ZEER OUDEGENEVER
De spanning om de
douane te Danzig
Rustige zondag voor
„De Westwal niet
onbruikbaar"
„Van protectoraat naar inlijving"
Gezant te Londen
gaat heen
Zijn vrouw bij een
twist gedood
R.K. STAATSPARTIJ
Het
nieuws van'
heden
KONING GEORGE
pRemier van tasmanië
De Duitsche maatregelen
in Isj echte
ÉmÊêË
RECTOR DROST
FISK SAFTI-
FLIGHT
VOOR SLECHTS 1H CENT
HERSTELvan Uw HAARGROEI
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
per Liierkruik f3.75
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
MAANDAG 12 JUNI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21832
P°olsch douane-inspecteur door de
Politie der vrije stad gearresteerd
Duitsch-Poolsch
incident
Jaten
et Koningspaar in de dorpskerk
van Hydepark
OVERLEDEN
v^elbqurne, 12 Juni. (Havas). De premi< r
g0)f "Easmanië, Albert Ogilvie, is tijdens een
Wedstrijd te Warburton (Victoria) plotseling
Nedea.
Z. K. H. Prins Bernhard woonde Zondag in het stadion te Amsterdam een gedeelte van den Olympischen Dag bij. De hooge
bezoeker op de tribune
Het Weer illlllllililliliiHiiilllliiiiliilinilllllllllllll^
Duitschland heeft er een derden
muur bijgebouwd, ver
klaart dr. Todt
„De Franschen worden
misleid"
Tsjechen nemen de wijk
naar Polen
Jhr. Michiels van Verduynen als
opvolger genoemd
Hitier te Weenen
fSir
De cartonnagefabriek „Het
verwoest.. -
Zuien" te Helmond is door een hevigen brand totaal
De noa rookende vuinhooven
De 75ste verjaardag van
Richard Strauss gevierd
Vreeselijk familie-drama op het
historische kasteel Groot-
Vaeshartelt bij Meerssen
Dader in arrest
De Oostzee-staten
strikt neutraal
Motie op het Baltisch congres
te Kaunas
De H. Vader ontvangt
de Spaansche soldaten
Duitscher maakt nood
landing ïn Polen
HAARLEM
GROOTE PROPAGANDA.
VERGADERING IN ST. BAVO
MUZIKALE ILLUSTRATIE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Man doodgebloed
Bij een ruzie een ruit ingeslagen
Aanslag op de Nanking-
regeering?
voor den Man van Oud-Vaderlandsch
slag. Ivoorkleurig Pittig maar
toch zacht van smaak.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
DANZIG, 12 Juni I>e politie te Danzig
heeft, den Poolschen douane-inspecteur Li-
Pinski gearresteerd. Toen het hoofd van de
Poolsche douane de politie om nadere in
lichtingen verzocht, kreeg hij slechts een
Weigerend antwoord.
gearresteerde inspecteur was reeds Vrijdag
niet op zijn post verschenen. Slechts bij
°®val Zijn z«n superieuren er achter gekomen,
,at' hij door de politie gearresteerd was. Een
ennis van Lipinski was toevallig van de ar-
c®tatie getuige en heeft het voorval aan de
Ptoriteiten medegedeeld.
Naar Havas verneemt wordt Lipinski van
Pionnage beschuldigd. De Poolsche autoriteiten
et°n nog niet, waar men hem heeft opgesloten
h zetten het onderzoek voort.
Het antwoord van Polen aan den Senaat van
atizig in de zaak der Poolsche douane-inspec-
eurs wordt door de Duitsche bladen een „ern-
bedreiging van Polen jegens de vrije
stad" genoemd.
He Lokal-Anzeiger schrijft: De Poolsche
®Uaneambtenaren zijn economische spionnen.
r6 bladen drukken een bericht af waarin wordt
°®aegd, dat de nota bewijst, dat Polen geen in-
yenten in Danzig wil vermijden, doch er met
e middelen naar streeft deze uit te lokken
Een nieuw incident heeft de Poolsch-
Huitsche verhouding weer verscherpt. Een
"ommuniqué van het D.N.B. meldt, dat
Erwin Lubetzki, een man van 21 jaar, door
he Poolsche grenswacht is doodgeschoten,
*°en hij een poging deed over de Poolsch-
Huitsche grens te komen.
Volgens het officieele Duitsche communiqué
j "de Lubetzki Polen verlaten en in Duitsch-
hd werk gaan zoeken; hij moest echter in
geheim over de grens trekken, omdat hij
et de vereischte papieren bezat. Naar United
fmss verneemt, heeft de Duitsche ambassadeur
Warschau, von Moltke, instructie ontvangen,
deze schietpartij scherp te protesteeren.
ambassadeur zal van de Poolsche regeering
u^hen, onmiddellijk een onderzoek in te stel
Ha c-nVi 1 1 /11 +a Kftpfwrt Wavi am n nm rt
he schuldigen te bestraffen en aan de nage-
kee
betrekkingen schadevergoeding uit te
:ren. in Duitsche kringen te Warschau vat
®h dit incident zeer ernstig op, ofschoon, naar
1 ®h meent, dit voorval niet tot een crisis zal
'hen.
j.He gouwleider van Oost-Pruisen, Koch, en
jjle"s plaatsvervanger zijn per vliegtuig te
anzig aangekomen, waar zij de 40.000 man-
2 'aPpen der S.S. hebben geïnspecteerd, die
"hag ter gelegenheid van de sportfeesten
Cer S.a. en S.S. hebben gedefileerd. Voor den
t„Is''en heer nam ook de Rijksweer aan de fees-
deel.
Poolsche commissaris-generaal te Danzig
teef(; Hij den Senaat krachtig geprotesteerd
Sen de arrestatie van den inspecteur der
bane, Lipinski, die, naar van Poolsche zijde
ZeSd wordt, door nationaal-socialistische
j^sriten ontvoerd en mishandeld is. Lipinski
Vl"dt zich thans in een ziekenhuis te Danzig.
Gedurende het weekeinde zijn gemotoriseerde
"heden van het Duitsche leger, ongewapend,
"®h in uniform, te Danzig aangekomen. Als
°tief wordt opgegeven, dat deze afdeelingen
"Wezig zullen zijn bij een demonstratie van
6 Plaatselijke stormtroepen.
^YDepark (New York), 12 Juni (Reuter).
°hing George en Koningin Elisabeth hebben
Zondag rustig doorgebracht, als gasten van
Pree.;-,
ls'dent Roosevelt in Hydepark, het op 120
"ent.
van de City gelegen buiten van den pre-
den morgen woonden zij een godsdienst-
°®fem
ehing bij in de kleine dorpskerk, 's Middags
Crh een picnic gehouden in het park, terwijl
Öe
c'"ee](
Zondagmiddag verder zonder drukke offi-
e plechtigheden werd doorgebracht. Zonóag-
^V°"d begaven de Koning en de Koningin zich
naar den koninklijken trein, waarmee zij
r Canada terugkeeren.
23 uur Zondagavond vertrok de koninklijke
5C, naar Canada. President Roosevelt, zijn
Senoote en zijn moeder vergezelden de hoo-
hiiv,Sasten naar het station en wuifden hen bij
j? vertrek toe.
V0[ e honing en de koningin zullen in de eerst-
tw®e"he vier dagen korte bezoeken brengen aan
steden in Canada. Donderdagavond ver
lig "en zij van Halifax op Nieuw-Scootland
Engeland.
W koninklijke gasten en president Roosevelt
portretten met handteekeningen uitge-
SCüSelci- Ook aan de moeder van den president
°"k het Britsche Koningspaar een portret.
=j VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
koel weer, zwaar bewolkt met opklarin- |1
gen, enkele regenbuien met kans op 'on- EE
weer, matige tijdelijk krachtige, Noorde-
lijke tot Noordwestelijke wind.
Zon op 4.38 onder 21.29 Licht op
21.51 Maan op 1.47 onder 15.20 EE
EE 17 Juni N.M. EE
TRIER, 12 Juni Het D.N.B. publiceert
den inhoud van een rede, die de algemeene
bouwinspecteur der Duitsche vestingwerken
dr. Todt te Trier gehouden heeft en waar
in hij de in het buitenland gepubliceerde
berichten belachelijk maakte, volgens welke
de grensversterkingen in het Westen van
Duitschland tengevolge van den hocgen
waterstand onbruikbaar geworden zouden
zijn.
Deze versterkingen zijn integendeel aanzien
lijk uitgebreid. Vóór de twee bestaande verde
digingslinies achter Aken en Saarbrücken dus
Westelijk van deze steden is een derde ver
dedigingslinie gebouwd. Langs de geheele
Westgrens, van Aken tot Zwitserland, is onaf
gebroken doorgewerkt aan den „Westwal."
De „Westwal", die reeds verleden jaar ge
reed kwam, is over de geheele lengte, tot bij
Bazel met zeer sterke verdedigingswerken aan
gevuld.
Men verzwijgt, aldus Todt, voor 't Fransche
volk dé sterkte der grensverdedigingswerken en
voert met deze laakbare lichtzinnigheid oor
logspolitiek.
In elk geval, zoo besloot hij zijn rede, is mep
in Duitschland er van overtuigd dat de mil-
lioenen kubieke meters beton van den „West
wal" een veel belangrijker bijdrage tot hand
having van den vrede zijn, dan de bewuste mis
leiding door de pers- en radio-leugenaars.
rrn F
PARIJS, 12 Juni. (Havas). Onder den ti
tel „Van protectoraat naar inlijving" publi
ceert de Intransigeant een verklaring van
Osoesky, den Tsjecho-Slowaakschen ge
zant te Parijs, waarin deze wijst op de ver
anderingen, die zich de laatste weken in
het protectoraat Bohemen en Moravië heb
ben voltrokken.
Hij wees er op, dat het Tsjecho-Slowaaksche
personeel geleidelijk door Duitsch personeel
wordt vervangen. Bovendien hebben de laatste
zes weken belangrijke requisities plaatsgevon
den. Men heeft van alles weggehaald, ijzeren
hekken, metaal, granen, vee, suiker, hout, om
het naar Duitschland te brengen. De bevolking
is van dag tot dag meer op rantsoen gesteld
Linnen is moeilijk verkrijgbaar geworden en
wanneer men het vindt, moet er twee of drie
maal zooveel voor betaald worden als voor de
bezetting.
Volgens Osoesky is het ergste, dat men het
nationale gevoel heeft aangetast. Op de scho
len zijn Duitsche boeken ingevoerd, die in
strijd met de historische waarheid zijn en waar
in gezegd wordt, dat de Tsjecho-Slowaaksche
natie geen natie is, doch wel een levensruimte
van het Duitsche rijk. De Tsjechische patriot
tische litteratuur wordt geweerd.
Tenslotte heeft ook de vorige week Zondag
door Frank gehouden rede de oogen der Tsje
chen geopend. Deze zeide: gij hebt geen recht
meer op onafhankelijkheid. Gij zijt bestemd om
uw bijdrage te leveren en te werken voor het
groote Duitsche rijk. Dit aldus Osoesky
zal het Tsjechische volk, dat zijn onafhanke
lijkheid lief heeft, nooit aanvaarden.
Dormesson schrijft in de Figaro over de in
cidenten in Bohemen en Moravië oun. als
volgt:
„Wij gelooven niet ons te vergissen, wanneer
wij opperen dat de Duitsche vergeldingsmaat
regelen niet bij toeval zijn afgekomen. Zij vor
men een onderdeel van een plan. Het is zeer
waarschijnlijk dat wij een der volgende ochten
den zullen vernemen, dat de pseudo-regeering
van Praag, zijn pseudo-attributen en het pseu-
do-protectoraat van von Neurath, in het be
lang van de orde en deti vrede in Midden-
Europa niet meer in leven zijn. Overigens zou
het geen verrassing brengen, dat deze maat
regelen zouden voorafgaan aan een nieuwe
reconstructie van Slowakije."
Vivières schrijft in de Ordre: Bohemen en
Moravië zijn aan een overweldiger ten prooi.
Alle maatregelen van geweld en onderdruk
king kunnen echter het Tsjechische patriotis
me niet dooden. Integendeel. De trotsche vrije
bevolking van het protectoraat heeft de Duit
sche overheersching niet aanvaard en zal deze
nooit aanvaarden.
In verband met de gebeurtenissen in Bohe
men en Moravië wordt, volgens het Poolsche
telegraaf-agentschap, weer een toenemen ge
meld van het illegale overschrijden der Pool
sche grens door Tsjechen, vooral oud-officie
ren.
De Tsjechische vluchtelingen vertellen,
dat groote gisting heerscht onder het
Tsjechische volk, dat zich organiseert in
geheime vereenigingen om te strijden tegen
de Duitsche bezetting.
Intusschen is de Zondag te Kladno rustig
verloopen. De sfeer in de stad is minder ge
spannen na de mededeeling van Von Neurath.
dat geen verdere maatregelen -Sullen worden
genomen.
Naar wij vernemen ligt het in het voor
nemen van mr. J. P. graaf van Limburg
Stirum, onzen Nederlandschen gezant te Lon
den, in den loop van dit jaar om particu
liere redenen ontslag aan te vragen.
Naar ons ter oore komt, wordt als zijn
opvolger genoemd jhr. mr. E. F. M. J. Mi
chiels van Verduynen, oud-gezant te Praag
en oud-chef van de afdeeling diplomatieke
Zaken aan het departement van Buiten-
landsche Zaken.
WEENEN, 18 Juni (Havas). Zaterdagmiddag
te half drie is Hitier onverwacht te Weenen
aangekomen. De verraste bevolking van Weenen
verzamelde zich voor hotel Imperial, waar de
Führer zijn intrek had genomen.
Hitier bracht Zondag een bezoek aan den
Hofburg. In den avond woonde hij een opera
voorstelling bij in het Burgtheater. Een histo
risch stuk, waarin de vernedering van den
Duïtschen Keizer Hendrik IV en zijn gang naar
Canossa behandeld werden, werd voor dezen
avond vervangen door een blijspel.
Na de operavoorstelling begaf hij zich met
den componist Richard Strauss naar het kasteel
Cobenzl in de buurt van Weenen, waar een
banket werd aangericht ter gelegenheid van
den 75sten verjaardag van Strauss.
Zondagmiddag heeft zich op het kas
teel Groot-Vaesharteit, nabij Meerssen, een
familiedrama afgespeeld. Tijdens een twist
heeft de bewoner, de zestig-jarige groot
grondbezitter E. R., zijn 42-jarige echtge-
noote, geboren v. d. D. de W., met eenige
revolverschoten van het leven beroofd.
De gemeente-politie heeft den dader
kort na het gebeurde gearresteerd en over
gebracht naar de marechausseekazerne te
Maastricht, om ter beschikking van de
justitie te worden gesteld.
Het was omstreeks vier uur, dat in het his
torisch kasteel, gelegen temidden van heerlijk-
groene landouwen, in de onmiddellijke nabij
heid van het vredige Geuldal, de harde droge
knallen van een revolver weerklonken. In enkele
oogenblikken had zich een vreeselijk drama in
een der vertrekken van het kasteel voltrokken.
Echtelijke oneenigheid had den kasteelheer
dusdanig in woede doen ontsteken, dat hij een
revolver greep en dit wapen op zijn vrouw
richtte. Ondanks het ingrijpen van zijn negen
tien-jarigen zoon en achttien-jarige dochter,
die bij het twistgesprek aanwezig waren, vuur
de heer R. eenige malen. In de hartstreek ge
troffen zeeg zijn yrouw ineen. De zoon slaagde
er daarop in zijn vader te overmeesteren en
hem het wapen af te nemen. De heer R. Jr.
ontbood onmiddellijk den arts Van Aubel uit
Meerssen op het kasteel, die niet anders kon
dan den dood van het slachtoffer vaststellen.
Ook geestelijke hulp was spoedig aanwezig,
doch ook deze kon niet meer geboden worden.
Even later verscheen de burgemeester van
Meerssen, de heer J. H. Visschers, vergezeld
van een veldwachter, ter plaatse voor het in
stellen van 'n politioneel onderzoek. In den loop
van den middag brachten de subst. officier van
justitie te Maastricht, mr. J. H. H Dautzen-
berg, en de districtscommandant van de mare
chaussee eveneens een bezoek aan het kasteel.
De burgemeester had onmiddellijk na zijn
aankomst den dader gearresteerd en naar
Maastricht laten overbrengen, waar hij aan een
eerste verhoor werd onderworpen.
De heer R. is eigenaar van het bekende kas
teel Groot Vaesharteit, dat zijn geschiedkun
dige waarde o.m. ontleent aan het feit, dat
het heeft toebehoord aan Koning Willem II.
Het landgoed bestaat voor het grootste gedeelte
uit boomgaarden, welke een oppervlakte beslaan
van niet minder dan 150 H.A., zoodat de heer
R. met recht de grootste boomgaardbezitter van
ons land kan worden genoemd. Nadat hij vroe
ger zijn bezit had verpacht, oefende hij de laat
ste jaren de vruchtenteelt in eigen beheer uit,
waartoe hy over een groot personeel beschikte.
Zooals vanzelf spreekt, genoot de heer R groote
bekendheid in deze streek, hoewel hij zich niet
veel onder de bevolking bewoog.
Over de aanleiding van den vreeselijken
twist is momenteel nog niets bekend. Wel
weet men, dat zich in het gezin van den
heer R. vroeger wel eens moeilijkheden had
den voorgedaan, doch niemand heeft kun
nen vermoeden, dat die tot dit gevolg zou
den leiden.
Het gebeurde heeft in dit Limburgsche dorp
en in wijde omgeving hevige ontsteltenis te
weeg gebracht. In het plaatsje was het Zondag
zeer druk en er waren talrijke vreemdelingen
samengekomen. De kermis was in vollen gang.
Het nieuws van het drama verspreidde zich
zeer snel en maakte het algemeen onderwerp
van gesprek uit.
KAUNAS, 12 Juni. (ReuterL Op het Bal-
tische congres, dat te Kauna^wordt gehouden,
heeft Bizauskas, plaatsvervangend minister
president van Litauen, verklaard, dat de rand
staten in geval van oorlog een strikt neutrale
houding zouden aannemen. Tegen iederen aan
slag op hun onafhankelijkheid zal echter met
wapengeweld worden opgetreden. Het Congres
nam een motie aan, waarin de wensch wordt
uitgesproken, dat de randstaten schouder aan
schouder zullen staan om hun onschendbaar
heid in geval van nood gezamenlijk te verdedi
gen.
VATICAANSTAD, 12 Juni. (Havas). Z. H.
de Paus heeft Zondagmorgen de 3.200
Spaansche soldaten in audiëntie ontvangen,
die met de Italiaansche vrijwilligers uit
Spanje naar Italië zijn overgekomen en aan
de overwinningsparade te Rome hebben
deelgenomen.
De Spaansche soldaten waren vergezeld van
den Spaanschen minister Sunef, alsmede van
generaal Gambara. De Paus heette, aldus
Havas, zijn welbeminde zonen hartelijk welkom,
en verklaarde, dat deze soldaten voor hem een
groote troost waren, omdat zij in Spanje het
geloof en de beschaving verdedigd hebben.
De Paus herdacht voorts degenen, die in den
strijd gesneuveld zijn en schonk vervolgens
Zijn zegen aan Franco, aan zijn medewerkers en
aan alle geloovigen van het katholieke Spanje.
Na de audiëntie woonden de Spaansche soldaten
in den St. Pieter de H. Mis bij.
WARSCHAU, 11 Juni (Havas) Een Duitsch
vliegtuig heeft bij Sjamotgii ten Noordwesten
van Koronowo een noodlanding gemaakt. De be
stuurder verklaarde uit den koers te zijn ge
raakt Hij is gearresteerd en het. toestel is in be
slag genomen.
DINSDAG 13 JUNI, 'S AVONDS 8'A VVJl
Spreker de bekende redenaar
DE TOEGANG IS VRIJVOOR R. JCATH.
KIEZERS gereserveerde plaatsen ver
krijgbaar a 10 cent in het Geb. St. Bavo.
DOOR HET ENSEMBLE J. NIBBERING
De Roemeensche minister van Buiten-
landsche Zaken, Gafencoe, te Ankara
aangekomen.
Poolsch douane-inspecteur door de po
litie van Danzig gearresteerd.
Graaf van Limburg Stirum zal ontslag
nemen als gezant te Londen; jhr. mr. E.
Michiels van Verduynen als zijn opvol
ger genoemd.
Intern. Verlichtingscongres te Schevenin-
gen door minister Van Buuren geopend.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
Vreeselijk familie-drama nabij Meerssen.
Kasteelheer schoot zijn vrouw neer.
EEN BETROUWBAAR
REISGEZEL:
noodig om deze annonce uitgeknipt in open
envelop als drukwerk aan ons op te zenden,
ontvangt U uitvoerige brochures over bet
Vermeldt Uw naam en adres op de achterzijde
(V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan:
Dr. H.Nannipg's Pharm. Fabr. N.V., Den Haag
Zondagavond laat kwam een inwoner van
Meerssen, W., in beschonken toestand van de
kermis thuis. Hij maakte ruzie met zijn vrouw,
die de woning ontvluchtte en bij een der buren
een veilig heenkomen zocht. De man volgde
haar naar de woning van den buurman en
trachtte hier de deur te forceeren. Hij sloeg er
een ruit in, hetgeen hem noodlottig werdde
polsslagader werd doorgesneden.
Hevig bloedend werd hij naar het ziekenhuis
Calvariënberg te Maastricht overgebracht, waar
hij kort na aankomst is overleden.
TOKIO, 12 Juni (Domei) Groot opzien
heeft een bericht uit Nanking gewekt, volgens
hetwelk Liang Hoeng Tsji, de voorzitter van
den uitvoerenden Joean en vele andere hoog-
waardigheidsbekleeders van de nieuwe Nanking-
regeering, alsmede een aantal vooraanstaande
Japanners, o.a. Tomesaboero Sjimitsoe, de vice-
minister van Buitenlandsche Zaken, tijdens een
maaltijd, gehouden ter eere van Sjimitsoe, bijna
zouden zijn vergiftigd.
Na het drinken van den Chineezenwijn
„laotsioe", waarmede de toasten werden uitge
bracht, voelden verschillende leden van het
gezelschap zich onwel worden. Ijlings ontbo
den artsen konden nog juist het onheil bezwe
ren. De politie heeft een der leiders van de
anti-Japansche actie gearresteerd, die er van
verdacht wordt vergif in den wijn te hebben
gedaan, om daardoor de Japansch-gezinde Chi-
neezen uit den weg te ruimen.
Stand op Maandag 1 uur n.m. 754.7
Vorige stand: 753.6