ST.WIL1IBR0RDUS
PRINSENDAG
Het Koedijker
drama
Danzig bereidt
zich voor
FRANS PEROUIN
Het nieuws van heden
25 JAREN DROGE SIGAREN
SIGARENMAGAZ. P. J. PRENEN
N.V. HEDERL.VERZ.MU.
BRITSCH MEMORANDUM
SLECHT ONTVANGEN
VUURZEE TE HOOGWOUD
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
CATHARIJNESINGEL4Ö-UTRECHT
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 29 JUNI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21862
,,Wij moeten toonen dat
het ons ernst is"
Eden over Engelands bijdrage
tot den vrede
HEEFT DE DUCE EEN ONDER
HOUD GEHAD MET HITLER?
Duitsche pers begint een nieuwe
anti-Britsche campagne
Spionnage-affaire in
België ontdekt
H. M. DE KONINGIN NAAR
SOESTDIJK
Vader der drie verdronken kinde
ren in hooger beroep
vrijgesproken
Bakkerij en drie woonhuizen een
prooi der vlammen
Oude heer aangereden
In het ziekenhuis overleden
Het drama te Batavia
Vriend van een der vermoorden
aangehouden
Aan de grens van Mongolië en Mandsjoek wo is het tot ernstige incidenten gekomen.
Gevangen genomen Mongolen onder bewaking van Japansche schildwachten
Het Weer
Engelsche pers waarschuwt
S. A. in de gebouwen van
de radio te Danzig
Auto met officieren
tegen een spoorboom
Drie ernstig gewonden
te Soestduinen
Nieuwe aanslagen bij
Tel Aviv
DE GRIEKSCHE KONING
IN ITALIË
Vandalisme te Würselen
Zeven kruisbeelden vernield
Het nieuwe kiesstelsel
in Frankrijk
Door de Kamer aangenomen
De dijkdoorbraak bij
het Albertkanaal
Nog 1 dag slechts, dan komt Juli
Daarom waarschuwt
Want dan zult ge die
laagste prijzen
Voor Uw brandstof niet meer zien.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
GENERAAL CRONJéSTRAAT 164
1914 30 JUNI 1939
Oceaanvliegtuigen voor
honderd passagiers
Yankee Clipper in
Southampton
J VERZEKERINGEN TOT ELK BEDRAG
Vertegenwoordigers gevraagd I
r
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO et., Ingez.
mededeellngen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De achtentwintigste verjaardag van
Z. K. H. Prins Bernhard, dien ons
land heden met hartelijke vreugde
viert, doet ons weer eens bewust worden,
hoeveel blijmoedigheid en levensvreugde
ons volk in een korte spanne tijds reeds
dankt aan het gelukkig huwelijk van de
geliefde Oranje-prinses en aan de per
soonlijkheid van Haar gemaal. Prins
Bernhard heeft, van den dag van zijn
informeele joyeuse entrée af, aan ons
nationale leven deelgenomen met een be
langstelling, een levendigheid en een geest
drift, die een ware weldaad zijn geweest.
Op alle gebieden van 's lands leven en
werkzaamheid, van de sport tot de weten
schap, van den handel tot «ten krijgsdienst,
Was hij gul met zijn belangstelling en aan
tallooze manifestaties op al die gebieden
deelde hij, mèt den glans van zijn rang,
ook iets van zijn jeugdige spankracht en
geestdrift mee, iets van dat actieve opti
misme, dat voor ons volk in deze zware
tijden een hartversterking is. En tegelijk
is door die spontane en onvermoeide deel
name aan alle uitingen van ons volks
bestaan het Koningshuis, steeds bovenaan
in de liefde van het volk, ook in de sfeer
van het dagelij ksch leven meer op den
voorgrond van zijn gevoelens getreden,
zoodat de kostbare waarden van nationale
fierheid, van saamhoorigheid en vrede, die
Het belichaamt, in ons volksbestaan leven
diger en nabijer medespreken.
Aan die hartige en blijmoedige opwekking
en verjonging van ons nationale leven
heeft, naast Hare Majesteit onze vereerde
Koningin en naast Prinses Juliana, ook
Prins Bernhard een groot en kostbaar
aandeel.
Het familiegeluk van het prinselijk gezin,
zoo fleurig verbeeld in het grappige en
ontroerende filmpje van Prinses Beatrix'
eerste stapjes, waarvan Prins Bernhard
als vader en film-amateur ons allen heeft
willen laten meegenieten, is inderdaad ook
een geluk voor ons volk, dat in zijn Ko
ningshuis, te midden van de huidige som
bere en dreigende wereld, een beeld van
blijden vrede en jeugdigen levensmoed
mag bezitten.
Tot Z. K. H. Prins Bernhard gaan dan
ook op dezen dag de hartelijkste wensAien
van ons heele volk. Wij verblijden ons,
reeds over een nieuwe gelukkige gebeurte
nis, die in het prinselijk gezin verwacht
wordt en de jeugd van het Koningshuis
nog rijker zal doen bloeien, zinnebeeld en
waarborg tegelijk van den bloei en de
toekomst onzer Nederlandsche natie.
Prins Bernhard, die bij zijn blijde bin
nenkomst in ons land zijn voornemen
uitsprak, zich zoo spoedig mogelijk met
zijn toekomstige vaderland vertrouwd te
maken, is daarin niet alleen dank zij zijn
spontanen aard en onvermoeibare toewij
ding, op bewonderenswaardige wijze ge
slaagd, maar Hij heeft, zelf met ons volk
en land vertrouwd geworden, ook het ver
trouwen en het hart van land en volk in
volle mate gewonnen.
Dat het voorbeeld van Zijn jeugdigen
levensmoed en spontane toewijding ons
volk nog lang moge blijven, dat het ver
trouwen en de liefde van het volk Hem
voor ongetelde jaren mogen omgeven, dat
is de wensch, dien Nederland koestert voor
den jongen Prins, die in luttele jaren tijds
zulk een groote plaats in zijn hart wist
te veroveren.
LONDEN, 28 Juni (Reuter) In een te
Whitchurch gehouden rede heeft oud-minister
Eden verklaard, dat de grootste bijdrage, welke
het Britsche volk tot den vrede kan leveren is
,een onwankelbare houding aan te nemen ten
aanzien van de verplichtingen, die wij op ons
hebben genomen en alles te doen wat in ons
vermogen is, om anderen te doen begrijpen, dat
het ons meenens is."
Het grootste gevaar voor den vrede ligt,
aldus zeide Eden, in het feit, dat sommige
regeeringen zelfs thans nog niet inzien, dat
het ons ernst is.
Iedere stap, hetzij op politiek, hetzij op mili
tair gebied, die de natie kan ondernemer, om te
toonen, dat het haar ernst is, ieder waarschti-
wingssignaal, dat wij kunnen geven, beteekent
een bijdrage tot den vrede. Het verwaarloozen
van één dezer dingen beteekent het loopen van
een gevaarlijk en niet te verontschuldigen oor
logsrisico.
In welingelichte Italiaansche kringen, aldus
meldt de „Times" uit Rome, wordt verklaard,
dat Mussolini in de laatste dagen aan de
Duitsch—Italiaansche grens een onderhoud
heeft gehad met Hitier. Het is in ieder geval
zeker, dat het doen en laten van den Duce tot
Zondag j.l. nauwkeurig in de Italiaansche pers
is vermeld, doch dat betreffende dien Zondag
geen enkel bericht is verschenen. Tot dusver
was het in het geheel niet bekend hoe Musso
lini dien dag had doorgebracht.
Z. K. H. Prins Bernhard
BERLIJN, 29 Juni. (Havas). Het Britsche
memorandum aan de Duitsche regeering
heeft in Duitschland een zeer slecht onthaal
gevonden. Het geeft de pers aanleiding voor
een nieuwe anti-Britsche campagne. De
bladen vertoonen koppen als „totaal gemis
aan begrip voor de opzegging van het
vlootverdrag", „arrogante Britsche nota aan
Berlijn".
Het „Hamburger Fremdenblatt" schrijft:
„Het Britsche antwoord is niet bemoedigend.
Het sluit de deur niet, maar het biedt geen
uitgangspunt voor onderhandelingen, die wer
kelijke beloften voor de toekomst inhouden."
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" zegt:
„Engeland heeft zijn grootste kans na den
oorlog voorbij laten gaan. Het heeft niet begre
pen, welke eenige kans er in lag, dat de Duit
sche politiek wordt geleid door een man, die
besloten was in de wereld niet als mededinger
van het Britsche Rijk op te treden, maar een
anderen weg in te slaan, op voorwaarde natuur
lijk, dat Engeland niet op onzen weg zou
komen."
Volgens de „Lokal Anzeiger" is de Britsche
nota niet geschikt voor verbetering van de
sfeer en geeft zij den indruk van gebrek aan
goeden wil.
De „Voelkischer Beobachter" schrijft: „De
Britsche nota, overhandigd op den verjaardag
van Versailles, beteekent geen bijdrage tot den
vrede. De groote fout is, dat het document het
BritschDuitsche vlootverdrag tracht te ver
lagen tot een zuiver technisch instrument ter
beperking van de vlootbewapening, zoodat het
geen enkele beteekenis zou hebben gehad voor
de DuitschEngelsche betrekkingen. Indien dit
werkelijk overeenkomt met de oorspronkelijke
Engelsche opvatting, kan men slechts consta-
teeren, dat Engeland reeds in 1935 Duitschland
bedrogen heeft."
LUIK, 28 Juni (Belga). De rechter van in
structie van de Luiksche rechtbank onderzoekt
op het oogenblik tezamen met de politie een
ernstige spionnage-affaire. Tot nu toe zijnacht
personen gearresteerd, waaronder een agent van
een vreemde mogendheid, een officier van het
Belgische leger en zijn vriendin. Reeds zijn een
aantal belangrijke bewijsstukken ontdekt.
H. M. de Koningin heeft zich vanmorgen
per auto naar Soestdijk begeven.
Hedenmorgen heeft de president van het
Amsterdamsche Gerechtshof uitspraak ge
daan in het geruchtmakende verdrinkings
drama te Koedijk.
De procureur-generaal had, evenals de
ambtenaar van het O. M. te Alkmaar, ver-
dachte's veroordeeling gevraagd wegens po
ging tot moord en moord tot levenslange
gevangenisstraf. De Alkmaarschc recht
bank sprak verdachte vrij.
Verdachte werd ook door het ge
rechtshof vrijgesproken.
Het arrest van het gerechtshof, dat de pre
sident, mr. Jolles, onder groote belangstelling
voorlas de verdachte zelf was echter niet
verschenen is gelijkluidend aan het vrijspre
kende vonnis van de rechtbank, met uitzonde
ring echter van de overweging, die de rechtbank
aan haar vonnis heeft toegevoegd, en waarin zij
zegt,, dat zij wel het bewijs geleverd acht, dat
de verdachte wel eens het voornemen heeft
gehad zijn vrouw van het leven te berooven.
Deze overweging heeft het gerechtshof niet
overgenomen, hiermede den smet wegnemende,
die bij handhaving van het Alkmaarsche vonnis
in zijn geheel toch nog op den verdachte zou
zijn blijven rusten.
Een felle brand heeft vanochtend in de
gemeente Hoogwoud gewoed, waardoor een
bakkerij en drie woonhuizen in de asch zijn
gelegd.
Omstreeks half tien is de brand ontstaan in
den schoorsteen van de bakkerij van M. A. de
Wit op de Gouwe, gemeente Hoogwoud. Door
den feilen zuidwestenwind stond de bakkerij
spoedig in lichterlaaie, waarna het vuur zich
meedeelde aan de daarnaast gelegen woningen
van J. Hop en D. Bakker.
Hoewel de brandweer spoedig ter plaatse was,
kon zij tegen de vuurzee niets uitrichten. Zij
moest aanzien, dat de vlammen hun vernielend
werk voortzetten en oversloegen naar de aan
den overkant van den weg gelegen boerderij van
P. Koeman.
De bakkerij en de drie woningen brandden
geheel uit. Van de inboedels kon niets gered
worden.
Twee varkens ztfn in de vlammen omgekomen.
Woensdagmiddag ie in de De Ruyterlaan te
Enschede de 71-jarige heer A. A. Rakkers bij
het plotseling oversteken van den rijweg door
een bestelauto aangereden.
De oude heer kreeg een schedelbasisfractuur
en werd naar het R.K. ziekenhuis te Enschede
vervoerd. Hier is hij later op den middag aan
de gevolgen overleden.
BATAVIA, 29 Juni. (Aneta). Het onderzoek
van de justitie naar het drama te Batavia, waar
bij drie dooden vielen, leidde nog tot de aanhou
ding van een vriend van den vermoorden de W.
Deze, een Menadonees, heeft eveneens een schot
wond bekomen.
V-
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
1 VOOR HET GEHEELE LAND:
zwaar bewolkt met opklaringen, enkele
plaatselijke regenbuien, weinig verande-
ring in temperatuur, meest matige Zuid-
EE westelijke tot Westelijke wind.
Zon op 4.40 onder 21.26. Licht op 21.56.
Maan op 19.29 onder 3.08. V.M. 1 Juli. EE
LONDEN, 29 Juni (Reuter). De En
gelsche bladen maken melding van den
ernstigen toestand in Danzig. In jdc afge-
Ioopen 24 uur zouden hier vierduizend offi
cieren cn manschappen zijn gearriveerd.
Men gelooft, dat deze soldaten hulp moeten
verleenen bij de vorming van een vrijwilligers
corps. Verder wordt gemeld, dat speciale rege
lingen zijn getroffen voor de levering van gas
maskers aan de politie te Danzig en de Duit-
schers, die uit Oost-Pruisen zijn aangekomen.
De News Chronicle zegt, dat de nationaal-
socialisten zich ernstig vergissen, als zij denken,
dat hun poging om Danzig met geweld te nemen,
Polen en daardoor Engeland niet tot militaire
maatregelen zou brengen.
De Daily Telegraph constateert: „Een oorlog
is nog niet onvermijdelijk, maar de toekomst is
afhankelijk van een on berekenbaren factor: de
gril of de obsesise van één man. Niemand kan
voorspellen, wat zijn geest zal uitdenken en
daarom dienen anderen zich op het ergste voor
te bereiden."
Van de zijde van hooggeplaatste Duitsche
functionarissen werd gisteravond tegenover
„United Press" voorzichtig toegegeven, dat Dan
zig zijn strijdkrachten versterkt, doch dat dui
zenden Duitschers" het gebied binnendringen
en zich bij de vrijcorpsen voegen, sprak men
daarbij tevens tegen.
Van welingelichte neutrale zijde te Danzig
zeide men ons, dat een belangrijk aantal jeug
dige rijks-Duitschers in de laatste dagen Dan
zig is binnengekomen.
De berichten uit Parijs, dat Duitschland een
„coup" tegen Zaterdag in den zin heeft, ver
wierp men in Duitsche kringen met stelligheid.
Men spreekt echter het geloof uit, dat Danzig
binnenkort „terug zal keeren".
De Poolsche pers meldt uit Danzig, dat
honderd S. A.-mannen zich in de gebouwen
van den radio-omroep hebben geïnstalleerd.
Het abattoir ontving bevel om groote
voorraden vlecsch in reserve te houden voor
het vrijwilligerscorps.
Woensdagavond te 9 uur had een ernstige
aanrijding plaats nabij den overweg Soestduinen,
aan de spoorlijn AmersfoortUtrecht, waarbij
de inzittenden ternauwernood aan den dood
ontsprongen zijn.
Op genoemd tijdstip naderden twee luxe-auto's
met officieren van het vliegkamp Soesterberg uit
de richting Soesterberg den overweg van het
station Soestduinen. De achterste wagen pas
seerde met groote snelheid den voorsten, toen
bij den overweg een tegenligger naderde, die
geen voorrang verleende. De passeerende wagen
sneed en om 'n botsing met den tegenligger te
vermijden, week de bestuurder sterk naar rechts
uit. De rechtervoorkant, van den wagen raakte
het' voetstuk van den afsluitboomen met een flin
ken klap, waarna de auto over de rails en tegen
den anderen opengedraaiden afsluitboom vloog.
Een en ander ging met zeer groote snelheid ge
paard, zoodat de boom met voetstuk en al uit
den grond werd gelicht, terwijl de wagen zwaar
vernield werd.
Een gelukkige omstandigheid was het dat de
motor niet in brand vloog en zoo konden toege
snelde voorbijgangers de vijf inzittenden uit den
wagen bevrijden. Drie hunner bleken ernstig ge
wond te zijn, de andere twee minder ernstig. De
gewonden werden binnengedragen bij den over
wegwachter, waarna politie en geneeskundige
hulp spoedig arriveerden.
JERUZALEM, 29 Juni (Reuter). Vanoch
tend zijn op verschillende plaatsen te Tel Aviv
en in de omliggende Joodsche dorpen vijf Ara
bieren doodgeschoten en twee gewond. Te Re-
hovoth, waar vier aanslagen zijn gepleegd is de
„Curfew" afgekondigd.
VENETIË, 28 Juni (Stefani). Koning George
van Griekenland, prins Paul, prinses Frederika
en prinses Catherina zijn Woensdagochtend met
het koninklijk jacht „Hellas" te Venetië aange
komen. Later zijn zij doorgereisd naar Florence,
waar zij op 1 Juli het huwelijk tusschen den
hertog van Spolete en prinses Irène van Grie
kenland zullen bijwonen.
Opnieuw heeft in het centrum van Londen een groote brand gewoed. Een pakhuis in
de binnenstad werd geheel door het vuur verwoest
Men schrijft ons uit Kerkrade:
Eerst thans wordt in de Nederlandsche grens
gemeenten bekend, dat vorige week, in den nacht
van Donderdag op Vrijdag, in de gemeente
Würselen, een oua mijnwerkersdorp op een uur
afstand van Kerkrade gelegen, niet minder dan
zeven op den openbaren weg geplaatste kruis
beelden werden vernield. De vandalen arri
veerden naar algemeen wordt aangenomen, per
motorrijwiel en verdwenen na hun „helden
daad" te hebben verricht, in het nachtelijk duis
ter. Hun namen bleven tot nu toe onbekend ei.
zullen ook wel niet bekend worden.
In de vroege ochtenduren werden de her en
der verspreide stukken van de kruisen door
voorbijtgangfers gevonden. De verontwaardiging
der bevolking, tot in verren omtrek, is groot.
De diepbedroefde herder der parochie heeft
gedurende een drietal dagen, ten teeken van
rouw, wegens de heiligschennende daad, de
klokken der kerk niet laten luiden; het orgel
werd niet bespeeld en de altaarbellen hebben
niet gerinkeld. Alles herinnerde aan de stem
ming van den Goeden Vrijdag.
Gedurende drie dagen werd tevens een gods
dienstoefening gehouden in de overvolle kerk,
met acte van eerherstel, terwijl voor de misda
digers gebeden werd. De geloovigen waren diep
onder den indruk van het voorgevallene en velen
konden hun tranen niet bedwingen.
Een op het pleintje vóór de kerk geplaatst
kruisbeeld,, dat niet vernield werd, werd in
processie in de kerk gedragen, nabij het hoofd
altaar gelegd en bedolven onder de door de ge
loovigen gebrachte bloemen.
PARIJS, 28 Juni. (Havas) Alvorens op reces
te gaan, heeft de Fransche Kamer het nieuwe
kiesstelsel goedgekeurd. Dit is evenwel nog niet
definitief, daar het nog door den Senaat moet
worden goedgekeurd.
Volgens het nieuwe stelsel zou de verkiezing
op de volgende wijze geschieden:
1. De kieskring zou gevormd worden door elk
van de 90 Fransche departementen. Iedere kie
zer zou dan niet voor één naam moeten stem
men, doch voor evenveel namen als zijn depar
tement afgevaardigden moet tellen.
2. Voor iederen gekozene moet op een lijst
een bepaald aantal stemmen worden uitge
bracht, dat berekend wordt door het aantal uit
gebrachte stemmen, te deelen door het aantal
te bezetten zetels plus één.
3. De niet verdeelde stemmen zullen automa
tisch overgaan op een door iedere party in te
dienen nationale lijst.
4. Door het totale aantal stemmen, dat een
partij in het geheele land behaald heeft, te
deelen door den kiesdeeler en hiervan het aan
tal der in de departementen verkregen zetels
af te trekken, wordt het aantal candidaten be
paald, die op de nationale lijst der party zijn
gekozen.
BRUSSEL, 28 Juni. (Belga) Woensdagoch
tend heeft de Belgische minister van Open
bare Werken, Vanderpoorten, een vergadering
Van den raad voor bruggen en wegen gepresi
deerd. De vergadering heeft belangrijke beslui
ten genomen in verband met het Albert-kanaal
Onder voorzitterschap van den minister zal
een commissie worden ingesteld, welAe ambte
naren van zijn departement zal bevatten, die
niet hebben deelgenomen aan het werk van
het Albert-kanaal, alsmede van professoren
van de verschillende universiteiten. Deze com
missie moet ae Kamerleden, die in het byzon-
der belangstellen in het kanaal, hooren, als
mede de ambtenaren, die hebben gewerkt aan
de ontwerpen en de uitvoering van het werk,
in het bijzonder van dat deel van het kanaal,
waar de dijken zijn gebroken. De commissie
moet rapport uitbrengen over de omstandig
heden van het ongeluk en de verantwoordelijk
heid hiervoor.
Onmiddellijk zal worden begonnen met het
herstel van de schade en met den grootst mo-
geiyken spoed zal hieraan worden gewerkt.
De bestaande dijken zullen aan een nauw
keurig onderzoek worden onderworpen en zoo
noodig versterkt worden.
De minister van Openbare Werken is van
meening, dat de opening van het Albert-kanaal
niet, zooals werd voorzien, op 30 Juli zal kun
nen geschieden.
Verder heeft de minister goedgekeurd, dat
bij Hasselt een nieuwe brug over het kanaal
zal worden gebouwd. Er is opdracht gegeven
met spoed te werken, zoodat over enkele maan
den de brug gereed zal zün.
TELEFOON 10212
Britsch memorandum heeft een slechte
ontvangst in de Duitsche pers.
Toestand te Danzig spitst zich toe.
Tweedaagsch congres van den R.K. Bak
kerspatroonsbond te Breda.
Bakkerij' en drie woonhuizen te Hoog
woud in de asch gelegd.
Verdachte van het verdrinkingsdrama te
Koedijk is in hooger beroep eveneens
vrijgesproken.
De Nederlandsche Tour de France-ploeg
compleet.
SAN FRANCISCO, 28 Juni (Reuter). Functio
narissen van de Boeing-vliegtuigenfabrieken
hebben verklaard, dat er plannen bestaan voor
het in dienst stellen van reusachtige vliegtuigen
op de lijnen tusschen Amerika en Europa. Deze
vliegtuigen zullen 100 passagiers kunnen ver
voeren en een kruissnelheid van 320 kilometer
per uur hebben. De spanwydte zal ongeveer
75 meter bedragen.
LONDEN, 28 Juni. (Reuter) De Yankee Clip
per is uit Foynes in Southampton aangekomen.
De inzittenden werden verwelkomd door Sir
Francis Shelherdine, directeur-generaal der
civiele luchtvaart, die verklaarde te hopen, dat
de Britsche dienst over den Atlantischen
Oceaan in Augustus zou kunnen worden ge
opend.
Stand op Donderdag 1 uur n.m. 760.0
Vorige stand 759.5