Een vredesstap door den
Heiligen Vader
Militair verbond tusschen
Rome en Berlijn
Verschillende staten worden gepolst voor een
algemeene bemiddeling in Europa
I
Tokio wil thans
ook meedoen
Twee motorrijders
gedood
WANDGEDIERTE
Het nieuws van'heden
„SINT PETRUS"
ALPH. ELSENBURG
EEN VERSTERKING DER
AS-POLITIEK
DE BAROMETER
i
Het geweer bij den voet en
Wings-producten in de kast
^iir
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Stadieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
MAANDAG 8 MEI 1939 - AVONDBLAD
Most up to date firm
in all TEXTILE GOODS
WHOLESALE ONLY-
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d. 8 Mei:
Naar wij thans met zekerheid kunnen berichten had het onder
houd van Mgr. Orsenigo met Hitler ten doel te polsen naar de
mogelijkheid voor den H. Stoel om voor het behoud van den vrede
te bemiddelen. Het zou te veel gezegd zijn te beweren dat de H.
Stoel Duitschland zijn tusschenkomst zou hebben aangeboden om
in het conflict met Polen te bemiddelen. Het Vaticaan heeft slechts
willen onderzoeken in hoeverre de H. Vader als politiek onpar
tijdige voor den vrede zou kunnen bemiddelen in het algemeen in
alle hangende of nog te rijzen geschillen. Het ligt derhalve in de
bedoeling van den H. Stoel zich ook te richten tot de andere sta
ten. In dien zin worden ook andere regeeringen gepolst.
Naar verluidt zou de H. Vader heden Pater Tacchi Venturi
S.J., den bekenden historicus, die als een vertrouwensman van
Mussolini geldt, in audiëntie ontvangen.
Hieruit zou blijken dat dit onderhoud in verband staat met de
diplomatieke actie van het Vaticaan tot het behoud van den vrede.
%,Het pact is de eerste werkelijke
vredesdaad in Europa sinds
Versailles"
Londen en Parijs zijn
niet verbaasd
pe Duitsche minister heeft Zondagochtend
een rondrit gemaakt door de volkswijken van
Milaan, waar hij luide werd toegejuicht. Daar
na heeft hij met zijn Italiaanschen collega het
noenmaal gebruikt.
„Een „vredespact"
Italiaansche commentaar
■aSi
Het Weeri
iiiiiiiimui
Poolsche minderheid
protesteert
Zal Japan een militair verbond met
Rome en Berlijn gaan sluiten?
Oekrainers steunen thans de
regeering te Warschau
GENERAAL MIAJA OP CUBA
Potemkin reist door
den Balkan
„Eerste vice-commissaris van
Buitenlandsche Zaken
Jeanne d'Arcfeesten
door Lebrun bezocht
In volle vaart op gevaarlijke plaats
te Vlijmen tegen elkaar gebotst
Chineezen bedreigen
Nantsjang en Kanton
Gaat Koning Victor
naar Berlijn?
Hertog van Windsor
houdt radiorede
Spanje demobiliseert
Von Ribbentrop keert
vanavond terug
De Duitsche vloot in
Spaansche havens
63e JAARGANG No. 21776
Nederland Paraat.
OLDEmWÏKSS
coffee
GOLDEN WINGS KOFFIE
GOLDEN WINGS KOFFIE
AFTER DINNER MOCHA
AFTER DINNER MOCHA
sterk behang
mooi behang
modern behang
voor een lageren prijs
H. M. Bakker, Gen. Cronjéstraat 135,
Telefoon 11657
Fa. H. v. LOON - Tel. 23037
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Ankernmit'n Katoenfabrieken. Deventer
Marquisettes Voiles Etamiaes
Telegram-adres „Facta"
N Z.^oorburgwal 165-167,TeI.32087-493Ï3, A'dam
Fancies Silks Lawns Cretonnes Chintzes
MILAAN, 7 Mei. (D. N. B.) De
ministers van Buitenlandsche Zaken
van Duitschland en Italië, von Rib-
bentrop en Ciano, hebben bij hun
besprekingen te Milaan op 6 en 7
Mei den bestaanden politieken toe
stand aan een zorgvuldig onderzoek
onderworpen. Zij hebben opnieuw
de volledige overeenstemming van
de opvattingen der beide regeeringen
in elk opzicht geconstateerd en be
sloten, aan de nauwe verbonden
heid der beide volken uiting te geven
door een veelomvattend politiek en
militair verbond. De beide spil-
mogendheden hebben de overtuiging
daardoor op doeltreffende wijze bij
te dragen tot de verzekering van den
vrede in Europa.
Volgens Havas zijn politieke kringen te Rome
van meening, dat de onderteekening van het
Politieke en militaire verdrag van Italië met
Duitschland binnenkort in piechtigen vorm,
Waarschijnlijk te Berlijn, zal geschieden.
Von Ribbentrop en Ciano zijn Zondagavond
te half zes naar het Comomeer vertrokken. Te
voren waren zij aanwezig geweest op een ont
vangst in het Marino-paleis. Zij waren op het
balkon verschenen en door een groote menigte
kwarthemden en ander publiek toegejuicht.
Bij de besprekingen van Ciano met von Rib
bentrop is, naar volgens Reuter in gezagheb
bende kringen te Rome wordt verklaard, het
standpunt van de as tegenover alle Europeesche
vraagstukken grondig bestudeerd, alle proble
men zijn besproken en de onderteekening van
het militaire verdrag is slechts een formeele
stap tot kristalliseering van den toestand.
Italië heeft geen verdere verplichtingen aan
gegaan, de tekst van het pakt is niet gepubli
ceerd, doch niemand in Italië vergeet, aldus
Reuter, dat de geheime clausule van het drie
voudig verbond in 1914 Italië een achterdeurtje
heeft gelaten, waarvan het voordeel trok.
De Zondagsedities van de Berlijnsche bladen
lhaken op in het oog springende wijze melding
Van het Duitsch-Italiaansch politiek en mili
tair bondgenootschap. Zij verheerlijken het als
een vredespact.
„Montagspost" verklaart dat het de eerste
werkelijke vredesdaad voor Europa is sinds
Versailles.
De staatslieden van Europa hebben te kiezen
en te beslissen of zij willen erkennen, dat de
politiek van Duitschland en Italië de eenige
doeltreffende basis voor vrede is.
De „Völkischer Beobachter" van Maandag
schrijft: „De wereld zal zich er voortaan mee
moeten vereenigen, ook de heeren in Downing-
street en den Quai d'Orsay, dat tusschen hun
wettige levensruimte in het westen en hun
aangematigde politieke belangen in het oosten
de breede onoverkomelijke walmuur van de as
staat, welke door de beproefde soldaten van
het Derde Rijk en van het fascistische impe
rium bewaakt wordt. Eén ding zullen de huidige
woordvoerders der democratie echter niet be
grijpen, n.l. dat de politieke realiteit van de as
geen imperialistische oorlogsverklaring aan
Europa is. Zij zullen niet begrijpen, dat deze
nieuwe ruggegraat der Europeesche orde essen
tieel verschilt van de alliantiestelsels uit het
verleden, voor wie macht en bezit het doel wa
ren, en welker jongste voorbeeld de omsinge-
lingsring is, waaraan Engeland thans werkt."
De diplomatieke redacteur van Stefani levert
den volgenden commentaar op het nieuwe ver
bond:
Tijdens de besprekingen van Ciano met von
Ribbentrop werd besloten definitief, zelfs for
meel, in een politiek en militair verdrag de be
trekkingen van de beide as-mogendheden vast
te leggen. Deze gebeurtenis moet worden bezien
binnen het algemeen kader van den Europee-
schen toestand, die, zooals allen duidelijk blijkt,
gekarakteriseerd wordt door de politiek van
omsingeling, welke de beide Westersche mo
gendheden tegen Duitschland en Italië bedrij
ven. De pacten welke Engeland, gevolgd door
Frankrijk, rond de beide mogendheden van de
as wilde organiseeren, worden gequalificeerd
door het euphemisme van garantieverdragen en
men verzekert, dat zij een vredelievend karak
ter hebben. In werkelijkheid beoogen zij vijan
dige hinderpalen en oorlogscoalities te schep
pen. De staten tegenover wie de waarborgen
bedoeld zijn, worden niet openlijk aangegeven,
doch zij schijnen zelfs geographisch nauwkeu
rig bepaald te zijn.
Deze toestand nu werd tijdens het onderhoud
te Milaan aandachtig bestudeerd en de beide
regeeringen hebben besloten hun betrekkingen
vast te leggen in een politiek en militair pact.
Daarom beteekent het onderhoud te Mi
laan een conclusie, welke de duidelijkheid
ten goede komt. De standpunten der beide
regeeringen zijn in een zeer nauwkeurig
bepaalden vorm aangegeven.
Het pact te Milaan dient zich aan als
een machtig instrument van den vrede.
De diplomatieke correspondent van Reuter
te Londen schrijft, dat het Italiaansch-Duitsche
besluit de as-betrekkingen vast te leggen in
een politiek en militair verdrag aldaar niet als
een verrassing is ontvangen. Toch behouden
officieele kringen zich hun commentaar voor
daar zij geen bijzonderheden kennen over den
omvang van het pact.
Verder zijn bevoegde kringen te Londen van
meening, dat het pact Duitschlands militaire
positie regelt voorzoover het Italië betreft.
Voor zoover te Parijs mogelijk was een ge
zaghebbend oordeel te vernemen over het nieu
we militaire verdrag schijnt de sluiting daarvan
geen grooten indruk te hebben gemaakt. Zekere
kringen merken volgens Havas op, dat het te
Milaan gepubliceerde communiqué slechts een
bestaande verhouding op politiek, diplomatiek
en militair gebied heeft gesanctionneerd.
De totstandkoming van het Duitsch- Italiaan
sche militaire verdrag heeft naar Havas be-
Het Britsche Koningspaar is naar Canada vertrokken. De Koninklijke stoet te
Londen op weg naar Waterloo Station
iiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiij
H VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET NOORDEN:
afnemende bewolking, iets warmer over-
dag, droog weer, zwakke tot matige Oos-
telijke wind. |1
VOOR HET ZUIDEN:
zwaar tot half bewolkt, droog weer, zelfde £E
temperatuur, zwakke, veranderlijke wind. H
Zon op 4.19 - onder 19.35 - Licht op 10.05
Maan op 33.58 onder 8.10
11 Mei L. K.
richt in politieke kringen te Warschau geen
verrassing gebaard. Men legt hier het pact uit
als een propagandamiddel, dat er toe bestemd
is de westersche mogendheden te doen buigen
en hun iedere illusie te ontnemen op de moge
lijkheid de beide partners van de as te schei
den. Toch wijzigt dit pact geenszins het
standpunt van Polen, dat bereid blijft zijn
vraagstukken te regelen op basis van volkomen
gelijkheid en wederzijdsche verplichtingen.
Men is van meening, dat de kansen op een
vreedzame regeling van het Poolsch-Duitsche
geschil hetzelfde blijven en berusten in handen
van de leiders van het Derde Rijk, die, zooals
de Poolsche pers dat dezer dagen zeide, thans
het woord hebben.
TOKIO, 8 Mei (ReuterDe Japansche
minister van Oorlog Itagaki heeft verklaard,
dat Duitschland en Italië verdienen geluk te
worden gewenscht, dat zij zich hechter aan
een hebben gesloten door een militair ver
drag. Op de vraag of het mogelijk is, dat ook
Japan zich bij dit nieuwe verdrag zou aan
sluiten, zeide Itagaki:
„De geest, welke het sluiten van het drie
voudig anti-komintern-verdrag heeft bezield,
is in Japan diep geworteld en indien Duitsch
land en Italië het wenschen, is het niet on
mogelijk, dat Japan een militaire overeen
komst zal sluiten met Rome en Berlijn".
De minister voor overzeesche aangelegenheden
Koiso heeft onofficieel verklaard, dat het geheel
afhangt van het begrip, dat Duitschland en
Italië hebben voor de positie van Japan en de
macht in Oost Azië, of dergelijke besprekingen
tot een goed einde zullen worden gevoerd. Koiso
voegde hieraan toe, dat de meeste Japanners
Duitschland en de Duitsche zaken beter kennen
dan de Duitschers Japan en Japansche aange
legenheden kennen.
WARSCHAU,. 8 Mei. (Havas) De bond van
Polen in Duitschland heeft gisteren bij den
Duitschen minister van Binnenlandsche Zaken
Frick geprotesteerd tegen de maatregelen, wel
ke zijn genomen voor de volkstelling op 17 Mei
a s. Hierbij zijn de Polen niet in staat hun na
tionaliteit te kennen te geven. Men vraagt der
halve, dat in de vragenlijst de rubriek natio
naliteit Vervangen wordt door vragen over her
komst en moedertaal.
Verder maakt de Poolsche pers melding van
een reeks incidenten in Silezië. Te Neu Strelitz
is de laatste Poolsche school vernield. Te Imidl-
nits zijn op de muren van de kerk opschriften
geschreven, waarin den Poolschen pastoor en
zijn Poolsche parochianen wordt aangeraden
„Duitschland te verlaten terwijl het nog tijd is."
Te Dzierkonitz is een mededeeling gepubliceerd,
waarbij Poolsche missen worden verboden.
In een bijeenkomst te Warschau van de wet
gevende commissie van den Landdag heeft de
afgevaardigde Skrypnik uit naam van de
Oekraïnische parlementsfractie verklaard, dat
de Oekrainers' alle pogingen tot verdediging
van den Poolschen staat zullen steunen.
De Poolsche pers ziet in deze verklaring en
in het feit, dat de Oekraïnische districten voor
greote bedragen hebben ingeteekend op de lee
ning voor de luchtverdediging, een belangrijke
wijziging van de houding der Oekrainers ten
aanzien van Polen, als gevolg van de teleur-
-telling over de Duitsche politiek.
HAVANNA, 8 Mei (Havas). Miaja, de ver
dediger van Madrid, is hier aangekomen. De
generaal heeft te kennen gegeven, dat hjj
eenige weken op Cuba zal blijven alvorens zich
naar Mexico te begeven.
MOSKOU, 8 Mei (Havas) De bladen mel
den uit Ankara het vertrek van Potemkin, wien
zij den titel van „eersten vice-commissaris van
Buitenlandsche Zaken der Sovjet-Unie" geven,
hetgeen er volgens Havas op wijst dat Potemkin
de naaste medewerker zal zijn van Molotof.
Potemkin, de vice-commissaris van Buiten
landsche Zaken der Sovjet-Unie, is Zondag
middag per trein op weg naar huis uit Turkije,
waar hij besprekingen heeft gehad met de Turk-
sche ministers, te Sofia aangekomen. Des avonds
werd hij ontvangen door Koning Boris en Kios-
seiwanof. Hij zette later op den avond zijn reis
voort naar Boekarest, waar hij Gafencoe zal
ontmoeten.
De te Ankara en Moskou na het bezoek van
Potemkin aan de Turksche hoofdstad uitgege
ven verklaringen spreken volgens Reuter van
een overeenstemming van opvattingen tusschen
Turkije en Sovjet-Rusland ten aanzien van in
ternationale kwesties en verwijzen naar een
gemeenschappelijk belang in de zaak van den
wereldvrede.
Ter hoogte van het Kruis te Vlijmen zijn
Zondagochtend twee motorrijders in snellen gang
op elkaar gereden, met het vreeselijke gevolg, dat
beiden werden gedood.
De heer M. van Helmond uit Vught was naar
Vlijmen gekomen om bij den garagehouder
Van Grinsven een motorrijwiel te koopen. Hij
ging een der machines probeeren, terwijl de
garagehouder op een ander motorrijwiel rond
reed. Zij naderden op een gegeven oogenblik
van tegenovergestelden kant de bocht, die de
weg bij het Kruis maakt. Doordat zij beiden
met flinke snelheid reden, was de positie zeer
gevaarlijk. Van Helmond trachtte nog het stuur
naar rechts om te werpen, doch het was te laat.
Van Grinsven reed hem met groote vaart in
de flank. De garagehouder werd eenige meters-
omhoog geslingerd en kwam op de keien van den
weg neer. Hij was zoo zwaar gewond, dat hij
nog slechts enkele minuten leefde. Van Helmond
viel onder het motorrijwiel, dat in brand ge
raakte. Omstanders trokken hem onder de ma
chine uit, doch hij moet op slag dood zijn ge
weest.
Het lijk van den 34-jarigen garagehouder, die
vader van drie kinderen was, is naar de woning
gebracht, dat van Van Helmond werd naar het
ziekenhuis te Vlijmen vervoerd. De 27-jange
Van Helmond laat een vrouw en vier kinderen
na. Hij was in militairen dienst.
TSJOENGKING, 8 Mei. (A.N. P.) Naar het
Chineesche Fersbureau meldt hebben de Chi-
neesche troepen de omsingeling van Nantsjang
weer voltooid. Gisteren is den geheelen dag in
de buitenwijken gevochten. Op 5 Mei waren de
troepen reeds binnengedrongen, doch met het
oog op het Japansche spervuur trokken zij zich
terug.
Volgens berichten uit Chineesche bron te
Hongkong hebben de Chineesche troepen zich
meester gemaakt van het station der spoorwe
gen in de buitenwijken van Kanton. De Japan
ners zouden meer dan honderd dooden hebben
achtergelaten. Te Kanton is de staat van beleg
afgekondigd. Onverwijld zijn Japansche verster
kingen en tanks naar de bedreigde zone ge
zonden. Het schijnt volgens Havas, dat de po
sitie der Japanners kritiek zou kunnen worden,
als de versterkingen, die van Formosa onder
weg zijn, niet op tijd zouden aankomen.
ORLEANS, 8 Mei. (Havas). President Lebrun
is vanochtend naar Orleans gegaan om het slot
van de feesten ter herdenking van den 510den
verjaardag van de bevrijding der stad door
Jeanne d'Arc by te wonen.
BERLIJN, 8 Mei (Havas). Er loopt een
hardnekkig gerucht dat de Koning van Italië
op 28 Mei a.s. een officieel bezoek aan
Duitschland zal brengen, ter beantwoording
van 't bezoek dat Hitier begin Mei 1938 aan
Rome heeft gebracht.
Een officieele bevestiging van dit gerucht
kon nog niet worden verkregen.
NEW-YORK, 8 Mei. (Reuter) De hertog van
Winsor, die op het oogenblik te Verdun ver
toeft, zal, naar de National Broadcasting Com
pany meldt, hedenavond van het historisch
slagveld nabij die stad een radiorede voor de
Amerikaansche luisteraars houden. De uitzen
ding begint om 10 uur des avonds New-York-
schen tijd.
MADRID, 8 Mei (Havas) Het demobilisa-
tiebevel voor drie lichtingen, dat Zaterdag door
Franco uitgevaardigd is, geldt voor ongeveer
200.000 man. Deze manschappen zijn over het
algemeen reeds teruggezonden naar de streken
vanwaar zij afkomstig zijn. De demobilisatie
heeft geen gevolg voor den wapenschouw te
Madrid, die officieel op half Mei blijft vastge
steld.
BERLIJN, 8 Mei. (Havas). De „B. Z. am Mit-
tag" bericht, dat de Duitsche minister van Bui
tenlandsche Zaken von Ribbentrop en de Duit
sche delegatie vermoedelijk vanavond Villa Deste
zullen verlaten om naar Berlijn terug te keeren.
MADRID, 8 Mei. (Havas) Het Duitsche es
kader is in de havens van Gallicië aangekomen.
De „Deutschland" is te Vigo voor anker gegaan,
22 eenheden, waarvan 9 onderzeeërs, liggen te
Ferol, de „Leipzig" bevindt zich te Ponte Vedra
en zes torpedojagers brengen een bezoek aan
Villa Garcia de Arosa.
Overal werden de Duitsche oorlogsbodems
feestelijk ontvangen.
L Brand- J
ONBEPERKT HOUDBAAR
HEELE BLIKKEN 0.65
HALVE BLIKKEN 0.37
HEELE BLIKKEN 0.95
HALVE BLIKKEN 0.55
Indien Uw winkelier het merk WINGS niet
heeft, richt U zich dan tot de N.V. Handel
maatschappij v/h van Rietschoten Co.,
Rotterdam, telefoonnummer 38500, dan kunnen
wij U een lijstje van adressen verschaffen, waar
U alle WINGS-artikelen wel kunt verkrijgen.
Wij sturen U op aanvrage gaarne gratis onze
brochure over vacuumkoffie.
WINGS JAMS, VISCH- en VRUCHTEN-
CONSERVEN bovenaan in kwaliteit en houd
baar.
(Adv.)
Vertrouwd vakkundig personeel beschikbaar
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNIXSTRAAT No. 116 - HAARLEM
Zuiveraars v. Rijks- en Gemeentegebouwen
Z. H. DE PAUS TRACHT TE BE
MIDDELEN IN HET BELANG VAN
DEN VREDE.
TUSSCHEN DUITSCHLAND EN
ITALIë WERD EEN POLITIEK EN
MILITAIR VERBOND GESLOTEN.
De radioboodschap van Z. H. den Paus
tot het congres te Algiers.
Het is mogelijk dat Tokio een militair
verdrag met Berlijn en Rome zal sluiten.
Rede van prof. De Quay over Arbeids
dienst.
Voortgezette Interdiocesane Jeugdstudie-
dagen op Bouvigne.
Twee motorrijders gedood te Vlijmen.
Vechtpartij
Tilburg.
met doodelijken afloop te
Verdiende 21 zege van Zwitserland
op Nederland.
Men laat TJ haast dagelijks
watertanden
met nieuwe wondere autobanden.
Doch Iedere vakman weet
wel beter
(op fabels rijdt men geen
halve meter)
en trekt dan logisch de
conclusie
Geef mij maar FISK.
dat is geen illusie.
lN) ik uuumnniiiDinn;;»;;/; i#y.
Stand op Maandag 1 uur mm.: 764
Vorige stand: 762.8
