Het ministerie-De Geer
Arbeider levend
verbrand
Het nieuws van heden
DE UITLEVERING DER
VIER CHINEEZEN
DE BAROMETER
DUITSCHE GRUWEL
VERHALEN
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
HOTEL FRANSSEN
Onjuiste voorlichting
van Fransch blad
WEET U DAT?
ZATERDAG
12 AUGUSTUS 1939 - AVONDBLAD
DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITJE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM
's-GRAVENHAGE DEN HOUT
Een ondeelbaar begrip.
Dat moogt ge vandaag niet vergeten,
Een bezoek aan Den Haag is slechts
dan echt gestaagd,
Wanneer ge in Den Hoat hebt gegeten.
Bezvndenhout 13, vlak bij Stat.Staatssp.
Prinses Irene in haar wiegje
Prettige Vacantie
Groote beroering in Chineesche
kringen over het Britsche besluit
De campagne tegen
Engeland
Joden uit Sjanghai geweerd
dn.
op het Paleis Soestdijk
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiHimmiiiiiMiiiiiiiiniiiiiiiimi
numin
j Het wordt warmer! j
Denkt aan Boldoot! i
Geweldige ontploffing in een
ketelhuis te Rotterdam
Meloenen draaien door
Duizenden konden niet aan den
man gebracht worden
En hoe vindt Umijn zusje?
H. M. de Koningin, prinses Beatrix en prinses
Armgard bij de wieg
Synagogen geplunderd
te Bratislava
w
Sctiefatck.
Prinses Beatrix is zeer trotsch op
haar toekomstig speelkameraadje
63STE JAARGANG No. 21939
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Roosevelt blijft bij
Washington
neemt Centrale Radio ontvangst
De pers van het Rijk geeft een op
somming van Poolsche misdaden
Vliegtuigbases der V. S.
in den Grooten Oceaan
Halverwege Amerika en Japan
Autovervoer personen
Wet treedt 16 Augustus
in werking
ALGEMEENS FRIESCHE
LEVENSVERZEKERMG-MIJ.
Leeuwarden Burmaniahuis
GROOT-NQQRDHOLLARÏBSCHE
VAN 1845
Amsterdam Van Biienenhuis
Beider garantie voor alle verzekerden
gEnnnceooM- i
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Valkenburg L. Tel. 38. Lift, alle comf., k. en
V. str. water alle 80 kam. Garage vrij. Vr. prosp.
TSJOENGKING, 12 Aug. (Reuter) In
Chineesche kringen is groote beroering ge-
Wekt door het besluit van Engeland, de vier
Chineesche verdachten te Tientsin uit te
leveren. Men vindt, dat dit besluit gelijk
staat met een doodvonnis. Officieele krin
gen zijn zeer terughoudend, doch men ver-
Wacht, dat te Londen krachtig zal worden
geprotesteerd.
Aan de Britsche troepen, het vrijwilligers-
£0rPs en de politie te Tientsin is order gegeven,
«ich gereed te houden, als voorzorgsmaatregel
figen ongeregeldheden, die wellicht morgen
~°Uden kunnen uitbreken ter gelegenheid van
*fen verjaardag van de vijandelijkheden te
langhai.
^it Peking verneemt Reuter: Vermoedelijk zal
baandag te Tientsin een vergadering worden
gehouden om de plannen tot uitbreiding van de
RflW-Britsche campagne te bespreken. Deze
Wannen omvatten het permanent maken van
^W-Britsche organisaties en deze aan te slut-
ten- by de Japansche Hsinninhoei.
Verder staat op het programma de anti-
ritsche opvoeding van de< jeugd op de lagere
scholen, het oprichten van anti-Britsche dag
gen en methoden tot het uitoefenen van druk
de Engelschen om het land te verlaten.
Japansche autoriteiten te Sjanghai heb-
medegedeeld, dat aan Joodsche vluchte
den na 21 Augustus niet zal worden toege-
staan ziCh in het door de Japanners bezette
gedeelte der internationale nederzetting te ves-
k Vluchtelingen, die zich reeds daar bevinden,
"VUen vergunning moeten vragen om te blijven.
^e§enen, die deze vergunning niet zullen heb-
h- moeten vertrekken.
woordvoerder verklaarde, dat er een acuut
kort is aan woonruimte en dat bovendien de
°°dsche bevolking in het door de Japanners
ezette gebied re«ls een tiende deel van de Ja-
absche bevolking Atmaakt.
Gevreesd wordt, dat tusschen de beide ge
nschappen wrijvihg zou kunnen ontstaan.
D zal zelfs een beperking worden ingevoerd
bet aantal Japanners, dat zal worden toege
ven Ult JaPan naar Sjanghai te komen. De
St bwe maatregelen dreigen een ernstigen toe-
bed scheppen, daar andere deelen der
0vei?rz6tting en de Pransche concessie reeds
is Ev°l zijn, zoodat er feitelijk geen woonruimte
te'h r bevinden zich reeds 18.000 Joodsche vluch-
blhd8611 te sianBbai en er worden tegen het
*acht V&n het ■iaar nog 5000 uit Eur°Pa ver"
VERWACHTING geldig van hedenavond
=1 tot morgenavond ongeveer 19 uur:
VOOR HET GEHEELE LAND:
Licht tot half bewolkt, waarschijnlijk
j= droog weer, iets warmer, meest zwakke
wind uit Westelijke richtingen.
Zonop 5.35 onder 20.31 Licht op
S 21.04 Maan op 2.17 onder 18.17.
Nieuwe Maan 15 Augustus.
«■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIltlllllllll»»
Vanmorgen half tien heeft te Rotterdam
een ontploffing in een fabrieksketelhuis den
dood van een circa vijftigjarigen kuiper
tengevolge gehad.
Op dat tijdstip was de kuiper E. B. de Vin
uit de Paradijslaan te Rotterdam werkzaam in
het ketelhuis van de N.V. A. P. G. Avis en H.
H. Roelofs Heyrmans N.y. Oliehandel en Teér-
producten, Boompjes 103.
Het personeel hoorde een geweldige ont
ploffing in het op de binnenplaats uitko
mende ketelhuis, waarvan de deuren geslo
ten waren. Onmiddellijk daarna stond het
ketelhuis in lichte laaie. Met drie stralen
van de fabrieksbrandweer en hulp van
slangenwagens 23 en 24 werd het vuur be
dwongen. Toen men in het ketelhuis kon
doordringen, vond men in een hoek het
totaal verkoolde en verminkte lijk van den
kuiper.
Naar de oorzaak van de ontploffing wordt een
diepgaand onderzoek ingesteld.
De aanvoer van meloenen aan de \vestland-
sche veilingen is thans nog tamelijk groot. Voor
export is de handel in de afgeloopen weken
lusteloos, zoodat de afzet aangewezen blijft op
de binnenlandsche markt, die evenwel oit aan
bod niet kan verwerken, hetgeen duidelijk in
de prijzen tot uitdrukking komt. Netmeloenen,
die het meest in het Westland worden geteeld,
werden Vrijdag verkocht tegen 5 tot 8 ct.
per stuk.
Extra-soorten brachten hoogstens 11 ct. per
stuk op. Toch waren er nog duizenden meloe
nen, die den minimumprijs van 5 ct. niet kon
den opbrengen en derhalve doorgedraaid wer
den. Ook de prijzen van de druiven zijn de
laatste dagen aanmerkelijk gedaald.
In Hillegom is de tram in botsing gekom en met een bestelwagen van een loassche-
rij te Leiden. De gevolgen waren ernstig: de auto vloog in brand en de beide in
zittenden, vader en zoon, kwamen om in de vlammen. De foto: De ruine na
het ongeluk
autovervoer personen.
De wet autovervoer personen (w<et .van 24 Juni
1939, Staatsblad 527) alsmede bovengenoemd
„uitvoeringsbesluit autovervoer personen 1939"
treden 16 Augustus in werking.
BRATISLAVA, 12 Aug. (Reuter) Een op
gewonden menigte heeft Vrijdagavond te Bra
tislava drie synagoges geplunderd. Een aantal
Joden werd ernstig mishandeld en bloedend op
straat achtergelaten.
Van de hoofdsynagoge werden de ruiten in
geslagen, de deuren uit de scharnieren gelicht
en het inwendige geplunderd. De religieuze
voorwerpen werden op straat opgestapeld en in
brand gestoken. Langer dan een uur deed de
menigte haar vernielend werk, vóór de politie
erin slaagde haar uiteen te drijven.
Soortgelijke aanvallen zijn ook op de twee
andere synagoges gepleegd.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 765.9
Vorige stand 765.8
4
Regeeringsgemachtigde in den Indischen
Volksraad aan het woord.
Ontploffing in ketelhuis te Rotterdam;
arbeider levend verbrand.
Aanvaring op de Westerschelde; alleen
materieele schade.
De wet autovervoer personen treedt 16
Augustus in werking.
Ir. A. van Veen behaalde het Europeesch
kampioenschap in de klasse der Olym-
pia-jollen.
c
WASHINGTON, 12 Aug. (Havas). De mede-
deeling van president Roosevelt, dat hij het
Congres bijeen zal roepen tot het herzien van de
neutraliteitswet ingeval de crisis erger zou
worden, wordt in politiekekringen beschouwd
als een waarschuwing aan de staten, welker
buitenlandsche politiek een gevaar oplevert
voor den wereldvrede.
In de omgeving van den president verluidt
verder, dat Roosevelt besloten heeft zich dezen
zomer niet ver van Washington te verwijderen.
De aanwezigheid van Morgenthau en Parley in
de Europeesche hoofdsteden stelt den president
in staat nauwkeurig op de hoogte te blijven
van den toestand. Het crediet van 100 millioen
dollar tot versterking van de luchtmacht toont,
dat de Amerlkaansche politiek zich niet zal be
perken tot theoretische waarschuwingen.
Onze Parijsche correspondent meldt ons d.d.
10 dezer:
Voor wat de oplossing der Nederlandsche re-
geeringscrisis betreft, heeft de Parijsche pers
over het algemeen zich er toe beperkt haar vrij
summier te vermelden met als eenigen com
mentaar, dat men het ministerie-De Geer als
een concentratieregeering behoort te zien.
De „Temps" wijdt echter hedenavond aan de
gebeurtenis haar „Buitenlandsch Overzicht". Het
overheerschende element der jongste Nederland
sche regeeringscrisis is voor het blad gelegen in het
heengaan van dr. Colijn. Dit is niet verwonderlijk,
daar de heer Colijn hier, als overal elders in het
buitenland, groot prestige genoot als Nederlands
„sterke man". Zoo hoog werd dit prestige aan
geslagen, dat de „Temps" in een voorgaande be
schouwing, gewijd aan de formatiepogingen, wel
ke met het tot stand komen van het vijfde
kabinet-Colijn werden bekroond, schreef, dat de
heer Colijn mans genoeg was om, in geval de
partijpolitiek hem het regeeren onmogelijk zou
maken, te weten wat hem te doen stond eji de
verantwoordelijkheid er voor op zich te nemen!
Toen zoowel als nu liet de „Temps" zich zeer
onvriendelijk uit aan het adres van de Katholie
ke Staatspartij. Jammer voor het groote liberale
blad, dat enkele grove onnauwkeurigheden in
haar relaas over de crisis ons doen twijfelen aan
de waarde van de bronnen, waar de redactie
haar licht heeft geput. Zoo schrijft het
blad, dat de heer Coffjn de opdracht kreeg tot
formeering van zijn vijfde ministerie, nadat een
poging tot kabinetsformatie, ondernomen dooi
den katholieken leider, „monsieur De Decker"
op niets was uitgeloopen. Het blad bedoelt na
tuurlijk te schrijven mr. dr. Deckers en gewaagde
in feite waarschijnlijk van de formatiepoging on
dernomen niet door mr. Deckers, doch door mr.
Kooien.
Wijders zegt de overzichtschrijver, dat de heer
Colijn zijn vrij nauwe formule van samenwer
king, beperkt tot katholieken en anti-revolution-
nairen, wilde vervangen door een breede natio
nale concentratie.
De lezer weet, dat naast de katholieken en
anti-revolutionnairen, ook de christelijk-histori-
schen deel hadden aan de samenwerking volgens
de vrij nauwe formule, terwijl van het ministerie
ook de partijlooze heer Patijn deel uitmaakte.
De schuld van de regeeringscrisis droegen niet
temin, aldus het blad, de katholieken, die zich
niet wilden vereenigen met de gezonde financieel-
Vandaag Is uitgegeven Staatsblad 564, besluit
van 10 Augustus 1939, tot uitvoering van de wet
economische politiek van dr. Colijn en wel omdat
zij en de socialisten bij voorkeur leven van de
magogisch tegen elkaar opbieden. Deze gezonde
financieele politiek van dr. Colijn bestond dan
in de „samenpersing" der uitgaven voor sociale
behoeften en openbare werken, samenpersing,
welke vereischt wordt, indien men zich wil ver
zekeren van de inkomsten, noodig voor de uit
breiding van de vloot en de nationale defensie.
De opdvacht aan den heer De Geer ziet het
blad als ingegeven door de noodzaak tot vorming
Van een katholiek-socialistische coalitie, dewelke,
hoe onwaarschijnlijk zij ook moge schijnen op
het zedelijke plan van de leer, niettemin mo
gelijk was op het plan der naaste politieke re
aliteit, op gevaar af het land te betrekken in
zeldzaam vermetele experimenten.
De politiek van den nieuwen premier ziet de
„Temps" al in groote lijnen de beginselen van
dr. Colijn toegedaan, maar met meer soepelheid
in de uitvoering. Voor geen enkele Haagsche
regeering, schrijft het blad, kan er overigens in
den grond verschil van meening zijn ten aan
zien van de neutraliteitspolitiek en het begin
sel van de organisatie der verdediging van het
nationaal grondgebied.
Aan het slot van zijn beschouwing weet de
niet al te best ingelichte „Temps" ons dan nog
te berichten van „gematigde kringen" in Neder
land, waar ten aanzien van de gevolgen, welke
de tegenwoordigheid van socialisten in de regee
ring zou kunnen hebben, ernstige bezorgdheid
heerscht. „Uit dezen gezichtshoek bezien, heet
het, kan het experiment, dat begint, voor Neder
land wel eens niet zonder inconveniënten zijn.
Elders, onder de rubriek „Buitenlandsch
nieuws" wordt de handhaving van den heer Wei
ter aan Koloniën uitgelegd als een aanwijzing,
dat Nederland niet voornemens is de versterking
van Nederlandsch-Indië's defensie, met name
door den bouw van meer schepen van zware ton
nage, op te geven.
wij thans Uw,oud radiotoestel inruilen
tegen een aansluiting op de Centrale?
en U een aansluiting aan het kantoor
der posterijen niet behoeft op te geven?
dat wy storingvrije programma's door
geven?
Daarom
HAARLEM TELEFOON 10010
BERLIJN, 12 Aug. (Reuter) De Duitsche
pers heeft vanochtend de sluizen van haar anti-
Poolsche propaganda opengezet en komt thans
voor den dag met alle gruweldaden, die zij een
maand lang heeft opgespaard. Verscheidene
bladen sommen meer dan 200 aanvallen op, die,
naar beweerd wordt, in vijf weken tijds op
Duitschers in den Corridor zijn gepleegd. Het
hoogtepunt van de „vervolgingen" vormt de
arrestatie te Tczew van acht Duitschers, die
per trein door den Corridor reisden.
Het Poolsche persagentschap meldt naar aan
leiding van dit laatste bericht, dat in werkelijk
heid niet acht, doch negen personen te Tczew
zijn gehouden, doch dat dit Tsjechen waren,
die uit eigen beweging waren gevlucht. Dit feit
was trouwens reeds door de Poolsche bladen
gemeld.
WASHINGTON, 12 Aug. (Reuter). De Ameri-
kaansche Marine heeft contracten afgesloten
tot een totaal bedrag van 14'/2 millioen dollar
voor den aanleg van vijf nieuwe iuchtbases in
den Grooten Oceaan, t.w. op de Hawaii-eilan-
den, te Kaneose Bay en Pearl Harbour, en de
overige eilandjes Midway, Johnston en Palmyra,
alle ongeveer halverwege tusschen Japan en de
Vereenigde Staten gelegen.
