n Centraal vluchtelingenkamp Kinderbijslagen aangenomen >1 arl en e's r IAAT DE JODEN VRIJ! AMENDEMENTEN-MIDDAG eerste lief c e i DONDERDAG 22 JUNI 1939 OVERZICHT EERSTE KAMER Koren op anti-semïe- tischen molen S: BEDRIEGLIJKE BANKBREUK Bejaarde commissionnair in effecten veroordeeld RADIO-GELUKWENSCHEN VOOR DR. COLIJN Minister dr. J. v. Dijk en burge meester Oud voor de microfoon Meisje onder zand bedolven Slachtoffertje wel bevrijd, doch te laat HET RIJK BENADEELD Uitvoerder van werk aangehouden DE WERKING VAN DEN KRAKATAU Er is veel asch gevallen JONGEMAN VERDRONKEN Te ver in zee gegaan BAKSTEEN-INDUSTRIE VRAAGT ORDENING SPOORWEGWERKEN BIJ UTRECHT Nieuwe marine-attaché te 's Gravenhage Academische examens Technische hoogeschool Machinisten-examen OVERZICHT TWEEDE KAMER Akte-examens lich. oefening L. O. Middelbare Handelsdagschool Examens nuttige handwerken Taak der Bedrijfsraden Motorrijder gedood Op onbewaakten overweg door trein gegrepen NIEUWE ENGELSCHE CONTINGENTEN Nederland weer de dupe Verboden invoer van geldwaarden in Spanje en Albanië (Van onzen parlementairen redacteur) DEN HAAG, 21 Juni 1939 Zoo heftig als juist de heeren Vorrink ®D.A.P.) en Kranenburg (V.D.) bij de be ating van Justitie opkwamen tegen de' anti thetische uitlatingen, die de nationaal-socia- usche pers zich veroorlooft, even zoo gretig erPen zij thans met volle hand koren op den h-semietischen molen. tra; *h hun oogen deugde aan het voornemen de Regeering tot stichting van een cen- at vluchtelingenkamp in Westerbork, geen 'ad. Dat zou een concentratiekamp worden, 5ar menschen uit allerlei streken bijeenge- acht, uit allerlei milieus afkomstig en van erlei intellectueele ontwikkeling samen moe- 11 leven en werken. Daar kan geen behoorlijke hidsverdeeling worden gevonden; dat moet 'den tot een psychische depressie. Die men- etl kunnen daar hun emigratie niet vol gde voorbereiden (waarom niet; kunnen zij 11 ddaruit hun relaties in Amerika en Zuid- ®rika niet aanschrijven?). Dat is een straf- l^hp, zooals dat in Nunspeet, waar de barak- 11 Uit 1914 dateeren en waar de outillage ver beden het bescheidenste minimum blijft. De 'hité's zijn het daar niet mee eens en had- h liever, dat de vluchtelingen zich volkomen b konden bewegen op onzen vaderlandschen /dem. Desnoods met den plicht zich iederen te melden op straffe van in een gesloten atUp te worden gezet. ^at is dat nu voor een figuur. Nóch den heer Vorrink, nóch den heer Kra- eUburg ontsnapte ook maar één enkel woord d Waardeering voor hetgeen de Regeering ^edaan heeft en nog voortdurend doet voor de J^luchte Joden. Het is alles niet goed genoeg. J6 Joden zijn nog niet binnen of deze heeren aKen zich hun tolk en brengen hun eischen de Kamer. ^ls die vluchtelingen hier vrij moeten kun- d rondloopen, waartoe hebben wij dan wet- 11 aangenomen om de Nederlandsche arbeids- afkt te beschermen tegen vreemdelingen, t0eg volkomen terecht de heer de Bruyn (R.K.) aut van tweeën één: als zij vrij rondloopen Warrelen zij zelf hun levensonderhoud bijeen «n dat beteekent, dat er weer een paar dui- j^dci Nederlanders op straat komen. Ofwel zij 'j?en ten laste van de Nederlandsche ge nschap en dan wordt hun verblijf véél en ^e' duurder, dan wanneer zij allen in één kamp °rden ondergebracht, waar zij geschoold kun- ed worden voor de emigratie dat kan in de spreiding en in de groote stad niet en aar zij zelf voor het kamp en voor elkander udnen werken. Zoo denken de comité's er ook over. Het is °ikomen onjuist, zei de heer de Bruyn, die wel op de hoogte is met wat er voor de "thoiieke vluchtelingen gebeurt, het is volko- eU onjuist, dat de vluchtelingencomité's bij j^d minister niet vrij konden spreken. Alle za- Jd zijn met de grootste vriendschappelijkheid Vruchtbaar overleg behandeld. Hetgeen de h'dister onderschreef. Tot in détails heeft "^Ulster van Boeyen de zaken met hen door gaat en zij hebben ten volle erkend, dat de Peering in haar zorg voor de vluchtelingen 6 Juiste richting heeft ingeslagen. comité's koesteren echter de ernstige eh dat menschen, die zich nooit met de Ki ■ctische zorg voor de uitgewekenen hebben gehouden, achter hun rug om stemming ^ken tegen het centrale kamp en het aldus r Regeering moeilijk maken. J®U inderdaad: prof. Kranenburg beriep zich 2Ün betoog herhaaldelijk niet op het dchtelingencomité, maar op een of andere °Qflsche stichting, die geheel buiten de offi cie zorg staat. u^óér ligt dus het geheim van de tweeslach- Sheid, die in de Tweede Kamer bij de behan- 'bg van het vluchtelingenkamp bleek: de opstelling tusschen de leden der Kamer, die (ju terwille van de vrijheid op de „comité's" r°6pen en de Regeering, die zich óók op de "Nité- s" beroept om het kamp te verdedigen. ükar zijn andere instanties, dan de officieel© ité's, aan het stoken en de zaak der "htelingen, eerlijk gezegd, aan het vertroe- 'eU, indien niet grondig aan het bedervenl ^at de Regeering wil en waar de comité's kennelijk mee instemmen, is volkomen redelijk. Een centraal kamp werkt efficiënter en kost a aardoor minder dan een verspreide onder brenging. Het opent de mogelijkheid tot scho ling en herscholing. Het houdt de vluchtelingen, die tot één gezin behooren in gezinsverband bijeen. Het is niet zóó groot, dat alle vluchte lingen er beslist in moeten om het te vullen; van de 3500 a 3600 vluchtelingen, die op voor waarde van plaatsing in een kamp werden bin nengelaten, kunnen er maar 2500 daadwerkelijk worden opgenomen en er blijft dus speling, ruimte genoeg om de bevolking uit te zoeken, om degenen, die op grond van hun leeftijd, hun vorming, hun arbeidskracht of anderszins niet geschikt zijn voor het verblijf in het kamp daarbuiten te houden. Menschen, die 50 jaar zijn genieten nu reeds practisch de vrij heid om zich in de vrije maatschappij een plaats te zoeken; hun arbeidskracht is tóch voor 40, 50 of 60 pCt op. En wat zou de Regeering anders moeten doen. Verschillende kampen maken voor de groe pen met verschillende behoeften? Hoeveel van die groepen moet zij dan wel erkennen. Men kan sowieso al zeven leeftijdsgroepen onderscheiden; verdeelt men die ieder weer onder naar confes sie, dan heeft men er 21; en dan kan men nog de intellectueelen bij elkaar tellen en nog an dere onderscheidingen gaan maken, zóó, dat men tot 27 a 36 groepen komt. Waar ligt dan de grens? De plannen der Regeering hebben met de stichting van een concentratiekamp niets te maken; zij beoogen, de heer de Bruyn zei het zéér juist, de vorming van een werkgemeen schap onder lieden, die van nature, daar wees de heer van Vessem (N.S.B.) op en de minis ter viel hem bij, een sterk gemeenschaps- en saamhoorigheidsgevoel bezitten, waardoor vele moeilijkheden zullen worden overwonnen. Aan het crediet voor het vluchtelingenkamp ging een heele lijst wetsontwerpen vooraf be langrijke wetsontwerpen zelfs waarover ech ter weinig werd gesproken. Bij een der normalisatie-ontwerpen tikte minister Goseling den nationaal-socialistischen afgevaardigde van Vessem op de vingers omdat deze den heer Alcxieh, oud-gezant van Schuss- nig, Oostenrijk, die in dit ontwerp mede werd genaturaliseerd, een trap nagaf als een over wonnen tegenstander. Wat had de heer van Vessem bovendien tegen Schussnig, Oosten rijk? Was hij vergeten, dat de heer Rost van Tonningen, toen hij pas uit Weenen naar Ne derland terugkeerde, zijn hooge waardeering uitsprak voor de toenmalige regeering daar te lande? Met soortgelijke kleine schermutselingen gin gen de aanvullende begrooting van de Artille rie-inrichtingen, de verschillende economische oorlogswetten en de wet op het autovervoer per sonen onder den hamer van den voorzitter door. Het werd den heer van Sasse van Ysselt (R.K.) te machtig. Om kwart over drie zou de minister al over het laatste wetsontwerp aan het woord komen. Gaat dat niet te vlug, vroeg hij. Zou de minister daar niet eens over wil len nadenken. Tot morgenochtend. Wat drommel, neen, zei de heer van Vessem; door werken! En de Senaat wérkte door de hee ren kunnen vanavond weer naar huis. Het Haagsche gerechtshof heeft bevestigd het vonnis van de Rotterdamsche rechtbank, waar bij de 71-jarige commissionnair in effecten J. J. V. wegens bedrieglijke bankbreuk veroor deeld is tot een gevangenisstraf van één jaar. Nu dr. H. Colijn den wensch te kennen heeft gegeven, op zijn verjaardag niet het voorwerp te zijn van eenigerlei publieke huldiging en daardoor velen de mogelijkheid ontbreekt, otn den jarigen minister-president persoonlijk ge luk te wenschen, heeft Z.Exc. dr. J. J. C. van Dijk, minister van Defensie, zich bereid ver klaard, zich tot tolk van allen te maken en via de N.C.R.V.-microfoon een eenvoudigen geluk- wensch tot dr. Colijn te richten.v Deze geluk- wensch zal hedenavond om 19.45 uur worden uitgezonden. Voor de A.V.R.O.-microfoon zal te 8.10 uur burgemeester Oud spreken over de beteekenis van minister dr. H. Colijn voor ons land en ons volk. Woensdagmiddag om vijf uur heeft zich aan den Venloscheweg te Horst 'n tragisch ongeluk voorgedaan, waarvan een achtjarig meisje het slachtoffer is geworden. Het kind, een dochtertje van de fanvUe Coe- nen, was met eenige vriendinnetjes aan het spelen naast een berg zand van tien meter hoogte. Plotseling kwam er beweging in de hoeveel heid zand, met het gevolg, dat het meisje on der het vallende zand werd bedolven. De vriendinnetjes riepen de op korten afstand werkzame arbeiders, die ter plaatse een rijwiel pad aanleggen, te hulp. Dezen slaagden er in het meisje te bevrijden. De levensgeesten waren toen echter reeds geweken. Het stoffelijk overschot van het kind is naar het Sint Antoniusziekenhuis te Horst vervoerd. De gemeentepolitie te Enkhuizen heeft den uit voerder van de Ned. Heidemaatschappij, D. B., aangehouden, die ten nadeele van het Rijk, meer gelden voor te werk gestelden in rekening bracht, dan verschuldigd waren. Deze fraudu leuze handelingen moeten reeds eenfgen tijd zijn gepleegd, doch reeds is komen vast te staan, dat niet de te werk gestelden, doch alleen het Rijk werd benadeeld. De man zal ter beschikking van den Offi cier van Justitie worden gesteld. BANDOENG, 21 Juni (Aneta). De Krakatau werkt nog steeds. Gisteren zijn van des mor gens zes tot des avonds zeven uur 615 erupties geregistreerd, waarbij vast materiaal tot 1500 meter omhoog werd geslingerd. De eruptiewolk zelve steeg tot 6000 meter. Er is veel asch ge vallen. De 24-jarige H. H. uit Rotterdam is bij het zwemmen in zee verdronken. Het slachtoffer, dat goed kon zwemmen, was reeds herhaalde malen gewaarschuwd om niet te ver in zee te gaan. Hieraan heeft hij echter geen gehoor ge geven. Het lichaam is eenige uren later aange spoeld. De organisaties der baksteenindustrie hebben een verzoek ingediend tot verbindendverklaring van bepalingen van de collectieve arbeidsover eenkomst voor de baksteenindustrie in de pro vincies Gelderland, Overijssel, Utrecht en Zuid holland en in de gemeenten Bergen (L.) en Ottersum. Dit verzoek met de daarbü behoo- rende stukken ligt tot en met 10 Juli 1939 voot belanghebbenden ter inzage op de bureelen van de districtshoofden der arbeidsinspectie te 's Gravenhage, Rotterdam, Utrecht, Maastricht Arnhem en Deventer, terwijl bij het departe ment van Sociale Zaken voor belanghebbenden zoolang de voorraad strekt, op aanvrage af schriften van het verzoek en van de daarbij behoorende stukken verkrijgbaar zijn. Bezwaren tegen inwilliging van bedoeld ver zoek kunnen vóór of op 10 Juli 1939 schriftelijk bij den minister van Sociale Zaken worden in gebracht. De Ned. Spoorwegen hebben aanbesteed het verhoogen van een gedeelte spoorweg Utrecht Amersfoort, aansluitende bij het emplacement Utrecht C.S. De raming bedroeg f 800.000; ingekomen waren' 15 biljetten. De laagste inschrijfster was de N.V. Aannemers Maatschappij v.m. J. M. Strij- land te Uithoorn voor f 709.000. De hoogste in schrijfster de N.V. „Het Spoorwegbouwbedrijf" te Utrecht, voor f 797.000. Tot Marine-attaché bij het Duitsche gezant schap te 's-Gravenhage is benoemd korvetten- kapitein Besthorn. De nieuwe attaché zal halt Juli zijn post betrekken. GRONINGEN. Geslaagd voor het candidaats- examen geneeskunde de heer O. Algra, te Stadskanaal (cum laude) en de hee ren D. Levie te Assen, G. J. Plan ting te Paterswolde, J. J. van Zanten te Groningen, H. Oostinga te Groningen, G. W. Vaandrager te Groningen en J. J. de Groot te Veenwouden. UTRECHT. Geslaagd voor het doctoraal ex. rechtswetenschappen J. H. Stokmans. Candidaatsexamen rechten mej. H. M. van Nieuwenhuysen en mej. A. Keiner. Candidaatsexamen wis- en natuurkunde letter F: M. van Dam, O. I. Elsbach, Ch. A, Kruis- sink, G. C. Peters, J. Meijer, G. M. Want. Doctoraal examen natuurkunde: J. H. Ban nier, M. J. H. M. Wertenbroek. Doctoraal examen sterrekunde: mej. F. J. M. Dubois. LEIDEN. Geslaagd voor 't candidaatsexamen geneeskunde: de dames W. G. van der Lee, Den Haag; W. L. Kruyt, Leiden; M. C. Naar, Oegstgeest; de heeren D. Durrer, Schiedam; L v. d. Lugt, Rotterdam (cum laude)C. H. Eyk- man, Den Haag; A. E. Harmsen, Den Haag: B. Quispel, Rotterdam. Doctoraal examen rechten: de heer P. J van der Mark, Amersfoort. Candidaatsexamen rechten: de dames S. P. A. Benjamins, Den Haag; C. A. Appelboom, den Haag. Candidaatsexamen wis. en natuurkunde let ter H: de heeren J. I. S. Sonneveld, Alphen a d. Rijn; E. v. d. Velde, Den Haag. AMSTERDAM. Bevorderd tot doctor in de wis- en natuurkunde op proefschrift de heer A. J. van Pelt, geb. te Amsterdam en op proef schrift de heer J. N. Lier, geb. te Amsterdam. Geslaagd voor het doctoraal examen wiskunde de heer J. R. de Bock, voor het candidaats examen wis- en natuurkunde (L) mej. H. A. Kuiper, mej. S. Koster en de heeren J. Cohen en P. J. van Sprang. LEIDEN. Geslaagd doctoraal examen rech- en: mej. J. A. A. Verkerk, Leiden en de heerH. Ie Vries, Leiden. Doctoraal examen wis- en natuurkunde, loofdvak natuurkunde, mej. E. Sieburgh, Leiden. DELFT. Gepromoveerd tot doctor in de tech nische wetenschap na verdediging van 'n proef schrift en van stellingen de heer K. E. Stork, electrotechnisch ingenieur, geboren te Rangoon. DEN HAAG. Geslaagd voor diploma A: H. v. Manen te Leiden en G. van Goudzwaard te Den Haag. AMSTERDAM. Geslaagd de heer N. H. Bec kers, Heugem (L.). HELMOND. R. K. Middelbare Handelsdag school 3-jarige cursus. Geslaagd: Chr. A. M. Hammecher, J. L. van Kraaij, Th. M. H. No- lens, F. C. Raaijmakers, H. G. van Sas, H. J. Staal, J. G. J. Verhees, G. F. Verhees, A. J. M. van Wel, allen uit Helmond; W. van Hooff en M. H. van Stiphout, uit Mierlo-Hout. Afge wezen één. DONGEN (R.K. Bijz. Kweekschool voor On derwijzeressen „St. Antonius"). Geslaagd de da mes M. Akkermans, Dongen, P. Baaten, Al pen; L. van Bavel, Riel; N. van Bezouw, Tete- ringen; C. van Campenhout, Rijen en D. Jacobs, Chaam. HAARLEM (Rijkskweekschool). Geëxamineerd 8 candidaten. Geslaagd de dames S. G. NeU- sing, H. J. Ooms, S. C. Seetoom. R. H. Schuur man, A. M. v. d Velde, G. J. H. Vos. Deze exa mens zijn hiermede geëindigd. MAASTRICHT (R.K. Kweekschool Ursulinen) Geslaagd de dames A. Henket, Maastricht; M. van Hoesel, Eygeishoven; M. Jongen, Kerkrade; T. Kuiper, Fleringen; N. Lahaye. Heugem; J. Paulussen, Bergeyk en L. Pieters, Maastricht. Afgewezen geen. STEENWIJKERWOLD. R. K. Kweekschool „St. Gerardus Majella". Geëxamineerd 10 can didaten. Geslaagd de dames J. B. Adriaens van Heerenveen; A. de Blaauw v. Balk; M. P. Fol- mer van Sloten (Fr.)A. J. Gloerich van Goor; M. J. Hauptmeijer van Deventer; G. Haarsma vap Harich; J. F. J. Hegge van Leens; M. C. J. Sibum v. Emmen; W. G. Verheij van Etten (Geld.); R. v. d. Werf van Sneek. Alle candida ten slaagden. APELDOORN. Rijkskweekschool voor Onder wijzeressen: G. M. Groeneveld. A. G. A. Kor- pershoek, L. H. en H M. Kruimer, C. M. van Toledo, allen te Apeldoorn en J. A. Westhof te Epe. De lesexamens zijn hiermee afgeloopen. Aan de R. K. Kweekschool „De Voorzienig heid" slaagden de dames: M. J. Th. A. van Roermund, E. M. Stumpel, H. J. M. Valk en M. Th. A, Wilthagen. Afgewezen 1. (Van onzen parlementairen redacteur) DEN HAAG, 21 Jtmi 1939 Die liberalen toch! In vroeger jaren hebben zy altijd beweerd, dat den bedrijfsraden geen economische, doch alleen een sociale taak toe kwam. Nu heeft minister Romme onder de uit voeringsorganen voor de kinderbijslagverzeke ring de bedrijfsraden voorop gezet en nu deugt het niet. Nu dient Dr. Vos een serie amendementen in om van achterover te vallen, Alle tezamen dienende om het systeem van de wet zoodanig om te vormen, dat de bedrijfs raden met de uitvoering heelemaal niets meer te maken krijgen. In de uitvoering van de kinderbijslagverze kering heeft de minister, zooals hij gisteren reeds zeide, gestreefd naar coördinatie en uni ficatie. Naar unificatie door per bedrijfstak niet meer dan één orgaan met de uitvoering te be lasten, anders dus, dan de practijk is gewor den van andere sociale verzekeringen, vooral de ziektewet, waar ieder bedrijf de wet haast door een andere bedrijfsvereeniging laat uit voeren. Doch de minister streeft niet naar unificatie alleen, zooals de heer Krol (C.H.) dat wilde, die slechts één orgaan erkend wilde zien. Hij wilde de organen van het bedrijfsleven voor op en dan eerst, als deze het niet op zich nemen, uitvoering van rijkswege. En onder de organen van het bedrijfsleven wil hij die vooropzetten, welke het ideaal eener bedrijfsrepresentatie, het ideaal van het zelf-doen-door-het-bedrijfsleven het meest benadert, dat zijn de bedrijfsraden, „Vooropzetten", dat beteekent niet, dat van overheidswege, overal déar, waar een bednjfs- raad bestaat, dezen raad de uitvoering wordt opgedragen. Bedrijfsraden zijn anders, dan de heer Joekes (V.D.) meende geen staats organen. Zij komen uit het vrije bedrijfsleven op. Het bedrijfsleven zélf moet hun ook opdra gen deze verzekering uit te voeren. Geeft het de voorkeur aan één representatieve bedrijfs vereeniging, waarin het bijvoorbeeld voor de uitvoering van de ziektewet reeds is opgenomen, dan staat de wet dit niet in den weg. Vrijheid, blijheid dus voor het bedrijfsleven Maar neen, zei Dr. Vos, die bedrijfsraden moeten eruit. Hij kreeg zijn zin niet. Wel echter de heer Smeenk (A.R.), die een amendement had ingediend, dat van de ge dachte uitging, dat de minister, nu hij eenmaal in een sociale verzekeringswet van de bedrijfs raden heeft gesproken, dit volkomen logische systeem ook elders, met name in de Ziektewet zal invoeren. De heer Smeenk achtte het niet gewenscht, de bedrijfsraden alléén voor de kin derbijslagverzekering te introduceeren. Wan neer in één bedrijf de kinderbijslagverzekering over den bedrijfsraad en de ziekteverzekering over een of meer bedrijfsvereenigingen loopt, wordt de uitvoering der sociale verzekeringen onnoodig duur. Geen bedrijfsraden dus in de ééne wet voordat de andere ze óók kent. Het amendement-Smeenk beoogde dus de artikelen nopens de bedrijfsraden buiten werking te stel len, totdat deze organen ook als uitvoerende instanties in de Ziektewet zijn erkend. Dit amendement werd aangenomen. Verder onderging de wet geen wijzigingen meer. De heer Vos (Lib.) poogde de kindertoesla gen aan een loongrens te binden. De heer Woudenberg (N.S.B.), die verleden week de kinderbijslagen een fooi had genoemd, verklaarde zich nota bene vóór deze poging, die ieder verband van de kinderbijslagen met de loonrechtvaardigheid losmaakte en er prin cipieel een fooienstelsel van zou maken! Het hielp Dr. Vos niet. Het stellen van een loongrens brengt practisch geen verlichting aan het be drijfsleven, argumenteerde de heer Srneenk (A.R.) Een loongrens wordt ook nergens in het buitenland gesteld, voegde de minister er aan toe. De loongrens werd verworpen. Dr. Vos liet zich niet ontmoedigen: hij stelde voor de leeftijdsgrens voor de kinderen, waar over toeslagen worden toegekend, van 15 op 14 jaar te verlagen. Als de kinderen 14 zijn beginnen zij immers te verdienen I Maar zóó veel verdienen zij niet, repliceerde de heer Drees (S.D.A.P.) En de minister vroeg: Wilt ge dan de kinderen van 14 jaar met alle geweld het be drijfsleven injagen? Ten tweeden male: geen succes. Alle goede dingen in drieën: ook het derde amendement, waarmee Dr. Vos de lasten voor het bedrijfsleven wilde verminderen, een amen dement, volgens hetwelk niet bij het derde, maar bij het vierde kind de bijslagen zonden beginnen, kreeg geen meerderheid. Waarom ook. Van de 170 collectieve arbeidscontracten, die kinderbijslagen bevatten, beginnen 140 die bij slagen bij het derde kind of eerder uit te be talen. Van de 175.000 man overheidspersoneel, die kindertoeslagen genieten, vangt het genot dezer toeslagen bij 160.000 aan bij het derde kind of eerder. De practijk van het bedrijfsleven wijst dus naar het derde kind, dat is het eerste boven het gemiddeld kindertal in alle gezinnen des lands. Zjjn laatste amendement, dat het nadruk kelijk mogelijk maakte de premie van deze ver zekering op den arbeider te verhalen, liet dr. Vos vallen voor een amendementSmeenk, dat alleen het verbod van premie-verhaal schrapte. Dit voorstel werd óók verworpen. Het blijft ver boden de premie te verhalen. Tenslotte een amendement Drees. Dit be oogde de invoering van een uniforme uitkee- ring voor alle loongroepen. Geen verschil meer tusschen loonen tot 24 gulden per week, die 10 cents, loonen tot 36 gulden, die 15 cents en zoo hooger tot 20 en 25 cents per dag per kind toe slag krijgen neen, één uniform bedrag van 15 cents. Alweer: dan gaat ge van een verkeerd stand punt uit, zei de minister. Het is geen kwestie van steun aan de kinderen. Het is een kwestie van rechtvaardigheid in het loon. Ge kimt dus het verband met het loon niet loslaten. Wie meer verdient, moet meer bijslag ontvangen; zoo luidt het advies ook van de overgroote meerderheid in den Hoogen Raad van Arbeid. Het amendement-Drees werd verworpen en een amendement-Woudenberg, dat ook de in voering van een eenheidsbijslag beoogde, alleen een hóógere 25 cents voor alle loongroepen kon wegens onvoldoende ondersteuning niet in behandeling komen. Het kinderbijslag-ontwerp werd met 66 tegen 20 stemmen aangenomen. Glansrijk erdoor! De liberalen, de vrijzinnig-democraten, Kersten en Zandt en mevrouw Mackay-Katz (C.H.t waren tegen. En morgen: Oss. Op den onbewaakten spoorwegovergang in de Baardwijkschestraat te 's-Hertogenbosch, is Woensdagavond een doodelijk ongeluk gebeurd. De achttienjarige motorrijder van Helvoirt uit Drunen reed omstreeks kwart over acht op den overweg toen de trein, welke om 20.10 uur van Den Bosch naar Waalwijk was vertrokken, na derde. Hoewel het uitzicht ter plaatse goed is, zag de jongen den trein blijkbaar te laat aan komen. Het motorrijwiel werd gegrepen, terwijl de berijder tegen den grond werd geworpen en op slag gedood. De duorijder, Sinkels uit Baardwijk, wist tij dig van het voertuig te springen en bleef onge deerd. Uit de verdeeling per 1 Juli der Engelsche melkproducten-contingenten over Nederland, de Dominions en Denemarken blijkt, naar het Handelsblad vernam, dat aan ons land, sedert het basisjar, een totale vermindering is opge legd van 56 pCt. en aan Denemarken 52)4 pCt., terwijl aan de Dominions een verruiming is toegestaan van 5 pCt. In het basisjaar verhielden de importen van Nederland, de Dominions en Denemarken zich als 72 15 tj 12 y2 (samen 100); thans wordt deze verhouding 59 30 11 (samen 100). Blijkens ontvangen bericht van de betrokken postadministraties is de invoer verboden van bankbiljetten in Spanje en van Albaneesche en taliaansche bankbiljetten en munten in Al- /gnië. Door Dora Niemann tty^rvloekt nog toe, die k, "eerscht en woedend idioot!" schold Hansen op een man, die bui- W^fet bleek gezicht en trillende knieën vlak den wagen stond, n^riene, nog verward en geschrokken, keek tie aan. „Niels" riep zij zacht uit opende ',h?Ur en sPron6 eruit. *\cl -S' er is tocl1 n'ets met gebeurd?" be- 'Ceelc zi-' in het smalle gezicht van haar ''Mij iend» toen nam zij hem bij den arm. ^e,F?heer Hansen, bijna had u mijn lieven J^meraad uit mijn kinderjaren wat aange- f'itie herwijtend stonden haar oogen in het Gezichtje. „Nu moeten we hem echter naar brengen, hij woont dicht bij mij." "ij at is nog net goed gegaan," zei Niels, terwijl in den wagen plaats nam. ia, maar Hansen scheen weer in een Ml. e stemming. „Hebt u mijn signaal dan niet ^Qrci ik heb inderdaad niets gezien noch ^l'd, alleen de melodieën klonken nog in me na, mijn gedachten waren nog bij het con cert. „Maar man, in zoo'n toestand mag u geen drukke straat oversteken," riep Hansen ge- ergerd uit. „Laat u maar," verdedigde Mariene haar makker. „Niels is een kunstenaar, fijnbesnaard." „Maar als hij over straat wil loopen, moet hij de verkeersregels in acht nemen, ook een kun stenaarsziel moet dat doen!" bromde Hansen. De rest van den rit verliep zonder incidenten. Tante Britta en haar vader zaten in de eet kamer, toen Mariene met roode wangen binnen trad. „Zoo kind, was het aardig? Je ziet er zoo op gewekt uit." De hoop van tante Britta op een gelukkige oplossing steeg een paar graden. De tijd verliep hun veel te snel tijdens het vertellen en vragen. Het sloeg tien uur, toen zij hun kamers opzochten. Boven aan de trap riep tante Britta de langzaam nakomende Mariene toe: „Mijn hemel, kind, ik heb het heelemaal ver geten, er is een brief voor je gekomen, van Sven uit Cuxhaven. Je vertelt ons morgen wel, wat voor plannen hij heeft." Mariene, bij de deur staande, zag het wit van den briefomslag op het tafelkleed glanzen. Haar hart sloeg wild, toen zij hem openscheurde. Vier dicht beschreven kantjes vielen eruit. Een stra lende uitdrukking vloog over haar gezicht, toen zij het papier feeder tegen haar hart drukte. Toen nestelde zij zich in den grooten, ouden stoel en begon te lezen. Hoe verder zij kwam, des te ernstiger werd haar gezicht, haar groote oogen vergrootten zich en keken twijfelend, zoo, alsof zij het gelezene niet kon gelooven. Haar handen beefden, toen zij dé laatste bladzijde omsloeg. Toen schokte een snik door haar ge- heele lichaam, met een steunend geluid liet zij den brief op haar schoot vallen „Sven, Sven," fluisterde zij met half gesloten jippen, „ik kan je toch niet verliezen" en hevige smart overweldigde haar. Minuten verstreken, toen sprong zij op, liep de kamer op en neer en trachtte kalmer te wor den! Weer nam zij den brief in haar handen. De eerste bladzijden bevatten berichten over zijn plannen, hij zou in Amerika vliegen, hoopte goede prestaties te zullen verrichten, dan.... „Kleine Leni, ik heb treurig nieuws over de zaak van je vader vernomen, en dat het zijn eenige wensch en vurige hoop is, dat jij je verbindt met den man, zonder wiens hulp de zaak ten gronde moet gaan. Niet alleen dit bedrijf, maar wat vreeselijk, ook jullie allemaal, Mariene. Ik, de trouwe vriend uit je kinderjaren, voor wien je thans nog veel meer beteekent dan des tijds moet je zeggen: kom aan den wensch van je vader tegemoet en voorkom daardoor al het ongeluk, dat anders over jullie zou komen. De man moet goed en fatsoenlijk zijn, je eerlijk liefhebben. Kan een vrouw meer van een man verlangen? Geloof me, als ik bezat, wat er noo- dig is, om jullie bestaan te redden, kind, lieveling, ik zou heel anders spreken, maar zoo.... Ik wensch je alle goeds, kleine, lieve Leni, vergeet niet geheel en al je steeds trou wen...." Mariene drukte haar beide handen tegen de slapen. Neen, dat was immers onmogelijk, Sven beminde haar toch, zij had het gevoeld, zij wist het, haar gevoel bedroog haar niet. En nu praat te hij zoo? Slechts het verstand sprak uit dezen brief, slechts de nuchtere koude, erbarmelijke rede; van zijn liefde, van het warme gevoel, dat cok in hem was, zweeg hij, omdat hij geloofde, dat het zoo zijn moest. Maar neen, zij zou hem schrijven, dadelijk, uitvoerig, alles zeggen, wat zij op het hart had, al moest zij er den geheelen nacht voor opblij ven. Sven, lieve, lieve Sven, vele dwaze, verliefde woorden vertrouwde zij aan het papier toe, van de onmogelijkheid zich met een ander te ver binden, sprak zij, daar zij hem, Sven, zoozeer lief had. Uitgeput hield Mariene na een uur op toen nam zij weer een nieuw velletje. De vellen vul den zich met haar kleine, nerveuze handschrift. En in deze lange nachtelijke uren zei haar be vend hart den geliefden man alles, wat haai kwelde, wat zij vreesde, hoopte, en wat haar met zoo'n innigheid vervulde, dat het haar als zwaarste, het meest ondenkbare voorkwam, daarvan voor goed te moeten afzien. HOOFDSTUK VI Een ochtend op zee. Op een der grootste sche pen der HamburgZuid-Amerika-lijn. Sven Heibrink wist eerst niet goed, waar hij was, toen hij zijn oogen opende. Wat was dat voor een vertrek, waarin hij zich bevond? Ronde vensters in koper gevat, nijlgroen atlasbehang aan de wanden. En zachte rhythmische stooten, die de kleine kamer deden trillen. Maar plotseling wist hij het, verhief zich met een ruk uit zijn liggende houding op zijn elle bogen en probeerde een blik door de patrijspoort te werpen. Kleine, zijden gordijnen beletten hem echter het uitzicht. Met een sprong was hij het bed uit, liep op bloote voeten over het zachte tapijt en keek door het raampje De zee. heerlijk en geweldig, strekte zich in het heldere ochtendlicht tot in het oneindige uit. Een frissche bries die uit het Oosten kwam, streek over de lichtelijk onrustige golven, krulde ze tot schuimkopjes, tooverde in het blauwgroen van het water sneeuwwit blikkende strepen. In de lucht vleugelgeklepper, de schelle kreten van meeuwen. Een zwerm van deze vogels der zee trok cirkels boven de boot en volgde haar kiel zog. Er werd zachtjes aan de hut van Sven ge klopt. Een steward in een gestreept wit jasje kwam vragen, of hij het ontbijt kon opdienen. Sven bedankte, hij zou met zijn kennissen ge zamenlijk in de eetzaal ontbijten. Zijn bad was al klaar. Toen Sven na een half uur zijn hut verliet, vervulden hem velerlei gedachten. Wat heerlijk, wat een genot en vreugde zou een dergelijke zeereis voor hem zijn, als niet de zorg om Mar iene, om beider lot hem beheerschte en als een zware last op zijn ziel drukte.... Want, dat was hem heel duidelijk, daaromtrent bestond er geen twijfel voor hem, ook in de minuten, dat hij vervuld was van dingen uit de buitenwereld, en er niet over peinsde, voelde, wist hij in zijn on derbewustzijn, de liefde, de verknochtheid, de verbondenheid met dit meisje. Het leven is ge heimzinnig en wreed, vermoedde hij. En zijn jong hart kon deze woorden niet vatten. Een groep menschen drong in Sven's richting, hij moest zich losmaken van zijn overpeinzingen over het onvolkomene van het aardsche bestaan. Hij moest vragen, plattegronden raadplegen, zooals de andere passagiers deden, teneinde zich in dit drijvend hotel te kunnen oriënteeren. Een boy bracht hem naar de winkelstraat. Een breede gang met aan weerszijden winkels, die achter vensterruiten eerste klas artikelen en boeken en bloemen ten verkoop aanboden. Met de lift ging Sven naar 't tweede dek.... Hij toefde een oogenblik in de mahoniehouten hal bij de bloemenversiering, en begaf zich toen na nog eens geïnformeerd te hebben bij een voorbij snellenden steward, naar de zaal, waar ontbeten werd. En eindelijk bevond hij zich bij de tafel van zijn gastheer, naast wien, dat scheen iets onvermijdelijks te zijn, Juan Rodriguez zat. Een vriendelijke begroeting van den kant van Alvares. Beminnelijk informeeren naar zijn wel zijn, Sven's buiging naar Rodriguez beant woordde deze, op de meest achtelooze manier, met een bijna onverschillige beweging. Hij liet zijn monocle uit zijn oog vallen en boog zich naar voren in zijn stoel. Een onaangenaam mensch, stelde Sven bij zichzelf vast, als een klit dacht hij, terwijl hij uit een kannetje room in zijn kopje deed. éWordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 3