Isolement voor V.S.
noodlottig
mr
Prchala wijkt uit
naar Polen
De Arabieren en
het Witboek
Turkije is gereed
Het
nieuws vanr
heden
ia Mayonnaise
DIJJERS
RYNBENDE
HEIT DE KLOK
OCEAANVLUCHT ZONDER
VERGUNNING
JAPANNERS HOUDEN EEN
DUITSCH SCHIP AAN
TOCH VERSTERKING DER
AALANDSEILANDEN
DE BAROMETER
E.N.A. van MEVERDEN
WÉÉ;
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 30 MEI 1939 - AVONDBLAD
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
Uw lunch wordt ook
op het terras geserveerd
OP VASTENDAGEN
Per Liierkruik f 3.75
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
Hij wil een legioen vormen ter
bevrijding van Tsjecho-
Slowakije
De toestand in het
protectoraat
De vlieger Thomas Smith met zijn
„Baby Clipper" naar Europa
Morgen een rede van
Molotof
Uiteenzetting over de buiten-
landsche politiek
Vrede in Waziristan
De „Fakir van lpi" gevlucht
Het Weeriiiiiiiijiimii!iiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiiiiiii||,j£
ACCOUNTANT
Lid Ned. Unie v. Acc.
AMSTERDAM
7 P. C. Hooftstraat
Tel 90361 (Na 6 u. 23123) - Tel. 22361
Cordell Huil wijst op de noodzaak
tot wijziging der neutraliteitswet
Koningin Mary gaat
goed vooruit
Dionne-vijfling vijf jaar
geworden
Door de gematigden als basis tot
onderhandelingen aanvaard
Aanslag in bioscoop
te Jeruzalem
Aanslagen het werk van Joden?
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG 21810
mm *-
Vergezeld van zijn vader, moeder en zuster vertoeft de man met de ijzeren long in
het genade-oord Lourdes. Fred Snite, die reeds eenige jaren aan kinderverlamming
lijdt, tijdens het bijwonen van een H. Mis aan de grot
Vertrek der Italianen
uit Spanje begonnen
HiKi
De voorzitter der af deeling Den Haag van het Nationaal Jongeren-Verbond, mr. Th.
M. Bautz, heeft Zaterdag een krans gehecht om de beeltenis van wijlen
generaal Snijders in het monument voor Land- en Zeemacht te Scheveninaen
,Geen macht zal de Fransch-
Turksche toenadering
kunnen belemmeren"
Een redevoering van
Ismet Inonoe
De vlootcommandanten van
Engeland, Frankrijk en
Amerika te Sjanghai
bijeen
Prof. Burckhardt in
Danzig terug
„Geen bijzondere opdracht"
verklaart de Senaat
Hervatting der onderhandelingen
van Finland en Zweden met
de Sovjets verwacht
TOESTAND VAN PADEREWSK1
VERBETERD
Sneller sloppen,
rustig rijden.
Nimmermeer
dal angstig glijden,-
Voor meer comfori en
veiligheid:
FISK SAFTI-FLIGHT
noodig om deze annonce uiige
knipi in open envelop als druk
werk aan ons op le zenden, oni-
vangl U uiiv. brochures over hel
HERSTEL van Uw HAARGROEI
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
TACK i en5ALADE5AU5
Smigly Rydz naar
Londen?
EINSTEIN WAARSCHUWT
DE JODEN
WANDGEDIERTE
Absolute verdelging onder ge
heimhouding en schriftelijke gar.
Zuivering-ondernem. „Radicaal",
Buitenhof Telefoon 117375 Den llaag
SPECIALE SCHOTELS - MAGER MENU
Dat is het signaal, waarmede om vijf uur
het diner feestelijk wordt ingeluid
en neemt U het middagmaal tusschen 12
en 2 uur, ook dan is een oudg Rynbende
vooraf 'n dagelijks terugkeerende traetatie
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
WARSCHAU, 30 Mei (Havas) De vroe
gere minister van Oorlog en Binnenland-
sche Zaken in het ministerie van Wolosjin
en vertegenwoordiger der regeering van
Praag in de Karpatho-Oekraine, generaal
Leo Prchala, is Vrijdagavond te Warschau
aangekomen, nadat hij in het geheim uit
Praag was vertrokken.
Hij verklaarde in Polen een Tsjechisch legioen
te willen oprichten om de bevrijding van Tsje-
cho-Slowakije voor te bereiden.
Na betoogd te hebben, dat alle Tsjechen op
een geschikt oogenblik zouden opstaan om hun
vaderland te heroveren, besprak generaal
Prchala de positie der Tsjechen onder het Duit-
sche bestuur.
„De Duitschers, aldus de generaal, zenden
niet alleen alle voorraden naar het rijk, zoodat
te Praag reeds een tekort a*n levensmiddelen
merkbaar wordt, doch letterlijk alles, wat maar
naar Duitschland kan worden verzonden, tot
gebruikte knoopen toe."
Hij verklaarde verder, aldus Havas, dat de
Duitschers Tsjechische arbeiders, ontslaan om
hen te vervangen door uit Duitschland gekomen
arbeiders. Daartegenover zouden meer dan
200.000 Tsjechische Werklieden naar Duitschland
zijn gezonden. In de Skodafabrieken wordt door
Duitschers gewerkt.
Verder verklaarde Prchala, dat hij, alvorens
zijn werk in Polen te beginnen, de meening der
Poolsche leidende kringen zou vragen. In poli
tieke Poolsche kringen beoordeelt men de aan
komst van den generaal gunstig. Men maakt
eenlge reserve ten aanzien van zijn plannen
tot organisatie der Tsjechen, doch verklaart
een gunstige mogelijkheid te zien voor een unie
van Tsjechen en Slowaken op Poolseh gebied.
WASHINGTON, 30 Mei (Havas) Het
bureau voor burgerluchtvaart heeft ver
klaard, dat de vlieger Thomas Smith, zon
der toestemming der autoriteiten met zijn
toestel „Baby Clipper", voor een tocht over
den Oceaan is vertrokken. Hij hoopte hier
mee Ierland te bereiken.
Uit St. John's (New Foundland) wordt gemeld,
dat sinds het vertrek van Smith niets meer van
de Baby Clipper vernomen is. Het weer is slecht
en er is bijna geen zicht.
Volgens Press Association heeft men Maan
dagavond boven Londonderry en later boven
het Engelsche graafschap Cumberland een klein
vliegtuig gezien. Men gelooft dat van Thomas
Smith. Deze berichten worden echter niet be
vestigd.
Thomas Smith wachtte al een maand op een
gunstig oogenblik voor zijn vlucht. Hij is ver
trokken met slechts een schroevendraaier, een
Engelschen sleutel, een revolver en een zakmes
als instrumenten, vier sandwiches, een flesch
limonade, een flesch water en wat geneesmidde
len bij zich. Hij is 27 jaar en vliegt al negen
jaar.
In den afgeloopen nacht te 1.40 uur kon men
nog steeds geen bevestiging krijgen van het
bericht als zou de Amerikaansche vlieger To-
mas Smith boven Engeland gezien zijn.
Daar de benzinevoorraad slechts tot twee uur
reikte, verkeert men in de grootste ongerustheid
over het lot van den vlieger. Men vreest, dat
hij zijn onverantwoordelijke waaghalzerij met
den dood heeft moeten bekoopen.
MOSKOU, 30 Mei (D.N.B.) Molotof heeft
Maandag bij het sluiten van de avondvergade
ring van den Oppersten Sovjet aangekondigd,
dat hij voor de vergadering van 31 Mei zijn
standpunt zal bepalen ten aanzien van de han
gende problemen der buitenlandsche politiek.
De ambassadeur der Sovjets te Londen,
Maisky, is uit Genève in Londen teruggekeerd.
SIMLA, 30 Mei (Reuter) De vijandelijkhe
den der stammen tegen het Britsche gezag in
Noord-Waziristan zijn practisch ten einde. Een
communiqué deelt mede, dat regelingen tot
stand zijn gekomen met de Torikhel- en Mad-
dakhel-stammen.
De inboorlingen zullen in den vervolge iede-
fen bijstand en toevlucht weigeren aan vijan
dige elementen, zoodat de Fakir van lpi, die
in hoofdzaak verantwoordelijk is voor het zaaien
Van onrust, op de vlucht is en thans practisch
zonder vrienden aan de Afghaansche grens zit.
VERWACHTING geldig van hedenavond
H tot morgenavond ongeveer 19 uur:
1 VOOR HET NOORDEN:
tijdelijk betrokken, eenige motregen, later
IE weer brekende bewolking, weinig verande-
ring in temperatuur, zwakke tot matige j|
§E Noordelijke tot Noordoostelijke wind.
VOOR HET ZUIDEN:
tijdelijk wat toenemende bewolking, over-
wegend droog, iets warmer, zwakke tot
jE matige Noordoostelijke tot Oostelijke wind.
EE Zon op 4.47 onder 21.09. Licht op 21.39.
Maan op 18.16 onder 3.20. V.M. 2 Juni.
Zooals wij reeds in ons blad vermeldden
heeft de Amerikaansche minister van Bui
tenlandsche Zaken, Cordell Huil, een uitvoe
rig program gegeven van het bureau van het
congres ter herziening van de neutraliteits
wet.
In een toespraak te Chicago heeft Cordell Huil
Zondagavond de beteekenis van deze wijziging
uiteengezet. Huil noemde de politiek van isoiee-
ring een rampspoedige illusie voor de Vereenigde
Staten. Sprekende over de mogelijkheid van een
nieuw groot conflict zoo spoedig na den grooten
oorlog, zeide Huil, dat een oorlog thans een
onvergelijkbaar grootere bedreiging voor den
vooruitgang vormt dan hij in het verleden ooit
is geweest.
Daarom rust een weergalooze verantwoorde
lijkheid op die nationale leiders, die de naties
welke bedreigd worden door hun acties, dwingen
tot een tragische keuze: zich over. te geven of
zich met de wapenen te verdedigen. Zelfs indien
een oorlog zou kunnen worden voorkomen, zou
volgens Huil de wapenfabrikatie op de huidige
schaal economisch en maatschappelijk ontzet
tend drukken op de geheele wereld.
LONDEN, 30 Mei.(Reuter)In het officieele
bulletin wordt gezegd, dat de toestand van
Koningin Mary in bevredigende mate blijft
vooruitgaan. De toestand van het gekwetste
oog wordt beter. Er wordt aan herinnerd, dat
de genezing van een kwetsuur van dezen aard
aanzienlijken tijd vraagt.
CALLANDER, 30 Mei. (Havas). De vijfling van
Dionne is met Pinksteren vijf jaar geworden.
De kinderen hebben bij die gelegenheid veel
cadeaux gekregen.
JERUZALEM, 30 Mei (Reuter) Op een
vergadering van de leiders en de vooraan
staande personen der verdedigingspartij, de
partij der gematigde Arabieren, heeft men
besloten het Witboek als grondslag voor on
derhandelingen met Engeland te aanvaar
den. De vergadering veroordeelde het ter
rorisme, dat Werd gekenmerkt als gefinan
cierd door zekere' mogendheden, die in
verbinding met de partij van den Groot-
Moefti staan.
Maandagavond zijn in een bioscoop te Jeruza
lem, welke Arabisch eigendom is, twee bommen
tot ontploffing gekomen, tengevolge waarvan
achttien personen werden gewond. De aanwe
zigen drongen in paniekstemming naar buiten.
De gewonden waren: tien Arabieren, een
Joodsche jongeling, een Jodin, drie Engelschen
en drie Joodsche agenten. Een der Britsche
agenten werd een been afgerukt.
Na de explosies in de bioscoop is in het cen
trum van Jeruzalem nog een Jood doodgescho
ten en een andere Jood ernstig gewond.
In verband met den aanslag in de Arabische
bioscoop heeft de politie alle schouwburgzalen
en bioscopen gesloten, echter zonder een curfew
af te kondigen.
In de bioscoop, waar de aanslag geplefcgd
werd, heeft men nog een derde bom gevonden.
Bij Jaffa is een aanslag gepleegd, die vol
gens sommigen aan Joden, volgens anderen
aan Arabieren moet w"orden toegeschreven.
Terroristen hebben door de vensters van de
huizen op de slapende bewoners geschoten.
Vijf Arabieren werden gedood, vijf, onder
wie vier vrouwen, gewond. I
Het schijnt wel, dat de beide terroristische
aanslagen van Maandag het werk van Joden
zijn. Een onderzoek heeft aan het licht gebracht
dat de daders van den aanslag in een dorp bij
Jaffa waarbij 10 slachtoffers vielen onder wie
vijf dooden, Europeesche kleeding droegen en
Hebreeuwsch spraken. Men meent te staan
voor manifestaties van de geweldpoiitiek, die
na de publicatie van het Witboek is bepleit.
Aan den anderen kant wordt melding ge
maakt van pogingen der Arabische opstandelin
gen om de gewapende benden opnieuw te for-
meeren. Afgezanten van de opstandleiders zou
den reeds 1500 boeren te Samaria bijeen hebben
gebracht evenals in de Zuidelijke districten.
Daarentegen gaat de gematigde Arabische partij
voort op te wekken tot kalmte.
MADRID, 30 Mei (Havas) Maandag is te
Cadiz een begin gemaakt met de inscheping der
Italianen, die in Spanje gevochten hebben. De
inschepingen zullen waarschijnlijk tot 1 Juni
duren. Op 2 Juni zullen zich geen vreemde
strijders meer op Spaanschen bodem bevinden.
De Spaansche minister van Binnenlandsche
Zaken, Serrano Suner, zal de vertrekkende Ita-
liaansche soldaten vergezellen tot Napels.
Een Spaansche delegatie zal het défilé, dat
na den terugkeer der soldaten in Italië zal wor
den gehouden, bijwonen.
ANKARA, 30 Mei. (Reuter). „Wij
zullen nooit het recht erkennen van groo-
te coalities van mogendheden, om kleinere
naties omver te werpen. Elk heeft het recht
zijn eigen, onafhankelijk leven te leven.
Daarom hebben wij de Balkanentente in 't
leven geroepen. Inziende, dat vandaag de
slag kan neerkomen op onze naburen en
morgen op ons zelve, nemen wij tijdig maat
regelen om het hoofd te bieden aan de ge
varen, die ons bedreigen."
Aldus begon de Turksche president zijn re
devoering over de buitenlandsche politiek op
het vijfde congres der republikeinsche volks
partij.
„De Engelsch-Turksche overeenkomst is niet
uitgedacht in eenigerlei agressieven geest, doch
heeft ten doel een bijdrage te vormen voor het
behoud der humanitaire idealen. Turkije was
bereid verplichtingen op zich te nemen jegens
ieder land, dat den vrede diende.
Ik kan u openhartig verklaren, dat onze be
trekkingen met Rusland thans warmer zijn dan
zij ooit te voren geweest zijn en dat zij zijn
gebaseerd op wederzijdsch vertrouwen."
Sprekende over de Fransch-Turksche on
derhandelingen over een pact, gelijk aan
het Engelsch-Turksche, zeide spr., dat een
principieele overeenkomst bereikt is en
dat na de oplossing van het Alexandrette-
probleem geen mogendheid in staat zal zijn
het accoord tusschen de beide naties te
compromitteeren of te vernielen.
„De Turksche en Fransche naties bezitten de
middelen om zich te verdedigen. Turkije is
thans volledig ontwaakt. Het is niet tevreden
met slechts eigen veiligheid te verzekeren, doch
bereid en gereed om bij te dragen tot den we
reldvrede. Wanneer een nieuwe slachtpartij
wordt uitgelokt, zal Turkije onbevreesd zijn
plicht doen.
Geen macht zal de Fransch-Turksche toena
dering kunnen belemmeren, zoo groot is naar
onze meening de belangengemeenschap van de
beide volken."
Ten aanzien van den internationalen toe
stand verklaarde Tnonoe, dat de huidige drei
gende toestand niet veel langer kan duren. Of
wel de eene groep onbewuste massa's z^l tegen
de andere in het veld geworpen worden, of
het gezonde verstand zal overheerschen om een
werkelijken vrede te vestigen in overeenstem
ming met de behoeften der menschheid.
SJANGHAI, 30 Mei (Reuter) Na het
Engelsche s.s. „Ranpura" en het Fransche
„Aramis" heeft een Japansch oorlogsschip
thans ook een Duitsch schip aangehouden.
Het was de „Sauerland" van de Hamburg—
Amerika Lijn, dat naar de „China Press", een
blad te Sjanghai, meldt, twintig minuten be
zoek had van Japansche vlootofficieren, die de
papieren van het schip doorkeken. Volgens het
blad heeft de Duitsche consul-generaal krach
tig geprotesteerd.
De zaak werd aanvankelijk geheim gehouden,
zij werd eerst bekend na aankomst van de
„Sauerland" te Sjanghai. De aanhouding moet
geschied zijn kort nadat Woensdag het Fran
sche s.s. „Aramis" ter hoogte van Hongkong
was aangehouden.
Naar de Woordvoerder van de Japansche ma
rine te Sjanghai verklaarde, is het niet waar
schijnlijk, dat voortaan nog aanhoudingen als
die van de „Rampura" en de „Aramis" zullen
geschieden.
Niettemin behoudt de marine zich het recht
voor ieder verdacht schip te praaien. Hier is
volgens den woordvoerder niet sprake van een
blokkade der Chineesche kust, maar van een
verhindering der Chineesche scheepvaart.
Te Sjanghai vertoeven thans voor het eerst
sinds vele maanden, de voornaamste diploma
tieke en vloot-autoriteiten van de groote Wes-
tersche mogendheden en Amerika. Het zijn de
ambassadeurs en de vlootcommandanten van
Groot-Brittannië, Frankrijk en de Vereenigde
Staten. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
deze gelegenheid zal worden aangegrepen voor
informeele besprekingen voordat de Amerikaan
sche ambassadeur naar het Chineesche hoofd
kwartier te Tsjoengking vertrekt.
DANZIG, 30 Mei (D.N.B.) De persafdeeling
van den Senaat deelt mede:
De president van den Senaat, Greiser, heeft
op 28 Mei den van een tamelijk langdurig ver
lof in Zwitserland teruggekeerden Volkenbonds
commissaris, prof. Burckhardt, ontvangen.
Van de zijde van Danzig kan op grond van
deze bespreking met genoegen woraen vast
gesteld, dat de veelal door de pers aan den te
rugkeer van prof. Burckhardt te Danzig vast
geknoopte vermoedens, met betrekking tot en
kele bijzondere opdrachten, eiken grond mis
sen.
GENèVE, 30 Mei (Havas). In diploma
tieke kringen te Genève vestigt men er de
aandacht op, dat Finland en Zweden in elk
geval vastbesloten schijnen, op grond van
het accoord der mogendheden, die de con
ventie van 1921 onderteekend hebben, over
te gaan tot versterking der Aalandseilanden.
De vertegenwoordigers van Finland en Zwe
den echter hebben verklaard, dat hun regee
ringen voor de uitvoering oer werken nog geen
datum vastgesteld hebben. Dit wijst er op, dat
er nog eenige speling van onbepaalden doch
béperkten duur overblijft voor aanvullende be
sprekingen met de Sovjet-Unie. Hoewel dus de
debatten te Genève over de versterking der
eilanden tot niets geleid hebben, hebben zij
toch in elk geval de deur op een kier gelaten
voor hervatting der rechtstreeksche onderhan
delingen tusschen Finland, Zweden en de
Sovjet-Unie.
De Zweedsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Sandler, heeft bij zijn terugkeer uit Ge
nève tegenover een redacteur van „Tidningarnas
Telegrambyraa" verklaard, dat men de moei
lijkheden, welke de Russische wenschen ten
aanzien van de Aalands-eilanden in den Vol
kenbondsraad hebben veroorzaakt, niet moet
onderschatten. Het standpunt van de Zweed
sche regeering is niet veranderd.
NEW-YORK, 30 Mei (Havas). De gezond
heidstoestand van den beroemden pianist Pa-
derewski is, volgens mededeelïng van den be-
handelenaen geneesheer aanmerkelijk ver
beterd.
De Turksche president, Ismet Inonoe,
houdt een redevoering over Turkije's
buitenlandsche politiek.
Cordell Huil over zijn program tot wij
ziging der neutraliteitswet.
Gematigde Arabieren aanvaarden het
Witboek; nieuwe aanslagen in Palestina-
Generaal Prchala uit Praag naar Polen
uitgeweken.
De vlootcommandanten van Engeland,
Frankrijk en Amerika te Sjanghai bijeen.
Viering van het zilveren jubileum der
militaire luchtvaart in Indië.
Benoemingen in het Aartsbisdom.
Tal van verkeersongevallen tijdens de
beide Pinksterdagen.
Oude vrouw te Groningen door gasver-
stikking om het leven gekomen.
Ongelukken op onbewaakte overwegen te
Jellum en Apeldoorn.
Brand in staatsmiin Hendrik" te Bruns-
sum.
VOOR SLECHTS 1 CENT
Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde
(V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan
Dr. H. NAXNING's PHARM. FABRFEK N.V
DEN HAAG
DE eiJUDQOEVÉBCEBPUIKT
LONDEN, 30 Mei. Volgens de „News Chro
nicle" zal de inspecteur-generaal van het
Poolsche leger, maarschalk Smigly Rydz, in
gezelschap van den minister van Oorlog, gene
raal Kasprzycki, binnenkort een bezoek aan
Londen brengen om besprekingen te hebben met
ieden van den Britschen generalen staf. Smigly
Rydz zou uit Polen vertrekken, zoodra de Brit
sche militaire missie, die op het oogenblik te
Warschau vertoeft, haar werk beëindigd heeft.
NEW-YORK, 30 Mei. Prof. Albert Einstein
heeft in een radiorede den Joden er op ge
wezen, „dat zij in hun gerechtvaardigde ver
bittering dienen te bedenken, dat de tegen
standers van Engeland ook de bitterste vijanden
der Joden zijn en dat de handhaving van de te
genwoordige positie van Engeland van het
grootste belang voor het Jodendom is."
Gen. Cronjéstraat 135 Tel. 11657 Haarlem
Waar anderen faalden, slaagden wQ
Stand op Dinsdag 1 uur njn. 77L7
Vorige stand 771.5
