m
Twee jaren strijd om een
„nieuwe orde"
Japan richt zich nu
tegen Engeland
w grootouders wisten
al, dat het HDZ-teeken
in verlovings- of trouw
ring zuiver goud garan
deerde. 't Is nóg zool
Hoe een „incident
uitgroeide
Binnenkort duidelijke verklaring van
Chamberlain verwacht
Twee jaar oorlog
in China
De kabinetscrisis
Het nieuws van heden
BRAND OP„TAPANOELI"
GEBLUSCHT
ENGELAND ZAL ZIJN
PLICHTDOEN
LONDEN ZENDT NIEUWE
INSTRUCTIES
DE BAROMETER
De toestand te Danzig
bi>Ïne:n
c
SCHOENEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling)
Haarlem 25 cent Der week: Der kwc
<-»onnemenTspri|s LDt| vooruitoetanng; voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
13.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VRIJDAG 7 JULI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 21876
De Bulgaarsche minister-president, tevens minister van Buitenlandsche Zaken, ver
toeft te Berlijn. De premier legde een krans bij het gedenkteeken der gevallenen in
den wereldoorlog, waarna de eerewacht voor hem defileerde
het
de
*<*ks
president van Syrië
afgetreden
Luiken verzegeld in afwachting
van het onderzoek der politie
EEN KROON VOOR HITLER
Nog steeds worden Poolsche
arbeiders bij de scheeps
werf te Danzig
ontslagen
Poolsch commissaris te
Danzig optimistisch
Hhenen
twee jaar japansch-chineesche\oorlog
JULI 1937-1939 ^.J\
MAND-
SJOEKWO'
MONGOÜIËpaotau
KOEKOE-NOR
T IBET
A
INDE
INDO -CHINA
Kamp van de Hitlerjeugd
bij Danzig
Uitgebreide voorzorgsmaatregelen
te Sjanghai ter voorkoming
van incidenten
Gearresteerde Engelschman
vrijgelaten
Radio-boodschap van
Engelsche mijnwerkers
Aan hun Duitsche collega's
De emigratie van Joden
uit Duitschland
Heden hebben de regimenten Grenadiers en Jagers, ter gelegenheid van het 110-
jarig bestaan, op de van Alkemadelaan te 's-Gravenhage voor H. M. de Koningin
gedefileerd
Het Weer
Voortgezette besprekingen ten
paleize Noordeinde
Ook mr. dr. Deckers
bij de Koningin
Ook hedenavond besprekingen
Ongerustheid in Estland
en Letland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
HOTEL GROOT BADHUIS
ZANDVOORT
DANCING CABARET
Internationale Attracties
De T s jechische fascisten
staken hun actie
Het betere
merk!
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel JO ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
",eV
rde"
et®"
tef
:iflê
ad®
fj
Enkele schoten op de Marco-Polobrug te Pei-
R'tg, twee jaren geleden, leidden een reeks in-
c'denten in, die uitgegroeid zijn tot het „inci-
j-knt" niet „oorlog"! zooals wjj dat thans
ennen. Die eerste incidenten zfjn thans bijna
Vergeten, zooals het geheele Chineesch-Japan-
«che
bekt
conflict vergeten dreigt te worden in de
enuning, die over Europa ligt. En toch blijkt
°P den langen duur de samenhang tusschen dit
®°nflict in Azië en het dreigende conflict in
Ur°pa nauw te zijn.
^genen, die de voorgeschiedenis tusschen
Hemelsche Rijk en het land van de Rijzen-
Zon weer vergeten waren, leek de eerste
incidenten een escapade van het Japan-
leger, dat zich weer eens met roem wilde
e'aden. In werkelijkheid was dit leger de ex
tent van de „lebensraum"-theoretici te Tokio,
le reeds een vaag bewustzijn hadden van de
^'euwe orde", die Japan anderhalf jaar later
u Willen gaan scheppen. Het Japansche leger
°ng de Chineesche laagvlakte binnen, doch
e militaire wandeling, die het zich had voor-
^esteld) stuitte op een taai verzet van de Chi
nezen, die onder leiding van Tsjang-Kai-Sjek
b't hun eeuwenoude lethargie opstonden en
groeiend nationaal bewustzijn zich tegen
*h aanvaller te weer stelden. Niettemin: het
aPansche leger was goed geoefend en bewa-
?enc*> en ondanks de heldhaftige en hardnek-
8c verdediging werd de Chineesche laagvlakte,
aPans hoofddoel, op den duur bezet. Dat wil
f^gen: de Japanners bezetten de belangrijkste
looppunten van verkeer; verder konden zij het
het uitgestrekte China niet brengen. De
eitldeloosheid van het land streed aan de zijde
Vari de verdedigers, en de guerilla deed den
aahvalier zijn feitelijke machteloosheid gevoe-
etl- Na anderhalf jaar liep de strijd dood; en
e Japanners beperkten zich ertoe te consoli-
eeten, wat zij vluchtig veroverd hadden.
Tiet tweede stadium, waarin de strijd thans
erkeert, is een economische oorlog; en hierin
*'et Tokio meer dan alleen Chineezen tegenover
*'ch. Het zijn de buitenlanders in de conces-
S'es> die zich niet onder het Japansche juk
^ebschen te buigen, en die de Chineesche munt
^hiatesteunen, dat het door de Japanners
b'tgegeven bankpapier nog altijd geen vertrou
wd heeft. Het conflict is uitgegroeid tot een
shijd tusschen de economische machten in
hina, waaronder de Britsche de voornaamste
vandaar, dat de strijd tusschen Tokio en
si°engking op den achtergrond geraakte en
Üie tusschen Tokio en Londen op den voor
bond kwam. Heeft Londen redenen om het
Vetloop van de Brusselsche conferentie, die het
®°hflict wilde regelen, te betreuren, en om spijt
I® hebben van het wansucces van Wellington
die te Genève herhaaldelijk aandrong op
.Damascus, 7 Juli. (Reuter) Hasjem Bey
in' de President der Syrische Republiek, is.
j5 verband met de binnenlandsche politieke
jT® Rijkheden en de nog steeds niet opgeloste
jbhietscrisis, veroorzaakt door de rivaliteit der
'itieke partijen, afgetreden, nadat hij eerst
ïiit nrote£t aan president Lebrun van Frank-
had gezonden,
v pogingen Atassi van zijn besluit af te
hden zijn dus vergeefsch geweest. De poli-
q crisis in Syrië is hierdoor acuut gewor-
steun aan de Chineezen, toen zij nog de voor
naamste verdedigers van China waren? Waar
schijnlijk wel, doch het is de tijd niet meer, het
verleden te betreuren. De Britten moeten thans
kleur bekennen, eischt Japan, dat de Chinee
sche invoerhavens en financieele centra blok
keert. En de Britten, verward in de Europeesche
moeilijkheden, nemen de tactiek van Tsjang-
Kai-Sjek over: de zaken slepend houden, wijl
zij niet op twee fronten tegelijk al hun macht
kunnen ontplooien.
Van de vraag, hoelang de Britten dit vol
kunnen houden, hangt het lot van China groo-
tendeels af. Tsjang-Kai-Sjek, die de nutte
loosheid van veldslagen heeft ingezien, wacht
op het resultaat van dien strijd,, om intusschen
met guerilla en kleine aanvallen de Japanners
af te matten. Tijd en uitgestrektheid van het
land werken voor hem; ondanks de verschrik
kelijke ontberingen, rampen en offers, die het
ontwakende China zich ziet opgelegd, ziet het
met hoop het derde jaar van het verzet tegen
den Japanschen aanvaller tegemoet.
De Londensche brandweer is er in ge
slaagd, den brand in het achterste ruim
van de „Tapanoeli" te blusschen door het
onder water te zetten.
Na een door de scheepvaart-beambten
gehouden bespreking zijn alle luiken, be
halve dat van het ruim, waarin de brand
heeft gewoed, verzegeld, in afwachting van
het onderzoek, dat de politie later op den
dag zal instellen.
BUENOS AIRES, 7 Juli. (Reuter). Naar hier
gemeld wordt brengen der Argentijnsche nazi's
geld bijeen voor den aankoop van een kroon
voor Hitier als uiting van hun bewondering
voor den leider van het Derde Rijk.
LONDEN, 7 Juli (Reuter). In politieke
kringen verwacht men, dat Chamberlain
binnenkort 'n verklaring zal afleggen, welke
rechtstreeks op den toestand te Danzig be
trekking heeft. Volgens sommige kringen
zal deze verklaring, die de premier vandaag
of begin volgende week in het Lagerhuis
zou afleggen, nog nauwkeuriger omlijnd zijn
dan die van Halifax.
In eenige Europeesche hoofdsteden hebben
dezer dagen geruchten de ronde gedaan, vol
gens welke Chamberlain zou zijn afgetreden,
aldus schrijft de diplomatieke medewerker van
de Times. Het is moeilijk te ontdekken, waarom
die berichten werden rondgestrooid, want de
Britsche premier is op het oogenblik verder dan
ooit van een eventueel aftreden. Hij ziet nog
veel werk voor zich.
Het kabinet is vast besloten om iedere regee
ring ervan te overtuigen, dat wanneer het ver
klaart, dat het weerstand zal bieden aan agres
sie, het precies datgene bedoelt, wat het zegt.
Gedurende de meeste jaren na den wereldoorlog
zijn diplomatieke phrases gebruikt als dekman
tels, oorlogen werden geen oorlogen genoemd,
interventie in burgeroorlogen was aan iedereen
bekend maar werd officieel ontkend, verdragen
zijn genegeerd of verbroken.
Nu Groot-Brittannië overduidelijk verplich
tingen in Europa op zich heeft genomen en be
reid is om zoo noodig ten oorlog te trekken ten
einde aan die verplichtingen te voldoen, is het
duidelijk van vitaal belang, dat niemand twijfel
koestere ten aanzien van de bedoeling der Brit
sche regeering.
Naar Reuter uit Danzig verneemt wordt het
ontslaan van Poolsche arbeiders bij de Danziger
scheepswerf voortgezet. In sommige kringen
werd gisteravond de vrees uitgesproken, dat 15
Juli a.s. hier geen Polen meer zullen werken.
Bij de scheepswerf Schichau in Danzig werken
alleen Duitschers, aangezien deze werf Duitsch
eigendom is.
De Duitsche spoorwegarbeiders in Danzig,
welke driehonderd man bedragen, waarondei
vele oud-militairen, krijgen van een deskundige
les in het besturen van pantsertreinen.
De geschutsopstellingen van den grooten oor
log zyn wederom in gereedheid gebracht. De
voornaamste batterij staat op den Quelleberg.
nabij Plehnendorf aan een van de mondingen
van den dooden Weichsel, tegenover Bohnsack,
op den
CLrebbeberg
TSJAHAR f*
FRONT BU BEN JAAR STRIJO
FRONT BU TWEE JAAR STRIJO
SPOORWEGEN
0 100
bOOkfh
NINBSIA
S0EIJ0EAN
LANTSJAU
KAN SOE
TSINAN
SINGTAUi=
AITSJ
SIAN
SJENSI
KAIFENG
HONAN
SZETSJWAN
TSJENGTOE
HOEPEI
HANKAU
JANGHA
Alt WEI
HANG
TSJOENGKING
KOE.
TSJANGSJA
HOENAN
TSJEKIANGi
NANTSJANG
WENTSJAU
KIANGSI
KWE1JANG
KWEITSJAU
FOEKIEN
FOETSJAU
JOENNAN
KWEILIN
KWANGSI
JOENNA
7 0/E NS
6 W-KANTON
loengtsjau v -"fswaTa
FORMOSA?
FR. HANOI
(3SS7)
SSSSSB
waar onlangs gedurende den nacht oorlogsma
teriaal aan larie. werd gebracht. Een tweede
batterij staat te Heubude, waar de arbeidsdienst
de geschutsopstellingen maakt.
De Poolsche commissaris Chodacki heeft aan
de Britsche pers verklaard, dat Polen op alle
gebeurlijkheden is voorbereid. Toch ziet hij nog
reden tot optimisme. De krachtige houding van
Engeland en Frankrijk heeft veel bijgedragen
tot het ophelderen van den toestand. Hij zeide
verder, dat de belangen van Polen te Danzig
economisch zijn, terwijl de Duitsche belangen
ethnografisch zijn. Derhalve kan Danzig we
derom de gouden brug worden tusschen Polen
en Duitschland.
De Poolsche bladen melden uit Danzig, dat
de Danzigsche nationaal-socialisten te Plehnen
dorf bij de bocht van Danzig een kamp voor de
Hitlerjeugd organiseeren, voor 1200 personen,
die waarschijnlijk Zaterdag in Danzig zullen
komen. Deze jongelieden zouden ingelijfd wor
den bij het z.g. vrijcorps.
SJANGHAI, 7 Juli. Reuter meldt, dat in
Sjanghai uitgebreide voorzorgsmaatregelen
zijn genomen om ieder incident in verband
met den tweeden verjaardag van het con
flict te voorkomen.
In de internationale nederzetting en deFran-
sche concessie zijn, op last van de autoriteiten,
barricades in de straten opgericht. Chineezen
worden op verborgen wapens gevisiteerd.
Strenge maatregelen worden ook genomen in
het door de Japanners bezette gedeelte van de
stad. De Japanners hoopten, aldus Reuter, voor
een „verjaardagsverrassing" te zorgen door het
formeeren van een. nieuwe regeering onder
Wang Tsjing-wei, die echter er op aangedrongen
heeft, hem meer tijd te laten, daar hij hiertoe
niet durft overgaan voordat hij zich verzekerd
heeft van den steun van andere personen dan
alleen politieke vluchtelingen. In welingelichte
kringen meent men dat Wang Tsjing-wei een
aparte partij, die den naam van Anti-Commu
nistische Kwomintang-partij zou dragen, wil
stichten. Later zou hij dan willen trachten een
Anti-Communistische Kwomintang-regeering te
stichten.
In een communiqué van het Japansche hoofd
kwartier wordt verklaard, dat de Japansche
vliegtuigen sedert het uitbreken der vijandelijk
heden in China, twee jaar geleden, 672 vlieg
tuigen neergehaald hebben en 196 op den grond
vernield. Alleen in het eerste jaar van den oor
log zijn volgens het communiqué 475 toestellen
neergeschoten of vernield.
De in het begin van deze week te Tientsin
gearresteerde tweede stuurman van het s.s.
„Yochow" de Engelschman Griffiths, is door de
Japanners weder op vrije voeten gesteld.
LONDEN, 7 Juli In een te Swansea ge
houden conferentie heeft de federatie van Brit
sche mijnwerkers besloten, een boodschap per
radio uit te zenden aan de Duitsche mijnwer
kers en hen op te roepen, weerstand te bieden
aan iedere agressiepolitiek, van welk land die
ook moge komen.
„Wij verklaren vertrouwen te hebben in in
ternationale solidariteit en bevestigen wederom
de eenheid der Duitsche en Britsche mijnwer
kers met alle arbeiders ter wereld", aldus de
boodschap verder, „en wij verklaren, dat wij
onze rechten van vrijheid van vereeniging en
onze vakvereenigingen willen behouden en wij
beloven onzen steun bij uw pogingen, om zulk
een vrijheid in uw eigen land terug te winnen'
BERLUN, 7 Juli. (D. N. B.) Over de giste
ren afgekondigde verordening, welke beoogt de
emigratie van joden uit Duitschland te bevor
deren, schrijft de „Voelkischer Beobachter".
dat deze verordening de organisatorische rege
ling van het jodenvraagstuk belangrijk nader
brengt.
De aaneensluiting van alle in Duitschland
wonende joden in een Rijksvereeniging plaatst
het streven naar een regeling tusschen het
Rijkj en zijn ongenoode gasten op een nieuwen
duidelijken grondslag.
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
E VOOR HET GEHEELE LAND:
ëjj aanvankelijk betrokken tot zwaarbewolkt j|
met tijdelijk lichten regen, later opkla-
rend met kans op lichte buien, koel weer,
matige wind uit Zuid tot Zuidwest.
Zon op 4.4G - onder 21.23 - Licht op 21.53
Maan op 23.30 onder 11.02
2 9 Juli L.K. p
Hedenmorgen te 10 uur heeft H. M. de Ko
ningin op het paleis Noordeinde in audiëntie
ontvangen jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland,
vice-president van den Raad van State en mr.
W. L. baron de Vos van Steer.wijk, voorzitter
der Eerste Kamer.
De Regeeringspersdienst meldt:
H. M. de Koningin heeft hedenmiddag in ver
band met de ministerieele crisis, ter verstrek
king van eenige inlichtingen, mr. dr. L. N.
Deckers in gehoor ontvangen.
Verder meldt de Regeeringspersdienst:
Het ligt in het voornemen van H. M. de
Koningin, hedenavond ten paleize in het
Noordeinde een bespreking te houden met de
voorzitters van de beide Kamers der Staten-
Generaal, den vice-president van den Raad
van State en den minister van staat, mr. D.
Fock.
De chefs van den generalen staf en van den
marinestaf zijn uitgenoodigd de vereischte in
lichtingen te verstrekken.
LONDEN, 7 Juli Donderdag zijn door
de Britsche en Fransche regeering wederom
nieuwe instructies gezonden aan de onder
handelaars te Moskou.
De Fransche pers vindt, dat de onderhande
lingen nu wel wat lang gaan duren. Zij meent,
dat de oorzaak gelegen is in de talrijke voor
zorgsmaatregelen, waarmede de Sovjets zich
trachten te omringen.
Naar Pietri in de „Jour" schrijft, zouden de
Sovjets geen enkele verplichting op zich willen
nemen jegens Zwitserland of Danzig, terwijl
Frankrijk en Engeland zich zouden moeten ver
plichten, te waken over de geheele Russische
grens van de Golf van Finland tot de Darda-
neilen, d.w.z. ongeveer 4.900 K.M.
Het „Journal" schrijft: de onderhandelingen
met Moskou vormen niet de eenige zorg van de
Fransche diplomatie, evenals Danzig niet het
eenige punt van zenuwachtigheid is. De pene
tratie-arbeid der Duitschers in SlovUkije, die
den laatsten tijd een aanzienlijken omvang
schijnt te hebben gekregen, vormt voor Polen
een uiterst ernstige bedreiging.
De laatste dagen zijn in de bladen in Estland
en Letland verscheidene artikelen gepubliceerd,
waarin een verwijtende toon jegens Groot-Brit-
tannië wordt aangeslagen. De Britsche regee
ring, aldus verklaart men, zwicht voor invloe
den van buiten en voor het eerst in twintig jaar
wordt de Britsche vriendschap voor de Oostzee
landen in een richting gedrongen, welke scha
delijk is voor de levensbelangen en de veiligheid
van deze landen. Eenige dezer artikelen zijn
kennelijk van hoogerhand geïnspireerd.
RUIME SORTEERING IN GOEDE GOUDSMIDSZAKEN
Binnenkort verklaring verwacht van
Chamberlain inzake Danzig.
Twee j'aar oorlog in China; uitgebreide
voorzorgsmaatregelen te Sjanghai ter
voorkoming van incidenten.
Londen en Parijs zenden nieuwe instruc
ties naar Moskou; ongerustheid in Est
land en Letland.
Oproep tot stichting van een St. Willi-
brordusfonds-
Brand op de „Tapanoeli" gebluscht.
Algemeene vergadering van het Neder-
landsche Roode Kruis te Dordrecht.
ELKE ZATERDAG EN ZONDAG
o. 1. v. MEYER HAMEL
PRAAG, 7 Juli. (Havas) De Tsjechische fas
cistische partij heeft haar activiteit gestaakt
en is toegetreden tot de partij der Nationale
Solidariteit. Vier leden van het bureau zijn tot
het partijbestuur toegetreden en men verwacht,
dat ook een of twee fascisten in de regeenng
zullen worden opgenomen.
AVanQ
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 762J.
Vorige stand: 762.7
