SPORT EN WEDSTRIJDEN
Finlands eerste
wielerbaan
a
BON
Chemie van het
lichaam
Verbetering der
V olkshuisvesting
Autokaart van Nederland
ZONDAG 16 JULI 1939
OLYMPISCHE SPELEN
Wielrennen noch voetbal staan in
het organiseerend land op
hoog peil
Primitief voetbal
PAARDENSPORT
CONCOURS-HIPPIQUE
TE DEN HAAG
Rijk programma in West-
broekpark
ZWEMMEN
DEANE WINT DEN SCHELDE-
BEKER
Willy den Ouden doet weer van
zich spreken
ZEILEN
KONINKLIJKE MARINE
JACHTCLUB
Jubileumwedstrijden
LAWNTENNIS
Teschmacher in den
eindstrijd
Overwinning in straight sets
op Karsten
PRAEDICAAT KONINKLIJKE
VOOR N.L.T.B.
Receptie in Paviljoen Seinpost
WIELRENNEN
Braspenningx wint de
ronde van Almelo
Voor Ch. v. d. Voorde, Bosma
en Demmenie
ATHLETIEK
Harbig verbetert record
8QO meter
Wooderson's prestatie overtroffen
RECORD KOGELSLINGEREN
Hans Houtzager werpt 52 meter 20
Eindexamen Middelbare
Techn. School
Bespreking bij de Federatie
Vereeniging en van R.K--
Gemeenteraadsleden
W-
r
.IDEAAL WONEN"
Tentoonstelling te 's Bosch
geopend
MOTORRIJDER VER
ONGELUKT
Bij uitwijken tegen een boOIÏ)
gereden
flfa
de °K
MATROOS DRIE MAANDE
ACHTER SLOT
Zijn vrouw mishandeld
j? Po
^«ous
Ss
öe r
(Van een specialen verslaggever.)
HELSINKI, 15 Juli. Vlak bij Kapyla, waar
het Olympisch dorp wordt gebouwd, aan den
weg naar de bekende wintersportplaats, ligt
het wielerstadion, waar in den zomer van het
volgend jaar de Olympische wielerwedstrijden
zullen worden gehouden. Het mag misschien
verbazing wekken, doch het feit ls er niet min
der juist om: deze wielerbaan is de eerste in
geheel Finland. Hetgeen een bewijs is voor de
stelling, dat de wielrensport in dit land niet
populair is.
Met het bouwen van deze moderne 400 meter-
baan hebben de organisatoren der spelen een
tweeledige bedoeling: allereerst zal men de
Olympische wedstrijden op behoorlijke en doel
treffende wijze kunnen organiseeren, voorts
hoopt men door het bouwen van een vaste baan
de wielrensport te stimuleeren. Er was oor
spronkelijk een groote strijd ontstaan over het
vraagstuk of de baan van hout dan wel van
cement zau moeten worden geconstrueerd. Het
is tenslotte cement geworden. In September
a.s. zijn ook de tribunes, welke tezamen een 8
9000 toeschouwers kunnen bevatten, gereeo,
zoodat de openingswedstrijden dan niet lang
meer op zich zullen laten wachten. Waarmede
men tevens ervaring kan opdoen, want waar
het wielersport betreft, ontbreekt dit in Fin
land nog al eens. Op het uitgestrekt midden
terrein wil men in den winter ijshockey of
bandy spelen. Omtrent de baan heeft men zich
laten voorlichten door buitenlandsche deskun
digen. De bochten loopen zeer flauw uit en
de rechte einden zijn ook zeer kort.
De wegwedstrijd wordt buiten Helsinki ge
houden. Het traject loopt tot Porvö en dient
twee keer gerecen te worden over een totalen
afstand van 188 K.M. De weg is zeer bochtig
en tweemaal ligt er zelfs een onbewaakte over
weg in het traject, overigens niets bijzonders
in dit land, doch de organisatoren verzekerden
ons, dat men op den wedstrijddag geen moei
lijkheden in verband met deze overwegen zou
behoeven te verwachten. Vrijwel voortdurend
zijn er stijgingen en dalingen in den weg en
alleen op het nieuwe gedeelte over ongeveer 40
K.M. komen behoorlijke rechte stukken voor.
Het wegoppervlak bestaat uit zand en grint,
doch men zal dit met een speciaal procédé be
handelen, opdat de weg stofvrij zal zijn. De
laatste 21 K.M. zijn geasphalteerd'.
Tijdens ons bezoek aan Helsinki zijn wij in
de gelegenheid geweest in het Olympisch sta
dion een voetbalwedstrijd bij te wonen tus-
schen de Helsingin Jalkapallo Klubi, de kam
pioen van 1938 en de Helsingin Toverit, de ver-
eenlging met de beste kampioenskansen voor
dit seizoen. Slechts 3000 toeschouwers woon
den deze ontmoeting, welke in de avonduren
werd gespeeld, bij, zoodat daaruit wel blijkt,
dat de belangstelling in Finland voor voetbal
niet buitengewoon groot is.
Nu dient direct daaraan te worden toe
gevoegd, dat het spel ons niet is meegeval
len. De techniek is zeer matig, het combi
natorisch vermogen van den Fin schijnt
niet bijzonder ontwikkeld te zijn, zoodat
samenspel een zeldzaamheid is. In de mees
te gevallen werden goed bedoelde indivi-
dueele pogingen om tot scoren te komen op
gezet, waarbij van tactiek geen moment
sprake was. Het spel werd forsch maar ab
soluut fair uitgevoerd.
Op Zondagen wordt niet gespeeld, doch men
deinst er niet voor terug twee of drie compe
titie-wedstrijden in één week te spelen. Regel
maat zit er niet in, de clubs, welke aan de
competitie deelnemen, regelen dat onderling.
Het vertegenwoordigend Finsch elftal zal waar
schijnlijk wel beter spelen, doch hooge verwach
tingen behoeft men hiervan niet te koesteren,
daar wij vernamen, dat verscheidene spelers
van genoemde clubs ook in het nationale team
uitkwamen.
De grasmat in het Olympisch stadion is bij
zonder goed. De bodem Is uitstekend gedrai
neerd en zelfs in den winter, wanneer het
land onder de sneeuw ligt, wordt dit terrein
verzorgd. Overigens wordt ook aan de andere
voetbalvelden, waarop het volgend jaar de wed
strijden van het Olympisch tournooi plaats
vinden, veel aandacht besteed, zoodat het ver
trouwen is gewettigd), dat ook dit onderdeel
Uitstekend in orde zal zijn. Er wordt, naar be
kend, volgens bekersysteem gespeeld tijdens de
Olympische Spelen.
Reeds thans Is het zeker, dat minstens tien
landen aan het tournooi deelnemen en men
kent het standpunt van den K.N.V.B., namelijk
dat ook Nederland in beginsel bereid is met
een ploeg uit te komen. Verschillende wed
strijden van het tournooi worden in de provin
cie gespeeld, o.a. te Tampere, viipuri, Turku
en Hameenlinna.
In het Westbroekpark te Den Haag is Zater
dagmiddag een begin gemaakt met met 37e
Haagsche Concours-Hippique, dat vorige jaren
op Houtrust plaats vond en georganiseerd wordt
door de vereeniging tot bevordering der paar
denfokkerij in Nederland. Het weer hield zich
dezen eersten dag gelukkig goed.
Onder de aanwezigen bevond zich generaal-
majoor H. F. M. van Voorst tot Voorst, inspec
teur der cavalerie.
Het concours werd geopend met een spring
concours MB. Het aantal hindernissen bedroeg
16 met een maximale hoogte van 1.40 M. de toe
gestane tijd bedroeg 102 seconden.
Nadat 21 paarden de eerste afdeeling had
den gesprongen waarvan geen foutloos
volgde een concours voor eenspannen. De uitslag
hiervan luidde als volgt: 1. Prospect van den
heer H. G. van Straaten, Utrecht. 2. Roland
van den heer P. C. C. van der Touw. 3. Olivier
van de gebroeders Van der Lans. 4. Marie van
den heer W. J. Knijnenburg.
Hierop volgde een dressuurproef L, eerst voor
paarden, die in een officieel concours voor dres-
suurproeven nog niet geplaatst zijn en vervol
gens voor alle andere paarden, die nog geen
twee dressuurproeven L of een dressuurproef M
of Z gewonnen hebben. De uitslag luidde voor
de eerste categorie: 1. Raleigh, ber. luitenant
F. Fouffaer, 190 p., die tevens den door den
heer C. Heuker te Heelsum aangeboden wissel
beker won. 2. Lanturlu, ber. mej. Pauptit, 189
p. 3. Serge, ber. A. J. H. Boeseken, 181 p. 4.
Gidran Bibor, ber. H. J. H. T. Modderman, 172
p. 5. Dixie, ber. mej. Wierix, 168 p. Eervolle ver
melding Rascal, ber. mevr. E. van Dijk. Voor de
tweede categorie luidde de uitslag: 1. Allerlei,
ber, mevr. Van Hoboken, 245 p. 2. Scottish
Maid, ber. mej. Bergmann. 233 p. 3. Rosinee ber.
mevr'. Sie,m 220 p. 4. Romi, ber. mevr. Van Ho
boken, 210 p. Eervolle vermeldingen Kachama,
ber. H. van den Bergh Jr. en Blarney Boy, ber.
dr. H. M. E. Schiirmann.
Een novum voor dit jaarlijks terugkeerend
hippisch festijn was het concours voor Scheve-
ningsche nettenwagens. Hieraan werd deelgeno
men door twee driespannen, een tweespan, en
'n span Shetl.-ponnies, eig. de heer G. Z. v. Rijn,
te Den Haag, die buiten mededinging meereden.
Deze laatste verkregen een eervolle vermelding.
De uitslag van dit origineele concours luidde: 1.
Driespan van de N.V. Frank Vrolijk. 2. Twee
span van dezelfde N.V. en 3. driespan van A.
van der Zwan. De wagens waren keurig opge
tuigd met netten en Schotsche blazen.
De uitslag van de geschiktheidsproef voor rij
paarden in de afdeeling A (lichtgewicht) luidde:
1. Mysterie, ber. mej. E. S. Tack. 2. Tabouret,
ber. kap. J. A. de Bruine. 3. Bold Hero. ber. H.
de Boer. 4. Gidran Bibor, ber. J. J. H. T Mod
derman. Eervolle vermelding: Miss Gibs, ber.
reserve-luitenant jhr. C. Röell. In de afdeeling
zwaargewicht luidde de uitslag: 1. Top Flight,
ber. A. Klebe. 2. Allerlei, ber. mevr. Van Hobo
ken. 3. Lanturlu, ber. mej. Pauptit. 4. Cham
pagne, ber, luit. J. J. L. baron Van Lynden.
Een tweede novum voor dit concours was het
concours voor schelpenkarren. Den eersten prijs
verwierf de heer W. van der Harst, den tweeden
prijs de heer Kees Knoester en den derden prijs
de heer Jan Knoester, allen uit Scheveningen.
De overige deelnemers verwierven bestuursprij-
zen.
Van het concours tweespannen luidde de uit
slag: 1. Roland en Robert van den heer P. C. C.
van der Touw. 2. Roza en Olivier van de Gebr
van der Lans. 3. Jansje en Marie van den heer
W. J. Knijnenburg en 3. Hendo en Theo van de
Gebr. van der Lans.
De middag werd besloten met het tweede deel
van het springconcours MB.
Hieraan namen twintig paarden deel, waarvan
vijf een foutloos parcours maakten. De heer P.
Leeuwenburg reed in 89 seconden, luit. J. J. L.
baron Van Lynden in 76 sec. kap. J. A. de Bruine
in 80 sec., kap. G. van Nijnatten in 79 sec. en
kap. J. J. Greter in 84 seconden een foutloos
parcours. Bij de barrage tusschen deze vijf
moesten negen hindernissen worden genomen,
die tien cm. werden verhoogd. De uitslag hier
van luidde: 1. Carina, ber. kap. J. J. Greter, 4
fouten, 32 sec. 2. Shuggi, ber. luit. J. J. L. baron
Van Lynden, 4 f., 35 sec. 3. Flou Flou, ber. kap.
G. van Nijnatten, 8 f., 33 sec. 4. Feldblume, ber.
P. Leeuwenburg, 8 f., 34 sec. en 5. Tabouret,
ber. kap. J. A. de Bruine, wegens driemaal wei
geren uitgeblazen.
De overige uitslagen luidden: 6. Piccolo Amore,
ber. K. Hensen, 3 f., 95 sec. 7. Espoir, ber. E.
Kahn, 4 f., 79 sec. 8. Simon's Folly, ber. gravin
Van Limburg Stirum, 4. f., 82 sec. 9. Gloria, ber.
res. luit. G. L. Kepper, 4 f., 85 sec. 10. Lest Best,
ber D. C. T. Modderman, 4 f., 93 sec.
dailies voor de bemanning uitgeloofd door H. M.
dc Koningin) Kon. Instituut, stuurman: boots
man J. Luiting 112 p. 2. Hr. Ms. „Wachtschip"
stuurman: de lt. ter zee 2e klas S. C. Ritsema
van Eek, 85 p. 3. Hr. Ms. „Wachtschip" stuur
man: schipper W. L. Osendarp 85 p.
Fantasiesloepen: 1. Hr. Ms. „Wachtschip"
stuurman-matr. Ie kl. D. S. de Vries, 67 p. ziiv.
medaille voor den stuurman en 6 bronzen me
dailles uitgeloofd door Z. K. H. Prins Bernhard.
2. Hr. Ms. „Schorpioen", 64 p.
De toewijzing geschiedde naar het hoogst aan
tal punten in vier wedstrijden verkregen.
Modelsloepen: (baanlengte 9') gestuurd door
onderofficieren van de Koninklijke Marine.
Wisselprijs (de Ruijter-beker, uitgeloofd dooi
de vereeniging „Het Nederlandsche Zeewezen"
houder: bootsman J. Luiting) 1. (zilveren me
daille voor stuurman en 6 bronzen medailles
voor bemanning, uitgeloofd door H. K. H. Prin
ses Juliana) Hr. Ms. Wachtschip stuurmal-.:
Opperschipper A. Overduyn. 2. Kon. Instituut:
Bootsman J. Luiting. 3. Hr. Ms. Wachtschip
stuurman: bootsman W. L. Osendarp.
Internationale starklasse: baanlengte 9 mill.
1. bem. 2, K. W. V. „Loosdrecht" stpurman A. L.
J. Maas 2 „Loosdrecht" van K. W. V. „Loos
drecht". 3. „Aldebaran" Kon. Marine. 4. „Bel-
latrix" Kon. Marine.
Drakenklasse. Baanlengte 16'. 1. „Beatrijs 4"
van de K. N. Z. en R. V. stuurman J. J. A.
Hin 2. „Cavalier" van de K. N. Z. en R. V. stuur
man mr. E. G. van Benthem van den Berg.
Zaterdagmiddag is wederom de jaarlijksche
wedstrijd Breskens—Vlissingen om den Schel-
debeker gehouden, welke wederom door den
Engelschman Deane werd gewonnen. Willy den
Ouden kwam als vijfde binnen, als eerste der
zwemsters.
Het weer was tamelijk goed en de zee was
beter dan vorige jaar het geval was.
Direct na den start nam Stender de leiding,
doch al gauw werd deze overgenomen door
Deane.
De uitslag luidt:
1. C. T. Deane (En-geland), 1 uur 11 min. 37.8
sec.; 2. J. Stender (Dolfijn), 1 uur 13 min. 15.6
sec.; 3. Potts (Engeland), 1 uur 17 min. 2.8 sec.;
4. G. Nieuwland (Leeuwarden), 1 uur 18 min.
52.8 sec.; 5. Willy den Ouden (R.D.Z.), 1 uur
19 min. 44 sec.; 6. C. Wagenaar (De Zeehond),
1 uur 20 min. 23.2 sec.; 7. mej. N. Coenen (Ju
liana), 1 uur 21 min. 3 sec.; 8. Sieterman van
Oye (Zian), 1 uur 22 min. 12.8 sec.; 9. N. Vrees
wijk (Star), 1 uur 22 min. 44.8 sec.; 10. D. de
Vos (R.Z.C.), 1 uur 23 min. 29 sec.; 11. W. Ver-
sluys (Juliana), 1 uur 24 min. 3.6 sec.; 12. Giel
Gill (Engeland), 1 uur 25 min. 22.2 sec.; 13.
mevr. R. AarsbergenOlsen (R.D.Z.), 1 uur 28
min. 56.2 sec.; 14. Jenny Kastein (O.D.Z.), 1
uur 29 min. 13.2 sec.; 15. mej. N. Ladage (Rot
terdam), 1 uur 29 min. 18 2 sec.; 16. A. van der
Meer (H.Z. en P.C.), 1 uur 29 min. 21.2 sec.;
17. mej. M. Kerkmeester (Rotterdam), 1 uur 35
min. 40.2 sec.; 18. II. Boomstra (Zian), 1 uur
37 min. 37.6 sec.; 19. E. A. Mesritz (A.Z.C.
1842), 1 uur 37 min. 39.6 sec.
Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van
de Koninklijke Marine Jachtclub te Den Hei
der worden Vrijdag en Zaterdag ter reede van
Texel en op de Noordzee internationale, natio
nale en marine-zeilwedstrijden gehouden.
De uitslag van de periodieke zeilwedstrijden
1939 van de K. M. J. C. is: voor modelsloepen,
gestuurd door officieren, onderofficieren en
manschappen van de Kon. Marine: 1. (zilveren
medaille voor den stuurman en 6 bronzen me-
Wanneer voor iemand dit N.L.T.B. Jubileum-
tournooi belangrijk is, dan is het wel voor
Teschmacher, die Vrijdag den nationalen kam
pioen 1938, Van Swol, in straight sets sloeg
er: Zaterdag op dezelfde wijze een overwinning
op Karsten behaalde.
Teschmacher, die vrijwel de eenige is, in de
hoogere regionen, die boven zijn gemiddelde peil
speelt, die heden een wedstrijd tegen Hughan
tegemoet gaat, waarvan de uitslag niet te voor
spellen valt, omdat Hughan tot nu toe beneden
zijn kunnen is gebleven, zoodat in ieder geval
om den Nederlandschen kampioenstitel een zwa
re, spannende, maar ook buitengewoon interes
santé strijd zal worden gestreden.
Hughan won van Reidt, dat is waar maar het
was geen zege, die Hughan door het uitvallen
van Van Swol tot den Nederlandschen kam
pioen stempelde.
Hughan behaalde op Reidt de overwinning
met 7—5, 6—3, 6—2.
Teschmacher won in straight sets (62, 62
6—4) van Karsten en dadelijk in het begin kon
men zien, dat Teschmacher mot dezelfde men
taliteit speelde als tegen Van Swol. Diep ge
concentreerd, elke kans benuttend, meesterlijk
zijn passings en voornamelijk: zorgen dat de bal
in het spel blijft.
In de overige wedstrijden verliep alles nor
maal. Men is nu aan alle eindstrijden toe, welke
heden worden gespeeld.
Om elf uur het gemengd dubbelspel tus
schen mej. Knottenbelt en Reidt tegen mej.
Rollin Couquerque en Karsten.
Om één uur het dames-enkelspel tusschen
mej. Rollin Couquerque en mej. A. Kerckhoff,
om twee uur het heeren-enkelspel tusschen
Teschmacher en Hughan, waarna om half vier
het damesdubbelspel (de dames Knottenbelt
en Mechel tegen Boutmy en Rollin Couquer
que)* en om vier uur het heerendubbelspel tus
schen Hughan—van Swol en Karsten—Tesch
macher worden gespeeld1.
Ook in het B-tournooi worden heden de
eindstrijden gespeeld, behalve in het dames-
dubbelspel, waar de beslissing al is gevallen en
de dames Van dé Klashorst en Kramer van
de dames Knaap en Van Mourik wonnen.
De gedetailleerde uitslagen luidden:
Dames-enkelspel
Halve eindstrijd. Mej. M. Rollin Couquerque
sl. mej. R. Mechel 6—4, 6—0; mej. A. Kerckhoff
sl. mevr. M. Jonquière 6—4, 75.
Heerenenkelspel.
Halve eindstrijd: Teschmacher sl. Karsten
62, 6—2, 64; Hughan sl. Reidt 75, 63.
6—2.
Damesdubbelspel.
Halve eindstrijd: Mej. Knottenbelt en mej.
R. Mechel sl. mevr. Jonquière en mej. Kerck
hoff 6—2, 6—0.
Heerendubbelspel
Kwart eindstrijd: Hughan en Van Swol slaan
Boon en Borren 64, 6—4, 119; Karsten en
Teschmacher slaan Wiegers en De Brauw 46,
6—4, 6—2, 6—2.
Gemengd dubbelspel:
Tweede ronde: Mej. Rollin Couquerque en
Karsten slaan mevr. Hughan en Hughan 62,
6—2.
Kwart eindstrijd: Mej. Knottenbelt en Reidt
laan mej. Kleyn en Jacobsen 97, 64; mej.
Rollin Couquerque en Karsten slaan mej. Kuiler
en Boegheim 62, 62.
Halve eindstrijd: Mej. Knottenbelt en Reidt
slaan mej. Kerckhoff en De Brauw 63, 63;
mej. Rollin Couquerque en Karsten slaan mej.
Mechel en Teschmacher 62, 75.
B-tournooi:
Eindstrijd damesdubbelspel: mevr. Van de
Klashorst en mevr. C. Kramer slaan mevr. J.
Knaap en mej. C. H. R. van Mourik 62, 63.
VOOR DE LEZERS VAN DIT BLAD Al
Zoo jüist verschenen. Naar de nieuwste gegevens bijgewerkt.
Bestaat uit 2 bladen en is door een handig uitgedacht har-
momcasysteem zoo ingericht, dat ieder gewenscht gedeelte
van Nederland onmiddellijk is op te slaan. Duidelijk - Vol
ledig - Handig. In 8 kleuren uitgevoerd met een aparte
voorrangswegenkaart. Zonder overdrijving kan worden gezegd,
dat dit de MOOISTE AUTOKAART is op deze schaal ver
schenen. Voor slechts 1.kunnen onze lezers deze auto-
kaart bekomen. De verzending dezer kaarten geschiedt door
N.V. Boek- en Kunsthandel H. Nelissen, Prinsengracht 627,
A'dam, Giro 60092. Men zende daarheen dezen bon met
1.in postz. Wil men postw. of giro zenden, dan kan'
worden volstaan met op het strookje te vermelden: „Auto-
kaart Ver. Kath. Pers."
Bij leven en gezondheid wil ik thans een aan
tal artikelen wijden aan de scheikunde van het
menschelijk lichaam. Iedereen heeft daarom
trent eenige vage kennis, zooals b.v. dat aard
appelen wel en steenen niet verteerd worden.
Inderdaad is de kennis van de voeding voor het
grootste deel een ruwe scheikundige kennis. Het
nauwkeurige wetenschappelijk inzicht is in de
laatste tijden zeer veel uitgebreider en dieper
geworden.
Om nu met het eenvoudigste te beginnen: er
zijn een betrekkelijk groot aantal scheikundige
elementen, die aan de samenstelling van het
lichaam deelnemen. In de eerste plaats water
stof en zuurstof- Verder koolstof en stikstof;
deze zijn de voornaamste bestanddeelen; som
mige eiwitten bevatten zwavel en phosphor; het
bloed bevat ijzer en verder sporen van koper en
mangaan; de beenderen bevatten kalk, de tan
den fluoor; dan is er natuurlijk ook zout, dat
bestaat uit chloor en natrium; en de schildklier
is jodium en verder vindt men ook kalium:
daarmee heb ik wel bijna alles aangegeven. In
welken vorm zijn nu deze elementen in het
lichaam aanwezig? Dan onderscheiden wij de
chemische stoffen: eiwitten, vetten en suikers
(of koolhydraten), verder zouten en water. Deze
vijf moeten ook in elke voeding aanwezig zijn.
Dan zijn er verder ook nog stoffen, die in zeer
kleine hoeveelheden aanwezig zijn, maar een
heel sterke werking hebben en min of meer tot
de groep der alkaloïden gerekend worden; en
dan zijn er gassen, in opgelosten en vrijen vorm.
Daarmee is echter lang niet alles gezegd: want
het lichaam is steeds aan den arbeid; d.w.z.
er worden steeds stoffen opgebouwd en afgebro
ken; evenals men heeft: klei, steen, muur, huis,
huizenblok en bij afbraak langs denzelfden weg
terug. Dan ontstaan er dus uit eiwitten allerlei
tusschenstoffen, die den naam dragen van poly
peptides peptonen, aminozuren, esters, zouten,
water.
Laat ik een eenvoudig voorbeeld geven: een
aminozuur bestaat b.v. uit zeven koolstofatomen
(atomen zijn nu voor onze beschouwing de een
voudigste bouwstoffen), 16 waterstofatomen,
drie zuurstofatomen, één stikstofatoom. Deze
vormen tezamen een gebouw, een structuur,
waardoor zij tezamen juist zijn een aminozuur.
Verschillende van deze aminozuren vormen een
polypeptide, verschillende daarvan een pepton
en verschillende daarvan een eiwit. Zoo'n eiwit
kan dan wel uit duizend en meer atomen be
staan. Nu bestaan er verschillende soorten
aminozuren en deze kunnen weer op de meest
verschillende wijzen gecombineerd worden en
wel op een zoo ontzaglijk groot aantal malen,
dat iedereen er zijn eigen eiwit op na houdt,
dat verschillend is van het eiwit van alle an
dere menschen.
Ieders lichaam gaat steeds door met dit eigen
eiwt te fabriceeren uit het voedsel. Dit voedsel
wordt in het darmkanaal afgebroken en in 't
bijzonder wordt dit eiwit afgebroken tot amino
zuren en dan gaat het lichaam daaruit weer
zijn eigen lichaamseiwit opbouwen. Men ver
gelijkt dit altijd met een huis, dat afgebroken
wordt tot op steenen en planken en spijkers;
daarvan wordt dan weer een heel ander huis
opgebouwd.
Maar ook dit lichaamseiwit duurt niet eeuwig.
Het wordt langzamer of sneller afgebroken en
dan worden ook de aminozuren afgebroken en
de brokstukken daarvan verschijnen in den vorm
van betrekkelijk eenvoudige chemische lichamen
in de urine, ontlasting, zweet en ademhalings-
lucht.
Vandaar zegt men wel eens, dat het leven een
langzaam sterven is; maar dit is toch maar een
half-juiste uitdrukking. Beter is het te zeggen
dat het levend wezen de omgeving tot zich
neemt, gebruikt en verdrinkt.
Nu zijn al deze stoffen, eiwitten, vetten, sui
kers, zouten, water enz. wel noodzakelijk voor
het lichaam, doch alleen maar in de juiste ver
houding. Maar deze verhouding laat een zekere
speelruimte toe. Ik moge dit uit het voorbeeld
van het water verduidelijken. Iemand die een
halve liter water drinkt, is daardoor niet ziek;
en een volwassene, die een halven liter water
verliest, kan dat verdragen. Men blijft dus in
het leven en in gezondheid bij een watergehalte,
dat tusschen zekere grenzen schommelt. Nu doet
het lichaam zijn best, om die grenzen te bewa
ren. Iemand die veel water verliest met diarrhee
of door zweeten, urineert nog maar zeer wei
nig; maar zoodra het watergehalte groot wordt,
wordt het door het lichaam weer weggewerkt.
Hoe beter het lichaam dit kan, des te gezonder
is men.
Men kan zich nauwelijks een voorstelling ma
ken van de ingewikkeldheid van zulk een even
wicht. Het is vanzelf duidelijk, dat de nieren
daaraan meewerken, maar dit is op zichzelf
reeds een ingewikkelde actie. Er wordt b.v. op
een bepaalden tijd zeer veel water door de nie
ren uitgescheiden, maar deze mogen dan niet
in verhouding evenveel zout of andere stoffen
uitscheiden; m.a.w. er wordt dan een verdunde
urine geproduceerd. Dit geeft den nieren veel
werk en daarvoor moet er meer bloed stroomen,
dus de bloedvaten moeten wijder worden. Daar
voor moeten de zenuwen, die daarop werken,
ook weer meedoen. Maar eerst moet natuurlijk
het lichaam „weten" dat er te veel water is.
Op de een of andere manier wordt er dus een
boodschap gezonden van uit alle of vele
lichaamsdeelen aan een bepaald deel aan de
hersenen, dat er water te veel is. Van de her
senen uit gaan dan boodschappen naar de bloed
vaten, de zenuwen, de nieren, de zweetklieren
enz. en maken dat dit water zoo spoedig moge
lijk weggewerkt wordt.
Dat noemt men de watrhuishouding.
Zoo is er ook een huishouding van het zout.
Te veel zout in het lichaam trekt het water aan,
het water blijft dan in het lichaam en er ont
staat waterzucht. Dit gebeurt b.v. in het geval,
dat de nieren ziek zijn en het zout niet meer
kunnen wegwerken. Ook te weinig zout is een
levensgevaarlijke toestand, zoodat het lichaam
in dat geval tracht het zout zooveel mogelijk
vast te houden.
Eveneens is er zulk een huishouding van de
suiker. Het bloed bevat steeds een bepaald ge
halte aan suiker, dat tusschen vrij enge gren
zen schommelen kan. Is het suikergehalte te
hoog, dan verdwijnt het met de urine; is het
te laag, dan wordt men ziek, wordt bewusteloos
en krijgt men krampen. Dat geschiedt b.v. wan
neer iemand te veel insaline krijgt.
Maar suiker kan ook bewaard worden; doch
dan geschiedt dan niet in het bloed, maar het
wordt laten we zeggen verpakt en in spie
ren en lever bewaard. Is er dan meer noodig,
dan komt deze suiker los, wordt weer in den
gewonen vorm van glucose gebracht en ver
bruikt voor het stoken van de menschelijke
machine.
Ook het vet wordt voor de magere jaren be
waard en wel vooral in het onderhuidsche vet-
weefsel, in het niervet, in het groote net, dat
op de ingewanden ligt en gedeeltelijk ook in de
lever. Daar ls dus de grens zeer wijd en wan
neer het lichaam vet noodig heeft, kan het
dat tot zekere mate ook fabriceeren uit andere
voedingsmiddelen.
Heel bekend is ook de kalk-huishouding. Ieder
een heeft wel eens gehoord, dat deze bv. bij
de Engelsche ziekte in de war raakt. Het wil
dan maar niet gelukken om die kalk terecht te
laten komen in de beenderen. Toen men dit
ontdekt had, probeerde men natuurlijk eerst
op eenvoudige thans zegt men op naïeve
wijze om dit euvel te verhelpen door het toe
voeren van meer kalk en later, toen men be
merkte dat ook 't phosphor te gering was, door
den toevoer aan phosphor, o.a. in den vorm van
levertraan. Spoedig bemerkte men dat dit niet
veel hielp, maar dat het vooral de vitaminen
waren, die zorgen dat de kalk op zijn plaats
kwam. Toen* bleek het meteen dat de lever
traan, die deze vitaminen bevatten, juist door
de toevoeging van phosphor in vitaminegehalte
achteruit ging.
Wij mogen thans gerust zeggen, dat 't lichaam
er steeds naar streeft het noodzakelijke gehalte
van zijn verschillende bestanddeelen krachtig
vast te houden. Daarbij wordt het meest noodige
gespaard: bij honger wordt eerst vet en spoedig
suiker verbruikt, daarna het eiwit der spieren,
maar de hersenen worden niet verbruikt. We
weten dan ook allen, dat dikke menschen niet
steeds wijs en magere menschen dom zijn.
Dr. TH. H. SCHLICHTING
Terwijl op de M.E.T.S.-banen het jubileum-
tournooi, met als inzet het Nederlandsche kam
pioenschap 1939 voortgang vond, heeft het be
stuur van den N.L.T.B., in paviljoen Seinpost
gerecipieerd. Behalve vele vertegenwoordigers
van N.L.T.B.-districts-besturen, vele leden, oud
leden, oud-bestuursleden en andere bekende fi
guren uit de tenniswereld, kwamen den veertig
jarigen N.L.T.B. complimenteeren de eere-voor-
zitter jhr. J. Feith, vertegenwoordigers van den
Kon. Ned. Hockey Bond, den Ned. Korfbalbond
en nog verschillende andere persoonlijkheden uit
de sportwereld, terwijl ook velen blijken van
waardeering hadden gezonden, in den vorm van
bloemstukken en telegrammen.
Na afloop vond een gemeenschappelijk diner
plaats, waarna in het theater Seinpost een
feestavond werd gegeven.
De voorzitter, de heer D. Croll, heeft hier in
zijn openingswoord medegedeeld, dat de Konin
gin aan den bond het recht heeft gegeven om
het praedicaat „Koninklijke" te voeren, welke
mededeeling met luid applaus werd begroet.
Hierna werden cabaretnummers opgevoerd,
waarvan de revue van Ch. Cocheret „Forty-
love" het hoofdnummer was.
Een groot aantal wielrenners hebben Zater
dag deelgenomen aan de ronde van Almelo, een
wegwedstrijd over 100 K.M., welke voor de eerste
maal werd verreden.
De uitslag luidt: 1. J. Braspenningx, 2 uur 38
min. 15 sec. 2. Ch. van der Voorde. 3. F. Bosma.
4. J- Demmenie.
Door bandenpech werden de Belgen De Kuy-
scher en Daneels uitgeschakeld, terwijl Bakker
en Middelkamp den strijd na een valpartij
moesten staken.
Tijdens den landenwedstrijd ItaliëDuitseh
land heeft de Duitsche athleet Rudolf Harbig
het wereldrecord op de 800 meter verbeterd, door
dézen afstand in een tijd van 1 min 46.2 sec.
af te leggen. Het record stond met 1 min. 49.2
sec. op naam van Wooderson (Engeland), die het
op 20 Augustus 1938 vestigde.
De Italiaan Lanzi noteerde 1 min. 49 sec. en
bleef eveneens onder het wereldrecord.
Tijdens de nationale wedstrijden in het kogel
slingeren heeft de bekende athleet Hans Hout
zager, lid van de Haagsche athletiekvereeniging
„Vlug en Lenig" zijn eigen record van 52 M. op
52.20 meter gebracht. Als nummer 2 eindigde
De Bruijn, eveneens van „Vlug en Lenig" met
een worp van 50.72 M.
De prestatie van Houtzager wordt slechts ge
ëvenaard door de beste Duitsche athleten.
AMSTERDAM Geslaagd voor de afd.
„Werktuigbouwkunde": de heeren H. J. Aartse
Tuyn, A. J. A. van Amsterdam, E. Asscher,
J. H. Baas, E. L. Baay, M. Bezemer, P. de
Boer, G. J. Boerlage, A. J. Basselaar, G. A.
Box, J. Breukelaar, G. B. du Celliée Muller,
Ph. Deys, W. F. de Fouw, J. Geldhoff, D. J.
Goede, D. Goldschmeding, Ch. Th. van Goor
den. Oosterlingh, P, H. Groeneveld, G. Hauer,
A. M. van Hengel, A. H. de Heus, J. H. Jacques,
J. de Jong, J. de Jong, J. L. de Jong, G.
Kaptein, P. C. F. Kersten, C. B. Kirkenir, J. L.
Kok, J. G. Kuiperbak (met lof), M. J. van Lob-
beregt, R. Mens, J. J. Meybaum, H. Mulder, N.
G. Ch. de Neve, J. F. Nieuwenhoff, P. Chr. van
Ooyen, P. J. Oostburg, H. P. van Oostrum, W.
Peper (met lof), H. Th. Remie, F. Ros, H. G.
Schoonenwolf (met lof), W. Schuil, G. van
Seventer, G. J. Snijders, G. H. Spekman, J. M.
Stork (met lof), J. B. Straatman, G. A. Taen,
E. A. Tieleman, P. Timmermans Paquy, Tjcng
Soen Liong, R. J. den Uyl, W. de Vetter, A.
de Vries, K. Wolbers, A. Th. W. Wolfs, N. P.
Zielschot ((met lof).
Geslaagd voor afd. „Electrotechnlek": de hee
ren J. Bannenberg, F. H. N. Bloemink, J. L.
Chr. Brandes, B. Dijkman, A. E. F. Fickweiler,
S. A. F. J. Floris, W. Holtzappel, W. F. Ingelse,
J. Th. de Jong, M. Lilienstein, L. E. Maas, J
H. F. Mellenbergh, J. Meulenbelt, R. Möhlmann
F. J. Platte, R. B. Schilling, L. M. J. Schmidt,
S. Springer, R. van Win, N. Wittenberg, J. G.
Wortel (met lof).
Geslaagd voer de afd. „Chemische Techniek".
de heeren: H. Bierman, L. van Blijdenstein, A.
Bruinsma, R. A. Le Cosquino de Bussy, C.
Douwes, F. B. Duran, N. Dijkman, A. Fournier,
B. Fritzsche, E. J. Goudoever, M. S. Jongkind,
J. Chr. B. Kalff, J. W. Kraan, C. Kuijper, M.
W. Langereis, J. A. Latenstein. W. C. Meeuvis,
P. A. Sipman, W. Slot, G. J. H. Soerko, A, J.
Struyk, A. van Veen, L. G. Vleeschhouwer.
Dit maal heeft de Federatie van Vereentë
gen van R.K. Gemeenteraadsleden haar J
lijksch congres t: Heerlen gehouden, waar
Zaterdagmorgen officieel ten gemeente'1
werd ontvangen met een toespraak van
meester Van Grunsven, die op de vee
burSe'
,izydtëe
a-U*5*
beteekenis van zijn gemeente wees, mei
als industrieel centrum, doch ook als toeris
middelpunt.
Zaterdagnamiddag is te 's Hertogenbos
der zeer groote belangstelling van civ»
militaire autoriteiten en genoodigden
de nationale tentoonstelling „Ideaal w
welke tot 7 Augustus te bezichtigen zal $4
De heer mr. J. Ph. Korthals Altes,
van het bijkantoor der Incassobank, v0° #el'
van het tentoonstellingsbestuur, sprak ee
komst- en dankwoord,
Burgemeester Van Lanschot opende
gens met een rede de tentoonstelling.
Zaterdagmiddag half drie is op den dj*
De Federatie-voorzitter, de heer J-
IJsselmuiden, sprak een dankwoord. „t.
Zaterdagmiddag kwam men in Ons Vo'
bouw bijeen, waar de heer IJsselmuiden
bijzonder deken Nicolaye en dr. J. Verbas6-
aalmoezenier van den Arbeid te Kerkrade,
kom heette. Het lid- van de Ged. Staten
Limburg, de heer Jos Maenen, was even
ter vergadering aanwezig. iD).
Spr. wees er op, hoe de vereeniging in
burg nog steeds geen vasten voet heeft
te verkrijgen en hoopte, dat het congres n
een verandering ten goede zou brengen-
Federatie kan di Limburgers niet missen. v je
ook niet, omdat vanuit het Zuiden het
voorbeeld moet komen. „eer
Vervolgens lichtte de prae-adviseur,
J. A. M. Bruineman, burgemeester van
en lid der Eerste Kamer, zijn inleiding oV
verbetering der volkshuisvesting op enkele 1
tén toe. Spr. wees er op, dat er in ons lab ,„g
een 100.000 woningen zijn, die voor be*- „gj
niet geschikt zijn. Noodzakelijk is dan
bouwen van een aan de financieele toesta
aangepaste volkswoning, vooral ook met heLej
op de geestelijke en lichamelijke gezon
van het gezin.
t
Daartoe riep spr. alle katholieken tot
massale actie op, om vooral te ijveren v°°r
verantwoorden aanbouw van de vo"t£W011„{t
Deze actie is van groot belang, vooral in
kader van den strijd tegen de werklooshei
tl
Spr. onderstreepte voorts de gedachte1
den Bond voor Groote Gezinnen, om
op te richten nationale woningbouwvereen te
voor de minst-draagkrachtigen woning®
bouwen daar, waar gemeenten en particu
in gebreke blijven. et
Hierna ontspon zich een interessan
breedvoerige gedachtenwisseling. Vooral
aandacht gevraagd voor een verbreeding
doelstelling van de Landarbeiderswet, d'.j]eii'
beperkt is tot loontrekkenden. Van vers®
de zijden zag men deze wet gaarne uitg af-
tot kleine zelfstandigen als kleine boeren
beiders met een bescheiden inkomen.
t
De heer IJsselmuiden deelde mede, oal
gedachte reeds lang leeft fn den boezem deI
tholieke Kamerfractie. Spr. vond de kwesti®
langrijk genoeg om haar ter bestudeerin?^
handen te stellen van het Federatie-t>es
dat t.z.t. rapport hierover zal uitbrengen-
Bijzondere discussie ontlokte voorts o „ft
merking, dat de particuliere bouwers
bijltje bij hebben neergelegd. ^et-
Wethouder Derenberg, van Schoon
weet dit aan het optreden van de overhe1
de particuliere bouwers veel te veel aantei-tfi)'
den legt en met verordeningen beperkt. 1
de heer Verhagen uit Sittard meende. te
stelling: „Het particulier initiatief eer®
veel uit het oog werd verloren en op het 8
van den woningbouw staatssocialisme dre t de
De heer Bruineman antwoordde hierop, „f
overheid heeft moeten ingrijpen, daar t1® jpeh
ticulier initiatief in gebreke bleef. Wanne cji
thans zegt, dat de gemeentelijke bouwbeQ^j).
er thans minder goed voorstaan, is dat j „et
Het particulier initiatief immers heeft 21 v„jr
eerst teruggetrokken. Het spreekt thans te
zelf, dat de overheid kans loopt, str0P^jCntl'
halen, meer dan de particulieren, die v°°«oeft®11
ger zijn, waar het er om gaat, in de beh
te voorzien. pI-at'
De heer IJsselmuiden dankte hierna den ^oii'
^etief
[«"chtins
}eeni zuil
Het wi
Nen ve
weg te Loenen aan de Vecht een motorrU jj.
23-jarige Steppe uit Utrecht, die uit de „jjjï6.,
Amsterdam kwam, toen hij voor een v r,
wilde uitwijken, tegen een boom "el' t£,g.nêe
is korten tijd later overleden. De voe 0„ge
die met een fiets aan de hand liep, bic®
deerd, de fiets werd echter vernield.
De rechtbank te Rotterdam heeft
jarigen B. A. V., matroos bij de binn jp
veroordeeld tot een gevangenisstraf v „eC®
maanden met aftrek van de preventie*
tenis. pil 6
V. had op 9 Juni zijn vrouw, met wj ga
dert eenigen tijd in onmin leefde, in
Vfaae
Hfn
v v' E
«hvey
n,.
adviseur, waarna sluiting - volgde. 'Heden, „js
dag, wordt het congres voortgezet. Des vji>
was men de gast van het gemeentebestu ^j)
Heerlen in het schilderachtig gelegen Pa
„In het Aambosch".
oD'
ucii Lijv* xxi wi""" f!'
te Rotterdam ontmoet, haar vastgegr Jsp».
toen zij een café invluchtte, haar «aaj.jjn8
deld. V. was pogmg tot zwarè mishand
laste gelegd.
