Amerika uit ?ijn bezorgdheid over Tientsin Sterven beter dan vrijheids verlies" Moord op oude grootmoeder H DZ Het nieuws van' heden R.K. STAATSPARTIJ STAPPEN BIJ REGEERING TE TOKIO I I VEREENIGDE katholieke pers 'Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal ^.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD M£T OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VRIJDAG 16 JUNI 1939 - AVONDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21840 fh Twee Chineezen bij het brengen van groenten naar de con cessie doodgeschoten Ernstig voedseltekort rü.elens aan' „Amerika mag niet onver schillig blijven" „Tientsin een waarschuwing voor de democratieën" Japan handhaaft zijn maatregelen Tl, Rede van den Slowaakschen mi nister Durcansky over de bui tenlandsche politiek De relaties met Rome, Berlijn en Boedapest m iif i rfTf u' LS Een, die heel wat voor den boeg heeft. De „Oranje" in het Hendrik-dok van de Amsterdamsche Droogdok Mij., waar de oceaanreus voor eenige dagen onder handen genomen wordt Khenen op den Orebbeberg Minister-president dr. H. Colijn en minister Slotemaker de Bruine tijdens de bezichtiging der Willibrordtentoonstelling, welke Donderdag te Utrecht officieel door dr. Colijn is geopend Defensiedebat in het Hoogerhuis Kleinzoon en diens vriend resp. tot 15 en 10 jaar gevangenisstraf veroordeeld Landbouwer bij aanrijding gedood Werkverruiming Commissie van advies geïnstalleerd DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM GROOTE PROPAGANDA- VERGADERING IN GEMEENT. CONCERTZAAL HENRI DE GREEVE MUZIKALE ILLUSTRATIE Fraude bij het Ossche Ziekenfonds Incasseerder veroordeeld Gafencoe en Metaxas wisselen toasten uit *UKEAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: ^ASSAULAAN 51 - TEL. 13866 GIRO 22884 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez mededeelingen 50 cent; idem op pag één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek DE BLOKKADE INTERNATIONALE BRUG WaAROVER INVOER VAN LEVENSMIDDELEN IS TOEGESTAAN BLOKKADE V D PEI-RIVIER PRIKKELDRAAD VERSPERRING (3946) HET BRITSCH-JAPANSCHE CONFLICT TE TIENTSIN ff ITALIAANSCH OOST STAT CENTRAAL STATION "aar peip1' naar Tsmar WASHINGTON, 16 Juni. (Reuter). De Amerikaansche regeering: heeft tegenover de Japansche regeering uiting gegeven van ''aar bezorgdheid over de blokkade te Tientsin. De zaakgelastigde te Tokio heeft Aet Japansche ministerie van Buitcnland- Sche Zaken medegedeeld, dat de Vereenigde Staten te Tientsin belangen hebben en be zorgd zijn voor een mogelijke bedreiging dier belangen door de blokkade. Te Amerikaansche belangen worden begroot 6t> 26 millioen dollar. De juridische deskundi- der regeering hebben verklaard, dat de JaPansche blokkade geen rechtvaardiging in het '"ternationale recht vindt. De buitenlandsche c°bcessies te Tientsin, Sjanghai, Koelangsoe en e'öers zijn tot stand gekomen door onderhande lden tusschen China en de regeering en zij neutraal eigendom. De blokkade is daarom aldus deze juristen even onwettig als een k'°kkade tegen een neutrale mogendheid in °°rlogstijd. Volgens de „Hotsji Sjiboen" heeft de Ameri- j^ansche regeering besloten strikt neutraal te J'iven in het geschil tusschen de Japansche en Itsche autoriteiten te Tientsin. 'h welingelichte kringen te Tokio wordt ver- 'aard, dat regeering vastbesloten is de blok- jade in Tientsin voort te zetten tot de buiten- jjldsche concessies den nieuwen toestand in j °°rd-China formeel erkend hebben- Er ver- dat de Japansche autoriteiten in Tientsin °°r de opheffing van de blokkade de volgende iSr-hen ingewilligd willen hebben: Vaststelling van alle terroristische anti- aPansche personen of organisaties. 2. De politie moet door de Japanners wor- eri gecontroleerd. v De buitenlandsche concessies moeten ge jogd worden in de politiek der regeering te eiPing. Het financieeie wezen in Noord-China *8 op geenerlei wijze gestoord worden. Onmiddellijke uitlevering der in de con- ssie in deposito liggende 50 millioen aan «ilver. 'h den ochtend van den derden dag der blok je hebben de Japanners hun maatregelen nog ^•"scherpt. In de vroegte werden de buiten- bders uit hun slaap gewekt door schoten, ge- bij de barricade voor de renbaan. Er ont- ^°hd een groote opwinding, die niet verminder- e' toen men vernam, dat twee Chineezen, die j^ahden met groenten over de barricaden aan- 'kten waren neergeschoten „om een voorbeeld 'tellen". I^eer weinig Chineezen mogen de concessies J^denkomen of verlaten. In het door de Ja- t dners beheerschte gebied wakkeren agiato- ad de anti-Engelsche en anti-buitenlandsche Rel voedseltocstand blijft critiek. In den af- oopen nacht is wat melk en wat groente In Concessie gebracht, doch niet genoeg om aan Sei ^oetten der bewoners te voldoen. De En- wagen zich, gedachtig aan de verne- fj, 'n8en van de vorige dagen, over het algemeen buiten de concessie. (3947) breid plan van de onderteekenaars van het anti-komiiitemverdrag. De Fransche pers schrijft uitvoerige beschou wingen over de blokkade te Tientsin. De „Petit Parisien" schrijft: „Wat in het Verre Oosten gebeurt, wettigt de onderstelling, dat de Duitsche diplomatie haar voelhorens tot Japan uitstrekt. Japan profiteert van de Europeesche moeilijkheden om de belangen der blanken te schenden en hun gezag te ondermijnen. Het hoopt zoo beter zijn heerschappij over China te kunnen vestigen. Het staat echter niet vast, dat deze tactiek niet riskant is en niet tot ge volg zal hebben, dat alle blanke volken, die belangen in de Stille Zuidzee hebben, zich aan eensluiten. In ieder geval lijkt de noodzaak van een FranschBritschRussisch verdrag gebie dender dan ooit en het is te hopen, dat men dat te Londen, Moskou en Parijs begrijpt." Volgens de „République" weet Japan zeer goed, dat het Amerika tegen zich in het harnas zou jagen, indien het zijn actie tegen Engeland zou generaliseeren. De „Justice" schrijft: „Het Japansche geweld dadige optreden zal de totstandkoming van een driezijdig verdrag verhaasten. De waarschuwing van Tientsin zal zoowel te Londen als te Moskou gehoord worden en de Vereenigde Staten, wel ker belangen in China parallel loopen met die van Frankrijk en Engeland, zullen er niet on gevoelig voor zijn." De „Populaire" zegt: „In andere tijden zou Engeland kunnen hopen, door een verzoenende houding het gevaar af te wenden. Thans echter zou het geringste terugwijken een ontwrich ting van het anti-agressiestelsel tot gevolg kun nen hebben. Door te Tientsin toe te geven zou Engeland zijn positie in Azië ruïneeren en die in Europa verzwakken. Het is dus gedoemd den Japanners het hoofd te bieden en zal dat ook doen. Het zal daarin gesterkt worden door de overweging, dat Japan, hoe uitdagend het ook optreedt, werkelijk niet in staat is een nieu wen oorlog, met wien ook, te wagen." In de bijeenkomst van hét Japansche kabinet heeft de minister van Oorlog, Itagaki, ver klaard, dat de Japansche autoriteiten te Tient sin de maatregelen „met kalme vastberaden heid" doorzetten, om alle misverstanden uit den weg te ruimen. De minister van Buitenlandsche Zaken, Arita, deelde mede, dat de Britsche ambassadeur na dere verklaringen heeft gevraagd omtrent de redenen, die tot de blokkade geleid hebben. Arita had geantwoord, dat de geheele aange legenheid in de handen der plaatselijke auto riteiten te Tientsin lag. Hij had de Britsche regeering voorgesteld met Japan samen te wer ken, opdat de kwestie voor goed geregeld kon worden. Het kabinet heeft besloten de maatregelen te Tientsin te handhaven en vastbesloten door te zetten. Een overeenkomstig besluit werd genomen door een conferentie van het bureau voor China, waaraan werd deelgenomen door den minister-president, de ministers van Oorlog, Marine, Buitenlandsche Zaken en Financiën en den secretaris-generaal van het bureau, gene raal Janagawa. De Amerikaansche zaakgelastigde heeft in lichtingen gevraagd over den toestand der Ame rikanen te Tientsin. Naar Domei meldt, is dac^op geantwoord, dat de Amerikaansche rechten en belangen niet bedreigd worden, daar Amerika slechts middellijk bij de gebeurtenissen betrokken is. Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinij VERWACHTING geldig van hedenavond ij tot morgenavond ongeveer 19 uur: i VOOR HET GEHEELE LAND: 5 helder tot lichtbewolkt, droog, warm weer, behoudens kans op onweer in het Zuid- westen; zwakke tot matige wind uit Zui- EE delijke richtingen. Zon op 4.37 onder 21.33. Licht op 21.53. -;£= Maan op 3.55 onder 20.05. N.M. 17 Juni let 'bies'' Amerikaansche blad de „New York schrijft: he'^et wordt steeds duidelijker, dat Japan in tvVerre Oosten cenzelfden strijd voert als t^ bhland in Europa: andere invloeden moe- fij. worden uitgeschakeld, opdat het vasteland éér, ^an worden voor de overheersching door gee "bdgendheid. De Vereenigde Staten hebben Ver? koloniale belangen in het Verre Oosten en a's tsiren ^us niet in dezelfde omstandigheden ankrijk en Engeland, maar het samen«al- lijj,. Vah deze weinig goeds belovende gebeurte- op de twee continenten beteekent een Jiip,'b, waarvoor de Amerikaansche regeering j. onverschillig kan blijven". "«tivi ®r'^cllc pers verwerpt eenstemmig het Iw 'd van een compromis met Japan, in cest za' blÜken' dat Japan de positie der n/cile Mogendheden in China wil ruïnee- bladen willen nog hopen, dat van een lij i-telijk incident gesproken kan worden, doch 1Jn van meening, dat vergeldingsmaatrege- 0bVermijdelijk zullen zijn, wanneer zou blij- dat men hier te doen heeft met een uitge- BRATISLAWA, 15 Juni (D.N.B.) Voor het Slowaaksche parlement heeft de minister van Buitenlandsche Zaken, Durcansky, in een rede o.a. het volgende verklaard: In Slowakije is thans ieder er van over tuigd, dat de Slowaaksche natie slechts als zelfstandige staat waardig kan leven. Iedor, die er aan denkt de zelfstandigheid van den Slowaakschen staat aan te tasten, moet zich er van bewust, zijn, dat hij staat tegenover een aaneengesloten natie, die liever zou sterven dan zich laten beroovcn van haar vrijheid. Dit beteekent echter niet, dat de Slowaaksche natie niet met de andere vol ken tot wcderzijdsch nut wil samenwerken. Ten aanzien van het Duitsch-Slowaaksch verdrag verklaarde de minister, dat er kwaad willigen zijn, die uit dit verdrag het bewijs trach ten te halen, dat de Slowaaksche republiek geen zelfstandige, soevereine stdat is. Deze bewerin gen werden geuit, omdat Slowakije zekere ver plichtingen jegens het Duitsche Rijk heeft aanvaard als tegenwaarde voor de garantie der politieke onafhankelijkheid en der integriteit van het Slowaaksche staatsgebied. Met die beweringen tracht men het Duitsche Rijk politiek te treffen en het te betichten van een imperialisme, dat kleine, zelfstandige vol ken aanvalt, doch in werkelijkheid wordt met deze beweringen de Slowaaksche staat getrof fen, welken men op deze wijze het bestaans recht ontzegt. Er zijn ook andere staten, die be paalde juridisch-politieke verplichtingen heb ben aangegaan. Er had Duitschland niets in den weg gestaan om Slowakije geheel of gedeeltelijk te annexee- ren, wanneer het dat gewild had. Wanneer Duitschland een derg'elijken stap niet heeft on» dernomen, heeft het opnieuw een bewijs ge leverd, dat het niet de onderwerping wil van kleinere volken. Integendeel heeft Duitschland zich belast met de garantie van de grenzen en de politieke onafhankelijkheid van Slowakije. Slowakije weet dat op waarde te schatten, want juist het jongste verleden heeft getoond, dat van alle garanties voor Slowakije alleen de Duit sche van groote beteekenis kan zijn. Duitschland is Slowakije niet alleen in politiek, maar ook in economisch opzicht ver tegemoet gekomen, op dat Slowakije de aanvankelijke moeilijkheden spoediger zou kunnen overwinnen. Polen, aldus de minister, heeft tejenover de Slowaaksche republiek een meer positief stand punt ingenomen. De betrekkingen met Hongarije zijn den laat- sten tijd weliswaar relatief beter geworden, maar toch is nog lang niet die graad van ver betering bereikt, die tusschen staten met goede betrekkingen wordt verondersteld. De oorzaak is, dat de Hongaarsche openbare meening lan gen tijd gesterkt is in de dwaling, dat het Slo waaksche volk ieder oogenblik bereid is een po- litieken zelfmoord te begaan. Acties, die onder den naam „St. Stefanskroon" e.d. bekend staan, beteekenen voor Slowakije slechts een inhoud- looze historische herinnering. Verder zijn de betrekkingen tusschen Slowakije en Hongarije van de behandeling der Slowaaksche minder heid, die 60.000 zielen telt, afhankelijk. Wat de betrekkingen tot Italië betreft, Slo wakije heeft sinds den aanvang der fascistische revolutie met Italië gesympathiseerd. Eenige Slowaaksche economen zullen dezer dagen naar Joego-Slavië gaan en in Bratis- lawa zullen volgende week economische bespre kingen met Italië beginnen. Met Duitschland zullen definitieve verdragen ter vervanging van overeenkomsten van tijde- lijken aard worden gesloten. Resumeerend constateerde de minister, dat Slowakije de aanvankelijke moeilijkheden met succes te boven is gekomen. Havas meldt nog, dat de minister zeide: De Slowaaksche republiek beschouwt zich als een staat, behoorende tot de invloedszone van de spil. Ik heb geen volle vrijheid tot het defi- nieerep van de Slowaaksche buitenlandsche po litiek/ maar die beperking komt niet voort uit een druk op ons, maar uit onzen traditioneelen strijd tegen de Hongaren en de Tsjechen. Het SlowaakschDuitsche verdrag heeft Slowakije politiek ingelijfd in het Systeem van de spil, want Slowakije staat niet alleen onder bescherming van Duitschland, maar ook van de spil Rome-Berlijn. Tenslotte betoogde Duransky, dat niets de ontwikkeling van de PoolschSlowaaksche be trekkingen ten profijte en tot voldoening van beide landen in den weg staat. LONDEN, 15 Juni (Reuter) In het Hoo gerhuis is hedenavond het debat geopend over de munitievoorziening. Strabolgi van de arbeidersoppositie zeide juist van een reis naar België teruggekeerd te zijn en geconstateerd te hebben, dat de Belgen zeer goed voorbereid zijn. Hij had vernomen, dat Nederland in denzelfden staat van voorberei ding is en alle dijken en bruggen reeds onder mijnd zijn. Hetzelfde gold voor Zwitserland. Strabolgi meende verder dat er gebrek aan coördinatie was tusschen Engeland en zijn bondgenooten. In zijn antwoord zeide lord Chatfield o.m. dat stafbesprekingen met de Sovjet-Unie wor den gevoerd en tot een goed einde zullen wor den gebracht. Chatfield somde vervolgens de maatregelen op, die genomen zijn tot verdedi ging van de burgerbevolking tegen luchtaan vallen. Ten aanzien van de oorlogsvoorraden zeide de minister dat de laatste paar maanden niet minder dan dertig nieuwe fabrieken wer den opgericht. Vandaag heeft de rechtbank te Am sterdam, gepresideerd door mr. J. Boon, uitspraak gedaan in de strafzaak tegen den 19-jarigen Fr. E., en den 27-jarigen L. K., die terecht hebben gestaan we gens doodslag op en berooving van de hoogbejaarde grootmoeder van Fr. E., wonende op de Lindengracht en ge pleegd in Januari van dit jaar. De rechtbank veroordeelde Fr. E., den kleinzoon, tot vijftien jaar gevangenis straf, met aftrek van de voorloopige hechtenis en zijn vriend L. K. tot tien jaar gevangenisstraf, eveneens met af trek der voorloopige hechtenis. De straf werd opgelegd wegens doodslag, ge pleegd, om een strafbaar feit, in dit geval den roof van het geld, te verhei melijken. De Officier van Justitie, mr. C. J. van Arkel, had tegen E. twintig jaar en tegen K. twaalf jaar gerequlreerd. Een broer van Frans, S. E., stond terecht wegens heling van tien gulden. Hij had, voor namelijk bij de verdeeling van den buit, in de woning van de tweede grootmoeder van Frans, tien gulden aangenomen. Deze S. E. werd thans veroordeeld conform den eisch tot acht maan den gevangenisstraf, waarvan vijf maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar en onder toezichtstelling van het leger des heils. De preventieve hechtenis werd in mindering ge bracht. De jongens hoorden de uitspraak kalm aan E. vroeg aan den president of hij nog iets mocht vragen, waarop de president antwoordde dat dit schriftelijk moest geschieden. K. zweeg, waarna zij door den veldwachter werden weg gevoerd. Onder Nieuwerkerk a. d. IJssel is de 63-jarige landbouwer A. Hardijzer, uit Capelle aan den IJssel, die per fiets den provincialen weg Rot terdam—Gouda wilde oversteken, door een vrachtauto gegrepen en tegen den straatweg geworpen. De man was op slag dood. De minister van Sociale Zaken, prof. mr. C. P. M. Romme heeft hedenochtend de commissie van advies voor den Rijksdienst der werkver ruiming geïnstalleerd. De minister gaf een uiteenzetting van de redenen, welke er toe hebben geleid de com missie in te stellen en schetste tevens haar taak en werkwijze. De minister sprak de waar deering der regeerïng uit, dat de leden bereid zijn, haar bij de behartiging van de zaken, de werkverruiming betreffende, met raad en daad terzijde te staan. Nadat de voorzitter van de commissie, de heer Meyer de Vries, regeeringscommissaris voor de werkverruiming, de installatierede van den mi nister had beantwoord, is de commissie met haar werkzaamheden begonnen. OUDSMEEDKUNST van hoog gehalte - en dat reeds meer dan 100 jaar 1 H DZ- verlovings- en trouw ringen naadloos zuiver goudl RINGEN ruime sorteering in goede goudsmidszaken Air.erikaansche stap te Tokio in verband met de blokkade van Tientsin. De moord op de Lindengracht te Am sterdam; kleinzoon en diens vriend resp. tot 15 en 10 jaar veroordeeld. De^ ontslagen burgemeester voor het Ambtenarengerecht MAANDAGAVOND 19 JUNI des avonds half negen Spreker de bekende redenaar DE TOEGANG IS ZONDER ENTRéE- KAARXEN, VOOR R. KATH. KIEZERS gereserveerde plaatsen verkrijgbaar a 10 ct in het Gebouw St Bavo Medewerking v. h. Gemengd Koor Caecilia 110 personen DOOR HET ENSEMBLE J NIBBERING Tegen D. A. L., 56 jaar, incasseerder te Oss. waren acht maanden gevangenisstraf geëischt ter zake, dat hij tusschen 1929 en 1939 te Oss ten nadeele van het Ossche Ziekenfonds „On derlinge Hulp" op verschillende tijdstippen zich in totaal f 5017 had toegeëigend, welk geld hij voor deze instelling als contributieafdracht van leden had ontvangen. De rechtbank heeft hem veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest, waarvan vier maan den voorwaardelijk met drie jaar proeftijd en toezicht der R. K. Reclasseeringsvereeniging. Verder heeft de rechtbank Donderdagnamid dag de strafzaak behandeld tegen den 60-jarigen administrateur te Oss, aan wien was ten laste gelegd, dat hij zich in 1935 opzettelijk f 269 en in 1936 opzettelijk in totaal f 997.50 wederrech telijk had toegeëigend, welk geld eigendom was van de Vereeniging van het Onderlinge Zieken fonds te Oss en dat hij als administrateur dier instelling onder zich had. Verdachte verklaarde, geen verduistering te hebben gepleegd, hoewel hij 'het geld wel uit de kas der vereeniging had genomen om er bovengenoemde bedragen van uit te leenen aan den voorzitter van het Fonds. Dat geld kwam hem echter toe. Hij had n.l. sinds 1935 zijn eigen salaris niet van de gelden der kas ge scheiden en meende nu te allen tijde gerech tigd te zijn, alsnog dat geld, dat immers zijn eigendom was en hem toekwam, uit de kas te mogen nemen. Toen de president hem daar naar vroeg, berekende verdachte dat hij in 1936 ten hoogste f 675 aan salaris in de kas had zit ten, terwijl hij f 997 ruim had uitgeleend, wat in ieder geval een belangrijk bedrag meer was dan hij uit de kas als zijn eigendom mocht ne men. De gelden, waarover verdachte de be schikking had voor de Vereeniging, waren af komstig van incasseerders. Op een vraag van den president, waarom ver dachte dat geld alsmaar in de kas liet zitten, terwijl hij toch geen man van geld was, gaf verdachte geen duidelijke verklaring. De eisch luidde zes maanden gevangenisstraf. Verdediger, mr. Pulles te Oss, pleitte niet ont vankelijk verklaring der dagvaarding of vrij spraak. Verdachte zei nog, te goeder trouw te zijn geweest. De administratie was slordig ge worden doordat zij hem boven het hoofd groei de. Vonnis over 14 dagen. ATHENE, 16 Juni. (Havas). Aan een Don derdagavond ter eere van Gafencoe aangeboden diner heeft Metaxas een rede uitgesproken, waarin hij wees op „de onvergankelijke vriend schap, die Roemenië en Griekenland verbindt". Hieraan voegde hfj toe, dat Griekenland, „dat niet over zijn grenzen heenkijkt en doordron gen is van respect voor andersmans bezit, voor zichzelf een gelijk respect vraagt". Ten slotte deed spreker de nauwe solidariteit uitkomen, die bestaat tusschen de vier staten van den Balkanbond, „vereenigd in een onwrikbaren wil tot vrede en in dezelfde opvatting van waar digheid". Gafencoe zeide, in antwoord op de toespraak van Metaxas onder meer, dat de groote Grie ken uit de historie den menschen toewijding aan de openbare zaak en liefde tot de vrij heid leerden. „Zij leerden ook dat de vrede tusschen de volken zou moeten zijn. De Bal kan-entente wil aan deze voorschriften trouw blijven, omdat dit het doel onzer unie is".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1