JJoscfi
Hoe de Oranje in de Firth
Forth een blauwtje liep
of
Waarschuwingen van
Engeland
en aan
Moskou toont zijn
ongeduld
AMBITIE
Duidelijke taal Van
Halifax
MAAR EN PASSANT EEN
RECORD VESTIGDE
Buitenlandsoh Overzicht
VRIJDAG 30 JUNI 1939
Touw van gesleepten
auto brak af
Kind overreden en op slag gedood
MAN BIJ OVERSTEKEN DOOR
AUTO GEGREPEN
R. K. Universiteit
EENS PIONIERS
EN NOG STEEDS
AAN DE SPITS
BOUGIES ,n,
N.V. WILLEM VAN RIJNg/
Minister Funk naar
Nederland
Van 1517 Juli
Inbraak in R.K. kerk
te Maarssen
Geldkastjes der boekenstalletjes
opengebroken
VENTER IN DEN AMSTEL
VERDRONKEN
Door rukwind overboord geslagen
BELEEDIGEND ARTIKEL
Redacteur van het Nationale
Dagblad veroordeeld
BESLAG DUITSCH TANKSCHIP
OPGEHEVEN
Scheepsaltaar op het
M.S. Oranje"
Mgr. J. P. Huibers zal er op 19 Juli
de eerste H. Mis opdragen
Technische proefvaart, die eigen
lijk een afspraakje was
De run op de gemeten
mijl bij Abb's Head
Die eeuwige moeheid
vergalt Uw leven....
DE KRAKATAU IS THANS
RUSTIG
ENGELSCHE GEZANT HAD
AUTO-ONGELUK
Vrij goed afgeloopen
mbitie is in het algemeen de zucht
om vooruit te komen in het leven,
•*- om iets te bereiken. Het is een
combinatie van een zeker eergevoel en
zelfbewustzijn, van energie en levendige
belangstelling, een drang om beteekenis
te geven aan leven en persoonlijkheid
en een verlangen naar het vervullen van
een taak en'naar een bevrediging schen-
kenden levensinhoud. Op zichzelf is het
hebben van ambitie, zelfs van vele am
bities niet verkeerd. Integendeel, het
kan een kracht vormen, die tot groote
daden en praestaties drijft, een prikkel
tot zelfvervolmaking en gewetensvolle
plichtsvervulling. Er zijn maar weinig
menschen volkomen gespeend van eeni-
ge ambitie, maar er zijn ook maar wei
nig menschen, die hun ambitie, of am
bities volkomen blijven beheerschen en
niet at en toe of doorloopend door hun
ambitie of ambities beheerscht worden.
Met beheerschte ambitie kan men het
ver brengen, maar met een onbe-
heerschte ambitie komt men vroeg of
laat ten val, hoe ver men het ook ge
bracht moge hebben. De levens van veel
groote mannen bevestigen dit onweder-
iegbaar. Het grootste gevaar, dat in een
ambitie schuilt, is dat men zichzelf gaat
overschatten, dat men de grenzen van
zijn vermogens, bekwaamheden en hun
mogelijkheden niet meer ziet, dat men
meer zichzelf en zijn persoonlijke eer
zucht en ijdelheid tracht te bevredigen
dan dat men met volledige overgave en
het inzetten van geheel zijn persoon een
zaak, een doel, een ideaal zoo oprecht
en onbevangen en onbaatzuchtig moge
lijk tracht te dienen. Het Neder'and-
sche spreekwoord zegt: „Het zijn sterke
beenen, die de weelde kunnen dragen"
en dit spreekwoord geldt ook voor het
succes, dat men aan zijn ambitie heeft
te danken. Een snel en verrassend succes
doet vaak goede ambities omslaan in
hoogmoed en zelfzucht, die bereid is te
transigeeren met principes als dat noo-
aig schijnt om de bereikte positie, het
bereikte aanzien voor de kortzichtige
wereld te bewaren. Zuiverheid van be
doelen en zuiverheid in de keuze der
middelen zijn de onmisbare voorwaar
den voor het blijvend succes der ambi
tie. Hoevelen hebben met de beste be
doelingen en het zuiverste idealisme de
eerste sporten van de maatschappelijke
ladder bestegen en hoe weinigen hebben
de hoogste sporten bereikt zonder veel
van die innerlijke onzelfzuchtigheid te
hebben ingeboet. De arrivisten, de car
rièristen, de succes jagers, de werkers
met ellebogen, de principieele conces
sionarissen en compromissanten zijn
talrijk, maar de waarlijk grooten,* die
enkel door de kracht en de nobelheid
hun karakter en de uitzonderlijk-
iieid van hun in dienst van een ideaal,
een algemeen en onpersoonlijk belang
gestelde gaven van geest en hart om
hoog zijn gestegen, zijn zeldzaam. Alleen
de waarlijk grooten, die heerschen door
te dienen, kunnen zich handhaven op
de hoogte, die zij hebben bereikt, om
dat zij erkenning en vertrouwen oogsten
ook van hen, die misschien op menig
punt met hen van meening verschil
len. Wie ten koste van anderen zich een
weg in het leven wil banen, zal te eeni-
ger tijd op onoverkomelijk verzet stui
ten, Wie slechts zichzelf zoekt, zal zich
zelf verliezen en door anderen worden
uitgeworpen.
De zuiverste en nobelste en meest be
trouwbare en deugdelijke ambitie heeft
de heiligen bezield, n.l. de ambitie om
God te dienen en het grootst mogelijke
succes in de eeuwigheid te bereiken,
een succes, waartegen alle welslagen en
grootheid en eer in den tijd in het niet
verzinken. En het is deze ambitie, die
wij allen moeten aankweeken en ver
sterken om allen mogelijken anderen
ambities de baas te blijven.
Vanochtend omstreeks kwart voor negen is
een vijfjarig jongetje in de Casembrootstraat te
IJmuiden doodgereden.
Het kind reed op een autoped naast zijn moe
der, mevr. H., die op haar fiets zat met een
dochtertje achterop. Van de andere zijde kwam
een ijs-auto, die een auto op sleeptouw had.
Plotseling brak het touw, met het gevolg, dat
de gesleepte auto een zwenking naar links maak
te en het jongetje overreed. Het kind was on
middellijk dood. Het ongeval verwekte in deze
dicht bevolkte wijk groote consternatie.
Donderdagavond is op den rijksweg te Sant
poort de 58-jarige H. Korthouwer, toen hij per
fiets den rijksweg bij den Slaperdijk wilde over
steken, door een uit de richting Velsen komen
den auto, die met groote snelheid reed, gegre
pen. De man werd ongeveer vijftien meter mee
gesleurd en zoo ernstig gewond, dat hij korten
tijd later overleed.
Het bestuur der St. Radboudstichting heeft
benoemd tot assistente aan het psychologisch
laboratorium der R. K. Universiteit voor het stu
diejaar 1939—1940 mej. E. Breukers te Roer
mond, die opvolgster is van den heer dr. Wil-
lems die indertijd benoemd werd aan het psy
chologisch laboratorium der Staatsmijnen te
Heerlen.
AMSTERDAM (C.) KEIZERSGRACHT 171
TELEFOON 3 13 0 8 (4LUNEN)
De Duitsche minister van Economische Za
ken, Walter Funk, zal van 1517 Juli een te
genbezoek brengen aan ons land.
Zooals bekend, heeft onze minister van Eco
nomische Zaken, mr. M. Steenberghc, eenigen
tijd terug een officieel bezoek gebracht aan
Berlijn.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
is in de R.K. kerk te Maarssen ingebroken,
's Morgens om half zeven zag de koster, dat
een der ramen bij het St. Antonius-altaar ge
broken was en een trap tegen den muur stond
opgesteld. Hij qj^ende echter, dat de timmer
man de ruit gebroken had en besteedde er ver
der geen aandacht aan. Later vond men ach
ter in het portaal de opengebroken geldkastjes
der boekenstalletjes.
De politie werd direct gewaarschuwd en bur
gemeester van Haselen stelde, vergezeld van
den gemeente-veldwachter en pastoor Rientjes,
een onderzoek ter plaatse in. Daarbij bleek, dat
de inbrekers zich toegang hadden verschaft
door een ladder tegen den muur bij het St. An
tonius-altaar te plaatsen. Vermoedelijk heeft
de een den ander met een touw laten zakken.
Dat het geen beroepsinbrekers zijn geweest
blijkt wel uit de omslachtige manier, waarop
men de offerblokken heeft trachten te forcee-
ren. Het geld uit de boekenstalletjes is verdwe
nen. Of er voorts nog iets vermist wordt, heeft
men nog niet kunnen nagaan.
Zooals later bekend werd, heeft men Woens
dagavond om 11 uur een man in de struiken
van de pastorie zien rondsluipen.
Later is gebleken dat slechts weinig geld ver
mist wordt. De blokken waren bovendien kort
van tevoren geledigd. Er werd niets uit ver
mist Ook de schade aan het gebrandschilderde
raam is aanzienlijk.
De politie zet haar onderzoek voort, doch
heeft nog geen aanwijzingen. Bliikbaar zijn de
daders toch in zooverre wel „vakmenschen" ge
weest, dat zij het gebruik van handschoenen
kenden. Vingerafdrukken heeft men n.l. niet
kunnen vinden. Voorts hebben de heeren in alle
gemoedsrust een sigaar genoten, waarvan men
de asch heeft -gevonden.
Donderdagmiddag is de 40-jarige venter in
galanterieën T. de Vries uit Hilversum, die
eenige dagen met zijn woonschuitje in den Am-
stel te Baambrugge had gelegen en die Donder
dag wilde vertrekken, door een rukwind over
boord geslagen en verdronken.
Zijn lichaam werd later opgehaald. Twee
doktoren pasten kunstmatige ademhaling toe.
doch dit mocht niet meer baten.
De politie heeft het lijk in beslag genomen
De Haagsche rechtbank legde den 32-jarigen
H. J. O., redacteur van het Nationale Dagblad,
in welk blad In het nummer van 12 April een
artikel verscheen „Naar de hel van Oss", welk
artikel beleedigend geacht werd voor het bur
gerlijk armbestuur van Nistelrode, een geld
boete op van f 25 subs. 25 dagen hechtenis.
Het Duitsche tankschip „Koenigsberg", waar
op begin Juni, toen het zich op weg bevond van
Antwerpen naar Straatsburg, wegens de zich
aan boord van het schip bevindende lading
Mexicaansche benzine door de rivierpolitie op
de Waal voor. Nijmegen beslag was gelegd, zal
heden weder kunnen vertrekken.
Het schip zal naar Arnhem varen, waar de
Bataafsche Import Mij. de benzine zal overla-
öcn en opslaan. Vervolgens vertrekt het schip
naar de reederij te Bochüm.
Ook op het nieuwe motormailschip „Oranje"
is op voortreffelijke wijze zorg gedragen, dat
reizende priester-missionarissen dagelijks de
H. Mis kunnen lezen en kloosterlingen, katho
lieke passagiers en opvarenden hun godsdienst
plichten kunnen vervullen.
De bibliotheek eerste klasse kan daartoe ir,
een kapel worden herschappen. Een der wand
kasten bevat een uitschuifbaar altaar van
avodiré met eenvoudige motieven, voorstellen
de korenaren en druiventrossen versierd. Het
altaar draagt een fraai kruisbeeld en kandela-
bres van vuur-verguld brons met ivoor ingelegn
naar ontwerp van W. Harzing te Driebergen.
Naar -wij vernemen zal op 19 Juli a.s. Z. R.
Exc. Mgr. J. P. Huibers, de kapel inzegenen en
aan het altaar de eerste H. Mis opdragen, een
plechtigheid, waartoe vertegenwoordigers van
alle missioneerende orden in Nederland zullen
worden uitgenoodigd.
De proeftocht van de „Oranje" is ten volle geslaagd. De autoriteiten
technische proefvaart op de brug
tijdens de
(Van onzen specialen verslaggever)
Het was nu werkelijk zóó, alsof de
„Oranje" vermetele, sterke jongeling
onder de schepen der Nederlandsche
koopvaardijvloot al voor den eersten
den besten keer, dat hij zijn neus
buiten de deur stak, een afspraakje
had gemaakt. Een afspraakje bij St.
Abb's Head in de Firth of Forth, dat
hij prompt ging nakomen, maar dat
al dadelijk op een ontgoocheling is
uitgeloopen. Want toen de „Oranje"
met al het optimisme en de volharding
van zijn jeugd een ganschen langen
dag, van den leigrijzen ochtend tot den
violetten avondschemer, daar langs- de
sombere rotskust van Schotland had
geijsbeerd, wel dertig maal heen en
weer, moest hij het opgeven en in arren
moede den steven wenden, homeward
bound en zijn eerste illusie armer.
Wij hadden werkelijk te doen met het schip.
Het had zoo monter en .overmoedig den neus
in het zilte water gestoken, listig in zijn ver
liefdheid niet dadelijk buitengaats de breeveer
tien kiezend, wat wellicht achterdocht zou
hebben gewekt, maar heel argeloos opvarend
tot bij Terschellingerbank, om, eenmaal uit het
zicht van de kust, links uit de flank in een
hurrie naar Schotland te spurten.
Wat daar wel wachten zou? Wij stelden
ons voor een aardig rank blauwpijpertje,
voor een belangrijken knaap als de „Oranje"
feitelijk niet van zijn stand, maar wie let
daar op als men jong en verliefd is. Mis
schien ook een welbezeild jacht, dat ooit
de Amsterdamsche haven bezocht en daar
bij de werf de jonge „Oranje" ontmoette,
flink uit de kluiten gewassen en wel ge
soigneerd. Dat werd toen een liefde op het
eerste gezicht, een knipoogje met de kluis
gaten, waarbij de „Oranje" nog wel wat
roestig bloosde onder zijn eerste verf, maar
ondernemend als zijn Maatschappij, in de
taal der schepen, die menschen niet ver
staan, al dadelijk een afspraakje smeedde,
tegen 28 Juni in de Firth of Forth, waar
het rustig varen is en vrijwel onbespied.
Met zeehondentrouw heeft de „Oranje" zich
aan zijn eerste woord gehouden en als een zilt-
water-Adonis verscheen hij groot en blinkend
in de dien dag wel bijzonder grauwe en vreugde-
looze Schotsche wateren. Overmoedige gang zat
er in die eerste vaart. Het was een zon-over-
goten zee, in kleuren wisselend van teer trans
parant groen tot staalblauw, waarin de nijver
ploegende steven twee als bewegenloos witte
scljuimwallen sneed. En achter het schip trok
heel ver de blanke zogbaan vol feilen schichten
en dolle werveling; meeuwen hingen er boven,
roerloos, als bedwelmd door dien roes van snel
heid. En daarbij was het ruischen en bruisen
van de boeggolf, het langs de breede scheeps-
flank wegglippende water, dat saamvloeiend
weer, werd vermalen door de kracht der drie
sterke schroeven, als een aanhoudende mach
tige orgeltoon. Daar bovenuit verhief de wind
zijn stem, ook al vol lust en ondernemingszin,
bolderend over de dekken, flappend in uitge
spannen tochtdoek, boosaardig grommend, hoog
om schoorsteen en sloepen, of neuriënd door
den kier van een patrijspoort.
Zoo was het dien eersten dag, maar den vol-
En nu weer Lord Halifax. De rede, die de
Britsche minister van Buitenlandsche Zaken
gisteren in het instituut van „Internationa!
Affairs" te Londen heeft uitgesproken, ligt vol
komen in de lijn, die Daladier en Churchill
begin dezer week getrokken hebben; zij is zelfs
bijna nadrukkelijker te noemen. Nieuwe ge
zichtspunten zijn in deze rede niet naar voren
gekomen; de weerlegging van sommige Duitsche
opvattingen kan men elders reeds vinden, doen
de toon van deze rede is geheel nieuw. Tot dus
ver was het gebruik, dat een minister van het
Britsche rijk een vergaande reserve aan den
dag legt, wanneer hij in het openbaar optreedt;
die reserve heeft Lord Halifax gisteren afgelegd,
en hij heeft den Duitschen leiders bijna botweg-
doen wfeten, hoe er in Downingstreet over hen
gedacht wordt. Er is geen spoor van veront
schuldiging of toegeeflijkheid in deze rede te
ontdekken; tegenover de Duitsche jeremiades
over „Einkreisung" staat Halifax' schouderop
halend: „uw eigen schuld"; tegenover het Duit
sche wantrouwen stelt hij het Britsche wantrou
wen, de spies omkeerend: „inderdaad, begint
met daden". En bovenal laat hij Berlijn weten,
dat het zich geen illusies moet maken over
Engelands vastbeslotenheid: daarover mag geen
twijfel meer bestaan, wijl zulk een twijfel het
grootste gevaar is voor den vrede.
Lord Halifax richtte zich bijna uitsluitend
tot Duitschland; slechts een enkele uitlating is
voor Japan bedoeld. Dat bewijst, dat Londen
zich niet door rumoer in het Verre Oosten laat
afleiden,, en bijna programmatisch te werk
gaat. Het weet, dat de vredeswil onder de vol
keren sterk is, en dat niemand in Europa ge
neigd is een oorlog te riskeeren. Niemand
alleen van Duitschland is men niet zeker. Den
laatsten tijd voert de extremistische richting
in het Derde Rijk weer .den boventoon, en nie
mand weet, waartoe dit kan leiden. Het is daar
om goed, dat van de meest officieele zijde een
w'aarschuwing aan de leiders van het Derde Rijk
gericht werd, opdat zij zich bezinnen.
Doch ook aan het adres van Engeland werd
een waarschuwing gericht. Zjdanof, lid van den
oppersten raad der Sovjets, publiceerde in de
officieuze „Prawda" een artikel, dat men aldus
zou kunnen samenvatten: nóg gelooven wij u,
maar dat zal niet lang meer duren. Dat Zjdanof
deze publicatie deed in overleg met zijn mede
leden en zelfs met de hoogste Sovjet-leiding,
staat buiten twijfel; ook hier is de inhoud min
der belangrijk, dan de wijze, waarop die naar
voren wordt gebracht. Het is een bijna officieele
bevestiging van de berichten, dat de onderhan
delingen te Moskou in een critiek stadium zijn
gekomen, en dat Engeland spoedig zal moeten
toegeven, wanneer het nog eenig resultaat van
die besprekingen wenscht. Dat deze publicatie
geschiedde op het oogenblik, waarop Seeds en
Strang wederom een onderhoud zouden hebben
met Molotof, kan nauwelijks toevallig zijn. Mos
kou oefent zwaren druk uit op Londen om zijn
oude plaats in de Europeesche politiek te her
winnen. En na hetgeen Lord Halifax gisteren
zeide, is het moeilijk aan te nemen, dat Londen
niet alles zal doen, om den sluitsteen van het
anti-agressiefront aan te l rengen; hoeveel be
zwaren het in zijn hart ook tegen de Russische
eischen moge koesteren.-
Tenslotte: de naam van ons land gaat den
laatsten tijd geregeld over de tong. Wij kunnen
uiteraard niet verhinderen, dat men onze gren
zen over het hoofd der Nederlandsche regee
ring heen garandeert; voor de goede bedoelin
gen kunnen wij zelfs erkentelijk zijn. Doch lie
ver was het ons, wanneer men ons land maar
verzweeg; het eenige, wat men ermee bereikt,
is, dat onze strikte neutraliteit in een verdacht
licht komt te staan. En juist daarover mag geen
twijfel bestaan. Eén aangeboden garantie is
door Den Haag reeds afgewezen; een andere
zal ongetwijfeld hetzelfde lot ondergaan. Neder
land mag geen speelbal worden van de kibbe
lende mogendheden.
genden morgen, op de plaats van bestemming,
in het zicht van de Schotsche kust, stond de
lucht zoo droevig en was de zee onder de buien
zoo vol stuivende koppen, dat zelfs de „Oranje"
huiverde in zijn hechte plunje en zichzelf be
kennen moest, dat dit eigenlijk geen weer was
een idyllisch spelemeien ergens op de Dog-
gersbank. Maar een welgebouwd schip, jong,
sterk en vol illusies, is geen kniesoor en zoo
wachtte de „Oranje" trouwhartig op het groote
oogenblik, dat ergens uit het horizonwaas „de
andere" zou opdagen. Maar het waren slechts
pekelnuchtere visschersschuiten en een ploe
terend vrachtbootje, die zich vertoonden en wel
andere zorgen hadden op dit uur dan de
„Oranje". En zelfs het vliegtuigmoederschip,
dat moederziel alleen voor de kust te domme
len lag, toonde geen belangstelling; waarschijn
lijk had de norsche matrone genoeg te stellen
met haar eigen uithuizig kroost.
Voorloopig, in den jongen dag. was de
„Oranje" nog vol goeden moed, keerde nu eens
zijn bakboord, dan weer stuurboord naar de
kust, voer er eens dichter langs, zoodat de
ruige rots, steil uit zee oprijzend, met boven
naar de kruin glooienden weidegrond, omzoomd
door bosschages, goed zichtbaar werd, om dan
weer breed zwaaiend dieper zee in te gaan.
Maar met het verstrijken der uren sloop
toch onmerkbaar het ongeduld in het ruime
rustig kloppende hart van het schip, een
lichte wrevel en nervositeit kregen de over
hand; sneller en sneller begon het schip te
loopen, telkens draaiend met breeden zwaai,
om weer zijn weg te nemen, de kust langs,
waarvan de details, de witte vuurtoren, het
radiostation van Lloyds met zijn antenne
masten opdoemden en weer vervaagden,
keer op keer.
Het was of een onzichtbare, reus
achtige ruiter het schip telkens weer
de sporen gaf. Dan groeide het reppend
gerucht der machines, waarvan de
zachte gonstoon een octaaf hooger
sprong, een nerveuze trilling voer door
het reusachtige schecpslichaam, sneller
en sneller werd de cadans der jagende
motoren, als een mes sneed de neus
van het schip door de golven, water
cascades schoten op, verstuivend in den
trek van den wind. De „Oranje" liep
volle kracht als in gramstorig uitleven
van alle kracht en energie, die in hem
waren vergaard. Hooger en hooger werd
het tempo opgevoerd, driftig schoot het
schip vooruit, het splijtend water sis
send en schuimend, wervelend en kol
kend, een melkwitte baan in cindclooze
voren achteruit.
In deze oogenblikken, dat de „Oranje" mis
moedig en verstoord zijn groeiende teleurstel
ling om dit schijnbaar doelloos zwaaien en
draaien in de troostelooze verlatenheid van de
Firth of Forth trachtte te vermannen in dol
driftig spurten met inzet van al zijn krachten,
was er op de brug van het schip een tevreden
en goedkeurend hoofdknikken van een groep
deskundige mannen met gezagvoerder Potjer aan
het hoofd. Dit waren vertegenwoordigers der
Stoomvaart Maatschappij Nederland, van de
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij, de
scheepvaartinspectie, van het bureau Veritas,
de technici der verschillende ondernemingen, die
de onderdeelen leverden, welke op voortbeweging
en navigatie betrekking hebben.
Want varende op de reede van den zuide
lijken oever van de Firth of Forth maakte
de „Oranje" keer op keer zijn run op de
gemeten mijl. Hier op de kust bij Abb's
Head, waar de zee voor deze proefnemingen
de vereischte diepte heeft, zijn twee maal
twee bakens geplaatst op een afstand van
één Engelsche zeemijl (1852 meter) van
elkander. Varend op volle kracht langs de
kust kan dus de tijd, die verloopt tusschen
het oogenblik, dat men de eerste bakens in
één lijn peilt en het moment dat men één
mijl verder het tweede stel bakens in één
lijn krijgt te zien, nauwkeurig worden na
gegaan. Hieruit valt dan af te leiden hoe
snel het schip loopt.
Deze proef wordt keer op keer herhaald, on
der andere omstandigheden, met gewijzigd toe
rental der motoren, telkens weer de aanloop,
de run op het vastgestelde toerental door de
's Morgens op het laatste oogenblik uit
bed. Al moe als U opstaat. U haat de
gedachte aan het werk dat wacht. Een
zwaar gevoel in Uw hoofd. U is prikkelbaar
en snauwt. Dat alles wijst op onzuiver bloed.
Waarom zoudt U blijven doorsukkelen?
Neem Kruschen Salts! Kruschen reinigt
Uw bloed door Uw lever, nieren en inge
wanden aan te sporen tot krachtiger wer
king. Zuiver bloed zal weer door Uw aderen
stroomen, het werken zal U weer een
vreugde, het leven een feest zijn. Kruschen
Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten a 0.40, 0.75 en
1.60 (extra groot pak). Fabrikanten:
E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester (En
geland). Opgericht 1756.
RANGKASBETOENG, 30 Juni. (Aneta).
Donderdagavond werd het volgende rapport
uitgebracht omtrent de werking van den Kra-
katau:
De Krakatau is thans rustig, de vulkaan ver
toont alleen zeer zwakke erupties.
mijl, den tijd van het oogenblik dat men de
eerste bakens peilt tot men het tweede stel
passeert, nauwkeurig op de stopwatch gecon
troleerd. Het resultaat de luttele minuten en
seconden wordt aan de hand van tabellen
herleid en de uursnelheid, die het schip heeft
bereikt, is daarmee vastgesteld.
Zoo werd het dus telkenmale een run
tusschen schip en horloge, tusschen driftig
jagende zuigers der motoren, wentelende
assen, malende schroeven en de fijne, lang
zaam, maar onverbiddelijk draaiende rader
tjes van de scherp afgestelde stopwatch.
Welke vaart zou de „Oranje" loopen? De
regelmatig voortschokkende secondewijeer,
de nauw merkbaar verder schuivende
minuten wijzer gaven het antwoord: de
„Oranje" bereikte bij een toerental van 145
per minuut een snelheid van 26,25 mijl,
waarmee het schip zich classificeerde als
de snelste bodem der Nederlandsche koop
vaardijvloot en het record brak dat nog
maar kort met 24 mijl ten name van de
Nieuwe Zeelandbooten stond. Bovendien
was de „Oranje" hiermee het snelste motor
mailschip ter wereld.
En dat, terwijl de „Oranje", om ons verhaal
te vervolgen, eigenlijk een blauwtje liep. Op zich
zelf is dit al niet prettig, maar de „Oranje" liep
een blauwtje met een vaart van 26,25 knoopen,
dat zijn welgenjeten 48,7 landkilometers. Dat
daarbij en passant een record werd gevestigd
mocht een reden tot vreugde en voldoening zijn
voor de deelnemers aan deze technische proef
vaart, voor het goede schip zelf was het al met
al een treurig avontuur.
26, 25 mijl: het is ongetwijfeld een prach
tig resultaat, dat de reeds hooggestemde
verwachtingen nog heeft overtroffen. Deze
snelheid werd bereikt in onbeladen* toe
stand. Men neemt aan, dat onder alle om
standigheden zoo mogelijk een dienstrege
ling te handhaven zal zijn, gebaseerd op
een vaart van 21 mijl, hetgeen beteekent,
dat eventueele achterstand door ongunsti
ge weersomstandigheden of anderszins,
steeds zal kunnen worden ingeloopen.
Toen de avond viel over de Firth of Forth,
een mooie avond na den buiïgen dag, welke
nog met late zon de rotskust in gloed zette,
wendde de „Oranje" den steven voor de thuis
vaart naar de vaderlandsche kust. De volgen
de dag, 's Prinsen verjaardag, bracht een
feestelijke zee vol uitbundige kleuren. De vroo-
lijk spoelende golven hadden keurig witte befjes
voor, zon en schaduw streken over den wijden
cirkel van 't water, hoog stond de hemel met
statige jacht van wolken boven de „Oranje", die
er weer zoo monter bijliep, alsof hjj heel de
booze ervaring van den vorigen dag vergeten
was.
De verschillende proefnemingen werden ook
dezen dag voortgezet, zooals het toetsen van
de bestuurbaarheid van het schip; het uitvoe
ren van allerlei manoeuvres en de controle der
allernieuwste instrumenten, waarmee het schip
is uitgerust. Wat daarbij den technici nog voor
verbetering vatbaar is gebleken, zeiden zij na
tuurlijk niet; slechts op één euvel werd onze
aandacht gevestigd, het feit, dat de bakboord-
schroef een z.g. zingende schroef bleek te zijn,
die bij haar stagen arbeid het hoogste lied uit
galmt, een ietwat monotoon lied, dat vooral
voor de bewoners van den „Kraton", dat is de
afdeeling der Javaansche bedienden, die er pal
boven hun kooien hebben, op den duur erg
hinderlijk zou worden.
De verjaardag van Prins Bernhard ging aan
boord van de „Oranje" natuurlijk niet zonder
feestelijkheid voorbij. De directies van de Ned.
Scheepsbouw Mij. en de Stoomvaart Mij. Ne
derland zonden Prins Bernhard een telegrafi-
schen gelukwensch, die nog denzelfden dag tele
grafisch door Z. K. H. werd beantwoord. Des
middags, in volle zee, klonk uit de radio zoo
wonderlijk helder en vertrouwd het carillon-
spel van Meester Vincent in den koepel van
het Kon. Paleis te Amsterdam. Dit klokkenspel,
de vaderlandsche melodieën, het geruisch van
de zee om het schip, het was de schoonste
harmonie die zich denken liet.
De thuisvaart op den laatsten dag bracht
de „Oranje" ter hoogte van Terschellinger
bank weer onder de Hollandsche kust. wel
ke nu verder gevolgd werd, in den middag
tot den avond toe. Zoo zag men het laat
ste zonlicht eerst Zandvoort, dan Noordwijk
in gloed zetten en toen de schemer viel an
kerde de „Oranje" buiten Scheveningen, om
zich door de Hagenaars te doen bewonderen
en op zijn beurt de opvarenden te laten ge
nieten van het uitzicht op de avondlijke
badplaats met haar neon-contouren, duizen
den trillende lichtjes en de felle schicht
van den vuurtoren, die wiekte over zee.
Nog fantastischer werd de aanblik, toen het
vuurwerk ter eere van 's Prinsen verjaardag op
het Scheveningsche strand werd ontstoken,
maar het schoonst van alles was tenslotte toch
weer het zilveren maanlicht op de rustig gol
vende zee, waarnaar men niet moe wordt te
kijken.
Hedenmorgen tusschen acht en negen uur is
de „Oranje" weer voor Amsterdam op hetIJ
verschenen, waar het schip de groote belang
stelling trok van de duizenden, die zich op dit
uur met ponten en havenbootjes naar hun
werk begaven. Met bewondering begroette Am
sterdam het snelste motormailschip ter wereld,
van nu af meer dan ooit de trots van de haven
van Neerlands hoofdstad.
De Engelsche gezant Sir Nevile Bland, die
Donderdagavond met zijn auto van Amsterdam
naar 's-Gravenhage terugkeerde, heeft nabij Aals
meer een ongeluk gehad, dat vrij goed is afge
loopen. Waarschijnlijk heeft de gezant niets ge
broken. Hij heeft zijn knie pijnlijk bezeerd en
is deswege bedlegerig.
Ook de militaire attaché, majoor W. L. Gib
son, die in zijn gezelschap was, en de chauffeur
zijn er goed afgekomen. Zij hebben geen noe
menswaardig letsel.
