Heidebranden woeden weer
Men houdt 98 man
voor verloren
Danzig richt zich
tegen Polen
Het antwoord der
Sovjet-Unie
Het
nieuws van'
heden
ALBAANSCHE GRONDWET
OVERHANDIGD
EEN BELANGRIJKE REDE
VAN Z.H. DEN PAUS
NA TUURRESER VA TEN
VERWOEST
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
fcUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27M ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
ZONDAG 4 JUNI 1939 OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21819
Vrijwel alle hoop is opgegeven,
maar reddingswerk wordt
voortgezet
Is er chloorgas in de
boot ontsnapt?
Bepalingen over vlag, taal, gods
dienst, regeering en opvolging
Slowakije ontslaat
Joodsche advocaten
£>uitsche spion bij Gent
gearresteerd
Het Weeriuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii£
Senaat wil geen verdere betrek
kingen met Poolsche beamb
ten onderhouden
Anti-Duitsche actie
in Moravië
Praag treft maatregelen tegen
fascistische woelingen
VON PAPEN TE ANKARA
TERUGGEKEERD
Dit zou amendementen op de
voorstellen van Londen
en Parijs bevatten
Lagerhuis bespreekt
Maandag deze vragen
Een Engelsch schip bij
Sjanghai beschoten
Britsche regeering levert moorde
naars aan Peking uit
Ex-koning Zog gaat
naar Versailles
De autoraces om den Prijs van Zandvoort. Een spannend moment tijdens de race
voor de zware klasse. Links Gatsonides, die aanvankelijk leidde in de F-klasse
Nabij het Beu-ven bij Someren
vonden talrijke water
vogels den dood
Grove onvoorzichtig
heid bij Kootwijk
Nabij Kootwijk
Zweedsch wetsontwerp
ingetrokken
Te Boston Amerikais een nieuw apparaat "beproefd om blind te kunnen
landen. Naar verluidt zijn de proeven met argot succes bekroond
Een H. Mis op den
Eiffeltoren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Onze dooden
De dood van zoovele menschenle-
vens tegelijk in onderzeebooten heeft
de verbeeldingskracht van heel een
wereld wel sterk aangegrepen. Maar
hoe dikwijls treft een gewone doods
tijding van een vriendeen goeden
bekende ons fel. We dachten hem of
haar nog terug te zien. We hadden zoo
graag onze hartelijkheid, ons meele
ven, wellicht onzen dank voor veel
liefs getoond. Onmogelijk. De dood
scheidde. En toch.... de reactie van
een eenvoudigen geloovige op de
doodstijding van een vriend greep ons
dezer dagen sterk aan. Meer tot zich
zelf dan tot den ander zei de man:
„hoe jammerik had hem nog zoo
graag" getoond hoe dankbaar ik hem
was!Maar ik zal 't nog doen!"
Nog doen?
En zoo simpel kwam 't er zachtjes
uit: „ik zal een Mis voor z'n zielerust
laten lezen." Is die uiting niet zen
mooie gedachte voor deze rubriek?
Neen. de dood scheidt niet. We kun
nen nog zooveel voor onze dooden
doen. Bidden. Goede werken! Heilige
Misoffers! We kunnen ons medeleven,
onzen dank, onze sympathie nog too-
nen aan de gestorvenen.
Daladier houdt heden
een radiorede
TOMMY'S GOEDE HUMEUR
1 j
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., Ingei
mededeelingen SO cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
IONDEN, 3 Juni. (Reuter) Zaterdagmid
dag' te half vijf heeft het ministerie van
marine een verklaring gepubliceerd, welke
als volgt luidt:
„Het ministerie van Marine betreurt dat
de hoop nog het leven van iemand der op
varenden van de „Thetis" te redden niet
langer gerechtvaardigd is. Het reddings
werk wordt evenwel voortgezet."
Door de werf Cammel-Laird werd eveneens
Medegedeeld dat men de hoop heeft opgegeven
het leven der nog in de duikboot aanwezige
opvarenden te redden.
Aan de mededeeling werd toegevoegd, dat het
denkbeeld als zou men overwegen het vaartuig
°P te blazen, niet op waarheid berust. Wel zul
len pogingen in het werk worden gesteld de
boot te bergen. Naar de meening van de maat
schappij zijn de mannen aan boord omgeko
men door chloorgas, dat door den scheeven
stand van het vaartuig heeft kunnen ont
snappen.
De Britsche admiraliteit heeft medegedeeld,
dat zich in de gezonken duikboot ook zeven ci
viele ambtenaren van het departement van
^Marine bevinden. Naar verder uit Edinburg
ivordt gemeld, heeft de firma Brown Brothers
medegedeeld dat ook een van haar employe's
aan boord van de Thetis was, zoodat 102 per
sonen aan boord waren toen de boot onder
dook. Er zijn dus 98 menschen omgekomen.
Volgens de Daily Express moet de Thetis zich
met den neus t ongeveer twintig meter diep in
den modderigen bodem geboord hebben. Aldus
t"erd de opening der reddingskamer, bestemd
Voor het ontsnappen met het Davis-toestel, af
gesloten door de slijklaag. Dit verklaart waar
om het aan de bemanning zoo moeilijk viel om
te ontkomen.
ROME, 3 Juni (Stefani). De Koning-
Keizer heeft vanmorgen in speciale audiën
tie een Albaansehe delegatie ontvangen, ter
Plechtige overhandiging van de grondwet,
Welke de vorst aan het Albaansehe volk
heeft verstrekt. De Albaansehe minister-
President Verlaci verklaarde, dat Albanië
altijd getrouw zal zijn aan den Koning-
Keizer en niet zal vergeten wat het fascis
tische I-talië gedaan heeft voor zijn welzijn
en vooruitgang.
De grondwet vermeldt o.a. dat de Albaansehe
Vlag rood is, met in het midden de zwarte
adelaar en het fascistisch embleem; verder
hat het Albaansch de officieele taal is, dat alle
godsdiensten geëerbiedigd worden, dat de Al
baansehe staat geregeerd wordt door een mo-
harchale constitutioneele regeering, en dat de
froon erfelijk is volgens de Salische wet in de
dynastie van Victor Emmanuel III, Koning van
Italië en Albanië, Keizer van Ethiopië.
Uit Tirana wordt bericht dat de minister
rad besloten heeft de Albaansehe havenstad
®anti Quaranta te verdoopen tot Porto Edda,
als eerbetoon aan gravin Edda CianoMus-
®^lini, de gemalin van den Italiaanschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken.
BRATISLAVA, 3 Juni. (Havas) De Slowaak-
Sche regeering heeft in haar gisteren gehou
den bijeenkomst de oprichting goedgekeurd van
een Slowaaksche luchtvaartmaatschappij. Voorts
beeft de regeering goedgekeurd het besluit der
°rde van advocaten te Bratislava, het aantal
Joodsche advocaten in de stad tot 24 te be
merken. Hierdoor wordt het aantal Joodsche
advocaten in geheel Slowakije definitief terug
gebracht tot 34.
GENT, 3 Juni (Belga) Te Meirelbeke is
aen 52-jarige Duitscher, afkomstig uit Romburg
m Duitschland, maar verblijf houdende te Gent,
gearresteerd. Hij wordt verdacht van spionnage
te Gent en in de omgeving.
De verdachte heeft voor den rechter van in
structie bekend dat hij in dienst van 'n vreemde
'mogendheid stond voor de levering van belang
rijke documenten en inlichtingen. Men heeft
'em in verzekerde bewaring gesteld.
VOOR HET NOORDEN:
H Droog, vrij warm weer, helder tot half Ej:
jË bewolkt, matige tot zwakke wind uit
Noordelijke richtingen.
VOOR HET ZUIDEN:
Droog warm weer. in den loop van den
dag toenemende bewolking, matige tot
zwakke wind uit Oostelijke richtingen.
i ALGEMEENE VOORUITZICHTEN: g
Aan de periode van zonnig weer zal
Maandag een einde komen. De onweers-
kansen nemen toe.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
3 Juni:
Naar wij van welingelichte zijde vernemen
zal de H. Vader binnenkort alle te Rome stu-
deerende priesters en toekomstige priesters van
alle nationaliteiten, zoowel van de reguliere als
seculiere geestelijkheid in audiëntie ontvangen.
Op deze audiëntie, die zooals te begrijpen
valt buitengewoon imposant zal zijn, niet al
leen wegens het aantal, maar vooral wegens de
hoedanigheid der aanwezigen, zal de H. Vader
een zeer belangrijke redevoering uitspreken.
BERLIJN, 3 Juni. Havas meldt uit
Danzig, dat de voorzitter van den Senaat
Greiser vandaag twee nota's aan den Pool-
schen commissaris-generaal heeft doen toe
komen. In de eerste wordt gezegd dat het
den Senaat niet mogelijk is nog langer be
trekkingen te onderhouden met de Pool
sche ambtenaren, die betrokken zijn bij het
incident van Kalthof.
In de tweede nota beklaagt de Senaat zich
over de toename van het aantal Poolsche doua
ne-beambten op grondgebied van Danzig. Zij
deelt mede voortaan te zullen eischen dat de
Poolsche douane-beambten, die op het gebied
der vrije stad dienst doen, den eed jegens Dan
zig afleggen. Tot dusver heeft Polen dit gewei
gerd.
De „Danziger Vorposten" verneemt voorts dat
de Senaat, aangezien het Poolsche antwoord
in zake het incident van Kalthof onvoldoende
geacht wordt, besloten heeft geen betrekkin
gen meer te onderhouden met de ambtenaren
van het Poolsche commissariaat-generaal, die
bij deze kwestie betrokken zijn en die de Pool
sche regeering niet uit Danzig heeft willen te
rugtrekken.
MORAWSKA OSTRAWA, 3 Juni. (Havas) De
hoofdcommissaris van politie te Morawska
Ostrawa heeft het volgende bekend gemaakt:
„Tsjechen hebben getracht anti-Duitsche bil
jetten te verspreiden. Zulk een actie kan zeer
ernstige gevolgen hebben niet slechts voor de
daders, doch ook voor het geheele Tsjechische
volk en zou de betrekkingen tusschen de Tsje
chen en de Duitsche autoriteiten kunnen scha
den. De hoofdcommissaris verzoekt de bevol
king zich te onthouden van tegen Duitschland
gerichte handelingen."
Uit Praag wordt door D. N.B. bericht, dat
in verband met de betoogingen van Vrijdag
vooraanstaande aanhangers der Fascistische
beweging zijn gearresteerd. Zoo is dr. Rada, een
der vertrouwdste, medewerkers van generaal
Gayda, in hechtenis genomen. Verder werd de
voorzitter van het fascistische comité van actie
gearresteerd.
Volgens Havas heeft het uitvoerend comité
voor nationale solidariteit inzake de fascisti
sche betoogingen, welke zich in Praag en Brno
hebben afgespeeld, een communiqué gepubli
ceerd, waarin wordt meegedeeld, dat een der
gelijk optreden voortaan zwaar gestraft zal wor
den. Zinspelend op de inmenging van de S.S.
en Duitsche militairen tijdens de arrestaties
zegt het communiqué, dat „de Tsjechen zelf
hun zaken zullen regelen."
ANKARA, 3 Juni (Havas). De Duitsche
ambassadeur Von Papen is te Ankara terug
gekeerd.
PARIJS, 3 Juni (Havas). Volgens de eerste
inlichtinen, welke hier zijn ingewonnen, zou
het antwoord der Sovjet-regeering op de
Fransch-Britsche voorstellen voor het sluiten
van een drievoudig accoord het karakter dra
gen van amendementen op sommige bepalin
gen in het ontwerp, en niet het karakter van
tegenvoorstellen. De Sovjet-regeering zou het
beginsel van een drievoudig accoord aanvaar
den, maar vrij groote reserves maken op som
mige punten. Zoo zou zij een uitbreiding der
Fransch-Britsche garantie willen voor de Bal-
tische landen die aan Rusland grenzen, en
deze garantie automatisch willen hebben.
In officieele kringen te Londen werd volgens
Reuter verklaard, dat het antwoord der Russi
sche regeering op de laatste Britsch-Fransche
voorstellen nog niet ontvangen is. Men ver
wacht een rustig weekeinde.
De „Times"-correspondent te Moskou
wijst er op, dat er veel taet vereischt wordt,
om de Sovjet-Unie tevreden te stellen, zon
der tegelijkertijd de Oostzeestaten te kren
ken. Sommige waarnemers te Moskou heb
ben den indruk, aldus de correspondent,
dat Rusland voor zijn medewerking ditmaal
wel een te hoogen prijs laat betalen.
Volgens Havas zal a.s. Maandag in de her
opende zitting van het Lagerhuis de kwestie
der besprekingen met de Sovjet-Uiye en der
onderhandelingen voor het sluiten van een
anti-agressiepact ter sprake komen.
De afgevaardigde David Adams is voorne
mens den ministerpresident aan te bevelen zich
naar Moskou te begeven, overeenkomstig de
verklaring, welke hij vóór München aflegde
inzake de waarde van persoonlijk contact tus
schen de regeeringsleiders. In ieder geval ver
wacht men, dat Chamberlain de eerste de beste
gelegenheid zal aangrijpen om een verklaring
af te leggen over de onderhandelingen met de
Sovjet-regeering.
Ook de Chineesche en Spaansche kwestie
zullen te berde worden gebracht. Een nieuwe
reeks van vragen kan voorts verwacht worden
over het „Tsjechische goud."
•j
SJANGHAI, 3 Juni (Reuter) Volgens een
nog niet bevestigd bericht zou het Britsche
schip „Liwo" draadloos hebben medegedeeld,
dat het door een Japansch schip beschoten
was. De „Liwo" die 880 ton meet wordt morgen
te Sjanghai verwacht.
Naar het Japansche blad „Nitsji-Nitsji" ver
neemt, heeft de Britsche regeering besloten een
twintigtal Chineesche terroristen in de Brit
sche concessie van Tientsin, waaronder de
moordenaars van den douanebeheerder en di-
recteeur van het filiaal Tientsin der Federal
Reserve Bank, uit te leveren aan de voorloo-
pige regeering der Chineesche republiek te Pe
king. Het Foreign Office heeft hiervan recht
streeks de Kwomintang-regeering in kennis
gesteld. De Japansche consul te Tientsin had
om de uitlevering der moordenaars verzocht.
VERSAILLES, 3 Juni (Havas) Ex-koning
Zog van Albanië heeft het kasteel de la Maye,
waar verleden jaar de hertog en hertogin van
Windsor gelogeerd hebben, voor drie maanden
gehuurd. Men verwacht de koninklijke familie
hier tegen het einde van de volgende week.
Zaterdagmiddag omstreeks half een ont
dekten arbeiders, die uit de werkverschaf
fing naar huis keerden, nabij het Beu-ven
aan het pad van Lierop naar Someren brand
in de heide, nabij de bosschen, welke met
renteloos voorschot van den Staat zijn aan
gelegd.
Zij trachtten eerst zelf het vuur te blusschen,
doch toen zij hierin niet spoedig slaagden
waarschuwden zij in allerijl de brandweer, die
met de brandspuit en verder bluschmateriaal
onmiddellijk derwaarts ging. Er werden verdere
arbeiders gerequireerd en met nog een aantal
vrijwilligers poogde men door water te geven,
met zand te werpen en met bebladerde takken
te slaan, het vuur tot staan te brengen.
Eerst om half vijf was men zoover. De
vlammen hadden zich in vier uur tijds, •aan
gewakkerd door den noordoostelijken wind,
in de richting van den provincialen weg
SomerenHeeze voortgevreten, zoodat een
oppervlakte van honderd H. A., welke be
groeid was met heide en vliegdennen, ver
brandde. Een kostbaar natuurmonument is
hiermede verloren gegaan.
Het Beu-ven was een geliefkoosde plek
van talrijke watervogels, die in dit ven hun
nesten hadden gemaakt. Een groot aantal
moet in den verstikkenden rook zijn omge
komen.
Dit is deze week de tweede maal, dat in deze
streek brand heeft gewoed.
Donderdag j.l. werd één hectare dennebosch
door brand vernield. Thans heeft het vuur veel
grooter omvang aangenomen waardoor het ver
lies van fraai natuurschoon is te betreuren.
Uit het feit, dat de brand bij een pad is be
gonnen leidt men af, dat ook hier weer on
voorzichtigheid met een brandenden lucifer of
brandend rookmateriaal de oorzaak van den
brand Is.
Er werd hedennacht bij het terrein van den
brand gewaakt om eventueel opvlammen ter
stond te kunnen tegengaan.
Zaterdagmiddag omstreeks half vijf heeft
nabij het radiostation Kootwijk op twee
plaatsen in de heide brand gewoed. In de
buurt van den korte-golfzender is een ter
rein van vijf H.A., toebehoorende aan mr.
W. F. F. van Verschuer, aan het vuur ten
prooi gevallen. De andere brand woedde op
het grondgebied der gemeente Barneveld
aan de grens van Apeldoorn. Deze brand
teekende zich al spoedig ernstiger af.
Het vuur werd aangewakkerd door den feilen
Noordenwind en de groote droogte deed de
heide spoedig vlam vatten. Groote rookkolom
men waren reeds van verre zichtbaar. Het ge
bied behoort tot het natuurreservaat Gerrits
Flesch en staat onder beheer van het Staats-
boschbeheer. Ook heeft de Harskamp er be
schikking over. Driehonderd militairen uit den
Harskamp namen aan het blusschingswerk deel,
alsmede de huzaren-motorrijders uit Apeldoorn
Ook de vrijwillige boschbrandweer en vele bur
gers kwamen in actie, om het mooie natuur
reservaat te behouden. Voor wat het mooist?
gedeelte betrof, is hun dit door moeizaam werk
gelukt. De leiding van het blusschlngswerjf lag
in handen van kapitein J. A. A. Sitsen, com
mandant van het schietkamp. Burgemeester J
Westrik van Barneveld arriveerde te paard bü
het terrein van den brand, alsmede de houtves
ter van het Staatsboschbeheer C. M. van 't
Hoff uit Apeldoorn. Verschillende tegenvuren
werden gesticht. Van half vijf tot acht uur ble
ven de soldaten en burgers, die veel van hitté
en rook te lijden hadden, in touw.
De brand is vermoedelijk te wijten aan kwaad
willigheid, althans zeer grove onvoorzichtigheid
De schade was zeer groot. Ruim 100 H.A. werden
verwoest. Een brandwacht, die zich naar de
kleineren brand bij het station Kootwijk begaf,
ontdekte daarbij den grooteren brand.
STOCKHOLM, 3 Juni. (Havas)De Zweed-
sche regeering heeft ingetrokken het wetsont
werp tot ratificeering van het verdrag van 21
December 1938 tusschen Engeland, Zweden, De
nemarken, Finland en Noorwegen tot beperking
van de bewapening ter zee en het uitwisselen
van inlichtingen over het bouwen van'oorlogs
bodems. Deze maatregel is genomen omdat se
dert het indienen van het wetsontwerp bij het
parlement het systeem der vlootverdragen is
gewijzigd.
Ook heeft de regeering het ontwerp inzake de
neutraliteit van de Aalandseilanden, dat begin
Mei is ingediend, ingetrokken. Deze maatregel
is genomen omdat gebleken is dat de Rijksdag
niet vóór het einde van de gewone zitting in de
volgende week de behandeling van dit ontwerp
kon hebben beëindigd.
PARIJS, 3 Juni. De Katholieke Metaalbewer
kers en bouwvakarbeiders van Frankrijk heb
ben besloten om bij gelegenheid van het vijf
tigjarig bestaan van den Eiffeltoren op den
tweeden Zondag van Juni een plechtige H. Mis
te doen opdragen op het eerste platform van
den Eiffeltoren. Deze H. Mis zal worden op
gedragen voor de zielerust van den bouwer van
dezen reuzentoren, en wel door Abbé Goinard,
geestelijk adviseur van het Algemeen Sociaal
Secretariaat. Voor de muzikale omlijsting zorgt
een groep kunstenaars van het Parijsche Con
servatorium.
Het Britsche departement van Marine
beschouwt de 98 mannen, die in de
Thetis opgesloten zijn, als verloren.
Z. H. de Paus zal binnenkort voor pries
ters en priesterstudenten te Rome een
belangrijke rede houden.
De Senaat van Danzig verklaart geen
betrekkingen met verschillende Poolsche
beambten meer te kunnen onderhouden.
Koning Victor Emmanuel heeft aan een
Albaansehe delegatie de nieuwe grond
wet overhandigd.
Een groote brand verwoestte het kost
baar natuurmonument nabij het Beu-ven
in Noord-Brabant.
Ook nabij Kootwijk hebben twee bosch-
branden gewoed.
De Tweede Kamer komt a.s. Dinsdag
weer bijeen.
Zaterdag is de Staatscommissie voor de
grensregeling met Duitschland geinstal-
leerd.
22 en 23 Juli worden te Amersfoort zo-
mer-kaderdagen van de R. K. Staats
partij gehouden.
Schulte verliest de gele trui in de Ronde
van Duitschland.
De eerste Nederlandsche autoraces te
Zandvoort.
PARIJS, 3 Juni. (Havas). Zondagmiddag te
drie uur zal het bestuur van de radicaal-socia
listische partij bijeen komen. Minister-president
Daladier zal een uiteenzetting geven van den
binnen- en buitenlandschen toestand, welke
zonder twijfel denzelfden weerklank zal vinden
als het beroep dat de minister-president onlangs
op hét land heeft gedaan. Deze rede zal door
middel van de radio worden uitgezonden.
LONDEN, 3 Juni (Reuter) Vandaag moes
ten 250.000 jonge mannen van 20 en 21 jaar
zich opgeven voor den militairen dienst. In
alfabetische volgorde meldden zij zich bij de
verschillende arbeidsbureaux. Over het alge
meen bleek de stemming onder de lange rijen
wachtenden zeer goed. De jongelieden doodden
den tijd met het maken van grappen.
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 769.2
Vorige stand: 769.4
