Fiere woorden van een Groot-Hertogin Dank aan het Huis Oranje-Nassau Pf wzvsm<ztzu» Parade te Madrid op 15 Mei a.s. Nieuwe decreten gepubliceerd „Luxemburgzal nooit Verloren gaan WfsYA De „vragenlijst" uit Berlijn Het nieuws vairheden KARPETTEN LUITENANT-GENERAAL TE TIRANA BENOEMD TWINTIG DOODEN BIJ VLIEGONGELUKKEN kVEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM ZONDAG 23 APRIL 1939 - OCHTENDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21751 Franco spreekt te Cordova over groote waarde van het Spaansche leger Mussolini wordt eerehurger van alle steden in Albanië Balkan-entente en Bulgarije Ook Griekenland antwoordt op vragen van Hitier Chineezen heroverden zeventig steden Het algemeene tegenoffensief moet nog beginnen Collecte Bio-Vacantieoord Het Weei* Te Mersel-Kebir in Algerije zal een nieuwe marinebasis worden gevestigd Markowitsj in Venetië Engelsche reddingboot omgeslagen Het Amerikaansche vliegtuig-moederschip „Lexington" is in verband met de concentratie der Amerikaansche vloot in den Stillen Oceaar) naar Hampton Roads (Virginia), opgestoomd Militaire machines neergestort bij Beauvais, bij Tours en in Fransch Marokko Duitsch tekort aan groente en fruit Men beschouwt deze in Ameri kaansche kringen als een politieke manoeuvre Ook Litauen heeft geantwoord Amerikaansch blad over Nederland Auto in een ravijn gestort Bestuurder werd zwaar gewond La Croix wordt door Goebbels verboden DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN ONBEPERKTE KEUS MOOI, APART EN BILLIJK Audiënties op het Vaticaan Achterdocht NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek BURGOS, 22 April. (Havas) Vermoede lijk zullen 14 en 15 Mei in Spanje de over winningsfeesten worden gehouden. De pa rade te Madrid zal dan worden gehouden op 15 Mei, in tegenwoordigheid van gene raal Franco. In een rede te Cordova heeft Franco, vol gens Havas, in het kort herinnerd aan het lij den van den oorlog. Hij zeide vervolgens te wenschen, dat de over winning het uitgangspunt moge zijn voor een algemeen pogen om het lot der kleinen te ver beteren, opdat de uitbuiting van vroeger zai Verdwijnen. Sprekende over het leger zeide Franco, dat het millioen Spaansche soldaten wel twee of drie millioen man noodig heeft om hen te ver slaan. Niemand bedreigt Spanje, omdat het over voldoende jeugd beschikt om zich te ver dedigen. Alle Spanjaarden moeten thans waak zaam zijn en vertrouwen stellen op God en het Vaderland. Verder heeft, naar Havas uit Parijs meldt, maarschalk Pétain aan het ministerie van Bui- tenlandsche Zaken doen weten, dat de Fran- sche consul te Alicante, en de communistische afgevaardigde Tillon, die sinds eenigen tijd ge- Vangen werden gehouden, op vrije voeten zijn gesteld. ROME, 22 April. (Havas.) Tot vertegen woordiger van den Koning van Italië in Al banië is Jacomoni, tot nu toe Italiaansch gezant te Tirana, benoemd. Hij krijgt den titel van luitenant-generaal. Verder heeft de Albaneesche ministerraad Mussolini benoemd tot eere-burger van alle steden in Albanië en graaf Ciano tot eere burger van de stad Tirana. SOFIA, 22 April (Havas). De Balkan entente zou voornemens zijn zekere economi sche voordeelen voor te stellen aan Bulgarije, teneinde de medewerking van dit land te ver krijgen voor een economisch plan. Het eerste gebaar, dat hierop duidt, is de uitnoodiging, Welke de Balkan-entente tot Bulgarije gericht heeft, om deel te nemen aan de komende ver gadering van den economischen raad der en tente, welke op 17 Mei a.s. in Boekarest zal Worden gehouden. Bulgarije heeft zijn antwoord hog niet kenbaar gemaakt. Verder wordt uit Athene bericht, dat de eerste minister, Metaxas, een vertegenwoordiger Van Havas een interview over den internatio nalen toestand heeft toegestaan, en o.m. ver klaard heeft, dat inderdaad aan Griekenland door Duitschland de vraag is gesteld, of het zich ooit door dit land bedreigd heeft gevoeld. ».Ik heb geen enkele moeite gehad om te ant woorden aldus de minister dat Grieken land niet bedreigd is geworden door deze groote hiogendheid en dat het er van overtuigd is, dat Öe vriendschappelijke betrekkingen, die tus schen beide landen bestaan, nooit veroorloven Zullen, dat een dergelijke gebeurlijkheid zich Voordoet." TSJOENGKING, 22 April (A.N.P.). Van ge- ^ghebbende Chineesche zijde wordt vernomen, dat hoewel de Chineesche troepen de laatste drie Weken aan alle fronten tot een offensief zijn overgegaan, het algemeene Chineesche tegen- 0ffensief over het geheele front nog moet be- fcihnen. Het doel der huidige militaire bewegin gen der Chineezen is de Japanners dieper het bergland in te lokken en hun, zoodra zij zien !U een positie bevinden, waar hun moderne Wapenen hun doeltreffendheid verliezen, een beduchten slag toe te brengen. De laatste drie Weken, zoo meldt het Chineesche persbureau hebben de Chineezen ruim 70 steden heroverd, Welke alle van strategisch belang zijn. De Chi neesche militaire leiders herhalen de verkla- J?hg van Tsjang Kai Sjek: „Onze politiek is tl)d winnen door ruimte prijs te geven en een niteindelyke triomf behalen door een opeen- hooping van kleine overwinningen." Ons wordt medegedeeld, dat de collecte, welke J' de Nederiandsche bioscooptheaters tijdens de aasehweek ten bate van de stichting „Bio Va- JJhtieoord" is gehouden, op enkele guldens na, F'dd f 28.000 (vorig jaar ruim f 27.000) heeft p6ebracht. llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliu VOOR HET GEHEELE LAND: Afnemende wind uit richtingen tusschen H Noord en West, afwisselend bewolkt, nog jjjï plaatselijke buien, iets kouder. E STORMWAARSCHUWINGSDIENST: Geseind Zaterdagavond te 20.25 uur aan de posten van Hoek van Holland tot de E H Belgische grens: „Stormsein neerhalen, E blijft op uw hoede." iliilllllllilillllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllli PARIJS, 22 April. (Havas). Een heden in het Staatsblad gepubliceerd decreet zet het nut uiteen der vestiging van een marinebasis te Mersel-Kebir in het departement Oran (Algerije). Het geheele district van Mersel- Kebir wordt geklassificeerd als „oorlogsge bied." Een ander decreet betreft de soepeler toepas sing van de wet op de veertigurige werkweek. De bedrijven worden in drie deelen gesplitst: het openbaar bestuur, de particuliere industrieën, die voor de nationale verdediging werken en de particuliere industrieën, die dit niet doen. In de diensten van openbaar bestuur moet 45 uur per week gewerkt worden, met behoud van den Engelschen Zaterdag. In de tweede categorie wordt de loonsverhooging van tien procent op de overuren afgeschaft en in de derde categorie zal de loontoeslag pas gelden vanaf het 45ste werkuur in de week. Deze toeslag wordt uniform vastgesteld op 5 procent. Een derde decreet opent een crediet van 579 millioen francs teneinde de stijgende kosten der bewapening te bestrijden, terwijl de minister van Oorlog wordt gemachtigd in 1939 1.314.000.000 francs aanvullende uitgaven te doen. Door een ander decret wordt de minister van Marine gemachtigd om, buiten de door vroegere wetten en decreten toegestane vaartuigen, ge- vechts- en hulpvaartuigen te laten bouwen tot een gezamenlijke tonnage van 12.140 ton, t.w. 18 snelle waarnemingsvaartuigen, 12 baggersche pen en een drijvend dok. Verder bepaalt een hed^n gepubliceerd decreet, dat de minister van Landbouw belast is met de algemeene ravitailleering der natie in tijd van oorlog, zoowel in het Fransche moederland als in de overzeesche gebieden. Een „algemeene ravitailleeringsdienst" wordt belast met de lei ding der landbouw- en voedingsmiddelenmobili satie. Volgens Havas bedragen de nieuwe credieten, die voor de landsverdediging geopend zyn, 12.770.000.000 francs. Dit bedrag is als volgt onderverdeeld: 4.200.000.000 francs voor het land leger, 4.140.000.000 francs voor de marine, 3.850.000.000 francs voor de luchtmacht en 580 millioen voor de koloniale troepen. VENETIË, 22 April. (Havas) Markowitsj, de minister van Buitenlandsche Zaken van Joego slavië, is, vergezeld van den Italiaanschen ge zant te Belgrado en den Joego-Slavischen ge zant te Rome, hier aangekomen. Hij werd aan het station verwelkomd door graaf Ciano. In een gondel van de marine begaven beide staats lieden zich naar het hotel, waar de eerste be sprekingen vanmiddag gehouden zijn. Naar Stefani bericht is het eerste politieke onderhoud tusschen de Italiaansche en Joego slavische diplomaten des middags tegen half vijf begonnen en duurde twee uur. Des avonds werd in het Palazzo Rezzonico een diner aan geboden ter eere van Markowitsj, gevolgd door een receptie en een flambouwentocht langs het Canale Grande. Zondagmorgen worden de be sprekingen hervat. LONDEN, 22 April (Havas) De reddingboot van Cullercoats is vanmiddag omgeslagen tijdens een oefentocht, toen zij buiten de monding van de Tyne op een blinde klip stiet. Tien opva renden werden gered, zes kwamen om het leven. Groot-Hertogin Charlotte van Luxemburg sprak bij de herdenking der honderd jarige onafhankelijkheid des lands een rede uit LUXEMBURG, 22 April. (Belga). Het groot-hertogdom Luxemburg heeft vandaag zijn honderdjarige onafhankelijkheid ge vierd met een plechtige bijeenkomst in de Kamer van afgevaardigden, waarin Groot- Hertogin Charlotte een redevoering heeft uitgesproken. De Groot-Hertogin begon met er op te wijzen, dat het Groot-Hertogdom het bewijs van zijn persoonlijke vitaliteit en van zijn recht op een onafhankelijk voortbestaan heeft geleverd. Hier na vervolgde zij aldus: ,,In deze gelukkige ontwikkeling van de welvaart des lands, hebben wij een schuld van dankbaarheid op ons geladen, waarvan wij ons van daag moeten kwijten, en wel jegens de nagedachtenis der Koningen en Groot-Hertogen van het Huis Oranje- Nassau, jegens mijn verheven groot vader, mijn geliefden vader, mijn be minde zuster, wien het allen ter harte is gegaan om de rechten van het land te bewaren, en zijn vooruitgang met alle te hunner beschikking staande middelen te bevorderen." Na herinnerd te hebben aan de bescherming, welke het Groot-Hertogdom in talrijke moeilijke omstandigheden genoten heeft van de zijde der mogendheden, welke garant staan voor zijn on afhankelijkheid, vernieuwde de Groot-Hertogin haar eed om haar leven te wijden aan het waar borgen van de onafhankelijkheid en van de in stellingen des lands. Zij verklaarde zich te zul len laten leiden door de beginselen van de grond wet, en door de voorbeelden van haar voorgan gers. Zij verklaarde dat op haar beurt „elle maintiendrait". De Groot-Hertogin besloot haar rede aldus „Sterk in de vaderlandslievende eenheid, en in den onverzettelijken wil van al zijn kinderen, zal Luxemburg, met Gods hulp, nooit verloren gaan." De Groot-Hertogin droeg overdwars het groo te lint der orde van Oranje-Nassau. Zij was vergezeld van prins Felix en van den kroon prins, Groot-Hertog Jean, die eveneens, behalve het lint van de Eikenhouten Kroon, het groote lint droegen der orde van Oranje-Nassau. BEAUVAIS, 22 April (Havas) In den afgeloopen nacht is nabij het plaatsje Tille, op 500 meter afstand van het vliegveld Beauvais een bombardementsvliegtuig om laag gestort. Vijf inzittenden zijn om het leven gekomen. Verder meldt Havas uit Tours dat Zaterdag ochtend omstreeks half twaalf bij het dalen bo ven het vliegveld Saint Symphorien nabij Tours twee bombardementsvliegtuigen tegen elkaar gebotst zijn. De toestellen vlogen in brand, ne gen inzittenden kwamen in de vlammen om. Ten slotte wordt uit Rabat in Fransch Ma rokko bericht, dat nabij Oudjda een militair vliegtuig is neergestort. De bemanning is om gekomen. Er zouden zes dooden zijn. STUTTGART, 22 April (Havas). Walther Darré, de 'minister van Landbouw, heeft bij de opening eener nationale landbouwtentoonstel ling alhier gewezen op het tekort aan groenten en fruit, waaronder Duitschland thans te lijden heeft. Het is op den duur niet mogelijk, zoc sprak hij, te verduren, dat Duitschland elk jaar verscheidene maanden lang verstoken is van fruit en versche groente, en zich tevreden moer stellen met busgroente. De productie van deze producten, aldus de minister, kan en moet ver hoogd worden. VOOR CHEMISCH REINIGEN-KIEST MEN AMSTERDAM Bacrleitraal 19 Telefoon 27368 HAARLEM Plein 2 Telefoon 16761 DEN HAAG HIL> L. v. Heefdervoori 168 B 'i Grjvtnl Telefoon 336610 Tolefe BEVERWIJK Breestraat 3 Telefoon 3673 HILVERSUM 'i GiattnUndscktvtt 2' Telefoon 8704 VLUG EN ALS NIEUW TERUG WASHINGTON, 22 April. (Havas) De vragenlijst, welke Duitschland heeft over handigd aan de nabuurstaten, waarin ge vraagd wordt of zij zich door Duitschland bedreigd gevoelen, wordt in Amerikaansche officieele kringen beschouwd als een ma noeuvre. Men beschouwt de ondervraagde landen als menschen, die bedreigd worden met een revolver en wie men vraagt of zij zich in gevaar voelen. By voorbaat toonde men zich derhalve reeds gereserveerd over de antwoorden. Wat ook het antwoord van Hitier zal zijn, de openbare meening in de Vereenigde Staten zal de pogingen der democratie blijven steunen en men haalt hiervoor de woorden van senator Borah in de commissie voor Buitenlandsche Zaken aan, welke hij heeft gesproken tijdens de behandeling van de neutraliteitwet: „De Ver eenigde Staten zijn niet neutraal meer, want de geest van het land verzet zich tegen de totali taire mogendheden." Het ministerie van Financiën heeft besloten de toepassing van het besluit van den presi dent tot het heffen van extra-rechten op Duit- sche goederen, welke 23 April in werking treedt, niet uit te stellen. Volgens Reuter heeft de regeering van Litauen in antwoord op de vragen van Duitschland, of Litauen zich bedreigd ge voelt, verwezen naar de overeenkomst bij het afstaan van Memel, waarbij Duitsch land heeft verklaard nooit geweld te zullen aanwenden tegen Litauen. Verder meldt Havas uit Brussel, dat de Duit- sche ambassadeur aldaar, graaf von Buelow Schwante, in verband met Roosevelt's bood schap aan Hitier, aan de Belgische regeering de vraag gesteld zou hebben, of zij zich bedreigd gevoelt door Duitschland. Hem zou ten ant woord gegeven zijn, dat België zich niet be dreigd gevoelt, aangezien het vertrouwen heeft in de verzekeringen, welke het spontaan van Engeland en Frankrijk heeft ontvangen. Aan de pers is omtrent deze démarche, waarvan wij met het noodige voorbehoud melding maken, geen mededeeling gedaan. Het bekende Amerikaansche weekblad „Ken' bevat een uitgebreid artikel over de Nederiand sche weerkracht. Het is van de hand van Réne Mac Coll. De schrijver maakt melding van de wijze waarop Nederland weerstand zou kunnen bieden aan een leger, dat zijn grondgebied zou willen betreden. Hij gewaagt van de inundatie mogelijkheden en noemt het complex van wa ter en kazematten „een zeer sterk verdedigings stelsel". Mac Coll deelt mede, dat het Neder iandsche leger op oorlogsvoet uit 500.000 man nen bestaat, maar dat dit cijfer tot 1.680.000 is op te voeren. Het aantal Nederiandsche oor logsvliegtuigen schat hij op 600. Zijn conclusie luidt: „Nederland zou geen gemakkelijk hapje voor een vreemd leger zijn. Zijn burgerbevol king zou strijden met grooten moed en vech tende voor haar eigen grond, gewapend met moderne middelen en beschermd door zee en rivieren, zich krachtig doen gelden tegen iede- ren indringer." PADANG, 22 April. (Aneta). De heer Nijhoff, employé van de firma Jdcobson en van den Berg te Padang, is, in een pasgekochten auto. op weg zijnde van Soengelpenoeh naar Padang, ln een ravijn gestort en zwaar gewond. Hij werd door de veldpolitie gevonden. BERLIJN, 22 April (Havas) Het Fransche katholieke orgaan „La Croix" is in Duitschland op last van Himmler. in overeenstemming met den minister voor Propaganda, verboden en wel op grond van de verordening op de bescher ming van volk en staat. Een rede der Groot-Hertogin van Luxem burg bij de honderd-jarige onafhankelijk heidsfeesten. Ook Litauen antwoordt op de vragen van Hitier. Door het verongelukken van Fransche militaire vliegtuigen kwamen 20 perso nen om het leven. Jacomoni, Italiaansch gezant te Tirana, is benoemd tot luitenant-generaal van Al banië. Auto op den weg SoengeipenoehPa dang in ravijn gestort; de bestuurder zwaar gewond. New-Yorksche beurs: stemming prijshou dend. O W JANSWEG 17- KRUISSTR.22 i A=A Irvx-i Onze Romeinsche correspondent seinde dd. 22 April: De H. Vader ontving heden in particuliere audiëntie den president en den secretaris van de Pax Romana. Zij hebben den H. Vader een uiteenzetting gegeven van h^t programma van het internationaal Congres van de Pax Ro mana, dat in den a.s. zomer te Washington wordt gehouden. Voorts hebben zij den H. Va der de verzekering gegeven, dat een groot getal van de by Pax Romana aangesloten vereeni- gingen deel zal nemen aan den Kruistocht van gebed, waarom de H. Vader heeft gevraagd. De H. Vader heeft voor de opperste leiding van de Katholieke Actie in Italië een commis sie ingesteld bestaande uit de Kardinalen Luigi Lavitrano van Palermo, Pietro Boetto van Ge nua en Adeodato Piazza van Venetië. Aan de commissie is een secretaris toegevoegd met den titel van „Algemeen kerkelijk assistent". De H. Vader heeft heden met de eerbewyzen aan zyn rang verschuldigd in audiëntie ont vangen Z. K. H. Prins Adelbert van Beieren met familie. Voorts ontving de H. Vader den nieuwen ge zant van Ecuador, Z. Exc. Lisimaco Guzman. Deze heeft den H. Vader zyn geloofsbrieven overhandigd. Wijlen jhr. Ruijs de Beerenbrouck heeft eens als de grootste ramp van onzen tijd aangewezen de crisis van het vertrouwen. De volken, de staats lieden en de gewone menschen ver trouwen elkaar niet meer en de ach terdocht regeert de wereld. De achter docht jaagt iedereen op. Een gegeven woord wordt gewantrouwd, een bedoe ling wordt in den slechtsten zin uit gelegd Allerlei vermoedens worden gekoesterd en men denkt van den andet alle kwaad Achterdocht is een funest iets, zoowel in het openbare maatschappelijke als in het particu liere leven. Achterdocht vreet de goe de samenwerking aan, vertroebelt de verhoudingen, verlamt energie en on dernemingslust, doodt vriendschap en saamhoorigheidsgevoel. Achterdocht weet niet-bestaande boosheden tot werkelijkheid te maken en is de oor sprong van heel veel leed. hes', veel kwaad, heel veel vijandschap! Ban de achterdocht en onze samenlevim wordt stukken beter!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1