Wordt Roemenië opgenomen in het garantiepact? Lord Halifax verdedigt het Britsche beleid Het nieuws van heden CHAMBERLAIN SPREEKT IN HET LAGERHUIS OVERLEG MET ANDERE STATEN DUURT VOORT I--"1 ZAL LEBRUN BLIJVEN? INBREKERS EN HELERS ONTMASKERD CHINEEZEN HEROVEREN KONGMOEN EN PAKHOI DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 4 APRIL 1939 - OCHTENDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM ZES EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21718 Verklaring van 31 Maart beteekent een nieuwe richting in de Britsche politiek Geen dienstplicht in Engeland Het Lagerhuisdebat Chamberlain spreekt De verhouding tot Rusland „Buurstaten van Duitschland zul len zeker letten op de lessen van het verleden" Parijs heeft steeds meegewerkt Het leven in Madrid herstelt zich Dagelijks nog anderhalf millioen maaltijden uitgedeeld Driehonderdduizend mijnwerkers staken Gafencoe'naar het buitenland Onbevestigde geruchten Witos meldt zich aan Het Weer illiniumurn Van de 22 arrestanten 11 naar het Huis van Bewaring Ongerustheid te Tokio over door Engeland gevoerde politiek Houding der Belgische socialisten Verdwijnen Z. H. de Paus buiten het Vatïcaan Voor een bezoek aan drie basi lieken op Hemelvaartsdag Kardinaal Mariani ernstig ziek NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek LONDEN, 3 April. Naar verscheiden En- gelsche bladen uit Boekarest vernemen, heb ben koning Carol van Roemenië en zijn ka binet besloten om een garantie van Engeland tegen eventueele agressie te aanvaarden, in den geest van de garantie, welke aan Polen is verleend. Aan Roemenië is verzocht, de verzekering te geven, dat het terstond Polen te hulp zal komen, indien dat land mocht worden aan gevallen. Te Boekarest zou er geen bezwaar tegen bestaan om zulk een toezegging te doen. Op vragen betreffende de werkzaamheden van de economische missie in Roemenië heeft de financieele secretaris van het ministerie van Handel in het Lagerhuis medegedeeld, dat de minister van Handel morgen een ver klaring inzake Roemenië hoopt af te leg gen. Eveneens heeft Butler op de vraag, of hij, in ♦erband met het feit dat Duitschland krach tens het Duitsch-Roemeensche verdrag leger- bewapening aan Roemenië levert, wilde overwe gen om met Roemenië in onderhandeling te treden over versterking van zijn marinestrijd krachten en in het bijzonder van de gewapende Donauflotieljes, namens Chamberlain geant woord, dat de Britsche regeering ten allen tijde bereid is de mogelijkheid, om te voorzien in de bewapeningsbehoeften van de Roemeensche re geering, zoowel op vloot- als ander gebied, in Welwillende overweging te nemen. Op vragen betreffende de tegenwoordige po sitie van Danzig heeft Butler in het Lagerhuis •nedegedeeld, dat de kwestie-Danzig ongetwij feld te zijner tijd tijdens de besprekingen met Beek ter sprake zal komen, en dat het onder deze omstandigheden misplaatst zou zijn. reeds thans een verklaring af te leggen. Het debat over den internationalen toestand Werd in het Lagerhuis geopend door den arbei dersafgevaardigde Greenwood. Hij zeide op grond van Chamberlain's verklaring te hopen, dat thans de plannen voor wederkeerige bescher ming en verzekering zich veel verder zouden gaan uitbreiden. Greenwood verklaarde te ge kloven, dat, wanneer het Huis uiteen zou gaan, de wereld duidelijk zou weten, dat er in Enge land een algemeene afschuw over de laatste gebeurtenissen in Europa bestaat en het Brit sche volk bereid is met alle andere volken samen te werken bij het opwerpen van een machtige en onneembare barricade tegen agressie. De Arbeiderspartij keurt het plan der regee- fiftg goed, zoolang dat in overeenstemming is met haar eigen inzicht, doch indien de regee ring afwijkt van wat deze den juisten weg noemt, zal zij op sterken tegenstand stuiten. Indien de regeering, aldus Greenwood, in deze dagen langzaam, wankelend en onzeker zou zijn, zou zij onze ernstige critiek moeten verwachten. Minister-president Chamberlain zeide dat Greenwood zijn belofte hield en het debat op hoog peil heeft gehouden. „Ik ben van meening aldus de premier dat wij bij deze gelegenheid eerder den nadruk moeten leggen op de punten, waarover wij het eens zijn, dan op die, waarover wij van oordeel Verschillen. Mijn verklaring van Vrijdag j.l. is gekenschetst als een voorloopig bewijs van ver- Zekering in afwachting van een volledige assu rantie-polis. Ik zelf heb er den nadruk op ge legd dat de verklaring van voorbijgaanden, tij- delijken aard is. Toch beteekent deze garantie een geweldige afwijking van hetgeen Engeland tot dusverre op zich heeft genomen, en inderdaad een nieuwe richting in de lijn van onze buitenlandsche po litiek. Verder zeide Chamberlain dat de verklaring ten aanzien van Polen niet met een grensinci dent verband houdt, doch met de groote dingen, die achter een grensincident kunnen steken. Mocht Polen bedreigd worden, dan twijfel ik er hiet aan dat het Poolsche volk zich zal verzet ten. In dat geval beteekent de verklaring, dat frankrijk en wij het land onmiddellijk te hulp «Uilen komen. (Toejuichingen). Na de beloften van München mocht verwacht Worden, dat de buitenlandsche politiek der Duit- Sche regeering grenzen had en de Duitschers geen andere rassen wilden overheerschen. Deze verzekeringen hebben thans geen waarde meer. Dit is een nieuwe factor, die het vertrou wen geheel vernietigd heeft, en de Britsche re- Eeering gedwongen heeft den nieuwen weg in te slaan, waarover ik Vrijdag de eerste mededee- hng deed. Thans vertelt men ons, dat er andere redenen zijn zooals historische motieven en Vrees voor aanvallen. Er zijn misschien uitste kende redenen, maar zij zijn niet in overeen stemming met de tevoren gegeven verzekeringen. Zij zouden ongetwijfeld de vraag doen rijzen of hiet thans nog andere redenen zouden worden Bevonden voor verdere expansie. Ik persoonlijk beweer niet, dat deze uitdaging een feit is ge- Worden. Laat mij echter hierop den nadruk leggen: wat. ook het resultaat mag zijn van de besprekingen die thans tusschen Engeland en andere landen worden gevoerd, zij houden géén bedreiging voor Duitschland in, zoolang Duitschland een goede buur zal zijn Terugkomende op Greenwood's verklaring over een omsingeling van Duitschland zeide de pre mier: „Die gedachte is fantastisch. Wij voeren slechts een politiek van zelfverdediging." De minister-president zeide voorts, dat de arbeiderspartij nog eenigszins de verden king koestert, dat zoogenaamde ideologische verschillen Engeland van Rusland scheiden. Chamberlain zeide dat deze zeker bestaan; zij zijn onveranderd gebleven, maar de kwestie is, dat zij geen werkelijke beteekenis hadden in vraagstukken als deze. (Toejui chingen) Verder heeft Chamberlain naar aanleiding van de vraag, of hij niet wilde terugkomen op het besluit om geen nationaal dienstplichtregis- ter aan te leggen, verklaard, dat het pas door de regeering genomen besluit, het territoriale veld leger te verdubbelen, de gelegenheid biedt tot practische expansie van den geest van vrijwilli ge opoffering, die thans waar te nemen is en beschouwd moet worden als een voldoend bewijs van den vasten wil van Engeland om ingeval van nood een actieve rol te spelen. Volledige dienst plicht zou slechts van nadeeligen invloed zijn op het tegenwoordige stelsel van vrijwillige dienstneming, dat wij snel tot ontwikkeling bren gen, teneinde in de behoeften van den tegen- woordigen toestand te voorzien. Na de rede van den premier werd nog het woord gevoerd door Sinclair, die zeide Chamber- Iain's verklaring van Vrijdag toe te juichen, doch van oordeel te zijn, dat de zinsnede over de wenschelijkheid van onderhandelingen tot het regelen van geschillen onnoodig was en misver stand zou kunnen wekken. Die zinsnede zou nj. de uitwerking der verklaring in Duitschland kunnen verzwakken en in Polen zekere ver dachte herinneringen aan de missie van Runci- man in het leven kunnen roepen. Sinclair achtte voor deze toevoeging den minister van Financiën verantwoordelijk, die. zooats hij zeide, langer dan zeven jaar de slechte genius der Britsche bui tenlandsche politiek is geweest. Zoolang hij lid van het kabinet blijft, aldus Sinclair, zal het moeilijk zijn den indruk van vastberadenheid t<* geven, die voor herstel van het vertrouwen noo- dig is. Dat zal moeilijk zijn, wanneer de regee ring mannen bevat als den minister van Finan- cin en den minister van Binnenlandsche Zaken, die reeds eenmaal de collectieve veiligheid gesa boteerd heeft. In den tegenwoordigen gevaar lijken toestand moeten zij plaats maken. SxSx&kx-J' ->£ss Over den Rijn bij Keulen wordt een nieuwe bruo oebouwd, welke als schakel in de rijksautobanen noodig bleek LONDEN, 3 April. (Reuter) In het Hoo- gerhuis heeft de minister van Buitenland sche Zaken Halifax vandaag een verkla ring afgelegd óver de buitenlandsche poli tiek. Hij herinnerde aan Chamberlain's verklaring van Vrijdag j.l. betreffende de Poolsche onafhankelijkheid, en voegde hier aan toe: „Ons contact met de Fransche regeering is voortdurend in deze benauwde tijden zeer nauw geweest. Onze beide re geeringen voelden zich op alle punten één, en de regeering heeft steeds op de snelle en bereidwillige medewerking van de Fran sche regeering kunnen rekenen." Na te hebben gewezen op het door het ac- Te Kiel is een proefvaart gehouden met een voor rekening van de TurTcsehe regee ring gebouwde onderzeeboot, welke „Bateray" werd gedoopt PARIJS, 3 April. (Havas). Naar Havas meent te weten zou Lebrun, toegevend aan de talrijke verzoeken, die sedert verschei dene dagen tot hem gericht zijn, bereid zijn om in de op 5 April te Versailles te houden nationale vergadering zich candidaat te la ten stellen. MADRID, 3 April (Reuter). De Bank van Spanje heeft het gemeentebestuur van Madrid een ruim crediet verleend om de financieele po sitie der stad, welke door den burgeroorlog sterk geleden heeft, zoo spoedig mogelijk te herstellen. Er is een commissie gevormd welke het eigendomsrecht van onroerende goederen moet vaststellen en de industrie moet helpen weer op gang te komen. Ook in ander opzicht tracht men in de stad de sporen van den bur geroorlog uit t,e wisschen. De guardia civil, he» befaamde politiecorps met de merkwaardige driehoekige zwarte hoofddeksels, is weer op straat verschenen en wel voor het eerst sedert kort na het uitbreken van den burgerstrijd, toen de trouw van het corps jegens de republiek in twijfel getrokken werd. De standbeelden worden ontdaan van hun beschermende omhulsels van zandzakken en gebroken winkelruiten worden hersteld. De vrouwen tooien zich weer met hoeden en man nen verschijnen weer met boord en das. In den eersten nood van de uitgehongerde bevolking is thans voorzien, hoewel dagelijks nog 1mil lioen maaltijden worden uitgedeeld. Er zullen Voortaan vijf dagbladen verschijnen, t.w. „A.B.C.", het oude monarchistenorgaan. „Ya", het conservatieve avondblad, „Informaciones". oorspronkelijk in het bezit van den financier Juan March, en twee nieuwe organen, n.l. „Ar riba" en „Madrid". Vóór den burgeroorlog ver schenen er in Madrid 17 ochtend- en avond bladen. NEW YORK, 3 April (Havas) In ver band met moeilijkheden bij de onderhande lingen over een nieuw arbeidscontract, heb ben meer dan driehonderdduizend mijnwer kers vandaag het werk neergelegd. Het bedrijf in de Amerikaansche steenkoolmij nen ligt daardoor voor driekwart stil. BOEKAREST, 3' April. (Stefani) Het schijnt, dat Gafencoe een bezoek zal bren gen aan Berlijn, Rome, Parijs en Londen, waar hij besprekingen zal voeren met de lei ders der buitenlandsche politiek van Duitsch land, Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië. Havas voegt hieraan toe: Hedenavond is in raadselachtigen vorm een communiqué uitge geven over aanstaande diplomatieke bezoeken van Gafencoe. Heeft dat betrekking op de voor genomen reis van Gafencoe naar Ankara en misschien naar Athene? Of gaat het integendeel om een reis naar de Westelijke hoofdsteden, welke een repliek zou worden op de reis van Beek naar Londen en Parijs? Het is nog niet mogelijk dit vast te stellen. coord te Mjinchen gewekte vertrouwen, en de Britsch-D'uitsche handelsbesprekingen die hier van een nadere uiting vormden, herinnerde Halifax er aan, dat de militaire bezetting van Bohemen en Moravië tusschenbeide kwam. „Het is niet noodig te wijzen op de bezorgdheid, wel ke uit dit optreden voortvloeide. De inlijving bij Duitschland van bijna acht millioen Tsjechen was duidelijk een afwijking van de beginselen, die Hitier tot dusver verkondigd had. Het was derhalve ook niet onnatuurlijk dat als gevolg hiervan andere aan Duitschland grenzende lan den het gevoel kregen, dat hun onafhankelijk heid eveneens gevaar zou kunnen loopen. Daar om scheen het de regeering belangrijk toe, om stappen te ondernemen, ten einde in zekere mate het vertrouwen, in Europa te herstellen en de Britsche regeering heeft zich in verband hiermede met bepaalde andere regeeringen in verbinding gesteld. Dit overleg duurt nog steeds voort. Op het oogenblik ben ik niet in de ge legenheid hierover eenige definitieve verklaring af te leggen. De regeering is zich ten volle bewust van het belang van de houding der Sovjet-regeering en zij hecht waarde aan goede betrekkingen met haar. Wij moeten het feit voor oogen houden, dat de betrekkingen van sommige staten met Rusland ingewikkeld zijn, doch Ik kan aan het Huis, wat de Engelsche regeering betreft, de verzekering geven, dat deze moeilijkheden niet bestaan. Zooals ge weet, komt vandaag kolonel Beek in Engeland aan. Ik verwacht de gelegenheid te hebben met hem vele problemen, die van gemeenschappelijk belang voor onze beide lan den zijn, openhartig te kunnen bespreken. Toen de Britsche regeering dezen toestand bestudeerde en naging, hoe zij het best een rol zou kunnen spelen bij de bevordering van een vreedzame en ordelijke regeling van de inter nationale kwesties, deden bepaalde omstandig heden de mogelijkheid veronderstellen van ge vaarlijke ontwikkelingen in de betrekkingen tusschen Duitschland en Polen." Halifax herinnerde er verder aan, dat dit niet moest worden opgevat als een aanvaarding van de geruchten, die de ronde hebben gedaan, want officieele bevestiging daarvan is uitge bleven. „De regeering besloot geen tijd te ver liezen bij het nemen van maatregelen om den toestand te stabiliseeren. Zij achtte het ge- wenscht, om in den tusschentijd duidelijk te maken, wat haar positie zou zijn ingeval Polen zich gesteld zou zien voor een gevaar, dat het met eenige reden zou moeten vreezen." Verder merkte de minister nog op, dat van de buurstaten om Duitschland heen op het oogenblik nauwelijks verwacht kan worden, dat zij in het geheel geen rekening zullen houden met de lessen van het verleden. „Onze toezegging aan Polen beteekent een nieuwe belangrijke koerswijziging in de Brit sche politiek. Wij hebben deze verplichting niet in eenigerlei geest van vijandigheid jegens eenig land op ons genomen, doch in de hoop en in het vertrouwen, dat wij door aldus te handelen de zaak van de Europeesche stabiliteit en vrede kunnen versterken." Lord Snell betuigde hierop namens de Arbei derspartij zijn instemming met de wijziging der regeeringspolitiek. Namens de liberale oppo sitie zeide lord Crewe, dat de verklaring van Chamberlain niet een op zichzelf staande daad beteekent, doch opgevat kan worden als het smeden van een krachtigen schakel in een po litiek, die onder alle mogendheden, groot en klein, de meening ingang zal doen vinden, dat eventueele politieke geschillen door onderhan deling behooren te worden geregeld, eerder dan door de ruwe methode van krachtmeting." Hierop werd de zitting van het Hoogerhuis verdaagd. De Poolsche minister van Buitenlandsche Zaken Bock is om 16.33 uur te Londen aange komen. De Poolsche ambassadeur had hem vanaf Dover vergezeld. Beek werd te Londen begroet door Halifax en den staf der Poolsche ambassade. De Fransche minister van Luchtvaart, Giiy la Chambre, kwam heden te Londen aan voor het voeren van belangrijke besprekingen over de luchtverdediging. Woensdag zal de minister weer vertrekken. WARSCHAU, 3 April. (D.N.B.) Vanochtend heeft de leider van de Boerenpartij, Witos, zich ter beschikking gesteld van de autoriteiten te Krakau. Men veronderstelt, dat hij na een korte hech tenis amnestie zal krijgen. VOOR HET GEHEELE LAND- Ël Zwaar bewolkt tot betrokken, met <ju en H dan regen, later gedeeltelijk opklarend, matige tot krachtige Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelijke wind, weinig verandering in temperatuur. De recherche van de Rotterdamsche po litie heeft in de afgeloopen maanden goed speurderswerk verricht. Zij is in enkele we ken een serie van ten minste dertig brutale inbraken, gepleegd door twee jongelieden, den 21-jarigen metaalbewerker F. M. M. en den 24-jarigen schoenmaker A. V. Jr., op het spoor gekomen. In totaal werden 22 ar restaties verricht. Elf verdachten, onder wie negen helers, werden naar het huis van bewaring overgebracht. De vader van V. Jr. de 47-jarige reiziger A. V. Sr., heeft in deze zaak als heler een groote rol gespeeld, evenals zijn vrouw, de 48- jarige M. V. S., zijn dochter, de 22-jarige C R. V., en haar man, de 25-jarige timmerman A. P. Voorts werden nog 14 personen aangehouden, die allen een of ander van de ontvreemde goe deren gekocht hebben. Bij een firma aan den Goudschen Rijweg werd voor f 500 aan vloerkleeden gestolen; bü een stoffenhuis aan den Goudscheweg voor f 150 öamesstoffen. In den loop van den tijd leverden diverse deels kleinere inbraken artikelen van den meest uiteenloopenden aard op. Deze groote serie heeft de politie thans op het spoor gebracht van weer andere inbraken. o.a. een diefstal van bontvellen en een inbraak in een goudsmidswinkel. Men vermoedt, dat een zelfde combinatie deze zaken en nog eenige, die in behandeling zijn, op touw heeft gezet. MACAO, 3 April. (Reuter). De Chineezen hebben Kongmoen en Pakhoi, de beide laat ste verdragshavens in Zuid-China welke on der Chineesche souvereiniteit stonden, her overd. De Japansche troepen hebben zware verliezen geleden. Volgens bericht uit Tokio dringt de „Nitsji Nitsji", het blad dat algemeen als de spreekbuis van het leger wordt beschouwd, er op aan dat Japan onverwijld zijn politiek tegenover Enge land herziet. Het schijnt dat de bijeenkomst te Sjanghai van de Britsche ambassadeurs in China en Japan angstige voorgevoelens heeft gewekt. De „Asahi Sjimboen" schrijft dat deze confe rentie Japan zal noodzaken om de houding van Engeland in het Verre Oosten nauwlettend te volgen. Japan moet, aldus het blad, thans ook op Europa letten, want de gebeurtenissen zou den het kunnen dwingen het anti-komintempact te versterken, of de regeering dit wil of niet. BRUSSEL, 3 April (Belga) Het bestuur der Belgische Werkliedenpartij is bijeengekomen ter bestudeering van den politieken toestand na de verkiezingen. Een vooraanstaand lid der partij, deelt mede: „Wij zijn sportief en- erken nen verslagen te zijn. D<e Roomsch-Katholieke en Liberale partijen beschikken over de meer derheid en kunnen dus zonder ons regeeren. Wij houden vast aan het standpunt, dat de na tionale eenheid om verschillende redenen wen- schelijk zou zijn, maar de Socialistische partij kan in elk geval niet medewerken aan een regeering, die een deflatie-politiek voert. De andere partijen hebben trouwens dit punt op hun programma". De algemeene raad der Werkliedenpartij zal Vrijdag bijeenkomen om den algemeenen toe stand te bestudeeren. Volgens Londensche bladen zal Roeme nië zich bij het garantiepact aansluiten. Verklaringen door Chamberlain en Hali fax over de Britsche buitenlandsche po litiek. Z. H. de Paus zal op Hemelvaartsdag een bezoek aan drie Romeinsche basilieken brengen. Volgens Havas zou president Lebrun zich opnieuw candidaat laten stellen. Het grootste deel der mijnwerkers van de Vereenigde Staten is in staking ge gaan. Overeenkomst tusschen Nederland, Bel gië en Frankrijk betreffende het Rijn- verkeer naar en van Straatsburg. Groot aantal inbrekers en helers te Rot terdam opgespoord; vele inbraken opge helderd. In een bijeenkomst te Amsterdam zijn besprekingen gevoerd over de moeilijk heden der Zuiderzeevisschers. Conflict bij textielfabriek te Enschede vermeden. New-Yorksche beurs: stemming onregel matig. lederen dag verdwijnt er iets uit ons leven: 'n nabestaande, 'n vriznd, 'n bemind en geëerd menseh, 'n rus tig vertrouwd plekje, 'n lieve herin nering'n zoete illusie. Alles is verschijning, alles is verdwijning op onze levensbaan. We komen om weer weg te gaan. We zoeken rusteloos naar voldoening maar vinden alleen het blijvend veranderlijke, het immer ver dwijnende. Wat ons gisteren dierbaar was, ontzinkt ons heden om morgen verdwenen te zijn, voor goed. We worden eenzaam met ons zelf en staan alleen temidden van veel onze kers. Er zijn ons echter nog zoovele dier baren overgebleven, er bleven nog zoovele goede dingen: laat ons tevre den zijn en hun die met ons leven door onze mistroostigheid het bestaan niet vergallen. De les van al het vergan kelijke hier op aarde is immers deze dat er één waarde is die blijft en dat er Eene is, die boven alle cijden staat. Daarover dienen we ons zóó te ver heugen dat ons leven voor ons zelf en anderen zonnig zij en een schoone herinnering. Onze Romeinsche correspondent seinde d.d. 3 April: Naar de Awenire van hedenavond mededeelt, staat het thans wel vast, dat de H. Vader zich op Hemelvaartsdag naar de St. Jan van Late- ranen zal begeven, om „bezit te nemen" van deze basiliek. Naar alle waarschijnlijkheid zal de tocht ge maakt worden in een open auto. Tevens wordt voorzien, dat de H. Vader ook de twee basilie ken Santa Maria Maggiore en St. Paulus buiten de Muren zal bezoeken. VATICAANSTAD, 3 April (Havas) Kar dinaal Domenico Mariani, die aan het hoofd staat der administratie van de goederen van den H. Stoel, en 76 jaar telt, werd heden door een hartaanval getroffen. De laatste HH. Sacra menten werden hem toegediend. In den loop van den avond verbeterde zijn toestand zien eenigszins. 1N) ik k II I I n m II m l m 11 n M j 4/ZJ Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 744.8 Vorige stand: 749.8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1