Polen bepaalt zijn houding
Britsche ministers
beraadslagen
ESP
Moeilijkheden te Moskou
komen niet van één kant
En Danzig blijft
bewapenen
Het standpunt der
Japanners
Het onderzoek naar de ramp van
de Thetis voortgezet
Kiosseivanof in
Berlijn
Het nieuws van heden
vereenigde katholieke pers
VRAGEN OVER DANZIG
DE BAROMETER
In een belangrijke conferentie te Warschau worden de
Poolsche maatregelen besproken tegen de
militaire voorbereidingen in Danzig
Belangrijke conferentie van
vier en een half uur
Twee der geredden brengen
verslag uit
KJRéAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27lA ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
DONDERDAG 6 JULI 1939 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANC No. 21873
Hoewel de toestand in de Vrije
Stad verbeterd schijnt, kan
men slechts spreken van
een gewapenden vrede
Heden spreekt gouw
leider Förster
Zaken.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiis
,De anti-Japansche agitatie der
Britten moet in ieder geval
een einde nemen
Besprekingen niet vóór
de volgende week
Woods' moedig gedrag
geprezen
'mmm.
Koning Carol van Roemenië bracht in Targoviste een bezoek aan de school voor
officieren. De Koning inspecteert de pas beëedigde jonge officieren
I DE ZITTING VAN HET LAGERHUIS
„De Britsche regeering is op het
oogenblik in nauw contact met
Parijs en Warschau"
Bovenstaande foto geeft een duidelijk beeld van de verwoestingen welke door
de bomaanvallen der Japanners in de Chineesche steden worden aangericht
De Bulgaarsche premier zal echter
geen politieke verbinte
nissen aangaan
Bergstad door wolk
breuk overstroomd
Het Duitsche optreden
in Tsjechië
Bloemen op het vernielde
monument van Masaryk
Het Tsjechische goud
De kabinetscrisis
Conferentie met fractie-voorzittéri
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rabriek
Warschau, 5 juli (Reuter).
Woensdagmiddag is op het paleis van
^en Poolschen president een belang-
Bjke conferentie gehouden door Mos-
cicky. Smigly Rydz en Beek. Het ver
bidt, dat gesproken is over maat-
regelen, die genomen moeten worden
tïlet betrekking tot de militaire voor-
bereidingen in Danzig.
De Britsche zaakgelastigde Norton
beeft een bezoek gebracht aan Beek
°P het ministerie van Buitenlandsche
Hij zou bij dit bezoek in kennis ge
beld zijn met het besluit, dat de Pool-
sche regeering heeft genomen na het
°verleg van Beck met den Poolschen
arnbassadeur te Londen. Men gelooft,
**at dit besluit spoedig een concreten
en zichtbaren vorm zal aannemen. De
°fficieele woordvoerder verklaarde
echter Woensdagavond: „Wij kunnen
Seen aanwijzing geven over de maat-
regelen, waartoe besloten is."
toestand te Danzig schijnt voor het
°°Benblik Wel te zijn verbeterd, doch men kan
ee situatie slechts betitelen met den naam van
gewapenden vrede.
Aan beide zijden wordt gezegd: „Wij zijn
ste''k, wij kunnen wachten," doch er is geen
aahwijzing voor een stap in de richting van
0etl oplossing.
borgen zal Förster de gouwleider voor Dan-
t'g. op een partijdag het woord voeren. Met
angstelling ziet men zijn redevoering tege-
"*lQet. Men acht het niet waarschijnlijk dat
e rede een meer opbouwenden toon zal heb-
en dan de vorige. Afdeelingen van den Pcol-
®ohen arbeidsdienst zijn in de buurt van
Uckau aan de grens der Vrije Stad aange-
nieh, waar zij thans versterkingen aanleggen
Omtrent de werkzaamheden in Danzig tot
Vergrooting der bewapening in de Vrije Stad
rc't uit Poolsche bron vernomen, dat hieraan
S geen einde is gekomen. Voortdurend wor-
1 hog wapenen naar Danzig gevoerd.
^aast de dokken van Schichau zijn thans
P0*1 de „dokken van Danzig" begonnen te wer-
n voor de herbewapening van de Vrije Stad.
P de werkplaatsen is een begin gemaakt met
f:n houw van zes pontons, die waarschijnlijk
ge|,ruikt zullen worden voor overgangen over
den
de
zijarm van den Weichsel, den tfogat, dis»
ërens vormt tusschen Oost Pruisen en
t ahzig. Hierover ligt slechts één brug en wei
Tczew, op Poolsch gebied. Om de voorbe-
hddingen geheim te houden, heeft de leiding
£°r dokken van Danzig honderd arbeiders van
°°lsche nationaliteit ontslagen en de Poolsche
eiders, die de Danzigschc nationaliteit be-
ten gewaarschuwd, dat zij hun betrekking
0r twee weken zullen verliezen. Gelijk bekend
/J21' Polen 50 pCt. der aandeelen in de dokken
n Danzig. De rest behoort aan de vrije stad.
Het Poolsche blad Dobry Wieczor schrijft in
jj d hoofdartikel: De Duitschers zullen ten
li'k-H- daoeten begrijpen, dat de verantwoorde-
-Kneid voor een voortduren van den tegen-
g0ordigen toestand, met alle onvermijdelijke
^°'8en daarvan, bij het Derde Rijk ligt.
Va ddien men dat niet wil begrijpen, zal de
heraden houding der goedgewapende staten,
hen vrede willen, er wel toe noodzaken deze
'tiek te wijzigen. De door Duitschland be-
«*én aetie, welke een moreele uitputting be
sta duurt n°S voort, aldus het blad. Doch wij
t a,d aan een keerpunt in den internationalen
én h nd' 1101 vredesfront heeft snel bewapend
Tj. t is tot nu toe in het defensief gebleven
ans js de toestand veranderd,
werd
De kwestie
de toetsteen voor de hechtheid
vredesfront, welks krachtige houding
tot nadenken moet stemmen.
Sarlijn moet niet vergeten, dat iedere be
ziging van Danzig noodzakelijkerwijze
he Poolsche bajonetten moet stuiten.
Wekere
de
feiten, zooals bijv. de aankondiging
«e aankomst te Danzig van den kruiser
l_ 0nigsberg zou op de neiging wijzen de betrek-
tusschen Polen en Duitschland te nor-
p hseeren; Deze feiten blijven echter zeldzaam
ziin onvoldoende. Zoolane het riik niet
afziet van zijn imperialistische plannen zal
Europa daarom moeten waken met de wapenen
in de hand.
Met betrekking tot de staking van de beta
lingen op den buitenlandschen leeningsdienst
door de bank van Danzfg constateeren de Pool
sche bladen, dat dergelijke' maatregelen wel
genomen moesten worden, als gevolg van de
politiek van buitengewone verspilling, welke
door de Vrije Stad werd gevoerd.
Enorme bedragen werden verspild voor on
dernemingen, welke geen enkel opbouwend ka
rakter dragen: een paleis der nationaal-socia-
listische partij en het vervoer van groote groe
pen Hitlerianen tusschen Danzig err Duitsch
land.
Volgens de bladen hebben economische krin
gen uitdrukking gegeven aan de overtuiging,
dat de staking der transfers een devaluatie van
den gulden en het falen der economische poli
tiek van de Vrije Stad aankondigt.
Het is overigens veelbeteekenend, dat direct
na de staking der transfers de Berlijnsche bla
den de noodzakelijkheid aanwezig achtten deze
opschorting te verklaren met politieke redenen.
LONDEN, 5 Juli (Reuter). De
Woensdagavond gehouden bijeen
komst van het Britsche kabinet
Leeft twee uur geduurd- Te
zamen met de bijeenkomst van
Woensdagmorgen heeft het kabinet
dus vier en een half uur vergaderd.
De reden van deze langdurige be
sprekingen moet gezocht worden in
het feit, dat thans het stadium is be
reikt, waarin de voorzorgsmaatregelen,
welke het zoekt te nemen tegen iedere
eventualiteit, gekomen zijn op het punt,
waarop bijzonderheden, zoowel van de
militaire als van de financieele ver
plichtingen in Europa, moesten wor
den bestudeerd.
Natuurlijk werd ook gesproken over
de laatste fase der onderhandelingen
met de Sovjet-Unie.
VOOR HET GEHEELE LAND:
Meest matige Zuidelijke tot Zuidweste- p
lijke wind, gedeeltelijk bewolkt, waar-
schijnlijk enkele regenbuien met kans op
onweer, koeler.
Algemeene vooruitzichten: Gedeeltelijk
bewolkt en koeler, geen regen van betee-
kenis.
TOKIO, 5 Juli. (Reuter) De woordvoerder
van het Japansche Departement van Bui
tenlandsche Zaken heeft heden aangeduid,
dat de Britsch-Japansche conferentie over
Tientsin waarschijnlijk niet voor de volgende
week zal beginnen.
De datum zal worden vastgesteld, zoo voegde
hij hieraan toe, na aankomst van de Japansche
militaire gedelegeerden uit Tientsin, die Vrijdag
in Tokio worden verwacht.
Intusschen wordt de Britsche bijstand aan
Tsjang Kai Sjek veroordeeld in resoluties, die
aangenomen worden door politieke partijen en
vele openbare lichamen, die aandringen op een
krachtige houding bij de komende besprekingen.
Het Japansche persbureau Domei* geeft nog
nadere aanduidingen over de houding der Ja
panners.
Volgens dit persbureau verklaren de Japan
sche militaire autoriteiten in Noord-China, dat
ongeacht de vraag of de Britsch-Japansche be
sprekingen zullen worden gehouden te Tokio,
Tientsin of Londen de bedrijvers van anti-Japan-
sche acties in ieder geval uit Tientsin moeten
worden verwijderd. Generaal Tsjang Kai Sjek
ontvangt volgens hen in het binnenland van
Zuid-China nog steeds hulp van Groot-Brittan-
nië en de Sovjet-Unie. De bewijzen hiervoor zul
len gemakkelijk te geven zijn.
Tsjoengking verzekert zich nog steeds van hulp
door tusschenkomst van de buitenlandsche con
cessies.
Daarom acht 4nen het van essentieel be
lang, dat de concessie van Tientsin wordt
geïsoleerd of dat minstens het karakter van
deze concessie zoo wordt veranderd, dat er
van een begunstiging van Tsjang Kai Sjek
geen sprake meer is. De steun der Britten
aan de nationale regeering staat, aldus deze
kringen, den militairen operaties der Japan
ners tegen Tsjang Kai Sjek in den weg.
LONDEN, 5 Juli (Reuter). Tijdens het voort
gezette verhoor inzake de ramp van de
..Thetis'' heeft luitenant Woods vandaag ver
klaard, dat een fout was geconstateerd in de
oliedrukleiding voor het bedienen van de hoog
teroeren, doch dat er op weg naar Liverpool
voor was gezorgd, dat de hoogteroeren weer
goed werkten.
Voorts zeide hij, het zeer waarschijnlijk te
achten, dat men het water in het voorschip had
kunnen houden door het sluiten van een deur
in het waterdichte schot, als deze deur niet ge
klemd had. Een der contrólekranen van de
lanceerbuis was blijkbaar geblokkeerd geweest,
zoodat zij niet de aanwezigheid van water in
de buis aangaf. Het apparaat voor het afvoeren
van water uit de buis was niet gebruikt, daar
getuige dit niet noodig had geoordeeld. Woods
verklaarde tenslotte nog, dat er een voldoende
aantal Davisreddingstoestellen aan boord was
geweest.
Voorts werd gesproken over de vier proeven,
die genomen kunnen worden om na te gaan of
de torpedobuizen water bevatten of niet, waar
bij de opmerking werd gemaakt, dat, wanneer
Woods een van deze proeven genomen had.
hij wellicht bevonden zou hebben, dat de tor
pedobuis niet leeg was, maar vol water en on
der druk stond. Woods erkende dit. Op de
vraag, waarom hij de achterdeuren van de bui
zen geopend had, zeide Woods, dat hij den eer
sten luitenant in kennis wilde stellen van den
toestand der buizen en dat hij zelf wilde zien,
of zij droog waren. Wanneer hij met een zak
lantaarn had kunnen kijken, had hij kunnen
zien of er water sijpelde door den voorsten
dop. Woods voegde hieraan toe, dat hij vroeger
een geval had gekend, waarin deze lichtelijk
lekte
Voor Woods de getuigenbank verliet,
bracht de president van het Hof hem open
lijk hulde, zeggende: „Het Hof waardeert
ten zeerste de zeer duidelijke wijze, waarop
gij uw getuigenverklaringen hebt afgelegd.
Den eenigen commentaar, dien ik wil geven,
is, dat gij niet genoeg gezegd hebt over de
zeer moedige wijze, waarop gij u na de ramp
hebt gedragen".
Bij de voortzetting der verhooren heeft de
stoker Arnold, de laatste man, die uit de duix-
boot ontsnapte, het hof verteld, op welke wijze
hij uit den gezonken onderzeeër was ontko
men. Hij voelde plotseling een geweldig krach-
tigen luchtstroom, toen het ongeluk gebeurde.
Vier mannen, twee mannen van de vloot en
twee employé's van de Cammell Laird, slaagden
er niet in te ontkomen. Toen de ontsnappings
kamer leeggepompt werd, stroomde water naar
de belangrijkste motoren of naar het schakel
bord, zoodat een rookwolk opsteeg. Arnold
meende, dat de rook het gevolg was van een
kortsluiting, die uitgebrand was.
Zijn eigen ontsnapping beschrijvende, ver
klaarde Arnold, dat toen hij uit het luik kwam,
hij vastraakte aan een paar haken, maar dat.
hij er in geslaagd was zich te bevrijden. Arnold
had er geen idee van, waarom de andere ipan-
nen niet na hem uit de duikboot zijn gekomen.
LONDEN, 5 Juli (Reuter). In het Lager
huis hebben het Labourlid Dalton en de
conservatief Vyvian Adams vragen gesteld
betreffende de onderhandelingen met de
U.S.S.R. In antwoord hierop zeide Cham
berlain, dat Lord Halifax het antwoord der
Russische regeering gisteren heeft ontvan
gen en dat dit thans wordt bestudeerd in
overleg met de Fransche regeering.
Op een nadere vraag van Dalton, of het juist
was, zooals in de pers geschreven was, dat
een der belangrijkste moeilijkheden betrekking
heeft op nieuwe voorstellen, die door de Brit
sche regeering naar voren gebracht zijn betref
fende een verdere uitbreiding van de lijst der
te garandeeren staten, antwoordde Chamber
lain: „Ik acht het niet wenschelijk in te gaan
op details betreffende de vraag wat de ver
schillen van opvatting zijn, welke nog niet zijn
opgelost. Het zou een fout zijn te veronderstel
len, dat de moeilijkheden slechts van een kant
komen."
De premier gaf op verdere vragen hiérorn-
trent geen antwoord meer. Vyvian Adams vroeg
nog, of het te laat was om een verantwoordelijk
minister naar Moskou te zesden.
Het labourlid Cocks stelde een vraag over
den toestand in Danzig. Butler antwoordde na
mens de regeering, dat zekere militaire voor
bereidingen die gemeld worden, een Inbreuk
lijken te vormen op artikel 5 van het statuut
van panzig. Zooals Chamberlain op 1 Juli ver
klaard heeft, houdt de Britsche regeering
nauw contact met de Poolsche en Fransche
regeeringen ten aanzien van alle aspecten van
den toestand in Danzig. Wat de recente ont
wikkeling in dien toestand betreft, zeide Butler,
dat hij niets kon toevoegen aan Chamberlains
verklaring van 3 Juli.
Op de aanvullende vraag van Cocks, of
de Britsche regcering zich voorstelt een
démarche te ondernemen, zeide Butler: „Wij
zijn op het oogenblik in contact met deze
regeeringen over alle aspecten der aange
legenheid en ik kan voor het oogenblik niet
meer zeggen."
Verder vroeg Cocks, of de aangekondigde po
litiek der Britsche regeering, volgens welke
Engeland terstond zijn geheele kracht zal in
zetten om zijn beloften tot het bieden van
weerstand tegen verdere agressie gestand te
doen, het geval dekt van een poging om een
gewelddadige wijziging tot stand te brengen in
den status van Danzig. Butler antwoordde: „Ik
zou Cocks willen verwijzen naar de bewoordin
gen van onze toezegging aan Polen,
Groot-Brittannië zeker zal nakomen."
welke
Op een verdere vraag antwoordde Butler:
„Cocks zal zich herinneren, dat de bewoordin
gen van de garantie, die wij aan Polen hebben
gegeven, betrekking hadden op een duidelijke
bedreiging van zijn onafhankelijkheid
De conservatief Vyvian Adams stelde den
premier de vraag of hij, gezien het onwettige
optreden ten aanzien van den invoer van mu
nitie en gewapende mannen in de Vrije Stad
Danzig, stappen wil nemen, zoolang het nog
tijd is, om bij de Duitsche regeering den indruk
te vestigen van de vastberadenheid van het
Britsche volk.
Chamberlain antwoordde, dat de Britsche
regeering niet in gebreke zal blijven de stappen
te nemen, die haar noodig of wenschelijk voor
komen om haar houding volstrekt duidelijk te
maken. Dit is reeds nauwkeurig verklaard in
recente redevoeringen door ministers.
BERLIJN, 5 Juli. (Havas). De Bulgaar
sche minister-president en minister van
Buitenlandsche Zaken, Kiosseivanof is
Woensdag in Berlijn aangekomen. Tijdens
zijn officieele bezoek zal hij besprekingen
voeren met Hitier. De onderhandelingen
zullen worden voortgezet met von Ribbeii-
trop en de Duitsche economische leiders.
Bevoegde Duitsche kringen verklaren, dat
het bezoek geen uitzonderlijk karakter draaft.
Het is een tegenbezoek voor het bezoek, ctat
von Neurath als minister van Buitenlandsche
Zaken twee jaar geleden aan Sofia heeft ge
tracht. Het spreekt echter vanzelf, dat tijdens
de besprekingen te Berlijn de politieke toe
stand in het Zuid-Oosten van Europa het voor
werp zal vormen van een minutieus onderzoek,
te meer daar sedert de afsluiting der Fransch-
Britsch-Turksche accoorden en in verband met
de diplomatieke activiteit van Gafencoe
Duitschland wantrouwig en argwanend is ge
worden.
Officieele kringen te Sofia verklaren, dat de
Bulgaarsche premier bij zijn besprekingen In
Duitschland geen enkele politieke verbintenis
zal aangaan en in het algemeen dat geen n-
kele politieke acte tot stand zal komen. Er be
staat trouwens een nauw contact tusschen Sofia
en Belgrado waar de premier bij zijn terugkeer
uit Berlijn zijn reis zal onderbreken.
Tijdens het bezoek van Kiosseivanof zullen
wel economische besprekingen worden gevoeid.
Deze zullen dienen tot voorbereiding van een
handelsaccoord, dat dan later zal worden on
derteekend.
Kiosseivanof is Woensdagmiddag door Hit-
Ier in zijn werkvertrek in de nieuwe rijkskan
selarij ontvangen. De bespreking, waarbij ook
de rijksminister van Buitenlandsche Zaken.
Von Ribbentrop aanwezig was, duurde ongeveer
een uur.
NEW YORK, 5 Juli. (Reuter) Tengevolge van
een geweldige wolkbreuk is heden de bergstad
Morehead in Oost-Kentucky plotseling over
stroomd. Tot dusverre zijn elf lijken geborgen.
Volgens den directeur van het postkantoor ter
plaatse zijn minstens 38 personen om het leven
gekomen, terwijl een andere ooggetuige verklaart,
dat het aantal dooden tusschen de 40 en 50 ligt.
Minstens 100 huizen zouden verwoest zijn.
Polen bepaalt zijn houding ten aanzien
van de militaire voorbereidingen in
Danzig.
Danzig is begonnen met den bouw van
zes pontons; de bewapening der Vrije
Stad gaat voort.
Vragen in het Lagerhuis over den toe
stand in Danzig en de besprekingen
met Moskou.
Het standpunt der Japanners ten aanzien
van de Britsche concessie te Tientsin.
De Amerikaansche Senaat aanvaardt het
compromis-voorstel van de monetaire
wet.
De Bulgaarsche premier Kiosseivanof in
Berlijn aangekomen.
Instituut voor grafische techniek gein-
stalleerd.
Trein ontspoord te Bedum; drie lichtge
wonden.
Beurs van New York: Fluctuaties bleven
binnen bescheiden afmetingen-
Ongelooflijk
We heeten veel „ongelooflijk" en
gelooven toch maar al te veel, nemen
duizend-en-een zaak voor goede
munt aan hoewel we heel gemakkelijk
konden nagaan dat er bedrog of hum
bug in het spel is. De menschen zijn
vaak een dam volkje. Ze lachen om
het geloof in eeuwige waarheden maar
ze gelooven wat een of andere „hel
derziende", kwakzalver of duizend
kunstenaar hun trachten wijs te ma
ken. Met het geloof springen ze raar
om. Sommigen beroemen zich er op
ongeloovig te zijn, anderen gelooven
zóóveel te veel, dat hun geloof bij
geloof wordt, maar het door redenee
ring en genade zoo aannemelijke zui
vere geloof in God en Zijn waarheden
wijzen ze van de hand. Ongelooflijk!
PRAAG, 5 Juli (Havas). Onmiddellijk na dt
afzetting van den Tsjechischen gemeenteraad
van Ceska Budsjovice en de benoeming van
een Duitschen regeeringscommissaris, hebben
de stedelijke Duitsche autoriteiten den gewezen
burgemeester Neumann, den sociaal-democra-
tischen senator Kriz en den plaatselijken redac
teur van de Ceske Slovo, het vroegere blad der
partij van Benesj, gearresteerd.
De Tsjechische politie werd gedwongen
een borstbeeld van president Masaryk te
vernielen. Reeds des middags lagen echter
bloemen op de plaats, waar het monument
gestaan had.
Polyak, de leider der Slowaaksche delegatie,
die naar Berlijn was getogen om te onderhan
delen over teruggave van het aan Slowakije
toekomende deel van het Tsjecho-Slowaaksche
goud, heeft tegenover een vertegenwoordiger
van Havas bevestigd, dat, in strijd met het te
Berlijn uitgegeven démenti, deze kwestie niet
kon worden opgelost. De Duitsche delegatie had
verklaard, dat dit probleem nog ernstig bestu
deerd moest worden.
De conferentie van dr. Colijn met de voorzit
ters van de zes grootste Tweede-Kamerfractie
heeft Woensdagmiddag van vier uur tot kwart
over zes geduurd.
Omtrent het resultaat van deze conferentie
werden geen mededeelingen verstrekt.
Stand op Donderdag 1 unr v.m.: 760.0
Vorige stand: 760.4
