HET NIEUWE KABINET
GEREED
m
Londens Lord Mayor in September
naar ons land
„Een stilte hangt
over Europa'
Japan hoedt zich
voor overijling
Het nieuws van heden
HOTEL HOF VAN HOLLAND
HOTEL „DE MALLE JAN"
Jaarbeurs-Restaurant
EERSTE MAGISTRAAT
DES LANDS
HITLER'S BEZOEK AAN
HONGARIJE AFGEZEGD
HOTEL ATLANTA
VEREENIGDE katholieke pers
Jhr. mr. De Geer heeft hedenmiddag de lijst van nieuwe
ministers aan H. M. de Koningin voorgelegd
CAFE-RESTAURANT
„FLEUR
Speciaal ingericht
GR O O TE GEZELSCHAPPEN
Speciale Gezelschapsiarieven
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITIE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM
WOENSDAG 9 AUGUSTUS - AVONDBLAD
DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No 21933
Hedenochtend is in verband met de kabinetsformatie de con-
stitueerende vergadering gehouden, welke tot resultaat had, dat
hedenmiddag de lijst van nieuwe ministers aan H. M. de Konin
gin is aangeboden.
Kwaadwilligheid
De eerste J>rinses Irene-boom" werd Dinsdag te Esbeek nabij Tilburg
schooljeugd geplant in een nieuw aan te leggen park.
leder ander dan de Koning, zelfs
de troonopvolger, is in de City
de mindere van den
Lord Mayor
Vorstelijke staatsie
■mum
het Vondelpark te Amsterdam werden Dinsdagavond de vreugdevuren en fak-
ek ontstoken in verband met de geboorte van H.K.H. Prinses Irene. Een en ander
bood een fantastisch schouwspel
99
Het is echter een stilte van
afwachten en in vele
landen van vrees
Churchill houdt radio
rede tot Amerika
VLIEGONGELUKKEN IN
ENGELAND
Het Weer
Standpunt ten aanzien van den
toestand in Europa nog
niet bepaald
Itagaki brengt den
Keizer verslag uit
Japansche pers verdeeld
Himmler eischte dat een 10.000
man ter bescherming mee
zou gaan
Een nieuwe begonia, te Aalsmeer ge
kweekt, verwierf Dinsdag bij de plan-
tenkeuring in „Artis" te Amsterdam de
kleine gouden medaille en ontving den
naam „Prinses Irene"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Poolsche adviseur
naar Moskou
Het „betere" adres in Alkmaar
CENTRAAL HOTEL DER AJM.VJ.
HOTEL RESTAURANT FLEXSSIG
Warmoessfraai - Amsterdam
HOTEL SCHILLER AMSTERDAM
Logies met ontbijt 3 gulden p. p.
LOGEERT U IN APELDOORN?
Logies m. on±b. f 2.50, pens. f 4 p. d.
Hilversum Tel. 6113
TRGMPENBERG'S PALACE HOTEL
HOTEL-CAFE-REST. „DJUMPOL"
HOTEL ROOZENDAAL
VIERHOUTEN
VERGADERZALEN
LEIDSCHESTR. 67—71
AMSTERDAM
voor het ontvangen van
TOT 500 PERSONEN
Perfecte Keukeu
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et, Ingez.
nededeeltngen 50 cent; Idem op pag één 65 cent
per regel. BIJ contract sterk verlaagde prijzen Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
(Van onzen parlementairen redacteur)
De weigering van de Anti-Revolutionnairen,
de heeren Var^ Dijk en Terpstra, om deel te
demen aan het kabinet, dat de heer De Geer
öch aanvankelijk voorstelde te vormen, gevolgd,
Selijt wij reeds veronderstelden, door de wei
kering' van de Liberalen, heeft den heer De
Geer niet ontmoedigd in zijn poging.
De ministerslijst' is als volgt samengesteld:
Jhr. mr. D. J. de Geer, minister-president
en minister van Financiën.
H. van Boeyen, minister van Binnenland-
sche Zaken.
Ch. J. I. M. Weiter, minister van kolo
niën.
Mr. M. P. L. Steenberghe, minister van
Economische Zaken.
Dr. J. v. d. Tempel, minister van Sociale
Zaken.
Ir. J. W. Albarda, minister van Water
staat.
Mr. E. N. van Kleffens, minister van
Buitenlandsche Zaken.
Overste A. Q. H. Dijxhoom, minister van
Defensie.
Prof. mr. P. S. Gerbrandy, minister van
Justitie.
G. Bolkestein, minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen.
Het departement van Algemeene Zaken
Wordt opgeheven.
Tot het laatste oogenblik heeft den for
mateur de gedachte voor oogen gestaan om
ha de weigering van twee Anti-Revoiution-
hairen en den eenen liberaal zijn kabinet sa
men te stellen volgens het volgende schema:
Niet meer, zooais aanvankelijk, twee mi
nisters uit elk der rechtsche, een uit elk der
linksche groepen en een partijiooze, doch
^Wee ministers van de Katholieken, twee
Anti-Revolutionnairen, twee ChrSstelijk-
Historischen, twee Sociaal-Democraten en
twee partijloozen.
Beide Anti-Revolutionnairen, zouden zijn de
heeren Gerbrandy en Woltjier. Laatst
genoemde echter begaf zich wel naar de
oonstitueerende vergadering van het ka
binet, doch trok zich tijdens de vergadering
terug en werd aanstonds vervangen door
Aen heer Bolkestein, een Vrijz.-Democraat.
Het kabinet heeft dus nog op het laatste
•ogenblik zijn basis kunnen verbreeden.
Naar wij van de meest bevoegde zijde ver
nemen, berusten verschillende berichten,
*Üe de laatste dagen omtrent de kabinets
formatie verspreid zijn, op fantasie.
biet name geldt dit het bericht, dat er bij
formateur met succes op zou zijn aange
drongen, de verdediging van Indië bij die van
et moederland achter te stellen.
Noch de aandrang, noch het succes heeft
"mar een schijn van grond. Dc versterking
van de maritieme defensie van Indië heeft
het begin in het voornemen gelegen
*h is door niemand bestreden, al moet om
rent den modus quo het rapport van do
mgestelde commissie worden afgewacht.
Het is vooral in dezen tijd, waarin meermalen
ongemotiveerde tegenstellingen tusschen Indië
en Nederland gemaakt worden, te betreuren,
dat dergelijke geruchten, blijkbaar uit kwaad
willigheid ontstaan, door lichtgeioovigheid ver
spreid worden.
De Lord Mayor van Londen, Sir Frank Bo-
water, zal van 16 tot 20 September een be
zoek aan ons land brengen. Hij zal verge
zeld zijn van de Lady Mayoress, twee vorige
Lord Mayors, Sir George Broadbridge, die
in het Kroningsjaar aan het hoofd der City
stond, en thans een van de afgevaardigden
der City in het Parlement is, en Sir M.
Jenks, door de Sheriffs en door andere hoo-
ge ambtenaren.
Het bezoek heeft plaats op uitnoodiging van
den burgemeester van Rotterdam, maar ook
Den Haag zal bezocht worden; daar zal de Lord
Mayor de opening der Staten-Generaal bijwo
nen, en later in audiëntie ontvangen worden
door H. M. de Koningin.
Sir Frank is drie-en-zeventig jaar oud, en
ziet er uit als drie-en-vijftig. Hij is de „mooi
ste" en meest decoratieve Lord Mayor, dien Lon
den sinds vele jaren gehad heeft: een rijzige
en krachtige figuur met fraai-besneden kop-
Hij heeft, naar aanleiding van de tentoon
stelling te Zürich, juist een bezoek aan Zwit
serland gebracht, en schijnt er bijzonder prijs
op te stellen door persoonlijk contact de vriend
schap tusschen Londen en groote buitenland
sche steden te versterken.
Ook vele zijner voorgangers hebben officieele
bezoeken hetzij aan het buitenland, hetzij aan
andere deelen van het Rijk gebracht, doch
meestal slechts indien hiertoe een bijzondere
aanleiding was, zooals een paar jaren geleden
het vijftigjarig bestaan van Vancouver, de
groote Canadeesehe havenstad aan dé Pacific-
kust.
De Lord Mayor is niet de burgemeester van
heel Londen, dat als graafschap geen burge
meester heeft, doch slechts van de „City of
London", dat stukje grond dat een oppervlakte
van niet meer dan een vierkante mijl beslaat,
en welks nachtelijke bevolking tot 12.000 zielen
geslonken is. Overdag daarentegen werken daar
meer dan een half millioen menschen, in de
grootste banken, op de grootste assuradeurs-,
effecten-, scheepskantoren ter wereld.
De Lord Mayor wordt gekozen uit Aldermen,
of wethouders, voor den tijd van één jaar.
Iedere Alderman komt aan de beurt en is, op
straffe van een hooge boete, verplicht een be
noeming tot Lord Mayor aan te nemen. Hij
trekt een salaris van 100.000, dus twintig maal
zooveel als een lid van het kabinet, maar moet
hierop nog zooveel toeleggen, dat alleen een
zeer vermogend man in aanmerking komt voor
dit ambt.
Ofschoon tegenwoordig veel groote Engelsche
steden een Lord Mayor hebben, neemt die van
Londen een aparte plaats in. Niet omdat hij
burgemeester van de hoofdstad is want dat
is hij feitelijk niet. Op zijn rechtsgebied staat
geen enkel regeeringsgebouw, geen koninklijk
paleis, geen parlement. Engeland wordt gere
geerd van Westminster, niet van Londen uit;
de statuten worden genoemd naar Westmin
ster, niet naar Londen, en sinds vele eeuwen
reeds heeft geen koning in de City van Lon
den gewoond, of er langer dan enkele uren
achtereen vertoefd-
De City is een staat in den staat. Zij is on
metelijk rijk en machtig; zij is de economische
metropool der wereld. Bestuurlijk maakt zij
zelfs niet deel uit van Londen; haar zelfbe
stuur, gegrondvest op eeuwenoude privileges, is
volmaakt.
Slechts één man heeft in de City den voor
rang op den Lord Mayor, namelijk de koning.
Maar zelfs deze kan de City niet betreden, ten
zij in particuliere hoedanigheid, zopder den
Lord Mayor om toestemming gevraagd te heb
ben. Begeeft de koning zich naar de City, dan
wordt de toegang symbolisch door middel van
een koord versperd; de Lord Mayor wacht den
koninklijken stoet op, en verleent toestemming
tot de intrede van den monarch door hem het
Cityzwaard te overhandigen.
Ieder ander dan de koning is in de City de
mindere van den Lord Mayor; dus ook de prin
sen van den bloede, met inbegrip van den
troonopvolger. Buitenlandsche staatshoofden, die
de City bezoeken, gelden als de gelijken van
den Lord Mayor, en genieten geen anderen
voorrang dan dien welke hun gasten toekomt.
Buiten de City heeft de Lord Mayor geen offi
cieele voorrechten, maar bezoekt hij officieel
een andere gemeente, dan doet hij dit vaak in
groote statie, en wordt dan met vorstelijke on
derscheiding bejegend. Hij reist in zulk geval
met groot gevolg, en soms met een escorte van
hellebaardiers.
Zoowel bij bezoeken aan binnenlandsche als
aan buitenlandsche steden neemt de Lord Mayor
soms zijn beroemde galakoets mede; dan verge
zellen hem ook zijn niet minder beroemde koet
sier en lakeien, met hun gepoederde pruiken
en driehoekige steken.
De koets wordt evenwel, naar men ons ver
zekert, niet medegenomen wanneer de Lord
Mayor de gast is van een anderen burgemees
ter, aangezien het in strijd met de hoffelijkheid
zou zijn dan in zijn eigen koets te rijden. Toch
gelooven wij dat ook op dezen regel wel eens
uitzonderingen gemaakt zijn.
Bij een buitenlandsch bezoek wordt de Lord
Mayor geacht den bijzonderen rang, dien hij on
der de Engelsche burgemeesters bekleedt, te blij
ven innemen, aangezien hp officieel niet alleen
de City, als corporatie, maar ook in al haar
oude privileges en in haar quasi-souvereiniteit
vertegenwoordigt; Zijn positie vergelijkt men met
die van een ouden Venetiaanschen doge, of
schoon hij natuurlijk niet, gelijk deze, werke
lijke souvereiniteit bezit.
Zijn eigenlijke „macht" is waarschijnlijk klei
ner dan die van een Nederlandschen burgemees
ter, ofschoon deze een benoemd ambtenaar, en
geen gekozene is. Zijn functies zijn voor een zeer
groot deel representatief, en hij „regeert" veeleer
op de manier van een constitutioneel vorst, dan
dat hij „bestuurt", gelijk een minister. Politiek
speelt trouwens in de regeering der City geen
rol, en in den regel weet men in het geheel niet
met welke politieke partij een Lord Mayof sym
pathiseert. Hij staat boven en buiten de par
tijen.
Hij is, evenals iedere Engelsche burgemeester,
bovendien rechtsprekend magistraat, en staat
als zoodanig niet alleen aan hèt hoofd van het
bestuur, doch ook van de rechtspraak der City.
Dit is geen sinecure, want hij houdt geregelde
i
rechtszittingen in het Mansion House, dat zijn
ambtswoning is.
Verder eischen de Constitutie of de conven
ties der Grondwet, dat de Lord Mayor in bij
zondere gevallen officieel erkend wordt als eer
ste magistraat des lands. Zoo moet, in geval van
den dood des. konings, de allereerste kennisge
ving hiervan onmiddellijk door den nieuwen
koning aan den Lord Mayor toegezonden worden
en deze woont ook de zitting van de Privy Coun
cil bij, waarop de koning „geproclameerd" wordt.
Gedurende het jaar van zijn burgemeester
schap voert hij bijna koninklijken staat; heeft
hij op 11 November zijn ambt aan zijn opvolger
overgedragen, dan treedt hij weer terug in de
rij der Aldermen, en geraakt weldra in nationale
vergetelheid.
LONDEN, 9 Aug. (Reuter). „Er hangt
een stilte over Europa, ja over heel de we
reld, een stilte die slechts verbroken wordt
door den doffen val der Japansche bommen
op Chincesche steden en universiteiten en
in de nabijheid van Britsche en Amerikaan-
sche schepen," zoo begon Winston Churchill
vandaag zijn radiorede gericht tot Amerika.
„De stilte, die over Europa hangt, is er een
van afwachting en in vele landen een van
vrees. Twee millioen Duitsche soldaten en meer
dan een millioen Italiaansche zijn op manoeu
vres, die doen denken aan de manoeuvres, die
aan de gebeurtenissen van het afgeloopen jaar
voorafgingen.
De Nazi's zeggen, dat zij omsingeld worden.
Zij hebbenzichzelf omringd met buurlanden,
die voortdurend maar moeten raden, wie van
hen het eerst neergeslagen zal worden.
Dit soort raadsels is een zeer vermoeiend
spelletje en de andere landen, in het bijzonder
de kleine, vinden het reeds lang niet meer
amusant.
In Duitschland zit op een bergtop één man,
die in een enkelen dag de wereld kan bevrijden
van de vrees, die op haar drukt, of alles en allen
in een vulkaan van rook en vlammen kan stor
ten. Als Hitier geen oorlog ontketent zal er ook
geen oorlog komen, aldus Churchill. Niemand
anders zal oorlog gaan voeren. Niemand heeft
er ooit van gedroomd, Duitschland aan te
vallen. Als Duitschland zou willen worden ge
rustgesteld over een aanval door zijn buren,
heeft het slechts één woord te spreken en zullen
wij het de volledigste waarborgen geven in over
eenstemming met de beginselen van het Vol-
kenbondépact.
Wij moeten ernaar streven om voor de toe
komst te geraken tot een stelsel van betrek
kingen tusschen de menschen, dat een einde zal
maken aan deze afschuwelijke krankzinnigheid
en dat de werkende en scheppende krachten in
de wereld haar taak zal laten voortzetten, zoo
dat niet langer het geheele leven der mensch-
heid afhankelijk zal zijn van de deugden, gril
len of boosaardigheid van een enkelen man."
LONDEN, 9 Aug. (Reu.ter). Te Tollerton
nabij York is een groot bombardementsvliegtuig
nfeergestort en ontploft, waarbij naar men
meldt, vijf personen om het leven zijn gekomen.
Voorts hebben reddingsbooten den geheelen
nacht de zee voor de kust van Essex afgezocht
naar een militair vliegtuig, dat vermist wordt.
Het zoeken werd later overgenomen door twee
torpedojagers uit Chatham.
lllllllllllll[||||||llilllllllllllll!lll|||||||l|||[e
VERWACHTING geldig van hedenavond
tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
zwaar bewolkt tot betrokken, nu en dan |1
eenige regen, weinig verandering in tem-
peratuur, zwakke tot matige Zuidelijke
tot Westelijke wind.
n Zon op 5.31 onder 20.40 Licht op
21.10 Maan op 0.24 onder 15.25
Nieuwe Maan 15 Aug. II
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllllllllllli
TOKIO, 9 Aug. (Reuter). In de
Dinsdag gehouden conferentie der vijf Ja
pansche ministers heeft de minister van
Financiën, Ishiwata, verscheidene zeer na
drukkelijke vragen gesteld aan den minis
ter van Oorlog. Itagaki.
De ministers hebben de Japansche politiek ten
aanzien van den toestand in Europa uitvoerig
besproken en zich afgevraagd of zich voldoende
belangrijke wijzigingen in den toestand heb
ben voorgedaan om de kabinetsbesluiten van 20
Mei en 5 Juni j.l. te herzien. Eenig besluit is
na drie uren confereeren niet bereikt, hetgeen
duidt op de behoedzame houding, welke het
Japansche kabinet aanneemt ten aanzien van
het brengen van vitale wijzigingen in zijn po
litiek. Naar gemeld wordt was de stemming op
de conferentie zeer gespannen, itagaki zou in
krachtige bewoordingen de „onwrikbare poli
tiek van het leger hebben uiteengezet voor een
onverwijlde oplossing van het Europeesche
vraagstuk."
Ook de ministers Yona en Arita zouden hun
meeningen openhartig hebben geuit.
Generaal Itagaki, de minister van Oorlog,
gaat Donderdag naar de badplaats Hayama
om den Keizer, die thans daar vertoeft, ver
slag uit te brengen.
Voor vandaag heeft Itagaki een spoedverga
dering belegd der ambtenaren van het minis
terie van Oorlog tot een bespreking der Japan
sche politiek.
De volgende vergadering der vijf ministers
wordt waarschijnlijk a s. Vrijdag gehouden.
De commentaren der Japansche bladen in
zake de Japansche politiek ten aanzien van den
nieuwen toestand in Europa zijn verdeeld.
De „Hotsji Sjimboen", die de leiding heeft in
de anti-Britsche campagne te Tokio, dringt er
bij de regeering op aan de volgende „tegen
maatregelen" te nemen:
1. Terstond een militaire alliantie aangaan
met Duitschland en Italië.
2. Het negenmogendhedenverdrag en het
anti-oorlogspaet opzeggen.
3. Een nieuw bewind vormen in China, na
afschaffing van de buitenlandsche concessies
en internationale nederzettingen.
De „Kokumin-Sjimboen" zegt: „Er is geen
reden waarom Japan zou aarzelen een mili
tair bondgenootschap aan te gaan met Italië
en Duitschland, die voorop staan in den anti-
Britschen aanval in Europa, indien Japan wer
kelijk bedoelt een nieuwe orde in Oost-Azië op
te bouwen."
De Chugaishogyo, het leidende commercieele
dagblad verzet zich echter tegen iedere afhan
kelijkheid van Japan. Japan moet zich niet
binden aan de democratieën, maar evenmin aan
de totalitaire staten. Het blad besluit zijn com
mentaar: „Japan moet den gulden mildenweg
blijven bewandelen. Dit zal het land zeker tot
zijn doel voeren, als het maar kalm en onver
vaard zijn weg gaat".
LONDEN, 9 Aug. Naar de diplomatieke
correspondent van de „Daily Telegraph"
verneemt, is het voorgenomen bezoek van
Hitier aan Hongarije, in antwoord op het
bezoek van admiraal Horthy aan Duitsch
land, voor onbepaalden tijd uitgesteld.
Het schijnt dat Himmler, de chef der politie,
erop heeft aangedrongen, dat eenige duizenden
leden der Gestapo naar Boedapest zouden ge
zonden worden voor de veiligheid van den rijks
kanselier, en dat bovendien een politiemacht van
gelijke sterkte het geheele dorp zou bezetten
nabij het landhuis van Horthy, waar Hitier zou
logeeren.
De Hongaarsche rijksregent zou erop hebben
gewezen, dat dergelijke speciale voorzorgsmaat
regelen niet noodig waren. Toen hij Duitschland
bezocht, werd hij slechts door twee rechercheurs
vergezeld. De Hongaarsche politiemacht zou best
in staat zijn Hitler's veiligheid te waarborgen.
Niettemin handhaafde Himmler zijn eisch, dat
ongeveer 10.000 man Hitier moesten beschermen,
In die omstandigheden, zoo zou Horthy hebben
laten weten, kon het bezoek beter niet plaats
vinden.
Winston Churchill hield via de radio een
rede tot Amerika over den internationa
len toestand.
Tokio behoedzaam ten aanzien van het
brengen van eqn wijziging in zijn politiek
tegenover Europa.
Aanslag op een Europeessch hoofd-man-
doer bij Malang. Slachtoffer overleden.
Voortgezette studiedagen der Francis-
caansche Derde Orde te Ginneken.
LONDEN, 9 Aug. (Havas) Naar de Daily
Sketch schrijft, zou de Poolsche regeering gis
teravond hebben laten weten, dat zij bereid is.
een militairen adviseur naar Moskou te zenden,
die de verbinding zou onderhouden tusschen de
Britsche en Fransche militaire missies eener-
zijds, en den Poolschen minister van Buiten
landsche Zaken anderzijds.
9LKMMR Café-Rest „Paviljoen „Kinhelm"
Stationsweg 60 E - Telefoon 2524
Grote open- en overdekte terrassen
Speciale condities voor gezelschappen
Vele referenties beschikbaar Vraagt offerte
LOGEER te Amsterdam in het
het eenige hotel met eigen overdekt zwembad
Gratis toegankelijk voor hotelgasten
3.50 per dag - inclusief ontbijt
Telefoon 45972 45977
Logies met ontbyt vanaf 2.50; Diner vanaf ƒ1.15
Groote en kleine zalen Partyen reductie
DINER Soep of voorgerecht
,c Keuze uit 10 schotels
l.Oï Nagerecht of Fruit
In't Café en
Restaurant
lste Etage
NIEUW RESTAURANT
NIEUW INGERICHT CAFé
GROOTE ZALEN
HILVERSUM Telefoon 7941 (2 lijnen)
Door zijn hooge ligging aangenaam verblijf in
alle jaargetijden, voor langer verbl(jf speciale
arrangementen.
EAGO OUD-EOOSDRECHT
v/h De Koet Weekend f 10.p. persoon
American Bar
Telefoon No 255. Het geheele jaar geopend.
OVERVEEN bi) HAARLEM
PRIMA PENSION vanaf 3.50
VOORJAAR 1939 GEHEEL GERESTAUREERD
Prima keuken en kelder - Schitterende terrassen
Biedt plaats v 300 pers. - Telef 13574. Haarlem
HET BOSCHHOTEL
MET HET MEEST MODERNE COMFORT
UTRECHT
TEL 13827
