I
a
Andreas Houben
v
HET TEMPO VAN ONZEN TIJD
TRAGISCHE DOOD VAN
EEN MISSIONARIS
s
Haast U langzaam
Kerkelijk leven
ZONDAG 16 JULI 1939
VAN WEEK TOT WEEK
fte«mt
tiaUPr°nS V°nd te Bergen
Jeu,
N»
S
v. ieden
Ni:
kNd<
Ut
1 bet
LUCHTBESCHERMING IN
NOORD-HOLLAND
Ook deze provincie redelijk paraat
Ondernemersovereenkomst
Lederbedrijf
r
Ris
v-
fep
Voortrekkers op de
„Koningin Emma"
Een dasring vlechten ter
tijd passeer ing
De Rijtijdenregeling
ONDERSCHEIDING VOOR
SIR ANDREW AGNEW
HARINGVISSCHERIJ GAAT
IETS BETER
Jongetje aangereden en
ernstig gewond
De proeftocht van
de „Oranje"
Tafelrede van minister
Steenberghe
Bijzonderheden over den moord op
pater Louis Hermand S. J. in China
UIT DE STAATSCOURANT
Defensie
PASTOOR L. TH. SNELDERS
Voorzien van de laatste
H.H. Sacramenten
deeI van de Nederlandsche weermacht be-
Vaar grenzen' voorbereid op eventueel ge-
Wie in dezen tijd een autotocht onder
door het Zuiden of Oosten, wie veel
'atii
onze Westkust wandelt, ziet overal solda-
jjjjjj. 6r z^n kazernes in aanbouw, er worden
WIre stellingen ingericht of bewaakt en
'eti S aIIe wegen' biJ alle bruggen staan wach-
ais',meest jonge jongens, die blij zullen zijn,
Un üjd om is en het vaderland hen niet
Vrar dringend noodig heeft. Onwillekeurig
a8t men zich wel eens af, wat er in die jeug-
kere!s omgaat, terwijl ze zoo urenlang op
hee P0St staan; waaraan zij dan denken, waar-
d z'j hun verbeelding laten reizen
trokS dienstplichtig loteling van de lichting 1840
Vr°P 2 Mei Van dat Jaar dC recruut Joannes
eas Houben uit Munstergeleen, gemeente
^®etl in de provincie Limburg, naar de garni-
ju. 18 ad Bergen op Zoom om daar voor zijn
er te dienen. De weermacht in de grens-
bewaarde nog de herinnering aan de Bel-
Woelingen. Het kazerneleven was streng,
biilitairenvereeniging, die voor Nederland haar
op Zoom in het ini-
lei van den gepensionneerden sergeant J. H.
V(5e' bestond toen nog niet. Aan de geestelijke
rging van de soldaten werd niets bijzonders
^ej die dagen had de kazerne nog een
B kwaden naam. Eenvoudige plattelandsjon-
het Van negentien Jaar kwamen in aanraking
Hr !eeftijdgenooten, die al veel te wereldwijs
SChen" Vaak bleek dit voor geloof en zeden
aflelijk. Van den anderen kant had het ka-
belev,
ven ook zijn voordeelen. Het wende een
8'te]
die weinig vormelijk was opgevoed, aan
(ie r'ge Wcht; het plaatste de boerenjongens,
tittfUit de klei kwamen", gelijk men dat
^egenover de eenvoudigste eischen van
Uit rnaatschappelijken omgang met kameraden
Cen ander cultuur-milieu, en, vooral, het
handigheid, vaardigheidstraining, zelfbe-
ailB. De ruwe kanten werden weggeslepen bij
voei
zÜhi
!tl'gen
natuurmensch, die destijds, toen de ver-
hhiddelen nog primitief waren, het dorp
er inwoning nooit had verlaten, voordat hij
r de kazerne trok. Bergen op Zoom is geen
^re'dstad, maar het was toch groot genoeg om
*0o ^erelciblik te verruimen van den molenaars-
d d't Munstergeleen, al moet men toegeven,
°°k hij het heelemaal geen pretje vond te
tr ..en' Bad men bem op zijn wachtpost aange-
ifen
iar
en zich de onwillekeurige vraag gesteld,
°P dit oogenblik zijn gedachten vertoef-
het is heelemaal niet zeker, dat dan het
'diste antwoord ook het meest doeltreffende
*0U j,-.
geweest. Waarschijnlijk dacht de jongen,
tich verveelde, hoe lang het nog duren zou,
^hij weg kon uit de kazerne.
H adt het was nog in den tijd van de zooge-
adide remplaganten, en de ouders van Jan
Houben, die in Munstergeleen tot de
welgestelden werden gerekend, zochten
k erwijl naar een plaatsvervanger voor hun
lit Ze zagen hem niet graag in 's konings
°k! Na drie maanden trok Andreas Houben
zijn geboorteplaats terug. In 1845 kreeg hij
'ditief ontslag uit den militairen dienst.
l'^e terugkeer van den jongen Tobias alleen
een idee geven van wat er voorviel, toen
reas zijn beminde ouders en zij hun dier-
1 Zoon mochten terugzien", verzekert Pater
°Pd Van de (?on8regatie der Passionisten in
vau d°ekwerk over „Den Dienaar van God Karei
®'ht Andries, passionist, in de wereld Joan-
v Andreas Houben", dat met een voorwoord
'H I
m J- J. Noordman, kolonel-hoofdaalmoeze-
Vatl 'eger en v'°°t> tegen het einde van
bet licht zag bij den boekhandel Sint Ga-
Haastrecht.
6 verzekering, dat niets in de heele wereld
je ledenis, behalve de terugkomst van den
t, t'gen Tobias, ons een indruk zou vermogen
tj, eer van Andreas Houben, behoort tot de
- '°rische stijlfiguren, waaraan onze heden-
van de wederzij dsche vreugde bij den
heiligenlevens helaas nog altijd te rijk
^ïe zal dat nu gelooven? Men leest er
'v°üdigweg overheen, alsof het er niet stond.
k beteekent precies, dat de familie knapjes
tvas.
nu de soldaterij van Andreas achter
f1(, hig was, want ze moesten er weinig van
etl en den jongen zelf, zoo verzekert ons
e biograaf, die het hoofdstuk over het
lh_hieleyen tot opschrift gaf: „In de Beproe-
den jongen zelf „lag het militairisme
zijn hart."
in
bit
Vg1' s'aat gehjh met te zeggen, dat hij het
1 erover in had, en wanneer wij hooren, hoe
in Vooi,beeldig-vrome knaap des avonds nooit
cantine verscheen, doch liever naar de
t|: g'hg en daar uren eenzaam zat, dan vragen
W °hs in aiie bescheidenheid af, of dat kerk-
W k Wel heelemaal uit diepe vroomheid mag
W.6*1 verklaard en of een enkel avondje in de
k ltle Wellicht niet aan grooter zelfoverwin-
wereldschuwe,
W* hadde
've a
W Andreas
v
beantwoord. De
nam de vlucht
naar de kerk,
hoor heimwee gedreven, want in de kerk
bij nog het zuiverst de sfeer, waarin hij
°t>gevoed en waarnaar hij terug verlangde,
met tegenzin soldaat.
j*a:
Hij
heed nochtans zijn best om het zoo goed
ftl Nk te zijn, tijdens de diensturen althans,
V kostte hem moeite genoeg, want hij was
Nature geen sportsman en ook heelemaal
V,|r_ bandig. in lichaamsoefeningen muntte de
:-r,d baarszoon niet uit. Zijn aanleg trok hem in
Kj e tichting. De ontwikkeling van den geest
hieer met zijn karakter overeen. Hij kon
V.'eercn en had daar ook liefhebberij in, al
ij bet vroeger op school zoo goed niet gegaan.
Particulieren leeraar, mijnheer Schrijen
een
bi-.
hetj^r°eksittard, maakte hij spoedig groote vor-
'e Zijn teruggetrokken wezen ontwikkel-
Vk b lichter in eenzaamheid dan in school-
abh- Hij leerde latijn van meester Schrijen.
Ia 4
November 1845 deed hij zijn intrede
hoviciaat van de paters Passionisten te
11 ^olgië.
■h,, Passionisten, door Sint Paulus van het
O-
sasticht en in 1741 door Paus Clemens
a's geestelijke congregatie bevestigd, had-
stichting nog maar betrekkelijk weinig huizen
in het Noordelijke deel van Europa. Het Bel
gische klooster werd bewoond door drie Italiaan
sche paters, een Franschen en een Nederland-
schen broeder, en een Belgischen novice, die
weldra naar Engeland vertrok. De bekeering van
Engeland was een der idealen dezer congregatie
in het bijzonder bevorderd door de gebedsactie
van pater Dominicus, passionist, die John Henry
Newman, den lateren kardinaal, opnam in de
Katholieke Kerk. Wie destijds bij de Passionis
ten intrad, had groote kans naar Engeland te
.worden gezonden.
In de zéér beperkte kloostergemeenschap voel
de Andreas Houben zich beter thuis dan op de
lagere school of in de kazerne. Hij hield niet van
veel drukte om zich heen; dat maakte hem
schuw. Toch vond hij ook hier zijn moeilijkhe
den. Niemand verstond Hollandsch; hij kende
geen woord Italiaansch; de keuken was niet
naar zijn smaak; ook stuitte hij soms op de
zuidelijke mentaliteit zijner ordesbroeders, die
hij hoewel Limburger niet begreep en
slechts moeizaam leerde waardeeren. Deze prac-
tische kleinigheden zullen hem méér gehinderd,
doch wellicht ook méér gevormd hebben dan de
strengheden van den kloosterregel, waarop hij
voorbereid was en waarvan men in een kleine
communiteit veel minder last heeft dan in een
uitgebreide. Men is daar immers zelfstandiger en
het noviciaat wordt er individueeler beleefd. Bij
zijn inkleeding op 1 December 1845 koos Joannes
Andreas Houben den kloosternaam Karei van
Sint Andries. Hij deed het uit vereering jegens
den heiligen Carolus Borromeus, omdat hij op
diens feestdag was ingetreden, en jegens den
heiligen apostel Andreas, die het voorrecht had
genoten, aan een kruis te mogen sterven. Ge
profest op 10 December 1846, werd hij te Eve
verder onderricht voor het priesterschap, dat
hem op 21 December 1851 té Doornik werd toe
gediend. Uit die studiejaren is weinig bijzonders
te vertellen. Frater Karei had maar weinige
medebroeders, hjj was er de man niet naar om
zich door bijzondere daden van hen te onder
scheiden. Slechts zijn ongerepte vroomheid was
bij zijn confraters bekend. Men beschouwde
hem als een heilige, zoo wordt verhaald.
Gewoonlijk krijgt de lezer daar een verkeerd
idee over. Het zegt eigenlijk niet zooveel, dat
de studenten op het seminarie van een klooster
of zelfs van een bisdom een hunner mede*-stu-
deerenden, wiens bijzondere braafheid de aan
dacht trekt, „beschouwen als een heilige". Het
wil bijvoorbeeld heelemaal niet zeggen, dat zij
hierdoor blind worden voor zijn kleine hebbe
lijkheden, of dat zij in hun gewone omgangs-
en ontspanningsvormen voor hem ergens een uit
zondering op maken. Bovendien vergete men niet,
dat in hun gedachtensfeer de volmaaktheid, waar
naar zij allen met meer of minder vurigheid
streven, een groote betèekenis heeft. Zooals er
altijd wel een student is, van wien iedereen
weet, dat hij het best kan studeeren en die dan
ook de reputatie bewaart van verbazend knap
te zijn, zoo is er op eiken cursus en in ieder
noviciaat wel altijd een student, die het veel
verder brengt dan de anderen in de stipte na
leving van de regels, de liefde tot gebed en een
zaamheid, de zelfoverwinning en de gehoorzaam
heid. Doorgaans is dat niet dezelfde als hij, die
het schranderst is in de theologie, het scherp
zinnigst in de studie van het Kerkelijk Recht,
het stoutmoedigst en meest oorspronkelijk in de
Bijbel-exegese. Lang niét al die uitblinkers tij
dens de studiejaren worden in het latere leven
buitengewone menschen. Er groeien ook saaie,
droge professoren uit, die door de stiptgekende
wetenschap maar weinig bezield blijken, en iet
wat wereldschuwe rectors of novicenmeesters,
wier vroomheid hun geringe geschiktheid voor
den rnaatschappelijken omgang bemantelt. Als
men biografieën leest, is het altijd net, of de
heiligheid van den betrokkene vanouds werd er
kend. Gewoonlijk berust dit op de waarneming
van een aantal karaktereigenschappen, die door
medescholieren als blijken van uitmuntende
vroomheid worden beschouwd, hoewel ze de proef
van het heldhaftige nog zeker niet hebben door
staan en bij den psycholoog nog allerhande ge
wettigde twijfelvragen doen rijzen.
Andreas Houben was als seminarist zulk een
heilige, doch al spoedig na zijn priesterwijding
verviel hij in een verschrikkelijke scrupulositeit,
die voor hem uiteraard een marteling was, maar
die ons toch te denken geeft, dat hij de ware
rust van de volmaaktheid nog moest vinden
door een leven van practische werkdadigheid.
Hij zou hiertoe al spoedig de gelegenheid krij
gen. Op 5 Februari 1852 vertrok hij, een en
dertig jaar oud, naar Engeland. A. v. D.
Ook de uit een luchtbeschermingsoogpunt
zoo belangrijke provincie Noord-Holland zal bin
nen enkele dagen redelijk paraat zijn.
In aansluiting aan het vroegere ten aanzien
van andere deelen der provincie gepleegde over
leg zijn vorige week besprekingen gehouden met
de autoriteiten van ruim 75 gemeenten in het
midden en oosten van Noord-Holland. De bur
gemeesters hebben daarbij toegezegd zorg te
zullen dragen, alle materiaal, dat noodig werd
geacht, zonder verwijl aan te schaffen. Deze
besprekingen zijn gehouden in de gemeenten
Zaandam, Alkmaar, Medemblik, Hoorn en Pur-
merend.
Met het oog op de intercommunale samen
werking heeft de commissaris der Koningin ze
ven kringen gevormd, terwijl de burgemeesters
van Haarlem, Alkmaar, Den Helder, Hoorn,
Zaandam, Purmerend en Hilversum zijn uitge-
noodigd de leiding van de voor deze regeling
noodige besprekingen te nemen.
Aan het moeilijke vraagstuk van de verzor
ging der gewonden zal daarbij bijzondere aan
dacht worden gewijd.
Zaterdag is uitgegeven Staatsblad no. 673, be
sluit van 12 Juli 1939, houdende voorwaarden,
waaronder een ondernemersovereenkomst in het
lederbedrijf algemeen verbindend kan worden
'J
I
NU--'
'v
ri J verklaard (datum van in werking treding 17
oogenblik geen volle eeuw na de Juli 1939)
(Van onzen eigen redacteur)
Met de voortrekkers op weg naar de World
Rover Scout Moot. Van uit de tentenstad?
Nee, zoo ver zijn we nog niet. Op het oogen
blik word ik zacht gewiegd door- de „Koningin
Emma". En de tenten zitten netjes opgevou
wen in onze plunjezakkm. Maar straks zullen
ze worden uitgerold op een der groote goede
ren van het Schotsche hoogland en in de scha
duw van een oud Engelsch kasteel zullen de
voortrekkers van de heele wereld bijeenkomen
om hun Jamboree, de zgn. Rover Scout Moot
te houden.
Heeft U wel eens een rugzak van een voor
trekker gezien? Dat is beslist iets aparts. Die
zijn van imposante afmetingen, hoewel ze ove
rigens met alle koffers van gewone stervelingen
gemeen hebben, dat ze op het laatst toch nog
te klein blijken.
De leiding had zeer welwillend toegestaan,
dat er behalve rugzakken ook zgn. plunjezak-
ken konden worden meegenomen en nu ver
diepte men zich in den trein reeds in gissingen,
waarom mijn rugzak zulke beduidende afme
tingen had. Een merkte er tamelijk ondeugend
op, dat hij niet verondersteld had, dat iemand
van de pers zooveel in zijn mars had. Maar
tenslotte zijn we het erover eens, dat het heel
eenvoudig is. „Pak al je zorgen in je plunjezak
en fluit en fluitWant onze zorgen hebben
we nu werkelijk op zij gezet en velen van ons
hebben hard moeten werken om weg te kunnen.
Want het is geen bijeenkomst van jongens, die
vrij van school hebben, zooals op een Jamboree
voornamelijk het geval was, maar het zijn
jongemannen, die al in het volle leven staan
en die hun weinigen vrijen tijd nu willen be
nutten, om hun broeders-verkenners te treffen
op de Schotsche hooglanden.
De „Koningin Emma" voert ons met bekwa
men spoed van het Westen weg en aan boord
is rust gekomen. De eindeloosheid van de zee,
die altijd een diepen indruk maakt en zeker
op deze jonge mannen, van wie velen haar voor
den eersten keer zien. Maar de leider van onze
groep heeft e' i aardige bezigheid voor ons uit
gedacht. Alle deelnemers ontvangen een uni
forme das en bovendien een eindje grijs gor
dijnkoord. En heel lakoniek wordt daar aan
toegevoegd: Daar kun je een dasring van
vlechten.
Plotseling zie je alle voortrekkers ernstig
aan het knoopen en draaien met het eindje
koord. Ze kijken eens schuin over den arm
van hun buurman, hoe die het doet, tot ze
tenslotte het maar beter vinden op informatie
uit te gaan en vragen; Zeg hoe vlecht je zoo'n
ding ook weer? Dezelfde weetgierigheid heeft
zich ook van enkele dames meester gemaakt,
die heel belangstellend de ernstige popingen
van de V.T.'s volgen en bewonderend kijken,
als er een mee klaar is. Die wordt natuurlijk
de algemeene vraagbaak, zoo'n soort onoffici-
eele instructeur voor het vlechten van dasrin-
gen.
Ik geloof wel, dat het aan te raden is, dat
de diverse moeders hun gordijn koord in het
oog houden, wanneer zoonlief weer aan den
haard is weergekeerd.
Maar laat ik u eerst even onzen staf voor
stellen. We varen onder de bekwame leiding
van Ing. Telder, hoofdkwartier commissaris
van de Ned. Padvinders en van commissaris
Koelink, assistent hoofdkwartier commissaris
voor de Katholieke Verkenners... Deze .beide
paarsche verkenners dit met hét oog Op hun
hoedinsigne hebben 1 H druk met het uit
geven van allerlei soort papieren, die je noodig
hebt, eerst om aan boord te komen en later
weer om aan wal te kunnen gaan. En tegelijk
moeten we ook al ons retourbiljet in ontvangst
nemen, hetgeen in de gegeven omstandigheden
eenigszins vreemd aandoet. Maar we trekken
ons :r niets van aan en denken nu nog enkel
maar aan de „brre knee days", die ons te
wachten staan in de Schotsche hooglanden,
waar onze tentenstad zal verrijzen en we zullen
hiken met voortrekkers van meer dan dertig
landen.
Tamelijk onverwacht komt er onrust onder
de rustende en slapende passagiers. Alsof Co
lumbus land ontdekte, zoo klinkt de roep: het
land. Engeland doemt op over de eenigszins
nevelige zee.
De rugzakken en plunjezakken worden anders
opgetast, de boot iaat haar zwaren boeröon hoo
ren. Ik zie me al in de Flying Scotman uit
gestrekt, het Noorden tegemoet.
Dat zal een tocht worden, die een heelen
nacht in beslag neemt.
Ook van andere zijde wordt thans ons be
richt bevestigd, dat binnenkort een besluit
kan worden te gemoet gezien, waarbij bepaald
wordt, dat de Rijtijdenwet en het Rijtijdenbe
sluit 13 Augustus in werking zullen treden.
Nadat lady Agnew Vrijdag op de werf van de
N.V. Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij
te Amsterdam de doopplechtigheid had verricht
van het 15.000 ton motortankschip „Taria", voor
de Koninklijke Shell-groep, heeft burgemeester
W. de Vlugt, persoonlijk aan Haar echtgenoot,
Sir Andrew Agnew C.B.E., die lid is van den
raad van commissarissen der Anglo-Saxon Pe
troleum Compagny Ltd., medegedeeld, dat het
H.M. de Koningin behaagd heeft, hem uit hoofde
van zijn groote verdiensten ten opzichte van de
Nederlandsche industrie te benoemen tot com
mandeur in de orde van Oranje Nassau.
De vangstberichten der haringvisschers in de
afgeloopen week luiden gunstiger dan de weken
daarvoor. Over het algemeen werd meer haring
gevangen en werden schoten gemeld van 25 tot
50 kantjes. Nu de geheele vloot aan de haring-
visscherij deelneemt en ook de vangsten wat
ruimer geworden zijn, is er de komende weken
een beteren aanvoer te verwachten.
De prijzen voor maatjesharing hebben zich
deze week kunnen handhaven, terwijl steurha-
ring een goeden prijs opbracht.
Het zësjarig zoontje van de familie W. te
Princenhage, is Zaterdagmiddag, toen het den
weg overstak, door een auto aangereden
Het ventje werd ernstig gewond en is in zorg-
wekkenden toestand naar het Ignatius-gesticht
te Breda overgebracht.
In verband met den officieelen proeftocht van
de „Oranje" valt nog te melden, dat tijdens de
vaart door het Noordzeekanaal Prins Ikrnhard
met groote belangstelling het schip in oogen-
schouw nam, waarbij de heer J. F. van Hengel
hem rondleidde. In de Amsterdamsche haven
hadden verschillende gebouwen gevlagd en wa
ren vele schepen gepavoiseerd.
Te elf uur passeerde de „Oranje" de Hem-
brug en te kwart voor een lag het schip in de
sluis te IJmuiden, waar eveneens groote be
langstelling van de zijde van het publiek be
stond.
Tijdens den maaltijd heeft ook minister
Steenberghe het woord gevoerd.
Mijn belangstelling bij deze heuglijke ge
beurtenis, aldus de minister, is van drieledigen
aard. Zij betreft de scheepvaart, de industrie
en den handel.
Als overkoepeling van deze drie belangen, ziet
spr. het groote algemeene belang van de econo
mische samenwerking tusschen Nederland en
Nederlandsch-Indië. Het is uitermate verheu
gend dat de scheepvaart zich gedurende de laat
ste jaren zoo gunstig heeft ontwikkeld. Het per
centage opgelegde schepen is in ons land ge
daald tot ver beneden het wereldgemiddelde.
Het belang, dat de industrie bij deze ople
ving in de scheepvaart heeft, is duidelijk. Vele
nieuwe schepen zijn op stapel gezet en in den
scheepsbouw vinden vele handen werk, terwijl
het inrichten van een nieuw schip ook in vele
andere bedrijfstakken werk verschaft.
De handel profiteert uiteraard van deze op
leving en kan slechts voordeel hebben van deze
belangrijke verbetering in de verbinding tus
schen Nederland en Indië, waardoor de econo
mische verhoudingen tusschen beide gebieds-
deelen in het algemeen zijn gediend.
Spr. uitte zijn groote waardeering voor wat
in dit opzicht in de laatste jaren in Indië is
gebeurd.
Spr. besprak vervolgens het schip zelf en
wilde daarbij niet alleen zijn groote waardee
ring uiten voor wat men in Nederland heeft
gebouwd en tot stand gebracht, maar ook voor
het werk van de Zwitsersche machinefabriek,
die de machtige motoren heeft gebouwd, welke
het schip voortbewegen. De minister wendde
zich in het Fransch tot de aan boord aanwezige
directeuren en ingenieurs der Sulzerfabrieken,
en sprak zijn vreugde er over uit, dat onder den
naam van Oranje nieuwe vriendschapsbanden
werden gelegd tusschen Nederland en Zwitser
land.
Men heeft in de scheepvaart wel eens de con
currentie van de luchtvaart gevreesd, ten on
rechte, meent de minister. Hij is er van over
tuigd, dat beide takken van verkeer elkaar om
hoog brengen en dat de uitbreiding van ver-
keersmogelijkheden stimuleerend op het verkeer
zal werken.
De minister eindigde zijn rede met het uit
spreken van de hoop dat dit prachtige schip
de eer van Nederland en Oranje zal hoog hou
den en dat het een gelukkige vaart zal mogen
hebben.
Voor den aanvang van den maaltijd hebben
de in elk der eetsalons de honneurs waarne
mende leden van de directie van de „Neder
land" nog een dronk uitgebracht op de leden
van het Koninklijk Huis en op de staatshoof
den van de mogendheden, die onder de genoo-
digden vertegenwoordigd waren.
Heel menschelijk druk ik me uit om wille
van de zwakheid van uw vleesch; Zooals
gij vroeger uw1 ledematen aan de onreinheid
en zonde tot goddelooze diensten hebt aan
geboden, stelt zoo ook nu uw ledematen in
dienst der gerechtigheid tot uw heiliging.
Epistel
Ongeveer een maand geleden ging door
de wereldpers een kort bericht: pater Louis
Hermand S.J. is door bandieten om het
leven gebracht. Pater Bayon werd coor
hen gevangen genomen. In de laatste twaalf
maanden is dit het twintigste slachtoffer
in China voor de missie.
Nu eerst zijn de nadere gegevens bekend ge
worden, die ons in staat stellen, ons een beeld
te vormen van de tragedie, die zich in China
heeft afgespeeld.
De plaats, waar pater Hermana S.J. gedood
werd, Hautsjau, ligt niet in het binnenland,
waar men voorloopig nog niet veilig is, maar
bijna aan de kust, 300 a 400 K.M. ten Noord
westen van Sjanghai. Eerst twee maanden ge
leden werd deze stad van 50.000 inwoners, die
toch een goede havenstad is aan het uiteinde
van een kleine inham, door oe Japanners bezet,
HIatsjau ligt tevens aan een drukke spoorlijn.
Eerst twintig jaar geleden werd het Christen
dom naar Haitsjau gebracht door pater Louis
Hermand zelf, die er blij over was, een beg'n
te maken met de kerstening van een geheel
nieuw gebied.
Twintig maanden luchtbombardementen, on
zekerheid en economische moeilijkheden heb
ben de bevolking rijper gemaakt voor het Chris
tendom. In deze maanden van spanning zoch
ten de menschen naar waarheid, naar een
levensdoel. In deze maanden van spanning en
ellende leerde de bevolking de goedheid van
pater Hermand kennen, en zijn laatste brieven
waren hoopvol gestemc
Honderden vluchtelingen leven hier binnen de
muren van de missiegebouwen. De Chineezen
zijn bang voor de toekomst, en hun kleine be
zittingen brengén zij naar de missie. Pater Her
mand bewaart het voor hen.
Het is in den avond van 26 April 1939. De
nacht is gevallen, langzaam verstomt het ge
blaf van de honden. Bij den muur van de mis
siegebouwen staan uit voorzorg twee mannen
op wacht. De missionaris, die laat Is terugge
komen van een langen tocht, slaapt.
Twee uur in den nacht.... Er klinken enkele
schoten. Dit is niets ongewoons in deze ang
stige tijden, maar het klinkt zoo dichtbij, dat
pater Hermand er wakker van wordt. Hij Is
ongerust. Hij gaat naar buiten en op den drem
pel van zijn kamer roept hij: „Schiet niet!"
Alleen een glazen deur scheidt hem van de
gang, waar de roovers reeds zijn binnengedron
gen. Vreezen zij ontdekt te zijn? Weer klinkt
een schot. De glazen deur springt in stukken
en achter de deur valt pater Hermand neer.
Hij is getroffen.
De veertig roovers nemen vlug een en ander
weg, en als zij snel terugtrekken, voeren zij een
ouden pater Bayon, die met pater Hermand op
de missiestatie woont, met zich mee. Pater
Bayon heeft nog den tijd, om de H. Absolutie
te geven aan pater Hermand. Pater Bayon is
oud, 71 jaar, en daarom zetten de roovers hem
op een ezel. Eerst na zes weken van harde ont
bering wordt hij vrijgelaten.
Nu is alles voorbij. De Christenen leggen
pater Hermand' op een rustbed. Hij lijdt vreese-
lijke pijnen, maar heeft nog den moed om te
zeggen
„Het is tot een uitboeting voor mijn zon
den."
Om vier uur in den morgen gaat een van de
Christenen pater de Largère waarschuwen, die
het meest nabij woont. Pater de Largère komt
snel op zijn fiets naar Haitsjau. Pater Her
mand is er ernstig aan toe, maar hij denkt niet
meer aan zich zelf en vraagt enkel:
Hoe staat het met de vluchtelingen? Zijn
er nog gewond of gecood?
Geen enkele pater Hermand. Alleen is
pater Bayon door de roovers meegenomen.
Twee Japansche militaire artsen stellen voor
een operatie te probeeren, om den kogel te ver
wijderen. Pater Hermand biecht en ontvangt
het H. Oliesel. Maar het is a.1 te laat om hem
te redden. Enkele oogenblikken later geeft hij
den geest.
TWee dagen later schreef pater Henry, de
missie-overste, die naar Haitsjau was gegaan
om de begrafenis van pater Hermand bij te
wonenIk vond hier iedereen in tranen,
de paters, de zusters, de vluchtelingen, de Chris
tenen."
Op het kleine kerkhof van de missie-statie
van Haitsjau rust thans het stoffelijk overschot
van dezen dapperen missionaris.
De volgende plaatsingen zijn gelast:
Met 17 Juli 1939:
De officier-vlieger der 2e klasse H. P. Sobels
bij het vliegkamp „De Mok".
De officier van den marine-stoomvaartdienst
der 2e klasse V. H. baron van Lawick, a. b.
Hr. Ms. „Brinio'
Met 1 Augustus 1939:
De officier-vlieger der 3e klasse R. F. H.
Schmidt, a. b. Hr. Ms. „Tromp".
Met 15 Augustus 1939:
De officier van gezondheid der le klasse E. W.
'Creijghton, a. b. Hr. Ms. „Tromp".
De zeereerw. heer L. Th. Snelders, pastoor te
Wijk aan Zee, die lijdende is aan een hart-
aandoening. wordt sinds eenigen tijd verpleegd
in het St. Antonius-ziekenhuis te IJmuiden-
Oost.
De toestand van Z.eerw. is de laatste dagen
zoodanig verergerd, dat hem de laatste H.H.
Sacramenten zijn toegediend.
