Een Koninklijke intocht
in het oude Quebec
van welkom In zijn antwoord aan Mackenzie King zeide
1
Een onafhankelijk Palestina
door Londen voorbereid
Öe Canadeezen hebben aan het Britsche
vorstenpaar een schitterende en geest
driftige ontvangst bereid
öe Koning antwoordt
in beide talen
Joden staken in
Palestina
Red Star Line en
H.A.L.
Het
nieuws van
heden
Amerikanen zijn
geland op Amoy
vmmmmmmi/tfPti
»Gevoelens van vreugdeeer
bied, verknochtheid en
toegenegenheid
Krasnapolsky V.V.A.
BRITSCH WITBOEK IS
GEPUBLICEERD
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
'UREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
^3.25. Bij onze Agenten 21XA ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 18 MEI 1939 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21793
Vn Koning George en Koningin Elisabeth
loopplank afliepen werden zij begroet door
fanfare van trompetten, terwijl vanaf den
adei at kanonschoten het koninklijke saluut
Viten.
De landing
Gespannen toestand in verband
met de publicatie van het
Engelsche Witboek
Wekelijksche dienst Antwerpen
New York blijft gehandhaafd
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinic
Gestapo heeft werk
in Bohemen
Vele Tsjechen naar concentratie
kampen gezonden
Versterking der marine
van Sovjet-Rusland
3d
Adres van welkom
^aw?gezind van gevoelen begroeten wij Uwe
vit].,esteiten in onze oude hoofdstad. Onze pro-
V* is steeds getrouw geweest aan de kroon
ti^ öroot-Brittannië, zooals ook aan de tradi-
1^' Overgeërfd van ons voorgeslacht. Wij zul-
Oirnmer nalaten den troon te beschouwen
lh~. ef bolwerk van onze democratische staats-
'■Uoa
De premier spreekt
H.M. de Koningin naar
een broedervolk
Proclamatie van burge
meester Max
De burgemeester van Brus
sel, Adolphe Max, heefi de
volgende proclamatie doen
aanplakken.:
Medeburgers,
De Koningin der Nederlan
den, de uiinoodiging van
den Koning der Belgen be
antwoordend, zal Dinsdag
23 Mei in onze hoofdstad
aankomen, en zal er tot
den volgenden Vrijdag ver
blijven.
De Brusselsche bevolking
zal de geëerbiedigde Vor
stin van een broedervolk
hartelijk ontvangen. In de
huidige omstandigheden
voelt België, dat hei meer
dan ooit mei dit volk ver-
eenigd is door de banden
van een nauwe en oprechte
solidariteit.
Bevlaggen wij de gevels
onzer woningen tijdens die
gelukkige dagen en dat,
overal in de feestvierende
stad, de Belgische en de Ne-
derlandsche kleuren vroo-
lijk wapperen, ter eere van
Koningin Wilhelmina.
Brussel, 17 Mei 1939
De burgemeester,
ADOLPHE MAX
De stakingen in ée Amerikaansche steenkolenmijnen hebben tot een beperking in
het treinverkeer geleid. Als gevolg hiervan ontstond er op de stations van vele
plaatsen een oropt. gedrang. Talrijke personen liepen kwetsuren op
Generaal Franco heeft aan de buitenlandsche vrijwilligers, die zich bijzonder hebben
onderscheiden, eereieekenen uitgereikt
Het doel der voorstellen is vooral
een einde aan de bestaande
onzekerheid te maken
Joden en Arabieren
moeten samenwerken
Een overgangsperiode
De immigratie der Joden
Na vijf jaar
Joodsch agentschap
protesteert
Arabieren teleurgesteld
Duitsch eskader terug
GENERAAL SNIJDERS
Ondanks lichte verbetering blijft
de toestand ernstig
Wegens het Feest van O. H.
Hemelvaart zal dit blad heden
avond en Vrijdagmorgen niet ver
schijnen.
DE DIRECTIE
Matrozen te Koelangsoe ontscheept
om buitenlandsche belangen
te beschermen
„MAN MET IJZEREN LONG"
NAAR EUROPA
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „OmroeDers" zie de rubriek
ET"~1 1 1 lunch aangeboden, waarbij de Canadeesche pre-
Qin |H rariQrh O H vpc mier Mackenzie King een welkomstrede hielo
Cl 1 A A CAI loCl 1 CLCll Cd in het Engelsch en senator Dandurand een in
het Fransch.
de Koning in het Engelsch, zich er van bewust
te zijn, dat dit een historisch oogenblik is, „want
het is voor het eerst, dat een Britsche Koning
den Atlantischen Oceaan is overgestoken. Dat
is ook het eerste bezoek van een Britsch souve-
rein aan zijn overzeesche dominions, en dit
moest wel aan het oudste dominion van de
kroon zijn."
De Koning antwoordde Dandurand in het
Fransch. „Ik wil zoo zeide hij o. m. deze
prachtige oude stad en provincie Quebec hulde
brengen in dezelfde taal als van hen, die de
beschaving het eerst naar de oevers van den
Sint Laurens brachten.
Het is hier dat zich de toegang naar Canada
opent, hier waar de Canadeesche natie werd
geboren en hier, dat groote daden zijn tot stand
gebracht herinneringen, die Frankrijk en
Engeland voor altijd tot roem zullen strekken.
Hier is het ook, dat heden ten dage twee groote
rassen gelukkig naast elkaar leven. De geest
van Quebec is een gelukkige samensmelting van
ondernemingsgeest en oude, trots bewaarde
tradities."
QUEBEC, 17 Mei. (Reuter). Om
uur 52 plaatselijken tijd is de
••Empress of Australia" in Quebec
Aangekomen. De kade bood een
'childerachtigen aanblik door de
kleurige militaire uniformen en de
ïoode mantels der bereden politie,
^oodra het schip vanuit den citadel
van Quebec was waargenomen be
gonnen alle kerkklokken der stad bij
^ijze van welkom te beieren. Drie
^liegbooten kruisten boven de „Em-
Ptess", twee Canadeesche torpedo
jagers voeren er voor en de Britsche
kruisers er achter. Twee met vlaggen
getooide sleepbooten trokken het
^hip naar de kade, terwijl de rivier-
booten hun schelle sirenes lieten
loeien. De Koning en de Koningin
herschenen om 9 uur 55 op het pro
menadedek en wuifden naar de me
nigte aan wal, welke in een luid ge-
Ibich uitbarstte en hen hartelijk be
groette. De Koning droeg het ad
miraalsuniform en de Koningin was in
kat grijs gekleed.
^eh menigte van naar schatting vjjftigdui-
Personen had zich verzameld om de aan-
0,hst van het Britsche koningspaar bij te
Ven.
£ejVt voordat het koningspaar aan land was
'Vta^n had de Canadeesche minister-president,
^«ckenzie King, zich aan boord begeven, om
Vi majesteiten, te verwelkomen. Alle in de ri-
liggende schepen waren met vlaggen ge-
L?® en det was prachtig helder weer. Op de
was een podium opgericht, dat met bloe-
g Was versierd en met twee kleine kronen
W°m. Nadat de Koning en de Koningin door
w^hillende hoogwaardigheidsbekleders wa-
Werwelk°md, begaven zij zich naar het spe-
voor hen opgerichte podium, waar de le-
van het Canadeesche kabinet en andere
^aanstaande Canadeezen met hun echtge-
(,en reeds aanwezig waren.
f
h6j n het koningspaar aan land stapte werd
V t*oor 6611 h^fstodhteliJk gejuidh verwel-
43?' Gelijk met de kanonschoten van den ci-
tey61 Weerklonk het koninklijk saluut, dat ge-
8chetl werd door de vier escorteerende oorlogs-
ePen. Nadat de verschillende vooraanstaan-
LPersonen wareh voorgesteld, inspecteerde de
de eerewacht. Ongeveer een kwartier
q^bUn landing begaven hunne majesteiten zich
de dichte juichende menigte naar de stad,
V einde in. het parlementsgebouw de officieele
mustplechtigheid bij te wonen.
th0 miachend wuifde de Koningin naar de en-
r^t!Jsia*'=te menigte. Bij hun aankomst aan het
v 'ernentsgebouw begaven hunne majesteiten
h Jloo» i
JERUZALEM, 17 Mei. (Havas) De alge-
meenc staking der Joodsche bevolking, als
protest tegen de verwachte strekking van
het Witboek in zake Palestina, zal Donder
dag over het gehe«Ie land beginnen. De duur
er van is onbeperkt; volgens geruchten zou
zij tien dagen duren.
Zooals gemeld heeft de politie uitgebreide
veiligheidsmaatregelen genomen om incidenten
te vermijden. Alle openbare activiteit zal van
het aanbreken van den dag tot middernacht
worden stopgezet. De toegang tot Tel Aviv zal
verboden, zijn. Politie en troepen hebben bevel
gekregen zich gereed te houden. Men verwacht
niet dat het Witboek verrassingen zal bevatten,
daar de inhoud breedvoerig in de pers wasvoor-
speld.
Uit Bagdad verluidt dat de regeeringen van
Irak en Saoedië—Arabië de Britsche regeering
ervan in kennis hebben gesteld, dat zij de Brit
sche voorstellen in zake Palestina als een af
wijzing der eischen van de Arabische staten
beschouwen.
De onderhandelingen tusschen de Holland
Amerika Lijn en de Red Star Line, welke Woens
dag zijn gevoerd, hebben tot het resultaat ge
leid, dat de wekelijksche passagiers- en vracht-
dienst tusschen Antwerpen en New York v.v. ge
handhaafd blijft.
Verdere mededeelingen kon de directie der
HollandAmerika Lijn nog niet verstrekken. -
VOOR HET GEHEELE LAND:
Zwaar bewolkt met opklaringen, enkele
plaatselijke regenbuien met kans op on-
weer, weinig verandering in temperatuur,
zwakke tot matige veranderlijke wind.
HEDENAVOND 8 EUR
KAMPIOENSFEEST 1939
ZIE BERICHT IN DIT BLAD
WARSCHAU, 17 Mei. (Havas) De Poolsche
pers signaleert een toenemende gisting in Bo
hemen, waardoor de Gestapo genoodzaakt
wordt tot talrijke arrestaties over te gaan. Zoo
zouden voor eenige dagen 4000 Tsjechen naar
het concentratiekamp Buchwald gezonden zijn.
In het concentratiekamp Iglau zouden leden der
Hlinka-garde zijn opgesloten, die geweigerd
hebben zich aan het Duitsche gezag te onder
werpen.
MOSKOU, 17 Mei. (Reuter.) De diensttijd bij
de Sovjet-marine is van drie op vijf jaren ge
bracht.
De Russische bladen juichen het besluit toe,
dat onder de persoonlijke leiding van Stalin
een groote Sovjet-vloot zal worden gebouwd,
welke volgers de „Izvestia" de kust der Sovjet-
Unie ontoegankelijk zal maken.
haar de roode zaal, ten einde het adres
belkom van den premier der provincie
^c, Dunlessis. te aanhooren.
Duplessis, te aanhooren.
deze boodschap, die in het Fransch was
sesteld, werd o.m. gezegd:
Itytk' ben op dezen onvergetelijken dag ge-
en trotscl1 jegens Uwe Majesteiten uit-
e fe mogen geven aan mijn gevoelens
W Vreugde, eerbied, verknochtheid en toege-
j^heid van de geheele provincie Quebec en
bijzonder van de Canadeezen van Fran-
afkomst.
rilingen en grondwettelijke vrijheden,
.save our gracious King and Queen.'
Ijj'T Canadeesche regeering heeft vervolgens
Frontenac aan het koningspaar een
LONDEN, 17 Mei (Reuter) De plannen
der Britsche regeering ten aanzien van
Palestina, zooals die uiteengezet zijn in het
hedenavond gepubliceerde Witboek komen
neer op het vestigen van een onafbankelij-
ken Palcstijnschen staat binnen tien jaar
en beperking van de Joodsche immigratie
t-ot 75.000 over vijf jaar met daaropvolgende
stopzetting der immigratie.
De nieuwe staat zal door verdragen verbonden
zijn met het Vereenigd Koninkrijk, waardoor op
bevredigende wijze wordt voorzien in de com-
mercieele en strategische behoeften der beide
landen. Overleg met den Volkenbond zal noodig
zijn met het oog op het beëindigen van het
mandaat.
De onafhankelijke staat zal er een zijn, waarin
de Arabieren en Joden te zamen regeeren zoo
danig, dat de levensbelangen van beide gemeen
schappen worden gewaarborgd.
De vestiging van den onafhankelijken staat
zal worden voorafgegaan door een overgangs
periode gedurende welke de Britsche regeering
verantwoordelijk blijft. In de overgangsperiode
zal aan het Palestijnsche volk een grooter aan
deel in de regeering worden gegeven. Zoodra de
vrede en orde voldoende hersteld zijn zullen
stappen worden ondernomen om de politiek ten
uitvoer te leggen, waarbij den Palestjjnen een
steeds grooter aandeel in de regeering des lands
wordt gegeven.
Het doel is, met de leiding van alle departe
menten Palestijnen te belasten, die terzijde wor
den gestaan door Britsche adviseurs, doch die
aan het toezicht van den hoogen commissaris
zijn onderworpen.
De Palestijnsche departementshoofden zullen
zitting hebben in een uitvoerenden raad, die
den hoogen commissaris van advies dient en
Arabische en Joodsche vertegenwoordigers zul
len worden uitgenoodigd tot het vervullen der
functies in verhouding tot de sterkte der onder
scheidene bevolkingsgroepen. De uitvoerende
laad kan later worden omgezet in een minister
raad. De regeering is bereid een apparaat in
het leven te roepen noodig voor hét instellen
van een volksvertegenwoordiging, indien de
openbare meening zich hiervoor zou uitspreken.
Gedurende de komende vijf jaren zal de Jood
sche immigratie in een zoodanig tempo geschie
den dat de Joodsche bevolking op ongeveer een
derde van de totale bevolking wordt gebracht.
Zoodoende zullen in de eerstvolgende vijf jaren
ongeveer 75.000 emigranten kunnen worden toe
gelaten. Voor elk jaar zal een quotum van
10.000 zijn toegestaan en als bijdrage in de rege
ling van het Joodsche vluchtelingenvraagstuk
nog eens 25.000, waardoor het totaal op 75.000
wordt gebracht. Na vijf jaar zal geen Joodsche
immigratié meer zijn toegestaan zonder vergun
ning van de Arabieren.
Aan den hoogen commissaris zullen bevoegdhe
den worden gegeven tot het regelen van de over
dracht van het land. De regeering verwerpt den
eisch der Arabieren, dat Palestina tot een Ara-
bischen staat wordt gemaakt, alsook den eisch
der Joden, dat Palestina een Joodsche staat
wordt, daar dit laatste in strijd zou zijn met de
verplichtingen tegenover jde Arabieren krachtens
het mandaat.
Na vijf jaar van het herstel van den vrede
en orde af, zal worden overgegaan tot het
instellen van een geschikt lichaam ter ver
tegenwoordiging van de Palestijnen en de
Britsche regeering, welke voorstellen zal
doen voor een grondwet van het onafhan
kelijke Palestina.
De Britsche regeering zal moeten kunnen
vaststellen, dat voldoende gezorgd is yoor de
veiligheid van en vrijen toegang tot de Hei
lige Plaatsen en voor de bescherming van de
belangen en eigendommen van verscheidene reli
gieuze lichamen, alsook voor de bescherming
van de verschillende gemeenschappen en dat
rekening is gehouden met de eischen van de
strategische positie, tot tevredenheid van de
Britsche regeering.
De Britsche regeering zal alles doen om de
vestiging van een onafhankelijken Palestijn-
schen staat binnen tien jaren te vergemakke
lijken, doch, zoo de omstandigheden uitstel noo
dig mochten maken, zal zij overleg plegen met
de Palestijnen, den Volkenbond en de omliggende
Arabische Staten, alvorens tot uitstel te beslui
ten. Als een uitstel onvermijdelijk is zal de re
geering de medewerking van deze partijen inroe
pen bij het opstellen van plannen om tot het ge-
wenschte doel te komen.
De Lobby-correspondent van Reuter meent te
weten dat het voornaamste doel van de verkla
ring der regeering inzake de politiek ten aanzien
van Palestina is. de onzekerheid omtrent de
plannen weg te nemen, daar deze een der voor
naamste oorzaken van de woelingen in Palestina
wordt geacht te zijn. Het feit dat de politiek
vast staat, zal, naar men verwacht, van beide
zijden kritiek uitlokken. Deze zal echter worden
bezien in de overtuiging dat de voorstellen een
rechtvaardigs oplossing vormen, welke rekening
houdt met de verplichtingen, zoowel tegenover
de Joden als tegenover de Arabieren.
Omtrent den vorm van den nieuwen staat is
geen willekeurige beslissing genomen en deze
kan federaal zijn of unitair. Hij zal bepaald
worden in overleg met den Volkenbond. Het ge
heele plan is onderworpen aan de goedkeuring
van den Volkenbond en men verwacht, dat de
permanente mandatencommissie het ha Juni in
behandeling zal nemen en het later zal door
geven aan den Volkenbondsraad.
Het Witboek zal Maandag en Dinsdag a.s. in
het Lagerhuis besproken worden, en minister
MacDonald zal dan de redenen uiteenzetten,
welke de regeering tot het nemen dezer beslui
ten aanleiding hebben gegeven.
Het Joodsch Agentschap Palestina deelt offi
cieel mede: ,,De nieuwe politiek komt hierop
neer, dat het Joodsche volk het recht ontzegd
wordt wederom een nationaal huis op te bou
wen. Zij draagt het gezag over Palestina over
aan de tegenwoordige Arabische meerderheid,
levert de Joodsche bevolking aan de genade
van deze meerderheid over en stelt voor de
Joden in hun eigen vaderland een territoriaal
ghetto in. Het Joodsche volk beschouwt deze
woordbreuk als een zwichten voor het Arabi
sche terrorisme De vrienden van Groot-Brit-
tannië worden er door overgeleverd aan hen,
die dit land bestrijden. De kloof tusschen de
Joden en de Arabieren moet er door verbreed
worden, en de hoop op vrede in Palestina
wordt erdoor ondermijnd. Het is een politiek
waarin het Joodsche volk niet zal berusten.
Joden zullen nooit toelaten dat de poorten van
Palestina voor hen gesloten worden."
Arabische kringen te Londen zijn, volgens
Reuter, teleurgesteld over de overgangsperiode
van tien jaar. Zij zijn van oordeel dat de uiter
ste limiet drie jaar had moeten zijn en voeren
aan, dat Palestina niet tien jaar verder kan
gaan met als einddoel een Arabischen bonds
staat. In deze kringen verklaart men dat, al
vorens de Arabieren den huldigen strijd sta
ken, zij overtuigd moeten zijn van het voor
nemen der Britsche regeering, een voldoende
begin te maken met het aansturen op onaf
hankelijkheid. Ten aanzien van de voorgestel
de immigratie van 75.000 Joden verklaren de
Arabieren dat de economische toestand in
Palestina zulk een belangrijke verhooging niet
zal toelaten.
KIEL, 17 Md. (D. N. B.) De Duitsche oor
logsschepen zijn van de oefehreis naar de
Spaansche wateren teruggekeerd.
In den toestand van generaal C. J. Snijders
is Woensdag een lichte verbetering geconsta
teerd.
Niettemin blijft de algemeene toestand ern
stig.
Koning George en Koningin Elisabeth
landden te Quebeck en werden met
groote geestdrift verwelkomd.
Het Britsche Witboek inzake Palestina
gepubliceerd.
Zweden, Noorwegen en Finland wijzen
het Duitsche verdrag-voorstel van de
hand.
Denemarken is bereid met Berlijn een
niet-aanvalspact te sluiten.
Amerikaansche matrozen landden te
Koelangsoe.
Bij onderhandelingen tusschen H. A. L.
en Red Star Line is besloten, den weke-
lijkschen dienst AntwerpenNew-York
te handhaven.
Daling der werkloosheid in de week van
24 tot en met 29 April.
Wetsontwerp ingediend tot goedkeuring
van internationale overeenkomst betref
fende intellectueele samenwerking.
New-Yorksche beurs: stemming zwak;
slot nauwelijks prijshoudend.
O
Hemelvaart
Hemelvaartsdag! De naam alleen
reeds omvat een rijkdom aan overwe
ging. Vit eigen macht is Christus ten
hemel gestegen om ons den trooster
te zenden en daardoor de stichting
Zijner Kerk te voltooien. Door Zijne
kracht kunnen ook wij eens. met ziel
en lichaam ten hemel stijgen om onze
plaatsen in het rijk der hemelen in
te nemen welke Hij ons daar heeft
bereid. Maar daarom moet ons leven
hemelwaarts zijn gericht.
Hemelvaart. We praten er veel over
■maar richten ons er weinig naar. Onze
vaart is al te onzeker op den hemel
gericht. Onze gedachten en ons willen,
onze bedoelingen en onze daden heb
ben zoo bitter weinig van het hoo-
gere dat toch ons moet richten in onze
vaart ten hemel.
Hemelvaart. We welen dat Jezus
Christus inging in de glorie Zijns Va
ders cm ons een plaats te bereiden
voor eeuwig. We weten hetdoch
richten ons leven er zoo weinig naar
in. Hemelvaartsdag. Laat ons in ons
bestaan iets winnen dat op een vaart
naar den hemel gelijkt!
SJANGHAI, 17 Mei. (Reuter). Vanmid
dag heeft de Amerikaansche kruiser Mar-
blehead in de internationale nederzetting
van Koelangsoe een afdeeling van 43 ge
wapende manschappen aan land gezet.
Een bericht, volgens hetwelk ook Brit
sche troepen op het eiland ontscheept
zouden zjjn, is nog niet bevestigd.
NEW YORK, 17 Mei. (Havas). Vanmorgen
heeft zich met de .Normandie" naar Londen
ingescheept de jeugdige Amerikaan Fred Snite,
die aan kinderverlamming lijdt en sinds gerui-
men tijd leeft in een toestel dat bekend staat
als de „ijzeren long". Men meent te weten dat
hij een bezoek aan Lourdes zal brengen.
IN) i i ie?
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 755.1
Vorige stand: 757.2