Mussolini ziet geen reden voor een oorlog Twistgesprek eindigde met doodslag RYKIENBE'S ZEER OUDEGENEVER »Er zijn knoopen in Europas politiekhet lijkt mij echterdat zij ontward kunnen worden zonder het zwaard'9 Rome marcheert aan de zijde van Berlijn De „Empress" in mist en ijs Het nieuws van' heden CENTRALE RADIO ONTVANGST VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Het Duitsch-Italiaansche Verdrag wordt nog deze maand onderteekend Italië blijft zijn eischen handhaven HET DRAMA TE HAARLEM JviEuwr per Liierkruik f3.75 DAGBLAD MET. OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM MAANDA5 15 MEI 1939 - AVONDBLAD ZES EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21788 Oorlog of vrede? Dat is de groote vraag, die thans iedereen bezighoudt, verklaarde Mussolini in een redevoering, die hij Zon dag, tijdens zijn bezoek aan Turijn, heeft gehouden. „Ik antwoord er op," aldus Mussolini, „met te verklaren, dat bij een objectief en kalm onderzoek van den toestand blijkt, dat er thans in Europa geen vraagstukken zijn, van zulk een omvang en scherpte, dat zij een oorlog zouden rechtvaardigen. En zijn knoopen in de Europeesche politiek, die moeten worden ontward, doch het lijkt niet noodig, dat hierbij een zwaard te pas moet komen." Verder legde Mussolini er den nadruk op, dat er van een breuk in de as geen sprake is. Wijzende op de Italiaansche eischen, zeide Mussolini: „Wat er ook moge gebeuren, wat wij ons ten doel gesteld hebben, zal worden bereikt." De groote vraag: Oorlog of vrede? mek. mee] Wf In de haven van Navels ligt een groot gedeelte van de Italiaansche vloot. Prins-regent Paul van Joego-Slavië woonde tijdens zijn "bezoek aan Italië met Koning Victor Emmanuel een parade bij Gearresteerde verzekeringsagent heeft een gedeeltelijke be kentenis afgelegd Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiuiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiij i Brandstichting ontkend De autoriteiten, onder wie Mgr. A. F. Diepen, minister mr. C. M. J. F. Goseling, dr. A. F. Boekelman, mr. J. R. H. van Schaik, burgemeester J. A. H. Steinweg, tijdens de buitengewone Corpsvergadering ter gelegenheid van het derde lustrum van het Nijmeegsche Studenten-Corps „Carolus Magnus" in de Aula Maior der R.K. Universiteit Bewijzen stapelen zich op Het Engelsche Koningspaar zal niet voor Woensdag in Quebec aankomen Jeanne d'Arc-feesten in Frankrijk Ook een luisterrijke viering in Warschau Woensdag beginnen de parades In Spanje DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN VOOR SLECHTS 1% CENT noodig om deze annonce uitge knipt in open envelop als druk werk aan ons op ie zenden, ont vangt U uiiv. brochures over hei HERSTEL van Uw HAARGROEI ^*\yvc I: Zuiver van toon Geen storing Billijk en zeker Haarlem, Tel. 10010 De O. 16 uit Port Said vertrokken voor den Man van Oud-Vaderlandsch slag. Ivoorkleurig Pittig maar toch zacht van smaak. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez. nededeeflngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Werkzaam en getrouw volk van Turijn *°o begon Mussolini zijn rede kameraden, herinnert gij u nog de laatste woorden van de redevoering, die ik zeven jaar geleden voor u "tocht houden? „Opmarcheeren en opbouwen eb. zoo noodig, strijden en overwinnen." Het is voor mij een ware vreugde, dat ik "tij wederom in uw midden bevind. Zijt gij aan het consigne, dat ik u zeven jaar geleden gaf, '•touw gebleven?" (Geroep van de menigte; Ja.) Inderdaad, het Italiaansche volk heeft ge marcheerd, heeft opgebouwd, het heeft ook ^vochten en overwonnen, in Afrika, tegen ^n vijand, waarvan de grootste militaire des kundigen verklaard hadden, dat hij onover winnelijk was. Strijdende heeft het volk van Italië ook de overwinning behaald op de functie-coalitie, geschapen door den Volken- h°nd (gefluit: Deze Volkenbond ligt nu, zonder betreurd m worden, begraven in dat groote marmeren mausoleum, dat aan de oevers van het meer ^an Genève is opgericht. Het heeft ook gestre- han en overwonnen in Spanje aan de zijde van jm heldhaftige infanterie van Franco (applaus) m§en een democratisch-bolsjewistische coalitie, letterlijk in den strijd verpletterd werd. De samenvatting van deze zeven jaar geeft ?5' volgende beeld; de verovering van het miperium, de vereeniging van het koninkrijk Albanië en een uitbreiding van onze macht op alk terrein. Terwijl ik nu wederom het woord tot u richt, 70l'den millioenen menschen en misschien wel honderden millioenen menschen tusschen opti misme en pessimisme heen en weer geslingerd an vragen zij zich af: „Gaan we den weg op an den vrede of dien van den oorlog?" Het een ernstige vraag voor allen, doch in het Uzonder voor hen, die op een gegeven oogen- 'k de verantwoordelijkheid voor de beslissing boeten dragen, klijn antwoord op deze vraag is dit: Wanneer men den toestand nuchter eh objectief bestudeert, dan zijn er op het oogenblik in Europa geen vraag alukken, van zulk een draagwijdte of een zóó acuut karakter, dat zij een °orlog rechtvaardigen, die van een Europeeschen oorlog krachtens den l°gischen gang van zaken tot een Wereldoorlog zou uitgroeien. Er zijn knoopen in de Europeesche politiek, doch om die knoopen te ontwarren is Eet nog niet noodig zijn toevlucht te lemen tot het zwaard. Niettemin: deze knoopen moeten ontward °rden, eens en voor allen, want soms kan etoand de harde werkelijkheid verkiezen boven lange periode van onzekerheid. Zoo denkt met alleen Italië er over, maar ook Duitsch- ar>d, derhalve de as. (Geroep: Hitier). .Het is de meening van de as die, nu de "to'de regimes en de beide revoluties jarenlang Parallel gehandeld hebben, in den loop van deze toaand door het pact van Milaan en het mili- re bondgenootschap, dat te Berlijn onder- ;end zal worden, een onverbreekbare ge nschap van twee staten en twee volken *ordt. ^ii, die eiken morgen misschien wel met een verrekijker tuurden en spiedden naar een mo gelijke breuk of zelfs maar naar een scheurtje in de as, zullen thans beschaamd en vernederd worden. Dat niemand hieromtrent belachelijke en bijgeloovige illusies koestere. Dat niemand zich overgeve aan oppervlakkige bespiegelingen want mijn besluit is onwrikbaar en de leer van het fascisme is duidelijk en ik mag er wel aan toevoegen, onbuigzaam. Evenals te voren, ja zelfs nog beter dan te voren, zullen wij met Duitschland op marcheeren, ten einde aan Europa dien vrede-met-rechtvaardigheid te geven, die de innigste wensch van alle volken is. Dat wij den vrede wenschen is niet omdat onze binnenlandsche toestand, naar men zegt, zoo catastrophaal is. Dat zeide men reeds zeventien jaar geleden en onze tegenstanders hebben te vergeefs op die fameuze catastrophe gewacht en zij zullen er nog wel op blijven w'achten. langen tijd. Ook is het niet, omdat wij bang zijn voor den oorlog, want die vrees kennen wij niet. Om deze reden zijn de berekeningen zoo "be lachelijk van de kamerstrategen aan de andere zijde van onze grens hier dichtbij (geroep: „Tunis, Nice, Corsika", langdurig gefluit), die verkondigen, dat het zoo gemakkelijk is, naar het Po-dal te wandelen. De tijden van Frans I en Karei VIII zijn voorbij. Oorlogen van dien aard zijn niet langer mogelijk, zelfs al zou er achter de Alpen niet zooals vandaag het gevai is, een geducht compact volk van 45 millioen zielen staan. De buitenlandsche invallers hebben nimmer een bestendig geluk in Italië gehad. In uw roemrijke duizendjarige geschiedenis van Pie- mont zijn er talrijke gedenkwaardige episodes, die aantoonen, dat het niet gezond is, zoo bru taalweg het gebied van Italië binnen te wan delen. Maar misschien is het hier wel de plaats, ons af te vragen, of het vredesverlangen van een deel der democratieën gelijkelijk overeenstemt met het ernstig verlangen naar den vrede van de totalitaire- staten (geroep neen). Gij hebt reeds een antwoord gegeven. Ik wil mij echter beperken tot de verklaring, dat iemand bij den huidigen stand van zaken het recht heeft, er aan te twijfelen. (Vervolg elders in dit nummer) H VERWACHTING geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur: VOOR HET GEHEELE LAND: §5 ewakke tot matige, in het Noorden Ooste- Hjke tot Zuidelijke, in het Zuiden veran- derlijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt of half bewolkt, enkele regenbuien, weinig verandering in temperatuur. Zon op 5.08 onder 20.45. Licht op 21.15. Maan op 2.58 onder 15.31. N.M. 19 Mei. EE De 32-jarige verzekeringsagent V., die Zaterdagavond door de politie te Haarlem was gearresteerd, verdacht van moord op zijn collega, De La Chambre en van brandstichting, in diens woning aan de Hertzogstraat te Haarlem, heeft Zondagavond na een verhoor door den commissaris van politie, bekend, dat hij Donderdag avond De La Chambre na een twist gesprek met een zwaar voorwerp in de keuken heeft neergeslagen. Hij ont kent ten stelligste daarna brand ge sticht te hebben om zijn misdaad te verbergen. De geheimzinnige brand, die Vrijdagnacht in Haarlem-Noord woedde, heeft dus een diep-tragischen achtergrond, dien de politie na twee dagen ingespannen speurzin en ver- hooren ontdekt heeft. Men weet, dat de 25-jarige F. de la Chambre half verkoold in de uitgebrande kamer van zijn boven woning werd gevonden en dat men oor spronkelijk voor een raadsel stond. Veron dersteld werd, dat de man een primus- petroleumbrander omver zou hebben geworpen en dat daardoor brand was ontstaan, die zich zoo snel uitbreidde, dat hij zich niet meer redden kon. Er waren echter verschillende factoren in het spel, die deze verklaring onaannemelijk maak ten, hoewel niet direct aan misdrijf gedacht werd. De politie arresteerde een man, maar die moest Weer spoedig worden vrijgelaten, omdat zijn alibi volkomen in orde was. Buren hadden den avond voor den brand een fiets met een dubbele stang buiten zien staan en daar de eigenaar waarschijnlijk bij den heer de la Chambre op bezoek geweest was, verzochr de politie hem door middel van de pers om ten spoedigste op het bureau te komen. De man kwam niet en de Haarlemsche recherche liet het er niet bij zitten en poogde te ontdekken, wie het geweest kon zijn. Zij begaf zich naar het huis van zekeren V., die evenals de veron gelukte, verzekeringsagent was. Bij het binnen treden in de woning van den verdachte vondeu de rechercheurs de fiets met de dubbele stang in het portaal en daaruit volgde, dat de speur zin goed geweest was. De arrestatie geschiedde Zaterdagmorgen om half elf. V. lag nog te bed en toen hij de politie-mannen zag, was hij zeer zenuwachtig en opgewonden. Hij ontkende ech ter iets met de zaak te maken te hebben, maar werd op het Bureau in de Smedestraat in be waring gesteld. Den geheelen Zaterdag en bijna den geheelen Zondag heeft men getracht den man tot een bekentenis te brengen, maar hij volhardde in zijn ontkennen. Zondagavond omstreeks acht uur besloot de commissaris van politie te Haarlem, de heer E. H. Tenckinck, nog eens persoonlijk met den verdachte te spreken. Hij wees hem op de bezwarende aanwijzingen, die al grooter en grooter waren geworden en op den last, dien hij zichzelf ook door het ont kennen berokkende. Dit rustige gesprek bracht verdachte tot inkeer en hU legde een gedeeltelijke beken tenis af, die het de politie echter voorloopig nog moeilijker maakte. V. vertelde, dat hij met het slachtoffer voortdurend oneenigheid had, omdat hij meende, dat deze hem onder zijn duiven schoot, wanneer er verzekeringsposten wa ren af te sluiten. Hij was Donderdagmorgen bij C. op bezoek geweest en het gesprek had hem geenszins bevredigd. Des avonds had hij stevig gedronken en omstreeks tien uur ging hij weer naar zijn vijand, teneinde „de zaak nu maar eens voor goed uit te praten". Ruim anderhalf uur werd de kwes tie van verschillende kanten bekeken en toen begonnen de handtastelijkheden. In de huiskamer gaf verdachte zijn collega een flinken stomp en toen de laatste zag, dat hij zich moest verdedigen, ging hij naar de keuken om V. daar af te drogen. „Ik ging hem echter achterna" aldus verdachte, „en toen moet ik een of ander voorwerp geno men hebben, ik weet waarachtig niet meer wat het was, en daarmede heb ik C. een klap op zijn hoofd gegeven Verdachte zag zijn tegenpartij op den grond vallen en toen hem even daarna bleek, dat de man roerloos bleef liggen, is hij hevig ontdaan het huis uit gevlucht. Wat er verder gebeurd is, moest men hem niet vragen, want hij had geen brand ge sticht en geen geld gestolen. Een nader onderzoek zal nu moeten uitwijzen of V. onmiddellijk na den klap dood was, of dat hij eerst in den nacht door den brand is omgekomen. Tot nu toe heeft men op deze vraag nog geen antwoord kunnen geven. De politie heeft tal van eigenaardige bijzon derheden ontdekt. Op de jas «n het overhemd van den verdachte heeft zij bloedsporen gevon den. die er dus op wijzen, dat de klap een wonde veroorzaakt heeft. Een agent van politie heeft den avond van de vechtpartij de fiets van verdachte voor het perceel van de la C. zien staan. Hij wilde het karretje meenemen, maar merkte, dat er een slot op zat. Intusschen had hij gelegenheid om den aard van het rijwiel goed in zich op te nemen. Twee oude tasschen hingen er aan. Het eigenaardige is nu. dat den volgenden mor gen twee nieuwe tasschen op de fiets waren gebonden. De agent wist zeker, dat hij oude ge zien had, zoodat de recherche weer op huis zoeking toog. Men vond toen inderdaad de oude tasschen óók! Heeft verdachte er iets in opge borgen, dat hem kon verraden, zoodat hij het beter achtte ze te verwijderen? In het huis van V. vond de politie méér geld dan verwacht kon worden. Dit verwonderde temeer, daar verdachte zeer kort tevoren nog geld geleend had. De' politie gaat nu na hoeveel de verzekeringsagent in de afgeloopen week ontvangen moet hebben, maar heeft een sterk vermoeden, dat ook roof in het spel is geweest. De Haarlemsche recherche vond in het nog niet geheel uitgebrande bovenhuis eindjes van zelf-gerolde sigaretten. Deze stukken van over tuiging kwamen later te pas, want in de jas van-' verdachte vond men de apparaatjes om zelf sigaretten te maken. Verdachte verklaarde, dat hij om half twaalf ruzie kreeg en dat hij vrijwel onmiddellijk daarna het huis verlaten had. Maar de agent van politie, die de onbeheerde fiets inspecteerde, rapporteerde, dat het kwart voor een was, toen hij bij het huis stond. Men heeft vanzelfsprekend aan den beneden buurman gevraagd of hij heelemaal niets ge hoord heeft. De man kon niet ontkennen, dat hij des nacht wel gestommel en lawaai hoorde maar hij had dit in verband gebracht met de verwachte geboorte. Dat de vrouw van C. naar de Mariastichting gegaan was, had men hem niet verteld. Ook van den brand had hij niets ge merkt. Toen de politie hem 's nachts om half vier uit zijn bed belde, meende hij eerst, dat zijn buurman hem zou komen verzoeken den dokter te halen, maar vlak daarop begreep hij, dat er wat anders aan de hand was. want een bran dend petroleumtoestel zakte door de zoldering in zijn bed. Nadat V. tegenover den commissaris van poli tie zijn gedeeltelijke bekentenis had afgelegd, heeft hoofdinspecteur Woud van de recherche het verhoor weer voortgezet. Zondagavond laat verklaarde verdachte, dat het niet onmogelijk was, dat tijdens de worste ling in de keuken een brandend petroleumtoe stel was omgevallen. Hij had in ieder geval ge zien, dat er iets brandde. Kort daarop trok de man deze „mogelijkheid" weer in en bleef hij bij zijn oorspronkelijke ver klaring. LONDEN, 15 Mei De Reutercorrespon- dent aan boord van de Empress of Austra lia meldt, dat het schip in den nacht van Zaterdag in verband met den mist slechts vijf knoopen per uur heeft afgelegd. Zon dagochtend moest de boot zich met 'n snel heid van slechts vier knoopen een weg door de velden van ijsschotsen banen. Kort na het noenmaal geraakte de Empress in een gordel pakijs van een mijl breedte. Het schip voer den ijsgordel in en baande een weg voor de twee achteraan varende kruisers. De ijsmassa was zoo dik, dat men uit het schip zou hebben kunnen stappen en over het ijs voort- loopen. De Koningin begaf zich naar de brug en bleef daar naast den gezagvoerder het schouwspel gadeslaan, terwijl de koning zich naar het voorste deel van het schip begaf, waar hij film opnamen maakte, terwijl het schip zich door 't ijs drong. Vervolgens ging de Koning naar het achterschip, waar hij de beide kruisers filmde. Toen de ijsgordel gepasseerd was, aldus de speciale correspondent van Reuter, voeren wij full speed door en maakten des middags goede vorderingen bij helder weer. De Koning en de Koningin toonden zich bezorgd om de lasten, die de ontstane vertraging in Canada zal veroorzaken. Het is niet waarschijnlijk, dat het schip vóór Woensdag in Quebec zal zijn tengevolge van 't slechte weer onderweg, zoodat het twee dagen over tijd zal zijn. PARIJS, 15 Mei (Havas) In geheel Frankrijk is Zondag het feest van St. Jeanne d'Arc, de nationale heilige, gevierd. Te Parijs werd de traditioneele optocht gehouden. Troepen en patriottische vereenigingen marcheerden voorbij het ruiterstandbeeld van St. Jeanne d'Arc op de Place des Pyramides, waar minister-president Daladier met tal van autoriteiten had plaats genomen. Ook in Polen is het feest van de bescherm heilige van Frankrijk met grooten luister ge vierd. Te Warschau werd in de garnizoenskerk een plechtige H. Mis opgedragen, welke door Poolsche en Fransche autoriteiten werd bij gewoond. BURGOS, 15 Mei (Havas). Woensdagavond zullen in alle steden van Spanje de overwin ningsfeesten beginnen. De Spaansche bladen melden, dat na de overwinningsparade vertegenwoordigers van alle wapens naar Rome zullen vertrekken om deel te nemen aan een défilé voor den Koning en Mussolini. Dit zou een antwoord in Italië zijn op de in Spanje aan de legionnaires bewezen hulde Mussolini hield te Turijn een redevoering over den toestand in Europa. De „Empress of Australia" zal niet voor Woensdag in Canada aankomen. Hongarije's vrienden zijn de as-mogend- heden en Polen, verklaarde graaf Csaky. Woensdagavond zullen in Spanje de overwinningsfeesten beginnen. Twee goederentreinen in Amsterdam- Oost in botsing. Groote materieele schade. Pastoor A. H. Nolthenius de Man te Salatiga (N.-I.) overleden. Man na twist gedood tijdens de kermis te Groningen. Het drama in de Hertzogstraat te Haar lem. Gearresteerde legt gedeeltelijke be kentenis af. Behandeling van het drama te Hoens- broek voor de Maastrichtsche rechtbank. 1VCB - Beide wedstrijden om den lands titel eindigen in een draw. KNVB - NEC klopt Ajax met groote cijfers; DWS en Eindhoven deelen. FISK SAFTI FLIGHT, de nieuwe veilige band waarvan de kenner zegt: ik kan er niet meer zonder; de band die springt noch slijt en remt gelijk een wonder. U kweekt erkentlijkheid wanneer U andren tipt: Rijdt toch FISK SAFTI FLIGHT de band die nimmer slipt. Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde (V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan Dr. H. NANKING'S PHARM. FABRIEK N.V DEN HAAG Khenen op den Grebbeberg Hr. Ms. onderzeeboot O. 16, onder bevel van luitenant ter zee 1ste klasse J. A. Mulock van der Vlies Bik, is op 13 Mei van Port Said ver trokken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1