Danzig is uiterlijk kalm, doch
de spanning houdt aan
EEN HACHELIJK AVONTUUR
Dr. H. Colijn
confereert
De besprekingen
te Moskou
Dr. A. Zimmerman
overleden
Familiedrama te
Oegstgeest
WANDGEDIERTE
Het nieuws van heden
„SINT PETRUS"
ALPH. ELSENBURG
TOURISTENSTROOMEN
DE STAD BINNEN
VADER EN DOCHTER BIJ
BOTSING GEDOOD
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het Weer
,,Wij komen bij Duitsch
land", zegt Foerster
Fa. H. v. LOON Tel. 23037
WANDGEDIERTE
N.V. VÉRZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Studieverzekering
Lijfrente
Collectieve Pensioenverzekering
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESÉAD, HAARLEM
MAANDAG 3 JULI 1939 - AVONDBLAD
Most up to date firm
in all TEXTILE GOODS
WHOLESALE ONLY-
Completeering op breede
basis gezocht?
Deze gaan geheel buiten de Neder'
landsche regeering om
BANDJIR
Oud-burgemeester van Dordrecht
en Rotterdam en oud-Volken-
bonds-gedelegeerde
te Weenen
PATER GEMELLl ALS PILOOT
Het graan wordt reeds gemaaid
en op de stoppelvelden worden
prikkeldraadversperringen
opgericht
„Een intimidatie-veldtocht"
zegt Rome
Poolsche bladen in beslag
genomen
De „Times" over Hitler's
doeleinden
Vrouw stak haar man en ver
wondde daarna zich zelf
ENGELSCHE KONINGSPAAR
NAAR EGYPTE?
63STE JAARGANG No. 21868
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
FISK SA FT I-F LIGHT
Ernstig verkeersongeluk op den
Velperweg te Arnhem
Radicale verdelging onder ge
heimhouding en schriftelijke gar.
Zuivering-ondernem. „Radicaal",
MALIEBAAN 50 UTRECHT
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Ankersmit'» Katoenfabrieken, Deventer
Marquisettes Voiles Etamines
Telegram-adres „Facta"
NZ. Voorburgwal 165-167,Tel.32087-49313, A'dam
Fancies 1— Silks Lawns Cretonnes Chintzes
De befaamde Buffalo Bill, de Wild-
west-held van meer dan stoute
ruiter- en revolverstukjes, kon
zich zooveel permitteeren als het gedul
dige papier en de wildste lezersverbeel
ding verdroegen. Voor hem was het een
Peulschilletje om midden in een zieden
den maalstroom, dien hij in het zadel
moedig was ingereden, van paard te ver
wisselen zonder te verdrinken. Maar kan
de thans zeventigjarige Colijn zich een
dergelijk waagstuk veroorloven? Hij
heeft het gedaan, en men weet niet goed
of dit als een bewijs van moed dan
Wel van overmoed of van moed der wan
hoop moet worden beschouwd. Midden in
den maalstroom van kolkende en gisten
de internationale tegenstellingen tracht
hij van regeeringspaard te wisselen, maar
voorloopig ligt hij nog in het water. Deze
beeldspraak moge niet zeer eerbiedig
schijnen ten aanzien van den ge vierden
>>grand old man", zij is niettemin zeer
juist en Colijn heeft het uitsluitend aan
zichzelf te wijten, dat wij haar moeten
gebruiken.
Om alle onjuiste en onwaarach
tige legendevorming den kop in te
drukken, dient voor eens en voor altijd
vastgesteld te worden, dat de huidige
crisis niet door den onwil der Katholieke
ministers veroorzaakt is, maar door den
onwil van Dr. Colijn om het regeerings-
Program, dat hij in 1937 zelf mede heeft
opgesteld en mede heeft onderteekend,
gestand te doen en uit te voeren. De Ka
tholieke ministers zijn niet zoo licht
vaardig geweest om onder de huidige in
ternationaal uitermate gevaarlijke ver
houdingen en spanningen ons land bloot
te stellen aan de impasse van een wel
zeer ongewenschte kabinetscrisis en ter
wille van een handvol zilverlingen de
waarde van een positief Christelijke re-
geeringsbasis prijs te geven. Zij hebben
geen exorbitante nieuwe budgetaire
eischen voor 1940 gesteld, gelijk van po
litiek kwaadwillige zijde is gesuggereerd.
Degene, die eischen, en wel budgetaire,
stelde, was Colijn. Zij zijn aan die bud
getaire eischen zooveel tegemoet gekomen
als maar eenigszins mogelijk was en. wa
ren noodgedwongen bereid ook voor so
ciale zaken millioenen onder de begroo
ting van 1939 te blijven. Colijn nam echter
(Van onzen parlementairen redacteur)
hte formateur confereert zoo luidt de eer-
ste dagen na het verleenen van de opdracht
het
gewone nieuws omtrent de vorming van een
Uieuw kabinet.
Er. Colijn confereert. En merkwaardigerwijze
t°t nu toe voor zoover tenminste bekend
vo°r het meerendeel met katholieke staatslie
den. Afgezien van een onderhoud met jhr. ir.
C. a. van Lidth de Jeude, den Minister
van Waterstaat uit het vorige kabinet, waar-
lr* men een aanwijzing zou kunnen zien, dat
ör- Colijn weer naar de zoogenaamde breede
basis terug wil, en van een onderhoud, dat hij
z°u hebben gehad met minister J. A. N. Patijn
sprak hij met mr. Th. Verschuur, mr, dr. L. N.
beckers, mr. dr. D. A. P. N. Kooien en mr.
J- van Schaik.
Hebben deze conferenties ten doel gehad, ge
lijk door sommigen wordt beweerd, om zich te
0vertuigen in hoeverre gerekend kan worden
°P een neutrale houding van katholieke zijde,
Wanneer dr. Colijn er in zou slagen niet-poli-
tlek gekwalificeerde katholieke persoonlijkheden
bereid te vinden, het Kabinet te completeeren?
Indien dit juist is, moet men aannemen, dat
hr. Colijn de vorming van een soort zaken
kabinet, geheel uit niet-politiek gekwalificeer
de persoonlijkheden bestaande, voor den geest
staat. Een kabinet, dat slechts t. a. v. de ka
tholieke ministers een zakenkabinet zou zijn,
kan men zich immers moeilijk indenken, afge
ven van de vraag der beschikbaarheid van
Qaartoe geneigde persoonlijkheden, een vraag,
die wij vooralsnog ontkennend meenen te moe
ien beantwoorden.
Overigens meenen wij met stelligheid te weten,
dat noch een welwillende, noch een neutrale
bouding van de katholieke partij kan zijn toe
gezegd aan een regeering, die de groote lijn
der werkloosheidspolitiek, zooals die door het
afgetreden kabinet is uitgestippeld, niet wenscht
v°ort te zetten. De opvattingen van die groep
b' het demissionnaire kabinet, die blijkens het
communiqué de tot dusver gevolgde lijn dei
Werkloosheidspolitiek wenscht om te buigen
z°uden geen grondslag voor zulk een houding
kunnen bieden.
In parlementaire kringen acht men een wel
slagen van dr. Colijn nog niet verzekerd, om
hiet te zeggen niet zeer waarschijnlijk.
Een A. N. P.-bericht meldt nog:
Dr. H. Colijn heeft Zondagmiddag ten huize
Van mr. dr. L. N. Deckers met dezen in zijn
boedanigheid van voorzitter der R.K. Kamer
fractie informatorische besprekingen gehouden.
Hedenmorgen heeft dr. Colijn geen bezoeken
afgelegd.
met deze zeer ver gaande concessies tot
behoud van het positief-Christelijke ka
binet en van de juist op snelleren gang
komende sociale politiek geen genoegen.
Zooals het officieele communiqué ver
meldt, staat hij met enkele andere mi
nisters op het standpunt, dat de tot nog
toe gevolgde werkloosheidspolitiek niet
gehandhaafd mocht worden en dat de
nog met instemming van geheel het
kabinet getroffen en voorgenomen
maatregelen op dit gebied gewijzigd
dienden te worden met het oog op den
financieelen toestand. Colijn, blijkbaar
besmet door het liberale negenoog, dat
zich indertijd bij somber manifest aan
den volke vertoonde, wil dus zichzelf en
de sinds 1937 onder zijn leiding gevoerde
werkloosheidspolitiek verloochenen en
eischte, dat de katholieke ministers het
zelfde zouden doen. Maar voor zulk een
principieele zelfverloochening en verloo
chening van hun sociale minimumpro
gram bleken de katholieke ministers ge
lukkig niet te vinden.
Minister Colijn moge dan al verkla
ren, dat hij niet bereid is de
lichtvaardigheid te begaan van
het voeren van een budgetaire politiek
met als maar tekorten, hij blijkt wel
lichtvaardig genoeg om de positief
Christelijke regeering, die hij zelf ge
vormd en geleid heeft, en het regeerings-
program, dat voor vier jaren was vast
gesteld, prijs te geven. Waarom? Waar
voor? Is hij weer teruggevallen in de
smalle breede-basis-illusies, waarvan hij
zoo moeilijk afstand heeft gedaan? Acht
hij de zorg voor defensie zóo overheer-
schend, dat de werkloosheidszorg geheel
naar het tweede of derde plan moet
worden geschoven, ofschoon hij deze
zorg nog in het voorjaar op één lijn
stelde met die voor defensie en budget?
Zijn het tempo en de doortastendheid van
de jonge katholieke vier hem te machtig
geworden? Het gemak, om niet te zeggen
de lichtvaardigheid, waarmee Dr. Colijn
van idee verandert en van kabinet ver
wisselt, doet ons geen hooge verwach
tingen koesteren van deduurzaamheid
van een nieuwe combinatie onder zijn
leiding, indien zulk een combinatie ten
minste tot stand zou komen.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii|
VERWACHTING geldig van hedenavond S
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
1 VOOR HET GEHEELE LAND: E
afwisselend bewolkt met plaatselijk eeni-
H gen regen. Iets warmer overdag. Zwakke
H tot matige, Westelijke tot Zuidelijke
H wind.
E Zo-n op 4.42 onder 21.25 - Licht op 21.55 E
Maan op 21.59 onder 6.47
9 Juli L.K.
Naar aanleiding van de berichten,
volgens welke Nederland zou zijn ge
noemd in de onderhandelingen, welke
dezer dagen te Moskou zijn gevoerd
tusschen afgevaardigden der Engel-
sche en Fransche regeeringen met de
Sovjet-Unie, doet de Regeeringspers-
dienst ons de volgende officieele ver
klaring toekomen:
De Nederlandsche regeering is in
deze onderhandelingen op geenerlei
wijze gekend en heeft de betreffende
berichten eerst uit de bladen verno
men. De regeering heeft hierin aanlei
ding gevonden het traditioneele Ne
derlandsche standpunt, zich afzijdig
te houden van de tegenstellingen, die
op dit oogenblik in Europa bestaan,
opnieuw te bevestigen.
DJEMBER, 3 Juli (Aneta) Zaterdagavond
heeft een bandjir van de Laharkali Moedjoer
de baan van de Staatsspoor bij kunstwerk n2,
tusschen Temjeh en Moedjoer, vernield. Een
correspondeerende hangbrug van de B. O. W.
werd eveneens vernield.
De Limburgsche bedevaart naar Lourdes. De plechtige zegening der zieken op het
Rozenkransplein te Lourdes door Z. H. Exc. Mgr. Dr. J. ff. G. hemmens
In den ouderdom van zeventig jaar is Zon
dagmiddag op zijn buitenverblijf aan den bou
levard te Velp, waar hij juist Zaterdag was te
ruggekeerd, plotseling overleden dr. A R. Zim
merman, oud-burgemeester van Dordrecht en
Rotterdam en oud-Volkenbondscommissaris
voor Oostenrijk.
Alfred Rudolf Zimmerman werd 19 Januari
1869 te Amsterdam geboren. Na het gymnasium
aldaar te hebben doorlocpen, studeerde hij aan
de Universiteit te Leiden in de rechts- en staats
wetenschappen. In 1894 promoveerde hij op een
dissertatie „over internationale arbitrage" tot
doctor, waarna hij gedurende twee jaren als
commies werkzaam was ter provinciale griffie
van Zuid-Holland. Van 1896 tot 1899 was dr.
Zimmerman gemeente-secretaris van Dordrecht
en vervolgens tot 1906 burgemeester van deze
stad. In dat jaar volgde zijn benoeming tot bur
gemeester van Rotterdam, in welke gemeente
hij tevens curator was van de Nederlandsche
handelshocgeschool. Rotterdam heeft aan dr.
Zimmerman veel te danken. Hij nam o.a. het
initiatief tot den bouw van het nieuwe stadhuis,
tot. een belangrijke uitbreiding der havenwerken
en tot den aanleg van villawijken, die het wonen
in de Maasstad aantrekkelijk zouden maken.
In 1921 werd dr. Zimmerman afgevaardigd om
Nederland te vertegenwoordigen op de finan-
cieele conferentie te Brussel. Kort daarop was
hij bemiddelaar tusschen Oostenrijk en Honga
rije inzake financieele geschillen ten aanzien
van de afscheiding van het Burgenland.
Aan het einde van 1922 werd dr. Zimmerman
benoemd tot commissaris-generaal van den Vol
kenbond te Weenen, waar hii tot taak had de
Dr. A. Zimmerman
De Bijzondere Vrijwillige Landstorm hield Zaterdag te Zandvoort een intergewestelij-
ken landdag. Het défilé op den boulevard poor de autoriteiten
ry
Oostenrijksche financiën te saneeren. In April
1923, toen hij deze functie definitief aanvaard
de, vroeg hij tevens ontslag als burgemeester
van Rotterdam.
In 1926 verviel dit ambt, daar de Volkenbonds
bemoeiingen met Oostenrijk in dat jaar aflie
pen.
In 1927 vertrok dr. Zimmerman naar Vera
Cruz, zulks als voorzitter van de Anglo-Mexican
Claims commission voor de regering der Engel-
sche aanspraken in Mexico, welke dateerden uit
de jaren 19101920.
Als Nederlandsche afgevaardigde nam dr.
Zimmerman daarop zitting in de controle-com
missie der garantiestaten voor de Oostenrijk
sche opbouwleening. In 1930 werd hij benoemd
tot voorzitter der Fransch-Zweedsche verzoe
ningscommissie. Van zijn hand zijn o.a. publi
caties verschenen over Amerika, Italië en over
ons land.
De bekende Rector van de Universiteit van
Milaan, Prof. Dr. Augusto Gemelli O.F.M. die
ook voorzitter is van de Pauselijke Academie
van Wetenschappen, heeft zijn brevet gehaald
als piloot.
LONDEN, 3 Juli. (Reuter). De di
plomatieke correspondent van Reuter
verneemt, dat de toestand te Danzig
niet is gewijzigd in de afgeloopen 24
uur, hoewel de spanning blijft. Nog
steeds komen in grooten getale Duit-
sche „touristen" de stad binnen.
Verder wordt gemeld, dat op Duitsch gebied
langs den corridor 't graan rijp of onrijp wordt
gemaaid en dat in allerijl prikkeldraadversper
ringen worden opgericht. Iedereen neemt nauw
keurig de bevelen welke zoowel aan Duitsche
als aan Poolsche zijde zijn gegeven tot het ver
mijden van ook de kleinste incidenten, in acht.
Te Danzig is de toestand uiterlijk kalm, doch
de spanning blijkt uit de massa in de kazernes
samengepakte mannen en net drillen van de
nieuw aangekomenen, het opstellen van lucht
doelgeschut op den bisschopsheuvel, het koorts
achtig bouwen aan barakken en versterkingen
en het in het geheim gedurende den nacht aan
brengen van munitie. In Poolsche kringen be
weert men evenwel, dat men alles weet en met
vertrouwen af kan wachten De nationaal-so-
cialisten verklaren, dat zij geen duistere bedoe
lingen hebben.
De Britsche zaakgelastigde te Warschau,
Kenneth Norton, heeft Zondag een bezoek ge
bracht aan het ministerie van buitenlandsche
zaken en heeft een onderhoud gehad met den
secretaris van Beek, Lubienski ter bespreking
van den toestand inzake Dazig.
Verder doet het gerucht de ronde, dat
een krachtige nota zal worden gezonden
door de Poolsche regeering aan den se
naat van Danzig waarin opheldering zal
worden gevraagd. Verder wordt vernomen,
dat binnenkort de Poolsche commissaris-
generaal Chodacki naar Danzig terug zal
keeren.
In de Poolsche pers wordt ten slotte mede
gedeeld, dat de huiseigenaren in Warschau
onmiddellijk moeten beginnen met het bouwen
van schuilkelders, welke over twee maanden
gereed moeten zijn.
„De actie der democratieën tegen den vrede
is in vollen gang, zij heeft in de laatste 24
uur tot een verdere verscherping van den in
ternationalen toestand geleid en zal noodzake
lijkerwijze een wereldbrand ontketenen", al
dus de Zondagsbladen, die te Rome verschijnen,
en schrijven over de met de verklaringen van
Daladier begonnen hoogspanningsphase.
Zij wijzen er op, dat men zich in Rome
evenmin als in Berlijn over de gevolgen van
dezen mateloozen opruiings- er. intimidatie-
veldtocht illusies maakt. De „Giomale d'Ita-
lia" ziet in de Fransch-Engelsehe alarmge
ruchten betreffende Danzig het voorwendsel
tot een nieuwe intimidatiepogmg tegen Duitsch
land en legt in dit verband den nadruk op het
vastbesloten standpunt van de Duitsche open
bare meening, waarmede men het in Italië
volkomen eens is.
Gouwleider Foerster heeft Zondag een rede
gehouden in het stadje Tiegenhof
„De omsingelingsmogendheden zijn bereid'
aldus Foerster „tegen alle vroeger door
haar zelf opgestelde theorieën omtrent het
zelfbeschikkingsrecht der volkeren in oorlog te
voeren, opdat recht geen recht moge worden,
doch onrecht blijve, Zij z'ijn eerder bereid,
Danzig aan Polen uit te leveren dan, volgens
den wensch der geheele Danzigsche bevolking,
toe te stemmen in den verlangden terugkeer
naar het Rijk. De Danzigers en alle Duitschers
in het Duitsche rijk hebben daaruit de con
clusie getrokken, dat niets anders overblijft dan
zich op het standpunt van geweld in te stellen,
dat Engeland en zijn bondgenooten innemen.
„Wij in Danzig constateeren", zoo riep Foer
ster onder stijgenden bijval zijner toehoorders
uit: „Wij willen naar Duitschland. Wij stellen
verder vast: Wij zullen bij Duitschland komen.
Eén woord van den Führer heeft bij ons in
Danzig duizend maal meer beteekenis dan al
het oorlogsgeschreeuw én alle leugens en laster
in de wereld bij elkaar.
„Te Danzig behoeft niemand zich ongerust
te maken," zoo voer hij voort. „Geen dreiging
van Polen kan Danzig schrik aanjagen. Wan
neer de Führer Danzig de vrijheid brengt, dan
zal deze Duitsche bevolking als één man uiting
geven aan haar trouw aan den Frührer en aan
Duitschland. Zij zal tot ieder offer bereid zijn,
dat de Führer van haar moge verlangen; niet
slechts een offer van haar goed, doch ook van
haar bloed en leven."
De politie van Danzig heeft in de afgeloopen
vier dagen 41 Poolsche bladen in beslag geno
men wegens het brengen van onjuiste berichten
over Danzig en den toestand in het protectoraat
Bohemen en Moravië, alsmede het publiceeren
van caricaturen van zekere Duitsche persoon
lijkheden.
De Times verklaart in een hoofdartikel, dat
de rede van Halifax geschiedenis heeft ge
maakt. Sedert den oorlog heeft geen uitspraak
tot zulk een algemeene instemming geleid. Het
zijn niet de vrijheden in Danzig, doch de vrij
heid en onafhankelijkheid van Polen en alle
kleinere landen in Midden- en Oost-Europa
waar het om gaat. Het is volkomen duidelijk,
dat de oogmerken van Hitler ten aanzien van
Danzig niet racistisch, doch strategisch zijn.
Alle betrokken landen weten precies waar zij
aan toe zijn, ook de Duitsche regeering. zal
geen conflict zijn, tenzij Duitschland het uit
lokt. Het moet den Duitschers duidelijk zijn,
dat Engeland als één man de wapens zal opne
men om zich te verzetten tegen eeh mogend
heid, die Europa militair tracht te overheer-
schen.
Zondagmiddag heeft te Oegstgeest een vrouw
haar man tijdens een twist in hun woning met
een aardappelmesje een steek in den rug toe
gebracht. De man is tengevolge hiervan neer
gevallen, waarna de vrouw, die in zeer over
spannen toestand verkeerde, naar de woning
van den chef-veldwachter is geloopen met de
mededeeling, dat zij haar man vermoord had.
De chef-veldwachter was niet thuis, doch
werd spoedig van het gebeurde op de hoogte
gesteld.
Toen hij zich naar de woning, waar de twist
was geweest, had begeven, vond hij daar ook
de vrouw op den grond liggen. Zij had getracht
de hand aan zich zelf te slaan en zich met een
mes een ernstige snede aan den hals toege
bracht.
De man en vrouw, die beiden veel bloed
verloren hadden, werden nadat de artsen
Hugenholtz en Leemhuis uit Oegstgeest en dr.
Niemer uit Leiden hen voorloopig hadden ver
bonden naar het Academisch Ziekenhuis en
het St. Elisabeths-Ziekenhuis te Leiden overge
bracht.
De toestand van beiden was vanmorgen be
vredigend. Men gelooft niet, dat er levensge
vaar bestaat.
LONDEN, 2 Juli (Havas). De „Sunday
Times" verklaart, dat diplomatieke kringen in
Londen de mogelijkheid overwegen van een reis
van het Britsche koningspaar naar Egypte in
1940.
GEGARANDEERD TOTALE UITROEIING
MARNIXSTRAAT No. 116 - HAARLEM
Zuiveraars v. Rijks- en Gemeentegebouwen
Een nieuwe waarschuwing van Chamber
lain.
Danzig is uiterlijk kalm, doch de span
ning duurt onverminderd voort.
Weer talrijke bomaanslagen in Engeland.
Blokkade te Tientsin verscherpt.
De besprekingen te Moskou gaan geheel
buiten de Nederlandsche regeering om.
Familiedrama te Oegstgeest.
Plannen voor een directe luchtverbinding
tusschen Nederland en Schotland-
Dr. A. Zimmerman, oud-burgemeester
van Rotterdam en Dordrecht en oud-
Volkenbondscommissaris van Oostenrijk,
overleden.
Verschillende ernstige verkeersongeluk
ken tijdens het weekeind.
H.H- Wijdingen bij de Sociëteit der
Afrikaansche Missiën.
Nieuwe K. L. M.-verbinding met Fin
land geopend.
Derksen verovert den Grand Prix de
Paris; Ooms tweede.
Duitschland wint den landenwedstrijd
van het concours hippique te Amsterdam.
Spartaan kampioen van den I. V. C- B.
O
Voor reizen en irekken
in verre landen
behoefi U beirouwbare
autobanden.
De band waarop U veilig rtfdt
is de vermaarde
Op den Velperweg te Arnhem is Zondag
middag om zes uur een verkeersongeluk
gebeurd, waarbij een vader met zijn
twaalfjarig dochtertje het leven hebben
verloren.
De 50-jarige wielrijder F. J. Osterop uit
Arnhem, die zijn 12-jarig dochtertje achter op
de fiets had, werd op het kruispunt Oude Vel-
perweg-Velperweg bij het oversteken dooreen
autobus van de Geldersche Tramweg-Maat
schappij gegrepen en tegen den grond ge
smakt. Zoowel de vader als zijn dochter liepen
ernstige verwondingen aan het hoofd op en
werden in bewusteloozen toestand per zieken
auto naar het gemeente ziekenhuis te Arnhem
overgebracht. Eenige uren na aankomst zijn
beiden daar overleden.
Gen. Cronjéstraat 135 Tel. 11657 Haarlem
Waar anderen faalden» slaagden w\|
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 766.1
Vorige stand: 765.8
