Sappige Ham
<l
i(atthJuY€P
SCHOENEN
HOOGENBOSCH
PEDICURE INRICHTING
(tui
uizin
C. J. van den Broek
lij de wentelende wielen van Zeeburg
EGYPT-KATOENEN
REGENJASSEN
f 13.50-19.75
Guill. Velü Gr. Houtstraat 96
Bridge
OUDERWETSE
FIJNPROEVERS?
NU VOOR
TROMMELEN'S
SCHOENHANDEL
WESSELING
GR. HOUTSTRAAT 176
J. G. KAASENBROOD
WAF ELEN
POFFERTJES
GROOTE HOUTSTR. 52
RADIO!!
RADIO!!
12.000 K.M.3 PER UUR
WOLLEN
KATOENEN
en ZIJDEN
STOFFEN
Modemagazijnen A. Funke Zoon N.V.
ELKEN ZATERDAG
RECLAME-KOEKJE
40 ct. per m pond
Hoorntjes 10 cent
GROOTE HOUTSTRAAT no. 157
1.45
0.99
2.45
5.25
Specialiteit „(t^ai/y
f 6.90
met monsterkamers
KOELKASTEN
SANITAIR
HAARDEN
KACHELS
ELEC. APPARATEN
VENTILATOREN enz.
De romantiek van het oude
schepradgemaal tot ver
dwijnen gedoemd
Prima waterdicht
Pracht coupe
Heerlijk voor de vacantie
Ach!.. En U speelt pas.:
2 weken?
Ja,... maar ik ken:
HANDWIJZER
SUCCESVOL
RUCCECRAAT
ZATERDAG 24 JUNI 1939
JAN FORTGENS
GROOTE HOUTSTR. 109
HET ADRES VOOR
VERLOVINGSRINGEN en
POLSHORLOGES
Diverse soorten IJs
Op feestelijke dagen moet U zich feestelijk voelen. Begin eens U prettig
te kleeden en zie hoe dat alleen al opfleurt. Er is niet véél voor noodig:
Bekijk slechts onze étalages. Bij KATTENBURG is het ALTIJD kwaliteit.
HAARLEM - CR. HOUTSTRAAT 36
NAAR
GR. HOUTSTRAAT 50
TELEFOON 18604
VERMOEIDE VOETEN?
gr. hou l-s
n a a r l erm
NA HET CONCERT NAAR:
bij de Houibrug - Tel. 10737
Ons nummer is in den telefoongids vermeld
OUDE GROENMARKT 2-4
Techn. Installatie Bureau
Groote Houtstraat 131 hoek Cornelissteeg
Electrische kracht
Als het wintert
UIT DEN OMTREK
BLOEMENDAAL
HEEMSTEDE
HAARLEMMERMEER
VOOR
Opgericht 1888
NAAR
VAN P. H. A TUIN
DAN
VAN HET BEEN
MET DE HAND GESNEDEN
BIJ
Delicatessenhandel
vet. 10S67 - 11454
<3? HOUTSTR 89
NAAST CINEMA-PALACE
vanaf:
N.V. KLEEDING MAG. NEDERLAND
ROTTERDAM DEN HAAG UTRECHT GOES
HAARLEM ZIERIKZEE BERGEN OP ZOOM
KOOPT EEN PAAR GEMAKKELIJKE
SCHOENEN UIT ONZE GEWELDIGE
SORTEERINGEN
LUCHTIGE DAMESSCHOENTJES
in diverse kleuren, leer en linnen, vanaf
S A M O A 'S, diverse kleuren-combinaties
vanaf
Ook in HEERENSCHOENEN bieden wij een ge
weldige sorteering, reeds vanaf
Vraagt de bekende merken
TROMMELEN, ROBINSON, SWIFT, NIMCO, CRES e. d.
t/o Proveniershuis
GEN. CRONJéSTRAAT 58
Telefoon 21819
TELEF. 15460
OPGERICHT 1774
FILIAAL
HOOFDVERT. - DORDTSCHE CASMETER-FABR.
Het allernieuwste draagbare radiotoestel PHILIPS voor boot,
auto-, picnic of weekend. Geheel compleet met batterij f l35--
Prachtige en krachtige weergave. Electr. gramofoon onderzet-
kast, geheel gelijk als Philips toestel.
Alle typen PHILIPS RADIO in voorraad.
AMSTERDAM, 15 Juni.
Onrustig roert zich het kleine, wit glan
zende stekelbaarsje, happend naar lucht, op
onze handpalm, waar het met zijn gering
gewicht niet weegt en nauwelijks kriebeling
veroorzaakt, terwijl drie mannen zich er ge
ïnteresseerd over heen buigen. Het is niet
het eerste stekelbaarsje, dat zij zien. Het
schepnet hevelde er destijds tientallen over
in de jampotten met water, waarin zij
hen een paar dagen in leven hielden. Maar
ditmaal was het geen schepnet, maar de
schoep van een wentelend scheprad, dat het
ving. En dat maakt op hen min of meer den
indruk, alsof ze een kanon hadden gebruikt
om een mug te dooden.
De wentelende wielen van het Zeeburgsche
schepradgemaal hebben onze aandacht gevan
gen gehouden en toen lag plotseling voor onze
voeten het kleine vischje, dat we weer spoedig
de vrijheid hergaven in het schuimende water,
waarin het zonder nog op of om te kijken naar
en, die het een oogenblik, vasthielden, spoor
loos verdween.
We waren het kleine leven, dat daar vroolijk
wegschoot na de korte gevangenschap, alweer
bijna vergeten. Voor ons ligt nog steeds het
groote geweld der draaiende wielen, die met een
forschen klap telkens andere schoepen tegen 't
water sloegen, dat in hooge golven naar buiten
erd gestuwd, waterkuilen vormend, die snel
weer door nieuwe watermassa's werden gevuld.
Op een vroegen morgen, die vol was van zon
en wind, waren we langs den Zeeburgerdijk
naar buiten getrokken. Zeeburg tegemoet, waar
de weg aan een zijde begrensd wordt door de
nge geteerde schutting, die de quarantaine-
inrichting afsluit. Over de hooge luchtbrug
heen, welke de bedrijvigheid van het joodsche
vluchtelingenkamp aan onze blikken ontsloot,
bereikten wij het schepradgemaal, dat, zooals
bijna op alle dagen van het jaar. werkeloos zich
weerspiegelde in het blauwe water van den
oorboezem.
Door de hooge. briune toegangsdeur kwa-
nen we in de zaalachtige gangen van het hoofd
gebouw, die met de vloeren van straatklinkers
en de wit-gekalkte wanden een vertrouwden in
druk van degelijke ouderwetschheid maakten.
Een groote' hond aan een ketting, wiens inten
ties wij niet konden vermoeden, weerhield er
ens van ver in het gebouw door te dringen,
totdat de hoofdopzichter, die ons al over de
luchtbrug had zien naderen, uit een werkplaats
te voorschijn kwam. Onder zijn hoede voelden
we ons veilig voor den hcnd, die het stadsche,
maar afgelegen gebouw bewaken moet en tevens
waren we er nu zeker van, dat niets ons zou
ontgaan.
Een korte uiteenzetting doordrong ons er
weldra van. dat dit groote schepradgemaal,
met zjjn vier machtige motoren van 250 pk.
eik, er het grootste deel van het jaar tame
lijk nutteloos bijstaat. Want aan .alle zij
den spoelt het water rondom de twee hoofd
gebouwen. Het water, dat aan den eenen
kant uit de stad wordt gepompt, stroomt
langs talrijke andere wegen weer even snel
terug.
Men zou het gemaal rustig eiken dag kunnen
laten werken als een aardige attractie voor 'ie
weinige bezoekers. Want de enorme wentelende
schepraderen leveren werkelijk een imposanten
aanblik op. De stad zou er niet het minst voor-
of nadeel van ondervinden, de waterspiegel er
geen centimeter door zakken.
Pas wanneer de sluizen rondom het centrum
der stad alle worden gesloten, wordt het gemaal
plotseling erg belangrijk. Hoog water op het IJ
zou tevens hoog water in de stad beteekenen.
Stijgt het water in de grachten hooger dan
15 cm beneden A.P., dan bestaat er gevaar, dat
het grachtwater, door de kademuren en het
zand van de straat heen, doordringt tot in de
kelders. En zelfs is het wel voorgekomen, dat
tiet thans gedempte deel van het Rokin aan de
lage, stille zijde overstroomde.
In een der twee hooge en lichte machine
hallen hebben wij de enorme electrische mo
toren bewonderd, wier kracht door middel van
strak gespannen snaren en draaiende wielen
wordt overgebracht op de schepraderen. Elke
motor brengt twee raderen in beweging en ter
weerszijden van de beide hoofdgebouwen be
vinden zich telkens twee gekoppelde raderen.
Daar de bemaiingswerktuigen zich geheel in
de open lucht bevinden, heeft men op Zeeburg
alle gelegenheid om het gemaal in werking i,e
zien. Er is nog het romantische van het zicht
bare geweld, dat in moderne gemalen grooten-
deels verborgen is in turbines. Men ziet dan
slechts het resultaat van het malen in den
vorm van schuimend wegstroomend water.
In Zeeburg A dat nog anders. Doch ook het
oude schepradgemaal is gedoemd om binnen
kort te verdwijnen en plaats te maken voor een
modern turbinegemaal, zooals er tientallen
staan langs de ringvaarten van ontelbare pol
ders.
Vanzelfsprekend wilden we niets liever,
dan het gemaal in werking zien en de hoofd
opzichter, onzen wensch begrijpend, stapte
naar een kast in den muur der machinehal,
draaide aan een klein rad, haalde een han
del over, drukte op een knop en maakte nog
een of ander manuaal, totdat plotseling
achter zijn rug het lichte snorren van een
motor merkbaar werd, dat snel aangroeide
tot een sterk en aanhoudend zoemen.
Een geplas van water drong tot in de machine
hal door en dat lokte ons naar buiten, waar
de enorme schepraderen, die een doorsnede van
acht meter hebben, in beweging waren geko
men. Het middelpunt der wielen bevond zich
ongeveer ter hoogte van onze oogen. Vier meter
beneden ons dreven de schoepen telkens nieuwe
watergolven naar buiten, waar het water in
den voorboezem in kolkende beweging geraak
te. Vier meter boven ons reikte het rart, waar
het water afdrupte.
Thans draaiden nog slechts twee der groote
wielen. Maar we konden ons indenken, hoe het
moet zijn, wanneer alle wielen wentelen en de
loopbruggen rondom de raderen dreunen van
het geweld, waarmee het water wordt uitgesla
gen. Meestal worden echter slechts vier der
acht raderen in gebruik gesteld, omdat anders
de strooming in de stadsgrachten te sterk zou
worden.
Toen in den afgeloopen winter, bij ijs en
sneeuw, verschillende malen de stadssluizen ge
sloten werden en het schepradgemaal het stads-
water op peil moest houden, leverden de draai
ende wielen met tallooze ijspegels en grillige
jjsformaties een fantastischen aanblik op. Het
was mooi, beaamde onze gids, maar voor ons
tengevolge van het gevaar, dat al dat ijs ople
verde, bijna levensgevaarlijk ons in de nabijheid
van de schepraderen' te begeven.
Nu spatte het water ook in alle richtingen
weg en daalde van boven, van de hooge wielen,
op onze hoofden neer. Maar gevaar was daai
niet bij. Alleen werden we een tikje nat. Doch
zon en wind droogden onze kleeren in minder
dan geen tijd, toen we. na afscheid van het
schepradgemaal te hebben genomen, langs den
IJdijk verder wandelden om daar nog het Rijks
gemaal bij de Oranjesluizen te bezichtigen.
Voordat we het gemaal echter den rug toe
keerden, wees de hoofdopzichter ons nog vanaf de
hooge luchtbrug, hoe het mogelijk is het ge
maal door middel van een vernuftige combinatie
van keersluizen, ook water in de stad te laten
pompen. Vroeger gebeurde dat meermalen, wan
neer bij lagen waterstand het IJsselmeer geen
water door den syphon in het Loozlngskanaai
stuwde. Verschillende veranderingen in de om
geving van Zeeburg hebben deze mogelijkheid
echter vrijwel uitsluitend in theorie voort laten
bestaan. In de practijk wordt zij niet meer ge
bruikt.
Vanaf de hoogte van de luchtbrug zagen we
nog eenmaal naar het gemaal, waar de twee
raderen nog steeds wentelden. We konden met
behulp van onze polshorloges controleeren, dat
elk wiel drie omwentelingen in de minuut
maakte en op gezag van den hoofdopzichter no
teerden wij, dat elk wiel per uur 12.000 M3
naar het IJsselmeer kan stuwen.
Elk uur kan het gemaal, wanneer het op halve
kracht werkt, van den stadsboezem, die een
oppervlakte van ruim honderd hectare beslaat,
een waterschijf van een centimeter dikte weg-
malen. Voldoende om ons voor waterbezwaar te
behoeden!
Burg. stand. Geboren: S. J. Pool-Polak d.H-
E. Ouwejan-Holtkamp z.; H. M. Veldhuijzen-v.
Bemmelen z.; M. B. van de VrandeHeuke-
lom z.; Chr. E. W. van der Hulst—Roosen z.
Ondertrouwd: J. F. Koer en A. H. Bongers;
F. K. Hoppenorouwer en j. Klaassen.
Getrouwd: O. W. Laven en H. Offenberg.
Overleden: A. J. M. van Oosten 80 j., wed.
van F. A. A. Oostdam; J. P. van Baasbank 67 j
overleden te Haarlem.
Gevonden voorwerpen. Gevonden en terug
te bekomen bij: Parkwachters Bloemendaalsche
Bosch^ een rood kindermutsje; Walewijn, Bor-
gerswèg 17, een vulpotlood; J. Clay, Brederode-
weg 6b, Santpoort, een bouvier; Lebeau, Zonne
bloemstraat 54, een belastingmerk; Menalda,
Vondellaan 22, een zilveren hangertje; Kramer,
Boschlaan 38, een rijwiellamp-reflector; Kroese
Kinheimweg 71, 2 foto's; Dedding', Vogelen-
zangscheweg 314, een zwarte hond; Steenkist,
Korte Annastraat 18 Haarlem een gouden
hangertje; Mevr. Wilson, Busken Huetlaan 6,
een geel-groene kanarie; De Groot, Oranje
Nassaulaan 3, een dashcuder; Eldering, Juliana-
laan 5, een damesbadpak; Scholtz. Loijweg I
No. 4, een verm. gouden bril; Heining> Schulp
weg 4 een zakje met tennisballen; Waasdorp,
Dompvloedslaan 1, een ijzeren driehoek met
spiegeltje; Hendriks Orionweg 56, een ruwharige
foxterriei;; Mevr. Leijenhorst, Zandvoorterweg
17, een verzilverd armbandhorloge; Deijlies,
Denijs van Hullelaan 26, Haarlem, een kanten
kleedje; Cearalaan 12, een koerduif; Van de
Pavert, Bleekerspad 3, een bril in etui; De
Vries, Volgelenzangscheweg 344, een vulpenhou
der; Wiesink, Lindenstraat 11 Haarlem een di
ploma t.n. van mevr. Versteegh; Kamminga,
Bouwwerk Braziliëlaan, een regenpak, pijpen en
jas; Kiosk Driehuizen strand, een zwarte bal;
Hoogwoud, Jansweg 3 Haarlem, een Ijinder-
schop. Politiebureau Overveen (alleen op werk
dagen van 1012 uur v.m.) belastingmerk, kin
derarmbandje, kindermuts, lipssleutel, ceintuurs,
zakdoek pet. Post Aerdenhout: Regenjascein
tuur, kinderarmbandje, vulpotlood, autosleutel,
sigarenknipper, regenmuts. Post strand; jongens-:
regenjas, sleutels, ceintuurs.
Serenade bij den burgemeester Maandag
avond zal het fanfarecorps „Excelsior" bij zijn
beschermheer, burgemeester jhr. J. P. W. v.
Doorn, een serenade brengen ter gelegenheid
van diens verjaardag.
Om 8 uur zal het cops afmarcheeren van de
O. L. school aan den Voorweg en gaan over de
Camplaan naar de v. Merlenlaan. Na de sere
nade zal teruggemarcheerd worden langs de
Valkenburgerlaan en eenige lanen van. Valken
burg naar den Voorweg.
Wederom 'n érnstig auto-ongeluk Gistereh-
middag had op den Bennebroekerweg een aan
rijding plaats tusschen een personenauto van G.
uit Amsterdam en den vracht-melkauto van de
Melkfabriek „Holland."
De melkauto, bestuurd door den heer D. uit
Amsterdam, reed over den Bennebroekerweg'
onder het viaduct door in de richting Aalsmeer.
Nabij den oprit van het viaduct ontdekte hij
plotseling op den afrit een personenauto, die met
groote snelheid naderde en waardoor een aan
rijding onmogelijk bleek te kunnen worden voor
komen.
De luxe auto, waaraan de vrachtauto voor
rang had moeten verleenen, schoot vlak voor den
vrachtauto langs en kwam met het linker-
achterwieJ in aanraking met het uiteinde van
de voorbumper van den vrachtauto, waardoor
de buiten- en binnenband van het wiel werden
afgerukt, terwijl de luxe auto door den schok
over den kop sloeg, eenige meters voortschoot,
daarna weer op de wielen terecht kwam en ten
slotte op den rand van een diepe tocht bleef
hangen. De bestuurder kwam met den schrik
vrij, doch de auto werd zwaar beschadigd. Door
den schok sloeg de vrachtauto, waarop een hoe
veelheid flesschen pap waren geladen, om en
kwam met de voorzijde weer in de richting te
liggen vanwaar hij gekomen was. De flesschen
pap werden grootendeels vernield, zoodat de pap
over den weg vloeide. Ook de bestuurder van
dezen wagen kwam met den schrik vrij. De mo
tor van dit voertuig was op verschillende plaat
sen gescheurd en afgebroken. De gemeente
politie was spoedig ter plaatse en stelde een on
derzoek in naar de schuldvraag.
Burgerlijke Stand. Geboren: Hendrik, z.
van P. Hulsbosch en W. M. van Bruggen; Cor-
nelis, z. vn A. D. de Regt en W. Verdel; Petrus
J. G. A„ z. van C. Hoogeveen en E. J. P. Bo-
gaards; Cornelis P., z. van W. Maas en M F.
den Haan; Annemarieke, d. van O. P. Koch en
R. Gobel; Maria J., d. van T. J. van Beek en
J. M. Smorenburg; Elisabeth A., d. van E. van
Beinum en H. A. Gorissen; Jacob, z. van J.
Franzen en W. Uithol.
Ondertrouwd: P. E'. Groenveld, 21 j. en T.
C. Honeoop, 20 j.; M. Struik, 22 j. en C. van
der Luit, 23 j.; N. van den Berg, 24 j. en M. W.
Koster, 22 j.; A. F. den Braber, 26 j. en W. van
den Berg, 24 j.
Getrouwd: T. J. Burgers, 24 j. en P. J. van
der Linden, 22 j.; A. G. de Lange, 24 j. en
W. C. Vermijn, 24 j.; A. J. Topper, 28 j. en M.
J. Buckens, 23 j.; J. P. van den Berg, 54 j en
H. C. Bakhuijs, 32 j.
Overleden: J. de Graaf, 68 j., geh. m. A.
Groenenberg; W. J. Kranenburg, 81 j., wed. van
Th. Boef.
aiuNKtizt
Hij behandelt juist de KERN van
het spel zoo goed. En als je dat
weet, komt de rest vanzelf
Uitgave van de N.V. Drukkerij
„De Tijd" N.Z. Voorburgwal 65-73
Amsterdam - Postgiro 22884
Afgehaald aan ons bureau f 0.60
Franco p. post na ontvangst f 0.65
Verkrijgbaar in den Boekhandel
De
van elk goed
reclame-plan
COURANTENRECLAME
