Dienstplichtwet moet
gewijzigd worden
Wetsontwerp thans
ingediend
Engeland blijft overleggen met
andere staten
Het
heden
vereenigde katholieke pers
Volmachten voor
Pierlot
Chineezen vallen
Kanton aan
Mogelijkheid tot verlenging van de eerste
oefening tot twee jaar; nieuwe
regeling voor kustwacht
Herhalingsoefeningen ver
lengd van 40 tot ten
hoogste 85 dagen
Hoogere vredessterkte
noodzakelijk
CHAMBERLAIN OVER DEN
TOESTAND
nieuws van
DE BAROMETER
I HEERKENSTHIJSSEN C
Ongevallenverzekering i
WOENSDAG 19 APRIL 1939 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
'3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21744
De katholieken eischen het
voorzitterschap van de
Kamer voor zich op
Ook in Zuid-Sjansi, Hopei en
N oord-C hina werd gevochten
Japanners bezetten
Koeling
^on Papen naar Ankara
Het Weer
Troepenbewegingen in
Spaansch Marokko
Tegenover Nederland heeft Lon
den geen omschreven ver
plichtingen aanvaard
Palestina is thans veel
rustiger
De handel met Amerika
Hitier weer te Berlijn
aangekomen
Duitsche oorlogsschepen ver
zamelen zich bij Helgoland
Geen ontmoeting van
Koning en Prins
Motie voor Britschen
dienstplicht
Nieuwe decreten voor
Fransche defensie
Roosevelt confereert
Sidor is afgetreden
GOERING TE BERLIJN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 ceni
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
•De Albaneesche delegatie, die aan koning Victor Emmanuel de kroon van Albanië
kwam aanbieden, werd bij haar tocht door Rome geestdriftig begroet
BRUSSEL, 18 April. (Havas). Pierlot heeft
in een vergadering- der rechterzijde van de
Kamer medegedeeld, dat hij zich voorstelt
aan de Kamer een wetsontwerp voor te leg-
Sen waarbij de regeering speciale volmachten
vraagt.
He Katholieke rechterzijde van de Kamer
"eeft, naar Belga bericht, met op één onthou-
Üing na algemeene stèmmen besloten hét
vOorzitterschap van ds Kamer voor zich op te
"schen.
Naar men weet wordt het voorzitterschap van
Kamer sedert verscheidene jaren bekleed door
J[en socialistischen burgemeester van Antwerpen
Hamiel Huysmans. Van haar kant heeft de so-
c'alistische Kamerfractie besloten om Huysmans
"Pnieuw candidaat te stellen.
Hongkong, 18 April. (A.N.P.) De Chineezen
?i'b een krachtig offensief tegen Kanton be
nnen. Volgens uit Kanton ontvangen berich-
ontwikkelt zich deze aanval op gunstige
Mize. De Chineesche voorhoede zou op 20 kilo-,
^eter ten noorden van de stad zijn aangekomen
ri,lfianks het intensieve vuur der Japansche ar
terie.
Hen. colonne, welke ten noordoosten van Kan-
n opereert, bevindt zich op 30 kilometer van
stad.
Dok in Zuid-Sjansi werden hevige gevechten
lieverd, evenals bij Pautingfoe in de provincie
J;0Pei. ten zuiden van Kaifeng en ten oosten
deze stad. Ook aan vele fronten in Noord-
bina wordt gevochten.
Naar Domei uit Tokio bericht, hebben Japan
se strijdkrachten Koeling, het bekende vacan-
,e°ord in de bergen bij den Jangtse, bezet. De
bineesche troepen om Koeling zijn verstrooid,
burende twaalf maanden is Koeling een Chi-
^Ssch eiland achter de Japansche linies ge-
Vst.
v Tn officieele Janansche kringen wordt be-
e®rd. dat Russische kanonniers deelnemen aan
Chineesche offensief in Zuid-Sjansi.
v Volgens den Japanschen zegsman worden de
bssische tactiek en methoden van vuren toe
last door de Chineesche artillerie. Men ge-
oft. dat Russen het geschut bedienen.
het-
Verder wordt uit Sjanghai bericht, dat de
Gemeente-secretaris van Groot-Sjanghai om
'let leven is gebracht. Men heeft zijn door
koken lichaam in de Pransche concessie
bevonden.
Berlijn, 18 April. (D.N.B.) Hitier heeft
H°n Papen benoemd tot ambassadeur te
^Pkara. Von Papen heeft hem gisteren een
*Tscheidsbezoek gebracht.
VOOR HET GEHEELE LAND:
Overwegend droog, gedeeltelijk bewolkt, S
koude ochtend, later op den dag iets
zachter dan gisteren, meest matige wind
uit Noordelijke richtingen.
ALGEMEENE VOORUITZICHTEN:
Geleidelijk iets zachter overdag.
=J|tlllllllllMIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII>^
O.
ASSURANTIEBEZORGERS
(VLIEGRISICO INGESLOTEN)
I DAMRAK 60 AMSTERDAM
Télef. 45014 45016
rillllllllllllllllllllllllllllillllllllllllMIII ■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIMIIHIIIIIC
RABAT, 18 April. (Havas). Uit Tanger en
omgeving komen berichten over aanzienlijke
troepenbewegingen in Marokko. Het schijnt dat
de Moorsche troepen uit Spanje in versneld
tempo via Tetoean, Ceuta en Larache terug
vloeien. Men weet nog niet of de troepen spoe
dig gedemobiliseerd zullen worden.
Naar Press Association bericht werd Dinsdag
avond te Londen vernomen, dat, naar de Spaan-
sche autoriteiten te Tetoean den consul-gene
raal van Engeland te Tanger hebben verzekerd,
de geruchten volgens welke een bezetting van
Tanger door Spanje voor de deur zou staan van
allen grond ontbloot zijn.
Deze geruchten worden „sensationeel en vol
komen leugenachtig" genoemd. De Spaansche
autoriteiten willen buitenlandsche journalisten
in de gelegenheid stellen dienaangaande in
Spaansch Marokko een onderzoek in te stellen.
Verder meldt Havas, dat een aantal hooge
functionarissen uit Spaansch Marokko te Ra
bat is aangekomen en in contact getreden met
hooge functionnarissen van het Pransche pro
tectoraat, teneinde de betrekkingen tusschen
beide gebieden te bespreken.
Verschenen is een ontwerp van
wet houdende wijziging van de
Dienstplichtwet. Blijkens de memorie
van toelichting is het doel van het
wetsvoorstel
1. Voorzieningen te treffen omtrent
de sterkte van in werkelijken dienst
zijnde dienstplichtigen.
2. Den duur der eerste oefening van
de dienstplichtigen, bestemd voor
den dienst bij de marine-kustwacht,
te verlengen.
3. Den duur der herhalingsoefenin
gen te verlengen.
4. Een aanvullende bepaling vast
te stellen met betrekking tot dienst
plichtigen, die in opleiding zijn ge
nomen tot reserve-officier bij de zee
macht.
Ofschoon de verhooging van de lichting
sterkte en de verlenging van den duur der eer
ste oefening een niet onbelangrijke vergrooting
hebben gebracht van de geregeld aanwezige
sterkte, is de regeering tot de overtuiging ge
komen, dat de maatregelen, welke onder be
paalde omstandigheden voor een doeltreffende
grens- en kustbeveiliging noodig zijn, een hoo
gere vredessterkte kunnen vereischen dan thans
mogelijk is. Een wettelijke bepaling, als in het
voorgestelde tweede lid van art. 30 der Dienst
plichtwet is belichaamd, zal de gelegenheid
openen om de daarvoor noOdige voorzieningen
te treffen.
Dit tweede lid luidt:
Voor elke der in het eerste lid be
doelde groepen van dienstplichtigen
kan de duur der eerste oefening tot
ten hoogste twee jaar worden ver
lengd. De dienstplichtigen, voor wie
de duur der eerste oefening niet is
verlengd, kunnen, onverminderd de
uit andere bepalingen voortvloeiende
verplichtingen, worden verplicht,
alsnog werkelijken dienst te vervul
len uiterlijk tot het tijdstip, tot het
welk de eerste oefening had kunnen
worden verlengd.
Wordt de bevoegdheid geschapen,
de eerste oefening tot twee jaar te
verlengen, dan zal dit niet steeds tot
het volle maximum behoeven te ge
schieden en zal het ook tot bepaalde
onderdeden der weermacht beperkt
kunnen worden. De mogelijkheid zal
zelfs bestaan, naar gelang van om
standigheden, de verlenging geheel
achterwege te laten.
De voorgestelde maatregel zal het mo
gelijk maken de vredessterkte axxlanig op
te voeren, dat met grootere gerustheid in
tijden van spanning de ontwikkeling van
de gebeurtenissen kan worden afgewacht,
zonder telkens voor de vraag te staan, of
tot een buitengewone oproeping van niet
in werkelijken dienst zijnde dienstplichti
gen krachtens art. 32 der Dienstplichtwet
moet worden overgegaan
De verhouding van het voorgestelde tweede
lid van art. 30 tot art. 32 zien de ministers van
Defensie en van Binnenlandscbe Zaken aldus,
dat art. 32 wordt toegepast, als buitengewone
omstandigheden zijn ingetreden, en dat eerst
bedoelde bepaling zal dienen, om voortdurend
op het plotseling en onverwacht intreden van
dergelijke omstandigheden voorbereid te zijn.
Het verdient de aandacht, dat verlen
ging van de eerste oefening in het algemeen
Minister van Dijk
LONDEN, 18 April (Reuter) Sprekende
over den internationalen toestand heeft
Chamberlain in het Britsche Lagerhuis
verklaard, dat de regeering het nauwe
overleg met de andere betrokken regeerin-
gén, o.a. die der Sovjet-Unie, heeft voortge
zet. De premier kon echter niets toevoegen
aan de verklaring, die hij op 13 April
namens de regeering had afgelegd.
Verder wilde hjj het Huis in kennis stel
len van de groote voldoening, waarmede
de regeering het jengste initiatief van
Roosevelt heeft ontvangen.
Op de vraag, of stafbesprekingen worden
overwogen met de landen, waarmede militaire
verbintenissen zijn aangegaan, heeft Cham
berlain geantwoord, dat „de regeering met de
betrokken landen elk noodzakelijk contact,
zoowel op militair gebied als in alle andere
opzichten, zal onderhouden."
Op de vraag, of hij iets kon mededeelen over
nieuwe maatregelen „tot vergrooting van ons
vermogen, ons van onze nieuwe militaire ver
plichtingen te kwijten," antwoordde de mi
nister-president, dat „naast een aantal gede
tailleerde maatregelen, die hier niet opgesomd
kunnen worden stappen worden ondernomen om
de productie te versnellen en de basis er van
te verbreeden, met het doel te zorgen voor een
verhoogd oorlogspotentieel, rekening houdend
met de grootere eischen, die in verband met de
jongste ontwikkelingen aan onze hulpbronnen
worden gesteld."
Ook is in het Lagerhuis aan Chamberlain
de vraag gesteld of voor Engeland de ver
plichting bestaat Nederland, Zwit
serland of Denemarken te hulp te komen,
ingeval deze landen mochten worden aan
gevallen. De premier antwoordde dat de
regeering geen nader omschreven verplich
tingen. tegenover deze landen had aange
gaan. Hij voegde hieraan toe: „Ik behoef
niet te wijzen op het belang, dat de Brit
sche regeering heeft bij de handhaving van
hun onafhankelijkheid."
De minister van Overzeeschen handel Stan
ley heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat
het Britsch-Amerikaansche handelsverdrag
reeds geleid heeft tot een aanzienlijke uit
breiding van den Britschen uitvoer naar
Amerika. De vermeerdering bedroeg in Januari
en Februari meer dan een millioen pond-. De
Amerikaansche uitvoer vertoonde een aanzien
lijke daling in vergelijking met het vorig jaar,
toen hij op zijn hoogtepunt was.
Verder is door minister Macdonald ver
klaard dat in Maart nieuwe vorderingen zijn
gemaakt bij het herstel van de orde in Pa
lestina. Door het krachtige optreden van mili
tairen en politie zijn groote gewapende benden
uiteengedreven en aanzienlijke hoeveelheden
wapens en munitie in beslag genomen. Wel doen
zich nog steeds op zichzelf staande gevallen
van terrorisme en sabotage voor.
Naar Reuter bericht zal Donderdag as. te
Londen de laatste vergadering worden gehou
den van de niet-inmengings-commissie in de
Locarnozaal van het ministerie van Buiten
landsche Zaken, ter beëindiging van de werk
zaamheden.
Vermoedelijk zal de niet-inmengingsraad,
welke zich bezig houdt met het financieele ge
deelte van de niet-inmenging nog niet uiteen
gaan, aangezien de afwikkeling der zaken nog
eenigen tijd vordert.
In de - eerste week van Mei zal een einde
worden gemaakt aan de controle van Nyon.
de voorkeur verdient boven buitengewone
oproeping van dienstplichtigen van oudere
lichtingen, daar zoodanige oproeping veel
dieper in het volksleven ingrijpt.
De tweede volzin van het nieuwe tweede lid
van art. 30 heeft de strekking, om het langere
verblijf in werkelijken dienst ook nog te kun
nen toepassen ten aanzien van dienstplichtigen,
die reeds na volbrachte eerste oefening in het
genot van groot verlof zijn getreden. De be
voegdheid daartoe kan noodig zijn, omdat kort
na het vertrek met groot verlof van een lich
tingsgedeelte omstandigheden kunnen Intreden,
welke niet waren voorzien
Kustwachters
De taak van de marine-kustwacht in het de
fensiestelsel bestaat in het snel ontdekken, het
voortgezet waarnemen en het deskundig beoor-
deelen van de bewegingen en andere verrich
tingen van schepen, die zich aan de kust en
vliegtuigen, die zich boven het zeegebied ver-
t.oonen. Omtrent het waargenomen voorwerp
moeten worden vastgesteld het soort of type
van schip of vliegtuig, de vermoedelijke koers
en snelheid, de mogelijke bedoeling van een
uitgevoerde manoeuvre, enz.
Om deze taak naar behooren te kunnen vol
brengen, Is een langdurige ervaring onontbeer
lijk. By gehouden oefeningen is gebleken, dat
de dienstplichtigen, bestemd voor de kustwacht,
de noodige ervaring niet bezitten. Een inge
steld onderzoek heeft de overtuiging gevestigd,
dat het niet mogelijk is, bedoelden dienstplich
tigen volgens het tot dusver gevolgde oplei-
dingssysteem die ervaring bij te brengen.
Het gevolg hiervan is, dat de zeemiliciens-
kustwachter bij den bestaanden toestand niet
voldoen en niet kunnen voldoen aan de hooge.
doch noodzakelijke eischen. die hun oorlogstaak
hun stelt.
Om hierin verbetering te brengen, dient aan
de opleiding tot kustwachter, welke tot dusver
nagenoeg -geheel theoretisch is, een practische
leergang te worden gekoppeld. Deze zal dan
bestaan uit plaatsing aan boord van een va
rend schip en detacheering bij een vredessein-
post. Deze voortgezette opleidingen zullen
slechts vruchtdragend kunnen zijn indien ze
eenige maanden duren mede in verband met
de omstandigheid dat een deel van de zee
miliciens-kustwachter in hun burgerwerkkring
weinig of niet met het zeewezen in aanraking
is geweest. Het is namelijk niet mogelijk, de
kustwachters uitsluitend te kiezen uit de zee
varenden, daar dezen uit hoofde van him be
roep bij een buitengewone oproeping veelal niet
tijdig op hun plaats zouden kunnen zijn.
Ook valt nog in aanmerking te nemen, dat
de bemanning van een kustwachtpost, die vaak
in het open duin, onbeschut en eenzaam is op
gesteld, in staat zal moeten zijn zich met eenige
kans op succes tegen een aanvallend vliegtuig
te verdedigen en dat een deel van de oplei
ding hieraan gewijd zal moeten worden
Alles te zamen genomen, zal de
eerste-oefeningstijd van den zeemili
cien-kustwachter, wil hij voor zijn
taak berekend zijn, belangrijk moe
ten worden verlengd. Er is daarom re
den, den bestaanden toestand, volgens
welken hij een veel kortere oefening
heeft dan de overige dienstplichtigen
van de zeemacht, niet langer te besten
digen. Of voor de opleiding de volle
2 1 maanden hoogste duur van de
eerste oefening voor de overige dienst-
plichtigen der zeemacht noodig
zullen zijn, is een vraag, welke door
de ervaring zal moeten worden be
antwoord.
(Vervolg op pagina 2)
BERLIJN, 18 April. (Havas). Hitler is
vanmiddag om 3 uur te Berlijn aangeko
men. Hij begaf zich onmiddellijk naar de
rijkskanselarij.
Naar Reuter bericht verzamelen zich thans
vijf en twintig Duitsche oorlogsschepen, die
voor de Spaansche kust oefeningen gaan hou
den, in de nabijheid van Helgoland.
BOEKAREST, 18 April. (D. N. BO Van be
voegde zijde wordt nogmaals verklaard, dat
van een ontmoeting tusschen Koning Carol
van Roemenië en Prins Paul van Joego Slavië
niets bekend is, en dat zulk een ontmoeting
vooralsnog onwaarschijnlijk is.
LONDEN, 18 April. (Reuter). Amery zal van
avond in het Lagerhuis een motie indienen,
waarin gezegd wordt: „Het huis spreekt zich uit
voor onmiddellijke aanvaarding van het begin
sel van verplichte mobilisatie van menschen,
munitie en financieele bronnen van het volk."
De motie wordt gesteund door bijna vijftig
regeeringsaanhangers, onder wie Edward Grigg,
Lord Cranborne en Duff Cooper.
Minister-president Pierlot is voornemens
een volmachtenontwerp in te dienen.
De Chineezen zijn een offensief tegen
Kanton begonnen.
Wetsontwerp ingediend tot wijziging van
de Dienstplichtwet.
De Eerste Kamer komt Dinsdag 25 April
bijeen.
Sluis te IJmuiden licht beschadigd.
Nieuw zendstation zal te Lopik gebouwd
worden.
De gemeente Nijmegen zal financieel
deelnemen in de stichting van een vlieg
veld te Eist.
New-Yorksche beurs: stemming gedrukt.
Bij een doode
Op haar negen en tachtigsten jaar
dag is Neerlands grootste tooneel-
kunstenaresse mevr. MannBouw
meester kalm ontslapen. Men vond
haar 's morgens dood op haar sponde.
Dit heengaan spreekt tot het begrip
van heel een volk in gansch het land.
Want deze doode had eens tot de
brandende fantasie der massa ge
bracht het verbeeldingsiocrk veler
tooneelschrijvers. En na een lang le
ven is deze daadkrachtige vrouw nu
overgegaan in een ander bestaan
waarin haar broer Louis, die de ge
nade onzer Kerk heeft gekend, haar
voorging. Deze hare kalme dood
spreekt tot ons allen van de uitein
delijke overgave des menschen aan de
eeuwigheid. Roem noch ouderdom ba
ten. „Als het je tijd is"gelijk een
tooneélstuk onzer dagen heet. roept
Gods engel ieder voor den rechter
stoel van den Almachtige. En de groo
te Beoordeelaar zal ons rechten of we
onze levensrol goed hebben gespeeld.
PARIJS, 18 April. (Havas). Dinsdagochtend
is de ministerraad onder voorzitterschap van
den president der republiek Lebrun op het
Elysée bijeen gekomen. Daladier gaf een uit
eenzetting van den toestand en legde een aan
tal decreten voor ter teekening aan den pre
sident, die betrekking hebben t>p de landsver
dediging. Minister Bonnet gaf een uiteenzet
ting over den buitenlandschen toestand.
WASHINGTON, 18 April. (Reuter). President
Roosevelt heeft zijn voornaamste financieele en
economische raadslieden bijeengeroepen voor
een bespreking van den toestand van den we
reldhandel in geval van een oorlog. Onder meer
zullen plannen voor het beheer van de Ameri
kaansche effecten- en goederenmarkt, waarvoor
reeds ontwerpen zijn gemaakt, tijdens onderhan
delingen tusschen de departementen, besproken
worden.
BRATISLAVA, 18 April. (D.N.B.) De Slo-
waaksche miniver van Binnenlandsche Zaken
Sidor, die voor een bijzondere belangrijke taak
bestemd werd, is met het oog daarop afgetre
den. Zijn departement zal door den plaatsver-
vangenden premier Toeka geleid worden.
BERLIJN, 18 April. (Havas) De heer en me
vrouw Goering zijn vanavond per specialen trein
te Berlijn aangekomen.
Stand op Woensdag 1 nor v.m.: 776.8
Vorige stand: 7714)
