Het Kabinet afgetreden „Londen begrijpt de kern der Europeesche problemen niet" riL Bommen en heldenmoed in Tsjoengking Henlein waarschuwt de Tsjechen i Opdracht aan dr. H. Colijn tot vorming van een nieuw ministerie p 1 Het nieuws van heden DUITSCHE REACTIE OP HALIFAX' REDE OP HET DOODE PUNT? GRUWELIJKE TRAGEDIES BIJ EEN LUCHTRAID rAN VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884 ^jonnemenfsprijs(bijvooruitbetaling)voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal 13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week, per kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM VRIJDAG 30 JUNI 1939 - AVONDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21864 De regeeringspersdienst meldt: De heeren ministers hebben bij schrijven van den voorzitter van den ministerraad van 29 Juni aan H. M. de Koningin ontheffing uit hun ambt verzocht. Hare Majesteit heeft dit verzoek in over weging genomen en den heeren ministers verzocht zich voorloopig met de behandeling, en de afdoening zoo mogelijk, van de loopende zaken te blijven belassen. Hedenmorgen heeft H. M. dr. H. Colijn, minister van Staat, ontvangen en hem opdracht verleend tot vorming van een kabinet. Dr. Colijn heeft verzocht die opdracht in beraad te mogen houden. Britsche pers verzekert Berlijn, dat achter Halifaxivoor den het heele Engelsche volk staat Engeland zal geen agressie dulden GreenwoodBritsche ar beiders zullen vechten Hitiers antwoord op de Britsche nota Zal langs diplomatieken weg geschieden Noodweer in Zuidoost- Europa Honderdzestig dooden Het Weer illllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJ Zjdanof in de ,J*rawdaover de Britsch-Russische onder handelingen „De Engelschen willen geen verdrag" China's onmetelijkheid sluit zich om den Japanschen aanvaller Stipte plichtsbetrach ting der verdedigers DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN ,yAan den huidigen toestand kan niets meer veranderd worden" Slowaaksche delegatie te Berlijn Farinacci opvolger van Constanzo Ciano? NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeetingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Uit dit communiqué van den Regeeringspersdienst blijkt, dat Z. Exc. Dr. H. Colijn een onbeperkte opdracht tot het vormen van een kabinet heeft gekregen. Hij zal dus, indien hij de opdracht aanvaardt, officieel volledige vrijheid van handelen hebben. Zooals men weet, was Z. Exc. Colijn het volkomen eens met den onlangs afgetreden minister van Financiën, Z. Exc. de Wilde, dat het budget voor 1940 m evenwicht moet zijn, d.w.z. dat de uitgaven door de inkomsten gedekt worden. Met de thans afgetreden regeering bleek dat niet te bereiken, omdat verschillende bewindslieden geen kans zagen tegenover de abnormaal hooge, maar bitter noodzakelijke uitgaven even abnormale bezuinigingen en vermeerderingen van de staatsinkomsten te stellen, zonder dat naar hun meenmg aan het welzijn van ons land en volk ernstig schade zou worden berokkend Zonder medewerking van de katholieken zal er geen regeering met een parlementaire meerderheid in de Kamer te vormen zijn, en een regeering, die niet op 'een parlemen taire meerderheid zou steunen, zal naar alle waarschijnlijkheid slechts een kort en riskant, en dus onder de huidige omstandigheden niet gewenscht leven kunnen tegemoet gaan. Het is te verwachten, dat de katholieken voet bij stuk zullen houden ten aanzien van hun sociale eischen ten behoeve van land en volk en ook daardoor het bewijs zullen leveren, dat zij met deze eischen geen demagogie hebben gevoerd, gelijk door tegen standers wel beweerd is, maar dat deze eischen hun heilige ernst zijn. BERLIJN, 30 Juni (D.N.B.). Over de gisteravond door Halifax gehouden rede schrijft de „Deutscher Dienst" onder meer: Te Londen schijnt men van meening te zijn, dat de overtuigingskracht van argumenten stijgt met de kracht, waarop zij worden uit gesproken. Men moet nu eindelijk de po gingen opgeven om de Britsche buitenland- sche politiek in de oogen van het Duitsche volk vredelievend te doen schijnen, vooral dan, wanneer men tegelijkertijd hoopt, dat de onderhandelingen met een nieuwen om singelingspartner kunnen afgesloten worden- Voor de zooveelste maal hoort men nu in een vloed van redevoeringen, dat de Engelsche buitenlandsche politiek vast besloten is geen verdere agressie te dulden. De verantwoorde lijke staatslieden stappen echter zonder be zwaar heen over de onafhankelijkheid van neu trale staten en drijven er politieke zaken mee. De „vermindering der op een oorlog aan sturende voorbereidselen" ligt thans geheel in handen van Engeland. Wat Halifax over de definitie van het begrip „Lebensraum" zeide, bewijst, dat het Engeland tot nu toe nog niet gelukt is de kern van deze vitale Europeesche problemen te vatten. De rede van lord Halifax is gisteravond door de B.B.C. gedurende een half uur in het Duitsch en gedurende een kwartier in het Ita- liaansch uitgezonden. Reuter meldt nog, dat de rede van Halifax werd aangehoord door negenhonderd personen, o.w. vertegenwoordigers van bijna alle dominions, van de regeering en de oppositiepartijen, geeste lijken, zakenlieden en militairen- Na zijn toe spraak werd Halifax door velen gelukgewenscht. Ook in de pers vinden de woorden van den minister een gunstig onthaal. De bladen van alle richtingen zijn het er over eens, dat Hali fax uiting heeft gegeven aan het eenstemmig gevoelen van het geheele volk. Zij leggen er den nadruk op, dat krachtige woorden noodig waren en ook gebruikt zijn. Zij wijzen ook op het ernstig karakter van de rede. De „Daily Express" noemt de rede de ernstigste sedert het aan het bewind komen van Hitier en de „Daily Herald" spreekt van de ernstigste woorden, sinds Augustus 1914 door een minister van Buitenlandsche Zaken gebruikt. Het blad zegt: „dat Berlijn ervan verzekerd zij, dat de kracht van deze woor den de ware gemoedsgesteldheid der Engel- schen weerspiegelt." De „Daily Telegraph" schrijft, dat na deze uiteenzetting niemand meer behoeft te twijfe len over het standpunt van Engeland. De „Manchester Guardian" npemt de rede de beste uiteenzetting van de buitenlandsche politiek,, door een minister der nationale regee ring te geven. De „Tunes" zegt: Opnieuw heeft Halifax het duidelijk gemaakt, dat de reusachtige in spanning van Engeland niet gericht is tegen een speciaal volk, maar tegen het gebruik van geweld, door welk volk ook." De arbeidersafgevaardigde Greenwood heeft in een rede te Londen gezegd: „Ik hoor van geruchten, volgens welke de oorlog morgen zou uitbreken. Alles wat ik weet is. dat de Britsche arbeiders, indien zij worden uitgedaagd zullen vechten. Ik heb nooit ge dacht, dat ik dergelijke woorden zou moeten gebruiken, maar er zijn grootere dingen dan het leven zelf en een'van die dingen is de vrij heid. Indien het tot het ergste komt, zal he democratie de eindoverwinning behalen." LONDEN 30 Juni, (Reuter). Duitschlana zal binnen normaal tijdsverloop op de Britsche nota van Woensdag antwoorden, verneemt Reu ter in politieke kringen te Berlijn. Het ant woord zou langs de gebruikelijke diplomatieke kanalen geschieden. De nota is hoofdzakelijk van technischen aard en leent zich daarom niet tot beantwoor ding in een groote rede van den Führer, gelijk het geval was met den oproep van Roosevelt. De Britsche ambassadeur Henderson zal a.s Dinsdag naar Londen vliegen om een week va- cantie te nemen Het is echter niet waarschijn lijk, dat het Duitsche antwoord dan reeds klaar is. ATHENE, 29 Juni (Reuter) Door zeer zwa re regens, gevallen bij Lianokladi. 160 KJïl. ten Noord-Westen van Athene zijn gedeelten van den hoofdspoorweg, die Athene met West-Europa verbindt, weggespoeld. De Simplon-express zal vanavond niet van Athene vertrekken Ook het Noorden van Bulgarije is door nood weer geteisterd In den afgeloopen nacht heeft het district Sevlievo van noodweer te lijden ge had. Hierdoor zijn veertig personen omgekomen, meest vrouwen en kinderen. Ongeveer tweehon derd huizen zijn vernield en ruim vijfhonderd overstroomd. De materieele schade wordt op eenige millioenen Leva geraamd. De menschen werden gedurende den nacht verrast door een overstrooming. De storm had de rivier Rossitz opgezweept tot een water massa van 10 meter hoogte. Het water sleurde alles mee wat op zijn weg kwam: bruggen, hui zen, vee en gewas. Ook uit andere deelen des lands worden overstroomingen gemeld De auto riteiten nemen maatregelen om de getroffen bevolking te helpen. Nader wordt gemeld, dat het aantal slachtoffers in net district Sevlievo laat in den avond tot honderdzestig was gestegen. Vierhonderd huizen zijn door het water weggespoeld. VERWACHTING geldig van hedenavond tot morgenavond ongeveer 19 uur: 1 VOOR HET GEHEELE LAND: aanvankelijk iets warmer, gedeeltelijk be- wolkt met enkele plaatselijke regen- of onweersbuien, zwakke veranderlijke wind, later matig uit Westelijke richtingen. Zon op 4.40 onder 21.26. Licht op 21.56. Maan op 20.09 onder 3.55. V.' M. 1 Juli. MOSKOU, 29 Juni (Tass) De „Prawda' publiceert een artikel, gescherven door Zjdanof, lid van den oppersten Sovjet, die tot de conclusie komt. dat de Britsch- Fransch-Russische onderhandelingen op het doode punt zijn gekomen. Zjdanof schrijft o.m.: „Hoewel de Sovjet-Unie haar standpunt met de grootste helderheid heeft bepaald, hoewel zij alles in het werk heeft gesteld om zoo snel mo gelijk tot een pact van wederzijdschen bijstand te komen, worden geen belangrijke vorderingen bij de onderhandelingen gemaakt. Ik veroorloof mij, mijn persoonlijke meening uiteen te zetten, hoewel mijn vrienden die nie' deelen. Zü gelooven nog. dat Engeland en Frankrijk, toen zij de onderhandelingen aan knoopten, de ernstige bedoeling hadden een krachtige barrière tegen agressie op te werpen. Ik geloof en zal trachten te bewijzen, dat zü geen verdrag met Rusland op den voet van ge lijkheid wenschen. De onderhandelingen duren reeds vijf en ze ventig dagen. Dit eindeloos voortduren geeft aanleiding tot twijfel aan de oprechtheid der werkelijke bedoelingen van Engeland en Frank rijk en tot de vraag, wat eigenlijk de basis van die politiek is: het ernstige streven naar een vredesfront. of de wil om de onderhandelingen zoowel als de vertraging daarin te gebruiken voor zekere doeleinden, die niets uitstaande heb ben met de vorming van een vredesffont." Zjdanof betoogt dan, dat de Engelschen en Fvanschen kunstmatige moeilijkheden hebben geschapen en noemt als voorbeeld de kwestie van de garantie aan Letland. Estland en Fin land. Hij zegt: „De verklaring, dat deze staten geen garantie willen en dat daarom de Sovjet- voorstellen niet aanvaard kunnen worden, is klaarblijkelijk onjuist en kan slechts geïnspi reerd zijn door de bedoeling, de onderhandelin gen te belemmeren en te verbreken Men weet in ieder geval, dat, indien Engeland het in zijn be lang acht een land te garandeeren. het de mid delen vindt om dat te doen. zonder te wachten tot lat land die garantie vraagt." De Poolsche minister van Buitenlandsche Za ken, Beek, heeft onlangs verklaard, dat Polen van Rusland in het geheel geen garanties ge vraagd heeft. Dit verhindert Frnkrjjk en En geland echter niet van Rusland garanties te vragen, niet alleen voor Polen en vier andere staten, maar ook voor Nederland en Zwit serland, waarmede de Sovjet-Unie zelfs geen gewone diplomatieke betrekkingen onderhoudt. Dit alles toont aan, dat Engeland en Frank rijk slechts een verdrag wenschen, waarin Rus land de rol zou spelen van den arbeider, die den geheelen last te dragen heeft. Geen staat met zelfrespect zal echter een dergelijk verdrag aangaan. Het komt mij voor, dat de Franschen en En gelschen voor de openbare meening in hun landen slechts willen speculeeren op de denk beeldige halsstarrigheid der Sovjet-Unie, om zoo den weg voor ondemandelingen met de aanvallers gemakkelijker te maken. De naaste toekomst zal leeren, of dit juist is." Greb Bhenen op den Orebbeberg r.,j^4Tapr., Een bloemencorso vormde een onderdeel der feestelijkhedenwelke Donderdag op den verjaardag van Z. K. H. Prins Bern hard te Baarn plaats vonden. Menig aardige groep viel hierbij te bewonderen (Van onzen correspondent te Tsjoengking) Als een razende furie heeft de Japansche luchtmacht bij het laatste bombardement op Tsjoengking huisgehouden, waarbij duizenden door het vuur en bomscherven werden gedood Zeven en twintig bommenwerpers vlogen in formatie van het Noorden uit over de Kialin- rivier. Zij koersten naar het middengedeelte van de binnenstad. Het was 6 uur 20, en dit uur scheen opzettelijk te zijn uitgekozen, om dat dan het volk uit de voorsteden van het werk huiswaarts keert en de trefkansen het grootst zijn. De vliegtuigen volgden den loop van den voornaamsten autoweg van de stad en strooiden hun bommen over uitgestrekte daaraan grenzende wijken. Kort voor 't avond duister intrad vielen de brandbommen en bran den braken bij dozijnen uit. Vele werden ge lukkig terstond gebluscht, doch in het hart van de stad woedden toch nog acht groote bran den. Toen de nacht viel verlichtten dé vlam men van Tsjoenking het land mijlen in den omtrek. Er is bij de bombardementen veel heldenmoed betoond, en er zijn vele voorbeelden van he roïeke plichtsbetrachting. Bewonderenswaardig was de houding van den commandant van de Chineesche brandweer, die het vuur moest be dwingen, dat de buitenlandsche consulaten be dreigde en die op zijn post bleef, ofschoon hü bericht kreeg, dat zijn beide zoons getroffen en stervende waren. Deze commandant heeft zijn zoons niet levend weergezien. De missiestaties zijn er tot nog toe merkwaar dig goed afgekomen, ofschoon dikwijls op het kantje af. Dat de statie van de Mission d'Etranger de Paris (van Mgr. Jansen) nog overeind staat, is bijna ongeloofelijk. De gebouwen van deze missiestatie zijn gespaard te mid den van aangrenzende geblakerde ruïnes. Toch is er bij Mgr. Jansen een bom inge slagen, waardoor 20 Chineezen werden ge dood, doch geen leden van de Missie. Natuurlijk zijn alle katholieke en protestant- sche missies overstelpt met werk voor de zorg Mgr. Jansen van de Parijsche buitenlandsche missie te Tsjoengting ontsnapte ternauwernood aan het Japansche bombardement. Den morgen na de luchtraid stond de missiestatie alleen temidden van ruines van de gewonden en dakloozen. Ook de zusters Franciscanessen, die in de consulaire wijk wo nen, hebben hun huis ter beschikking van de slachtoffers gesteld. De generalissimus, Tsjiang Kai Sjek, stelt ruime 'middelen voor hulp aan gewonden en dakloozen beschikbaar. Ten behoeve van een fonds voor hulpverleening en evacuatie werd een eerste storting van 1.700.000 dollar gedaan. Van alle lagen der bevolking en van alle ran gen en standen worden offers geëischt, om het lot der slachtoffers te verzachten. Hoogere amb tenaren en officieren met den rang van kolonel moeten zelfs een maand salaris afstaan. De tragediën, die zich ook weer bij 't laat ste bombardement hebben afgespeeld, zijn on beschrijfelijk. Ouders, die hun kinderen als ver koolde lükjes terug zagen, geheele families uit geroeid, afschuwelijk verminkten. In het Emer gency Air-raid Hospital No. 3 werd een kindje gedood op het moment, dat het ter wereld kwam. Het drie verdiepingen hooge gebouw werd verwoest door bom-inslag. Niet altijd is de uitwerking van een brand bom moorddadig. Door het dak van een ge bouw van vijf verdiepingen sloeg een kleine brandbom binnen. Hij boorde zich door alle etages en kwam parterre terecht in 'n zilver smidse. Het personeel bluschte den brand on middellijk met emmers zand. Door de vijf ver diepingen heen was een smalle koker geboord, door welken men in de zilversmidse de wolken kon zien. Een kennis van mij werd bü een der laatste bombardementen door het sinistere alarm-sig naal overvallen, toen hij met zijn bruid op weg was, om te trouwen. De stoet moest schielijk ontbonden worden. De bruid verliet haar draag stoel en kon tijdig in een schuilkelder worden ondergebracht. Na eeh uur werd de tocht her vat, doch de „marche nuptiale" werd 'n „marche funèbre" De stoet ging voort langs dooden en kermende gewonden. Tsjoengking beschikt over een Iuchtafweer- corps, waaraan 10.000 vrijwilligers medewerken. Ieder lid is verplicht uiterlijk 10 minuten na het eerste alarm op den hem aangewezen post te zijn. Het corps telt mannelijke en vrouwelijke leden en heeft zich zeer onderscheiden door stipte plichtsbetrachting. Een vrouwelijk lid van de organisatie begaf zich dezer dagen op het eerste alarm naar haar post. Doch een minuut na het alarm waren de bommenwerpers er reeds. Zij lette niet op haar eigen veiligheid, doch spoedde zich door de in allerijl verlaten straten. Bij een kruispunt werd zij door een politieman aangehouden, die haar wilde overreden, dekking te zoeken. Zij toonde echter haar paspoort en vervolgde moedig haar weg. Enkele minuten later sloeg een bom in op de plaats, waar zij werd aangehouden: zij dankte haar leven aan haar plichtsbetrachting. Het moreel van de bevolking blijft ongeschokt Wel bewerken de bombardementen dit, dat de wrok tegen Japan voortdurend zwelt en de wil tot verzet steeds grimmiger wordt. China is onmetelijk, en dat is zijn grootste defensieye kracht. De veroveraar heeft zich in die onmetelükheid gedrongen. Hoe verder hü van zijn basis gaat, hoe meer hü riskeert. Hoe meer hij zich inspant, hoe meer hij zich uitput. China heeft zich voor den veroveraar geopend en zal zich nu sluiten.' Onmachtig om terug te gaan, ziet de veroveraar vóór zich den oorlog zonder genade, in zijn flanken de guerilla en achter zich het terrorisme. En alles schijnt ge leid door dezelfde koelbloedige en berekenende hand. Chineesche verraders en samenzweerders zijn den een na den ander terechtgesteld of door patriotten gedood. De burgemeester van Nan king na den burgemeester van Sjanghai, en daarna deburgemeester van Kanton en Tseng Tsjong Ming. Waar is de student, die défai- tistische propaganda durft maken, de boekhan delaar, die pro-Japansche geschriften verkoopt, de gouverneur, die zijn eigen belang boven zün trouw stelt? Dat alles bestaat in China niet meer! In Nanking, Sjanghai, Peiping, Hankau en andere bezette steden zetten Chineesche man nen en vrouwen dagelijks den oorlog voort met verachting van hun leven, gedachtig het devies van den generalissimus, dat de dood van één vijand achter het front voor China meer waard is dan het sneuvelen van tien vijanden aan het front. Ook de jeugd is gemobiliseerd in en buiten de bezette gebieden. Hier in Tsjoengking is het be wonderenswaardig, zooals de jongens- en meis jes-padvinders zich weren. Niet alleen né,, doch ook tijdens de luchtraids trekken zij er met brancards op uit, om de gewonden te bergen. En dat gebeurt overal in China. Talrijk zijn de ge vallen, waarin ook jongens en meisjes gestorven zün bij hun pogingen, om ongelukkige landge- nooten, burgers en soldaten te helpen en te ver zorgen, zoowel aan als achter de fronten. geslacht op ge slacht ging de faam van HDZ-ringen over. Ver- iovlngs- en trouwringen van hooge distinctie I RUIME SORTEERING IN GOEDE GOUDSMIDSZAKEN HET KABINET AFGETREDEN; OP- DRACHT AAN DR. COLIJN TOT VORMING VAN EEN NIEUW MINIS TERIE. Duitschl&nds reactie op Halifax' rede: Engeland begrijpt de kern der proble men niet. Henlein waarschuwt de Tsjechen. Prins Bernhard heeft een bezoek gebracht aan de trekpaardententoonstelling te Den Bosch- Met de „Oranje" naar de Firth of Forth. De Krakatau is thans rustig. O PRAAG, 30 Juni. (Havas). Gouwleider Henlein heeft gisteren tijdens een hier gehou den betooging een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide: Wij beschouwen den huidigen staat van zaken als definitief en zullen er nooit in toestemmen, dat de levensruimte van 't Tsje chische volk dient om de belangen van het Duitsche volk te bedreigen of de imperialisti sche belangen van eenige andere mogendheid te dienen. Wij zullen al het mogelijke doen om tot een goede verstandhouding te komen, doch zuilen dat wat wij pas gewonnen hebben krachtig verdedigen. Het Tsjechische volk moet inzien, dat in den huidigen toestand niets kan worden veranderd en dat het zün gereserveerde houding tegenover 't Duitsche volk moet laten varen. Wij zullen trachten het Tsjechische volk te begrijpen en het noodige geduld hebben, want wij weten, dat het niet ineens zün illusies kan laten va ren, doch ons geduld zal niet eeuwig zijn en als de orde in dit land ooit verstoord wordt, zullen wij haar zelf herstellen. Een decreet, waarbij het Duitsch en het Tsje chisch op voet van gelijkheid gesteld zullen worden in Bohemen en Moravië, zal binnen kort door den Rüksprotector, Von Neurath, naar „Die Zeit" meldt, uitgevaardigd worden. Onder leiding van den buitengewoon gezant Poliiak is Donderdag een uit zeven leden be staande Slowaaksche delegatie te Berlijn aan gekomen, teneinde met vertegenwoordigers van de Rijksregeering onderhandelingen te voeren. De besprekingen hebben betrekking op alle vraagstukken, die na de instelling van 't pro tectoraat Bohemen-Moravië tusschen Duitsch- land en Slowakije zün ontstaan: schuldenkwes ties, verkeerswezen, spoorwegen, ambtenaren- vraagstukken etc. De onderhandelingen, die in verscheidene subcommissies zullen worden ge voerd, zullen ongeveer drie weken duren. ROME, 30 Juni. (Havas). Volgens in lichtingen uit Romeinsche kringen zou Fari nacci, die op het oogenblik minister van staat en directeur van het blad Regime Fascista is, graaf' Constanzo Ciano opvolgen als voorzitter vian de Kamer van Fasces en Corporaties. I A V VAu111 I II 11 Stand op Vrijdag 1 tmr njn. 759.8 Vorige stand 760.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1