Nachtelijke schietpartij aan de
oevers van de Theiss
trekt troepen terug uit
Midden-China
Japan
(„PROTECTOR" I
Danzigs nieuwste
vinding
■PV
Labour wil nieuw
Lagerhuisdebat
Het nieuws van heden
HONGAREN EN ROEMENEN
RAAKTEN SLAAGS
DIT JAAR NIET NAAR
HET BUITENLAND
ALLERLEI GISSINGEN
DE BAROMETER
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 - GIRO 22884
Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor
Haarlem 25 cent per week; per kwartaal
f3.25. Bij onze Agenten 27H ct. per week,
per kwartaal f 3.58
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE NV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1939 - OCHTENDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21920
Roemenië breekt de scheepvaart
onderhandelingen met
Hongarije af
Jongste van een reeks
grensincidenten
De Hongaarsche lezing
Het Weer
Het wordt warmer!
Denkt aan Boldoot!
I INBRAAK-VERZEKERINC
Britsche ministers brengen vacan-
tie in eigen land door
Senaat maakt onderscheid tusschen
douaniers en grensbeambten
Decreten in Polen
Motorveer gekapseisd
44 personen verdronken
Relletjes in Bombay
Speciaal over de Britsche politiek
in het Verre Oosten
De Chineesche valuta
Begunstigd door het maanlicht
bombardeerden de Japanners
de stad Tsjoengking
Slechts weinig schade
aangericht
Wereldtentoonstelling
een échec
Echter groote belangstelling voor
Nederlandsch paviljoen
Belangrijke functie voor
dr. Schacht?
Dijk.
Eer is teer
Het vastberaden Albion
Politiek van bevrediging is
begraven, schrijft Eden
Henderson was in
Bayreuth
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Inoez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag één 55 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
BOEKAREST, 1 Aug. (Havas). In een van
Roemeensche zijde gepubliceerd officieel
communiqué wordt melding gemaakt van
een ernstig incident aan de grens van Roe
menië en Hongarije. Den geheelen nacht
®Ün schoten gelost tusschen de Roemeen-
■che en de Hongaarsche grenswacht te
Teceulmic op den Roemeenschen oever van
de Theiss, die de grens vormt tusschen
Roemenië en de Karpathische Oekraïne, die
thans tot Hongarije behoort.
Volgens de officieele lezing zouden Hongaar
sche vlotten, op aanstichting van de Hongaarsche
autoriteiten, vannacht hun pogingen hernieuwd
hebben om de Theiss te bevaren, ondanks het
verbod, dat de Roemeensche autoriteiten ter
stond na de Hongaarsche bezetting van de Kar
pathische Oekraine hadden uitgevaardigd. Op
de sommaties van de Roemeensche grenswacht
bl.rVen de Hongaarsche vlotten doorvaren, be
schermd door het geweervuur der Hongaarsche
grenswachten. De schietpartij duurde, aldus het
communiqué, tot 6 uur 's morgens, doch er
wordt geen melding gemaakt van het aantal
slachtoffers.
Het Hongaarsche telegraafagentschap meldt
het volgende: Vannacht heeft zich opnieuw een
Roemeensch-Hongaarsch grensincident voor
gedaan. Een Hongaarsche grenswacht werd hier
bij gewond. Tot 7 uur 's morgens hebben Roe
meensche soldaten met hun geweren en ma
chinegeweren geschoten in de richting van
Tecso, een plaatsje, waar zich de Hongaarsche
bruggewacht bevindt. Genoemd agentschap
voegt hieraan toe, dat de Roemenen een bat
terij, welke gericht is op het dorp Tecso, hebben
opgesteld.
In verband met deze schietpartij tus
schen Roemenen en Hongaren aan weers
zijden van de Theiss heelt Roemenië de
onderhandelingen afgebroken, die te Si-
naja met een Hongaarsche delegatie wer
den gevoerd en het tot stand komen van
een nieuw verdrag voor de scheepvaart
op de rivier de Theiss ten doel hadden.
Deze onderhandelingen hadden reeds op
verschillende punten tot een accoord ge
leid. Thans zijn echter ook de reeds ge
nomen besluiten opgeschort.
Het incident van den afgeloopen nacht is het
jongste van een serie grensincidenten, die zich
hebben voorgedaan, sedert Hongarije de Kar
pathische Oekraine bezet heei't. Sindsdien is de
scheepvaart op de Boven-Theiss gestaakt in af
wachting van een nieuwe regeling, die de oude
overeenkomst met Tsjecho-Slowakije moet ver
vangen.
In een semi-officieele Roemeensche verkla
ring wordt nog gezegc!, dat de Hongaarsche
autoriteiten, door de vlotters aan te moedigen
de Theiss te bevaren, de geheele verantwoor
delijkheid voor het incident dragen. Tien dagen
geleden heeft de Hongaarsche regeering ver
zocht onderhandelingen over een nieuw scheep
vaartverdrag te openen. De Roemeensche re
geering stemde daarin toe en Hongarije er
kende, dat op de Boven-Theiss niet gevaren kon
worden, zoolang er geen overeenkomst was ge
sloten. Het feit, dat de plaatselijke autoriteiten
dezen stand van zaken niet hebben erkend,
heeft de Roemeensche regeering, aldus de ver
klaring, genoodzaakt de onderhandelingen af te
breken, totdat de Hongaarsche regeering de
noodige maatregelen zal hebben genomen om
een einde te maken aan de onwettige scheep
vaart en daarmede aan de betreurenswaardige
grensincidenten.
1 VOOR HET GEHEELE LAND:
H gedeeltelijk bewolkt, geen regen van
be teekenis, iets warmer overdag, matige T
tot zwakke. Westelijke tot Zuid-Weste- p
lijke wind.
iiiii Minimin muil ii minimum
iiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiitiiiii'i
ONDERL. VERZEKERING-MIJ
DAMRAK 60 AMSTERDAM-C.
Telef. 45014 en 45016
Directie H. F HEERKENS THIJSSEN
Uitsluitend voor: Kerken. Pastorieën j=
Kloosters en Kerkelijke Instellingen
LONDEN, 1 Aug. (Havas) Terwijl in andere
jaren een groot deel der Engelsche ministers zijn
vacantie in het buitenland doorbracht, zullen
dit jaar alle ministers, met uitzondering van
den minister van Volksgezondheid Elliott, die
twee weken aan de Cöte d' Azur zal doorbrengen,
netzij in Engeland, hetzij in Schotland blijve.i.
Zoodoende kunnen zij, indien noodig, snel
naar Londen terugkeeren. Lord Halifax zal
zich naar zijn landgoed in Yorkshire begeven,
telkens, zoo zegt men, wanneer de omstandig
heden hem zullen veroorloven, het Foreign Of
fice te verlaten". Het is nog niet bekend, waar
heen de minister-president zich zal begeven.
WARSCHAU, I Aug. (Havas) In aansluiting
°P de nota, waarin de Senaat van Danzig gis
teren bij het Pooische commissariaat protesteer
de tegen de kwestie van de douane-beambten en
de Firma Amada, heeft de Senaat vandaag de
douane der Vrije Stad opdracht gegeven, als
inspecteurs der Pooische douane voortaan slechts
die personen te beschouwen, die door den Senaat
zijn aangewezen. De andere, niet door den Se
naat erkende douane-ambtenaren krijgen den
haam „grensbeambten".
In Pooische kringen te Danzig wordt dit ver
schil tusschen Pooische douane-ambtenaren als
volkomen willekeurig beschouwd. Men zegt, dat
dit onderscheid niet erkend kan worden door de
Pooische regeering, daar deze uitsluitend en al
leen bevoegd blijft voor de aanwijzing en de
instructie harer ambtenaren.
Naar Reuter uit Warschau verneemt bepaalt
een vandaag gepubliceerd decreet van den pre
sident der Pooische republiek, dat misdrijven
tegen den staat zoowel in vredes- als in oorlogs
tijd berecht kunnen worden door den krijgsraad,
indien de verdediging van den staat zulks eischt.
Voertuigen en dieren kunnen worden opgevor
derd en de uitvoer van beide verboden worden.
Een tweede decreet bepaalt, dat alle mannen en
vrouwen zich onmiddellijk voor den nationalen
dienst moeten laten inschrijven in geval van
oorlog.
MANILLA, I Aug. (D.NS.) Tusschen twee
eilanden van de Philippijnen, Samar en Ley te,
is tijdens slecht weer een motorveer gekapseisd.
Aan boord bevonden zich pl.m. tachtig personen.
38 konden zich met behulp van reddinggordels
boven water houden, totdat zij door schepen wer
den opgepikt. 44 personen zijn verdronken.
BOMBAY, 1 Aug. De politie van Bombay
is genoodzaakt geweest, het vuur te openen op
een menigte Mohammedanen, welke in het
Noordelijk stadsgedeelte was bijeengekomen om
te protesteeren tegen het invoeren van een
nieuwe belasting, ter dekking van de tekorten,
ontstaan door invoering van de prohibitie. Vijf
personen werden gewond, van wie twee ernstig.
In de noordelijke wijk van Bombay zijn beper
kende bepalingen voor het verkeer op straat
afgekondigd. Bovendien zijn samenscholingen
van meer dan vijf personen verboden.
Een rijdende luchtvaarttentoonstelling. Deze expositie-wagen vertrok onlangs voor
het gebouw van het ministerie van Luchtvaart te Parijs, om. in het geheele land
propaganda te gaan maken voor de opleiding tot burgerlijk en militair piloot
LONDEN, 1 Aug. De parlementaire re
dacteur van Reuter meldt, dat de Labour -
fractic in het Lagerhuis voornemens is Vrij
dag een nieuw debat over de buitenlandsche
politiek, in het bijzonder over het Verre
Oosten, te openen.
Volgens dienzelfden redacteur wijzen de laat
ste inlichtingen, die hij heeft ontvangen, er op,
dat de algemeene verkiezingen in Engeland zul
len worden gehouden op 16 of op 23 November.
De passages uit Chamberlains Lagerhuisrede,
welke op den toestand in het Verre Oosten be
trekking hebben, zouden zijn opgenomen in een
uitvoerige verklaring, waarin nog eens een uit
eenzetting wordt gegeven van de Britsche poli
tiek ten aanzien van China. Deze verklaring is
aan den Britschen ambassadeur gezonden ter
overhandiging aan de Chineesche regeering te
Tsjoengking.
De minister voor den Mijnbouw, Geoffrey
Lloyd, heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat,
met het oog op het belang van de benzine en
van andere petroleumproducten in oorlogstijd,
een uitvoerig plan is uitgewerkt voor handhaving
van deze voorraden, opstapeling van reserves,
organisatie van het vervoer over zee, distributie
in het land en controle op de prijzen. De re-
servevoorraden zijn zeer toegenomen.
Reuter verneemt, dat men, als gevolg van de
regeeringsmaatregelen, niet verwacht, dat de
petroleumvoorraden in geval van oorlog ernstig
getroffen zullen worden. Er zijn regelingen voor
den invoer van petroleum uitgewerkt, zoodat
aan de behoefte van alle vitale diensten geheel
voldaan kan worjfen, terwijl er een redelijke
ruimte blijft voor de handhaving van alle dien
sten, die van eenig belang zijn. De reservevoor-
raden voor militaire en burgerlijke doeleinden
zijn zeer uitgebreid. Wat de rantsoeneering van
benzine betreft, volgens Reuter zal het particu
liere autorijden niet verboden worden, doch wel
zal het gebruik van benzine voor luxe-doeleinden
sterk beperkt worden. Reeds zijn 1'A millioen
rantsoenboekjes gedrukt, terwijl meer dan 25
millioen benzinecoupons gereed liggen.
Op de vraag of, met het oog op de overeen
komst van Tokio, de regeering nog voornemens
is de Chineesche valuta te steunen, heeft Simon
in het Lagerhuis verklaard dat de overeenkomst
het standpunt der regeering niet gewijzigd
heeft. De regeering acht stabiliteit van de Chi
neesche valuta wenschelijk in het belang van
Engeland en de andere landen, die aanzienlijke
financieele en handelsbelangen in China hebben.
Dezer dagen werd de Spaansche goudschat, dien de linksc.he regeering destijds naar
Frankrijk had doen overbrengen, aan het Franco-bewind overgedragen. Deze foto
toont de vrachtauto's met hun kostbare lading onder zware bewaking aan de
SpaanschFransche grens te Hendaye
TSJOENGKING, 1 Aug. (Reuter). Den
laats ten tijd zijn aanzienlijke contingenten
Japansche troepen uit Midden China terug
getrokken. Deze terugtrekking op groote
schaal, in het bijzonder uit het dal van den
Jangtse, geeft in Chineesche kringen aan
leiding tot allerlei gissingen.
Ook acht men het een veelbeteekenenc) feit,
dat de Japanners onlangs slechts weinig vlieg
tuigen hebben laten deelnemen aan de nach
telijke aanvallen op Tsjoengking, die in plaats
gekomen zijn van de gebruikelijke aanvallen
overdag en waarbij steeds een groot aanta)
vliegtuigen betrokken was.
Een woordvoerder van het Chineesche leger
verklaart, dat de Japanners met hun actie in
het Zuid-Tifestelijk deel van de provincie Honan
beoogen hun terugtocht in Midden China te
dekken.
Onlangs zijn twee Japansche divisies naar
het gebied van den Jangtse bij Poekau, tegen
over Nanking, gezonden, vanwaar zij, naar men
gelooft, per trein naar Mandsjoekwo zijn door
gereisd. Deze troepen hebben óe beschikking
over zwaar geschut.
Ook wordt volgens den woordvoerder melding
gemaakt van belangrijke troepenbewegingen
naar Zuid-China. Deze troepenbewegingen zou
den ten nauwste verband kunnen houden met
den gespannen internationalen toestand.
Hevige regens hebben ae operaties in het
Zuid-Oosten van China tot stilstand gebracht.
Het schijnt, aat de Chineesche aanvallen op
de Japansche flanken er succesrijk zijn geweest
en de Japansche pogingen, om de Chineesche
strijdkrachten in de bergen van Taihong te
omsingelen, hebben doen mislukken.
De Japansche luchtmacht heeft Maandag
avond, gebruik makend van den lichten nacht
het was volle maan de stad Tsjoengking
gebombardeerd.
Het Chineesche persbureau meldt, dat c!it de
tweede keer is dat de stad bij maanlicht is ge
bombardeerd. Achttien Japansche vliegtuigen
namen aan den aanval deel. De eerste groep
van negen toestellen doorbrak een cordon van
Chineesche jachtvliegtuigen en heeft ongeveer
50 bommen op Ce stad laten vallen. De aan
vallers moesten echter wegens het hevige vuur
der Chineesche batterijen snel weer verdwijnen.
De tweede groep van negen vliegtuigen is er
niet in geslaagd boven Tsjoengking te komen.
Wel heeft deze groep overhaast de bommen-
rekken geledigd en willekeurig bommen laten
vallen boven de voorsteden van Tsjoengking.
Slechts op één plaats ontstond brand, hoewel
een groot aantal brandbommen werd uit
gestrooid. Het vuur was zelfs reeds gebluscht
voor het signaal werd gegeven, dat de vijand
verdwenen was.
Maandag is ook Kweilin, de hoofdstad eer
provincie Kwangsi, gebombardeerd. Hier wer
den meer dan tien huizen verwoest en een
paar menschen gedood.
Volgens statistieken van het Chineesche leger
zijn bij de gevechten in de tweede helft van
Juli 13.6S4 Japansche officieren en minderen
gedood en 52 gevangen genomen.
In het geheel zijn 358 gevechten geleverd.
Tot den buit behoorden 231 paarden, 489 ge
weren, 13 machinegeweren, 53 stuks veldgeschut
en 24.303 patroonbanden. De Japanners moe
ten hun zwaarste verliezen hebben geleden aan
het front, dat zich uitstrekt van Tsjahar via
Hopei en Sjantoeng naar Kiangsoe.
In een vacantiekamp bij het Tornourmeerin de nabijheid van Berlijn, bevindt
zich de berichtendienst van de Berlijnsche Hitler-jeugd. Instructeurs van het leger
leeren den jongens met behulp van de modernste toestellen de geheimen van de
militaire berichtgeving
NEW YORK Ook het verkrijsbaarstellen
van goedkoope kaarten voor de Wereldtentoon
stelling te New York en de verlaging van den
toegangsprijs na 9 uur zijn niet in staat geweest
tot nu toe het tentoonstellingsbestuur een te
leurstelling te besparen.
Men had verwacht dat de kaarten, die voor
één dollar een waarde van ruim twee en een
halven dollar vertegenwoordigen, het bezoek ge
durende het weekeinde tot één millioen zouu.n
doen opstuwen. Het is vijftig procent onder ae
verwachting gebleven en ondanks dit „koopje'
was het bezoek slechts 14.000 boven dat van net
tot nu toe drukste week-einde zonder prijsverla
ging. De van 75 cent tot 40 cent verlaagde toe
gangsprijs na 9 uur bracht slechts enkele dui
zenden bezoekers op dit uur naar de tentoon
stelling. Men verheelt zich de teleurstelling
over dezen gang van zaken niet, temeer daar
na de goedkoope dagen het bezoek gedaald is
onder het gemiddelde.
Op 25 Juli dus tachtig dagen na de ope
ning is de 15 millioenste bezoeker genoteerd,
Het valt dus te bezien of het bezoek ver boven
de 30 millioen (dat is de helft van het oor
spronkelijk verwachte aantal) zal stijgen.
Inmiddels is thans gebleken, dat het getal der
bezoekers op den openingsdag, dat als 605.000
stond genoteerd, schromelijk overdreven was.
Het bedroeg slechts 265.000. Het tentoonstellings
bestuur heeft deze „ontdekking" zonder com
mentaar doen passeeren.
Wat het Nederlandsche paviljoen en de Ne-
derlandsche afdeeling in de „Hall of Nations"
betreft (waar zich o.a. de brievensorteermachme
der P.T.T. bevindt, die drie maal per dag onder
veel belangstelling wordt gedemonstreerd) deze
hebben niet over gebrek aan belangstelling te
klagen. Voortdurend beweegt zich een stroom
van bezoekers door de gebouwen. Vooral het In
dische panorama geniet de bewondering. Geen
Nederlander of oud-Nederlander, die op de ten
toonstelling komt, verzuimt dit „stukje vader
land" te bezoeken.
BERLUN, 1 Aug. (Havas) In Berlijn blijft
het gerucht de ronde doen, dat dr. Schacht,
de oud-minister van Economische Zaken en oud
president van de Rijksbank, binnenkort belast
zal worden met een belangrijke taak voor de
coördinatie van den Duitschen uitvoer.
Officieel is het gerucht niet bevestigd: het
steunt hoofdzakelijk op de verdubbelde krachts
inspanning die Duitschland zich getroost voor
den strijd om de buitenlandsche markten en
om zich een uitvoer te verschaffen, die groot
genoeg is om de Duitsche industrie van voldoen
de grondstoffen te voorzien.
Naar aanleiding van een Hongaarsch-
Roemeensch grensincident heeft Boeka
rest de scheepvaartonderhandelingen met
Hongarije afgebroken.
Japanners trekken op groote schaal troe
pen uit Midden-China terug.
Nieuwe maatregelen van Danzig tegen
de Pooische douane.
De voorbereidingen te Soestdijk.
R. K. organisten en koordirecteuren te
Utrecht bijeen.
Onthulling van een monument te Heu-
men ter nagedachtenis aan de graven van
Nassau.
Inspectietocht van minister dr. J. van
Jubileumviering der S. D. O. O. A. te
Middelburg.
New-Yorksche Beurs. Gedrukte stem
ming, kalme handel van zeer geringen
omvang.
Pas toch vooral op iemand te ver-
tenken. Er is iets verloren gegaan.
sn ge ziet er mo gedienstige, uw kan
toorpersoneel, uw collega's op aan.
Soms wil het gebeuren, dat na eeni-
ien tijd het verlorene terecht komt.
en dan blijkt dat het door uw eigen
slordigheid of vergeetachtigheid weg
was. Indien ge echter een ander on
der verdenking liadt gesteld hadt ge
noodeloos iemands goeden naam aan
getast en hem in zijn eer gekrenkt.
Kent ge iets wrangers dan wanneer
de verdenking rondspookt door uw
brein en ge u almaar weer afvraagt:
heeft hij of zij het gestolen? Terwijl
het uw eigen schuld is dat ge het
kwijt raakte. Pas daarom terdege op
iemand in verdenking, in opspraak
te brengen en vertrouw niet te ge
makkelijk u zelf en uw geheugen.
Eer is teer!
LONDEN, 1 Aug. „De politiek van bevre
diging is veertig vademen diep begraven, en
in plaats daarvan is de regeering bezig, een
vredesfront te bouwen, om weerstand te
bieden aan nieuwe daden van agressie", al
dus schrijft oud-minister Eden in een brief
aan zijn kiezers.
„In de komende weken aldus vervolgt hij,
zuilen de geruchten elkaar ongetwijfeld opvol
gen, zoowel optimistische als pessimistische.
Afwisselend zal men ons verzekeren, dat er geen
oorlogsgevaar bestaat, of ons bang maken met
hetgeen er met ons zal gebeuren, als wij niet
doen, wat men ons vraagt. Het Britsche volk
zal noch de beloften, noch de geruststellingen
gelooven. Het kan alleen door daden overtuigd
worden.
Britsche staatslieden hebben in deze tijden
slechts één taak: de ieiders en volken van
Duitschland en Italië te overtuigen van onze
onschokbare vastberadenheid. Slagen wij daarin
en laten wij den anderen weten, wat de ware
gemoedsgesteldheid is van het Britsche volk, dan
zal er geen oorlog zijn."
BERLIJN, 1 Aug. (Havas) Sir Neville Hen
derson, de Britsche ambassadeur, heeft zich
begin dezer week naar Bayreuth begeven, en de
„Festspiele" bijgewoond. Het bezoek was van
zuiver particulieren aard en de ambassadeur
heeft, naar men te Berlijn verzekert, met geen
enkelen vooraanstaanden Duitschen persoon
contact gehad.
Stand op Woensdag 1 uur v.m. 763.4
Vorige stand 763.9
