P. J. Savelberg
Koninklijk bezoek
aan België
DE PALESTIJNSCHE KWESTIE
VERGIFTIGDE BONBONS
ALS GESCHENK
ZONDAG 21 MEI 1939
VAN WEEK TOT WEEK
"at
V<
OM LOONSVERBETERING
IN DE METAALINDUSTRIE
Organisaties voeren besprekingen
NA HET OVERLIJDEN VAN
DEN FINSCHEN GEZANT
j^
b>QQÏ+
Nadere mededeelingen over
het ceremonieel
Engelsche belangstelling
H. M. de Koningin naar
den Hoek
N iet-of fideel bezoek te Ter heide
aan Zee
Handelsbetrekkingen
met België
Alle moeilijkheden nog niet
overwonnen
VEILIG VERKEER
Herdenking der eerste
V redesconferentie
Veertig jaar geleden kwam zij
te 's-Gravenhage bijeen
Regeeringsbemoeïing
met de Hoogovens
Deelneming in preferent kapitaal
Weesi verstandig en waak
zaam in gebed. Hebt vóór
alles echter ten allen tijde de
liefde tot elkander, want de
liefde bedekt een menigte
zonden.
Dient elkander, eenieder mei
de genade-gave, die hij ont
vangen heeft, als goede uii-
deelers der veelvoudige ge
nade Gods. Epistel
Het budgetrecht
der Kamer
Stopzetting van den bouw der A.l.
te Den Haag
Onderwijzeres en haar broer
gearresteerd
Huwelijkszwendel
te Egmond
Doch nu een meisje de schuldige
UIT DE STAATSCOURANT
Burgemeester
Belastingen
Justitie
In 1933 is het Bisschoppelijk proces tot de
•aligverklaring van den Limburgschen priester
I'eter Joseph Savelberg te Roermond ingezet
"tet dr. Eykemans C.S.S.R. als causae postulator.
^°®t <je kerkelijke rechtbank van het bisdom,
z°oals te voorzien is, omtrent de bijzondere
öeugdzaamheid van Savelberg tot een gunstig
teï'uit, dan zal de zaak te Rome worden voor-
Sedragen. De kans is dan niet uitgesloten, dat
te galerij der Nederlandsche heiligen zal wor-
•teh uitgebreid met de figuur van dezen pries-
die op den llen Februari van het jaar 1907
Heerlen overleed. „Limburg verwacht het.
6ter Savelberg verdient het," zegt pater
Bosnians.
Toch heeft de naam van Savelberg in katho-
"ek Nederland niet de algemeene bekendheid,
""e b.v. eigen is aan de nagedachtenis van
^Phons Ariëns, den socialen priester, voor
Me«s zaligverklaring zich verschillenden, die
tem nog goed gekend hebben, vurig beijveren,
^diten het Limburgsche bisdom hoort men be-
^kkelijk zelden over Savelberg spreken,
öe aandacht is onlangs op hem gevestigd door
toespraak, die pater M. Molenaar M.S.C.
0v«r hem hield in het Missiehuis te Stein op de
5scetische studiedagen voor priesters in Augus-
tïs van het vorig jaar. Deze toespraak ver
been in druk in het verslagboek der genoemde
^gen, dat onder den titel „De Volmaaktheids-
W'cht van den priester" het licht zag bij Paul
•"and's Uitgeversbedrijf te Hilversum. De spre-
hield er rekening mede, dat velen zijner
jtehoorders hier voor het eerst iets over Savel-
erS zouden vernemen, en gaf dus, behalve een
^°°ie karakteristiek, een uitvoerig levensbe-
ti°ht, waaraan de bijzonderheden, die hier vol-
ontleend zijn.
Peter Joseph Savelberg is 10 Februari 1827
^boren te Heerlen en 11 Februari 1827, dus
^ecies tachtig jaar voor zijn dood, in de kerk
Jan den heiligen Pancratius aldaar gedoopt.
eerlen was toen nog niet de snel-opgekomen
s'ad in de mijnstreek, maar een liefelijk dorpje
't aantrekkelijke Limburgsche landschap. Er
ï,as nog maar één kerk, die, waarin Savelberg
afloopt werd, en er was nog geen station. Men
nog door Limburg met de diligence, en
teerlen was een pleisterplaats, waar men vaak
leef overnachten en waar gewoonlijk de paar-
verwisseld werden. Dit gebeurde in de
"^dsherberg, toentertijd een belangrijk huis in
kleine gemeente, het centrum van alle ver
ter met buiten. Hier kwam de "post aan, hier
8taPten de vreemdelingen uit, hier wachtten
dorpsbewoners op hun bezoekers, hier wist
jteh het eerst het nieuws, dat reizigers mee-
rachten uit Holland, Brabant of Duitschland
België was in die dagen nog met Nederland
I®reenigd. De vader van Savelberg nu was de
^adsherbergier van Heerlen. Vroeger had hij
boerderijtje gehad te Weiten, maar onder
aPoleon, toen het boerenbedrijf door de crisis
tekweld werd en het vervoer allerwegen toe-
am, was hij naar Heerlen gekomen en herber-
^'er geworden. Zijn zaak bloeide. Na 1838 zou
^'eXander Savelberg haar nog uitbreiden met
wijnhandel. Zijn zoon Peter was toen ruim
jaar, den leeftijd, waarop men destijds zijn
teste H. Communie deed.
Ip het huwelijk had Alexander maar kort
^'Pk gekend. Hij trouwde in 1812 met Maria
atharina a Campo uit Hoensbroek, doch zij
^'erf in 1813. Zij schonk hem echter een zoon,
althasar Savelberg, die later bekend zou wor-
P als directeur van de gasfabriek te Brussel.
Tot 1819 bleef de stadsherbergier weduwnaar;
/tel trouwde hij voor de tweede maal. Anna
tertens uit Heerlen werd zijn tweede vrouw.
1Jf kinderen werden uit dit huwelijk geboren,
Vip*,
zoons en een dochter. Het jongste kind,
^Paodoor, stierf betrekkelijk kort na de ge-
"°°rtede andere vier zijn allen „goed terecht-
komen" in de maatschappijhet meisje Jose-
PlPa trouwde met Henri Vijgen te Heerlen, de
^a«de zoon, Mathieu, werd burgemeester van
j terlen en vierde in die functie zijn zilveren
De twee andere jongens, Peter en Peter-
°teph. werden priester. De eerstgenoemde
'erf in 1901 als pastoor van Vijlen, de laatst-
j, PPemde is de man, die ons bezighoudt. Hij
,°P 8oed leeren en ging naar Rolduc, waar hij
Po handelsschool verschillende prijzen won.
Jtear over zijn toekomst had hij nog geen vast
land idee. Zijn moeder was in 1838 gestorven,
stadsherbergier, nu tevens wijnhandelaar,
te Pus weer weduwnaar en kon in gelagkamer
kelder best hulp gebruiken. Hij dacht echter
Peter-Joseph méér carrière zou kunnen
;«n in de gasfabriek van Balthasar te Brus-
j en zond hem daarheen. Het werd een mis-
^aking. Te Brussel kon Feter-Joseph niet aar-
^P- Hij vond er het leven te wereldsch, of, zoo
j. eP Wil, te grootsteedsch. Hij had er heimwee
ar Limburg. Hij hield het er niet vol. Terug
komen naar Heerlen, hielp hij nu zijn vader
Pe herberg. Hij was tegen de twintig jaar
bleef tot zijn twee-en-twintigste thuis. Maar
v Pit leven beviel hem niet. Hij voelde zich on-
Paan en onzeker, nergens geheel op zijn plaats,
^°ais velen in hun jeugd zich voelen, die later
gP Vaste lijn zullen trekken in het leven. Uit
v jaren schijnt weinig bijzonders bekend,
ar pater Molenaar, die in zijn uitstekende
^afcteristiek van Savelbergs geestelijk leven
opmerking plaatst, dat de ontwikkeling van
kalberg zeer geleidelijk was en dat we bij
Ho Ptets merken van spanningen of een crisis,
Pdt misschien wat weinig rekening met de
gelijkheid, dat juist in deze jaren tusschen
v Puc en Roermond het gemoed van Peter-
ti^bh Savelberg beproefd werd door de onge-
^'Sheid des harten en de innerlijke onrust.
Vaak de geboorte van groote toekomstplan-
P begeleiden.
et is in ieder geval opmerkelijk, dat de
^abergierszoon, die toch werk genoeg zal heb-
v,Sevonden in de uitgebreide zaak van zijn
zijn vrijen tijd besteedde om Latijn te
teP- »,Of het toen pas bij hem kwam vast
staan, priester te worden, is niet met zeker-
0|j zeggen." Deze eenvoudige volzin wijst
belangrijke lacune in de levensbeschrij-
van Savelberg en juist, omdat hij op het
°°t Seminarie te Roermond de aandacht
zijner leermeesters zal trekken door zijn scherpe
intelligentie, veronderstellen wij, dat hij in die
jaren van onzekerheid en weifeling méér zal
hebben doorworsteld dan tot heden toe bekend
is. Zoolang er geen beslissende getuigenissen
bestaan, is men hieromtrent op gissingen aan
gewezen, doch het jaar te Brussel en de vol
gende periode te Heerlen, dus van 1844 tot
1849, moeten voor de vorming van Savelberg
als belangrijke jaren worden beschouwd. Al wat
hierover te vinden of na te speuren is, zal
winst zijn voor een juister inzicht.
In 1854 wordt Savelberg priester gewijd, na
dat hij aan het Bisschoppelijk college te Roer
mond al twee jaar professor is geweest in de
geschiedenis, de meetkunde en de Duitsche
taal, drie vakken, die niet veel met elkaar te
maken hebben, maar die men toentertijd nog
heel gerust aan één enkelen leermeester toe
vertrouwde, want het studieprogram was niet
zoo veeleischend als vandaag, het Latijn was
veruit het hoofdvak en er bestond minder ver
strooiing in de studie. Tegenwoordig lacht men
om die arme professors, die meer uit gehoor
zaamheid dan uit deskundigheid doceerden,
maar het waren dikwijls baste paedagogen,
minder uit vakmanschap dan uit offervaar
digheid.
Nu wordt Savelberg rector bij de nonnen op
het Liebfrauen-eiland nabij Bonn, in Duitsch
land dus. Hij bleef er tot 1863, toen hij kapelaan
te Schaesberg werd, het dorpje, waar in 1857
Frans Erens geboren was. Het dorpje vindt
men aardig beschreven in diens Mémoires (Vér-
vlogen Jaren), maar over kapelaan Savelberg,
van wien hij misschien nog catechismus-les
heeft gehad, spreekt hij niet. Savelberg werd
in 1865 overgeplaatst naar Heerlen, waar hij
een Maria-Congregatie oprichtte en waar
schijnlijk ook een Derde Orde. Hij stichtte er
een armenhuisje. Toen het uitgebreid moest
worden, kocht hij een kloostertje van de Fran
ciscanessen en betrok daarin zelf twee „uiterst
eenvoudige en ongezellige kamers", waarin hij
veertig jaar lang tot zijn dood in waar
lijk religieuze soberheid leefde.
In 1871 stichtte Savelberg een Zuster-Congre-
gatie, die hij met de zorg voor arme ouden van
dagen belastte; op 21 Juni 1872 werden de
eerste zeven zusters ingekleed. In 1874 volgde
een Broeder-Congregatie met hetzelfde doel.
Na zijn ontslag als kapelaan in 1879 wijdde hij
zich geheel aan dit liefdewerk. Hij stichtte
huizen te Heel, Lanaeken, Waubach, Buggenum,
Rothem, Gellick en Stockheim. Ook werden zijn
zusters belast met de huishoudelijke bezig
heden in de Colleges te Rolduc en Roermond,
het klein seminarie van 's Hertogenbosch
Beekvliet te Sint Michielsgestel en het groot
seminarie van Roermond. Teneinde de ver
pleegden in zijn huizen, onder wie vele zwak
zinnigen waren, beter te helpen, bestudeerde
hij de methoden van Kneipp in Wörishofen en
voerde te Heerlen de waterkuur in. Het Maria-
bad, het Sanatorium, het hospitaal te Heerlen,
danken hun ontstaan aan zijn initiatief. Zijn
laatste zorg was voor een doorgangshuis te Den
Haag. Hij stierf voordat dit tot stand kwam.
Dit is het beeld van een werkzaam en offer
vaardig priesterleven, waarin men echter niet
op het eerste gezicht de trekken eener bijzon
dere uitverkiezing herkent.
Savelberg was een verborgen heilige, naar
eigen gedachte „een nul", zegt P. Geurts, die
lang geleden in „De Tijd" over hem schreef
Eerst een onderzoek naar zijn gebedsleven, zijn
diepen eenvoud, zijn onwankelbaar Godsver
trouwen, toonen de bijzonderheid van dezen
man, die reeds vóór zijn dood de faam van
heiligheid genoot.
Een merkwaardig object voor den psycholoog
is hij niet. „Hij was graag alleen, hij was nauw
keurig, regelmatig, besloten, ijverig zonder ge
neigdheid tot overwerking, niet hartstochtelijk,
noch fantastisch" zegt Pater Molenaar. Hij was
dus niet het type, waarin men van nature be
lang stelt. Ook was hij „volstrekt geen volks
man: tot lyriek inspireert hij niet, hij mist vol
komen het brilliante, hij is stil, bedachtzaam,
spreekt moeilijk en kuchend nauwelijks Neder-
landsch, verschanst zich liefst achter klooster
muren". Kortom, Savelberg was een erg ge
wone geestelijke, met weinig bijzondere gaven
van de natuur en zelfs weinig aantrekkelijks
in den omgang.
Spijts die natuurlijke „gewoonheid", behoort
hij „tot de voortrekkers van een hervormde
priesterschap, die den nood van haar tijd ver
staande en haar sacramenteele merkteeken
belevende, haar werk- en werfkracht verzamelt
in een allerinnigst contact met God."
Zijn leven laat ons weten, dat God niet
vraagt naar het interessante, maar naar het
waarachtige. In 'n tijd, die het bijzondere over
schat en het gewone niet aandurft, is dit een
waardevolle les. a. v. D.
Van werknemerszijde te Hengeloo vernemen
we het volgende:
De vertegenwoordigers van de samenwerken
de metaalarbeidersorganisaties hebben deze
week geconfereerd met de directies van de ma
chinefabriek Gebr. Stork en Co., de N.V. G.
Dikkers en Co. en de N.V. Hazemeyer over een
door hen gedaan verzoek tot loonsverhooging.
Gevraagd was de loonen van de oudere arbei
ders te verbeteren en de loonen van de jon
gere arbeiders en die van hen, die nog niet op
het hoogste loon staan, een extra-vergoeding te
doen ondergaan.
De conferentie heeft nog niet tot een direct
resultaat geleid.
Vrijdag zal een tweede bespreking worden ge
houden, tijdens welke de industrieelen zullen
bekend maken of, en in hoeverre zij aan de ver
langens der organisatie tegemoet kunnen ko
men.
Woensdag om 10 uur v.m. wordt in het ge
bouw der Finsche legatie te Brussel, een korte
rouwdienst gehouden voor den overleden Fin-
schen gezant. Daarbij zal een Finsche predi
kant voorgaan. Het stoffelijk overschot van
wijlen den heer A. L. Aström zal daarna naar
Antwerpen worden gebracht, om vandaar per
Finsch stoomschip naar Finland te worden ver
voerd,
Omtrent het bezoek, dat H. M. de Koningin
van 2326 Mei aan Z. M. den Koning der Bel
gen zal brengen, kunnen nog de volgende bijzon
derheden worden medegedeeld.
Zooals reeds gemeld, zal H, M. Dinsdag 23 de
zer te 14.25 van het Hollandsche Spoorstation te
's-Gravenhage vertrekxen. De aankomst te Es-
schen zal dan zijn te 15.20 uur Belgischen zo
mertijd. Aan het station wordt H. M. opge
wacht door den Belgischen eeredienst en door
verschillende auroriteiten, die aan H. M. zullen
worden voorgesteld, waarna de Koningin de
eerewacht zal inspecteeren. Bloemen worden aan
de Koningin aangeboden door een delegatie van
padvinders en door Belgische schoolkinderen. Op
het perron zijn verder delegaties van een aan
tal vaderlandsche vereenigingen met de vaandels
opgesteld.
Te 15.30 uur vertrekt de Koningin en komt te
16.30 uur te Brussel aan.
De Koning van België wacht de Koningin aan
het station op met verschillende militaire en
civiele autoriteiten, onder wie de burgemeester
van Brussel, minister van Staat Max, de burge
meester van St. Josse-ten-Noode (onder wiens
gemeente het station gelegen is)en de directeur-
generaal der Belgische Spoorwegen. Bloemen
worden de Koningin aangeboden namens de Bel
gische Spoorwegen door de kinderen van den
stationschef van Brussel. De Koningin inspec
teert vervolgens het eere-detachement, dat op
het perron is opgesteld. Ook zijn daar opgesteld
leden van de Hollandsche kolonie en Belgische
genoodigden.
De Koningin begeeft zich vervolgens, vergezeld
van den Koning naar het paleis, waar zij te 7
uur aankomt. Aldaar wordt de eere-wacht geïn
specteerd.
Te 19.30 uur zal de Koningin het corps diplo
matique, bij het Belgische hof geaccrediteerd,
ontvangen.
Te 20.30 uur is ten paleize een galadiner, dat
de Koning der Belgen aan H. M. aanbiedt.
24 Mei zal de Koningin zich te 10.10 uur naar
de koninklijke grafkelders te Laeken begeven. Na
terugkeer ten paleize te Brussel vertrekt H. M.
te 11.30 uur naar het stadhuis aldaar, waar re
ceptie zal worden gehouden door burgemeester
Max, minister van Staat en de leden van den
gemeenteraad van de stad Brussel.
Ten paleize teruggekeerd vertrekt H. M. te
13.15 uur naar het kasteel te Laeken, waar te
14.45 een garden-party zal worden gegeven in de
wintertuinen van het kasteel.
Te 21.25 uur vertrekken de beide Souvereinen
naar het Theatre Royal de la Monnaie, waar te
hunner eere een gala-soirée wordt gegeven.
25 Mei begeeft de Koningin zich met den Ko
ning te 10.55 uur van het Gare du Nord naar
Luik, waar zij aan het station Liège Guillemins
aankomt.
Na de eerewacht te hebben geïnspecteerd, die
aan het station is opgesteld, zullen de vorste
lijke personen met een jacht over de Maas va
ren naar het terrein van de internationale ten
toonstelling voor watertechniek te Luik en na
aankomst te 14.00 uur zullen H.H. M.M. het Ne
derlandsche paviljoen en de verdere tentoon
stelling bezichtigen.
Om 15.00 uur vertrekken beide souvereinen we
der naar Brussel.
Te 16.35 uur zal H. M. zich begeven naar de
Nederlandsche legatie, alwaar hoogstdezelve een
receptie zal houden voor de Hollandsche kolonie.
Te 20.15 uur zal H. M. de Koningin in het
gebouw der Nederlandsche legatie een diner aan
bieden aan Z. M. den Koning der Belgen, den
Graaf van Vlaanderen en verdere genoodigden.
Na afloop hiervan zal te 22.15 uur een soirée wor
den gegeven.
Op 26 Mei zal de Koningin te 11.00 uur Belgi
schen zomertijd de terugreis aanvaarden Aan
komst te Esschen 12.00 uur Belgischen zomertijd,
vertrek van Esschen 12.10 uur Belgischen zomer
tijd. Aankomst te 's-Gravenhage 13.45 uur Am-
sterdamschen zomertijd.
De British Broadcasting Corporation B.B.C.,
zendt vandaag een kort programma uit, in ver
band met het bezoek van H. M. de Koningin aan
België. Het grootste deel van de uitzending wordt
gedaan van België uit, terwijl de heer H. C.
Buurman een korte uiteenzetting geven zal uit
Nederland, in verband met het koninklijk be
zoek en de beteekenis van de Nederlandsch—
Belgische betrekkingen.
De uitzending begint om 18.30 uur Nederland-
schen zomertijd en wel via den „NationaF'-zen-
der op een golflengte van 1500 M.
Zaterdagmorgen heeft H. M. de Koningin mei
gevolg een niet-officieel bezoek gebracht aan
het tijdelijk garnizoen te Terheide aan Zee,
gemeente Monster.
H. M. werd rondgeleid door den reserve lui
tenant-generaal J. van Andel, plaatsvervangend
commandant van de vesting Holland.
Toen H. M. uit den auto stapte, brachten
schoolkinderen Haar een zanghulde. Nadat de
Koningin de wacht, welke onder commando
stond van den kampcommandant kapitein
H. F. D. Oxenaar, had geïnspecteerd, nam H.M
de loopgraven in de duinen en de soldatenkeu-
ken in oogenschouw, om vervolgens weer per
auto met Haar gevolg te vertrekken in de rich
ting van Hoek van Holland.
In Kijkduin heeft de Koningin o.a. de school
bezichtigd, waar de manschappen zijn inge
kwartierd. In Hoek van Holland werd het kamp
van de N.C.R.V. bezichtigd, waar de mariniers
zijn ondergebracht.
Sinds de tot stand koming van de voorloo-
pige regeling tusschen Nederland en de Bel-
gisch-Luxemburgsche economische unie zijn
zoowel te 's Gravenhage als te Brussel voort
durend besprekingen gehouden tusschen gede
legeerden van de beide regeeringen, teneinde
zoo spoedig mogelijk te geraken tot een defini
tieve regeling voor één jaar. De moeilijkheden
die alsnog moeten worden overwonnen, zijn
grooter gebleken, dan voorzien was. De bespre
kingen duren voort.
Het Verbond van Vereenigingen voor Veilig
Verkeer hield Zaterdag 20 Mei j.l. in het Jaar
beursgebouw te Utrecht zijn algemeene verga
dering, onder leiding van mr. A. baron Schim-
melpenninck van der Oye.
In, zijn openingswoord memoreerde spn de ac
tiviteit van het Verbond in 1938 óp het gebied
van Verkeersdagen, Verkeersexamens en de
wegcode.
De financieele exploitatie van het Verbond
leverde aan het eind van 1938 een winst van
ƒ563.74 op.
Het eindcijfer der begrooting voor 1939 is
13.800.
Van de periodiek-aftredende bestuursleden, ir.
A. Fick en mr. D. Sanders, werd ir. A. Fick
herkozen.
In de plaats van mr. D. Sanders werd een
nog nader door de afd. Gouda aan te wijzen
vertegenwoordiger gekozen.
Uit de vergadering kwam de wensch naar
voren, een rouleer-systeem in te stellen, zoodat
elke afdeeling gedurende een bepaalden tijd in
het bestuur zitting zal hebben.
De voorzitter deelde mede dat, naar aanlei
ding van een ingekomen motie, aan de regee
ring een request is gezonden, om te bereiken,
dat geen tramlijnen meer op de snelverkeers-
wegen zullen voorkomen.
De plannen van het Verbondsbestuur, dit jaar
wederom een Verkeersboekje uit te geven, Ver
keersdagen te organiseeren met een Nat. Veilig
Verkeerspuzzle-wedstrijd en een Remmen- en
Lichtweek voor wielrijders te houden, werden
ondersteund.
De afd. Hilversum stelde voor, een verkeers-
onderwijs-dag te organiseeren. Het bestuur zou
het initiatief in studie nemen.
De afd. Eindhoven stelde voor propaganda te
maken voor gemeentelijke voorrangswegen bin
nen de bebouwde kommen der gemeenten.
Ook drong Eindhoven er op aan, dat ge
meentebesturen de verkeersbakens bij opgebro
ken wegen e. d. op de juiste wijze zullen aan
brengen.
De heer Rienks, voorzitter van de Commissie
ter uniformeering van de Verkeers-examens
deelde aan het slot van deze vergadering mede,
dat het denkbeeld wordt bestudeerd, om een
schema op te stellen, volgens hetwelk in alle
plaatsen het theoretisch en practisch examen
georganiseerd en gelijkgesteld zou worden.
Op uitnoodiging van het hoofdbestuur en het
bestuur der Haagsche afdeeling van de „Ver-
eeniging voor Volkenbond en Vrede" is Zater
dagnamiddag in de groote rechtszaal van het
Vredespaleis te Den Haag een bijeenkomst ge
houden ter herdenking van het feit, dat veertig
jaren geleden de eerste Vredesconferentie te
's-Gravenhage samenkwam.
Aanwezig waren o. a. de president van het
Permanente Hof van Internationale Justitie, dr.
Guerrero, eenige leden van dat hof; prof. dr.
J. P. A. Frangois namens het bestuur der Car-
negie-stichting, mr. Crommelin, secretaris-ge
neraal van het Permanente Hof van Arbitrage,
Staatsraad mr. J. Schokking, het Eerste Ka
merlid prof. mr. D. van Embden en vertegen
woordigers van eenige vredesvereenigingen.
Mr. A. M. Joekes, voorzitter van de Haagsche
afdeeling, sprak woorden van welkom, in het
bijzonder tot den president van het Internatio
nale Gerechtshof en de heeren Frangois en
Crommelin.
Vervolgens hield dr. J. P. Fockema Andreae
voorzitter van het hoofdbestuur der Vereeni-
ging voor Volkenbond en Vrede, een voordracht
over: „De plaats van Nederland in de inter
nationale samenleving in 1899 en nu."
Daarna sprak mr. M. J. van der Flier, voor
zitter van de propaganda-commissie der Haag
sche afdeeling, over: „Internationale arbitrage
en rechtspraak ten tijde der eerste Vredescon
ferentie en haar latere ontwikkeling."
Na afloop van de samenkomst maakten vele
aanwezigen gebruik van de door dr. Jac. ter
Meulen, bibliothecaris van het Vredespaleis, ge
boden gelegenheid tot bezichtiging van de Gro-
tius-collectie, welke zoojuist met een nieuwe
belangrijke uitgave is verrijkt.
Aan het voorloopig verslag van de commissie
van rapporteurs in de Eerste Kamer over de
ontwerpen van wet tot deelneming in preferent
kapitaal der Koninklijke Nederlandsche Hoog
ovens en Staalfabrieken N.V. te IJmuiden en
bevordering van de uitbreiding der fabriek met
een walserij, is het volgende ontleend:
Bij de overweging van deze wetsontwerpen in
de afdeelingen verklaarden enkele leden, het
onwaarschijnlijk te achten, dat het bedrag van
f 700.000, waarvoor de staat zal deelnemen, het
welk toch slechts een onderdeel vormt van het
totaal bedrag aan preferent kapitaal van
f 1.875.000, niet ook uit particuliere investeering
had kunnen worden gevonden. Zij stelden de
vraag, of het der regeering is gebleken en
zoo ja, op welke wijze dat het Nederlandsche
particuliere kapitaal weigert deel te nemen in
de Nederlandsche industrie, i.e. in de Konink
lijke Hoogovens en Staalfabrieken N.V. t°
IJmuiden.
Dezelfde leden vroegen, hoe de regeering zich
voorstelt het verlies van f 3.000.000, ontstaan
door dé afstempeling met 40 pet. van het ge
wone aandeelenkapitaal van f 7.500.000, te dek
ken, alsook of het bedrag, waarmee de staat
in de hoogovens deelneemt, geheel of gedeelte
lijk mag worden vervreemd, zonder goedkeu
ring van de Staten Generaal: dit laatste in
verband met 's ministers mededeeling in zijn
Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer,
dat een machtiging bij de wet niet was ver-
eischt voor bewilliging in de evenbedoelde af
stempeling.
Andere leden konden zich met de door do
zooeven aan het woord zijnde leden geuite cri-
tiek niet vereenigen. Zij stemden in met de
deelname van den staat en wezen er op, dat
particulieren zich geenszins afzijdig hebben ge
houden,
Blijkens het eindverslag van de commissie van
rapporteurs der Eerste Kamer over het ontwerp
van wet tot verhooging van de begrooting van
het staatsbedrijf der artillerie-inrichtingen voor
het dienstjaar 1938, verklaarden eenige leden
het te betreuren, dat de wijziging, gedurende
het openbaar overleg tusschen regeering en
Tweede Kamer in het wetsontwerp gebracht,
een niet onbelangrijk oponthoud in de verbete
ring vah onze defensie-uitrusting heeft veroor
zaakt en dat daaruit bovendien noodelooze kos
ten zijn voortgevloeid.
Goedkeuring door de Staten-Generaal achter
af van regeeringsmaatregelen is, dus spraken
deze leden, reeds zóó gebruikelijk in ons land,
dat zij niet vermochten in te zien, waarom
thans eensklaps op het stuk der defensie an
ders en wellicht niet zonder opzet tegen den
uitdrukkelljken wensch van de regeering in
moest worden gehandeld.
Gaarne zouden de leden, hier aan het woord,
vernemen, hoeveel de kosten bedragen, welke
een gevolg zijn van het votum der Tweede Ka
mer te bedoelder zake.
Andere leden verklaarden hiertegenover, dat
zij de voorgenoemde wijziging in de wetsvoor-
dracht toejuichten. Zij achtten mèt de meerder
heid der Tweede Kamer niet oorbaar, dat de
regeering uitgaven doet, zonder daartoe wette
lijk bevoegd te zijn. Met klem betwistten zij.
dat aan de beslissing, te dier zake genomen, an
dere motieven ten grondslag zouden hebben ge
legen dan het streven naar een juiste uitoefe
ning van het budgetrecht.
Een echtpaar te Groningen ontving dezer
dagen over de post een pakketje, inhoudende
een monsterdoosje van een bekende chocolade
fabriek. In een bijgevoegden brief werd mede
gedeeld, dat de bonbons, chocolade en cacao
als proef bedoeld waren. De afzender schreef
er bij, er van overtuigd te zijn, dat het echt
paar, na de bonbons geprobeerd te hebben
nooit meer andere chocolade zou eten. Man en
vrouw hadden geen argwaan en zij proefden
van de bonbons. De vrouw spuwde deze echter
direct weer uit, daar de bonbons een zeer bij
tenden smaak hadden.
Zij kreeg nu argwaan, temeer daar het bijge
voegde schrijven, geen briefhoofd vertoonde.
De politie werd in het geval gemengd en
uit het onderzoek van de recherche bleek,
dat hier een poging was gedaan, om de
vrouw te vergiftigen. De aandacht viel op
de vroegere kostgangster van de familie,
de 29-jarlge mej. H. B., onderwijzeres te
Dalen (Dr.), die jaren geleden bij de fa
milie had ingewoond.
Door een ontstane ruzie, waarbij zelfs proces
verbaal was opgemaakt wegens mishandeling
en huisvredebreuk, was mej. B. echter genood
zaakt het huis van de familie te verlaten. De
officier van justitie te Groningen had echtei
tegen haar geen vervolging ingesteld, onder de
voorwaarde, dat zij de familie verder niet las
tig zou vallen. Aan deze voorwaarde heeft zij
in den loop der jaren echter niet voldaan en
zij kwam meermalen van Dalen naar Gronin
gen, om het de vrouw lastig te maken.
Zij werd dezer dagen bij haar aankomst te
Groningen door de politie gearresteerd, onder
verdenking van poging tot vergiftiging. Zij ont
kent echter iedere schuld. Thans is te Dalen
eveneens gearresteerd een 16-jarige broer van
de onderwijzeres als verdacht van medeplich
tigheid. Beiden zijn ter beschikking van den
officier van justitie gesteld.
In Egmond Binnen woont een betrekkelijk nog
jonge man, die onlangs kennis maakte met een
jongedame uit Amsterdam, die het beroep van
buffetjuffrouw uitoefent en op wie hij verliefd
raakte. Het meisje voelde blijkbaar ook veel voor
den jongeman. Het paar kende gelukkige dagen
en het was een zeer normaal verschijnsel, dat
reeds spoedig over trouwplannen werd gesproken.
Vooral de jongedame uit Amsterdam was hier
voor zeer enthousiast; de zeelucht trok haar
blijkbaar zeer en het zou op korten termijn kun
nen gebeuren, want de jongeman had haar be
reids medegedeeld, dat het geld voor een uitzet
wel aanwezig was.
„Geef het mij maar", zoo zeide zij hem, „in
Amsterdam kan ik goede en mooie meubelen
koopen." En de man gaf zijn geliefde het geld en
hij was gelukkig. Zou niet spoedig een schoone
droom werkelijkheid worden?
Het meisje kocht en kocht zoo verklaarde
zij haar aanstaanden man althans en het geld
verdween als sneeuw voor de zon.
Toen de man op den duur geen geld meer had
en zijn meisje hem vertelde, dat het beslist dit en
dat nog moest hebben, leende hij geld van zijn
moeder. Het bedrag, dat naar Amsterdam was
gegaan, beliep in totaal reeds 6000, maar een
uitzet zag de Egmondsche familie niet.
Toen eerst kreeg de moeder argwaan en op
een helder moment nam zij de politie in den
arm, die de vrouw ontmaskerde.
De vrouw is van Amsterdam naar Egmond-
Binnen overgebracht en in arrest gesteld.
Met ingang van 1 Juni is benoemd tot burge
meester der gemeenten Everdingen en Hagestein
F. N. H. Gurck.
Aan prof. mr. A. S. de Blecourt is op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als lid (ambtshalve
voorzitter) van den raad van beroep (D. B.) te
Leiden, onder dankbetuiging voor de als zoodanig
bewezen diensten.
Met ingang van 1 Juli is benoemd in den raad
van beroep voor de directe belastingen te Leiden
voor een tijdvak, hetwelk eindigt met ingang van
1 Mei 1943:
1. tot lid (ambtshalve voorzitter) mr. C. Punt,
thans plaatsvervangend lid (ambtshalve plaats
vervangend voorzitter) van gemelden raad;
2. tot plaatsvervangend lid (ambtshalve plaats
vervangend voorzitter) mr. J. Slagter te Leiden
en prof. mr. B. M. Telders te Leiden.
Aan mr. W. A. Vos is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als lid (ambtshalve voorzitter)
van den raad van beroep (D. B.) te Zwolle, on
der dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen
diensten,
Benoemd tot rechter-plaatsvervanger in de
arrondissements-rechtbank te 's Hertogenbosch
mr. dr. P. N. Kooien, directeur van het bijkan
toor der Rotterdamsche Bankvereeniging te
's Hertogenbosch en mr. H. J. M. Loeff, burge
meester der gemeente Vught.
I
