Na het koninklijk bezoek
aan België
OPENING
H.M. DE KONINGIN BETUIGT HAAR
ERKENTELIJKHEID
VOIENDAM
Het
heden
Generaal Snijders
overleden
Oranje envelopper
vervallen
nieuws van'
P. G. C.HAJENIUS
HET WAS ALS EEN
ONAFGEBROKEN FESTIJN
Hartelijke telegrammenwisseling tusschen onze
Vorstin en Koning Leopold
DE BESPREKINGEN OVER
HET DRIEHOEKS A CC00RD
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 27 MEI 1939 - OCHTENDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21807
Opperbevelhebber van Land
en Zeemacht in de
mobilisatie jaren
Een groot vaderlander
ging heen
Het Weer
Maatregelen betreffende grens- en
kustbeveiliging blijven evenwel
van kracht
Zoo noodig nieuwe
waarschuwing
Fascisten te Praag
gearresteerd
Aan attenties en royale geste, aan
toon der toejuichingen her
kende men oprechtheid
der intenties
Afscheid op stralenden
ochtend
DE
HE'D EN 4 UUR
CAFETERIA
VERGULDE WAGEN
Leidscheplein
naast de Stadlschanke
Onze leuze is:
uitsluitend prima kwaliteiten,
smakelijk toebereid
Groote porties - Kleine prijzen
VERZEKERING DER PARIS
WORDT BETAALD
HOTEL „VAN DIEPEN" TEL. 208
De Russische opperbevelhebber
Worosjilof voor een bezoek
aan Engeland uitgenoodigd
Koffie met slagroom
op doktersrecept
De Berlijner haalt zijn koffie
uit Weenen
Protestenwisseling in
het Verre Oosten
Luilak
Tsjechen in 't Fransche
vreemdelingenlegioen
Mislukte overval van
Arabieren
OPGERICHT 1826
Amsterdam 's-gravenhage
Groofe sorieering Hollandsche
sigaren, geïmporteerde Havana,
Braziel, Manila en Tenerife
sigaren
Cigareiien Tabak
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et, Inget
mededeeüngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Het vertrek van H. M. de Koningin uit
Vorstin afscheid van
Brussel. Staande in den trein neemt de
Z. M. Koning Leo-pold
Vrijdagavond om tien minuten voor
twaalf is generaal C. J. Snijders, oud
opperbevelhebber van Land- en Zee
macht, zacht en kalm te Hilversum
overleden.
De thans overleden Generaal Snijders werd
op 25 September 1852 te Nieuwe Tonge geboren,
als middelste van zeven dokterszonen. Nadat
liij de Hoogere Burgerschool te Middelburg
had doorloopen, ging hij naar de Koninklijke
Militaire Academie te Breda. Den 26en Juli 1872
werd hij benoemd tot tweede luitenant der
genie. Een bijzonder toeval was oorzaak dat de
jonge luitenant reeds kort daarna naar Indië
ging.
De generaal heeft het zelf nog eens verteld
ter gelegenheid van zijn tachtigsten verjaardag
aan majoor de Bas, die er verslag van doet in
„Mavors", het maandschrift voor officieren en
reserve-officieren van alle wapens en dienst
vakken.
„Op een goeden avond kwam ik op de deftige
sociëteit Sic Semper te Utrechten daar hoorde
ik, dat blijkens een courantenbericht de
Regeering voor veertig officieren, waaronder
vier der genie de gelegenheid had openge
steld tot detacheering gedurende twee jaar in
Indië. De eerste Atjehexpeditie was niet naar
wensch verloopen en men bereidde een nieuwe
actie voor, waartoe men versterking van het
lIlllllliliilllllllllllllliiillllliiillltlllllllllliH
VOOR HET GEHEELE LAND:
S gedeeltelijk bewolkt, droog weer, zelfde
5 temperatuur, meest matige Noordelijke
tot Westelijke wind.
ALGEMEENE VOORUITZICHTEN: 1
De algemeene luchtdrukverdeeling duidt
op het eindigen van de periode van mooi
weer. Voor de Pinksterdagen mag ver-
wacht worden: nu en dan eenige regen
met tijdelijke opklaringen en wind uit
Westelijke richtingen.
De regeeringspersdienst meldt:
De minister van Defensie heeft be
paald, dat het waarschuwingstelegram,
dat op 1 1 April 1939 is verzonden en
tot heden nog steeds van kracht is,
met ingang van 27 Mei 1939 wordt
ingetrokken.
Van de maatregelen, welke op grond
van het waarschuwingstelegram wer
den genomen, zijn enkele gehand
haafd, waardoor bij weder uitzending
van dit telegram de te verrichten ar
beid tot een minimum is beperkt.
Hieruit volgt, dat de schriftelijke
waarschuwingen (in oranje envelop
pen), welke zijn uitgereikt aan hen,
die bij voormobilisatie in werkelijken
dienst zouden moeten komen, zijn
vervallen.
Indien zulks onverhoopt noodig
blijkt, wordt een nieuwe schriftelijke
waarschuwing aan ieder der betrok
kenen uitgereikt.
Zij het ten overvloede, wordt hierbij
Vermeld, dat intrekking van dit waar
schuwingstelegram niets verandert aan
de getroffen maatregelen betreffende
de grens- en kustbeveiliging.
PRAAG, 26 Mei (DNB) De Tsjechische po
litie heeft een twintigtal Tsjechische fascisten,
Öie in uniform op het Wenceslausplein wandel
len, gearresteerd. Men maakt hieruit op, dat
tie Tsjechische regeering voornemens is krach
tig
op te treden tegen de rechtsch-radicale
Broepen en niet wil wijken voor de eischen der
fascisten.
(Van onzen specialen verslaggever)
Met hetzelfde eerbetoon als bij Haar
aankomst Dinsdagmiddag, is Hare Majes
teit hedenochtend uit Brussel vertrokken en
daarmede behoort een in alle opzichten
schitterend geslaagd bezoek tot het ver
leden.
Overzien wij de thans achter ons liggen
de dagen, dan zien wij een onafgebroken
festijn van zon en kleuren/ van licht en
feestelijk gedruisch. Een feest, waarbij geen
wanklank werd vernomen en waarbij alles
samen werkte om aan onze Koningin een
ontvangst te bereiden die in geheel bijzon
dere mate ons duidelijkt maakt, hoe op-
recttt de vriendschap, welke België Neder
land toedraagt, gemeend is.
De bewijzen daarvan kon men van uur tot
uur vinden. Natuurlijk zijn toejuichingen on
afscheidelijk verbondenaan het voorbijtrekken
van den koninklijken stoet en natuurlijk be-
hooren groote menschenmenigten daarbij tot-
de gewone verschijnselen, welke men niet uit
sluitend kan schrijven op rekening van liefde
en geestdrift, maar die ook verklaard moeten
worden uit nieuwsgierigheid en de belustheid
van het menschdom op praalvolle schouwspe
len. En dat aan het bezoekend staatshoofd van
een bevriende natie eerbewijzen gebracht wor
den, ook dat is nog niets anders dan het nood
zakelijk gevolg van protocolaire voorschriften.
Er komt bij zoo'n bezoek nu eenmaal veel voor
den dag, dat niets anders is dan de voltrekking
van voorschriften en natuurlijke menschelijke
aanleg, dat toch, zou gebeuren, ook al was
het staatshoofd niet zoo populair en het land,
dat vertegenwoordigd werd, heelemaal niet zoo
bemind.
Maar ook als men dit alles in aanmerking
neemt, kan men niet aan den indruk ontko
men, dat het eerbetoon en de hartelijkheid,
waarmede men in België Koningin Wilhelmina
ontvangen heeft, dè som van de zoo juist ge
noemde factoren overtreffen
Het is moeilijk uit te maken, waar dat in
zit. Maar menschen, die uit den aard van hun
beroep vele gelegenheden medemaken, waarbij
Koningen officieel optreden, merken het aan
allerlei kleinigheden, even zoovele impondera
bilia, onweegbaarheden, die beslissend zijn voor
de mate, waarin zulk een koninklijk bezoek
slaagt.
Ieder koninklijk bezoek slaagt, het een kan
alleen beter slagen dan het ander en dit be
merkt men aan de als van zelf sprekende aan
wezigheid van allerlei zaken, die er, strikt ge
nomen, niet hadden behoeven te zijn.
Het zijn de attenties, die men onze Ko
ningin bewezen heeft, de royaliteit van de
geste, waarmede men Haar het beste en
het feesteiijkste vertoon wilde bereiden, dat
het land maar op kon brengen, het is
ook, wat het groote publiek betreft, de
massaliteit van de menschenmenigten, die
telkens weer, als de Koningin en de Ko
ning zich op straat vertoonden, op de been
kwamen en het zijn vooral ook de toon
en het accent van de toejuichingen, die
dan weerklinken, waaraan men de op
rechtheid der intenties herkent.
En zoo is het in België geweest, uitbundig,
niet alleen voor onze aan afgemetenheid ge
wende Nederlandsche ooren en oogen, maar
ook voor de Brusselaars zelf, die zoo vaak
we het maar hooren wilden en wat meer zegt,
onder elkaar verzekerden, dat dit een prachtig
geslaagd bezoek is geweest, ongemeen luister
rijk, een bezoek, waarvan België zelf opgeto
gen is geraakt.
Zoo flamboyant was het ook weer op dezen
laatsten stralenden ochtend, toen de konink
lijke stoet van statiekarossen en ruiters van
den Berg van het Hof in de benedenstad af
daalde om zich naar het station te begeven
tusschen de militairen en menschenmenigte
door.
Men zag de Koningin, als steeds met een
beminnelijken glimlach maar eenigszins ver
moeid, en het ernstige gelaat van den Koning',
onder Zijn bruin gebrande tint toch een tikje
bleeker dan eenige dagen geleden.
Het is goed, dat dergelijke officieele bezoe1-
ken toch niet te lang duren.
En dan het afscheid op het perron. De
Koningin, Die eenige generaals bedankt en
toelaat, dat zij Haar hand kussen, de Konin
gin en de Koning voor het laatst met elkaar
in gesprek en de Koning, Die Zich, als de Ko
ningin reeds in den ingang van het salonrijtuig
staat vóór het portier gesloten wordt, vol eer
bied over de hand van de Koningin buigt. Dan
gaat de trein in beweging: De Koningin voor
het portier neigt drie maal tegen den Koning,
de Koning salueert en wuift drie maal terug.
Dan breekt de spanning, het bezoek is
voorbij.
De Koning neemt afscheid van de autoritei
ten en schrijdt langzaam en alleen, gevolgd
door de leden van Zijn hof, langs de eerewacht.
De Brabanconne weerklinkt.
Buiten juicht het publiek als de Koning in
Zijn auto langs rijdt en onder dreunende
marschmuziek beginnen de troepen in te ruk
ken. De lucht is vol stralende trompetklanken.
officierskorps uit Holland noodig had. Een
oudere kameraad van me had besloten, zich
den volgenden dag op te geven en daarop
diende ook ik een verzoek in. Toen eenmaal de
kogel door de kerk was, moest ik m'n ouders
er mede in kennis stellen. Aanvankelijk was
m'n vader eenigszins ontstemd, dat ik zoo eigen
machtig gehandeld had, daar ik nog minder
jarig was. Maar ten slotte legden m'n ouders
zich neer bij 't voldongen feit.
Na vervolgens alle rangen te hebben door
loopen, werd de heer Snijders in 1908 benoemd
tot generaal-majoor en tot sous-chef van den
Generalen Staf. In 1910 volgde zijn promotie tot
luitenant-generaal, waarbij hij tevens werd aan
gesteld tot chef van den Generalen Staf, ter
wijl hij op 9 Augustus 1914 werd aangesteld tot
opperbevelhebber van Land- en Zeemacht.
Tengevolge van het conflict met den minister
van Oorlog in het eerste kabinet Ruys de Bee-
renbrouck, is generaal Snijders op 9 November
1918 eervol ontslag uit deze functie verleend.
Ook nog na zijn uittreden uit den militairen
dienst is generaal Snijders onvermoeid werk
zaam gebleven in het belang van de nationale
gedachte.
De totstandkoming van de postvluchten naar
Nederlandsch-Indië is voor een niet onbe
langrijk deel mede zijn werk. Hiervoor heeft hij
o.m. in opdracht van de „Koninklijke Neder-
landsch-Indische Luchtvaart Maatschappij" in
1929 een studiereis naar Nederlandsch-Indië
ondernomen.
Op 5 Juni 1930 trad generaal Snijders in het
huwelijk met mevr. de weduwe A. J. Thomas-
Meyer.
Sinds zijn huwelijk verwisselde generaal Snij
ders zijn woonplaats Den Haag voor Hilversum
In de laatste jaren zagen van de hand van
generaal Snijders verscheidene boekwerken over
leger en vloot het licht. Zoo publiceerde hij ver
schillende werken over veld- en duurzame ver
sterkingskunst en pionierskunst. Te zamen met
den gepens. luitenant-generaal Doufour gaf hij
in opdracht van het Nederlandsch Comité tot
onderzoek van den Wereldoorlog, een zeer uit
voerig werk uit, dat een gedetailleerde studie
behelst van de voorbereiding der Mobilisatie in
de verschillende landen van Europa en haar
tenuitvoerlegging in de kritieke dagen van 1914.
In dit boekwerk wordt mede onderzocht, welken
invloed de generale staven in de oorlogvoerende
landen oefenden op de politiek en wordt de be-
teekenis van de schending van België's onzij
digheid door Duitschland en haar beteekenis
geschilderd.
Generaal Snijders is een der weinige Neder
landers, die in het bezit zijn van het Grootkruis
van den Nederlandschen Leeuw; hij is groot
officier in de orde van Oranje-Nassau, ridder
in de Militaire Willemsorde en ridder in de
Huisorde van den Gouden Leeuw van Nassau.
Ook hebben verschillende buitenlandsche re
geeringen. van hun waardeering voor het werk
van generaal Snijders doen blijken. In de ves
tibule van den Generalen Staf in het vroegere
Departement van Marine aan het Lange Voor
hout te Den Haag bevindt zich zijn bronzen
borstbeeld, waarbij hij is afgebeeld in groot
tenue met alle onderscheidingen, welke hem
in den loop der jaren zijn ten deel gevallen. Dit
beeld was generaal Snijders in 1929 door een
commissie van Nederlandsche Staatsburgers,
onder voorzitterschap van jhr. mr. W. H. de
Savornin Lohman, aangeboden en werd op 14
Juli 1930 in tegenwoordigheid van den minister
van Defensie overgedragen. In het gedenktee-
ken voor Leger en Vloot aan den Boulevard te
Scheveningen, dat de herinnering levendig
houdt aan de plichtsbetrachting van de gemo
biliseerde weermacht in de jaren 19141918.
werd, bij gelegenheid van den 80en verjaardag
van generaal Snijders een gedenkplaat aange
bracht. Bij de huldiging in 1932 werd den jubi
laris tevens een legerpenning in goud aange
boden met beeltenis en opschrift.
Generaal Snijders ruste in vrede!
PARIJS, 2>8 Mei (Havas). De Compagnie
Générale Transatlantique deelt mede, dat de
assuradeurs van de „Paris" besloten hebben de
verzekeringssom voor het schip uit te beta
len. Deze bedraagt 96 millioen francs.
Bijna het geheele bedrag zal door de Londen-
sche markt worden betaald, aangezien de Fran-
sche maatschappijen zich voor een groot deel
hadden herverzekerd.
mi
- C|D CjD Cp CjD CjD CjD C|D C^> CjD CjD CjD C£> C£> Cp C£> CjD CjD Cp C£> CjD C|D C£> C£> CjD C£> C|3 C£> C£> C£) C£> C£> Cp
Vrijdag heeft iusschen H. M. de Koningin en Koning
Leopold de volgende ielegrammenwisseling plaals gehad:
ZIJNER MAJESTEIT DEN KONING
DER BELGEN LAEKEN
Diep onder den indruk ben Ik van de even hartelijke als
grooische ontvangst die Uwe Majesteit en hei Belgische
volk Mij bereid hebben en in Den Haag teruggekeerd ge
voel Ik Mij gedwongen nogmaals tegenover Uwe Majesteit
uiting ie geven aan Mijne groote en bijzondere erkentelijk
heid voor de onvergetelijke dagen bij Uwe Majesteit ie
midden van hei Belgische volk doorgebracht.
WILHELMINA
HARER MAJESTEIT DE KONINGIN,
DEN HAAG
Ik ben ten zeerste gevoelig aan hei zoo vriendelijke
telegram dat Ik van Uwe Majesteit ontvang. Zij weze
overtuigd dat Haar- onvergetelijk bezoek Mijn volk en Mij
hoogst verblijd heeft. Deze dagen hebben de vriendschap
iusschen Onze beide Huizen en Onze beide staten be
krachtigd.
LEOPOLD
op C£> cp CjO C|D c£> CJD C£> C£> Cj3 C|3 C£) C£) C£> CjD Cj3 CjD C£> C£> Cf) C£> C£> CjD Cj3 C£> C£) C£> CjD Cf5 Ct> C£> C£) C£> C£> CjO CjO CjD CjD C£> C£> C£> CjD Cb C£> Cb Cb Cf) C£> C£> C£> Cp
Het Roemeensche dorpje Bomiceni in de Bockowina is, zooals dezer dagen icerd be
richt, door brand vernield. Dorpelingen, die alles verloren, bij de puinhoopen
Aan de Haven
Met terras en groote parkeerplaats
Goede keuken
Dagscholels f 0.90 - Lunch f 1.50
PARIJS, 26 Mei (Havas). George Bonnet
heeft Vrijdag om half vier den Russischen am
bassadeur, Soeritsj, ontvangen, wien hij het
Fransch-Britsche plan inzake de driepartijen-
overeenkomst heeft medegedeeld.
Naar Reuter uit Londen verneemt, Is
maarschalk Worosjilof, de opperbevelhebber
van het Russische leger, uitgenoodigd de
a.s. legennanoeuvre# in Groot-Brittanmë
bij te wonen.
Ook andere vooraanstaande buitenlandsche
officieren hebben daarvoor een uitnoodiging ont
vangen.
Lord Halifax zal zich voor het weekeinde naar
zijn buiten in Yorkshire begeven. A-Is gewoon
lijk zal hij op de hoogte blijven van de ontwik
keling van den toestand. Begin volgende week
zal hij te Londen terugkeeren.
Men vermoedt, dat de Russische regeering twee
of drie dagen noodig zal hebben om de Britsche
voorstellen te bestudeeren. Halifax zal daarom
te Londen terug zijn tegen den tijd, dat Maisky
hem het antwoord der Russische regeering za:
kunnen overhandigen.
BERLIJN, 26 Mei (Havas). De koffie-
schaarschte in Duitschland geldt niet voor Oos
tenrijk en het Sudetenland, waar het nationaal-
socialistisch regiem de gewoonten der bevolking
ontziet, die er erg gesteld is op koffie met slag
room. Deze is in Duitschland nog slechts te
krijgen op vertoon van een doktersrecept In
Oostenrijk is zij schijnbaar zonder beperking
te verkijgen. Deze bevoorrechte toestand van
Oostenrijk trekt cliënten uit de rest van net
rijk, die er alles koopen wat van hun gading is
om dit dan te Berlijn en elders te verkooper.
De Wiener Neueste Nachrichten schrijft:
„Het is voor de rest van het rijk verboden in
de Ostmark koffie te koopen. Onze koffie is voor
ons."
Er zijn maatregelen genomen om dit misbruik
tegen te gaan.
MOSKOU, 26 Mei (Havas). De regeeringen
van de Sovjet-Unie en Japan hebben weder-
keerig geprotesteerd tegen de grensincidenten,
welke zich hebben voorgedaan tusschen 18 en
22 Mei aan de grens tusschen de Sovjet-
Unie en Mandsjoekwo nabij Mandsjoeli.
Aan deze gevechten, waarin aan beide zijden
ta'rijke soldaten zijn gesneuveld, is deelgeno
men door vliegtuigen en tanks.
De Japansche ambassadeur te Moskou. Togo.
heeft een bezoek gebracht aan Molotof. Hi)
heeft het door de Russische regeering gefor
muleerde protest van de hand gewezen.
Butler spreekt in het Engelsche Lagerhuis
over het bondgenootschap met Portugal.
Generaal C. J. Snijders overleden.
Hartelijke telegrammenwisseling tusschen
Koningin Wilhelmina en Koning Leopold.
Voorloopig verslag der Eerste Kamer
over het wetsontwerp betreffende per
sonenvervoer per auto.
intrekking van het waarschuwingstele
gram van Defensie.
De Eerste Kamer heeft de Indische be
grooting z.h.st. goedgekeurd.
Beurs van New York: Kalme markt;
koersfluctuaties bleven beperkt.
De Zaterdag voor Pinksteren is de
Zaterdag voor de luilakken. De lang
slaper komt er slecht af. Wie z'n tijd
verslaapt en 't laatste op is, moet de
bollen betalen als tractatie voor het
gezin. Op verschillende plaatsen bakt
de bakker nog de warme bollen.
Wie op Pinksterzaterdag laat komt,
wordt door Jan-en-alleman voor luilak
uitgekreten en de straatjeugd schrijft
den scheldnaam op deuren en hekken.
Dit volksgebruik is nog niet verdwenen
en zal niet zoo gauw verdwijnen zoo
lang de zucht om anderen te kapitte
len bij den mensch blijft bestaan. We
mogen over dit volksgebruik denken
zooals we willen, er ligt een blijvende
waarschuwing in crm toch op tijd en
niet achteraan te komen. We moeten
„bij" zijn en niet komen na-sukkelen.
We moeten zorgen onzen tijd niet te
verslapen maar tijdig overal tc zijn
waar we wezen moeten. Luilak blijve
een waarschuwing voo~ de luilakken.
CHERBOURG, 26 Mei (Havas). Vrijdag
zijn vijftien officieren en 94 onderofficieren en
minderen van het oude Tsjecho-Slowaaksche
leger, die bij de bezetting van hun land door
Duitsche troepen naar Polen zijn uitgeweken,
te Cherbourg aangekomen' aan boord van een
Poolsch schip. Bij hun aankomst werden de
volksliederen van Tsjecho-Slowakije, Polen en
Frankrijk gespeeld. Allen zullen dienst nemen in
het Fransche vreemdelingenlegioen.
HAIFA, 26 Me! (Reuter). Vrijdagochtend
kwam het te Haifa tot een schietpartij tusschen
Joden en Arabieren, toen Arabieren een poging
deden een Joodsche fabriek in brand te steken.
Deze poging mislukte.
Een Arabische bediende van de Irakeesche
petroleum maatschappij werd vanochtend in het
centrum van Haifa doodgeschoten, terwijl om
streeks het middaguur een Joodsche handwerks
man aan de grens der stad werd doodgeschoten.
In het centrum van Jeruzalem werd een Jood
ernstig gewond.
