een katholieke
Herderlijk schrijven
van Kard. Schulte
Simplex rijwielen, loopen lichter, 46'
Om de vriendschap van
Bulgarije
Sofia staat voor een
zware keuze
nVOLKS" PARTIJ?
ICTORIA.
Afschaffing niet als
recht erkend
Verdeelde sympathie
DAT KAN HIJ DOEN
,De school, die onze kinderen
nu bezoeken moeten, heeft
Voor Jezus Christus geen
plaats meer
AMBTENAAR MET EEN
STOK MISHANDELD
Kerkelijk leven
DINSDAG 25 APRIL 1939
HET ONGEVAL MET DE
„NANDOE"
Generaal Snijders
Wegens ernstige ongesteldheid in
het ziekenhuis opgenomen
LUCHTBESCHERMINGSDIENST
IN INDIË
De tentoonstelling
te Luik
Een collectieve Limburgsche
inzending
Prins Bernhard te
Den Helder
Z. K. H. woont gevechtsoefeningen
bij aan boord van de „Tromp"
Gasmaskers voor
N.S.-personeel
Verstrekking aan enkele
categorieën
WILLEM VAN ORANJE
HERDACHT
Bijeenkomst in Waalsche kerk
te Delft
Jeugdwerkgemeenschap
„Drakenburg"
Eigenaardig incident ten huize
van den burgemeester van
Heesch
TREKHONDEN BESLUIT
Overgangsbepaling voor uitvoering
van een nieuwe regeling
RADIOTELEGRAAFVERKEER
MET NED. SCHEPEN
Toelating brief telegrammen
voor passagiers
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
De kort voor de Statenverkiezingen
tot stand gekomen fu.sie van de
K. D. P. met de R. K. Staatsparty
k op den uitslag van het stembuspleit niet
Bonder invloed gebleven. De aanzienlijke
Rename van het aantal stemmen uitge
dacht op de lijsten der R. K. Staatspartij
niet alleen aan de toename der katho-
dke bevolking en aan een succesrijke vol
ijverige campagne, maar voor een deel ze
ker ook te danken aan de overgroote meer
derheid der K. D. P.-ers, die loyaal het ad-
v'es van hun hoofdbestuur hebben opge-
v°lgd en als actieve leden in de R. K.
Staatspartij zijn teruggekeerd. Nu zou men
kunnen meenen, dat het voordeel van de
tosie van K. D. P. en R. K. Staatsparty
toleen aan de zijde van deze laatste ge
kocht moet worden, doch dat is niet juist,
de K.D.P. was geen Tsjecho-Slowakije en
de R.K. Staatsparty geen Duitschland. De
&.D.P. is niet gezwicht voor overmacht en
heeft haar zelfstandige organisatie niet
prijsgegeven onder dwang. Zij heeft zichzelf
Ontbonden, omdat zy inzag, dat haar de
toiddelen ontbraken om met eigen kracht
oen redelijk en practisch resultaat te boe
ken, dat haar actie tot betrekkelijke nutte
loosheid was gedoemd, dat door haar moei-
zaam voortbestaan slechts de eenheid der
katholieken op staatkundig gebied, welk©
van hoogerhand als een noodzakelijkheid
^erd aanbevolen, zou worden geschaad, en
dat de R.K. Staatspartij vóór alles een party
van katholieken uit alle rangen en standen
*il zijn, waarin uit den democratischen
Schok der verschillende opinies in een geest
Van rechtvaardigheid en liefde en onder
ling vertrouwen en begrijpen het grootst
bibgelijke nut overeenkomstig zuiver katho
lieke criteria moet worden geboren. De
S.DP, heeft zichzelf vrywillig en in goed
Vertrouwen op den partner opgeheven en
de r.k. Staatspartij heeft door het treffen
van een overeenkomst met haar den plicht
°D zich genomen om dit goede vertrouwen
toet te beschamen. Over en weer zijn con
cessies gedaan, en het heeft geen zin te
trachten uit te wegen, wie zich de zwaar
ste concessies heeft getroost. Het is een
keer menschelijke eigenschap de eigen con
cessies zwaarder te achten dan die van de
tegenpartij. Dat de noodige, natuurlijk niet
Principieele concessies gedaan zyn, is vol
doende en practisch alleen van belang.
Dat deze gelukkige gang van zaken
niet alle oud-K.D.P.'ers bevredigd
heeft, is niet te verwonderen. Im-
toers in de vroegere K.D.P. waren sommigen
kóó van wantrouwen tegen de R.K. Staats
party en van politieke halsstarrigheid en
eigenzinnigheid vervuld, dat zij zichzelf en
«Un aprioristische oordeelen en veroordee
lingen niet konden overwinnen. Zij heb
ben het advies en de uitspraak van hun
hoofdbestuur niet opgevolgd en hebben
toeds tydens de verkiezingscampagne ge-
kracht zieltjes voor hun bij voorbaat reeds
Verloren zaak te winnen. Aanvankelijk on
der den naam „Katholiek Democratisch
herbond", hebben zij willen voortzetten,
^'at het Hoofdbestuur der K.D.P. op grond
Van de opgedane ervaring als vergeefsche
tooeite had opgegeven, en nu hebben zij hun
Pieuwe groepeering den naam gegeven van
"Katholieke Volksparty". Deze naam typeert
de -volstrekte overbodigheid en uitzicht
loosheid van het onbegonnen werk, dat zij
toch zijn begonnen. Immers, de R.K. Staats-
Partij is, zooals wij reeds zeiden, een ka
tholieke volkspartij, omvattend katholieken
Van allen rang en stand. Alleen wanneer
toen aan „volk" de enge beteekenis van
eén bepaalde klasse en wel de zgn. volks
klasse toekent, zou deze benaming van de
toeuwe groepeering min of meer gemoti
veerd kunnen schijnen. Doch het klassebe-
todp, dat door de marxisten is uitgebuit
Voor 'n allesbehalve christelijken, laat staan
katholieken, stuiver materialistischen klas
senstrijd, past niet in 'n katholieke politieke
Partij. De katholieke politiek moet juist
he klassen-tegenstellingen overbruggen en
Verzoenen, zij moet streven naar een wel
geordende maatschappy, waar sociale recht-
vaardigheid en liefde de bezittenden en be-
P'tloozen gelijkelijk bezielen, zoodat in een
vrijwillige ordening en samenwerking de
tochten van alle groepen worden erkend
geëerbiedigd en hun plichten jegens
Gander nauwgezet worden vervuld.
Niet
een machteloos kleine vechtgroep
Vah niet te overtuigen dissidenten, maar een
ktoote, goed-georganiseerde alle katho-
leken zonder uitzondering omvattende po-
Vieke party, waarvan de leden, ondanks alle
Maatschappelijke en andere verschillen, in
tohheid van geloof en godsdienst gemeen-
tohappeiijk streven naar een nieuwe ge-
toeenschap overeenkomstig de richtlijnen
„Quadragesimo Anno", kan te midden
er biet-katholieke partijen met het grootst
Mogelijke effect haar nationale taak en
toeping naar behooren vervullen, wie daar-
Sab niet wil medewerken en zelfs bereid
tokt tegen te werken, bestempelt zich-
b tot een element, dat in een waarlijk
athoiieke volkspartij in den goeden en
^tobien zin van het woord niet thuis be
tont en dus gaarne gemist zal worden.
j^ATAVIA, 24 April (Aneta). Naar Aneta ver
jont, is de „Nandoe" van de K. L. M. by de
j^bgste landing op het vliegveld te Rangoon on-
buitengewoon slechte weersomstandigheden
Ijjto beneden gedrukt, waarbij een aileron en de
(..tot-vleugeltip zoodanig werden beschadigd, dat
Ojhtoatie ter plaatse onmogelijk is en toezen-
iJto van 'n nieuwen aileron per boot uit Neder-
t). h moet worden afgewacht. In afwachting
oharvan is de „Nandoe" voorloopig te Rangoon
^borgen.
Genieten van gespaard geld - dat kunt
U ook. Sluit een spaarverzekering bi)
de VICTORIA.
Voor een weekpremie van 25 cents
(thuis afgehaald) krijgt U later drie
honderd gulden uitbetaald.
Zend deze bon voor nadere inlichtingen
nog vandaag aan ons in.
voor inlichtingen
BON en brochure, y.9.
NV. VtRZEKERlNGSBAN*
Keilersgracht IM-lM. Amsterdam
Naar wij vernemen, is generaal C. J. Snijders
in het Diaconessenhuis te Hilversum opgeno
men wegens een ernstige ongesteldheid, waarbij
de mogelijkheid bestaat, dat operatief moet
worden ingegrepen. Gisteren was de generaal
ernstig ziek, doch hedennacht is gelukkig eenige
verbetering in den toestand ingetreden.
Het is reeds eenigen tijd geleden, dat de
krasse oud-generaal, die zich steeds in een uit
stekende gezondheid mocht verheugen, enkele
dagen licht ongesteld was. Toen hij daarna met
zijn echtgenoote een vacantiereis ondernam
naar Napels, was hij weer geheel de oude, zoo
dat hij aan verschillende tochten heeft deelge
nomen. In Napels is toen plotseling de ziekte
ingetreden, waarna men per vliegtuig naar Ne
derland terugkeerde en opneming in het zie
kenhuis noodig bleek.
De behandelende geneesheer is van oordeel,
dat de ziekte niet zoo zeer aan vermoeidheid,
dan wel aan ouderdom te wijten is. Of opera
tief zal moeten worden ingegrepen, is op het
oogenblik nog niet met zekerheid bekend; men
dient daartoe de ontwikkeling van de ziekte af
te wachten.
BUITENZORG, 25 April (Aneta). Met in
gang van 21 Mei is, onder dankbetuiging voor
de bewezen diensten eervol ontheven van de
functie van hoofd van de inspectie der lucht
bescherming de gepensionneerde kolonel M. H.
Ducroo.
Met toekenning van den rang van hoofd
ambtenaar is ter beschikking gesteld van den
directeur B. B., om met die functie te worden
belast, de gepensionneerde luitenant-kolonel O.
Peltzer, thans hoofd van den plaatseiy'ken
luchtbeschermingsdienst te Bandoeng.
Zondag j.L is in alle kerken van het
Aartsbisdom Keulen een Herderiyk Schrijven
van Z. Em. Kardinaal Schulte, Aartsbisschop
van Keulen voorgelezen, van welk Schrijven
wij hieronder de belangrijkste passages laten
volgen:
„Verleden Dinsdag, 18 April 1939, was voor de
katholieken van het Rijnland een dag van rouw.
Met één slag werd dien dag vernietigd, wat
eeuwenlang de grondslag van de opvoeding in
onze streken geweest was: de katholieke school.
Onze vaders hebben de katholieke school als
een kostbaar erfgoed van het voorgeslacht ont
vangen; en hoe hebben onze vaders dit erfgoed
weten te verdedigen tegen de rampzalige mach
ten van Marxisme en liberalisme. Wanneer de
vijanden van 't geloof hun hand uitsterkten om
het ryk der kinderen aan te vallen, en het kruis
van Jezus Christus voor hun oogen weg te ruk
ken, dan was ons katholieke volk in alle tijden
eensgezind in zijn verweer. Ook in de tijden van
de zoogenaamde vrije school gingen van de 1000
katholieke kinderen 998 naar de katholieke
school. Toen kwam het jaar 1933 en daarmee de
politieke vernietiging van het marxisme en libe
ralisme. De vrije school werd afgeschaft; het
godsdienstonderwijs werd verplichtend gesteld.
En het Rijksconcordaat, dat 20 Juli 1933 onder
teekend werd stelde in art. 23 plechtig vast: de
instandhouding en nieuwe oprichting van katho
lieke scholen blijft gewaarborgd."
Het Herderlijk Schrijven herinnert er aan, dat
aan het begin van het jaar 1937 de eerste teeke
nen zich voordeden van een strijd tegen de ka
tholieke school. In de dekenaten Solingen, Essen,
Neuss en Grevenbroich werden van kerkelijke
zijde aan de ouders vragen gesteld die ondanks
de moeilijke diaspora-verhoudingen voor 67.3
pCt., in de katholieke stadswijken voor 80 pCt.
en op het katholieke platteland voor deels meer
dan 90 pCt. gunstig voor de katholieke school
werden beantwoord.
In de overige deelen van het Aartsbisdom in
de steden Diisseldorf, Bonn en Keulen en op
het platteland werden bij wüze van steekproe
ven vragen gesteld, waarby in het ongunstigste
geval 75 pCt. en bij het gunstigste geval 100 pCt.
der ouders voor de katholieke school partij kozen.
De enquête werd zoo correct mogelijk uitge
voerd en slechts die gunstige stemmen werden
meegeteld, die door de vader en de moeder af
zonderlijk en schriftelijk werden afgegeven.
„Toen ondanks deze uiting van den werke-
lijken wil der kath. bevolking opnieuw de strijd
tegen de kath. school een aanvang nam, hebt
gij, mijn beminde Aartsdiocesanen, mij op Zon
dag 1 Februari in een geweldige schaar van bij
na een millioen volwassenen verzocht mij tot
den Führer te wenden om uw recht te verde
digen. Het antwoord op mijn schryven heb ik U
reeds op Paasch-Maandag medegedeeld.
Eenige dagen later hebt gij gehoord, dat
tot de vernietiging van de katholieke school
besloten was. Verleden Dinsdag gingen uw
kinderen dan weer naar school, doch wat zy
daar aantroffen was geen katholieke school
meer. Sedert Dinsdag 18 April 1939 is jezus
Christus niet meer doel en hart van de op
voeding in de scholen, die onze kinderen be
zoeken. De school, die onze kinderen nu be
zoeken moeten heeft voor het kruis van Je
zus Christus geen plaats meer.
Wij kunnen het nauweiyks begrijpen dat het
dringend verzoek, dat 214 millioen katholieke
volwassenen in gewetensnood door hun Opper
herder hebben uitgesproken, zóó behandeld is
als ware het niet uitgesproken. En toch geldt
het hier een recht, om welks instandhouding deze
214 millioen verzocht hebben, een recht, dat
deze millioenen bezitten op grond van een plech
tig verdrag, dat tusschen den H. Vader en de
Duitsche regeering is gesloten."
De Kardinaal wijst er dan op, dat de pers
niet heeft durven beweren, dat de openbare
school doorgevoerd is in overeenstemming met
den wil van de ouders. Wel heeft zij beweerd,
dat hiermee technische en financieele voor-
deelen behaald worden, doch de kardinaal
meent, dat dit geen reden mag zijn voor Duit
sche katholieken om Jezus Christus uit de
school te verdringen. „Heeft men, zoo vraagt
de kardinaal, „ook naar financieele besparin
gen gevraagd, toen men de katholieke parti
culiere scholen,'mie door de zusters met zelf
verloochening in stand gehouden werden op de
pynlijkste wijze inkromp of zelfs afschafte?"
Weliswaar staat een termijn van vier weken
open vPor de belanghebbenden om bezwaren
kenbaar te maken, doch de ervaring heeft ge
leerd dat dit te ernstige schade voor gansche
gezinnen kan opleveren. Bovendieh is een der-
geiyke actie in het Bisdom Munster zonder
eenig gevolg gebleven. Zijne Eminentie wil zijn
diocesanen derhalve niet vragen van hun recht
Om te reclameeren gebruik te maken vooral
waar hun wil reeds zoo duidelijk gebleken is.
Wel zullen de pastoors in hun naam nog een
maal een klacht indienen.
„De verleden Dinsdag tot stand geko
men afschaffing van de katholieke school
zullen wy nooit beschouwen als met recht
gebeurd, en daarom den nieuwen toestand
nooit als recht erkennen."
Zijne Eminentie wijst op de trouw van het
katholieke volk aan vaderland en Führer, die
op 20 April duide'ijk gebleken is en die ge
grondvest is op de beginselen van het H. Ge
loof zelf. Op grond van die zelfde beginselen
echter heeft het katholieke volk recht op een
katholieke opvoeding van de kinderen. De Kar
dinaal beveelt, dat aan de gebeden na de
H. Mis des Zondags het volgende zal worden
toegevoegd
„Dat Gij onzen kinderen het ware ka
tholieke geloof wilt behouden, wij bidden
U verhoor ons. Dat Gij onzen kinderen de
katholieke school teruggeven wilt, wij bid
den U verhoor ons. Dat Gij alle katholieke
vaders en moeders, de katholieke leeraren
en priesters, met heilige zorg voor de zie
len der kinderen vervullen wilt, wü bid
den U verhoor cms."
Kardinaal Schulte waarschuwt zijn Aarts
diocesanen dat dit niet de laatste étappe is
in de poging de kinderen van Christus te ver
wijderen en Zijne Eminentie wijst op de ver
schillende invloedrijke stemmen, die opgaan om
zelfs de Christelijke moraal uit de opvoeding te
verbannen.
Na een opwekking om er voor te waken, dat
niemand de kinderen van Christus scheidt en
zijn dank uitgesproken te hebben aan al de
genen die zich voor de katholieke school opof
feringen getroost hebben besluit Zijne Emi
nentie:
„Thans is de katholieke school vernietigd.
Doch wy bidden God vurig en zoo lang tot zij
weder hersteld wordt."
(Van een by zonderen correspondent)
De belangrijke gebeurtenissen der laatste
weken hebben, zooals van zelf spreekt, te Sofia
grooten indruk gemaakt. Ook een vreugdigen
indruk? Het zou boud zijn dat te beweren. De
gevoelens, die men in Bulgarije in zake de
Duitsch-Italiaansche expansie-pclitiek aan den
dag legt, zijn, voor 't minst, van zeer gemeng-
den aard.
Ongetwijfeld, de inlijving van de door Sude-
ten-Duitschers bewoonde Tsjechische gebieds-
deelen. werd door de Bulgaren niet zonder een
zekere mate van ingenomenheid begroet. Sofia
achtte die inlijving gerechtvaardigd, omdat zij
het beginsel van het zelfbfschikkingsrecht der
volken voldoening verschafte, en de „bevrijding
der Sudeten ook den Bulgaren aangename uit
zichten opende op de mogelijkheid de door
landgenooten bewoonde streken, die het land
in 1913 en 1919, ten gevolge van geleden neder
lagen, aan vreemde mogendheden had moeten
afstaan, opnieuw in den schoot van het moeder
land te zien terugkeeren.
Maar die voldoening is in consternatie ver
anderd, toen het Germaansche Rijk de hand
aan zuiver-Slavisch gebied sloeg. De opslorping
van Tsjechië heeft ongerustheid en zelfs ver
ontwaardiging gewekt, waarvan de studenten-
betoogingen te Sofia, na de bezetting van Praag
een welsprekend getuigenis aflegden. De theorie
van den „Lebensraum" worde noch door de
Bulgaarsche natie noch door de verantwoorde
lijke Bulgaarsche persoonlijkheden gedeeld. In
die theorie ziet Bulgarije een gevaar, een gevaar
voor de onafhankelijkheid der kleine landen,
en bijgevolg een gevaar voor zich zelf. Ligt Bul
garije niet op het knooppunt van de wegen, die
Italië en Duitschland in Oosteiyke richting
inslaan?
Niettemin, de politiek verliest haar rechten
niet. En in politiek opzicht is de partij, die
Bulgarije in de naaste toekomst te spelen heeft,
hoogst ingewikkeld en niet van ernstige risico's
ontbloot. Sofia ziet zich voor moeilijke beslis
singen geplaatst, beslissingen, wharbij de toe
komst van het land en zijn onafhankelijkheid
rechtstreeks betrokken zijn. De regeering
wenscht, zooals begrijpelijk is, van de bijzondere
positie, die Bulgarije op den Balkan inneemt
éénig land van het schiereiland dat niet tot
de Balkan-Unie behoort te profiteeren om de
Bulgaarsche verlangens te verwezenlijken.
Welke zijn die? Tot hun minimum terugge
bracht omvatten zij de teruggave van den Zui
delijken Dobroedsja, thans in Roemeensch be
zit, en de opening, door Grieksch gebied, van
een „débouché". dat den Bulgaarschen handel
een rechtstreeksche verbinding met de Egeï-
sche Zee en dus met de Middellandsche Zee
verschaft. Worden deze Bulgaarsche verlangens
door de mogendheden, die er zich offers voor
zullen hebben te getroosten, ingewilligd, dan
kan men er bijna zeker van zijn, dat Bulgarije
in een eventueelen oorlog niet slechts een neu
trale houding zal aannemen, maar zelfs aan de
zijde van andere Balkan-mogendheden een ac
tieve rol spelen zal. Inwilliging van deze eischen
zou Bulgarije zeker in het kamp der Balkar.-
Unie brengen, en het gevaar dat niet onder
schat v/orden moet van een economische
onderwerping van het land aan de belangen
van de „spil"-landen zou tegelijkertijd kunnen
verdwijnen, als Frankrijk en Engeland er slechts
toe konden komen groote orders in Bulgarije
te plaatsen, zoodat het land niet, zooals de
Bulgaarsche premier onlangs met bitterheid
constateerde, bijna uitsluitend op het Duitsche
afzetgebied aangewezen blijft.
Intusschen is er van een herziening in over
eenstemming met de Bulgaarsche verlangens
van de kaart van den Balkan, nog altijd nies
ernstig sprake en de Duitsch-Italiaansche di
plomatie profiteert van deze omstandigheid oir
Bulgarije tot het inzicht te brengen dat alleen
in aansluiting by het autoritaire blok, of, al
thans, in het aannemen van een welwillende
houding tegenover dat blok, de kans van het
land ligt zijn „natuurlijke aspiraties" op korten
termijn met zekerheid te verwezenlijken. Om
de kracht van de Balkan-Entente te breken
spant de Italiaansche diplomatie zich tot het
uiterste in een blok HongarijeJoego-Slavië
AlbaniëBulgarije tot stand te brengen, dat
den betrokken Balkanstaten niet slechts groote
voordeelen en een sterke politieke positie ver
schaffen zou, maar dat den totalitairen tege-
ïykertijd den weg naar het Zuid-Oosten zou
openen.
Engeland zijnerzijds doet ernstige pogingen
de Bulgaarsche vriendschap voor de democra
tische mogendheden te winnen, gemakkelijk is
de taak der Britsche diplomatie echter geens
zins, omdat zij den Bulgaren geen positieve
voordeelen te bieden heeft, behalve een garan
tie, zooals die ook Roemenië en Griekenland
gegeven is. Zulk een garantie heeft Bulgarije
tot dusver meenen* te moeten weigeren, omdat
Sofia zelfs den schijn vermijden wil bij de
„democratische anti-agressie-groep" te zijn
ingelijfd. Bulgarije verlangt méér dan een
garantie, en vele vooraanstaande Bulgaren zijn
van oordeel, dat de gelegenheid om dat meer
dere te verkrijgen nooit zoo gunstig geweest is
als thans.
Tijdens het laatste onderhoud, dat de Brit
sche gezant te Sofia, George Rendle, met den
Bulgaarschen premier gehad heeft, heeft de
laatste niet nagelaten er met nadruk op te wij-
zen, dat Bulgarije niet tot de „voldane" lan
den behoort; dat het evenzeer als Duitschland
en Hongarije op een herziening van het na den
grooten oorlog met de overwinnaars gesloten
vredesverdrag prijs stelt; dat het nimmer ook
maar een schijn van voldoening heeft gekre
gen; en dat het, onder deze omstandigheden,
er dus bezwaarlijk aan denken kan stelling te
nemen ten gunste van een groep mogendheden,
die, naar de meening der Bulgaarsche regee
ring, voornamelijk op handhaving van den sta
tus quo uit zyn, een status, dien Bulgarije on
rechtvaardig acht.
Eén ding is intusschen zeker: Bulgarije, wijs
geworden door twee ongelukkige oorlogen, zal
er niet aan denken zich tot een „coup de force"
te laten verleiden. Het heeft in (Je jaren, die
achter ons liggen, van een bij uitstek vrede
lievende gezindheid blijk gegeven en het juicht
het befaamde devies: „de Balkan voor de Bal
kanvolken" van harte toe. Het Bulgaarsche
volk voelt zich solidair met de andere Balkan
volken. Maar het heeft en handhaaft zyn aan
spraken en het kan niet anders dan zich m
sterke mate aangetrokken voelen tot hen, die
het verwezenlijken van die aanspraken voor
spiegelen.
Zoo staat Bulgarije voor uiterst-moeilijke oe-
slissingen en de aarzelingen, waarvan Sofia
blijk geeft, zijn volmaakt verklaarbaar. Een
maal heeft Bulgarye reeds op het verkeerde
paard gewed het kan niet verwonderen, dat
de Bulgaarsche regeering ditmaal eenige ze
kerheid wil bezitten den winner te spelen.
15 EEN VONKJE NOG ZOO KLEIN
IN'T BOSCH KAN'T ZE ER GEVAARl!)
NEDEKfc
HEIPEMY
Zooals bekend zal Nederland goed voor den
dag kernen op de internationale tentoonstelling
van het water, welke 20 Mei op de aan beide
zijden van de Maas nabij het begin van het
Albert-kanaal te Luik gelegen terreinen ge
opend zal worden ter feestelijke viering van
de voltooüng van het genoemde, voor België
zoo belangrijke kanaal.
Reeds twee dagen na de officieele opening,
22 Mei zal het Nederlandsche paviljoen offici
eel worden opengesteld en drie dagen later, 25
Mei, zal het binnen zijn poorten H. M. de Ko
ningin en Koning Leopold van België ontvan
gen tijdens het bezoek van onze Vorstin aan
den Belgischen vorst
Nauwer dan eenig ander deel van Neder
land is de provincie Limburg verbonden met
het Waalsche land, waarvan Luik het cen
trum vormt.
In Limburg hebben alle instanties, die het
belang van een representatieve Limburgsche
vertegenwoordiging inzagen, de handen in
eengeslagen, en zoo is men er in geslaagd, een
belangrijke collectieve Limburgsche deelneming
te verzekeren, die een waardige plaats zal krij
gen in het centrum van de bovenverdieping
van het Nederlandsche paviljoen.
Deelnemers aan deze collectieve Limburg
sche inzending zijn het provinciaal bestuur
van Limburg, de gemeente Maastricht, de Lim
burgsche Kamers van Koophandel, n.l. te
Maastricht, Roermond, Venlo en Heerlen, de
Vereenigingen voor Vreemdelingenverkeer in
Limburg, de Streekplannendienst, het Econo
misch Technologisch Instituut in Limburg, de
Limburgsche mijnen, de Stroomverkoop Maat
schappij en de Limburgsche Waterleiding-
Maatschappij.
De uitvoering der Limburgsche inzending is
opgedragen aan ir. Pieck, die ook het geheële
Nederlandsche Paviljoen heeft ontworpen.
Heden bracht Prins Bernhard een bezoek aan
den Helder om met Hr. M.s „Tromp" enkele ge
vechtsoefeningen bij te wonen. De Prins was
vergezeld van zyn adjudant, jhr. E. van Holten
en arriveerde om kwart over tien aan de Buiten
haven, waar hij werd verwelkomd door den
Marine Commandant, den Schout by Nacht en
de leden van den staf der Marine.
Met de admiraalssloep begaf het gezelschap
zich aan boord van de „Tromp".
Naar wij vernemen, zal de directie der Ne
derlandsche Spoorwegen gasmaskers verstrek
ken aan enkele categorieën van personeel, die
daarvoor in aanmerking komen.
Het overige personeel en de leden van het
inwonend gezin zullen in de gelegenheid wor
den gesteld gasmaskers tegen den kostenden
prys te verkrijgen.
Te Delft is Maandagavond de geboortedag
van Prins Willem van Oranje herdacht, hetgeen
een comité, dat bet hoofdbestuur van het Alge
meen NederJandsch Verbond had gevormd uit
vertegenwoordigers van een aantal vereenigin
gen, had georganiseerd.
De herdenking begon met een bijeenkomst in
de vroegere kapel van het Prinsenhof, tegen
woordig Waalsche kerk.
Na inleidend orgelspel sprak de voorzitter van
het herdenkingscomité, de heer P. J. de Kanter
een openingswoord, waarna prof. dr. Jan de
Vries uit Leiden de herdenkingsrede hield.
Na deze rede zongen de aanwezigen het eerste
couplet van het Wilhelmus.
Voorafgegaan door de muziek van de Haag-
sche N. J. V., begaf men zich vervolgens naar de
nieuwe kerk op de Markt.
Nadat gezamenlijk was gezongen het „Wilt
heden nu treden voor God den Heere" sprak de
heer K. E. Oudendijk de plechtige belofte uit,
die in den gedenksteen in den gevel is gebeiteld.
Nadat de heer De Kanter een krans had neer
gelegd, getooid met een oranjelint met de woor
den „Aan Wilhelmus van Nassouwe van den. Ne-
derlandschcn stam" werden het eerste en zesde
couplet van het Wilhelmus gezongen.
Hiermee was deze plechtigheid, die velen,
waaronder de burgemeester en de gemeente
secretaris van Delft, bijwoonden, ten einde.
Dezer dagen gaven wy een overzicht van het
„ampwerk in de Nederlandsche Katholieke
Jeud werkgemeenschap „Drakenburg". Ter
nadere oriënteering vermelden wij nog, dat deze
gevestigd is op het gelijknamige landgoed, lig
gende tusschen Baarn en Hilversum, alwaar
een katholiek nationaal centrum „Katholiek
Gemeenschapsoord" geheeten, verrijzen zal
Dezer dagen is een nieuwe kampperiode begon
nen. Inlichtingen over het plaatsen van jeug
dige werkloozen of ter verkrijging van nadere
gegevens kan men adresseeren, hetzij recht
streeks aan de Jeugdwerkgemeenschap, hetzij
aan het secretariaat der kampcommissie, Drift
10—12, Utrecht.
De heer M. J. van Zuylen, de 34-jarige
gemeente-ontvanger van Halfweg, is gister
avond terug gekomen van een bezoek aan
burgemeester Offermans van Heesch (N3.).
Een bezoek, dat waarschijnlijk en gelukkig
wel eenig in zijn soort zal zijn. De burge
meester van Heesch heeft zyn vroegeren
ambtenaar een jaar of zeven geleden, voor
de heer Van Zuylen gemeente-ontvanger
te Halfweg werd, was hij ambtenaar te
Heesch met een stok afgeranseld tot hy
tot bloedens toe gewond werd.
Eenigen tijd geleden ontving de heer Van
Zuylen een in vriendelijke bewoordingen gesteld
verzoek van zijn vroegeren chef om hem voor
een bespreking eens te komen opzoeken. Toen de
heer Van Zuylen Zondag bij zijn ouders in Nu
land was, maakte hij van de gelegenheid ge
bruik den heer Offermans te spreken.
Over het gesprek, dat de heeren toen heb
ben gehad, is nog niets definitiefs oekend. De
burgemeester heeft zich echter om de een of
andere reden zoodanig opgewonden, dat hij zich
zelf vergat en zijn gast met een stok te lijf ging,
hem zelfs zoodanig toetakelde, dat het slacht
offer bloedend werd gewond en tal van kneu
zingen opliep. Eindelijk slaagde de heer Van
Zuylen er in, zich buiten het bereik van den
burgemeester in veiligheid te stelien.
Een dokter, die hem verbond, achtte zijn toe
stand zoo ernstig, dat hij een vervoer maar Half
weg ongewenscht achtte. Maandagmiddag ech
ter mocht de heer Van Zuylen de terugreis aan
vaarden.
De Koninklijke marechaussee te Geffen heeft
de zaak thans in onderzoek.
Toen wij hedenmorgen den gemeente-ontvan
ger in zijn woning aan de Polanenstraat te
Halfweg een bezoek brachten, kon, noch wilde
hij iets over deze zaak vertellen.
Buiten de verwondingen, die de stokslagen ten
gevolge hadden, zijn zijn zenuwen totaa, ge-
sioopt. Hij wordt door een zuster verpleegd.
Zyn echtgenoote, die zelf begrijpelijkerwijze
ook zeer onder den indruk van het gebeurde is,
vertelde ons, dat de publicaties in andere bladen,
die den indruk wekken, dat het incident een ge
volg was van een woordenwisseling tusschen
den burgemeester en den heer Van Zuylen over
een gemeente-tekort, dat ontstaan zou zyn ty
dens zyn ontvangerschap te Heesch, volkomen
onjuist zijn. De burgemeester zou zijn bezoe
ker van malversatie hebben beschuldigd. Mijn
echtgenoot, verklaarde mevr. Van Zuylen, is in
Heesch zelfs nooit gemeente-ontvanger geweest.
Hy was er gewoon ambtenaar.
De toedracht van de zaak en de voorgeschie
denis is geheel anders dan in de couranten
wordt voorgesteld.
Van malversatie is nooit sprake geweest.
Wel is mijn man met stokslagen toegetakeld
en wel in die mate, dat de gevolgen nog ernsti
ger konden zijn dan thans het geval is.
De heer Van Zuylen heeft een rechtskundig
adviseur in den arm genomen en vóór hy met
dezen de kwestie heeft besproken, zal hy geen
verdere mededeelingen doen. Bovendien is er de
verpleegster, die hem zorgvuldig bewaakt en alle
mogelijkheden tot opwinding buiten sluit.
Niet alleen in Heesch, ook in Halfweg heeft
deze zaak begrijpelijkerwijs beroering gewekt.
Bij K. B. van 27 October 1938 is een aanvul
ling van het Trekhondenbesluit tot stand ge
komen, op grond waarvan het na 1 Mei a-s.
verboden zal zyn, zitvergunningen af te geven
voor als „hondenkar ingerichte rijwielen". Voor
al in de Noordelijke provinciën blijkt dit ver
bod in de uitvoering op groote moeilijkheden te
stuiten. Ter tegemoetkoming aan de gerezen
bezwaren is thans, naar wij van bevoegde zijde
vernemen, een overgangsbepaling in voorberei
ding, waardoor het mogelijk zal worden, dat ook
na 1 Mei 1939 nog zitvergunningen worden af
gegeven voor als hondenkar ingerichte rijwie
len. bakfietsen, daaronder begrepen, doch alleen
aan hen, die 31 December 1938 in het best-
van een dergelijke vergunning waren.
Het K.B. tot vaststelling van de bedoelde
overgangsbepaling kan binnen enkele dagen
verwacht worden.
Met ingang van 1 Mei zullen by wijze van
proef in het radiotelegrafisch verkeer met
Nederlandsche schepen op zee (via het rijks-
kuststation Scheveningen Radio) ook radiobrief-
telegrammen, de zoogenaamde sit-telegrammen,
worden toegelaten bestemd voor passagiers van
deze schepen.
Hierop zijn dezelfde bepalingen van toepas
sing als op slt-telegrammen bestemd voor leden
der bemanning dezer schepen, echter vervalt
de bepaling dat deze laatste telegrammen uit
sluitend betrekking mogen hebben op persoon
lijke aangelegenheden der geadresseerden en dat
het adres den rang of functie van den geadres
seerde moet vermelden.
Z. H. Exc. de Aartsbisschon van Utrecht heeft
benoemd tot kapelaan te Zwolle (O. L. Vrouw
ten Hemelopneming) den weleerw. heer J. Th.
Oderkerk; tot kapelaan te Hilversum (O. L.
Vrouw Onbevl. Ontv.) den weleerw. heer J. F.
M. A. Driessen; tot kapelaan te Borne (H. Ste-
phanus) den weleerw heer Th. G. J. Spel thuis;
tot kapelaan te Oosterbeek den weleerw. heer
W. G. Wolters; tot kapelaan te Bunnik den
weleerw. heer A. M. Goossens en tot- kapelaan
te Munstersche Véld den weleerw. heer H. J.
Meekes, S. TheoL Drs.
