re
Naar de vier-jarige kweekschool
instemming en critiek
VRIJDAG 5 MEI 1939
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Schrikbeeld der
gelijkstelling
OPLEIDING KATHOLIEKE
HULPVERPLEEGSTERS
Export van narcissen
naar Amerika
Sterilisatie-voorschrift afgeschaft,
maar
ARBEIDERS GESCHORST
TE EMMEN
Vragen van Tweede Kamerlid
aan minister Romme
Verleening van klinische hulp
aan verzekerden
Uit de Communistische partij
getreden
Willibrordusfeesten in
Echternach
NATIONAAL FONDS VOOR
BIJZONDERE NOODEN
Ontvangsten over April
IERSCHE STOKER VER
DRONKEN
In dronkenschap te water geraakt
MUSSERT'S VLA WERD
GESTOLEN
Jeugdige dieven thans veroordeeld
K.N.A.C.-handboek 1939
Aan de gevolgen overleden
Een muziekauteursrechtkwestie
V ruchtboomenbloei
Er is nog veel moois te zien
MINISTER VAN BUUREN IN DE
FOKKERFABRIEK
Bijzondere belangstelling
voor de T. 9
MOLEST-RISICO
Nederlandsche pelgrims
te Rome
Onder leiding van Paters
Redemptoristen
INHEEMSCHE BEKLAAGDEN
VRIJGESPROKEN
HOPPERZANDZUIGER
VOOR SIAM
UIT DE STAATSCOURANT
Commissie privaatrecht
Onderscheidingen
Staatsloterij
door WILLY WATERMAN
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 4 Mei 1939.
Aan de kweekschool is heel wat gedokterd in
en loop der jaren. In den roes van optimisme
idealisme die omstreeks 1920 de geesten be-
eerschte heeft men een vijfjarige opleiding
oor de onderwijzers ontworpen; spoedig bleek
liet te houden, in 1923 werd de opleiding
°P vier jaren gesteld. In 1934, toen de zeis der
ezuiniging door alle begrootingen werd gesla
gen, kapte minister Marchant van die vier ja-
ren de eerste af, zoodat de heele stof, die een
onderwijzer nu eenmaal dient te beheerschen,
m°est worden saamgeperst in drie leerjaren.
Nog vóór dat deze drie-jarige kweekschool
Rar eerste candidaten had afgeleverd, nog éér
6 eerste binnen drie jaren klaargestoomde jonge
onderwijzers hun examen konden afleggen, bleek
en inspecteur van de opleiding zóó duidelijk,
at die school niet in staat zou zijn om duur
zaam goede, bruikbare leerkrachten voor het
ager onderwijs af te leveren, dat hij den mi-
ster adviseerde zoo spoedig mogelijk de
weekschoolvorming weer met een jaar te ver
engen.
Minister Slotemaker had opren naar dat ad-
63 vo°ral toen hy zich voorgerekend zag, dat
fR vierjarige kweekschool niet meer behoeft
kosten dan een driejarige. Wanneer men ten
minste het totaal aantal lesuren niet wil ver-
Brooten.
200 kwam de bewindsman van Onderwas
Verleden jaar met een ontwerp, waarin:
de lessen, die thans in drie jaren worden
gegeven, over vier jaren worden uitgesmeerd,
met dien verstande, dat in de laatste beide jaren
e Quantum vrije tijd aanzienlijk grooter is dan
ln de eerste beide.
in den vrijen tijd van deze laatste beide
aren den kweekelingen de verplichting van twee
middagen oefening in practisch lesgeven wordt
opgelegd.
En over dat ontwerp, over die voorgestelde
hieuwe regeling der kweekscholen ving de Ka
mer vandaag haar beraadslagingen aan.
Il* één opzicht heeft de minister het by de
Verdediging van zyn ontwerp gemakkeiyk: hij
°n zich steeds erop beroepen het midden te
houden tusschen tweëerlei critiek: de critiek
v^n hen, die meenen, dat een onderwyzer, zoo
hij niet academisch moet worden gevormd, dan
toch minstens H.B.S. of Gymnasium moet dóór-
°open vooraleer hy op de kweekschool belandt
in die richting gingen de heeren Thijssen
(sD.A.p.), van Houten (C.-D.) en van Sleen
(S-D.a.P.) en anderzyds de critiek van hen,
die, gelijk de heeren Tilanus (C.-H.) en van
'Jken (A-"R-), voor een verlenging van de on-
ei"wijzersopleiding tot vier jaren eigenlijk niet
Veel voelen, die de heer Tilanus zei het zoo
~T Iiever een doelbewuste verlaging van de
eischen, aan de kweekschoolvorming gesteld, had
den gezien.
En zooiets net tusschen twee uitersten dóór
varen doet deze bewindsman graag, met een
zekere
voorkeur zelfs. Hij vindt het heeriyk
Wanneer hy de maximalisten tegen de minima-
ls n bezig hoort, de „onderwijsbedervers" te
gen de „kweekschoolchauvinisten" en hoe de
eeren elkaar over en weer ook noemen.
_En hy laveert daar niet alléén tusschendoor.
"e heer Truyen (R.K.) zat, wat dat betreft, met
em in hetzelfde schuitje. Deze oud-inspecteur
We®t, wat den jongen onderwyzer toekomt. Met
een compact, binnen drie jaren in het hoofd
geperst brok kennis alléén, wordt hij nog geen
bruikbare kracht. Daar is meer voor noodig. Een
Zekere vaardigheid in vakken als lezen, spreken,
Vertellen, schryven, zingen, teekenen enz. En
een zekere geschiktheid om voor een klas kin
deren te staan, om orde te handhaven en jon
gens te boeien en te leiden.
®at kan alleen door oefening worden verkre-
geu en het is uitstekend, dat de minister daar-
wat ademhalingsmogeiy kheid, wat speling
tot bezinking en een verplichting tot oefenen in
fesgeven in zijn ontwerp voordraagt.
E>e zeventigjarige bewindsman glunderde fech-
^r zyn langen baard.
Met een breed gebaar verzekert minister Slo
tmaker in de Memorie van Toelichting op het
kweekschoolontwerp, pat de bepalingen, in dit
ontwerp vervat, de financieele geiykstelling tus
schen het openbaar en het bijzonder kweek-
schoolonderwijs, die reeds in 1920 bij de wet werd
geëischt, doch die nooit werd ingevoerd, einde-
ïyk tot stand zullen brengen.
Het gaat er maar om wat men onder „finan
cieele geiykstelling" verstaat. Verstaat men er
onder, dat de wet normen moet bevatten, vol
gens welke bijzondere kweekscholen kunnen
worden opgericht en door het Rijk moeten wor
den gefinancierd, dan bevat het ontwerp de
financieele gelijkstelling niet. Het bevat géén
norm. Het brengt integendeel de willekeur-be-
paling, dat de minister zelf wel zal uitzoeken
hoevéél scholen hij wenscht te subsidieeren, een
bepaling, die tot dusverre in de overgangs-arti-
kelen van de Lager Onderwijswet vóórkwam.
Verstaat men echter onder financieele gehjk-
stelling een regeling volgens welke eenmaal aan
gewezen büzondere scholen onverschillig of zy
door een norm in de wet dan door een beschik
king van den minister worden aangewezen
evenveel van hun kosten vergoed krijgen, als de
openbare, dan, inderdaad, bevat het ontwerp
een stuk gelijkstelling.
Reeds de aanwezigheid van dit stukje ge
lijkstelling werkt op de linkerzijde op de
socialisten vooral als een roode lap op den
stier. De opleiding wordt duurder, schreef „De
Bode", omdat de subsidies voor de bijzondere
kweekscholen worden verhoogd. En de heer
Thijssen (S.D.A.P.) praatte rustig die bewering
na.
Daarin echter vond hy den heer van Dijken
(A.-R.) tegenover zich. Niet de bijzondere scho
len profiteeren, aldus deze afgevaardigde, die
in de Kamer den naam van groote scherpzin
nigheid bezit, doch de Staat.
Volgens de Memorie van Toelichting vergen
de Rijkskweekscholen onder de voorgestelde
nieuwe regeling een hoogere uitgave van rond
5000 gulden. In totaal zullen alle door het Rijk
bekostigde kweekscholen 30.000 gulden meer
kosten. Dus zoo luidt de aan de linkerzijde
gretig getrokken conclusie de nieuwe regeling
bevoordeelt eenzijdig de bijzondere onderwijzers
opleiding; de confessioneele school profiteert.
Niet alleen de linkerzijde, fnaar zelfs de Memo
rie van Toelichting verzuimt echter rekening
te houden met het feit, dat onder de' voorge
stelde regeling de verplichte schoolgelden der
gesubsidieerde kweekscholen voortaan volledig
in 's Rijks kas zullen vloeien. Tot dusverre ge
schiedde dit slechts gedeeltelijk. De schoolgel
den kwamen alleen in 's Rijks kas wanneer er
z.g. „winst" was. Dat kwam hierop neer, dat
van de 156.000 gulden, die de byzondere scholen
aan schoolgelden inden, niet meer dan 26.000
gulden behoefde te worden 'afgestaan. Wordt
het thans behandelde voorstel wet, dan blijft
van die 156.000 gulden geen cent meer by de
schoolbesturen. Ook de 130.000, die zy tot nu toe
behielden, verdwynen in de staatskas. Goed
beschouwd *zou de kweekschool, volgens het ont-
werp-Slotemaker, dus niet 30.000 gulden schade,
doch een ton voordeel brengen aan de schatkist,
een ton, die geheel wordt opgebracht door het
byzonder onderwijs, dat bovendien het heele be
drag der meer-uitgaven de 30.000 gulden voor
Openbare en Bijzondere scholen draagt.
Dat is de lading, die gedekt wordt door de
vlag der „financieele gelykstelling", die in dit
ontwerp verankerd heet!
Is het wonder, dat de minister, door de com
missie van rapporteurs na herhaalde gedachten-
wisseling over en weer tenslotte gedwongen dui
delijke cijfers over de schoolgelden te geven, het
subsidie heeft verhoogd door het rente-percen
tage der vergoeding voor de gebouwen der bij
zondere scholen van 3.65 pet. op 5 pet. te bren
gen? Dat vordert 45.000 meer. Maar dan nóg
zullen er bijzondere scholen in moeilykheden
komen. Dan nóg brengt de byzondere school
het Rijk een bate van meer dan een halven ton.
O, zoo!
Het groote tekort aan hulpverpleegsters, die
in tijd van oorlog ter beschikking van het
Roode Kruis zullen staan, was voor de groote
katholieke organisaties op het gebied van ge
zondheidszorg en ziekenverpleging aanleiding
te overwegen, op welke wijze deze opleiding zou
kunnen worden bevorderd. Resultaat van dit
overleg is de vorming van een Nationale Com
missie voor opleiding van katholieke hulpver
pleegsters, in welke commissie zitting hebben
afgevaardigden van de Vereeniging van R. K.
Ziekenhuizen, de Nationale Federatie Het Wit-
Gele Kruis, den St. Canisius Bond, de R. K.
Artsenvereeniging en den Bond van Verple-
genden. Deze commissie zal in nauwe samen
werking met het Nederlandsche Roode Kruis
en de Souvereine Orde van Malta zoo krachtig
mogelijk bevorderen dat, nu algemeen de be
reidheid bestaat aan dit nationale werk deel
te nemen, ook overal gelegenheid gegeven
wordt tot het volgen van cursussen, die in de
huidige omstandigheden zgn. spoedcursussen
zullen zijn.
De opzet is, dat de St. Canisius Bond op zich
zal nemen de opleiding van religieuzen, terwijl
het Wit-Gele Kruis (voor Limburg het R. K.
Limburgsche Groene Kruis) met de vrouwe
lijke jeugdorganisaties zich zal belasten met
de opleiding van leeken.
Verwacht mag worden, dat met algemeene
medewerking spoedig in vele plaatsen cursus
sen zullen beginnen. Zij, die belangstelling voor
deze cursussen hebben, doen het beste zich te
wenden tot de besturen van de plaatselijke
Wit-Gele Kruisen of de daarbij aangesloten
onderafdeelingen voor E.H.B.O. of tot de vrou
welijke jeugdorganisaties. Het secretariaat van
bovengenoemde Nationale Commissie is ge
vestigd op het Centraal Bureau van het Wit-
Gele Kruis, Voorstraat 63 te Utrecht.
De Amerikaansche regeering heeft, naar het
Handelsblad vernam, besloten, het voorschrift,
dat narcissen-bollen alléén mogen worden in
gevoerd, wanneer zij gesteriliseerd zyn, per 15
Augustus te doen vervallen.
Aangezien bollen, die door koking zijn geste
riliseerd, in hetzelfde seizoen niet kunnen wor
den gebroeid (geforceerd) stond het Ameri
kaansche sterilisatie-voorschrift tot dusver ge-
lyk met een invoer-verbod Afschaffing ervan
is derhalve van zéér groot belang voor onze
bollencultuur. Helaas wordt de vreugde daar
over getemperd door het feit, dat een groep
parlementsleden een ontwerp-Plant Quarantine
Act hebben ingediend ter herziening der wet
van 1912. Daarin is nu o. m. opgenomen een
bepaling, dat ingevoerde narcissen-bollen zul
len moeten worden gesteriliseerd in de Ver.
Staten.
Het hangt er nu dus maar van af, of dit
wetsontwerp waartegen weliswaar een vry
sterke oppositie bestaat al of niet zal wor
den aangenomen door Huis van Afgevaardig
den en Senaat. En wat de export-vooruitzich
ten voor het loopende jaar betreft, zal het er
van afhangen, of een eventueele aanneming zal
geschieden vóór dan wel eenigen tijd na 15
Augustus, den begindatum n.l. van den bollen-
uitvoer naar Amerika.
Het soc.-dem. Tweede Kamerlid Van Lien-
den heeft den minister van Sociale Zaken de
volgende vragen gesteld:
Heeft de minister kennis genomen van de
moeilykheden met de arbeiders uit de gemeente
Emmen in de centrale rijkswerkverschaffing
in Die ver?
Is de minister bereid, den geschorsten arbei
ders in hun gerechtvaardigden wensch, wekelijks
naar huis te kunnen gaan, tegemoet te ko
men?
Is de minister bereid, in overleg met het ge
meentebestuur van Emmen de uitvoering van
in deze gemeente aanwezige werkobjecten te
bevorderen, waardoor spoedig de betrokken
arbeiders in de omgeving van hun woonplaats
te werk gesteld kunnen worden?
Dezer dagen werd te Utrecht een bespreking
gehouden tusschen vertegenwoordigers van de
Vereeniging van Ziekenhuizen in Nederland,
de Vereeniging van Katholieke Ziekenhuizen,
den Bond van Nederlandsche Diaconessenhui-
zen en vertegenwoordigers van de Federatie
van vereenigingen voor Ziekenhuisverpleging
en de Onderlinge Nationale Verzekering tegen
de kosten van ziekenhuisverpleging en van
operatie.
Een der onderwerpen van bespreking vormde
het voorstel van het hoofdbestuur der Neder
landsche Maatschappij tot Bevordering der Ge
neeskunst aan de 13 Mei te houden buitenge
wone algemeene vergadering dier maatschap
pij, tot het aangaan van overeenkomsten met
de twee laatstgenoemde vereenigingen in zake
de verleening van klinische hulp aan verzeker
den.
Na uitvoerige besprekingen werd overeenge
komen aan de resp. besturen voor te stellen
voor gemeenschappelijke onderwerpen een con
tact-commissie in het leven te roepen, bestaan
de uit vertegenwoordigers van alle genoemde
corporaties.
De heer L. van der Veen, lid van den ge-
gemeenteraad van Groningen, behoorende tot
de Communistische party, heeft als lid van den
gemeenteraad bedankt en is voorts uit de Com
munistische party getreden.
In de stad Echternach, die bekend is om haar
springprocessie, zal van 25 Mei tot 4 Juni met
groote plechtigheden het twaalfde eeuwfeest van
den dood van den H. Willibrordus gevierd wor
den.
Het graf van den H. Willibrordus bevindt
zich in de prachtige basiliek van Echternach.
De plechtige sluiting der plechtigheden op 4
Juni in de basiliek zal worden bijgewoond door
de Groothertogelijke familie, door de vertegen
woordigers van regeering en Kamer en door
meer dan 40.000 pelgrims.
Het bestuur van het Nationaal Fonds voor
Bijzondere Nooden deelt mede, dat de ontvang
sten over de maand April 1939 hebben bedragen
18 297,22, zynde 7.066,43 uit periodieke bij
dragen en 11.230,79 uit losse giften.
De uitkeeringen over hetzelfde tijdvak bedroe
gen 15.546,56.
De plaatselyke commissies van samenwerking
brachten ten behoeve van dezelfde gevallen
bijeen 33.842,65, zoodat in die maand aan
aanvragers, verdeeld over 103 gemeenten, een
bedrag van 49.389,21 kon worden uitgekeerd.
Het gironummer van het Nationaal Fonds voor
Byzondere Nooden te 's-Gravenhage is: 272727
Een 38-jarig Iersch stoker, J. F., wilde zich
Donderdagmiddag omstreeks drie uur aan boord
begeven van het Engelsche s.s. „Caduceus" dat
in de haven van Delfzijl ligt.
De man, die onder invloed van sterken drank
verkeerde, kwam te vallen en geraakte te wa
ter. Na enkele minuten wisten havenarbeiders
in samenwerking met toegeschoten personen,
den drenkling uit het water te halen. Gedu
rende eenigen tijd hebben twee geneesheeren
kunstmatige ademhaling toegepast, hetgeen
evenwel niet meer mocht baten.
Het stoffelijk overschot is naar het lykenhuisje
te Delfzijl overgebracht.
De politierechter te Maastricht heeft de twee
jongens veroordeeld, die indertyd den auto van
ir. Mussert hebben beschadigd, om een verlok-
kelyke vla te stelen.
Zooals bekend was deze gebeurtenis voor de
N.S.B. aanleiding, hierover veel rumoer te ma
ken en zelfs vragen in de Kamer over te laten
stellen.
De eisch tegen de beide jongens, 18 en 19
jaar oud, was zes weken gevangenisstraf.
De politierechter veroordeelde hen tot een
maand gevangenisstraf.
wy ontvingen het nieuwe handboek van de
Koninklijke Nederlandsche Automobiel Club, dat
een goede, oude traditie getrouw, elk jaar om
streeks dezen tijd pleegt te verschynen. De nieu
we uitgave, welke meer dan 500 pagina's telt,
is ditmaal in een groen omslag gestoken en
bevat weer 'n ontelbaar aantal nuttige gegevens
het automobilisme betreffende. Ook dit jaar is
het handboek omgewerkt en zoo mogelijk ver
beterd. De voornaamste aanvullingen betreffen
de uitbreiding van de Technische woordenlijst
in negen talen, een overzichtelijke indeeling van
de rubriek Buitenland en een volledige lijst van
de KNAC-Clubhotels in België. Nieuw zijn bo
venden de kaart van Scandinavië met de be
langrijkste bootdiensten, een omrekentabel van
seconden in km/h en vele nuttige gegevens voor
hen, die met een kampeerauto op reis gaan. De
kaarten van Europa zijn practischer en duide
lijker geworden, vooral doordat het Alpengebied
op grootere schaal en alle kaarten in meer
kleuren zijn gedrukt. Verder is de afstand tabel
geheel herzien en uitgebreid. Zooals wel van
zelf spreekt, zijn alle verdere rubrieken tot het
laatste toe bijgewerkt.
De 48-jarige G. E. van der Poel, uit de Put
schelaan te Rotterdam, die in den nacht van
Zondag op Maandag bij het oversteken van den
Brielschelaan door een auto werd aangereden
en dientengevolge met een hersenschudding en
inwendige kneuzingen in het ziekenhuis aan
den Coolsingel ter verpleging is opgenomen, is
thans aan de gevolgen overleden.
Donderdag heeft 't gerechtshof te Amsterdam
uitspraak gedaan in de zaak Buma contra de
Bioscooponderneming Jogchem's theaters N.V.
te Amersfoort.
Buma had in Juni 1938 de bioscooponderne
ming gedagvaard in kort geding voor den pre
sident van de rechtbank te Utrecht, ten einde
een verbod te krygen muziekwerken, behooren
de tot haar repertoire, door middel van een
geluidsfilm zonder haar toestemming uit te
voeren. De president weigerde het gevraagde
verbod te geven op dezen grond, dat naar zijn
oordeel in dezen nog niet van vaststaande ju
risprudentie kan worden gesproken.
Buma had intusschen de zaak voor den ge
wonen rechter aanhangig gemaakt en in ver
band met het feit, dat deze procedure reeds
in een vergevorderd stadium is, achtte het ge
rechtshof de zaak thans niet voldoende urgent,
dat er termen aanwezig zouden zijn een zoo
ingrijpende beslissing als het toewijzen van een
verbod, zooals dat door Buma gevraagd was,
te geven.
Na de mislukking van de vorige Zondagen,
toen het weer zoo weinig meewerkte, is er nu
voor de liefhebbers nog een goede kans om den
vruchtboomenbloei te zien gedurende het aan
staande week end en dus eenige vergoeding te
krijgen voor de ondervonden teleurstelling.
•Blijkens de door den A.N.WB. uit verschil
lende bloeistreken ontvangen berichten is er nog
veel moois te zien:
De Betuwe: de vruchtboomen staan alle in
vollen bloei. De kersen, peren, appels bieden een
prachtig gezicht. Een bezoek verdient alle aan
beveling.
O v e r-B e t u w e (omgeving Eist)de voor
naamste bloei is voorbij. De kersen zyn bijna uit
gebloeid, maar de appelboomen moeten nog
bloeien en de peren staan in vollen bloei. Voor
dit week-end is een bezoek nog wel de moeite
waard.
Zuid-Limburg: de kersen zijn uitgebloeid.
De peren en vroege appels bloeien volop en zijn
zeer mooi.
Zuid-Be vel and: de appelboomen staan
hier prachtig in bloei. Ook de kersen bloeien
nog. De peren zullen vermoedelyk as. week wel
uitgebloeid zijn.
De speciale, goedkoope spoorwegretours zullen
ook Zondag 7 Mei verkrijgbaar zijn.
Beemster en Purmer: de peren bloeien
hier volop. Voor de appelboomen is het in deze
streek nog iets te vroeg. Bij goed weer zullen
deze echter ook in het aanstaand week-end in
bloei staan.
De Bangert (bij Hoorn)de pruimen zijn
uitgebloeid. De peren staan in vollen bloei. De
appelbloesem staat op openspringen en behoeft
nog maar een paar dagen goed weer om zich
te ontplooien.
DeLangeraksehe polder (bij Gouda)
de appelboomen staan in vollen bloei, de kersen
zijn uitgebloeid. Ook de peren bloeien nog.
Dwingelo: de „Krentenbosschen" bij Dwin-
gelo (Drenthe) staan nog in vollen bloei en
bieden een mooi schouwspel. Een bezoek ver
dient alle aanbeveling.
De minister van Waterstaat, mr. dr. ir.
J. A. M. van Buuren, vergezeld van de
heeren H. Ch. E. van Ede van der Pais,
directeur van den luchtvaartdienst, J. van
der Heiden en P. de Winter, inspecteurs
by dezen dienst, bracht Donderdagochtend
een bezoek aan de N.V. Nederlandsche
Vliegtuigenfabriek Fokker te Amsterdam.
Het gezelschap werd ontvangen door den heer
J. E. van Tijen, die de verschillende medewer
kers van de fabriek en den chef van het Mi
litair Toezicht Aanbouw, den officier M.S.D.
eerste klasse H. J. Takens, aan den minister
voorstelde. Na een uitvoerige bespreking, waar
in de modemiseeringen welke in de laatste ja
ren in het bedrijf zijn aangebracht, grondig
onder de oogen werden gezien, volgde een
rondgang door de fabriek, waarbij vooral het
geheel metalen tweemotorig bombardements
vliegtuig type T. 9, dat zijn voltooiing nadert,
zeer de aandacht trok.
Nadat op de fabriek de lunch was gebruikt,
volgden eenige verdere besprekingen, waarna
het gezelschap eerst om half drie de Fokker
fabriek verliet.
Bij het afscheid betuigde de minister zyn
ingenomenheid met het interessante bezoek.
De regeeringspersdienst meldt:
In verband met het inwerkingtreden van de
oorlogszee- en -luchtvaartverzekeringswet 1938
heeft de regeering besloten de daarmede ver
band houdende administratieve werkzaamheden
op te dragen aan de Coöperatieve Vereeniging
„Centraal Beheer" G.A. te Amsterdam, welk
lichaam in de jaren 19171918 een soortgelijke
taak heeft verricht.
Het zal wel niemand ontgaan, dat
zoo ooit dan ln onzen tyd, het
algemeen welzyn het bestaan en
den krachtigen bloei vordert van katho
lieke Hoogescholen.
Benedictus XV aan het
Hoogw. Episcopaat van Nederland.
Woensdagmorgen arriveerden te Rome van
Napels uit een 150-tal Nederlanders, vereerders
van O. L. Vrouw van Altyddurenden Bijstand en
van St. Alphonsus van Liguori. Nadat zij Maan
dag j.l. neerknielden bij het graf van St. Alphon
sus te Vagani en Dinsdag jl. een bezoek brach
ten aan de bakermat der Reaemptoristenorde,
Scala, en aan de Madonna van Pompei, hebben
zij Woensdagmiddag, in de kerk van St. Alphon
sus te Rome, een eersten groet gebracht aan O.
L. Vrouw van Altijddurenden Bijstand. De pel
grimstocht staat onder leiding van pater W.
Jonckbloedt, Redemptorist. Voorts nemen aan
de pelgrimage deel de paters Redemptoristen H.
v. Driel, W. de Groot en J. Rats. De deelname
van pater W. de Groot mag wel heel byzonder
genoemd worden, daar ZEerw. 82 jaar oud is.
Vermelden wij nog de deelname van 8 studenten
van het klein seminarie der paters Redempto
risten te Nijmegen. Zondagmorgen a.s zullen de
pelgrims door den Heiligen Vader in audiëntie
ontvangen worden.
In de openbare audiëntie van Woensdag heeft
de Heilige Vader by het verlaten van de zaal
aan de geloovigen wederom de gelegenheid ge
schonken Zijn ring te kussen. Terwijl de eigen
lijke audiëntie slechts een kwartier duurde, kost
te het Z. H. meer dan een half uur om de
audiëntiezaal te verlaten. Er waren meer dan
drieduizend geloovigen ter audiëntie. De Heilige
Vader ging aanvankelijk langs de geloovigen,
maar ten slotte achtte Hy het beter de geloo
vigen langs Hem te laten trekken, waartoe Hy
gelegenheid gaf in de aangrenzende Sala Regia.
Menigeen smaakte het geluk zich door Z. H. en
kele vriendelyke woorden te hoeren toespreken.
Bijzonder ontroerend was het te zien. hoe de
Heilige Vader zich telkens tot de kinderen neer
boog.
Donderdagmorgen heeft Z. H. de Paus den
Hongaarscher. minister van Handel en Industrie,
Kunder, in particuliere audiëntie ontvangen. De
minister bracht vervolgens een bezoek aan den
Kardinaal-Staatssecretaris.
BATAVIA, 4 Mei (Aneta). Wegens gebrek
aan bewijs heeft de landrechter alle mheem-
sche beklaagden, die terecht stonden voor den
roofoverval op den openbaren weg op het echt
paar van Eymeren, vrijgesproken. (Dit echt
paar, terugkeerende naar huis van hun restau
rant op Meester-Comelis, werd in den nacht
aangevallen. De heer van Eymeren werd mis
handeld, zijn vtouw werd een taschje ontrukt).
Woensdagmiddag werd met goed gevolg van
de werf „Gyfto" te Schiedam te water gelaten
een zelfladende en zelfleegzuigende hopper
zandzuiger, gebouwd in opdracht van de Sia-
meesche regeering. De afmetingen zyn: lengte
80 meter, breedte 13.25 meter, holte 6 meter,
diepgang 4.50 mter, laadruimte 1000 M3. De
machine-installatie bestaat uit drie stoom
machines met een vermogen van 2500 PJK.
Bij de te water lating waren om. aanwezig
de gezant van de Siameesche regeering, Z.Exc.
Phra Bahiddha Nukara en diens echtgenoote,
mevrouw Bahiddha Nukara, die de plechtig
heid verrichtte en mr. dr. ir. J. A. M. van
Buuren, minister van Waterstaat.
Benoemd tot voorzitter der staatscommissie
tot voorbereiding van de te nemen maatrege
len ter bevordering der codificatie van het in
ternationaal privaatrecht, prof. mr. J. Kosters,
vice-president aan den Hoogen Raad der Ne
derlanden, thans lid der commissie.
Aan Hr. Ms. ordonnans-officier, den eerste-
luitenant A. J. F. M. Egter van Wissekerke,
van den grooten staf, is vergunning verleend
tot het aannemen en dragen op de uniform
van de ordeteekenen van ridder der kroon
orde van België.
Aan C. A. W. Pauw, wonende te Heemstede,
oudste directeur van de N.V. Houthandel voor
heen William Pont te Zaandam, J. Poulie, on
der-directeur van de Maatschappy De Fijn-
houthandel N.V„ te Amsterdam en C. G. Vat-
tier Kraane, wonende te Aerdenhout, gemeente
Bloemendaal, voorzitter van den raad van
commissarissen van de N.V. Nederlandsche
vliegtuigenfabriek Fokker, is verlof verleend
tot het aannemen van het onderscheidingstee-
ken van resp, officier in de orde van de drie
sterren van Letland, ridder in de orde van de
drie sterren van Letland en commandeur in de
orde van de kroon van België.
Met den aanvang der 481ste staatslotery zyn
benoemd tot collectrice der staatslotery: te Vel-
sen, mevrouw A. E. ten CateArbous, thans
collectrice der staatslotery te Leeuwarden; te
Heerlen, mevrouw de wed. J. M. Hochstenbach
Holrah te 's-Hertogenbosch; te Roermond,
mevrouw A. W. G. H. M. Brouwers geb. Regout
te Maastricht; te Leeuwarden, mevrouw D. Gee-
sink geb. Van Bemmel, te 's-Gravenhage.
26
Qaarom was op den hoogsten top van den
er8 een uitkykpost geplaatst, geborgen in een
°r°epje kromgewaaide palmboomen, dat daar
,tohd, en die uitkijkpost beheerschte den ge
helen omtrek van het eiland. Toen dan ook de
7®Wuste tocht naar het eiland werd gemaakt
door de vloot van prauwen, bemand met negers,
^as die vloot gesignaleerd, toen ze nog ander
halve mijl verwijderd was, en de ontvangst, die
Qen zwarten werd bereid, toen ze trachtten voet
dan land te zetten, was zóó warm, dat ze ylings
net hazenpad kozen.
Op elke landtong aan de twee zijden van de
Randstrook was, tegen den bergwand aan, zoo
dat de rugzijde gedekt was, en gedeeltelijk inge
graven, een blokhut gebouwd, verborgen achter
Wanten en rotsklompen. Die blokhutten waren
tactisch onneembaar en vormden een ideale be
scherming tegen indringers.
Oe strook strand, die zich over een breedte
Rh minstens acht kilometer uitstrekte, was
daarentegen niet te beschermen door het hand
mol mannen, dat op het eiland vertoefde, en
daarom waren er daartoe ook geen pogingen ge
daan. Wel stonden op de helling van den berg,
zoodat een groot gebied kon worden bestreken,
twee schuttersposten, drie kilometer van elkaar
en elk met drie man bezet en deze twee waren
het ook geweest, die de negers tot den aftocht
hadden gedwongen.
Toen de professor zoover gekomen was met
zijn verklaring, hield hij op, en een plotselinge
stilte heerschte in den salon.
„En," ging hij even later voort, onder een
doodsche stilte, omdat allen voelden, dat er nu
iets ging volgen, waartoe het vorige slechts een
inleiding was geweest, „het is nu wel duidelijk,
dat, indien de vijand het eiland het eerst be
reikt, er voor de bezetting geen schijn van kans
is hen langer dan één dag tegen te houden. Ze
zullen hen, als ze probeeren, op het strand te
landen, waarschijnlijk terugdrijven door geweer
vuur uit de posten op het gebergte, maar als
Forster na enkele uren hun sterkte heeft ont
dekt en dat moet hy na een halven dag in de
gaten hebben, zal hy met zyn overmacht na-
tuurlijk dadelyk doen, wat ieder redelijk wezen
doen zou, zich in afdeelingen splitsen. Eén troep
gaat dan op de eene eilandpunt aan wal, een
tweede op de andere en de rest houdt de bezet
ting bezig door voor het strand te blijven lig
gen; het is duidelijk, dat tegen een aanval van
drie zijden niets is in te brengen! En heeft For
ster met al zijn trawanten, want hij zal een
lief stelletje hebben meegenomen, wees daar
zeker van, eenmaal op het eiland post gevat en
zich in de door onze lieden opgerichte posten ge
nesteld, dan is er voor ons geen schijn van kans
meer, nog een voet daar aan land te zetten
we konden evengoed probeeren, een volledig be
wapend fort in te nemen!"
Weer viel een korte stilte, waarin de professor
zijn adem inhield, zijn potlood boven het papier
liet rondcirkelen en het ingespannen luisterende
kringetje aanzag:
„En nu," zei hij langzaam „zal ik de plaats
aangeven, waar, volgens het document, de schat
verborgen is. Zooals ge allen weet, was op de
kaart, die door den neger werd gemaakt, alleen
de omtrek van het eiland aangegeven; de plek,
waar de schat was begraven, was omschreven in
het bijgevoegde document, dat ik naderhand heb
moeten vertalen. Dit document vermeldde niet
de plek, waar het goud was verborgen, maar
wel de wijze waarop we kunnen te weten ko
men, wóór het verborgen is. We moeten name
lijk uitgaan van een bepaald punt en dat be
paalde punt ligt hier!"
Hij wees met zyn potlood naar een plaats op
de kaart, waar een zwarte stip te zien was.
„Deze plek," ging hy voort, „is een rotsklomp,
die op een klein plateau omhoog steekt en dui-
delyk van een afstand te zien is. Van dat punt
af moeten we een tweede opzoeken, dat zuiver
ten Noorden van het eerste is gelegen, op en
kele honderden meters afstand en een kentee-
ken draagt, dat alleen te ontdekken is, als men
weet, dat er een staan moet. Juist in het mid
den van de lijn tusschen deze twee punten moet
men gaan staan, en honderdvijftig pas naar het
Westen doen. Op die plek is een metalen koker
begraven; de aanwijzing, waar de schat te vin
den is.
Het is heel sluw opgezet. Iemand, die de ne
gertaal niet verstaat, of maar een klein beetje,
is in geen geval in staat, die instructies te be
grijpen en ze ten uitvoer te brengen! Als een
onbevoegde er echter in mocht slagen, de in
structies te snappen, dan vindt hij den koker,
weer in die taal geschreven en die zegt pas,
waar de schat ligt! Doch dan weet hij nóg
niets
Het document zegt bij den aanvang, dat de
schat wel in de buurt van dien koker ligt, al is
het lezen van den inhoud van den koker abso
luut noodzakelijk, om bij het goud te kunnen
komenik begrijp niet goed, hoe dat laatste
in elkaar zit, maar dat zal nog wel blijken.
De stip wyst de plaats, waar in de buurt dus
het goud is verborgen.... de stafkaart geeft
aan, dat dit een tamelijk vlak rotsplateau is,
een honderd meter boven den zeespiegel, en door
rotswanden omgeven, een der meest woeste stre
ken van het geheele eilandalles komt er dus
voor ons op aan, dat we het eerst bij het eiland
zijn, al moesten we onze machines in puin va
renbegrepen?"
Zijn smal gebruind gezicht stond vastbera
den en het werd George en O'Reilly plotseling
duidelijk, dat er blijkbaar op de race over zee,
die ze aanvankelijk als een vrij tamme bewe
ging hadden beschouwd, nog wel iets kon komen
kyken.
Ze zagen den professor aan, over de tafel ge
bogen onder het felle lamplicht. De kapitein zat
achterover geleund en staarde naar het pla
fond, op zijn sigaar kauwend. Hij wist er blijk
baar al alles van.
„Wat beteekent dat, professor?" vroeg George.
De professor keek hem scherp aan.
„Dat beteekent, dat we plotseling genoodzaakt
zijn, door een onvoorzien voorval, dat zoo juist
aan den kapitein bekend werd, op de uiterste
snelheid te varen.... dat vereischt voor stoker
en machinist een zoo groote inspanning, dat ze
er na twee dagen bij neer zullen vallen, als
niet.
George begreep het:
„Als wij, mannelijk gedeelte van de expeditie,
niet mee helpen, ons deel van het werk in de
machinekamer te verrichten!"
De professor knikte:
„Er zijn behalve die twee lui nog drie matro
zen en een kok aan boord en die weten geen
snars van motoren, we kunnen hen er niet op
laten letten.... het vereischt lieden, die met
motoren bekend zyn en dat zijn wij in de eer
ste plaats, jij, O'Reilly, en ik!"
George sprong overeindeen gelukkig man:
„Dus eindelijk is er eens wat te doen!" krijsch-
te hij en gaf O'Reilly zoo'n klap op zijn schou
der, dat die waardige man byna van zijn stoel
schoot. „Kom mee, jij roodharige vrybuiter, we
gaan overalls aantrekken en motoren smeren....
leve het avontuur!"
O'Reilly keek hem wraakzuchtig aan, wreef
zijn schouder en informeerde dan naar iets, wat
George totaal vergeten had:
„Professorwat heeft de kapitein verno
men, dat het noodig maakt, zoo snel te varen?"
George bekoelde plotseling, en leunde weer
over tafel; zelfs Phyllis toonde nu nieuwsgie
righeid:
„Ja vader, wat is er gebeurd?"
De professor keek ernstig naar den kapitein,
die achter zyn sigaar nog steeds naar het pla
fond staarde:
„Vertel het hun, Wllkins!"
De kapitein wendde zyn blik van het plafond
af, nam zijn sigaar uit zyn mond, en zei:
„De matroos, die beneden de draadlooze be
dient, zat vanmiddag, nadat het patrouille
vaartuig bij ons was geweest, te luisteren naar
de weerberichten, toen hy ze werken op
dezelfde golflengte een gesprek opving tus
schen de patrouilleboot en een schip, dat den
naam droeg van „Speedy". De Speedy infor
meerde by den patrouillevaarder, of deze ner
gens een schip had gezien, dat den naam droeg
van „Wanderer", en zoo ja, waar zich dat schip
dan ergens bevond."
Hij hield op, en er heerschte in de kajuit
:en diepe stilte.
„Allemachtig!" zei George toen. „Dus ze
weten natuurlyk op het oogenblik, dat we hun
vóór zyn!"
Wilkins knikte:
„Ja, dat weten ze, en ze zullen zich niet op
houden met janken, en zich afvragen hoe dat
komt, maar alles op haren en snaren zetten
>m een zoo hoog mogelyke snelheid te berei
kenhet is pech voor ons, dat ze op het
idee kwamen, andere schepen te gaan vragen,
of die ons ook hadden gezien, maar daartegen
over staat weer, dat het "stom geluk was, dat
wij dat gesprek afluisterden en het is bekend:
een gewaarschuwd man telt voor twee. Dus van
nu af aan is het een doodgewone wedstryd,
beide partijen rennen om het hardstzonder
elkaar te zien...."
(Wordt vervolgd)
