ST.WIL1IBR0RDUS
m
Uitvaart dr. Mia van der Kallen
mgr. giobbe draagt de
Gissingen over het aftreden
van Litwinof
Ét
Bmm
1
'T OKSHOOFD
Het
nieuws van
heden
B
H. REQUIEMMIS OP
WIJZIGT MOSKOU ZIJN
HOUDING?
DE BAROMETER
N.V NEDERLVERZ.MU.
Gaat U trouwen
of hebt U zich verloofd?
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
CATHARIJNESINGEL4ÖUTRECHT
DAGBLAD MET OGHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 4 MEI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21770
Teraardebestelling op de begraaf
plaats der Vrouwen van
Nazareth
Het graf tusschen de
bloeiende bloemen
LUCHTBESCHERMING BIJ
DE SPOORWEGEN
Litwinof beschouwd als een vriend
van Engeland en voorstander
van collectieve veiligheid
De besprekingen met
Londen en Parijs
Britsche pers acht Potemkin
gepasseerd
Het Weer
De Times over Polen en
Rusland
Polen acht Litwinof's aftreden
niet ongunstig
Bood Engeland te weinig
vraagt de Lokalanzeiger
Palestina wacht op het
Britsche witboek
Dan voor Uw Feestdranken
naar SLIJTERIJ
Antoniestraat 81,Tel.14502,Haarlem
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Nieuwe bomaanslagen
VERZEKERINGEN TOT EIK BEDRAG»
Vertegenwoordigers gevraagd
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen rege! 50 et Ingez.
«ïededeeüngen 50 cent; Idem op pag één 65 ceni
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Op den „Tiltenberg" had heden de uitvaart en begrafenis plaats van mej. dr.
Mia van der Kallen. De stoet verlaat den Tiltenberghet moederhuis der Vrouwen
ban Nazareth. Vooraan de Pauselijke Internuntius, Z. Exc. Mgr. P. Giobbe
In de kapel van den Tiltenberg,
het huis der Vrouwen van Nazareth,
berden hedenmorgen de uitvaart
diensten gehouden voor dr. Mia van
der Kallen, een der oprichtsters van
de Graalbeweging.
Directeur A. M. A. Vollaerts las om
7.30 een stille *H. Mis, terwijl ver
schillende districtscommissarissen on
der andere in Gouda, Amsterdam,
Den Haag, v Vlissingen, Middelburg
enz. in het bijzijn van talrijke Graal-
meisjes een H- Mis opdroegen met een
Zelfde intentie.
Dm tien uur kwam een klein aantal
genoodigden in de kapel bijeen ter bij-
Woning van de H. Requiemmis, die de
Internuntius, Z. Exc. Mgr. Paolo
Giobbe opdroeg. Assistentie verleen
den pastoor L. J. H. Wolff, pater
sPiritualis van de Vrouwen van Naza-
reth en directeur Vollaerts.
Het koortje der Vrouwen van Naza-
reth zong verschillende liturgische
liederen.
In het midden van de kapel stond de
Witte kist opgebaard met aan den
voet een krans met witte lelies, waar-
'n een lint hing met twee simpele
Woorden „Van thuis".
In de kapel waren aanwezig minister mr. C.
°seling en mevr. Goseling (minister Romme
nad reeds in de rouwkapel te Leiden een lang-
aung gebed gestart)kolonel mgr J. J. Noord-
nian, mgr. dr. Th. Verhoeven, mgr. H. J. Tas-
jnn, prof. B. Molkenboer OP.; prof. dr. H.
kchmutzer en mevr. Schmutzer; prof. T. Baa-
"er, plebaan F. Filbry uit Haarlem; deken
F- A. Bots, deken J. Th. v. d. Wiel,
Pastoors uit den omtrek; de professo
ren j. verbeem en J. v. d. Linden; de di
recteur van de K.J.V. in Den Bosch, F. C. van
den Berk en de hoofdleidster der KJV in het
■Bossche Diocees, mej. A. Aengenent; directeur
Mol uit Den Haag en de heer B. Duynstee,
Voorzitter Mannelijke Jeugdbeweging voor Ka
tholieke Actie, de commandant van de Amster-
damsche Burgerwacht, de heer H. R. Boeree,
Inr. A. baron v. Wijnbergen en mevr. v. Wijn-
hergen; de heer L. J. Stolwijk, directeur N.V.
Drukkerij De Tijd, de leekenspelleider Anton
Sweers, de heer Jos. v. d. Velde, die zijn echt-
genoote mevr. Ellen Russe vertegenwoordigde;
dr. Hoogerwerff uit Leiden en Moeder Overste
van het St. Elisabeths Ziekenhuis te Leiden,
biet zuster Veronica en rector P. J. Reijnen,
eveneens uit Leiden. Pastoor J. P. J. Kok uit
Delft, mevr. Granpré Molière, mevr. R. ue
Vilder-Dijckhoff, de heer en mevr. Bouwman
Uit Overveen, mevr. de Blok-Regout en an
deren.
Voor de internationale Graalbeweging waren
aanwezig uit Engeland de provinciale overste
freule Y. Bosch van Drakenstein en dr. A. Lfi-
cker; uit Duitschland de provinciale overste
biej. M. Overbosch en dr. Ruth Sinn.
De voorzitter van het R. K. Werkliedenver
bond de heer A. C. de Bruijn uit Utrecht, had
de H. Mis van half acht op den Tiltenberg
bijgewoond.
Nadat Z. Exc. Mgr. P. Giobbe de absoute
verricht had, droegen een aantal Vrouwen
van Nazareth de witte kist naar buiten en
daarna vormde zich een indrukwekkende
stoet, die door de bosschen rondom den
Tiltenberg trok naar de begraafplaats, aan
den rand van de bloeiende bollenvelden.
De kerkelijke en wereldlijke autoriteiten
schaarden zich achter de familie en de
Vrouwen van Nazareth zongen het „Ave
Maris Stella", het „Media vita" en het „In
Paradisum".
Het kerkhofje is een open cirkel, omringd
door het teere groen der boomen. Vanmorgen
scheen de zon op de breede vakken witte en
paarse hyacinten.
Er was een open plek in dezen bloe-
mencirkel. Daar was een graf gedolven.
Allen schaarden er zich rondom, zich be
wust, dat dit een lentedag na vele sombere
dagen was. Als het gezang van het „Lux
Aeterna" verstomde, overheerschten even
de Meitonen der vogels.
Z. Exc. Mgr. Giobbe ging na de korte sobere
plechtigheid heen en daarna vertoefden allen
nog een wijle bi) de geopende groeve.
De witte Vrouwen begonnen de grafwake
Naar wij vernemen is thans bij de Neder-
landsche Spoorwegen ingevoerd een „Regle
ment voor Luchtbescherming". Het draagt ech
ter nog een voorloopig karakter en zal telkens
worden aangevuld en gewijzigd, wanneer daar
toe de wenschelijkheid bestaat. Het voorschrift
is vergezeld van de door de regeering verstrek
te richtlijnen.
MOSKOU, 4 Mei (Havas) Men kent
nog niet de redenen die hebben geleid tot
het aftreden van Litwinof, dat bevestigd
wordt door een officieel communiqué.
Daarin wordt gepreciseerd, dat Molotof
benoemd is tot volkscommissaris van Bui-
tenlandsche Zaken, terwijl het tevoren ver
spreide bericht vermeldde, dat Molotof de
functies van volkscommissaris van Buiten-
landsche Zaken slechts tijdelijk zou waar
nemen.
Het was niet mogelijk, aldus Havas, de juiste
veelbeteekenende redenen van het ontslag uit
officieele bron te vernemen. Men verzekert, dat
de gezondheid van Litwinof veel te Wenschen
overlaat, hetgeeh mogelijk is. Litwinof is 63
jaar. Toch scheen hij altijd stoer en krachtig.
Men probeerde te weten te komen of het
aftreden van den volkscommissaris een wijzi
ging van de buitenlandsche politiek der Sovjet-
Unie inhield. Hierop werd geantwoord, dat de
Sovjet-Unie geen land was van politiek van
personen, doch dat iedereen hier slechts één
politiek op het oog heeft, die van regeering en
partij.
Toch werd Litwinof, althans in het buiten-
Molotof, de nieuwe minister van Buiten
landsche Zaken der Sovjet-Unie
'(♦tikt
Het 35.000 ton metende slagschip „Prince of Wales", de nieuwste
aanwinst van de Engelsche vloot, is Woensdag te Birkenhead te water
gelaten
land, beschouwd als voorstander eener politiek
van collectieve veiligheid en van samenwerking
met de Westersche democratieën. Gezien het
aanhoudende zwijgen der Russische pers over
de ontwikkeling der Engelsch-Russische onder
handelingen, kan men niet nalaten te denken
tot in de best ingelichte kringen, dat de loop
der onderhandelingen in verband zou kunnen
staan met het vertrek van Litwinof, te meer
daar volgens zekere kringen het verdwijnen van
het Journal de Moscou reeds een aan Litwinof
toegebrachte slag was.
Overigens weet men, dat de laatste redevoe
ring van Stalin op het partijcongres niet juist
in de lijn lag der collectieve veiligheid.
De Westelijke mogendheden werden er zeer
duidelijk in beschuldigd te hebben geprobeerd
Sovjet-Rusland en Duitschland tegen elkander
op te zetten om hun moeilijkheden op te lossen
Voorts is het mogelijk, dat de regeeringen vax:
Frankrijk en Groot-Brittannië de door de Rus
sische regèering voor een gemeenschappelijke
samenwerking tegen den aanvaller gestelde voor
waarden niet aanvaardbaar hebben geacht. Deze
voorwaarden, kwamen, volgens de Britsche pers.
neer op een bondgenootschap, steunende op een
militaire overeenkomst.
Na Miihchen zou Litwinof gemachtigd zijn
geweest een nieuwe poging te doen ten aanzien
van de politiek van collectieve veiligheid, doch
aangezien deze poging geen voldoening heeft
gegeven, zou hij zijn afgetreden. Het zijn alles
echter slechts veronderstellingen, aldus besluit
Havas.
Omtrent de besprekingen tusschen Londen,
Parijs en Moskou verneemt Havas nog, dat de
in het buitenland gepubliceerde berichten, dat
de voorstellen der Sovjetregeering, welke thans
door het Britsche kabinet worden bestudeerd in
feite zouden neerkomen op een Engelseh-
Fransch-Russisch bondgenootschap, gesteund
door een militaire conventie, te Moskou niet
worden bevestigd.
Men wenscht daar slechts te zeggen, dat de
Sovjetregeering nog geen antwoord van Enge
land heeft ontvangen.
Toch weet men, dat Sovjet-Rusland sinds de
ineenstorting van het stelsel der collectieve vei
ligheid, niet zonder gevaar voor zich zelf, buiten
Europeesche geschillen zou kunnen blijven, te
meer daar de avances, welke Sovjet-Rusland
door Duitschland werden gedaan, onder den
vorm van handelsvoorstellen, gevolgd door de
regularisatie van zijn economische betrekkin
gen met Italië, het er van hebben overtuigd,
dat het over meer dan één middel beschikte om
uit het isolement te komen, waarin men zou
probeeren het te brengen.
De crisis van 15 Maart heeft Engeland er toe
gebracht actief de Russische medewerking te
zoeken met het doel het stelsel van collectieven
tegenstand tegen agressie weer in het leven te
roepen. Te Moskou doet men uitkomen, dat de
Sovjetregeering geheel vrij in haar besluiten was
en dat het haar vrij stond haar voorwaarden te
stellen. Indien de in het buitenland gepubli
ceerde berichten juist zijn, bevestigen zij slechts
den indruk, welken men hier steeds heeft gekre
gen, dat wil zeggen, dat de Sovjet-Unie zich tot
een nieuwe samenwerking met de Westelijke
mogendheden slechts zou verplichten bij gelijke
rechten, gelijke verplichtingen en tegen hechte
waarborgen.
Overigens weet men, dat Sovjet Rusland, in
antwoord op de eerste Engelsche stappen di
rect na de vernietiging van Tsjecho-Slowa-
kjje, de bijeenroeping voorstelde van een con
ferentie van alle vredelievende staten, die vast
besloten zouden zijn een einde te maken aan
agressie, in de meening, dat het eenige middel
om daartoe te geraken zou zijn haar overal
te bestrijden, waar zij zich zou voordoen. Toch
heeft de Sovjetregeering, de moeilijke positie
begrijpend der kleine staten en de voornaam
ste oorzaak van hun terughoudendheid ziende
in het aarzelen der gróote westelijke mogend
heden, steeds gedacht dat de ruggegraat voor
een nieuw stelsel van collectieve veiligheid
vooral zou moeten liggen in een nauwe samen
werking tusschen Frankrijk, Engeland en Sov
jet Rusland.
Men weet ook, dat Engeland en Frankrijk
hun waarborg aan Polen, Roemenië en Grie
kenland hebben verleend zonder de Sovjet
Unie te raadplegen en zonder van deze staten
een tegendaad te vragen.
Men meent, dat op deze wijze een averecht-
sche wijze van onderhandelen werd gevolgd,
daar men zich, naar men zegt, heeft beroofd
van middelen van actie ten aanzien van Po
len en Roemenië, die bleven weigeren de mo
gelijkheid onder oogen te zien van hulp van
Sovjet Rusland, terwijl het Westen zich reken
schap gaf van de noodzakelijkheid van Rus
sische medewerking bij de handhaving van de
collectieve veiligheid in West Europa. Aldus
zijn de overwegingen, die te Moskou het tame
lijk langzame beloop der Engelsch-Fransch-
Russische onderhandelingen schijnen te ver
klaren.
Hiertoe moet nog worden gezegd, dat vol
gens in diplomatieke kringen te Moskou in
omloop zijnde geruchten, Turkije zich even
eens zou kunnen aansluiten bij een eventueel
Engel.sch-Fransch-Russisch blok.
Alle Engelsche bladen publiceeren op een op
vallende plaats het aftreden van Litwinof als
volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken dei-
Sovjet Ünié, doch het bericht werd te laat
ontvangen om nog veel commentaar hierop te
leveren. De diplomatieke correspondenten ver
klaren in korte artikelen dat dit aftreden veel
opzien heeft gebaard in politieke kringen en
zijn in twijfel over de redenen. Ook merkt men
op, dat Potemkin, de vice-volkscommissaris voor
Buitenlandsche Zaken, die op het oogenblik in
Turkije vertoeft en die naar men verwachte
Litwihof zou opvolgen, is gepasseerd.
De meeste bladen zijn het er evenwel over
eens. dat men nog niet kan zeggen welke invloed
dit aftreden zal hebben op de onderhandelingen
tusschen Engeland en de Sovjet Unie.
De begrafenis van dr. Mia van der Kallen. Door eenige Vrouwen van Nazareth wordt
de kist in de groeve neergelaten
VERWACHTING geldig van hedenavond E=
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET WESTEN: S
wind uit Zuidelijke richtingen, aanvan-
kelijk zwak tot matig, later tijdelijk krach-
tig, morgen toenemende bewolking, geen
regen van beteekenis, iets warmer.
1 VOOR HET OOSTEN:
droog weer, iets warmer, gedeeltelijk be-
EE wolkt, zwakke tót matige wind uit Zui- ee
delijke richtingen. EE
Zon oo 4.26 onder 19.28. Licht op 19.58 |j
Maan op 20.40 onder 4.52. L.K. 11 Mei EE
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliS
In een hoofdartikel, getiteld „Polen en Rus
land", schrijft de Times, dat het vraagstuk,
dat tusschen de Sovjet Unie en Engeland be
sproken wordt, en' dat opnieuw ±n behandeling
moet worden genomen met den opvolger van
Litwinof, is de vorm, waarin de overeenkomst
moet worden gegoten, wanneer de Sovjets nog
steeds de besprekingen in deze richting willen
doorzetten.
Het schijnt niet wenschelijk, dat een drie
voudig verbond tot stand komt, dat Europa in
twee gewapende kampen zou scheiden, doen
er zijn punten van contact tusschen Engeland
en de Sovjet Unie welke samenwerking wen
schelijk maken. Een militaire aanval is een
internationale misdaad, waartegen de Sovjet
»Unie zich even vastberaden keert als een van
de westersche democratieën. Een overeenkomst
kan derhalve zoo eenvoudig mogelijk worden
opgesteld voor het doel, waartoe deze is be
stemd, n.l. het verzet tegen een aanval.
De Poolsche regeeringspers schrijft ten aan
zien van het aftreden van Litwinof. dat de reden
hiervan is gelegen in verschil van inzicht mei
de overige leiders van de Sovjet-Russische poli
tiek.
Over het algemeen geeft het lezen van de
Poolsche pers den indruk, dat men In Polen het
vertrek van Litwinof niet ongunstig oordeelt.
Men beschouwde Litwinof steeds, zooals de Ex
press Poranny het uitdrukt, als den handels
reiziger van de politiek der Sovjets, die te zamen
met Benesj een der meest belangrijke mannen
van de vergaderingen van Genève was. Zijn op
volger, Molotof, gaat door voor een verbitter
den tegenstander van Hitier. Litwinof zou ten
aanzien van de onderhandelingen met Londen
een negatieve houding hebben aangenomen.
In de Duitsche bladen wordt groote aan
dacht gewijd aan het aftreden van Litwinof.
De „Lokalanzeiger" meent dat het aftreden
van Litwinof een sensationeele uitwerking zal
hebben. Wij zullen ons hierover niet in com
binaties verdiepen, maar wanneer deze minis
ter plotseling zijn functie neerlegt, moet ook
de onschuldigste leek constateeren, dat er of
wel met de politiek, of met dezen politicus iets
niet in orde is. In dit geval zal men echter
vragen, of Engeland den rooden soldenier in
het omsingelingsspel te weinig geboden heeft.
Volgens de „Börsenzeitung" komt het aftre
den van Litwinof zoowel aan Engeland als
Frankrijk op het oogenblik hoogst ongelegen.
JERUZALEM, 4 Mei (Havas) Men ver
wacht in Palestina met spanning het witboek
van de Britsche regeering, dat een oplossing
moet brengen in de Palestijnsche kwestie. Dr.
Chahbandar voorspelt een regeling voor 10 Mei.
In Arabische kringen verwacht men eveneens
een spoedige oplossing en men belooft, dat wan
neer deze zaak zal zijn opgelost, de Arabieren
in geval van een internationaal conflict Frank
rijk en Engeland zullen steunen. Reeds hebben
organisaties van gematigde Arabieren vlug
schriften verspreid, waarin de Arabieren worden
aangespoord het verzet te staken. In Joodsche
kringen maakt men zich op om de Britsche
voorstellen te veroordeelen.
De algemeene Zionistische raad heeft 'n reso
lutie aangenomen, waarin wordt gezegd, dat de
Joodsche gemeente in Palestina zich zal ver
zetten tegen ieder bewind, dat het Joodsch
Nationaal Tehuis wil ondermijnen.
Gissingen omtrent het aftreden van den
Russischen minister van Buitenlandsche
Zaken, Litwinof.
Het Hongaarsche parlement ontbonden.
De internationale verbindingen in de
zomerdienstregeling der Nederl. Spoor
wegen.
De heer P. Visser, chef der afdeeling
Kunsten en Wetenschappen van het de
partement van O., K. en W., is over
leden.
Uitvaart en begrafenis van dr. Mia van
der Kallen op den Tiltenberg.
Vrouw te Den Helder, verdacht van
moord op haar baby, niet toerekenbaar
verklaard.
EHANG VAN
AKKER
Apari en Voordeelig
Wij verkoopen R en D. behang
H. M. BAKKER - Gen. Cronjéstr 135 - Tel. 11657
Haarlem
Vertrouwde vakkundige behangers beschikbaar
Huiseigenaren korting
LONDEN, 4 Mei (Reuter) In den afgeloo-
pen nacht zijn wederom bomaanslagen gepleegd,
welke worden toegeschreven aan het Iersche re-
publikeinsche leger. In de Londensche wijk
Holbom is een winkelruit vernield, terwijl te
Coventry vier winkels door ontploffingen wer
den beschadigd. Drie politiemannen zijn hier
ternauwernood ontsnapt.
Ook te Birmingham is een bom ontploft,
welke aanzienlijke schade heeft aangericht.
Te Liverpool zijn bijna tegelijkertijd in twee
bioscooptheaters traangasbommen ontploft.
Vijftien bezoekers moesten naar een ziekenhuis
worden gebracht, waar twee hunner werden op
genomen. Men vermoedt, dat de aanslagen het
werk van het Iersche republikeinsche leger zijn.
Stand op Donderdag 1 nur n.m.: 759.6
Vorige stand: 760.2
