht van Jezus binnen Jeruzalem ge
vierd De palm der overwinning is voor
den Godmensch weggelegd Die hel en
dood zal overwinnen op Golgotha.
Overwinning! Maar ook aan het lijden
herinnert de palm: het lijden dat we
moeten doorstaan om de glorie der
eeuwige overwinning deelachtig te
worden. De palm der overwinning
groeit onder de verdrukking en daar
om behoeven we geen verdrukking te
vreezen, geen lijden te duchten. Door
lijden tot overwipning! Dit is de les
van den palm op heden. En daarom is
Palmzondag van zoo wereldomvat
tende beteekenis.
Stand op Zondag 1 uur v.m. 759.2
Vorige stand 760.4
