Vrijdagmorgen zal
Beek spreken
Engeland wijst
Duitschers uit
l
Engeland blijft
exporteeren
Het nieuws van'heden
DE BAROMETER
I HEERKENS THIJSSEN Co
1 GLASVERZEKERINGEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - CIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DC N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
WOENSDAG 3 MEI 1939 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21767
Duitsche ambassadeur te Warschau
door Beek wegens tijdsgebrek
niet ontvangen
Litauen en Polen gaan
beraadslagen
De Valera over het
dienstplichtbesluit
Ulster stelt zich ter beschikking
van Londen
Teleki en Csaky
vertrokken
Het Weer iiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitj
Gafencoe gaat Rome
weer verlaten
Het bezoek van prins-regent
Paul aan Italië
Tegen buitenlandschen
invloed in België
Een nieuw eere-escorte voor
den Koning opgericht
De internationale
positie van België
„In geval van oorlog blijven wij
onschendbaar gebied"
DUITSCH ESKADER VERLAAT
MIDDELLANDSCHE ZEE
Als gevolg van politieke activiteit
tegen de Britsche regeering
gevoerd
Britsch ambassadeur bij
Von Ribbentrop
Gaat von Dirksen spoedig naar
Londen terug?
Sir Percy Lorraine te
Rome aangekomen
Von Brauchitsch naar
T ripolis
Koning Leopold in
Zwitserland
rnmmn
,Het schijnt onuitvoerbaar om
leveringen aan alle andere
landen te ontzeggen"
Reservetonnage zal
worden gevormd
De besprekingen met Rusland
Engeland en Spanje
Rede door den Hertog van Alva
Kerkbelasting in de
Ostmark
Een maand terreur
in Palestina
Incidenten bij Haifa
POOLSCH-HONGAARSCH
HANDELSVERDRAG
Treinconducteur krijgt
een ongeval
Te Overveen tusschen perron en
treeplank bekneld
Naar heiligverklaring
van Gemma Galgani
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bi] contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
WARSCHAU, 2 Mei. (P.A.T.) Volgens be
richten in de bladen zal de verklaring van
Beck in de voltallige vergadering van den
Landdag afgelegd worden a.s. Vrijdagmor
gen om 11 uur. De verklaring van Beek zal
per radio uitgezonden worden en waarschijn
lijk door buitenlandsche zenders worden
gerelayeerd.
Voorts melden de bladen, dat vandaag de
Duitsche ambassadeur in Polen, von Moltke,
terugkeert. Hij zou door Beek ontvangen willen
worden vóór de bijeenkomst van den Landdag,
maar de pers veronderstelt, dat die ontvangst
eerst na de bijeenkomst zal kunnen geschieden,
gezien het feit, dat de Duitsche ambassadeur
sinds 6 April uit Warschau afwezig was, hetgeen
ieder contact met den Poolschen minister van
Buitenlandsche Zaken onmogelijk had gemaakt.
Beek en zijn medewerkers zullen bezet zijn door
de uitwerking van de redevoering.
De Poolsche ambassadeur te Berlijn Lipski, is
Sinds gisteren in Warschau, waar hij rapport
uitbrengt en instructies in ontvangst neemt.
Lipski zou aanwezig zijn in de vergadering van
den Landdag op Vrijdag a.s.
Het Poolsche antwoord op het Duitsche me
morandum zal dienzelfden dag worden overhan
digd in Berlijn door den raadsheer van de Pool
sche ambassade, prins Lubomirski, die als zaak
gelastigde zal optreden. De overhandiging van
het antwoord zal vlak voor de Landdagvergade
ring geschieden.
Verder bericht P.A.T. dat de regeering ver
moedelijk Vrijdag bij den Landdag een wetsont
werp zal indienen, strekkende tot het machtigen
van den president der republiek om tot de vol
gende gewone zitting van het parlement, d.w.z.
tot den a.s. herfst, wetsdecreten uit te vaardigen
betreffende economische en financieele zaken en
de landsverdediging. De volmachten zullen geen
betrekking hebben op wijziging der wetten op de
stabilisatie der valuta.
Generaal Rastikis, de chef van den generalen
staf van Litauen, die zich binnenkort naar War
schau zal begeven, zal vergezeld worden door
kolonel Dulksnys, den chef van de oostelijke af-
deeling van den generalen staf, en kolonel Mit-
kiewicz, den militairen attaché bij de legatie in
Polen. Officieele kringen toonen zich zwijgzaam
ten aanzien van het doel der reis.
DUBLIN, 2 Mei. (Reuter). De Iersche
regeering aldus heeft de Valera in de
Dail pp een desbetreffende vraag geant
woord heeft bij Groot Brittannië in de
krachtigste bewoordingen geprotesteerd te
gen de dreigende invoering van dienstplicht
in zes graafschappen, waaronder Noord-
Ierland valt
„Ik heb opheffing gevraagd van alle bepa
lingen in het Britsche wetsontwerp op den
dienstplicht betreffende Noord-Ierland. De
meening der Iersche regeering was dat het in
dienst roepen van in Ierland wonende Ieren
voor het Britsche leger een daad van agressie,
zou zijn. De dreiging van dienstplicht in Noord-
Ierland is onduldbaar. De geheele kwestie is ge
worteld in de deeling. die alle betrekkingen
tusschen Ierland en Groot Brittannië vergif
tigt".
De Valera voegde hieraan toe, dat naar bet
oordeel der Iersche regeering Engeland het recht
biet heeft, om Ieren in Ulster op te roepen,
omdat Ulster een deel vormt van Ierlands na
tionaal gebied.
De oppositie sloot zich bij de regeering aan
Volgens een Reuter-bericht uit Londen heeft
lord Craigavon vanavond een communiqué uit-
gegëven, waarin hij mededeelt, dat hij tegen
over Chamberlain het aanbod van Noord-Ier
land herhaald heeft, al zijn hulpbronnen ter
beschikking te stellen van de imperiale regee-
fing, en aan Chamberlain gevraagd heeft hem
er van in kennis te stellen, op welke wijze Ul
ster het best het moederland kon dienen. Hij
beeft de beslissing in handen gelaten van de
Britsche regeering.
BERLIJN, 2 Mei. (D.N.B.). De Hongaarsche
minister-president, graaf Teleki en echtgenoote,
on de minister van Buitenlandsche Zaken, graaf
Csaky, die een officieel bezoek aan Berlijn ge
bracht hebben, zijn vanmorgen per extra-trein
Weer vertrokken.
In de besprekingen, welke de beide ministers
met den Fuehrer en de ministers von Ribben
trop, Goering en Rudolf Hess hebben gehad, zijn
alle problemen, welke Duitschland en Hongarije
betreffen op vrijmoedige wijze besproken. Boven
dien bleek bij de bespreking van den algemeenen
Europeeschen toestand volkomen overeenstem
ming der inzichten.
VOOR HET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, overwegend droog, in
den middag iets zachter dan gisteren, II
=5 meest matige Noord-Oostelijke tot Noor-
delijke wind.
ünmiiiiuiiiNiiiiiiimiinmiiiiiiimiiHiiiiiiiiHiiiiMiiimiiiMiiimiiiNiii
ASSURANTIEBEZORGERS
DAMRAK 60 AMSTERDAM
Telef. 45014 45016
1111 ii 11111 u 11 n n 1111111111111 n 111111 ii i ii 11111111111111 u r-
ROME, 2 Mei (Reuter) De Roemeensche
minister van Buitenlandsche Zaken Gafencoe
heeft vanavond zijn laatste besprekingen met
Ciano gehad. Hij zal morgenmiddag naar Roe
menië vertrekken. Er is over de besprekingen
geen mededeeling gepubliceerd.
In politieke kringen te Rome verwacht men
dat Roemenië tegenover de as Rome-Berlijn
dezelfde houding zal aannemen als Joego-Slavië
en eventueel een niet-aanvalsverdrag met Hon-
gariie zal sluiten.
Medegedeeld wordt verder, dat Prins
regent Paul van Joego-Slavië en zijn ge
malin van 10 tot 13 Mei de gasten van den
Koning en de Koningin van Italië op het
Quirinaal zullen zijn.
Ook meldt Havas, dat ter gelegenheid van dit
bezoek te Napels een vlootschouw zal plaats
vinden, waaraan een honderdtal eenheden zal
deelnemen.
BRUSSEL, 2 Mei. (Belga). De kabinetsraad
heeft verschillende verschijnselen van buiten
landsche propaganda in België besproken en
den minister van Justitie opgedragen maat
regelen te nemen, teneinde aan die propagan
da paal en perk te stellen.
De raad besloot verder de onlangs getroffen
veiligheidsmaatregelen te handhaven.
Naar het A. N. P. bericht zal voortaan Ko
ning Leopold bij plechtige gelegenheden bege
leid worden door twintig gendarmen te paard
Hiermee is een kwestie opgelost, ontstaan
door de mechanisatie van de Belgische cava
lerie. De Belgen waren het niet eens met het
escorte van gemotoriseerde troepen met val
helmen bp en gekleed in leeren jassen in een
plechtigen stoet, zelfs al waren die manschap
pen afkomstig van de vroegere regimenten ca
valerie die sinds 1918 als koninklijk escorte
dienst doen.
De nieuwe eerewacht zal gekleed zijn in kleu
rige uniformen: berenmuts, blauwe uniform met
witte koorden, zilveren knoopen met het ko
ninklijk monogram, roode epauletten met witte
kwasten, lange zwarte rijlaarzen en witte lee
ren handschoenen.
Dit eere-escorte zal voor de eerste maal op
treden in de eerste helft van Mei tijdens de
jaarlijksche inspectie door den Koning van het
Brusselsche garnizoen.
BRUSSEL, 2 Mei. (Havas). De minister van
Binnenlandsche Zaken, Albert Devèze, heeft tij
dens de algemeene vergadering van het genoot
schap der Leopoldorde een redevoering uitge
sproken, waarin hij de internationale positie van
België definieerde.
De minister herinnerde aan de wijzigingen in
den Europeeschen toestand welke België ertoe
hebben gebracht een politiek van onafhankelijk
heid te aanvaarden, na den brief des Konings
van 14 October 1936. Hij gaf een uiteenzetting
in groote lijnen van dezen brief en verklaarde:
„Zoo is Locarno vervangen door een oneindig
betere positie, waarin wij, ten opzichte van ons
zeiven onze nationale verplichtingen nakomende
en ten aanzien van al onze buren onze interna
tionale verplichtingen nakomende, juridisch
in geval van een Europeeschen oorlog on
schendbaar gebied blijven, dat tegelijkertijd ge
plaatst is onder de hoede van ons leger en van
de eereverplichting, die gemeenschappelijk door
de naburige mogendheden is aanvaard."
GIBRALTAR, 2 Mei' (Reuter). De Duitsche
oorlogsschepen, die verleden week de Mïddel-
landsche Zee waren binnengestoomd, zijn van
middag in Westelijke richting door de Straat
van Gibraltar gevaren.
LONDEN, 2 Mei (Reuter) Het minis
terie van Buitenlandsche Zaken heeft de
Duitsche ambassade de namen medegedeeld
van een aantal Duitsche onderdanen, wien
verzocht is het land te verlaten op grond
van hun optreden in verband met nazi-or
ganisaties in Engeland.
Onder hen bevinden zich Otto Karlowa, het
hoofd van de politieke organisatie in Enge
land en Himmelmann, het hoofd van de Lon-
densche groep dier organisatie. Verder Johanna
Wolff, functionaris van de Duitsche reisorga
nisatie, die reeds vertrokken is en voorts dr.
Rosel, de Londensche correspondent van de „Na
tional Zeitung" uit Essen. Het geval van me.1.
von Griesheim, een jonge, in de society ver-
keerende vrouw, wordt als een individueele zaak
aangegeven.
Er worden geen journalisten uitgewezen op
grond van hun journalistieke werk; uitwijzin
gen geschieden alleen op grond van politieke
activiteit. Men gelooft, dat het aantal uitwijzin
gen vrij aanzienlijk is, hoewel de raming van 50,
die in de avondbladen wordt gegeven, overdre
ven wordt genoemd.
BERLIJN, 2 Mei (Reuter). De Britsche am
bassadeur heeft vandaag een bezoek aan minis
ter Von Ribbentrop gebracht. Men zegt, dat
dit een zuiver beleefdheidsbezoek was en niet
in verband stond met Hitler's rede in den
Rijksdag.
Verder wordt hier verwacht, dat de Duit
sche ambassadeur te Londen, Von Dirksen,
einde dezer week naar Londen zal terug-
keeren, na een afwezigheid van zes weken.
ROME, 2 Mei. (Stefani). Vanmiddag is de
nieuwe ambassadeur van Groot-Brittannië,
sir Percy Lorraine, in Rome aangekomen.
Hij werd aan het station verwelkomd door
den chef van het kabinet van den minister,
door hooge ambtenaren van het paleis Chighi
en door het personeel der Britsche ambas
sade.
CATANIA, 2 Mei (Stefani) Vanochtend zijn
de opperbevelhebber van het Duitsche leger, ge
neraal Von Brauchitsch, en de Italiaansche
onderstaatssecretaris van het ministerie van
Oorlog, generaal Pariani, per vliegtuig naar
Tripolis vertrokken.
BAZEL, 2 Mei (Havas) Koning Leopold van
België is streng incognito op het station van
Bazel aangekomen. Het is niet bekend naar
welke plaats in Zwitserland hij zich begeeft.
Albaansche troepenaf deelingen zijn thans
beëediging hielden de
in het Italiaansche leger ingelijfd. Na de
troepen een parade
LONDEN, 2 Mei. (Reuter). In antwoord op
tot hem gerichte vragen heeft minister Stan
ley in het Lagerhuis verklaard: „Ik zou den
export afkeuren, naar welk vreemd land ook,
van grondstoffen, ten aanzien waarvan eeni-
gerlei vrees bestaat, dat onze eigen behoef
ten wellicht niet gedekt zouden worden
In de afgeloopen maanden is er uitvoer ge
weest van schroot en grondstoffen, maar alleen
wanneer er een overscho„ aan dergelijke mate
rialen in het Vereenigd Koninkrijk bestond. Ik
ben er van op de hoogte gesteld dat de desbe
treffende contracten thans zijn afgeloopen en
er geen voornemen bestaat den uitvoer te her
vatten."
Op de vraag of hij stappen zal nemen om te
voorkomen dat grondstoffen worden uitgevoerd
naar Duitschland die dit land noodig heeft voor
oorlogsdoeleinden, antwoordde Stanley: „Het is
duidelijk dat in geval van oorlog bijna alle
grondstoffen voor oorlogsdoeleinden zouden kun-
pen worden gebruikt. Het is evenzeer duidelijk,
dat bijna alle grondstoffen, die voor oorlogsdoel
einden gebruikt kunnen worden, evenzeer ge
schikt zijn voor vredelievende doeleinden. De
poging om de wereld te verdeelen in twee kam
pen, die geen handelsbetrekkingen met elkander
moeten hebben, beteekent een oorlog onvermij
delijk maken. Voorts zou het mij toeschijnen,
dat dit een werkelijk punt zou geven aan de
propaganda tegen de omsingeling, die op dit
oogenblik volkomen valsch en ongegrond is."
In antwoord op een nadere vraag zeide Stan
ley, dat aan de behoeften van het Britsche rijk
aan Ijzererts, gietijzer en nikkel op voldoende
wijze wordt voldaan. Het schijnt onuitvoerbaar
voor de regeeringen van het Britsche rijk, om
leveringen aan alle andere landen te ontzeggen.
Verder heeft Stanley bekend gemaakt, dat
wetgevende maatregelen ingevoerd zullen wor
den, zoo spoedig dat mogelijk is, om te berei
ken, dat schepen, welker eigenaars ze willen
sloopen of naar het buitenland verkoopen, aan
geboden zullen moeten worden aan de Brit
sche regeering, zulks in verband met het plan
tot het maken van een reserve-tonnage. De mi
nister voegde hieraan toe, dat hij nauwkeurig
aanteekening zou houden van alle eventueele
Af
De Fransche maatregelen voor de luchtbescherming hebben een grooten omvang
genomen. Ook de verkoopsters in de Parijsche warenhuizen maken zich ver
trouwd. met het gebruik van gasmaskers
verkoopen naar het buitenland en van de daar
mede samenhangende omstandigheden.
In het Lagerhuis heeft verder Chamberlain
verklaard dat de besprekingen al eenige weken
voortduurden met Sovjet-Rusland en andere be
trokken regeeringen. In dien tijd zijn verschil
lende voorstellen en tegenvoorstellen naar voren
gebracht van beide kanten. Hangende het be
sluiten der onderhandelingen is het niet juist
eenigerlei bijzonderheden bekend te maken. De
minister-president zal een verklaring afleggen,
zoodra er iets mede te deelen is.
Ten slotte heeft minister Hore Belisha in het
Lagerhuis medegedeeld, dat zijn ministerie en
dat van Koloniën een voorstel in studie hebben
genomen tot het instellen van een register van
Joodsche Palestijnsche vrijwilligers, met het doel
hun diensten in tijd van oorlog voor de verdedi
ging des lands te gebruiken.
LONDEN, 2 Mei (Havas) De Spaansche
ambassadeur, de hertog van Alva. heeft tijdens
een te zijner eere door de British Advertising
Society aangeboden dejeuner een redevoering
uitgesproken, waarin hij verklaarde dat hij zich
wijdde aan de ontwikkeling der goede betrek
kingen, die bestaan tusschen Spanje en Groot
Brittannië. „Spanje zoo zeide hij wil zijn
oeconomisch leven in vrede herstellen, en wil
met alle naties, met uitzondering van de com
munistische, intieme betrekkingen onderhouden
Spanje bezit een lange traditie van maritieme
betrekkingen met Engeland en wanneer zijn rijk
dom hersteld zal zijn, geloof ik dat wij een her
vatting dier betrekkingen en een weergalooze
uitbreiding daarvan tegemoet zullen kunnen
zien."
WEENEN, 2 Mei (D.N.B.) De staatscourant
publiceert evenals de „Amtliche Wiener Zeitung"
een wet. waarbij de kerkbelasting ook in de Ost
mark wordt ingevoerd. Tot dusverre werden in
Oostenrijk geen kerkbelastingen geheven, even
min vaste kerkbijdragen. Slechts enkele gemeen
ten der Evangelische Kerk en als uitzondering
ook enkele katholieke parochies hieven contri
buties-.
JERUZALEM. 2 Mei (Havas). Het resultaat,
van het optreden der terroristen in de maand
April is als volgt:
Gedood: 41 Arabieren, 14 Joden, 5 Engelschen
Gewond: 26 Arabieren, 23 Joden, 7 Engelschen.
Zestig maal werden Joodsche kolonies aan
gevallen en vier keer werd de petroleum-pijp-
leiding in brand gestoken, 950 personen wefden
gearresteerd en 35 door de krijgsraden veroor
deeld, waarvan drie ter dood werden veroor
deeld. Twee kregen evenwel gratie.
De Eritsche troepen verrichtten huiszoeking
in 110 dorpen, waarbij 212 geweren, 40 revol
vers, 11.630 patronen, 500 slaghoedjes en 43
bommen in beslag werden genomen.
Einde April heeft men een zekere verbetering
kunnen waarnemen.
Vanmorgen hebben zich in Haifa en omgeving
ernstige incidenten voorgedaan. Rebellen bonden
hier een feilen strijd aan met Britsche troepen
in de omgeving van den berg Carmel. De opstan
delingen ondernamen een poging om Nazareth
te omsingelen en staken de woningen in brand,
evenals verscheidene regeeringsbureaux. Tij
dens den aanval werd een Arabische vrouw ge
dood en een non gewond. De autoriteiten heb
ben den toestand thans weer in handen en be
reiden strenge strafmaatregelen voor.
Verder is in Gaifa de directeur van een dag
blad, een Arabisch notabel ter plaatse, van
morgen op het marktplein gedood.
WARSCHAU, 2 Mei (Havas) Te Warschau
is een nieuw handelsverdrag tusschen Polen en
Hongarije geparafeerd. Het verdrag voorziet in
een vermeerdering van den handel met 5 pro
cent. Het zal 10 Juni in werking treden.
De Britsche regeering heeft verschillen
de Duitschers het land uitgewezen.
Engeland zal zijn export naar Duitsch
land niet onnoodig beperken.
De Britsche ambassadeur te Rome, Sir
Percy Lorraine, is aldaar aangekomen.
Teleki en Csaky zijn uit Berlijn vertrok
ken.
Wetsontwerp ingediend tot nadere voor
zieningen ter bescherming van de open
bare orde.
De Tweede Kamer heeft aangenomen
een amendement tot uitstel van den
bouw van een centraal administratiege
bouw voor de artillerie-inrichtingen, met
welken bouw reeds was begonnen.
Besprekingen in de Tweede Kamer over
het puf-aanvoer-verbod.
Minister Romme zal morgen een twee
tal kampen voor jeugdige werkloozen
openen.
Auto-ongeval te Nijmegen, waarbij een
geneesheer gewond werd.
New-Yorksche beurs: weinig handel;
slot vast.
Alleen om den naam?
Het is ergerlijk zooals soms men-
schen die in verantwoordelijkheid ge
steld zijn, niets maar dan ook niets
aan hun taak geven behalve hun
naam. Wanneer ze maar genoemd
worden, als ze maar in de krant
staan, is alles goed. Ze bekommeren
zich niet om den gang van zaken,
hebben geen offer over voor het flo-
reeren van een of ander iets, doch
hebben achteraf den grootsten mona
mocht soms iets slecht gaan. En
zoodra dan anderen komen om te hel
pen, om een zaak weer op de been te
brengen of te houden, dan treden ze
direct op den voorgrond alsof zij 't nu
eigenlijk zijn geweest die den desola-
ten boedel redderden. Aan zulke men-
schen heeft onze samenleving loemig.
Want wat heeft de gemeenschap aan
denkbeeldige krachten die geen offer
over hebben voor een goede zaak; die
zich zelf niet willen schenken door
hun arbeid en tijd; die zich met be
kommeren om het al dan niet goed
gaan van een lichaam waarboven ze
als bestuurder zijn gesteld? Personen
wien het alleen om wat eer te doen is;
om naam te maken; om gevierd en
genoemd te worden, zulke personen
hebben weinig waarde voor ons sa
menleven.
Op het station Overveen is Dinsdagavond
omstreeks zes uur een 43-jarige treinconduc
teur uit Amsterdam gestruikeld, toen hij in oen
voorlaatsten wagen van den naar de hoofdstad
vertrekkenden electrischen trein uit Zandvoort
wilde stappen, even nadat deze zich in beweging
had gezet. De man viel tusschen perron en tree
plank en werd door de wielen getroffen. Met
een verbrijzelden voet en een ernstige wonde
aan de hand bleef hij on de rails liggen. Onmid
dellijk werd geneeskundige hulp gehaald, waar
na het slachtoffer per ziekenauto naar het
Binnen-Gasthuis te Amsterdam vervoerd werd.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
2 Mei:
De Congregatie der Riten heeft hedenmorgen
gestemd over het tuto voor de heiligverklaring
van de Zalige Gemma Galgani en gediscussieerd
over een tweetal wonderen, gebeurd op voor
spraak van den eerbiedwaardigen dienaar Gods
mgr. Justino de Jacobis. titulair-bisschop van
Nilopoli en eerste apostolisch vicaris van Abes-
sinië.
Stand op Woensdag 1 uur v.m.: 759.2
Vorige stand: 758.5
