Vreeselijk ongeluk in slagerij 5h millioen tekort Poolsche douane-inspecteurs in Danzig gearresteerd 1 t „Assumpta est Maria" Gestolen Watteau terecht Het nieuws van heden HET PROTECTORAAT EN DE JODEN DE BAROMETER VEREENIGDE katholieke pers Van pamflettensmokkel beschuldigd ïureaux voor redactie en administratie: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 - GIRO 22884 Abonnementsprijs (bij vooruitbetaling) voor Haarlem 25 cent per week; per kwartaal f3.25. Bij onze Agenten 27H et- per week, oer kwartaal f 3.58 DAGBLAD MET OCHTEND- EN AVOND-EDITtE, UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM DINSDAG 15 AUGUSTUS 1939 - OCHTENDBLAD DRIE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 21942 Kleine jongen schiet slacht- apparaat af op zijn vriendje De Oceaanvlucht van Loeb en Decker Van de beide uPaaghalzen niets meer vernomen Het Weer Aan de fa. Mendelssohn en Co. te Amsterdam is voorloopige surséance van betaling verleend Staat van baten en lasten Een jong schilder te Parijs had het doek naar huis genomen en geheel gerestaureerd Burckhardt's bezoek aan Hitier Zij worden uit het openbare leven geweerd Arbeidsdienst voor Duitschers Een Tsjechische bedevaart Noodweer teistert Zuid-Tirol Spoorweg over den Brenner versperd Rangeertreïn ontspoord Treinverkeer op het Weesperpoort- station te Amsterdam gestagneerd Wegens het Feest van Maria ten Hemelopneming zal dit blad heden avond niet verschijnen. DE DIRECTIE Csaky in München? Ver van huis Betoogingen in Slowakije Geruchten over de Rijksbank NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 et., Ingez mededeelingen 50 cent; Idem op peg. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Terwijl op veld en akker alles ten voile rijp is en de oogst wordt ingehaald, viert de Kerk het feest van Maria's ten Hemel opneming, het plechtigste Mariafeest van den ring van het kerkelijk jaar. Een hooge teestdag inderdaad voor de Katholieken, die nog niet vervlakt zijn tot de kleurloo ss sleur der moderne wereldlingen, die hun ieloof behielden en daarmee al de zinvolle dn lieflijke dingen die het leven inhoud en Poëzie verleenen. Het is een oud en eerbiedwaardig geloof, dat Maria na haar dood en begrafenis ook lichamelijk ten hemel is opgenomen. Wel iswaar wordt dit niet in de Heilige Schrift of in het historieblad vermeld, maar de kerkvaders bevestigden het op grond van hechte tradities. Ook wordt in de Schrift leer over de drievoudige overwinning van Christus op Zonde, Begeerlijkheid en Dood, Waarbij Maria als overwinnares naast Christus wordt aangeduid, een bevestiging Bezien. De drievoudige overwinning van Maria hestaat dan in haar Onbevlekte Ontvange nis, haar maagdelijk Moederschap en haar tenhemelopneming, alvorens haar lichaam tot bederf kon overgaan. Sinds de 5e en de 6e eeuw wordt Maria's ten Hemelopneming dan ook door de H. Kerk gevierd als het feest van Anapausis. fri het Westen noemde men het Dormitio en later Assumptio Mariae. Ten tijde van Paus Cregorius den Grooten, dat is omstreeks 600, vermeldden de misgebeden de won derbare gebeurtenis. Gregorius van Tours heeft de viering van het feest in het begin der 8e eeuw in het Westen verder ver breid. In het midden van deze eeuw werd er de groote stoot aan gegeven door drie Predieaties van den Griekschen kerk leraar Johannes van Damascus. Voor de 'biddeleeuwsche wijsgeeren en theologen, Thomas van Aquine niet uitgezonderd, is de tenhemelopneming van Maria vast staand en zij leiden er uit af de maat en Blootheid van hare heiligheid. Johannes van Damascus vertelt een Prachtige legende. Maria was gestorven Hoe moet men zich dien dood voorstellen? He verbeelding heeft hier vrij spel, maar ftlen mag wel als waarschijnlijk aannemen dat de volgelingen van den Heiland de vrouw, die Hem gebaard had, met groote Vereering en genegenheid omgaven. Zoo dat het machtige visioen, waarin Rem brandt den dood van Maria heeft gezien in een ets, een van zijn schoonste barokke Scheppingen, een voorstelling waarin zich aan het sterfbed der Moeder Gods aposte- leh en jongeren verdringen, behalve artis tieke waarde te hebben ook strooken moet dret de werkelijkheid. De Grieksche kerk vader verhaalt inderdaad, dat op den dag Van Maria's dood de Apostelen, uitgezon- °erd Thomas, te Jeruzalem bijeen waren Bekomen, óm haar nog éénmaal te aan schouwen. Zij hadden de steden en land- Streken verlaten, waarin zij als plaatsver vangers van Christus de liefdeleer verkon digden die het aanschijn der wereld aan 't veranderen was, en togen naar het hei- land om er getuige van te zijn, dat de Heilige Maagd zou opgaan tot haar Zoon. t'oen nu de heilige vrouw was gestorven hebben de apostelen volgens de legende baar lichaam opgenomen en het eerbiedig deergelegd in het graf in den hof van Get- 'Cihané. Na verloop van drie dagen kwam °°k de apostel Thomas te Jeruzalem aan. hens was hij de man die zijn hand wilde 'eSgen in Christus' zijde, alvorens te geloo- Vetl dat Hij waarlijk was verrezen. Ook lhans wilde hij zich zinnelijk overtuigen v^n de gebeurtenissen die hadden plaats êeSrepen. Men liet het graf openen en ^fder groote spanning staarde Thomas .°e- Maar het lichaam van de Heilige laagd was niet meer in het graf- Daar aBen slechts haar mantel en wat linnen ^'hdsels, waarin men het lijk gewikkeld aa- „Assumpta est!", hebben toen de aPosteien uitgeroepen: Zij is opgenomen! behoeven niet te schetsen, hoezeer b? viering van dit feest later in de H. Kerk a*6enreen is geworden. Wie een boek over ^bgieuze kunst openslaat zal tal van af meldingen vinden, vooral van Spaansche b Haliaansche meesters, waarin de tenhe melopneming van de H. Maagd met net achtigste talent is uitgebeeld. De „As- bta" van Titiaan spant de kroon: al wat j.6 feester aan licht en extase aan de verf 0ri ontworstelen, straalt uit dat hemel de doek "He liturgisch meeleeft met de Kerk, zal ve verhevenheid van dit feest ten volle J?eri en begrijpen. t maagdelijk lichaam, in welks schoot Vó. Heer van nemei en aarde had gerust ;il 0r Zijn geboorte, mocht niet ondergaan bederf. Het altijd afgrijzen wekkende kj.n de ontbinding moest er aan bespaard 1 'JVen- Van dit eenige onder de schepse- hioest de stoffelijke verschijning ge- ard blijven voor die vreeselijke wet. e te worden met de aarde. O 0p den dag' waarop men zulk een t0Q gebeurtenis herdenkt, geen jubel- rj, 0 Pc tij gen? °b het teederste van de Katholieke leer |Jractijk behoort de Mariavereering. verdwaald is in de zonde, verbitterd en verzuurd, hij zal vaak geroerd worden door de lieflijke geheimen van dat zm- verst-vrouwelijke, maagdelijk en moeder lijk in éénen. Niet te schatten is het, hoe- velen aan de devotie voor de Heilige Maagd, die groote Middelares voor Gods ontzagwekkenden troon, hun eeuwig heiï hebben te danken. Bidden wij op haar grooten feestdag met gansch bijzonderen aandrang en meer dan gewone innigheid, dat zij haar lichte aanschijn moge keeren naar een we reld die zoo duister is en zoo diep gebukt gaat onder ketenen die zij zich door eigen schuld heeft aangelegd. Eens bad de chris tenheid tot de Onbevlekte, om haar te wil len bevrijden van de Turken. Bidden wi.i nu om het groote réveil, dat de losgelaten booze geesten van ónzen tijd terugdringt in hun krochten en weer een rijk zal doen ontstaan van liefde en vrede. De tijd is critiek, het water staat tot de lippen. Maar met Hare hulp zullen wij niet wan hopen. Maandag is een ernstig ongeluk gebeurd in de slagerij van den heer H. te Blerick. Diens 7- jarig zoontje was met 'n vriendje, den 8-jarigen V. F. uit Venlo, in den winkel aan het spelen. Op een gegeven oogenblik maakte de kleine H. zich meester van het veiligheidsslachtapparaat, dat hij op zijn vriendje richtte. Het wapen ging af en verwondde het jongetje V. F. ern stig aan het hoofd. In zorgwekkenden toestanr-, werd het naar het ziekenhuis te Venlo over gebracht, waar onmiddellijk operatief werd in gegrepen. Hoewel men de hoop op herstel nog niet heeft opgegeven, bestaat er toch weinig kans, dat men den jongen in leven zal kunnen houden. LONDEN, 14 Aug. (Havas) Men heeft nog steeds niets gehoord van de beide Amerikaan- sche vliegers, Alex Loeb en Dick Decker, die Vrijdag uit St. Peters op Nieuw-Schotland zijn vertrokken om met een oud een-motorig vliegtuig den Atlantischen Oceaan over te steken. De vliegers konden 25 uur in de lucht blijven, doch er zijn nu reeds drie dagen sedert hun vertrek verloopen. Men hoopt nog steeds, dat de beide vliegende waaghalzen op zee door een schip zijn opgepikt, of dat zij erin geslaagd zijn ergens op Noord- Ierland te landen. VOOR HET GEHEELE LAND: j= droog, plaatselijk ochtendnevel, overdag jË helder tot half bewolkt en iets warmer H dan gisteren, zwakke tot matige wind uit Noordelijke richtingen. Algemecne vooruitzichten wijzen er op, dat het droge, zonnige weer nog enkele dagen zal aanhouden, met geleidelijk verdere stijging van temperatuur. De Amsterdamsche rechtbank heeft Maandag voorloopige surséan ce van betaling verleend aan Men delssohn en Co., Amsterdam. De rechtbank benoemde tot be windvoerders mr. M. van Regteren Altena, advocaat en procureur te Amsterdam, A. Pierson te Baarn, firmant van de firma Pierson en Co., bankiers te Amsterdam, en A. W. A. Meyer, procuratiehouder der firma Hope en Co. Amsterdam. De schuldeischers zullen Donderdag 30 November te twaalf uur in de raadkamer van de derde kamer der rechtbank worden gehoord, teneinde nader te beslissen over de definitieve verleening van de surséance van betaling. De voorloopige surséance is verleend met ingang van Maandag, terwijl publicatie hier van werd bevolen in drie Nederlandsche, een Fransche, een Engelsche, een Ameri- kaansche, een Belgische, een Zweedsche en een Duitsche courant. Baten Kassa, goud en coupons Debiteuren in guldens Debiteuren in vreemde valuta Buitenl. schatkistbiljetten Fondsen Nog te ontvangen fondsen Deelnemingen Syndicaatsrekeningen Onroerende goederen 216.749.96 26.860.151.97 30.051.120.91 20.050 983.— 98.829.800..— 13.359.191.— 7.033.322 25 14.611.520.74 1.160.966.90 212.173.806.73 Lasten: Crediteuren in guldens 64.577.955.65 Crediteuren in vreemde valuta 57.515.811.10 Consortiale crediteuren 95.742.538.71 Nog niet betaalde chèques 17.083.88 217.853.389.34 Het tekort bedraagt dus 5.679.582.61 PARIJS, 14 Aug. (Havas) Op het Paleis van Justitie te Parijs deelde men Maandag middag mede, dat de „Indifférent" van Wat teau, die op 11 Juni uit het Louvre gestolen werd en waarvan de waarde op zeven mil lioen frank wordt geschat, terecht is. Maandagmiddag meldde zich namelijk op het Paleis van Justitie de jonge schilder Serge Bo- goesslawski, wonende te Parijs. Onder zijn arm droeg hij een doek, dat, naar hij zeide, de uit het Louvre gestolen schilderij van Watteau was. „Ik was verontwaardigd," zoo zeide hij, „over de restauratie en de reparaties, die men het doek had doen ondergaan. Ik heb het daarom mede genomen en thuis in zijn oorspronkelijken staat hersteld." Hij vertelde nog een boek over dit onderwerp te hebben geschreven en verklaarde zich verder als den gevangene van het parket te beschouwen. Hij had zonder medeplichtigen ge handeld. Na een nauwkeurig onderzoek bleek, dat men inderdaad met het gestolen doek van Watteau te doen had. Het gestolen schilderij van Watteau, ,,L'Indifférent" (de Onverschillige)dat Maandagmiddag door een jongen schil der te Parijs weer werd terugbezorgd. Dit doek, dat weliswaar tot de kleinste maar ook tot de beste werken van Watteau behoort, toont een jongen edelman, die bezig is diabolo te spelen De Kurjer bepleit maatregelen ter bescherming van Poolsch bezit in Duitschland. WARSCHAU, 14 Aug. (Havas) De politie te Danzig heeft Zondagavond twee inspec teurs der Poolsche douane, Goelakowski en Slowiskowski, die zich per motorboot van het douanebureau Lotsenberg naar het schier eiland Holm in de haven van Danzig be gaven, gearresteerd, evenais den bestuurder van de boot, den Poolsehen burger Gornik. Nadat de Poolsche autoriteiten herhaaldelijk om inlichtingen hadden gevraagd, bevestigde de politie Maandagmiddag, dat drie personen zijn gearresteerd onder verdenking van smokkelarij van anti-Hitleriaansche pamfletten. Verder verneemt men, dat tot dusverre geen In Bombay werd een groote demonstratie haar verlangens ten opzichte gehouden, ivaarin de Indische bevolking van Engeland kenbaar maakte onderhandelingen over het vraagstuk der Pool sche douane-contróle zijn geopend door het Poolsche commissariaat-generaal en den Senaat van Danzig. Op een grenspaal te Zbaszyn aan den spoor weg Berlijn—Warschau zijn Zondagnacht voor Polen beleedigende opschriften aangebracht Men heeft vastgesteld, dat Duitschers, die de grens hadden overschreden, de daders zijn. De autoriteiten van de Poolsche stad Lodz hebben een groot aantal Duitsche organisaties ontbonden wegens activiteit in strijd met de statuten. De Kurjer Foranny, een der spreekbuizen der Poolsche regeering, bepleit de instelling van compensatiegerechtshovert ter bescherming van de goederen en bezittingen van Polen in Duitsch land. Het blad schrijft, dat, in geval Polen schade mochten lijden ten aanzien van hun bezittingen in Duitschland, de bezittingen en eigendommen van Duitschers in Polen de consequentie daar van zouden moeten dragen. Voor de practische uitwerking van dit begin sel bepleit het blad een registratie van de bezit tingen in Polen en de instelling van compen satiegerechtshoven, die bevoegd zouden zijn tot regeling van ieder bepaald geval, waarin Pool sche belangen in Duitschland zouden zijn ge sehonden en tot raming van de schade en tot vaststelling van de compensatie, die geheven zou moeten worden van de Duitsche bezittingen in Polen. Het blad voegt hieraan toe, dat dit denkbeeld natuurlijk krachtig verzet van Duitschland uit lokt, hoewel de gedachte van „clearing" overal aanvaard is voor zoover het handelskwesties be treft. Het orgaan is van oordeel, dat de clearing- methode eveneens toegepast kan worden ter ver dediging van de bezittingen van de burgers van een land, die in het buitenland wonen, te meer, daar deze compensatie-rechtbanken niet zouden kunnen worden beschuldigd van inmenging in de binnenlandsche zaken van Duitschland. De Kurjer Poranny besluit: „Deze rechtban ken zullen snel ingesteld moeten worden, aan gezien wij niet zullen toestaan, dat Poolsche burgers het slachtoffer worden van een legalen diefstal." Het Engelsche blad „Manchester Guardian" spreekt in een bericht van zijn correspondent te Warschau over compromisplannen van Polen ten aanzien van Danzig. Officieele kringen te Warschau verklaren van dergelijke plannen niets te weten. Het bericht van de „Manchester Guar dian" is van eiken grond ontbloot. De Hooge Volkenbondscommissaris in Danzig, Burckhardt, die de vorige week was uitgenoodigd voor een bezoek aan Berchtes- gaden, is, zooals wij reeds berichtten, Vrij dagavond j.l. uit Danzig naar Duitschland vertrokken. Naar de diplomatieke medewerker van Reuter thans verneemt, is de Britsche regeering als rap porteur voor de commissie van drie voor Danzig (Engeland, Frankrijk en Zweden) enkele uren voor Burckhardt's vertrek vertrouwelijk op de hoogte gebracht. Men gelooft, dat Burckhardt thans weer in Danzig terug is. Tot dusverre heeft de Britsche regeering geen rapport van Burckhardt ontvangen over hetgeen te Berchtes- gaden is geschied. PRAAG, 14 Aug. (D.N.B.) De president van politie te Praag heeft Maandag een communiqué uitgegeven betreffende het optreden der Jood- sche bevolking in het openbare leven. Daarin wordt gezegd, dat het personen van Joodsche afkomst verboden is een aantal met name ge noemde café's te bezoeken. Café's, welker eige naars of bedrijfsleiders van Joodsche afkomst zijn of die voor 't meerendeel door Joden worden be zocht, moeten een uithangbord: „Joodsche on derneming" dragen. Openbare badgelegenheden moeten speciale afdeelingen reserveeren voor personen van Joodsche afkomst. De eigenaars of bedrijfsleiders van Joodsche afkomst moeten hun bedrijven voorzien van een bord, met- daarop: „Joodsche onderneming". Ziekenhuizen, armenhuizen en sanatoria moeten gelijktijdig gebruik van dezelfde ruimten en in richtingen door personen van niet-Joodsche en van Joodsche afkomst vermijden. De Duitsche autoriteiten te Praag heb ben een decreet uitgevaardigd met betrek king tot den arbeidsdienst in Bohemen. Voor dezen dienst, die steeds een half jaar zal duren, zullen de Duitschers van 19 tot 20 jaar worden opgeroepen. Zondag hebben, naar Havas bericht, 100.000 Tsjechen een „bedevaart" ondernomen naar Domazlice, een stad aan de grens tusschen Su- deten-Duitschland en het protectoraat. De an nexatie van deze stad in het vorige jaar Treeft de Tsjechen zeer getroffen. Voor de reusachtige menigte, die uit alle hoe ken van Bohemen en Moravië samengestroomd was, hield kanunnik Stasek, vroeger leider van de Tsjechische volkspartij, een rede, waarin hij zeide: „Wij zullen elkander nooit verlaten. Wij zuilen ons geliefd Tsjechisch land nooit ver raden en tot onzen laatsten ademtocht lief hebben." De menigte antwoordde met de woorden: „Dat zweren wij". ROME, 14 Aug. (Havas) Een hevig onweer heeft in het gebied van den Boven Etsch gewoed en belangrijke schade aangericht. De verbin dingswegen werden verbroken. De weg van het Carezza-meer naar de Dolomieten is door vier en twintig grondverschuivingen verbroken. Het zelfde is het geval met den spoorweg over den Brenner, die versperd is door de belangrijke massa's grond en steenen. Talrijke andere wegen werden ernstig beschadigd. De schade bedraagt ruim een millioen lire. Maandagavond even voor acht uur is tenge volge van een ontijdige wisselbediening een z.g. B.C.-rijtuig, een spoorwagon tweede en derde klas, deel uitmakende van een rangeertrein, ont spoord ter hoogte van het Weesperpoortstation te Amsterdam. De derailleerende wagon schoot dwars over een aantal sporen heen, waardoor ongelukkigerwijze de twee hoofdsporen van de drukke lijn AmsterdamUtrecht waren ver sperd. Onmiddellijk werden twee ongevallenwagens met het daarbij behoorende personeel gerequi- reerd, resp. van de Rietlanden en van het Cen traal Station. Voorts werden onmiddellijk maatregelen ge nomen om het reizigersverkeer zoo weinig moge lijk stagnatie te doen ondervinden. Reizigers voor de richting Utrecht en verder, die op het Centraal Station in den trein stapten, reden via Hilversum. De treinen uit Utrecht konden kort na het ongeval het Weesperpoortstation weer bereiken, omdat men er reeds heel spoedig in was geslaagd een hoofdspoor vrij te krijgen. Deze treinen konden de reis echter niet naar het C. S. voortzetten. Zij bleven op het Weesper poortstation, van waar ze dan volgens de dienst regeling weer naar Utrecht vertrokken. Als gevolg van de ontsporing was n.i. een aan tal wissels defect geraakt, waardoor het trein verkeer tusschen C. S. en W. P. voorioopig niet meer mogelijk was. Om half elf was deze storing verholpen. Men verwachtte, dat de gederailleerde wagon omstreeks twaalf uur weer in het rechte spoor zou zijn gebracht. MÜNCHEN, 14 Aug. (Havas) Uit particuliere öron wordt vernomen, dat de Hongaarsche mi nister van Buitenlandsche Zaken, Graaf Csaky. Maandag te Tegernsee in de omstreken van München is aangekomen om een privébezoek aan den Duitschen minister Frick te brengen. Het gestolen doek van Watteau „L'In- différent" terecht. De besprekingen te Tokio zullen waar schijnlijk over enkele dagen worden hervat. Twee Poolsche douane-inspecteurs in Danzig gearresteerd. Felle brand in benzine- en olie-opslag plaats te Hoorn. Aan Mendelssohn en Co. te Amsterdam is voorloopige surséance van betaling verleend. Wielrijder op onbewaakten overweg te Wouw door trein gegrepen en gedood. Vreeselijk ongeluk in slagerij te Blerick. Beurs van New York: Stemming lus teloos. Velen onzer dolen nu rond in de wereld. Ze zijn ver van huis al toeven hun gedachten nabij. Velen dolen ook geestelijk ver af, ver van het vader huis. We moeten den afstand niet ver grooten. In dezen zin: dat we op onze wereldlijke reizen steeds met hart en geest dicht bij huis moeten toeven. Dan zullen we één blijven met de achtergeblevenen. En geestelijk moeten we niet verder dolen. Het vaderhuis staat nog en wacht ons. Overal waar een kerk staat met het tabernakel Gods, wacht ons de Vader. Overal waar de genade Gods ons aan raakt en onze gedachten terugvoert naar een godvruchtige jeugd, daar is Hij Die op ons blijft wachten Ver van huis moeten we soms dolen. Maar met onzen geest moeten we steeds heel dicht bij hms blijven. En nooit van het Vaderhuis ons afkeer en dat ons blijft wenken, dat ons blijft noo- den tot terugkeer BRATISLAVA, 14 Aug. (Reuter) In de steden van Oost-Slowakije is een reeks betoogingen ge houden, waarin werd aangedrongen op de weder- aanhechting van het gebied, dat verleden jaar aan Hongarije en Polen is afgestaan, en van de steden, die in Maart door de Hongaren bezet zijn. Ministers en andere hooge ambtenaren spra ken de menigte toe. De minister van Propaganda, Sano Mach, verklaarde onder meer: „Wij voeren geen anti-Poolsche of anti-Hongaarsche politiek, doch wij zullen onze broeders aan gene zijde van de grens nooit vergeten: wij eischen hun terugkeer tot het vaderland en zijn bereid om zoo noodig te vechten." Tuka, de plaatsvervanger van den minister-president, kondigde maatrege len aan tegen de Joden en tegen de elementen, die het regime vijandig gezind zijn. Hij deed ook heftige aanvallen op de Tsjechen, wien hij verweet Slowakije twintig jaar lang geëxploiteerd te hebben. BERLIJN. 14 Aug. (Havas) In de naaste om geving van Dr. Funk, den rijksminister van Eco nomische Zaken en president van de Rijksbank, wordt verklaard, dat geen enkele wijziging in de leiding van de centrale emissiebank wordt overwogen. De geruchten inzake een benoeming van den bankier Christiaan Fischer worden van allen grond ontbloot genoemd. Fischer was door Funk benoemd tot lid van den raad van advies, welke onlangs werd inge steld en uit vijftig leden bestaat. Twintig dezer vormen een directorium, waarin Fischer, als vertrouwensman van Funk, zitting heeft. v v wuui vmi in li in ii i i n /"ivv. Stand op Dinsdag 1 uur v.m. 769.2 Vorige stand: 766.1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1939 | | pagina 1