Koningin Wilhelmina uit
België vertrokken
Tsjoenking opnieuw onder de
Japansche bommen
OPENING HEDEN
Groote Houtstraat 176
Het
WAFELEN en
POFFERTJES
26 MEI
Telefoon 10737
Seeds confereert
met Molotof
nieuws van'
heden
VRIENDSCHAPSBEZOEK
GEËINDIGD
WEEKEND-RETOURS MET
PINKSTEREN
DUIZEND SLACHTOFFERS
WERDEN GEMAAKT
EDEGO - HAARLEM
SCHOENEN
SCHEPENCONTRÓLE DOOR
JAPAN VERSCHERPT
VEREEHIÜDii KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f 3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
VRIJDAG 26 MEI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21808
DAGBLAD MET OCHTEND- EN
AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN
DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Koning Leopold deed H. M.
uitgeleide, Prins Karei
reisde mee tot de
Nederlandsche
grens
Ook thans duizenden
langs den weg
H. M. bij Koningin Elisabeth
Het overstappen te Esschen
Belangrijke beslissing van de
Spoorwegen
Rooden vermoordden in
Spanje 44 journalisten
Generaal Miaja komt
in Mexico aan
Japansche vliegtuigen hebben
vroeger ook vergiftigde
sigaretten uitgestrooid
Moreel der bevolking
ongebroken
Het relaas van een ooggetuige
JSS#
Grensincident in Mandsjoekwo
WAFELEN
OUDE ADRES:
BIJ DE HOUTBRUG
Het Weer
De achtergeblevenen
van de Squalus
Het staat vast dat zij zijn
omgekomen
Te Rome is men bezorgd over het
accoord van Londen, Parijs
en Moskou
Voldoening heerscht te
Washington
de edelgouden, trouwring 1
verlovings- oi
nrux
HENLEY -AUTOBANDEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Grievend besluit der
Weensche bestuurders
Duveen overleden
NIEUW WERELDRECORD
ZWEEFVLIEGEN
Het betere
merk
Een verklaring van den woord
voerder der Japansche
marine te Sjanghai
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez
mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 :em
per regel. Bi} contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Onder schitterende omstandighe
den van zon en vroolijkheid heeft
H. M. Koningin Wilhelmina heden
morgen afscheid genomen van Haren
koninklijken gastheer, Koning Leo
pold en is Zij met den koninklijken
trein, welke precies elf uur (Belgi
schen tijd) van de Noordstatie te
Brussel vertrok, naar Haar land te
ruggereisd.
Er waren vanmorgen langs de route, welke
de koninklijke stoet zou nemen, hetzelfde décor
®h dezelfde figuranten, welke wij in deze dagen
zoo vaak hebben mogen aanschouwen. Het dé
cor van de honderden vlaggen, waarmede de
Belgische hoofdstad rijk en fleurig is versierd,
en de figuranten, met welk woord wij dan be
doelen de kranige mannen van het kleurige
eere-escorte, de in beige tenue gestoken Bel
gische piotten, muziek, militaire standaarden en
'ast but not least de tienduizenden, die dieht
opeen .gedrongen den weg omzoomden, ten ein
de Hare Majesteit de Koningin een afscheid
toe te roepen, dat minstens even hartelijk, even
Welgemeend en even warm is als het welkom
Van enkele dagen geleden.
Om tien minuten over half elf reden voor het
Koninklijk Paleis te Brussel de open koetsen
Voor, waarin de beide Vorsten met Hun gevolg
zich naar het station zouden begeven. De open
calèche voor Koningin Wilhelmina en Koning
Leopold was a la Daumont bespannen, de paar
den bereden door de jocqeys in hun helrcode
tunieken.
Langs de route stonden de duizenden. Bij het
Passeeren van de souvereinen werden zij aange
vuld door vele honderden, die op dat moment
het werk neerlegden en naar buiten stormden,
Om Hunne Majesteiten nog eens toe te juichen.
Toen de open calèche het plein voor het
Koord-Station opzwenkte speelde een muziek
corps van het Brusselsch garnizoen het Wil
helmus. Snel gingen Koningin Wilhelmina en
Koning Leopold het station binnen, waar de
Aanwezigen het gejuich overnamen.
Een trompetsignaal weerklonk, de geweren
Werden gepresenteerd en zeven minuten voor elf
schreden Hunne Majesteiten het perron op,
Waar de koninklijke trein gereed stond.
H. M. de Koningin inspecteerde nog de eere-
Wacht. Ter linkerzijde liep Koning Leopold en
achtcr de beide vorsten zagen wij, behalve de
leden van het Nederlandsche en Belgische ge-
Volg en de leden van het Nederlandsche gezant-
Schap, ook Prins Karei van Vlaanderen, baror,
Boutart, gouverneur van de provincie Brabant
hiinister van Staat Max, burgemeester van Brus
sel, en den heer Petre, burgemeester van St.
J oost-ten-Noode.
Een stilte viel over het perron, toen het Wil
helmus was uitgeklonken. Stram stonden de
hiilitairen in de houding. H. M. de Koningin
Schreed op Koning Leopold toe en onderhield
rich geruimen tijd zeer ongedwongen met Hem.
Zoowel de Koningin als de Koning lachten her
haaldelijk en zij schudden elkaar enkele malen
he hand.
De Koningin nam vervolgens afscheid van
de leden van Haar gevolg en steeg toen,
hierbij galant geholpen door den Koning der
Belgen en den Prins van Vlaanderen, in het
koninklijke salonrijtuig. De wijde deuren
bleven nog eenigen tijd open. Nogmaals trad
Koning Leopold op de Koningin toe, de mili
taire pet in de hand. Ten slotte kuste hij
ten afscheid de hand van Hare Majesteit en
trad hij terug, stram in de houding, bloots
hoofds. Prins Karei van Vlaanderen stapte
dan in den trein, omdat hij de Koningin
tot het verlaten van Belgisch grondgebied
te Esschen zal begeleiden. Er klinkt een
hoornsignaal, het fluitje van den stations
chef, langzaam stoomt de trein onder de
overkapping uit, terwijl Koning Leopold
salueert, glimlachend voor Neêrlands Land-
Vrouwe, die lachend en wuivend voor het
faam staat
Koning Leopold neemt dan afscheid van de
•eden van het Nederlandsche gezantschap. Voor
uet vertrek van den trein had hij zich nog eeni-
6en tijd onderhouden met den Nederlandschen
blister van Buitenlandsche Zaken, mr. J. A.
B. Patijn. Hierna dankte Koning Leopold de ver
schillende autoriteiten, die in functie zijn ge
weest bij het bezoek van H.M. Koningin Wil-
belmina zooals burgemeester Max, de comman-
^nten van het eere-escorte en van de eere-
Wachten.
De Brabangonne wordt ingezet en de Koning
ber Belgen verlaat het station, daarbij toege
dicht door de duizenden.
Ber auto reed Zijne Majesteit naar het Ko
ninklijk Paleis terug.
Tn de vroege ochtenduren heeft H.M. de Ko-
j 'hgtn zich naar Laeken begeven, om ten pa-
ejze aldaar afscheid te nemen van H. M Ko-
'ngin Elisabeth. Koningin Wilhelmina werd
vergezeld door baronesse Van Tuyll. grootmees-
teresse van H.M., jkvr. van Tets, eerste hof
dame en graaf Du Monceau, grootmeester van
Hare Majesteit.
Evenals op Haar heenreis is H. M. de Ko
ningin ook op Haar terugreis te Eschen overge
stapt. Het station van het Belgische grens-
plaatsje zag er vandaag even feestelijk en fleu
rig uit als Dinsdag.
Ook stonden er weer ongeveer 1350 schoolkin
deren met vlaggetjes in de Belgische en onze
kleuren in de hand klaar om de Koningin toe
te juichen.
Om half 12 reed de trein van de Koningin,
waarmede H. M. van Esschen naar Nederland
zou reizen, voor het 2e perron. Achter het vijfde
koninklijke salonrijtuig was dat der directie van
de Nederlandsche Spoorwegen gekoppeld. Hierin
maakten de reis mede de beide directeuren van
de N. S. ir. W. F. H. van Ryckevorsel en ir. W.
Hupkes met vier hoofdambtenaren van de Spoor
wegen.
Onder het baldakijn stelden zich de verschil
lende autoriteiten op: generaal De Haene, de
gouverneur van Antwerpen, baron Holvoet, de
arrondissementscommissaris van Antwerpen, de
heer De Gryse en de heer Ruys, de Nederland
sche consul-generaal te Antwerpen. Met den
burgemeester van Esschen, den heer Kenis, wa
ren aanwezig de burgemeester van RoosendaaL
mr, C. Prinsen, de heer Tiebackx, de Belg. con
sul te Roosendaal en de kapitein, districtscom
mandant van de Kon. Marechaussee te Breda.
Precies op tijd om 12 uur, (12.20 Amsterdam-
sche tijd) reed de Koninklijke Belgische trein
het station te Esschen binnen. Onder de tonen
van het Wilhelmus steeg H. M. de Koningin uit,
gevolgd door Prins Karei van België. De Ko
ningin was gekleed in een grisperle toilet en
droeg het Grootkruis van de Leopoldsorde.
Prins Karei was gekleed in de uniform van ma
joor der Gidsen en droeg het Grootkruis van den
Nederlandschen Leeuw.
Generaal De Haene en baron Holvoet be
groetten de Koningin, waarna H. M. de eere-
wacht inspecteerde, die weer onder commando
van kolonel Godeau ston^.
Nadat een dochtertje van den onderstations
chef te Esschen aan de Koningin namens het
stationspersoneel, bloemen had aangeboden, nam
de Koningin afscheid van de verschillende auto
riteiten, die haar te Esschen verwelkomd hadden
en ook van degenen, die met Haar van Brussel
naar hier waren gereisd.
Het laatst nam de Koningin afscheid van on
zen gezant te Brussel, mr. Pb. Ph. baron van
Harinxma thoe Slooten, van den legatieraad
jhr. Snoeek Hurgronje, van den militairen at
taché, overste van Voorst Evekink en van den
consul-generaal der Nederlanden te Antwerpen,
den heer Ruys. Daarna steeg de Koningin in
Haar salonrijtuig.
Na zich nog eenige oogenblikken met Prins
Karei te hebben onderhouden vertrok de Ko
ningin precies tien minuten na aankomst te
Esschen naar Den Haag. Het publiek op het sta
tion hield niet op met het roepen van: Leve de
Koningin, vive la Reine, leve Prins Karei, vive
Prince Charles.
Onder de tonen van het Wilhelmus verliet de
trein het station.
Ruim een kwartier later is Prins Karei in den
Belgischen koninklijken trein naar Brussel te
ruggekeerd. De militaire muziek speelde, toen
dé trein het station uitreid, de Brabangonne.
I
AV
V«/ «rel»
IJ honen
op den
Grebbeberg
In verband met de Pinksterdagen hebben
de Nederlandsche Spoorwegen besloten, re
tours, welke genomen worden Zaterdag 27,
Zondag 28 en Maandag 29 Mei, voor de te
rugreis geldig te verklaren tot en met Dins
dag 30 Mei.
MADRID, 26 Mei. Naar thans is komen vast
te staan zijn in de Spaansche hoofdstad Madrid
tijdens de roode terreur niet minder dan 44 ka
tholieke journalisten vermoord, n.l. 18 redac
teuren van het bekende blad „A.B.C.' en 26
redacteuren en leden van het technisch perso
neel van het katholieke dagblad „El Debate"
verder de directeur van het agentschap „Logos"
en de zeereerw pater Rafael Alocer O.S.B., di
recteur van de bibliotheek „Fax".
MEXICO, 26 Mei (Havas)Generaal Miaja is
aangekomen, en zal hier zijn zoon en zijn beide
broers weervinden. Hij weigerde eenige politieke
verklaring, af te leggen. Men gelooft dat hij
ontvangen zal worden door president Cardenas.
Voorts wordt gemeld dat de oppositie ver
klaard heeft zich met geweld tegen de ont
scheping van Spaansche vluchtelingen te zullen
verzetten.
'W! i€
SOB
De geredden van de gezonken duikboot „Squalus" zijn door een oorlogsbodem te
Portsmouth (Ver St.) aan land gebracht. Radio-foto van de aankomst der overle
venden, waarvan eenigen door familieleden werden verwelkomd
TSJOÉNKING, 26 Mei (Reuter). Donder
dagavond hebben 27 Japansche vliegtuigen
de dichtbevolkte benedenstad van Tsjoen
king hevig gebombardeerd.
Er braken vele groote branden uit. Tot de
getroffen gebouwen behoort ook een groote
Chineesche Bank.
Volgens een later bericht, afkomstig van
Havas, zouden er ongeveer duizend slacht
offers gevallen zijn. Twee Japansche bom
menwerpers zouden door Chineesche jacht
vliegtuigen zijn neergehaald.
Een onzer Chineesche medewerkers schrijft
ons d.d. 5 Mei uit Tsjoenking over een der vo
rige Japansche bombardementen:
Wij hebben hier een verschrikkelijke 24 uur
achter' den rug. Op den 3den Mei, een der eer
ste mooie heldere dagen van dit voorjaar, deden
omstreeks 12 uur 36 Japansche bommenwerpers
een aanval op onze stad. In de dichtst beyolkte
wijken werden 100 brisant- en brandbommen
neergeworpen, met het gevolg, dat er na dit
bombardement meer dan 1000 dooden en ge
wonden te betreuren zijn. Gp zeven verschillen
de plaatsen brak brand uit, waarvan de hier
gebruikelijke houten woningen een gemakke
lijke prooi werden. Vele menschen waren tot
afschuwelijke zwarte vormlooze massa's ver
brand. Gisterenmiddag bezocht ik de getroffen
wijken. Het was een afschuwelijk schouwspel.
De meeste verwoeste huizen waren winkels, ho
tels en woningen van arme .menschen. Op den
terugweg omstreeks 5 uur ging plotseling weer
het alarm. Wij zochten dekking in een daartoe
gegraven grot in een der vele heuvels in de
stad. Na ongeveer een uur op elkaar geperst te
hebben gestaan, konden wij dit schuiloord ver
laten. Ik nam een rickshaw, om mij verder huis
waarts te begeven, doch nauwelijks waren wij
even buiten het centrum van de stadswijken, of
daar kwamen weer 26 vijandelijke vliegtuigen
opdagen. Ik had nog juist tijd mijn rickshaw te
verlaten, om te midden van een dichte menigte
onder een der stadspoorten te vluchten.
Enkele minuten later waren de machines
boven onze hoofden en lieten een aantal brand
bommen neer. Het was een helseh lawaai en
de lucht werd verscheurd door het gekerm en
gegil van gewonde en verschrikte menschen. De
bommen waren vlak bij ons ingeslagen. Wij ge
voelden den luchtdruk van de ontploffingen en
onze adem werd verstikt door een dichten zwa-
velachtigen rook. De straat buiten de poort was
bezaaid met brokstukken van daken en er brak
ook onmiddellijk brand uit. Wij, die aan den
binnenkant van de poort vertoefden, bleven
ongedeerd.
Na een langen tocht door kleine kronkelende
straatjes den berg af, waarop Tsjoenking ge
bouwd is, bereikte ik mijn huis, waar ik vrouw
en kind ongedeerd aantrof. Dien nacht om
twee uur ging weer het alarm en wij vluchtten
het huis uit, doch vijandelijke vliegtuigen bie
ren uit. In onze wijk zijn wij betrekkelijk veilig
cmdat de houten huizen er verwijderd zijn en
omdat in alle heuvels groeven en grotten gegra
ven zijn. die afdoende beveiliging bieden.
Het moreel van de bevolking blijft schitte
rend. Japan tracht door deze bombardementen
een spoedigen vrede af te dwingen, nu zijn ope
raties te velde zijn vastgeloopen. Doch dit ter
rorisme heeft juist averechtsche gevolgen. Nog
nimmer is het Chineesche volk zoo aaneenge
sloten geweest. Het volk heeft den vasten wil,
den oorlog tot het bittere einde te voeren.
Op het oogenblik wordt het probleem van de
evacuatie van de burgerbevolking energiek aan
gepakt. Arme menschen, die zelf niet kunnen
beschikken over middelen van vervoer, worden
met auto's van het gouvernement en van par
ticulieren naar veiliger oorden overgebracht
Maarschalk Tsjang Kai Sjek en zijn echtgenoote
waren de eersten, die hun auto's afstonden.
Groote gedeelten van de stad zijn afgebrand
en het vuur is nog steeds niet geheel gebluscht.
Het Engelsche en Fransche consulaat werden
getroffen, terwijl ook het Duitsche consulaat
in vlammen opging.
Na de bombardementen wierpen de Japansche
vliegers nog doozen met cigaretten neer en er
waren arme stakkers, die in de verleiding kwa
men er van te rooken, waarna bij deze men
schen spoedig ernstige vergiftigingsverschijnse
len optraden. Dit zijn gangsterspractijken. De
leer van de Japansche „Boesjido" is in dezen
oorlog van den beginne af overboord geworpen.
TOKIO, 25 Mei. (Domei) Uit Hailar wordt
gemeld, dat de Buiten-Mongolen opnieuw ge
probeerd hebben over de grens van Mandsjoek
wo te komen. Ongeveer 400 man met twee ka
nonnen hebben Woensdagochtend om acht uur
de grens overschreden. Zij trokken Barsjagel
binnen, gelegen aan de Khalha-rivier, welke de
grens vormt tusschen Mandsjoekwo en Buiten-
Mongolië. Na een vuurgevecht, dat twee uren
duurde, heboen grenspatrouilles van Mandsjoek
wo hen naar het Zuiden teruggedrongen.
Donderdagochtend' om twee uur hebben 300
Mongolen op dezelfde plaats een aanval gedaan,
doch ook zij werden afgeslagen.
WESSELING'S
NEW YORK, 26 Mei. (Havas). Men heeft
alle hoop opgegeven de 26 matrozen, welke nog
ip de duikboot „Squalus" zijn achtergebleven,
tö redden. De duikers hebben geconstateerd
dat zij zich in de. onder water geloopen af dee
ling bevinden. Men zal trachten het vaartuif
viot te brengen. Daartoe zou het noodig zijn!
de boot in minder diep water te brengen. 1
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
gedeeltelijk bewolkt, droog weer, zelfde
temperatuur, meest matige wind uit Noor
delijke richtingen.
Zon op 4.51 - onder 21.02 - Licht op 21.32
Maan op 13.15 onder 1.35
2 Juni V.M.
MOSKOU, 26 Mei (Havas) Sir William
Seeds, de Britsche ambassadeur, is gister
avond ontvangen door Molotof, den volks
commissaris van Buitenlandsche Zaken.
Naar men zegt diende dit bezoek er voor om
Moiotof op de hoogte te brengen van de be
sluiten van het Britsche kabinet.
De Italiaansche kranten beginnen nu eindelijk
toe te geven, dat het toch mogelijk is dat het
pact tusschen Engeland en Rusland tot stand
komt. In officieele kringen is men zeer bezorgd
over de opneming van Rusland in het anti
agressie-front. Dit feit wordt door velen van
meer gewicht geacht dan het tot stand komen
van het pact tusschen Engeland en Turkije, dat
volgens sommige waarnemers de voornaamste
reden is geweest dat de Italiaansche regeering er
ten slotte in heeft toegestemd een alliantie met
Duitschland te aanvaarden.
Te Washington werd de aankondiging van een
FranschEngelschRussisch accoord met le
vendige voldoening ontvangen. Politieke kringen
zijn geneigd thans optimisme te gevoelen, over
wegende, dat oorlog onwaarschijnlijker is ge
worden. Zonder een verrassing door de as uit te
sluiten, is men van meening, dat de toevoeging
van de Sovjet-Unie aan het vredesfront de kan
sen op succes van een avontuur vermindert.
Overigens denkt men, dat Tokio nog meer zal
aarzelen om toe te treden tot het Duitsch
Italiaansche bondgenootschap, dat Groot Brit-
tannië en Amerika meer zelfverzekerdheid kun
nen hebben in 't Verre Oosten en dat de Ameri-
kaansche diplomatie haar gematigde, hechte
actie in dit gebied zal kunnen voortzetten. Zij
zal daarbij thans ongetwijfeld openlijker ge
steund worden door een evenwijdige actie van
Londen.
TTDZ
RUIME SORTEERING IN GOEDE GOUDSMIDSZAKEN
40 KORTING (er bestaan geen betere)
MOTORBANDEN 50% KORTING
Een Japansche mededeeling over ver
scherping der schepencontróle aan de
Chineesche kust.
Tsj'oenking werd opnieuw door de Japan
ners hevig gebombardeerd.
H. M. de Koningin uit België vertrokken.
Weekend-retours van de Ned. Spoorwe
gen voor Pinksteren.
WEENEN, 26 Mei. Naar Reuter uit Weenen
bericht, is daar een besluit bekend gemaakt,
volgens hetwelk in de openbare, ziekenhuizen het
H. Oliesel niet meer mag worden toegediend dan
wanneer een geschreven toestemming van den
stervende aanwezig is.
Dit besluit heeft onder de katholieken ern
stige bezorgdheid verwekt, aangezien het vele
patiënten berooven zal van de gelegenheid cc
laatste H.H. Sacramenten te ontvangen.
Naar Reuter uit Londen meldt is aldaar in
den ouderdom van 69 jaar Joseph Duveen,
kunstkenner en kunsthandelaar, overleden.
BERLIJN, 25 Mei (D.N.B.) Woensdag heeft
zweefvlieger Schmidt 'n nieuw wereldrecord
,'estigd, door met zijn toestel van Trebbin m
Je provincie Brandenburg naar MünchenBolz-
kirchen te vliegen, een afstand van 500 K.M.
AvanG
SJANGHAI, 26 Mei. (Reuter). De
woordvoerder van de Japansche marine
te Sjanghai heeft in antwoord op vragen
betreffende het aanhouden van het Brit
sche s.s. Ranpura en het Fransche s-s. Ara
mis verklaard, dat Japan geen onder
scheid maakt tusschen passagiers- en
vrachtschepen en zich het recht voorbe
houdt, zich aan boord te begeven van ieder
schip in de wateren nabij de Chineesche
kust, om zich te vergewissen van de thuis
haven van het schip.
Er is, naar hij zeide, geen verandering in de
Japansche politiek gekomen, doch het aantal
schepen, dat aangehouden wordt, is den laat-
sten tijd toegenomen, tengevolge van de om
standigheden, welke hij niet nader wilde om
schrijven. Hij verklaarde, dat het aan boord
gaan geschiedt in overeenstemming met de
twee proclamaties, die de Japanners in Augus
tus en September 1937 hebben uitgegeven en
waarmede de buitenlandsche mogendheden heb
ben ingestemd.
Volgens een bericht uit Hongkong is de Brit
sche ambassadeur in China, Sir Archibald Clark
Kerr, vandaar naar Amoy vertrokken om over
leg te plegen met vice-admiraal Sir Percy No
ble, den opperbevelhebber van de Britsche vloot
in de Chineesche wateren.
Naar Reuter uit Tokio verneemt, heeft de
Britsche ambassadeur een krachtig vertoo- ge
richt tot het Japansche departement van Bui
tenlandsche Zaken betreffende de aanhouding
van Britsche schepen, in het bijzonder van het.
lijnvaartuig „Ranpura".
