Nederland heeft 70.000 krotten
i
Ddisqeamcp.
DOUWE EGBERTS
Simplex rijwielen, lichter trappen, 46;
Gelegenheid voor werk
verruiming
ZATERDAG 13 MEI 1939
Verbetering der woningtoe
standen is een dringende
eisch
MOEDERDAG
Een jongensstad wordt
bedreigd
De verhooging der
college-gelden
Een storing trok
voorbij
Kerkelijk Leven
m
we
en
ton
%s
LANDSTREEKBEGROOTINGEN
IN SUMATRA
Versterking van den ambtelijken
invloed gevreesd
HERDENKING VAN DE
MOBILISATIE 1914
Bijeenkomst te Rotterdam
46ste NAT. BEDEVAART
NAAR LOURDES
De reiskosten zijn verlaagd
HET ONGEVAL TE DUIVEN-
DRECHT
De juiste toedracht nog niet
vastgesteld
NIEUWE BURGEMEESTER
VAN MIDDELBURG
NOG MAAR WEINIG NIEUWE
HARING
Gift voor het Centraal
Vredesbureau
Met veel hulp hoopt men de moei
lijkheden te overwinnen
NEDERLANDSCHE PROPA
GANDA IN AMERIKA
Ingenieur der Spoorwegen gaat
Ver. Staten bereizen
Hoe een gansche, wijk door verwaarloozing kan vervallen
ALGEMEENE REKENKAMER
Verslag over 1938 verschenen
Cxtees FRIESCHE HEEREN-BAAl en BAAUABAK
De Raad van Nederl. Faculteiten
adresseert aan den minister
LUCHTBESCHERMING
Toenemende belangstelling voor
instructeurscursussen
FELLE BRAND TE ZUIDLAREN
Niets kon gered worden
Religieuze kunst van Nic. Heil
En dientengevolge is het mooie
weer verdwenen
Overste van St. Charles
PASTOOR NOLTHENIUS
DE MAN ZIEK
Het onlangs gehouden congres van den
Nationalen Woningraad, Algemeenen Bond
Van Woningbouwverenigingen, was geheel
gewijd aan het vraagstuk der krotopruiming,
terwijl ook nog niet zoo lang geleden de
Vereeniging voor Volkshuisvesting en Ste
denbouw alle aandacht heeft geschonken
dan den woningbouw ten plattelande.
Deze laatste vereeniging heeft een enquête
behouden, waarvan de uitslag weliswaar niet
&eheel en al den toestand in Nederland juist
Weergeeft, maar die to?h over het algemeen
goad en overzichtelijk beeld biedt van de
Woningtoestanden in ons land. Niet geheel en
SI juist is het beeld, omdat men niet van alle
^meenten antwoorden.heeft ontvangen, en ten
.tole ook, omdat sommige gemeenten den toe-
"tand binnen haar grenzen beter hebben voor
gesteld, dan deze in werkelijkheid is. Waarom
deze onjuiste voorstelling geven, zal wel
'tijd een raadsel blijven, al mag men waar-
6chijnlijk met reden veronderstellen, dat de
opvattingen van gemeentebesturen op het plat
band gevormd zijn naar andere normen dan
o® opvattingen in de steden. En ook zullen de
gegevens waarschijnlijk wel beïnvloed zijn door
Oct verschijnsel, dat op het platteland meer
ojgenaars tevens bewoners der slechte woningen
jjih en dan daarom de al of niet bewoonbaar-
r^d van een huis met een anderen maatstaf
sctheten wordt dan in de stad.
De besprekingen van deze beide vereenig ingen
"hgen bijna hoofdzakelijk over krotwoningen
®h hoewel haar beiden het gansche woningbouw-
toagstuk ter harte gaat, hebben zij ditmaal
"hhder aandacht geschonken aan de normale
O'tbreiding der woningbehoeften, ontstaan door
natuurlijken aanwas der bevolking. De
'Jfers, die in deze vergaderingen zijn genoemd
"ebben dus in hoofdzaak betrekking op de nieu-
Woningen, welke noodig zijn ter vervanging
ah de krotten en ook ter voorkoming van het
pi- samenwonen, een euvel, dat in sommige
heken zeer uitgebreid is.
Volgens de gegevens, welke zijn gebruikt bij
^to congres van den Nationalen Woningraad,
.to er op het oogenblik in Nederland ongeveer
0.000 krotten, welke onmiddellijk voor onbe-
toonbaarverklaring, afbraak en vervanging in
tornerking komen. Deze raming is aan den
a8en kant, want de heer J. Bommer, secretaris
to genoemden Raad, had de cijfers gekregen
Qto veertien groote gemeenten, die te zamen
Pgeveer een derde deel der bevolking omvat-
h. In deze gemeenten werd het aantal krot
geraamd op 4 pCt. van het totale aantal
for, n
"hingen. Houdt men zich aan deze 4 pCt.
.tor het geheele land, dan zou men het aantal
toten op ongeveer 100.000 kunnen schatten.
I Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
i1 zijn laatste publicatie van Maart j.l. nopens
to woningbouw in Nederland medegedeeld.
at in de afgeloopen periode van twaalf maan-
jto, dus van Maart 1938 tot en met Februari
h39, 5663 woningen na onbewoonbaar verkla-
tog ontruimd en gesloopt of aan haar bestem-
?'hg waren onttrokken. Dit is dus nog niet het
ito de gedeelte van het aantal krotten in Ne-
criahd. Men kan hieruit ook niet de conclusie
token, dat men nu eenmaal niet alles ineens
.to doen, en dat ons land toch geen slecht
•guur maakt, als het in tijd van tien of
"kalf jaar alle krotten heeft opgeruimd. Dit
r011 inderdaad zeer mooi zijn, maar men ver-
dan het aantal woningen, dat in den loop
Ier
0f
komende tien jaren door verwaarloozing
anderszins voor onbewoonbaarverklaring in
-AUHOWilO VWi UliUt VY to/V/Alto/CA*** **4
"tornerking zal komen. Temeer, omdat zoowel
to schatting op genoemd congres als van de
jjtoieenten, die de gegevens verschaften, tame-
ik aan den lagen kant is. En men vergeet
torbij evenzeer, dat het opruimen van krotten
bii
üezo;
to in dit tempo kan doorgaan, als er niet
~rgd wordt, dat er voldoende woningen zijn
to den aanwas der bevolking op te nemen. Men
immers wel een woning onbewoonbaar ver-
(i aren, maar men kan haar niet zoo gemakkelijk
v?to ontruimen, als men voor de bewoners er-
g h geen ander onderdak heeft. De nieuw-
bouwde woningen zullen immer# ook gevraagd
toden door hen, die een eigen gezin willen
stigen. Als men wel de krotten ging ontrui-
toto maar men zorgde niet voor een aantal
Iftoihgen, grooter dan het aantal ontruimde
toten, dan zou men het euvel van samenwo-
in de hand gaan werken; het verschijnsel
jj,. dat jongelui, die trouwen, gaan inwonen
to de ouders. Hierbij komt nog, dat er op het
Senblik in Nederland een vrij groot aantal
..toners van woonschepen of -wagens is. Het
jtotol woonwagens wordt officieel geraamd op
OOO, een aantal, dat nog voortdurend toe-
ftotot. De meeste bewoners van deze ergste
tytot krotten, behooren niet tot diegenen, die
^.êens hun werkkring ambulant zijn. Dit alles
jjj elkaar wijst erop, dat de krotopruiming thans
to krachtig genoeg ter hand wordt genomen,
h. at deze opruiming noodig is uit het oog-
ftot der volksgezondheid, behoeft weinig be-
Typeerend in dit verband is een mede-
eifjjg van ^en jjggj. c gmeenk op het congres
fg b den Nationalen Woningraad, waar hij ver-
ue onlangs uit de omgeving van Heerenveen
(tochten te hebben gehoord over de hooge
totom, welke voor het Burgerlijk Armbestuur
^totovloeien uit het belangrijk aantal ziektege-
en onder de bewoners van de krotten. Het
ton bewijs, dat men voor de publieke kassen
tjto zooveel uitspaart als men den bouw van
jto®re woningen tegenhoudt, waarvoor deze
fyblieke kassen subsidies moeten verleenen.
jjto men aan den eenen kant uitspaart, moet
(to1 aan den anderen kant dubbel en dwars
falen. Tenzij natuurlijk als men zou kunnen
^bdelen naar de opvatting, dat de zorg voor
Volksgezondheid overbodig is. Doch dan is
?L argument en elk betoog overbodig,
.tot vraagstuk der krotopruiming heeft nog
to ander aspect, zeker van niet minder belang
to1 de volksgezondheid. Het kan ook dienstbaar
u rden gemaakt aan de bestrijding der werk-
itoeid. De heer W. 9. Andriessen heeft op het
stores van den Nationalen Woningraad hier-
^to eenige zeer leerzame cijfers gegeven. Het
tj andgemiddelde van werklooze bouwvakarbei-
jt)rs Was in 1938 ongeveer 63.000; in 1937 72.000.
ij., torijd met de opvatting als zou de' werkloos-
(je d niet voorkomen onder geschoolde vakarbei-
hetS' bewees de heer Andriessen, dat dit wel
fcto geval was. De werklooze bouwvakarbeiders
'df:ri per jaar aan steun in totaal rond
toi!i 3'000 ontvangen. Van dit bedrag zou een
j^j. kunnen worden aangewend voor krotop-
totoing, en wel de helft. De heer Andriessen
tot berekend, dat de prüs van een arbeiders
woning in totaal ongeveer 2900 bedraagt. Als
men de helft van het steunbedrag over 1937
aan krotopruiming zou willen besteden, zou
men 5000 woningen kunnen bouwen, waaraan
ongeveer 3250 bouwvakarbeiders een jaar zou
den kunnen werken; hierbij zou 3.190.000 aan
loon kunen worden uitgekeerd. Aan steun zou
men 1.425.340 besparen. Het spreekt vanzelf,
dat ook indirect hierdoor werkverruiming plaats
vindt. Houthandel, timmerfabrieken, cement
fabrieken, transportwezen, bouwvakpatroons en
vele anderen hebben voordeel bij de werkver
ruiming door krotopruiming. Deze voordeelen
voor de geheele volkshuishouding zijn niet ge
ring, ook al omdat door deze indirecte werk
verruiming een groot bedrag aan steun kan
worden bespaard.
Doch niet alleen om het meer productief be
steden der steungelden is de woningbouw van
belang. Deze kan er ook toe bijdragen de werk
loosheid in de steden te verminderen. Het plan-
Westhof beoogt vooral verlichting te brengen
voor het platteland, en daarnaast zou de werk
loosheid in de steden kunnen verminderen
door het doen bouwen van woningen, welke
voor een deel de krotten zullen moeten ver
vangen. Vooral in dezen tijd, waarin men geen
enkel middel mag verWaarloozen, dat kan die
nen ter bestrijding en vermindering der werk
loosheid, zijn deze overwegingen van groot be
lang.
Men moet krachtig aanpakken en ook de
lagere bestuursorganen zullen moeten beseffen,
dat zij moeten meewerken. Het is thans nog
mogelijk, dat de maatregelen van de regeering
worden gesaboteerd door lagere organen, met
name door de besturen van een aantal platte
landsgemeenten. De autonomie der gemeente
is een waardevol goed, maar evenmin als men
de vrijheid mag misbruiken om kwaad te doen,
evenmin mag een gemeente uit naam der auto
nomie de belangen der burgers verwaarloozen
En goede, gezonde woningen behooren tot de
grootste belangen, die de burgers hebben. Zij
dienen de geestelijke en materieele welvaart
van het land.
Ëlllllllllllllllllll
Waarschijnlijk, uit Amerika
Kwam hier in 't land ook 't streven,
Op een bepaalden dap van 't jaar
Aan Moeder iets te pcven.
't Bepon met bloemen, toen men zich
Er eerst op toe ping leggen
Flink door de kweekers aangevuurd
EE 't Met bloemen maar te zeggen.
Toen kwamen er de bakkers bij,
s Die vinden het meer passen,
Als wij de Moeders op dien dag
Met taarten paan verrassen.
Maar nu is alles in 't geweer,
Je kunt 't zoo raar niet denken,
Of 't is geschikt om op dien dag
Aan Moederlief te schenken.
Nu keeren velen zich al af,
Men vindt het diep te laken
Om zóó'n motief de kweekers en
De bakkers rijk te maken
Toch: Stel die kwestie niet te scherp,
Gééf Moeder 'n taart of bloemen,
Maar 't is niet noodig dat het doel
Van Moederdag te noemen.
Gedenk op d'allereerste plaats
Haar liefde, haar ontbering,
En schenk, vóór bloemen of een taart,
Uw dank en uw ivaardeering. EE
Want van uw bloemen of uw taart
Zal zij zoel vreugd beleven,
Maar wil vooral op Moederdag
Uw hart, uw lièfde geven. tz
HERMAN KRAMER
Blijkens het voorloopig verslag op het wets
ontwerp tot instelling van landstreekbegroo-
tingen in Sumatra zagen verscheidene leden
der Tweede Kamer in dit ontwerp een maatre
gel, welke licht kan leiden tot een financieele
autonomie ook voor landstreken, welke de
staatkundige autonomie nog ontberen en nog
enkel ambtelijk worden bestuurd.
Hoeveel zij ook gevoelden voor medezeggen
schap der bestuurden, toch meenden deze leden,
dat zij in d niet-autonoom bestuurde landstre
ken door dit ontwerp niet zal worden bevor
derd.
De begrootingsbevoegdheid van den Volksraad
zal op dit gebied daarentegen klaarblijkelijk
worden ingeperkt.
Als verder bezwaar werd tegen dit voorstel
aangevoerd, dat door de instelling van land-
streekbegrootingen in ambtelijk bestuurd ge
bied zich gemakkelijk een streven kan ontwik
kelen naar een regionaal begrootingsevenwicht
in dien zin, dat arme en onwelvarende streken
te ver buiten het bereik van den centralen be-
grootingswetgever zullen komen te liggen,
waardoor een schadelijke bezuintgingspolitiek
ingang zou kunnen vinden.
Op grond van deze overwegingen vreesden
verscheidene leden van dit ontwerp in de prac-
tijk eer een versterking dan een inperking van
den ambtelijken invloed in de landstreken der
buitengewesten. Zij zouden het daarom op prijs
stellen, indien de regeering den voorgestelden
maatregel nog uitsluitend als een eerste proef
neming wilde opvatten, welke niet zal worden
voortgezet, alvorens de resultaten ook door
andere dan ambtelijke organen na grondig on
derzoek beoordeeld zullen zijn.
De Nationale Bond „Het Mobilisatiekruis" zal
het feit, dat 1 Augustus 25 jaar geleden de mo
bilisatie werd afgekondigd, te Rotterdam her
denken. Er zal van 31 Juli t.m. 2 Augustus een
reünie gehouden worden van de bij alle afdee-
lingen van den bond aangesloten oud-gemobili-
seerden, waarbij de afdeeling Rotterdam als
gastvrouwe zal optreden. Op 31 Juli zullen de
feestelijkheden aanvangen met een grooten
schietwedstrijd, waarvoor fraaie prijzen zijn uit
geloofd, terwijl 's avonds in den grooten schouw
burg een voorstelling zal worden gegeven. Voor
Dinsdag 1 Augustus staat o.a. op het program
ma een ontvangst door het gemeentebestuur
van Rotterdam, het optreden van verschillende
militaire onderdeden en 's avonds een groote
maaltijd. Tot besluit volgt des Woensdags een
groote haventocht. Deze tocht wordt onder
broken voor een bezoek aan Waalhaven.
Het is verder de bedoeling een fraai herden
kingsboek uit te geven. De redactie bestaat uit
de heeren prof. mr. J. A. Eigeman, C. A. Muller
en A. C. de Neeve.
Dezer dagen verscheen het zeer uitgebreid
prospectus van de 46ste Bedevaart naar Lour-
des, die van 25 Juli t.m. 3 Augustus weer ge
houden zal worden onder leiding van de Ver
eeniging tot Samenstelling van Nederlandsche
Bedevaarten.
Het Comité is er in geslaagd, dit jaar de reis
kosten voor deze Bedevaart aanmerkelijk te ver
lagen.
De diverse extra-treinen zullen wederom
worden samengesteld uitsluitend uit Neder-
landsch en Fransch D-trein materiaal, terwijl
in elk der pelgrimstreinen een restauratierij
tuig zal worden meegevoerd.
Drie der extra-treinen, waaronder de speciale
ziekentrein, zullen vertrekken vanaf Roosendaal,
terwijl een vierde extra-trein zal loopen van
Nijmegen over Venlo, Roermond en Maastricht.
Voor verdere bijzonderheden wordt verwezen
naar de advertentie in dit nummer.
Omtrent de oorzaak van het ongeval op den
spoorweg nabij de vroegere halte Duivendrecht,
valt nader te melden, dat het slachtoffer is de
23-jarige L. v. d. M., wonende aan. de Laan van
Nieuw Oost-Indië te Den Haag. Tot op het
oogenblik tast men in het duister, hoe het on
geluk zich heeft toegedragen. Vast is komen te
staan, dat de jongeman niet uit den trein kan
zijn gevallen; het lichaam vertoonde verder
geen enkele schram en ook de kleeren waren
niet bevuild. Het onderzoek heeft uitgewezen,
dat de man over het terrein, dat naar de spoor
baan voert, moet hebben geloopen, want een
groot aantal voetafdrukken wezen daarop.
Bij K. B. is met ingang van 1 Juni 1939 be
noemd tot burgemeester van Middelburg mr
dr. J. van Walree de Bordes.
De nieuw benoemde burgemeester van Mid
delburg werd geboren te Utrecht op 6 Juni 1894.
In 1918 heeft hij zijn studie aan de Rijksuniver
siteit beëindigd. Hij is werkzaam geweest aan
het secretariaat-generaal van den Volkenbond
te Genève en is dr. Zimmermann behulpzaam
geweest bij diens werkzaamheden te Weenen.
Gedurende zijn studie aan de rijksuniversiteit
te Utrecht is hij reserve-officier geweest. Mr.
dr. J. van Walree de Bordes is thans woon
achtig te Utrecht.
Volgens te Scheveningen ontvangen radio
grafische berichten uit zee waren de vangsten
der haringvisschers hedenochtend gering.
De „Henny" ving drie kantjes haring.
Ter gelegenheid van den zesden Vrouwen-
Vredesgang heeft iemand onder de initialen
P.A.X. een bedrag van 1000 aan het Centraal
Vredes Bureau geschonken voor het bevorderen
van de vredesgedachte.
Men verzoekt ons opneming van het vol
gende: 4
Na de zeldzame ontroering, die de film Boys-
Town door zijn schoonheid en diepte weet op
te wekken, is het goed je eens in werkelijkheid
in te denken de godsdienstige, de maatschap
pelijke waarden, die vertegenwoordigd worden
in de vestiging van een jeugdbeweging en de
uitwerking van jeugd-apostelgedachten.
Velen, die deze film bezagen en herzagen,
hebben onwillekeurig de Jongensstad gezien als
een dichterlijk vers, schoon van klank, diep van
beeld maar vluchtig als het waaien van een
wind. En toch Jongensstad is iets meer als de
zeldzame ontroering van „Die avond en die
roze", is meer dan de sprankelende gedachte
van „Niemandsvriend" en de tooverende schoon
heid van het naïeve sprookje.
Jongensstad is feitelijk een levens-program
van eiken opvoeder, van eiken opbouwer en
medewerker aan Zielestad van iederen hem
toevertrouwden jongen.
Jongensstad is niet enkel Amerikaansch.
Jongensstad is mondiaal. Elke natie, elke ko
lonie, elk protectoraat, elke provincie, ja elke
landstreek bezit zijn Jongensstad in de inter
naten en jeugdbewegingen, die zich wijden aan
de opvoeding, aan de opbouw en het herstel
van het jongens-karakter.
Maar met een heel treffende gelijkheid van
deze Amerikaansche Jongensstad komt naar vo
ren het op het oogenblik zoo beproefde maat
schappelijk jongenswerk van de Hollandsche
Jongensstad, gelegen in de omgeving van de
luxueuze Grootstad Den Haag.
Met idealisme en jeugdliefde bouwden de
Kruisvaarders van St. Jan aan den VanVreden-
burchweg te Rijswijk (Z.H.) een Jongensstad
als een heropvoedingsoordvoor het kind, dat
in maatschappelijke en geestelijken nood ver
keert; voor den jongen, die den huiselijken
band van gezag en eenheid niet meer bindt.
Voor al dezen is het internaat „Ora et labora"
geworden hun Jongensstad. Ook deze Jongens
stad leverde aan de maatschappij kerels, die
zich door het leven weten te slaan op een
eerlijke wijze door de verdiensten van het werk
hunner handen en de krachten van hun talen
ten. Ook deze Jongensstad heeft haar roepin
gen voor Kerk en Staat. In deze stad ervaart
men ook, dat van nature geen enkele jongen
slecht is en het geduld en de lankmoedigheid
van den leider van Jongensstad heeft menige
oningewijde wel eens doen vragen: waarom nu
nog vast houden? Hier ook hebben zich wel
eens voeten bewogen naar den weg en de on
gebondenheid, maar een woord en een blik rem
den de run van een opgejaagde verbeelding.
De idealistische offers, de roep van de jeugd
om de protectie voor hun broos maar goed
willend karakter, de stoffelijke eischen van het
leven, de rechten en plichten volgen ook hier
de noodzakelijke wetten van oorzaken en ge
volgen. Ook over deze jongensstad dreigde de
nacht van leege bedden en van onoverkome
lijke moeilijkheden.
Het bestaan van deze Jongensstad is be
dreigd. En deze nacht van bedreiging hoopt
ook deze Jongensstad te boven te komen door
de kracht van het gebed, door de macht van
de waardeering voor dit werk van heropbouw
aan den burcht van elk jongenskarakter, door
den wal van de beschermende sympathie van
Katholiek Nederland. Eens hoopt ook deze
Jongensstad op een glorievol slot: de bestendi
ging van het werk op hechte basis, op funda
menten die als God het wil het werk zullen
dragen de tijden door.
Helpt dit zoo bij uitstek sociale werk in stand
houden door het zenden van een gift op Giro
23653 Kruisvaarders van St. Jan, Rijswijk
(Z.H.).
Bij voorbaat duizendmaal dank.
De Nederlandsch-Amerikaansche Kamer van
Koophandel deelt ons mede:
Met de „Nieuw Amsterdam" vertrok Vrijdag
naar New-York ir. J. van Stappen der Neder
landsche Spoorwegen, die in opdracht der Ne
derlandsche commissie voor verkeerspropagan-
da in Amerika gedurende acht maanden de
Ver. Staten zal bereizen voor de bestudeering
van maatregelen ter verdere ontwikkeling van
de algemeene en toeristische propaganda voor
Nederland. Ir. Van Stappen zal daartoe in over
leg treden met den heer G. H. Ravelli te New-
York en met dezen tevens voorbereiden de
vestiging van het Netherlands Tourist Informa
tion Office, te openen September aa. in het
Holland House. De Nederlandsche commissie
voor verkeerspropaganda in Amerika, waarvan
C. R. T. baron Krayenhoff voorzitter is, werkt
voor haar actie in de Ver. Staten nauw samen
met de Nederlandsche Spoorwegen, de A.N.V.V..
de K.L.M., de Kon. Paketvaart Mij., de Kon.
Ned. Stoomboot Mij., alsmede het gouvernement
van Curagao.
In het Vrijdag verschenen verslag der Alge
meene Rekenkamer over 1938 signaleert de ka
mer wederom onrechtmatigheden, gepleegd in
verband met de Comptabiliteitswet. Als voor
beeld wordt aangehaald een aannemer, die on
juiste declaraties had ingezonden, waarbij hij
10 pet winst in rekening bracht als vergoeding
voor zijn „bemoeiingen".
In een beruchte, trouwens veel belangrijker
zaak 'van den zelfden aard is indertijd be
weerd, dat de schuld grootendeels lag bij de
zeer verouderde comptabiliteitsvoorschriften. De
kamer is steeds van meening geweest, dat wet
telijke regelingen hiertegen niets, vermogen
en dat uitsluitend heil is te verwachten van
scherpe controle, van haar zelve voor zooveel
zij er toe in staat is, maar vooral van de de
partementen van algemeen bestuur.
Bij de bespreking van de kosten van vervoer
van tewerkgestelden bij de werkverschaffing
merkt de kamer op, dat zij steeds wenken geeft
om tot beperking van die uitgaven te gera
ken.
De crisisaccountantsdienst, eerst eene stich
ting, is later een afdeeling van het departement
van Economische Zaken geworden. Het college
heeft den minister verzocht ten aanzien van
den centralen crisiscontröledienst hetzelfde te
handelen. De minister antwoordde met argu
menten, die de Kamer weinig overtuigend
leken. .Wanneer deze dienst in departemen-
Na tafel de courant en een pijp Vooral n pijp maakt
het gezellig. Als U nog nooit een pijp gerookt hebt, dan
moet U het toch eens probeeren. Maar stop er dan
vooral die echte D.E.-tabak in.
K 74
taal verband zou worden opgenomen, dan zou
daaruit de conclusie kunnen worden getrokken,
dat de bedoeling voorzit dien dienst een per
manent karakter te geven, hetgeen allerminst
het geval was.
De kamer heeft daarop geantwoord, dat zij
niet kon inzien, dat een maatregel, die juist
was, achterwege zou moeten blijven, omdat het
personeel van den betrokken dienst daaruit wel
eens een onjuiste conclusie zou kunnen trek
ken en te minder kon zij zulks beamen, omdat
het in de macht van den minister lag, dat per
soneel aanstonds voor een zoodanige conclusie
te waarschuwen. De economische crisis heeft
geleid tot tal van bijzondere uitgaven, welke
ten laste van de rijksbegrooting zijn gebracht.
Ook verschillende andere diensten dragen geen
permanent karakter en ook zij zullen dus moe
ten verdwijnen, zoodra de redenen voor hunne
oprichting zijn vervallen.
De Raad van Nederlandsche faculteiten zond
heden aan den Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen een adres naar aanleiding
van het door den minister ingediende wetsont
werp inzake de heffing der collegegelden.
De raad heeft met vreugde kennis genomen
van het feit, dat de minister een wijziging heeft
voorgesteld inzake de heffing van college-gel-
den. Hij betreurt het echter, dat in de voorge
stelde regeling het college-geld met 50,per
jaar wordt verhoogd en een minimum aantal
van vijf jaar is gesteld voor alle faculteiten en
studierichtingen, alvorens vrijstelling van be
taling wordt verleend en dat door voorgestelde
regeling eerst een slechts geringe financieele
verlichting wordt ondervonden door hen, die
zes jaar of langer ingeschreven zijn.
Hierdoor wordt verreweg de meerderheid der
studenten ernstig getroffen, aangezien maar een
gering aantal studierichtingen tot een examen
met een civiel effect een studietijd van zes jaar
of langer vereischt.
Gezien bovengenoemde argumenten meent de
raad gerechtigd te zijn zich tot den minister te
wenden met het verzoek de voorgestelde regeling
zoodanig te wijzigen, dat het zonder verzwaring
der financieele lasten voor de studenten moge
lijk zal zijn het volle profijt van de universitaire
opleiding te trekken.
De instructeurscirrsussen van de Nederland
sche Vereeniging voor Luchtbescherming mogen
zich in een steeds groeiende belangstelling ver
heugen. Gedurende 1938 werden er in verschil
lende centra van ons land in totaal 12 cursussen
gegeven, waaraan personen uit 82 verschillende
gemeenten deelnamen. De eerste vier maanden
van 1939 waren typeerend voor de toenemende
belangstelling. In dit kort tijdsverloop werden in
ons land 11 cursussen gehouden, met deelnemers
uit 109 gemeenten. Als leiders van deze cursussen
traden op de heeren A. van Batenburg, C. A.
Muller, G. J. Eissens, A. Wyma en H. R. Steirtel.
Hierbij zijn niet inbegrepen de cursussen, die in
Zeeland en in den Achterhoek werden gehouden.
In den afgeloopen nacht om een uur is door
tot nu toe onbekende oorzaak brand uitgebro
ken in de kapftale boerderij met aangrenzen
de schuur van de weduwe H. Amming, staande
in de kom van Zuidlaren. De militairen van het
garnizoen verleenden de eerste hulp en tracht
ten nog iets van den inboedel te redden. Het
vuur breidde zich evenwel zóó snel uit, dat dit
onmogelijk bleek. De inboedel is dan ook voor
het grootste gedeelte verloren gegaan. De in
woners wisten zich nog bijtijds in veiligheid te
stellen. De brandweer uit Zuid-Laren bestreed
het vuur met drie stralen. De aangrenzende
schuur is geheel, do woning voor het grootste
gedeelte een prooi der vlammen geworden. Dank
zij het flinke optreden van de militairen kon
den de aangrenzende woningen behouder)
blijven.
De schilder Nic. Heil, die in het a.s. najaar
raar de Hawaiï-eilanden vertrekt, zal in de
Galerie „Robert" te Amsterdam van 15 tot
27 Mei a.s. een expositie houden van religieuze
.childerijen en teekeningen.
De opening, voor genoodigden, zal plaats heb-
pen Zondag 14 Mei te 3 uur.
Onze weerkundige medewerker schrijft:
De weersgesteldheid, die de laatste dagen zeer
unstig is geweest, heeft gisteren een vrij plot-
eling opgekomen storing ondervonden, waarbi'
een groote hoeveelheid regen is gevallen. Dezp
storing was het gevolg van het over ons lana
trekken van een kleine, secundaire depressh
die met een grootere over Centraal-Europa
samenhing.
De ontwikkeling van deze storing was moeilijk
te voorzien, zooals steeds het geval is met «ui.
soort van secundaire depressies. Daar tusschen
de meteorologische processen bij mooi en by
slecht weer niet zoo heel veel verschil is en he
grootste verschil eigenlijk hierin bestaat, dai
zich een dik wolkendek vormt, waaruit regen
valt, kan zoo'n kleine storende depressie he-
weer plotseling bederven. Het is dan gauw eer.
of twee dagen van streek en als het weer daarna
opklaart, heeft men nog de herinnering aan a<
jongste weerkundige gebeurtenissen, die alle
waardeering voor het voorafgaande mooie wee:
te niet doet.
Wanneer dus deze storing in de weersgesteic
heid voorbij gaat, lijkt het, alsof het weer aldo-
slecht is geweest. Toch is intusschen aan df
algemeenen weerstoestand heel weinig verander
en kan het weer bij ons, zoodra de storen:
depressie voorbij getrokken is, opklaren.
Er ligt nog altijd een gebied van hoogen dn
over het Noordwesten en een depressie ovei
Zuidoost-Europa, zoodat er nog steeds toestroo-
ming is van koude lucht uit het Noorden en
Oosten. Er valt daarom nog geen warm weer t-
verwachten, voordat de luchtdrukverdeeling ge
heel veranderd is en de hooge luchtdruk uit hei
westen en noordwesten plaats heeft gemaakt
voor depressies.
De verwachting, dat de z.g. IJsheiligenafkoe-
ling zich omstreeks den elfden zou doen gelden
zonder dat de temperatuur daarbij belangrijk
beneden de normale zou dalen, is intusschen
verwezenlijkt, In den avond van den tienden
is de afkoeling begonnen en den volgenden dag
heeft de thermometer zijn laagsten stand be
reikt.
(Nadruk verboden
PATER B. ONSTENK f
In het missiehuis St. Charles te Hal onde;
Boxtel overleed Dinsdag ji. Pater Beman,
Onstenk, geboren te Arnhem en sinds 1936
Overste van St. Charles.
Geboren in 1878, trad hij vroegtijdig in de
Congregatie der Witte Paters en werd te Carthago
priester gewijd. Na aldaar voorbereid te zijn
voor het missiewerk, werd hij naar N'Jassa ge
zonden, waar hij ruim 7 jaren werkzaam was
Daarna doceerde hij te Carthago theologie om
na een werkzaamheid van twaalf jaren in
Nederland terug te keeren. Eenigen tijd be
kleedde hij te St. Charles de functie van novi-
cenmeester en verbleef daarop nog korten tijd
te Carthago, om dan als docent naar Autreppe
in België te gaan, waar hij een Engelsch Theo-
logium stichtte. In Augustus 1936 keerde hij
naar St. Charles te Esch terug, waar hij als
overste werd aangesteld.
Vrijdagmorgen te half tien werd in de kapel
der Paters van St. Charles de plechtige Uitvaart
gecelebreerd onder groote belangstelling. Zoowel
de stichtingen in Engeland als in België, te
's Heerenberg en te Sterksel waren vertegen
woordigd.
De Hoogeerw. heer J. W. W. Spierings, deken
van Boxtel met pastoor Broekman uit Boxtel,
voorts pastoor H. van Duren uit Esch, pastoor
H. Manders van Lennisheuvel, Rector G. Gies-
sen uit Vught, eene afvaardiging van de Paters
Assumptionisten en Redemptoristen, waren
mede aanwezig.
Om half tien werd het stoffelijk overschot
afgehaald aan het hoofdgebouw. De provinciaal
Fère Kersten fungeerde als agens en droeg
voorts de plechtige H. Mis op met assistentie
van Père A. Bosman, laatste missionaris in
Tabora en Père A. v. d. Crommenacker, resp
diaken en subdiaken. De Schola Cantorum zong
de Gregoriaansche Mis.
Na de H. Mis verrichtte Père Kersten de
absoute en de beaarding.
BATAVIA, 13 Mei (Aneta)Pastoor A. H. Nol-
thenius de Man te Salatiga, is gisteren ongesteld
geworden. Hedenmorgen was zijn toestand zorg
wekkend.
