Het kabinet afgetreden
m
Hl
'C
MT)
28 Juli 1914
OOSTENRIJK
verklaart den oorlog
aan Servië
H.M. de Koningin heeft den ministers
verzocht de loopende zaken
af te doen
Oud-ministers bij
de Koningin
SN
Autobus stort in
een ravijn
Staf-besprekingen
te Moskou
KONING CAROL TE
ISTANBOEL
llr
1914—1918
Het nieuws van heden
DE OPZEGGING VAN HET
HANDELSVERDRAG
DE BAROMETER
df
ll&Biiii
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
KJREAUX VOOR REDACT-K EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22384
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
VRIJDAG 28 JULI 1939 - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21913
De Regeeringspersdienst meldt:
De heeren ministers hebben bij schrijven van den voorzitter
van den raad van ministers van 27 Juli 1939 aan H. M. de Konin
gin ontheffing uit hun ambt verzocht.
Hare Majesteit heeft dit verzoek in overweging genomen en
den heeren ministers verzocht zich inmiddels met de behandeling
en afdoening, zoo mogelijk, van de loopende zaken te blijven be
lasten.
Een officieel afscheidsbezoek?
inleiding tot een „vredesconfe
rentie" der Balkanheerschers
Abdel Kader gevlucht
^reemdelingensmokkel
naar Engeland
ihIHP
WBmÊÊÊÊÊË 1 llli
.f!!»®
Fonds gesticht voor
Joodsche emigranten
Charley Chaplin draagt ook
zijn deel bij
iflIÉli
mwm
mmm
Het Weer
Alle bagage, welke thans in de Londensche stations in bewaring wordt afgegeven,
wordt onderzocht in verband met de bomaanslagen der laatste dagen. De inspectie
in het Victoria Station
Verbod voor Duitsche
j eugdbonden
Pater Bayon in vrijheid
gesteld
WEENEN, 28 Juli (Reuier). Een bijzon
dere ediiie van de „Wiener Zeiiung"
publiceer! in hei officieele gedeelte de
oorlogsverklaring aan Servië.
Krachiens keizerlijk besluii van 28 Juli
is heden ioi de Servische regeering een
in de Fransche iaal gesielde oorlogsver
klaring gerichi van den volgenden in
houd:
„Daar Servië de noia, op 23 Juli door den Oosienrijksch-
Hongaarschen gezani ie Belgrado overhandigd, niei op
bevredigende wijze heefi beantwoord, ziei Oostenrijk zich
geplaaisi voor de noodzakelijkheid, om zelf voor de hand
having zijner rechten en belangen zorg ie dragen, en daar
toe een beroep ie doen op de machi der wapenen. Oosien-
rijk-Hongarije beschouw! zich diensvolgens van dii ooger
blik af als verkeerënd in oorlogsioesiand mei Servië.
Onderieekend: BERCHTOLD
HET KABINET AFGETREDEN.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Londen acht onderhandelingen op
politiek terrein voldoende
gevorderd
Behalve een les voor Japan ook
een bemoedigende boodschap
voor Engeland"
De nood der kerk in
Sudetenland
Duitsche katholieken komen
te hulp
PRESIDENT VAN PERU
TREEDT AF
EEN LAAT DOODVONNIS
De scheepsramp in
het Kanaal
Over meer dan een mijl verspreidde
zich de brandende olie
Kano omgeslagen
De drie inzittenden door
reddingboot gered
Maatregelen tegen de
Iersche terroristen
Vice-consul kreeg een
auto-ongeluk
PROF. DR. SCHMIDLIN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingei
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Vanmorgen te kwart over negen heeft dr. Colijn zich naar H. M. de
Koningin ten paleize Noordeinde te Den 'Haag begeven.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Hedenmiddag te half één uur heeft
H.M. de Koningin aan het Paleis Noord
einde te Den Haag ontvangen de oud
ministers Ch. J. I. M. Welter, mr. M. P.
L. Steenberghe, mr. C. M. J. P. Goseling,
prof. dr. C. P. M. Romme, mr. J. A. de
Wilde en mr. dr. ir. J. A. M. van Buuren.
Waarschijnlijk betreft het hier een offi
cieel afscheidsbezoek der voormalige
ministers.
In verband met het feit, dat deze ont
vangst bijna twee uur duurde, neemt men
aan, dat H.M. de Koningin van de gele
genheid gebruik heeft gemaakt, met hen
over den politieken toestand van gedach
ten te wisselen.
Oud-minister prof. dr. J. R Slotemaker
de Bruine was hierbij niet tegenwoordig,
daar hij buitenslands vertoeft.
Wij vernemen nog, dat H.M. de Konin
gin heden den voorzitter der Tweede
Kamer, mr. J. R. H. van Schaik, in
audiëntie zal ontvangen.
LONDEN, 28 Juli. De correspondent van de
.Daily Herald" te Istanboel schrijft, dat naar
ie meening van sommige kringen aldaar, het
Jezoek aan Istanboel van Koning Carol van
Roemenië een nieuw tijdperk in de Balkange
schiedenis kan inleiden. Zij voorspellen n.l. dat
eet bezoek van den vorst gevolgd zal worden
ioor een „vredesconferentie" van de vier Baikan-
heerschers, t. w. Koning Carol zelf, Koning Boris
van Bulgarije, Koning George van Griekeniar.d
en president Inonoe van Turkije.
Deze conferentie zou een laatste poging on
dernemen om het Balkanschiereiland te eon-
Bolideeren door Bulgarije tot de Balkanentente
te doen toetreden. Het besluit zulk een confe
rentie te beleggen zou, naar verluidt, gisteren
genomen zijn, toen de Turksche gezant te öofia
te Istanboel was aangekomen. Hij zou een bood
schap hebben meegebracht voor den minister-
President en den minister van Buitenlandsche
Zaken van Turkije, die ter verwelkoming van
Koning Carol in Istanboel aanwezig waren, vol
gens welke boodschap Bulgarije bereid was tg
Onderhandelen over de voorwaarden van zijn
toetreding tot de Balkanentente. De Roemeen-
sche regeering zou bereid zijn te onderhandelen
over een oplossing van het vraagstuk inzake de
"Obroedsja. Welingelichte kringen te Istanboel
^iin hoopvol gestemd, dat deze conferentie zou
otden tot een uiteindelijke bevredigende rege-
'!ng der Bulgaarsche eiSchen en de vorming van
oot Balkanblok zou voltooien, dat altijd de
oroom geweest is van wijlen Ataturk.
JERUZALEM, 27 Juli. (Havas). Abdel Kader
s er in geslaagd met veertig man uit de om
ging van Jeruzalem te ontsnappen.
la Juli. De autoriteiten van Scot"
j.Yard hebben, naar de Daily Telegraph
c'e Fransche politie verzocht een onder
in in te stellen in Boulogne waar een agent
5®en café werkzaam zou zijn voor een organi-
'e die haar hoofdkwartier heeft in het West
Otn te Lon<3en en die er haar werk van maakt
En vreemdelingen en ongewenschte personen
lsej|®Iahd zonder '-ereunning binnen te smok-
dt5>e .Engelsche politie neeft ontdekt, dat de
nisatie agenten heeft in Antwerpen, Am
sterdam en een aantal Engelsche havens. Voor
het binnensmokkelen van een vreemdeling
wordt een bedrag in rekening gebracht, dat
wisselt tusschen 10 pond sterling en 200 pond
sterling. Een van de toegepaste methoden be
stond er in de retourbiljetten op te koopen
van Engelschen, die een weekendretour geno
men hadden naar het vasteland. Wanneer zij
zelf passen bezaten konden zü een gewone
enkele reis terug nemen.
WEENEN, 27 Juli (Reuter) Gemeld wordt
dat te Milaan een bedrag van 8 millioen dollar
is gedeponeerd om Joodsehe emigranten bij te
staan. Er verluidt dat Charley Chaplin een der
prominente Joden is die bijgedragen hebben tot
het vormen van dit fonds, hetwelkjer beschik
king is gesteld van het Joodsche Hmpcomité.
Een stroom Joodsche vluchtelingen begeeft
zich op het oogenblik naar Italië, aangezien
aan de grens slechts enkele formaliteiten te
vervullen zijn. Bij geruchte wordt vernomen dat
onderhandelingen voor een dergelijke regeling
gevoeld worden met Joego-Slavië.
Greb
Rhenen
op den
Grefobeberg
H VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
i VOOR HET GEHEELE LAND:
matig tot zwakke Zuidwestelijke tol Zuide-
EE Iijke wind, betrokken tot zwaar of half
bewolkt, weinig of geen regen, weinig ver
andering in temperatuur.
Zon op 5.11 onder 21.01. Licht op 21.31.
Maan op 18.51 onder 2.41. V.M. 31 Juli.
VALENCIA, 28 Juli (Havas). Een auto
bus van den dienst Alicante-Valencia is,
na met een personenauto in botsing te zijn
gekomen, in een ravijn gestort.
Vijftien personen werden gedood en 25
gewond.
BERLIJN, 27 Juli. (D.N.B.). Het rijksminis
terie van Binnenlandsche Zaken heeft een nieuw
decreet uitgevaardigd inzake het verbod van de
„buendische" jeugd. Een groot aantal jeugd
bonden en corpsen o.m. padvindersorganisa
ties wordt verboden, terwijl mededeelingen,
liederboeken e.d. niet mogen worden verspreid.
Overtredingen zullen worden bestraft op grono
van de verordening tot bescherming van volk
en staat. Tot de verboden bonden behooren ook
Katholieke, zooals het St. Georg-Pfadfinder-
corps en de Quickborn-Jungenschaft.
Naar Agentia Fides meldt, is Pater Bayon
S.J., die in China werkzaam is en in de maand
Mei van dit jaar door Chineesche bandieten
gevangen genomen werd, thans op vrije voeten
gesteld.
Zooals men zich zal herinneren werd Pater
Bayon gevangen genomen op den dag waarop
Pater Hermand werd vermoord.
Pater Bayon is 71 jaar oud en zijn vrienden
hebben hun bewondering te kennen gegeven,
hoe het mogelijk is, dat iemand op zoo'n leef
tijd de ontberingen van een gevangenschap van
bijna 3 maanden heeft kunnen doorstaan.
DE EPeOPEESCHE MACHTSVERHOUDINGEN j
PJ.4-.I918
NOORWEGEN
EKSBURr
ZWEDEN
NOORD
DENEMARKEN
ZEE
ND 0^L£3
DEN
UIT SC
A T l A-N-T'l'&ettE
ïFRANKiRiJ
OCEAAN
OEMENIE
g, BOEKAREST
MONTENEG
Ctm SP ANTE
ALBANIË Trn
KENLA
MIDDEL LANDSCHE r ZEE
Mi DER GEALLIEERDEN ii kjciitpai c a^idcki
A'S DER CENTRAL EN NEUTRALE LANDEN
28 Juli 1914 verklaren
2 Aug. 1914
Op 28 Juli 1914, dus vyf en twintig jaar geleden,
verklaarde Oostenrijk den oorlog aan Servië, naar
aanleiding van den moord op den Oostenrykschen
troonopvolger Franz Ferdinand en zijn gemalin.
Hiermede werd de lont in het kruit gestoken voor
den wereldbrand.
De kaart geeft de machtsverhoudingen weer van het
Europa uit die dagen, waarvan de kampen verdeeld
waren tusschen de Geallieerden (zie de arceering op
de kaart) en de Centralen (Duitschland, Oostehrijk-
rijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije). De jaartallen
der oorlogsverklaringen bij het uitbreken van het
conflict zijn in de landen aangegeven.
Wy geven hier eenige data weer:
28 Juli 1914 verklaart Oostenrijk aan Servië den
oorlog.
Servië en Montenegro den
oorlog aan Oostenrijk.
31 Juli 1914 Mobiliseert Rusland en blijft bü zijn
plan om Servië te helpen.
1 Aug. 1914 verklaren Duitschland en Rusland el
kander wederzijds den, oorlog,
verklaart Duitschland België den oor
log, wat gemotiveerd werd
met ,,Kriegsnotwendigkeit'\
verklaarden Engeland en Frankrijk den
oorlog aan Duitschland en Oostenrijk,
verklaarden Duitschland en Oostenrijk
Engeland en Frankrijk den ooi-log.
kwam Turkije bü de centralen.
schaarde Portugal zich aan de züde van
Engeland en Frankryk.
koos Italië party, en sloot zich by de
geallieerden aan.
aangelokt door Turkye, sluit Bulgarije
zich aan by de centralen.
Voegt Albanië zich bü Servië.
zag Roemenië meer zekerheid in de ge
allieerden, liet zyn neutraliteit varen en
kwam by de as der geallieerden.
Het laatste land in Europa dat de zyde
van Engeland en Frankryk koos was
Griekenland, dat 29 Juni 1917 zün neu
traliteitspolitiek moest opgeven.
Zooals de kaart weergeeft beheerschten de geallieer
den de afsluiting van de Noord-Oostzee en van de
Middellandsche Zee, De centralen beheerschten de
Dardanellen.
De lezer zal bü het aandachtig beschouwen van de
kaart tot 'n goed inzicht komen van de veranderingen
in de staatkundige formatie van Europa sinds 1914.
3 en 4 Aug.
4 Aug. 1914
4 Nov. 1914
9 Mei 1915
23 Mei 1915
5 Oct. 1915
Januari *16
27 Aug. 1916
Persstemmen over het Kamervotum
tegen het vijfde kabinet-Colijn.
PARIJS, 28 Juli (Havas). Het is waar
schijnlijk, dat een communiqué hedenavond
te Londen en te Parijs zal worden uitgege
ven, waarin zal worden aangekondigd, dat,
aangezien de Britsch-Fransch-Russische on
derhandelingen op politiek terrein voldoende
gevorderd zijn, militaire besprekingen tus
schen de drie mogendheden in een nabije
toekomst onder oogen worden gezien.
NEW YORK, 28 Juli. (Reuter). Het besluit
der Vereenigde Staten het handelsverdrag met
Japan op te zeggen, sluit voor Engeland een
boodschap in, die niet minder veelbeteekenend
is dan de boodschap, die het inhoudt voor de
Chineesche regeering, aldus verklaart de New
York Times. Het blad noemt dezen maatregel
den belangrijksten diplomatieken stap der Ver
Staten sedert het uitbreken van den oorlog in
China en vervolgt dan:
Het besluit zal niet nalaten in een donker uur
bemoedigend te werken. Het laat Engeland we
ten, dat het, als het tegenover den Japanschen
druk tot een krachtiger politiek overgaat, niet
alleen zal staan. Het versterkt de positie van
Engeland in het eerste stadium van de onder
handelingen in zake Tientsin. Het kan de Brit-
sche regeering of particuliere Britsche belangen
allicht aanmoedigen, aan China nieuwe credie-
ten te verleenen voor den aankoop van mate
rialen om zich te verdedigen: Want de Engel
schen weten maar al te goed, dat de eerste ver
dedigingslinie hunner eigen rijksbelangen in
Azië en China ligt. Tenslotte zegt de maatreeei
van. ons staatsdepartement feitelijk tot de Ja-
pansche regeering: „Wij vatten onze beloften
nog steeds ernstig op en achten onszelf en Ja
pan nog steeds gebonden door de bepalingen
van het negen-mogendhedenyerdrag."
De New York Herald Tribune schrijft: Afge
zien van een ultimatum aan Japan, dat de di
plomatieke betrekkingen zouden worden afge
broken, als het niet terstond blijk gaf van eer
bied voor de verdragen, die het had ondertee
kend, was dit het eenige juiste, dat gedaan kon
worden.
De Katholieke Kerk in Sudetenland is na de
annexatie door Duitschland in een zeer moei
lijke positie geraakt. Zoowel de Kerk als de
priesters zijn in buitengewoon noodlijdenden
toestand gekomen. In verband hiermede heb
ben de Duitsche bisschoppen op Zondag 23 Juli
j.l. van den kansel mededeeling laten doen, dat
op Zondag 30 Juli in alle kerken en kapellen
een collecte zal worden gehouden om door de
vrijwillige bijdragen der Duitsche katholieken,
kerk en priesters in Sudetenland te onder
steunen. In het levensonderhoud der priesters
werd tot aan de annexatie voorzien door bij
dragen uit het voormalige Oostenrijksche en
latere Tsjechische .Fonds voor den Godsdienst",
dat echter thans is komen te vervallen. Vervol
gens werden de onderhandelingen om in dit
tekort te voorzien telkens op de lange baan ge
schoven, terwijl de invoering van een kerkelijke
belasting nog niet verwezenlijkt kon worden.
LIMA, 28 Juli (Havas) President Benavi-
des van Pr - heeft in een radiorede mede
gedeeld, dat hij voornemens is op 8 October a.s.
zijn functie neer te leggen. Hij voegde hieraan
toe, dat zijn opvolger op wettige wijze zal wor
den gekozen bij de algemeene verkiezing op 20
October as.
LEIPZIG, 27 Juli. (Havas) De Oostenrijksche
kamer van het Duitsche Hooggerechtshof heeft
het doodvonnis bevestigd, dat is uitgesproken
tegen het lid van de vroegere Oostenrijksche
Heimwelir Josef Fischer, die ervan beschulüigc
wordt op 29 Juli 1934 nabij Sporrer in het ge
bied van Kalmberg een nationaal-socialist te
hebben gedood.
LONDEN, 28 Juli (Reuter). In den vroe
gen ochtend werd het Kanaal ter hoogte van
de kust van Cornwall nog steeds verlicht door
brandende olie, afkomstig van het tankschip
Sunik, dat gisteren in botsing is gekomen met
het s.s. Grangesberg.
De tankboot had 5.000 ton benzine aan boord,
die zich na de botsing brandend over een
lengte van meer dan een mijl over het water
verspreidde. Twintig geredde opvarenden van
de Sunik, die van de opgeloopen brandwonden
en de doorstane emotie en ontbering zeer te
lijden hadden gehad, vertelden, hoe zij terstond
na de botsing door vlammen omringd werden.
Zij moesten tusschen brandende olievlekken
door zwemmen of, half verblind door den rook,
in kleine bootjes roeien. Zij zagen, hoe de vlam
men den boeg van. de Grangesberg aantastten
en hoe de bemanning van dit schip toesnelde
om het vuur te blusschen.
De kapitein van de Grangesberg behoort tot
de elf vermisten. Men denkt dat hij over boord
is gevallen, toen hij toesnelde om het vuur tp
blusschen.
Donderdag is de „Hilda", de reddingboot der
Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-maat
schappij te Lemmer, uitgevaren ter assistentie
van de opvarenden van een omgeslagen kano.
De jongen en de beide meisjes werden juist op
tijd gered. Ware de „Hilda" vijf minuten later
ter plaatse aangekomen, dan zou de hulp
hoogstwaarschijnlijk te laat zijn geweest. De
toestand van de drie geredden is bevredigend.
LONDEN, 27 Juli. (Reuter). De politie heeft
de klopjacht op een man, die verantwoordelijk
wordt geacht voor den gisteren gepleegden bom
aanslag verscherpt en zoekt ook naar andere
terroristen van het Iersche republikeinsehe legei.
Tot nader order zal een bijzonder plan, dat
Scotland Yard voor noodgevallen heeft ontwor
pen, worden toegepast. Tientallen huizen zijn
door de politie doorzocht en een groot aantal
Ieren is ondervraagd.
Op den Napoleonweg tusschen de dorpen
Caille en Seranon (Frankrijk) is de Nederland-
sche vice-consul, verbonden aan Hr. Ms. ge
zantschap te Parijs, mr. L. E. M. van Rijcke-
vorsel, met zijn echtgenoote het slachtoffer ge
worden van een auto-ongeluk.
De heer Van Rijckevorsel bestuurde zelf den
wagen, toen een wesp hem om het hoofd begon
te vliegen. Toen hij dit insect met de hand
wilde wegjagen, verloor hij de macht ovei het
stuur en de auto botste tegen een boom.
De heer en mevrouw Van Rijckevorsel wer
den beiden gewond naar het ziekenhuis te Can
nes overgebracht.
Het bericht betreffende de arrestatie van
Prof. Dr. Schmidlin, dat wij dezer dagen op ge
zag van de „Elsasser Kurier" vermeld heb
ben, blijkt thans volgens genoemd blad op een
vergissing der douane-beambten te berusten.
•iw.
Stand op Vrijdag I uur n.m.: 762.9
Vorige stand: 763.2
